ဒီလိုျမင္လို႔ဒီလိုေျပာမိတယ္

“ဒီလိုျမင္လို႔ဒီလိုေျပာမိတယ္(အပိုင္း၃၆၈)”
ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္စုၾကည္ကနယ္သာလန္ႏိုင္ငံရွိသည္ဟိတ္ၿမိဳ႕ရွိအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာတရား႐ုံးမွာလူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကိုသြားရင္ဆိုင္ေနရတယ္၊ျပည္တြင္းျပည္ပမွာသူမနဲ႔အတူရပ္တည္ဆိုၿပီးေထာက္ခံပြဲေတြလုပ္တယ္၊ေထာက္ခံတဲ့ပြဲေတြက၊ကမာၻအျမင္မွာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအေပၚမက်ဳးလြန္းပါဘူးဆိုတဲ့ႏိုင္ငံတကာမွာသူမျငင္းဆိုခဲ့မႈကိုထပ္ဆင့္ေထာက္ခံေပးတဲ့သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္၊ပိုဆိုး႐ြားတာက(NLD)ပါတီဗဟိုေကာ္မတီဝင္အႀကီးအကဲေတြ၊အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ေတြကိုယ္တိုင္ျမန္မာစစ္တပ္ကလူ႔အခြင့္အေရးမခ်ိဳးေဖာက္ပါဘူးလို႔ယုံၾကည္တယ္လို႔ဆိုကာ၊ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳေဖာက္မႈမရွိပါဘူးဆိုတဲ့ျငင္းဆိုမႈကိုထပ္ဆင့္ေထာက္ခံေပးသလိုမ်ိဳးနဲ႔လူထုေထာက္ခံပြဲေတြကိုလူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရးရႈေထာင့္ကေနလုပ္ေဆာင္လာျခင္းပဲ၊။

ပိုဆိုးတဲ့အခ်က္ကလည္းျပည္တြင္းရွိမီဒီယာေတြကအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာတရား႐ုံးမွာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕မ်က္ႏွာႏြမ္းႏြမ္းေလးကိုအသားေပးေဖာ္ျပလာကာအေမခင္ဗ်ားသနားစရာဆိုၿပီးလူထုဆီကေနအုံးအုံးကြၽတ္ကြၽတ္မ်က္ရည္ခ်ဴလာျခင္းပဲ၊တခ်ိန္တုန္းကလူမ်ိဳး၊ဘာသာမတူကြဲျပားျခားနားသူေတြၾကားမွာအမုန္းတရားေတြလႈိင္လႈိင္ျဖန႔္ခဲ့သူေတြ၊(NLD)ပါတီအစိုးရတက္လာခ်ိန္မွာစီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ရွိလာသူေတြကလည္းလက္ရွိေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တရားရင္ဆိုင္ေနတဲ့နယ္သာလန္ႏိုင္ငံအထိလိုက္ပါကာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔အတူရပ္ေၾကာင္းလုပ္ေဆာင္လာတယ္၊ၿပီးေတာ့ျပည္တြင္းမွာဘာေတြျဖစ္ေနမွန္းမသိတဲ့လူထုႀကီးကိုလူထုေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တေယာက္နယ္သာလန္မွာသြားေရာက္အမႈရင္ဆိုင္ေနရျခင္းဟာႏိုင္ငံအက်ိဳးစီးပြားကာကြယ္ဖို႔၊ကုလားႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့(OIC)ကတရားစြဲခိုင္းလို႔၊ျမန္မာႏိုင္ငံလူမ်ိဳးျခားဘာသာျခားေတြရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာအာဏထိပါးမႈကိုခံေနရၿပီးဒါေၾကာင့္ႏိုင္ငံအတြက္၊လူထုခ်စ္ေသာအေမစုအတြက္စည္းလုံးညီၫြတ္စြြာေထာက္ခံၾကဆိုဆိုတဲ့လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္မက္ေဆ့ကိုတိုက္႐ိုက္သဖြယ္၊သြယ္ဝွက္သဖြယ္လႈိင္လႈိင္ျဖန႔္ခ်ီေနျပန္ပါတယ္၊။

ဘယ္ေလာက္ထိေအာင္အ႐ုပ္ဆိုးသလဲဆိုရင္သတင္းအတုအေယာင္ေတြနဲ႔တႏိုင္ငံလုံးရွိတိုင္းရင္သားအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊လူမ်ိဳးျခား၊ဘာသာျခားေတြ၊ရဟန္ေတာ္ေတြကပါအုံးအုံးကြၽတ္ကြၽတ္ေထာက္ခံတဲ့သေဘာတင္ကာရွယ္ၾကပါတယ္၊ပါခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီးကိုယ္တိုင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုေထာက္ခံေၾကာင္းစာလည္းတက္လာထြက္လာသလို၊တိုင္းရင္သား(၁၃၅)မ်ိဳးကလည္းေထာက္ခံေၾကာင္းစာလည္းထြက္လာပါတယ္၊တဖက္မွာလည္းအျခားတိုင္းရင္းသားပါတီေတြကလည္းေထာက္ခံတယ္ဆိုၿပီးျဖန႔္ခ်ီလို႔၊(SNLD)ရွမ္းတိုင္းရင္းသားဒီမိုကရက္တစ္ပါတီကလည္းမဟုတ္ပါဘူးလို႔ျငင္းဆိုကာတရားစြဲမယ္လို႔ေျပာလာျပန္ပါတယ္၊အရင္တုန္းကေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နယ္သာလန္ခရီးဆီသြားခဲ့တဲ့ပုံေဟာင္းကိုျပန္တင္ကာအေမစုကိုျပည္ပေရာက္ျမန္မာေတြနဲ႔ႏိုင္ငံတကာလာႀကိဳတာအုံးအုံးကြၽတ္ကြၽတ္မ်က္ရည္ေတာင္က်တယ္ဆိုၿပီးသတင္းအမွားေတြထုတ္ျပန္ပါတယ္၊။

အခုျပည္တြင္းဉပေဒဘြဲ႕ရေရွ႕ေနဆိုသူပညာတတ္အခ်ိဳကလည္းအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာတရား႐ုံးမွာေလွ်ာက္လဲတဲ့ႏိုင္ငံတကာေရွ႕ေန၊တရားသူႀကီးေတြရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္ကိုနားမလည္ပါးမလည္တတ္ေယာင္ကားဘာသာျပန္ကာေပါက္ပန္းေဈးေလွ်ာက္ေရးေနျပန္ပါတယ္၊ဉပမာရမ္ဟီးလီရဲ႕အစီရင္ခံစာကိုပဲျပန္ေျပာေနတယ္ဆိုတာမ်ိဳး၊ဘားအံမွာဘာေၾကာင့္ဆိုင္းဘုတ္တပ္တာကိုျဖဳတ္ခ်တယ္ဆိုတာကိုမသိဘူးဆိုတာမ်ိဳး၊ျပည္တြင္းရွိ(စစ္ဘက္-အရပ္ဘက္)ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔အတူရပ္ေန မယ္ဆိုတဲ့လူေတြေရာ၊သူတို႔လႈံ႕ေဆာ္မႈျဖင့္အထူးသျဖင့္ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုေထာက္ခံေနတဲ့ျပည္သူလူထုေရာမသိမႈရာခိုင္ႏူန္းမ်ားတဲ့အခ်က္က၊ႏိုင္ငံတကာကၾကားဖူးနားဝ၊ထင္ေယာင္ထင္မွားေလသံၾကားဖမ္းတရားနာတဲ့မခိုင္လုံေသာသတင္းအတုအေယာင္ေတြ၊ဝါဒျဖန႔္မႈေတြနဲ႔တရားစြဲေနတာမဟုတ္သလို၊တရားသူႀကီးေတြကလည္းျမန္မာႏိုင္ငံလိုတရားဉပေဒရဲ႕အထက္မွာရွိေနတဲ့ပုံစံမ်ိဳးနဲ႔ဆုံးျဖတ္လို႔ရတာမဟုတ္ဘူးဆိုတာပဲ၊။

ေျပာရရင္ျမန္မာႏိုင္ငံမွာဂ်ီႏိုဆိုက္လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ပက္သက္လို႔သေဘာတရား၊သမိုင္းေၾကာင္း၊အဲ့ဒီအေပၚလူသားဆန္မႈဆိုင္ရာ၊ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈဆိုရာ၊မိမိတို႔ဘာသာတရားကိုးကြယ္မႈကုသိုလ္၊အကုသိုလ္ဆိုင္ရာ၊လူမႈေရးယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာရႈ႕ေထာင္အသီးသီးကေနသိနားလည္ခံစားသိျမင့္မႈလုံးလုံးမရွိခဲ့ပါဘူးအေၾကာင္းအခုမွၾကားဖူးနားဝါရွိကာ၊စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာစစ္အာဏာရွင္အမႈအက်င့္အေျပာအဆို၊အေတြးအေခၚေတြနဲ႔သာက်င့္သားရေနတာျဖစ္လို႔ပါပဲ၊ေျပာရရင္လူထုအေပၚလူမူေရးဩဇာႀကီမားတဲ့နာမည္ႀကီးရဟန္းေတာ္ေတြေတာင္(ဉပမာ)သီတဂူဆရာေတာ္လိုပုဂၢိိုလ္မ်ိဳးကေတာင္
-ဧည့္သည္ ဆိုတာက
ဧည့္သည္လိုပဲ ေနရတယ္
အိမ္ရွင္စိတ္ေမြးလို႔ မရဘူး
-ေက်းကုလားတသန္းေက်ာ္ထဲမယ္
ငါးပါးသီလၿမဲတဲ့သူဆိုလို႔
တေယာက္နဲ႔တပိုင္းရွိတာမလို႔
သတ္တာလည္း အျပစ္မျဖစ္ဘူး
-က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္သူေတြခ်င္းအတူတူ
ငါတို႔ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြျဖစ္ေနရင္
က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္သူေထရဝါဒဗုဒၶဘာဝင္ကို
ခုခံရင္သတ္မိပါရင္ ငရဲႀကီးမယ္
-က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္သူက
ေထရဝါဒဝင္မဟုတ္ရင္
ဘယ္ေလာက္မ်ားျပားတဲ့လူေတြျဖစ္ေနလည္း
ေထရဝါဒဝင္မဟုတ္လို႔ လူ မဟုတ္ဖူး
လူမဟုတ္တာကိုသတ္လို႔
အျပစ္အကုသိုလ္အနည္းငယ္မွ်မရဘူး၊အဲ့ဒီလိုစကားေတြကိုလူထုေရွ႕ေမွာက္ေျပာထြက္ရဲခဲ့ျပန္ပါတယ္၊။

ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြႏိုင္ငံေတာ္စပြန္ဆာေပးခံရတဲ့နာမည္ႀကီးဘုန္းႀကီးေတြမွန္သမွ်ဟာအဲ့ဒီလိုလူမ်ိဳးျခား၊ဘာသာျခား၊လူမ်ိဳးမတူကြဲျပားျခားမႈေတြအေပၚျမန္မာစစ္တပ္၊အထူးသျဖင့္စစ္ဗ်ဴ႐ိုကရက္လူ
တန္းစားအေနျဖင့္လူမဆန္းေသာဘယ္လိုနည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္လုပ္ေဆာင္သည္ျဖစ္ေစ၊ဒါကဟာႏိုင္ငံနဲ႔လူမ်ိဳး၊ဘာသာ၊အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသာမက၊ဗုဒၶဘာသာသာသနာေတာ္ႀကီးကိုပါကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းသာမည္ေပးတယ္လို႔ဗုဒၶဘာသာလူမ်ားစုႀကီးစိုးရာျမန္မာ/ဗမာလူအဖြဲ႕အစည္းထဲဘာသာေရးဝါဒမႈိင္းတိုက္ျခင္းပါပဲ၊။

ဒီလိုဘာသာေရးမႈိင္းတိုက္ျခင္းဟာျမန္မာစစ္တပ္အေနျဖင့္ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြအေပၚလူမ်ိဳးတုန္းသန႔္စင္မႈနယ္ေျမရွင္းလင္းေရးမတိုင္မွွီေရာ၊လုပ္ခဲ့ၿပီးခ်ိန္မွာေရာစနစ္တက်လူထုၾကားေဟာေျပာကာဘာသာေရးမႈိင္းတိုက္ခဲ့ျခင္းပါပဲ၊အထူးအထင္အရွားအခ်က္ကေတာ့(မ.ဘ.သ)ဘုန္းႀကီးဝီရသူပါပဲ၊ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကိုကိုးကြယ္ဖို႔ေပၚတင္ေျပာခဲ့သလို၊ျမန္မာစစ္တပ္မရွိရင္ဒီႏိုင္ငံကုလားႏိုင္ငံျဖစ္သြားမယ္လို႔ေဟာေျပာခဲ့သူလည္းျဖစ္သလို၊ကုလားေတြကိုယူမယ့္အစားေခြးထီးကိုသာယူဖို႔ေရာ၊လိုအပ္လာရင္ငါတို႔အ႐ိုးနဲ႔စည္း႐ိုးထိုးဖို႔လည္းဝန္းမေလးတဲ့အေၾကာင္းကမာၻကသိေအာင္အမုန္းတရားကိုျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕စပြန္ဆာ၊အကာအကြယ္ေပးမႈနဲ႔အႀကီးက်ယ္ဆုံးလႈံ႕ေဆာ္ခဲ့သူတေယာက္ျဖစ္ပါတယ္၊။

ဒါေၾကာင္ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ပက္သက္လို႔ျဖစ္ေစ၊အရပ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ပက္သက္လို႔ျဖစ္ေစ၊ေထာက္ခံမႈေတြ၊ေလာ္ဘီသတင္းျဖန႔္မႈေတြ၊လြန္က်ဳးပိုေမာက္စြာတဖက္သတ္ေျပာဆိုမႈေတြ၊ေထာက္ခံႀကိဳဆိုမႈေတြဟာအမွန္တရားနဲ႔တရားမွ်တမႈဘက္ဆီသြားမႈဟာရာခိုင္ႏူန္းအားျဖင့္လြန္စြာနည္းပါးၿပီး၊လူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရးအမုန္းတရားေတြ၊ပုဂၢိိုလ္ေရးကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈေတြ၊)စစ္ဘက္-အရပ္ဘက္)ေခါင္ေဆာင္
‌ေတြ၊ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕လိမ္လည္၊ဖုံးဖိထားမႈ၊ေသြးထိုး လႈံ႕ေဆာ္မႈ၊အာ႐ုံလမ္းလြဲမႈေတြတေလွႀကီးပါတဲ့ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳးဝါဒမႈိင္းေအာက္မွာေအာက္မွာလူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ငုံ႔လွ်ိဳးမႈေတြနဲ႔အုံးအုံးကြၽတ္ကြၽတ္ေထာက္ခံယုံၾကည္မႈေတြကရာခိုင္ႏူန္းအမ်ားစုႀကီးျဖစ္ခဲ့တာကိုႏိုင္ငံတကာကသိခဲ့ၿပီးဆိုတာပါပဲ၊။

ဘယ္လိုသိတာလဲဆိုေတာ့ျမန္မာႏိုင္ငံရွိလူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕လူမႈကြန္ယက္ေတြ၊သတင္းမီဒီယာေတြမွာစိတ္လက္ကိုယ္လြတ္တုန႔္ျပန္ေျပာဆိုမႈေတြကိုမ်က္ဝါးထင္ထင္ျမင့္ေတြခဲ့ရၿပီးျဖစ္လို႔ပါပဲ၊ဒါေၾကာင့္လည္းလူမႈကြန္ယက္ကိုသုံးစြဲသူဘီလ်ံေပါင္းေထာင္ေက်ာ္ရွိလာေနခ်ိန္မွာျမန္မာႏိုင္ငံကလူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္အမုန္းစကားကိုလႈိင္လႈိင္ေျပာျခင္းအတြက္ေဖ့ဘုတ္တည္ေထာင္သူဇူကာဘက္ေတာင္ေျဖရွင္းဝန္ခံခ်က္ေပးရတဲ့အထိျဖစ္လာျခင္းပါပဲ၊တကယ္ေတာ့ဝါးလုံးေခါင္းထဲကလိုေထာက္ခံသူျပည္သူလူထုအမ်ားစုႀကီးဟာရဲ႕ေတြးေခၚျပဳမႈတုန႔္ျပန္ခ်က္အရာေတြဟာႏိုင္ငံတကာအဖို႔ေတာ့ပိုမိုသက္ေသအတည္ျပဳေပးေနသလိုပါပဲ၊။

အေၾကာင္းကဂမ္ဘီယာကေနျမန္မာႏိုင္ငံကိုဆြဲတဲ့အမႈမွာ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာရည္႐ြယ္ခ်က္ရွိရွိလူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္တယ္လို႔၊ ၫြန္ျပတဲ့အခ်က္(၇)ခ်က္ကိုဂမ္ဘီယာဘက္ကတင္ျပခဲ့လို႔ပါပဲ။
ဒီအခ်က္ေတြကေတာ့
(၁) ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးေဆာင္႐ြက္ခ်က္ေတြမွာရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ။
(၂) ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ စနစ္တက်ေခ်မႈန္းဖ်က္ဆီးေရးေဆာင္႐ြက္ခဲ့မႈ
(၃) နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေတြမွာ၊အမ်ိဳးသမီးနဲ႔မိန္းကေလးေတြအေပၚလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြက်ဴးလြန္ခဲ့မႈ။
(၄) နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး၊စစ္ဆင္ေရးအတြင္းနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ၊႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ျမန္မာ တာဝန္ရွိသူေတြကလူမ်ိဳးေရးခြဲျခားဆက္ဆံမႈ၊ ေစာ္ကားမႈ။
(၅) ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္မူဝါဒေတြမွာ၊ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒနဲ႔ ႏိုင္ငံ သား၊စိစစ္ေရးကတ္ျပားထုတ္ေပးမႈလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ၊ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ မူဝါဒနဲ႔အစီအမံေတြရွိမႈ၊ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းကရွိႏွင့္ၿပီးလူမ်ိဳးစု၊ လူမႈ အသိုင္းအဝန္းနဲ႔ လူဦးေရတည္ရွိမႈ၊ပုံစံပ်က္ျပားေအာင္ ေဆာင္႐ြက္မႈ
(၆) အမ်ားျပည္သူၾကား႐ိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး၊အမုန္းတရားျဖန႔္ခ်ိေန တာကို၊အစိုးရကအေရးယူ ေဆာင္႐ြက္မႈမရွိခဲ့မႈ။
(၇)ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရး နဲ႔လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ ဆိုင္ရာ၊ဥပေဒေတြခ်ိဳးေဖာက္ေနမႈကိုအစိုးရအေနနဲ႔စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔နဲ႔တရားစြဲဆိုဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့မႈ၊ဒီအခ်က္(၇)ခ်က္အရ ျမန္မာအစိုးရဟာျမန္ မာစစ္တပ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး ေဆာက္႐ြက္ခ်က္ေတြကို တားျမစ္ျခင္းမျပဳခဲ့႐ုံမကေထာက္ခံပံ့ပိုးမႈျပဳလုပ္ခဲ့တယ္ဆိုၿပီး၊ဂမ္ဘီယာဘက္ကေရွ႕ေနေတြကေလွ်ာက္လဲခဲ့ျခင္းပါ၊။

ဒီအခ်က္(၇)ခ်က္နဲ႔အတိအလင္းဆြဲခ်က္ျဖစ္တည္လာျခင္းဟာသူတို႔မွာခိုင္လုံတဲ့အေၾကာင္းျခင္းရာေတြရွိေနလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္၊ဒီအခ်က္ေတြကိုျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔အရင္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိိုလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ဟာတေလးသံတည္းထြက္ၿပီးႏိုင္ငံတကာကိုျငင္းဆိုခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္၊
ဉပမာေဖာ္အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေဖာ္ျပရရင္
(၁) လႊတ္ေတာ္မွာၿဗိတိန္အမတ္ေတြ၊ကုလစုံစမ္းေရးမႉးေတြမ လာေရာက္ႏိုင္ေအာင္အန္အလ္ဒီပါတီ က ဦးေဆာင္အဆိုတင္ၿပီး မဲခြဲဆုံးျဖတ္ထားျခင္းဥပမာ- (NLD)ေက်ာက္မဲလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္ေဒၚသႏၲာ
(၂) အာဆီယံလႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအစည္းေဝးမွာ၊ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္တပ္ကလူအခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့အင္ဒိုရဲ႕ အဆိုကို (၃)ႏွစ္စာ(၃)ႀကိမ္စလုံးကိုျမန္မာႏိုင္ငံက(အရင္သမၼတေဟာင္းရဲ႕ဇနီး)ေဒၚစုစုလြင္ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ပယ္ခ်ခဲ့ျခင္း
(၃) အာဆီယံလူအခြင့္ ေရးေကာင္စီမွာ(NLD)လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္ဉီးေနဘုန္းလတ္ဦးေဆာင္ၿပီး႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚလူအခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ႕မရွိေၾကာင္း (denial )လုပ္ခဲ့ျခင္း
(၄)႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကိုလူအခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္တဲ့၊ျပန္တမ္းစုစုေပါင္း(၄၀၀)ေက်ာ္ရွိရာမွာ၊ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိိုလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစိုးရလက္ထက္မွာ၊ထုတ္ခဲ့တဲ့တရားဝင္ ျပန္တမ္းက(၁၆ )ႀကိမ္ ရွိခဲ့ျခင္း၊ႏိုင္ငံျခားေရးက (၂ )ႀကိမ္ (clearance operation )လုပ္ၿပီးလို႔႐ိုဟင္းဂ်ာလူ(၇)သိန္းေက်ာ္ထြက္ေျပးၿပီးမွ၊တရားဝင္ျပန္တမ္းနဲ႔ ႐ုတ္သိမ္းတာ( ၆ )ခု။ ေဒသႏၲရႏုတ္မိန႔္ေတြ မပါေသးျခင္း
(၅) ကုလမသဂၢလူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ယန္ဟီးလီးကိုဝင္ခြင့္မေ ပးျခင္းႏွင့္ကုလနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈမရွိျခင္း
(၆) ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိိုလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏိုင္ငံ တကာမီဒီယာကိုေရွ႕ဘူးခံဖုံးဖိေျပာခဲ့တာေတြဉပမာ၊ဘီဘီစီသတင္းေထာက္ဖာဂယ္ကင္းကိုစစ္တပ္ကလူအခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္တာမရွိပါဘူးနယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္တာပါဆိုတာေတြအဲလိုေျပာထားတဲ့မိန႔္ခြန္း(၅၄)ခုရွိေနျခင္း
(၇) ဟန္ေဂရီႏိုင္ငံဆီသို႔အသြားမွာမြတ္စလင္မ်ားအႏၲရာယ္နဲ႔ အလားတူ ေျပာခဲ့တာ(၆)ခုမွတ္တမ္းရွိေနျခင္း
(၈)ဒီမိုကေရစီနဲ႔လူ႔အခြင့္အေရးႏိုဗယ္ဆုရေခါင္းေဆာင္တေယာက္အေနျဖင့္႐ိုက္တာသတင္းေထာက္ေတြျဖစ္တဲ့ဝလုံး၊ေက်ာ္စိုးဦးအမႈမွာ၊႐ိုက္တာသတင္းေထာက္ေတြကိုဖမ္းတာဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္လို႔အႀကိမ္ႀကိမ္ေျပာျခင္း
(၉) ကုလသမဂၢႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ မွတ္တမ္းေတြရွိေနျခင္းစသည္တို႔ပါပဲ၊။

ဒါအရပ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္၊လူထုေခါင္ေဆာင္၊အစိုးရတာဝန္ရွိသူတေယာက္ကေနျဖစ္တည္လာတဲ့သက္ေသေတြျဖစ္ၿပီး၊အျခားသူတို႔ရဲ႕သတင္းနည္းပညာဆိုင္ရာသက္ေသအေထာက္အထားေတြ၊လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ခံရသူေတြရဲ႕ထြက္ဆိုခ်က္ေတြ၊ျမန္မာစစ္တပ္တိုင္းရင္သားေက်လက္ေဒသေတြမွာလူ႔အခြင့္ခ်ိဳးေဖာက္မႈမွတ္တမ္းေတြ၊စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕သက္သက္ေတြ၊သူတို႔လူမႈဘဝအေထြေထြမွတ္တမ္းေတြ၊လတ္တေလာထြက္ေျပးသြားတဲ့႐ိုဟင္ဂ်ာခုႏွစ္သိန္းရဲ႕အေထာက္အထားေတြြမပါဝင္ေသးပါဘူး၊အဲ့ဒီအခ်က္ေတြကေနျဖစ္စနစ္တက်စုေဆာင္းျဖစ္တည္လာၿပီးျငင္းဆိုေန႐ုံနဲ႔မၿပီးပဲအခုတရားသြားရင္ဆိုင္ရတဲ့အျဖစ္လာၿပီးႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္းပင္ခံပုဂၢိိုလ္ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္စစ္အုပ္စုနဲ႔ညႇိ၊ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕လူအခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္မႈေတြအတြက္အၿမဲတေစတစိုက္မွတ္မွတ္ကာကြယ္ေပးခဲ့ေသာတ႐ုတ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ညိွၿပီးမွအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာတရား႐ုံးဆီသြားေရာက္ရင္ဆိုင္ျခင္းဟာမျဖစ္မေနရင္ဆိုင္ႀကဳံ႕ေတြ႕လာရမႈ၊သူမနဲ႔ျမန္မာစစ္တပ္တို႔ၾကား၊တ႐ုတ္အစိုးေခါင္းဆာင္တို႔ၾကားႏိုင္ငံေရးအေပးအယူေတြနဲ႔သူမတြက္ကိန္းအရသြားေရာက္ရင္ဆိုင္ရျခင္းလို႔ယူဆရပါမယ္၊။

ၿပီးေတာ(We Stand With Daw Aung San Su Kyi)လုပ္တဲ့ျပည္ တြင္းျပည္ပေထာက္ခံသူေတြအဖို႔၊ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံေနကအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာတရား႐ုံး(အိုင္စီေဂ်)မွာ (Provisional Measures)ၾကားျဖတ္တားဆီးမိန႔္ခ်မွတ္ေပးရန္အခ်က္(၅)ခ်က္ကိုဉီးတိုက္ေလွ်ာက္ထားရျခင္းနဲ႔ပက္သက္လို႔ဘယ္လိုအေၾကာင္းရင္းဇစ္ျမစ္ေတြကိုေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ကိုင္တြယ္ဖို႔လိုအပ္ေနသလဲဆိုတာအေပၚေရရွည္ေလ့လာစူးစမ္းျခင္းမရွိၾကပါဘူး၊ဂမ္ဘီယာကျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာတရား႐ုံး(ICL)ကေနၾကားျဖတ္တားဆီမိန႔္ခ်မွတ္ေပးရန္အခ်က္(၅)ခ်က္ကေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္

(၁)။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္လူမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈ၊ကာ ကြယ္ျခင္းႏွင့္အျပစ္ေပးအေရးယူျခင္းဆိုင္ရာႏိုင္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္(ဒီဇင္ဘာ၊၉၊၁၉၄၈)အား၊လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ရမည့္တာဝန္အရလူမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈရာဇဝတ္မႈကို၊ျဖစ္ေစသည့္လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအားလုံးကို၊တားဆီးရန္လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာအတြင္းမွအေရးယူေဆာင္႐ြက္မႈမ်ား ခ်က္ခ်င္းလုပ္ေဆာင္ရန္၊ေအာက္ပါ လုပ္ရပ္မ်ားျဖစ္သည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုဝင္မ်ားအေပၚဥပေဒမဲ့သတ္ျဖတ္မႈ၊႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာႏွိပ္စက္မႈ၊ မုဒိမ္းက်င့္မႈႏွင့္ အျခားလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္မႈ၊ အိမ္မ်ားႏွင့္ေက်း႐ြာမ်ားကိုမီးရႈိ႕မႈ၊ေျမယာႏွင့္ၿခံေမြးတိရစာၦန္မ်ားကိုဖ်က္ဆီးမႈ၊စားနပ္ရိကၡာႏွင့္အသက္ရွင္ရန္လိုအပ္သည့္ပစၥည္းမ်ားကို ယူငင္မႈ၊႐ိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုတခုလုံးသို႔မဟုတ္တစိတ္တပိုင္းကို႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာပ်က္စီးဒုကၡေရာက္သည့္ဘဝအေျခအေနေရာက္ေစရန္၊တမင္ရည္႐ြယ္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားအားလုံးကိုတားဆီးေပးရန္အတြက္လိုအပ္သည္မ်ားကိုအျမန္ဆုံးေဆာင္႐ြက္ရန္

(၂)။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္အထူးသျဖင့္ျမန္မာစစ္တပ္၊ ျပည္သူ႔စစ္ သို႔မဟုတ္ျမန္မာစစ္တပ္ကိုတိုက္႐ိုက္ပံ့ပိုးေပးေနသည့္အၿမဲတမ္းမဟုတ္သည့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားသာမက တပ္မေတာ္က ထိန္းခ်ဳပ္၊ ၫြန္ၾကား၊ လႊမ္းမိုးထားသည့္ မည္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားမဆိုလူမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္ျခင္း၊လူမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္ရန္ႀကံစည္ျခင္း၊လူအမ်ားကိုလႈံ႕ေဆာ္ျခင္းႏွင့္ပါဝင္အားေပးကူညီျခင္းမ်ားမက်ဴးလြန္ေစေရး အေသအခ်ာေဆာင္႐ြက္ရန္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာအုပ္စု အေပၚဥပေဒမဲ့သတ္ျဖတ္မႈ၊႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာႏွိပ္စက္ညႇင္းပန္းမႈ၊မုဒိန္းက်င့္မႈႏွင့္ အျခားလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ အိမ္မ်ားႏွင့္ ေက်း႐ြာမ်ားကိုမီးရႈိ႕မႈ၊ ေျမယာႏွင့္ ၿခံေမြးတိရစာၦန္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးမႈ၊ စားနပ္ရိကၡာႏွင့္အသက္ရွင္ရန္လိုအပ္သည့္ပစၥည္းမ်ားကို ယူငင္မႈ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုတခုလုံး သို႔မဟုတ္ တစိတ္တပိုင္းကို ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပ်က္စီးဒုကၡေရာက္သည့္ဘဝအေျခအေနေရာက္ေစရန္တမင္ရည္႐ြယ္လုပ္ေဆာင္မႈအားလုံးကို တားဆီးေပးရန္အတြက္ လိုအပ္မ်ားကို အျမန္ဆုံး ေဆာင္႐ြက္ရန္

(၃)။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ လူမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈက်ဴးလြန္ခံခဲ့ရ သည့္က်န္ရွိ႐ိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုဝင္မ်ားအပါအဝင္တရား႐ုံးသို႔ဦးတိုက္ေလ်ာက္ထားရာတြင္ေဖာ္ျပထားသည့္ျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္မည္သည့္ သက္ေသ အေထာက္အထားကိုမွ် ဖ်က္ဆီးျခင္း သို႔မဟုတ္ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားကိုရယူခြင့္မရေအာင္ပိတ္ပင္တားျမစ္ျခင္းမျပဳလုပ္ရန္။ထို႔အျပင္လူမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟုစြပ္စြဲခံရသည့္ေနရာမ်ားကို ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ျခင္း၊ သက္ေသမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္းႏွင့္အေထာက္အထားမ်ားကိုမရႏိုင္ေအာင္တားျမစ္ျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရန္

(၄)။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံတို႔အေနျဖင့္ဦးတိုက္ေလွ်ာက္ ထားခ်က္ပါအေၾကာင္းအရာႏွင့္ပတ္သက္၍မည္သည့္အေရးယူေဆာင္႐ြက္မႈကိုမွ်မလုပ္ၾကရန္ႏွင့္ လက္ရွိအျငင္းပြားမႈအား ပိုမိုဆိုး႐ြား၊ ႀကီးထြားေစရန္သို႔မဟုတ္ ေျဖရွင္းရပိုမိုခက္ခဲေစရန္ မျပဳလုပ္ၾကရန္

(၅) ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံတို႔အေနျဖင့္ ယခုပန္ၾကားထား သည့္ အေရးေပၚ လတ္တေလာ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ကိစၥမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီးအမိန႔္ထုတ္ျပန္သည့္ေန႔မွစ၍အခ်ိန္(၄)လထက္မေနာက္မက်ေစဘဲတရား႐ုံးသို႔အစီရင္ခံစာတေစာင္စီတင္သြင္းၾကရန္၊စတဲ့အခ်က္ေတြပါပဲ။

ဂ်ီႏိုဆိုက္လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအေတြ႕အႀကဳံအရႏိုင္ငံတကာစနစ္တက်ေလ့လာသိျမင့္ထားမႈကျမန္မာႏိုင္ငံရွိ(အရပ္ဘက္-စစ္ဘက္)ႏွစ္ ဖက္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ႏွစ္ဖက္ေထာက္ခံသူလူထုေတြထက္သာပါတယ္၊သူတို႔သိျမင္ထားတဲ့အေျခခံအခ်က္ကဘယ္ႏိုင္ငံရဲ႕လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ခံရျခင္းဂ်ီႏိုဆိုက္မဆိုက်င့္သုံးမႈပုံစံေတြအေျခခံတူညီေနျခင္းဆိုတာပါပဲ၊ဉပမာ(ယူဂိုစလားဗီးယားဂ်ီႏိုစိုက္၊ရဝမ္ဒါဂ်ီႏိုဆိုက္)ေတြမွာဆိုရင္
-အစြန္းေရာက္ အမ်ိဴးသားေရးစိတ္ဓာတ္ေမြးထုတ္မယ္
-လူမ်ိဳးေရးအမုန္းတရားစိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္လာေအာင္လႈံ႕ေဆာ္မယ္
-ၿပီးရင္ပဋိပကၡဖန္တီးရာကဂ်ီႏိုစိုက္အဆင့္ထိအရွိန္ျမင့္လာမယ္
-ေနာက္ဆုံးႏိုင္ငံရဲ႕အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာအတြက္၊လူမ်ိဳး၊ဘာသာ၊ေနာက္ဆုံးလြန္က်ဴးပိုေမာက္စြာဟစ္ေႂကြးရရင္သာသနာအတြက္ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ရာက်ဴးလြန္ရာမႈတြင္စစ္တပ္၏ပါဝင္ပတ္သက္မႈတိုရွိလာျခင္းတို႔ပါပဲ၊။

ဒီလိုပုံစံမ်ိဳးဟာလက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္းအျခားတိုင္းရင္သားလူမ်ိဳးစုေတြေနထိုင္အရပ္ေဒသေတြမွာသာမက၊ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုေတြအေပၚျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕လူမဆန္ေသာက်ဳးလြန္မႈေတြရဲ႕ျဖစ္တည္မႈတပုံစံတည္းလိုလိုျဖစ္ေနမႈအေပၚႏိုင္ငံတကာကစနစ္တက်ေကာက္ခ်က္ဆြဲျခင္းျဖစ္ပါတယ္၊ျပည္တြင္းမွာေတာ့အမ်ားစုကဘာမွန္းမသိေယာင္ဝါးဝါးနဲ႔အေမစုေအာင္ျမင္ပါေစ၊အေမစုသနားပါတယ္၊အေမစုနဲ႔အတူေသတပန္သက္တဆုံးရပ္တည္ေနမွာပါ၊စတဲ့အသိညဏ္အတု၊ေမတၱာအတုေတြနဲ႔ေထာင္လေမာင္းထေနတာျဖစ္တယ္၊ဒီလိုျဖစ္ရျခင္းကိုႏိုင္ငံတကာကေတာ့သူတို႔က်ိဳးေၾကာင္းဆင္ျခင္မႈအရဒီအခ်က္ေတြဟာဂ်ီႏိုဆိုက္လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈဆိုင္ရာေရွ႕ေျဖးပံ့ပိုးေပးမႈျဖစ္ခဲ့သလိုႏွင့္လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ပြားၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာလည္းမျဖစ္ခဲ့သလိုလူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္စိတ္ဓတ္သက္သက္ျဖင့္ဖုံးကြယ္လိမ္လည္မႈေတြ၊ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ယူဆၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။

္၊အေၾကာင္းကလူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြဟာအာဏာ၊ဩဇာ၊ရွိသူမ်ား၏ၫႊန္ၾကားခ်က္၊အမိန႔္မ်ား၊လွ်ိဳ႕ဝွက္စီမံကိန္းမ်ားျဖင့္စတင္ေလ့ရွိတတ္ၿပီး၊အဲ့ဒီလိုမျဖစ္ခင္နဲ႔ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာလည္းအာဏ၊ဩဇာရွိသူေတြရဲ႕လုပ္ရပ္တိုင္းဟာႏိုင္ငံနဲ႔ျပည္သူအတြက္၊အမ်ိဳး၊ဘာသာ၊သာသနာေတာ္အတြက္ဆိုတဲ့လူ႔စိတ္သည္ေျခႀကိဳက္ျဖစ္ေစမယ့္တံဆိပ္ကပ္ကာလူထုအေပၚမ်ားစြာလႊမ္းမိုးသက္ေရာက္ေစႏိုင္တဲ့႐ုပ္ျမင္သံၾကားေရဒီယို၊စာေပ၊အႏုပညာေတြကေနမိမိနဲ႔မတူကြဲျပားျခားနားသူေတြအေပၚအလိုလိုအမုန္းတရားေတြလွ်ံက်လာေအာင္ေသြးထိုးလႈံ႕ေဆာ္ေပးေလ့ရွိတတ္လို႔ပါပဲ၊ကာကယံရွင္အေနျဖင့္မိမိရဲ႕မသိစိတ္ထဲဒီလိုလူမ်ိဳးဘာသာေရးအမုန္းတရားေတြစိမ့္ဝင္သြားကာခိုးေအာင္းေနၿပီးလိုအပ္တဲ့အခ်ိန္လႈံ႕ေဆာ္ေပးခ်ိန္ဟုန္းကနဲထေတာက္ႏိုင္ေခ်ရာခိုင္းႏူန္းအျပည့္အသင့္ရွိေနတယ္ဆိုတာကိုမသိႏိုင္ေလာက္ေအာင္သိမ့္ေမြ႕လြန္းလွပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ကိုယ္ပိုင္စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္မႈမရွိပဲဆိုးယုတ္မႈမ်ားကိုအလိုေလ်ာက္က်ဳးလြန္းေနမိႏိုင္တဲ့၊လမ္းဖြင့္ေပးႏိုင္တဲ့၊ေထာက္ခံေပးႏိုင္တဲ့လူသာမန္ျပည္သူေတြဟာဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားရွိေနမလဲ၊ကိုယ္ပိုင္စဥ္စားညဏ္မရွိတဲ့ကိုယ့္လုပ္ရပ္ရဲံဆိုးက်ိဳးဘယ္ေလာက္မ်ားျပားလာႏိုင္မလဲအေလးအနက္စဥ္းစားေတြးေခၚဖို႔လိုအပ္ပါတယ္၊အေၾကာင္းက(Prmo Levit)ေျပာခဲ့သလို
“It happened,
Therefore it can
Happen again:
This is the core of
What we have to say.”
“ျဖစ္ခဲ့ဘူးၿပီ
ဒါေၾကာင့္ထပ္လည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္
က်ဳပ္တို႔ေျပာစရာရွိသမွ်ရဲ႕
အခ်ဳပ္ကေတာ့
ဒါပါပဲ”ဆိုတာနဲ႔ဇတ္သိမ္းကာထင္တိုင္းႀကဲသူမ်ားလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ရတသည့္ယဥ္ေက်းမႈ(Culture Of Impunity)ႀကီးစိုးေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ႏိုင္ငံအျဖစ္သမိုင္းအမည္းစက္မွတ္တမ္းဝင္သြားမွာျဖစ္လို႔ပါပဲ။
သီဟနာဒ
“ဒီလိုမြင်လို့ဒီလိုပြောမိတယ်(အပိုင်း၃၆၈)”
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်စုကြည်ကနယ်သာလန်နိုင်ငံရှိသည်ဟိတ်မြို့ရှိအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးမှာလူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုကိုသွားရင်ဆိုင်နေရတယ်၊ပြည်တွင်းပြည်ပမှာသူမနဲ့အတူရပ်တည်ဆိုပြီးထောက်ခံပွဲတွေလုပ်တယ်၊ထောက်ခံတဲ့ပွဲတွေက၊ကမ္ဘာအမြင်မှာဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အနေဖြင့်မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုအပေါ်မကျုးလွန်းပါဘူးဆိုတဲ့နိုင်ငံတကာမှာသူမငြင်းဆိုခဲ့မှုကိုထပ်ဆင့်ထောက်ခံပေးတဲ့သဘောမျိုးဖြစ်နေတယ်၊ပိုဆိုးရွားတာက(NLD)ပါတီဗဟိုကော်မတီဝင်အကြီးအကဲတွေ၊အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေကိုယ်တိုင်မြန်မာစစ်တပ်ကလူ့အခွင့်အရေးမချိုးဖောက်ပါဘူးလို့ယုံကြည်တယ်လို့ဆိုကာ၊ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အနေဖြင့်မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့လူ့အခွင့်အရေးချိုဖောက်မှုမရှိပါဘူးဆိုတဲ့ငြင်းဆိုမှုကိုထပ်ဆင့်ထောက်ခံပေးသလိုမျိုးနဲ့လူထုထောက်ခံပွဲတွေကိုလူမျိုးရေး၊ဘာသာရေးရှုထောင့်ကနေလုပ်ဆောင်လာခြင်းပဲ၊။

ပိုဆိုးတဲ့အချက်ကလည်းပြည်တွင်းရှိမီဒီယာတွေကအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးမှာဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့မျက်နှာနွမ်းနွမ်းလေးကိုအသားပေးဖော်ပြလာကာအမေခင်ဗျားသနားစရာဆိုပြီးလူထုဆီကနေအုံးအုံးကျွတ်ကျွတ်မျက်ရည်ချူလာခြင်းပဲ၊တချိန်တုန်းကလူမျိုး၊ဘာသာမတူကွဲပြားခြားနားသူတွေကြားမှာအမုန်းတရားတွေလှိုင်လှိုင်ဖြန့်ခဲ့သူတွေ၊(NLD)ပါတီအစိုးရတက်လာချိန်မှာစီးပွားရေးအကျိုးအမြတ်ရှိလာသူတွေကလည်းလက်ရှိဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တရားရင်ဆိုင်နေတဲ့နယ်သာလန်နိုင်ငံအထိလိုက်ပါကာဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့အတူရပ်ကြောင်းလုပ်ဆောင်လာတယ်၊ပြီးတော့ပြည်တွင်းမှာဘာတွေဖြစ်နေမှန်းမသိတဲ့လူထုကြီးကိုလူထုခေါင်းဆောင်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တယောက်နယ်သာလန်မှာသွားရောက်အမှုရင်ဆိုင်နေရခြင်းဟာနိုင်ငံအကျိုးစီးပွားကာကွယ်ဖို့၊ကုလားနိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့(OIC)ကတရားစွဲခိုင်းလို့၊မြန်မာနိုင်ငံလူမျိုးခြားဘာသာခြားတွေရဲ့အချုပ်အခြာအာဏထိပါးမှုကိုခံနေရပြီးဒါကြောင့်နိုင်ငံအတွက်၊လူထုချစ်သောအမေစုအတွက်စည်းလုံးညီညွတ်စွာထောက်ခံကြဆိုဆိုတဲ့လူမျိုးရေးအစွန်းရောက်မက်ဆေ့ကိုတိုက်ရိုက်သဖွယ်၊သွယ်ဝှက်သဖွယ်လှိုင်လှိုင်ဖြန့်ချီနေပြန်ပါတယ်၊။

ဘယ်လောက်ထိအောင်အရုပ်ဆိုးသလဲဆိုရင်သတင်းအတုအယောင်တွေနဲ့တနိုင်ငံလုံးရှိတိုင်းရင်သားအဖွဲ့အစည်းတွေ၊လူမျိုးခြား၊ဘာသာခြားတွေ၊ရဟန်တော်တွေကပါအုံးအုံးကျွတ်ကျွတ်ထောက်ခံတဲ့သဘောတင်ကာရှယ်ကြပါတယ်၊ပါချုပ်ဆရာတော်ကြီးကိုယ်တိုင်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုထောက်ခံကြောင်းစာလည်းတက်လာထွက်လာသလို၊တိုင်းရင်သား(၁၃၅)မျိုးကလည်းထောက်ခံကြောင်းစာလည်းထွက်လာပါတယ်၊တဖက်မှာလည်းအခြားတိုင်းရင်းသားပါတီတွေကလည်းထောက်ခံတယ်ဆိုပြီးဖြန့်ချီလို့၊(SNLD)ရှမ်းတိုင်းရင်းသားဒီမိုကရက်တစ်ပါတီကလည်းမဟုတ်ပါဘူးလို့ငြင်းဆိုကာတရားစွဲမယ်လို့ပြောလာပြန်ပါတယ်၊အရင်တုန်းကဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နယ်သာလန်ခရီးဆီသွားခဲ့တဲ့ပုံဟောင်းကိုပြန်တင်ကာအမေစုကိုပြည်ပရောက်မြန်မာတွေနဲ့နိုင်ငံတကာလာကြိုတာအုံးအုံးကျွတ်ကျွတ်မျက်ရည်တောင်ကျတယ်ဆိုပြီးသတင်းအမှားတွေထုတ်ပြန်ပါတယ်၊။

အခုပြည်တွင်းဉပဒေဘွဲ့ရရှေ့နေဆိုသူပညာတတ်အချိုကလည်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးမှာလျှောက်လဲတဲ့နိုင်ငံတကာရှေ့နေ၊တရားသူကြီးတွေရဲ့ပြောဆိုချက်ကိုနားမလည်ပါးမလည်တတ်ယောင်ကားဘာသာပြန်ကာပေါက်ပန်းဈေးလျှောက်ရေးနေပြန်ပါတယ်၊ဉပမာရမ်ဟီးလီရဲ့အစီရင်ခံစာကိုပဲပြန်ပြောနေတယ်ဆိုတာမျိုး၊ဘားအံမှာဘာကြောင့်ဆိုင်းဘုတ်တပ်တာကိုဖြုတ်ချတယ်ဆိုတာကိုမသိဘူးဆိုတာမျိုး၊ပြည်တွင်းရှိ(စစ်ဘက်-အရပ်ဘက်)ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့အတူရပ်နေ မယ်ဆိုတဲ့လူတွေရော၊ သူတို့လှုံ့ဆော်မှုဖြင့်အထူးသဖြင့်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုထောက်ခံနေတဲ့ပြည်သူလူထုရောမသိမှုရာခိုင်နူန်းများတဲ့အချက်က၊နိုင်ငံတကာကကြားဖူးနားဝ၊ထင်ယောင်ထင်မှားလေသံကြားဖမ်းတရားနာတဲ့မခိုင်လုံသောသတင်းအတုအယောင်တွေ၊ဝါဒဖြန့်မှုတွေနဲ့တရားစွဲနေတာမဟုတ်သလို၊တရားသူကြီးတွေကလည်းမြန်မာနိုင်ငံလိုတရားဉပဒေရဲ့အထက်မှာရှိနေတဲ့ပုံစံမျိုးနဲ့ဆုံးဖြတ်လို့ရတာမဟုတ်ဘူးဆိုတာပဲ၊။

ပြောရရင်မြန်မာနိုင်ငံမှာဂျီနိုဆိုက်လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ပက်သက်လို့သဘောတရား၊သမိုင်းကြောင်း၊အဲ့ဒီအပေါ်လူသားဆန်မှုဆိုင်ရာ၊ဒီမိုကရေစီယဉ်ကျေးမှုဆိုရာ၊မိမိတို့ဘာသာတရားကိုးကွယ်မှုကုသိုလ်၊အကုသိုလ်ဆိုင်ရာ၊လူမှုရေးယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာရှု့ထောင်အသီးသီးကနေသိနားလည်ခံစားသိမြင့်မှုလုံးလုံးမရှိခဲ့ပါဘူးအကြောင်းအခုမှကြားဖူးနားဝါရှိကာ၊စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက်မှာစစ်အာဏာရှင်အမှုအကျင့်အပြောအဆို၊အတွေးအခေါ်တွေနဲ့သာကျင့်သားရနေတာဖြစ်လို့ပါပဲ၊ပြောရရင်လူထုအပေါ်လူမူရေးဩဇာကြီမားတဲ့နာမည်ကြီးရဟန်းတော်တွေတောင်(ဉပမာ)သီတဂူဆရာတော်လိုပုဂ္ဂိုလ်မျိုးကတောင်
-ဧည့်သည် ဆိုတာက
ဧည့်သည်လိုပဲ နေရတယ်
အိမ်ရှင်စိတ်မွေးလို့ မရဘူး
-ကျေးကုလားတသန်းကျော်ထဲမယ်
ငါးပါးသီလမြဲတဲ့သူဆိုလို့
တယောက်နဲ့တပိုင်းရှိတာမလို့
သတ်တာလည်း အပြစ်မဖြစ်ဘူး
-ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်သူတွေချင်းအတူတူ
ငါတို့ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေဖြစ်နေရင်
ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်သူထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာဝင်ကို
ခုခံရင်သတ်မိပါရင် ငရဲကြီးမယ်
-ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်သူက
ထေရဝါဒဝင်မဟုတ်ရင်
ဘယ်လောက်များပြားတဲ့လူတွေဖြစ်နေလည်း
ထေရဝါဒဝင်မဟုတ်လို့ လူ မဟုတ်ဖူး
လူမဟုတ်တာကိုသတ်လို့အပြစ်အကုသိုလ်အနည်းငယ်မျှမရဘူး၊အဲ့ဒီလိုစကားတွေကိုလူထုရှေ့မှောက်ပြောထွက်ရဲခဲ့ပြန်ပါတယ်၊။

မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေနိုင်ငံတော်စပွန်ဆာပေးခံရတဲ့နာမည်ကြီးဘုန်းကြီးတွေမှန်သမျှဟာအဲ့ဒီလိုလူမျိုးခြား၊ဘာသာခြား၊လူမျိုးမတူကွဲပြားခြားမှုတွေအပေါ်မြန်မာစစ်တပ်၊အထူးသဖြင့်စစ်ဗျူရိုကရက်လူ
တန်းစားအနေဖြင့်လူမဆန်းသောဘယ်လိုနည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဖြင့်လုပ်ဆောင်သည်ဖြစ်စေ၊ဒါကဟာနိုင်ငံနဲ့လူမျိုး၊ဘာသာ၊အချုပ်အခြာအာဏာသာမက၊ဗုဒ္ဓဘာသာသာသနာတော်ကြီးကိုပါကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်းသာမည်ပေးတယ်လို့ဗုဒ္ဓဘာသာလူများစုကြီးစိုးရာမြန်မာ/ဗမာလူအဖွဲ့အစည်းထဲဘာသာရေးဝါဒမှိုင်းတိုက်ခြင်းပါပဲ၊။

ဒီလိုဘာသာရေးမှိုင်းတိုက်ခြင်းဟာမြန်မာစစ်တပ်အနေဖြင့်ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတွေအပေါ်လူမျိုးတုန်းသန့်စင်မှုနယ်မြေရှင်းလင်းရေးမတိုင်မှီရော၊လုပ်ခဲ့ပြီးချိန်မှာရောစနစ်တကျလူထုကြားဟောပြောကာဘာသာရေးမှိုင်းတိုက်ခဲ့ခြင်းပါပဲ၊အထူးအထင်အရှားအချက်ကတော့(မ.ဘ.သ)ဘုန်းကြီးဝီရသူပါပဲ၊မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေကိုကိုးကွယ်ဖို့ပေါ်တင်ပြောခဲ့သလို၊မြန်မာစစ်တပ်မရှိရင်ဒီနိုင်ငံကုလားနိုင်ငံဖြစ်သွားမယ်လို့ဟောပြောခဲ့သူလည်းဖြစ်သလို၊ကုလားတွေကိုယူမယ့်အစားခွေးထီးကိုသာယူဖို့ရော၊လိုအပ်လာရင်ငါတို့အရိုးနဲ့စည်းရိုးထိုးဖို့လည်းဝန်းမလေးတဲ့အကြောင်းကမ္ဘာကသိအောင်အမုန်းတရားကိုမြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့စပွန်ဆာ၊အကာအကွယ်ပေးမှုနဲ့အကြီးကျယ်ဆုံးလှုံ့ဆော်ခဲ့သူတယောက်ဖြစ်ပါတယ်၊။

ဒါကြောင်မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိမြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ပက်သက်လို့ဖြစ်စေ၊အရပ်ဘက်ခေါင်းဆောင်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ပက်သက်လို့ဖြစ်စေ၊ထောက်ခံမှုတွေ၊လော်ဘီသတင်းဖြန့်မှုတွေ၊လွန်ကျုးပိုမောက်စွာတဖက်သတ်ပြောဆိုမှုတွေ၊ထောက်ခံကြိုဆိုမှုတွေဟာအမှန်တရားနဲ့တရားမျှတမှုဘက်ဆီသွားမှုဟာရာခိုင်နူန်းအားဖြင့်လွန်စွာနည်းပါးပြီး၊လူမျိုးရေး၊ဘာသာရေးအမုန်းတရားတွေ၊ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုတွေ၊)စစ်ဘက်-အရပ်ဘက်)ခေါင်ဆောင်တွေ၊ဘာသာရေးခေါင်း ဆောင်တွေရဲ့လိမ်လည်၊ဖုံးဖိထားမှု၊သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှု၊အာရုံလမ်းလွဲမှုတွေတလှေကြီးပါတဲ့ပုံစံအမျိုးမျိုးဝါဒမှိုင်းအောက်မှာအောက်မှာလူမျိုးရေး၊ဘာသာရေးအစွန်းရောက်ငုံ့လျှိုးမှုတွေနဲ့အုံးအုံးကျွတ်ကျွတ်ထောက်ခံယုံကြည်မှုတွေကရာခိုင်နူန်းအများစုကြီးဖြစ်ခဲ့တာကိုနိုင်ငံတကာကသိခဲ့ပြီးဆိုတာပါပဲ၊။

ဘယ်လိုသိတာလဲဆိုတော့မြန်မာနိုင်ငံရှိလူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့လူမှုကွန်ယက်တွေ၊သတင်းမီဒီယာတွေမှာစိတ်လက်ကိုယ်လွတ်တုန့်ပြန်ပြောဆိုမှုတွေကိုမျက်ဝါးထင်ထင်မြင့်တွေခဲ့ရပြီးဖြစ်လို့ပါပဲ၊ဒါကြောင့်လည်းလူမှုကွန်ယက်ကိုသုံးစွဲသူဘီလျံပေါင်းထောင်ကျော်ရှိလာနေချိန်မှာမြန်မာနိုင်ငံကလူမျိုးရေး၊ဘာသာရေးအစွန်းရောက်အမုန်းစကားကိုလှိုင်လှိုင်ပြောခြင်းအတွက်ဖေ့ဘုတ်တည်ထောင်သူဇူကာဘက်တောင်ဖြေရှင်းဝန်ခံချက်ပေးရတဲ့အထိဖြစ်လာခြင်းပါပဲ၊တကယ်တော့ဝါးလုံးခေါင်းထဲကလိုထောက်ခံသူပြည်သူလူထုအများစုကြီးဟာရဲ့တွေးခေါ်ပြုမှုတုန့်ပြန်ချက်အရာတွေဟာနိုင်ငံတကာအဖို့တော့ပိုမိုသက်သေအတည်ပြုပေးနေသလိုပါပဲ၊။

အကြောင်းကဂမ်ဘီယာကနေမြန်မာနိုင်ငံကိုဆွဲတဲ့အမှုမှာရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ်မှာရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိလူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်တယ်လို့၊ညွန်ပြတဲ့ အချက်(၇)ချက်ကိုဂမ်ဘီယာဘက်ကတင်ပြခဲ့လို့ပါပဲ။
ဒီအချက်တွေကတော့
(၁) မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးဆောင်ရွက်ချက်တွေမှာရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု။
(၂) မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စနစ်တကျချေမှုန်းဖျက်ဆီးရေးဆောင်ရွက်ခဲ့မှု
(၃) နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ဆင်ရေးတွေမှာ၊အမျိုးသမီးနဲ့မိန်းကလေးတွေအပေါ်လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုတွေကျူးလွန်ခဲ့မှု။
(၄) နယ်မြေရှင်းလင်းရေး၊စစ်ဆင်ရေးအတွင်းနဲ့ နောက်ပိုင်း ဖြစ်စဉ်တွေမှာ၊ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် မြန်မာ တာဝန်ရှိသူတွေကလူမျိုးရေးခွဲခြားဆက်ဆံမှု၊ စော်ကားမှု။
(၅) နိုင်ငံတော်အဆင့်မူဝါဒတွေမှာ၊နိုင်ငံသားဖြစ်မှု ဥပဒေနဲ့ နိုင်ငံ သား၊စိစစ်ရေးကတ်ပြားထုတ်ပေးမှုလုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ၊ခွဲခြားဆက်ဆံတဲ့ မူဝါဒနဲ့အစီအမံတွေရှိမှု၊ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းကရှိနှင့်ပြီးလူမျိုးစု၊ လူမှု အသိုင်းအဝန်းနဲ့ လူဦးရေတည်ရှိမှု၊ပုံစံပျက်ပြားအောင် ဆောင်ရွက်မှု
(၆) အများပြည်သူကြားရိုဟင်ဂျာနဲ့ပတ်သက်ပြီး၊အမုန်းတရားဖြန့်ချိနေ တာကို၊အစိုးရကအရေးယူ ဆောင်ရွက်မှုမရှိခဲ့မှု။
(၇)နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေး နဲ့လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာ၊ဥပဒေတွေချိုးဖောက်နေမှုကိုအစိုးရအနေနဲ့စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့နဲ့တရားစွဲဆိုဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့မှု၊ဒီအချက်(၇)ချက်အရ မြန်မာအစိုးရဟာမြန် မာစစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး ဆောက်ရွက်ချက်တွေကို တားမြစ်ခြင်းမပြုခဲ့ရုံမကထောက်ခံပံ့ပိုးမှုပြုလုပ်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး၊ဂမ်ဘီယာဘက်ကရှေ့နေတွေကလျှောက်လဲခဲ့ခြင်းပါ၊။

ဒီအချက်(၇)ချက်နဲ့အတိအလင်းဆွဲချက်ဖြစ်တည်လာခြင်းဟာသူတို့မှာခိုင်လုံတဲ့အကြောင်းခြင်းရာတွေရှိနေလို့ပဲဖြစ်ပါတယ်၊ဒီအချက်တွေကိုမြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့အရင်ဘက်ခေါင်းဆောင်နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့ဟာတလေးသံတည်းထွက်ပြီးနိုင်ငံတကာကိုငြင်းဆိုခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်၊
ဉပမာဖော်အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြရရင်
(၁) လွှတ်တော်မှာဗြိတိန်အမတ်တွေ၊ကုလစုံစမ်းရေးမှူးတွေမ လာရောက်နိုင်အောင်အန်အလ်ဒီပါတီ က ဦးဆောင်အဆိုတင်ပြီး မဲခွဲဆုံးဖြတ်ထားခြင်းဥပမာ- (NLD)ကျောက်မဲလွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်ဒေါ်သန္တာ
(၂) အာဆီယံလွှတ်တော်အမတ်များအစည်းဝေးမှာ၊မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကလူအခွင့်ရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့အင်ဒိုရဲ့ အဆိုကို (၃)နှစ်စာ(၃)ကြိမ်စလုံးကိုမြန်မာနိုင်ငံက(အရင်သမ္မတဟောင်းရဲ့ဇနီး)ဒေါ်စုစုလွင်ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ပယ်ချခဲ့ခြင်း
(၃) အာဆီယံလူအခွင့် ရေးကောင်စီမှာ(NLD)လွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်ဉီးနေဘုန်းလတ်ဦးဆောင်ပြီးရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ်လူအခွင့်ရေးချိုးဖောက်မှု့မရှိကြောင်း (denial )လုပ်ခဲ့ခြင်း
(၄)ရိုဟင်ဂျာတွေကိုလူအခွင့်ရေးချိုးဖောက်တဲ့၊ပြန်တမ်းစုစုပေါင်း(၄၀၀)ကျော်ရှိရာမှာ၊နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အစိုးရလက်ထက်မှာ၊ထုတ်ခဲ့တဲ့တရားဝင် ပြန်တမ်းက(၁၆ )ကြိမ် ရှိခဲ့ခြင်း၊နိုင်ငံခြားရေးက (၂ )ကြိမ် (clearance operation )လုပ်ပြီးလို့ရိုဟင်းဂျာလူ(၇)သိန်းကျော်ထွက်ပြေးပြီးမှ၊တရားဝင်ပြန်တမ်းနဲ့ ရုတ်သိမ်းတာ( ၆ )ခု။ ဒေသန္တရနုတ်မိန့်တွေ မပါသေးခြင်း
(၅) ကုလမသဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကိုယ်စားလှယ်ယန်ဟီးလီးကိုဝင်ခွင့်မေ ပးခြင်းနှင့်ကုလနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမရှိခြင်း
(၆) နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နိုင်ငံ တကာမီဒီယာကိုရှေ့ဘူးခံဖုံးဖိပြောခဲ့တာတွေဉပမာ၊ဘီဘီစီသတင်းထောက်ဖာဂယ်ကင်းကိုစစ်တပ်ကလူအခွင့်ရေးချိုးဖောက်တာမရှိပါဘူးနယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်တာပါဆိုတာတွေအဲလိုပြောထားတဲ့မိန့်ခွန်း(၅၄)ခုရှိနေခြင်း
(၇) ဟန်ဂေရီနိုင်ငံဆီသို့အသွားမှာမွတ်စလင်များအန္တရာယ်နဲ့ အလားတူ ပြောခဲ့တာ(၆)ခုမှတ်တမ်းရှိနေခြင်း
(၈)ဒီမိုကရေစီနဲ့လူ့အခွင့်အရေးနိုဗယ်ဆုရခေါင်းဆောင်တယောက်အနေဖြင့်ရိုက်တာသတင်းထောက်တွေဖြစ်တဲ့ဝလုံး၊ကျော်စိုးဦးအမှုမှာ၊ရိုက်တာသတင်းထောက်တွေကိုဖမ်းတာဥပဒေချိုးဖောက်လို့အကြိမ်ကြိမ်ပြောခြင်း
(၉) ကုလသမဂ္ဂနိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးတဲ့ မှတ်တမ်းတွေရှိနေခြင်းစသည်တို့ပါပဲ၊။

ဒါအရပ်ဘက်ခေါင်းဆောင်၊လူထုခေါင်ဆောင်၊အစိုးရတာဝန်ရှိသူတယောက်ကနေဖြစ်တည်လာတဲ့သက်သေတွေဖြစ်ပြီး၊အခြားသူတို့ရဲ့သတင်းနည်းပညာဆိုင်ရာသက်သေအထောက်အထားတွေ၊လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်ခံရသူတွေရဲ့ထွက်ဆိုချက်တွေ၊မြန်မာစစ်တပ်တိုင်းရင်သားကျေလက်ဒေသတွေမှာလူ့အခွင့်ချိုးဖောက်မှုမှတ်တမ်းတွေ၊စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည်တွေရဲ့သက်သက်တွေ၊သူတို့လူမှုဘဝအထွေထွေမှတ်တမ်းတွေ၊လတ်တလောထွက်ပြေးသွားတဲ့ရိုဟင်ဂျာခုနှစ်သိန်းရဲ့အထောက်အထားတွေမပါဝင်သေးပါဘူး၊အဲ့ဒီအချက်တွေကနေဖြစ်စနစ်တကျစုဆောင်းဖြစ်တည်လာပြီးငြင်းဆိုနေရုံနဲ့မပြီးပဲအခုတရားသွားရင်ဆိုင်ရတဲ့အဖြစ်လာပြီးနိုင်ငံတော်အတိုင်းပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်ဆောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင်စစ်အုပ်စုနဲ့ညှိ၊မြန်မာနိုင်ငံရဲ့လူအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေအတွက်အမြဲတစေတစိုက်မှတ်မှတ်ကာကွယ်ပေးခဲ့သောတရုတ်အစိုးရခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ညှိပြီးမှအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးဆီသွားရောက်ရင်ဆိုင်ခြင်းဟာမဖြစ်မနေရင်ဆိုင်ကြုံ့တွေ့လာရမှု၊သူမနဲ့မြန်မာစစ်တပ်တို့ကြား၊တရုတ်အစိုးခေါင်းဆာင်တို့ကြားနိုင်ငံရေးအပေးအယူတွေနဲ့သူမတွက်ကိန်းအရသွားရောက်ရင်ဆိုင်ရခြင်းလို့ယူဆရပါမယ်၊။

ပြီးတော(We Stand With Daw Aung San Su Kyi)လုပ်တဲ့ပြည် တွင်းပြည်ပထောက်ခံသူတွေအဖို့၊မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံနေကအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး(အိုင်စီဂျေ)မှာ (Provisional Measures) ကြားဖြတ်တားဆီးမိန့်ချမှတ်ပေးရန်အချက်(၅)ချက်ကိုဉီးတိုက်လျှောက်ထားရခြင်းနဲ့ပက်သက်လို့ဘယ်လိုအကြောင်းရင်းဇစ်မြစ်တွေကိုနောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ကိုင်တွယ်ဖို့လိုအပ်နေသလဲဆိုတာအပေါ်ရေရှည်လေ့လာစူးစမ်းခြင်းမရှိကြပါဘူး၊ဂမ်ဘီယာကမြန်မာနိုင်ငံအပေါ်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး(ICL)ကနေကြားဖြတ်တားဆီမိန့်ချမှတ်ပေးရန်အချက်(၅)ချက်ကအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်

(၁)။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့်လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှု၊ကာ ကွယ်ခြင်းနှင့် အပြစ်ပေးအရေးယူခြင်းဆိုင်ရာနိုင်ငံတကာသဘောတူညီချက်(ဒီဇင်ဘာ၊၉၊၁၉၄၈)အား၊လိုက်နာလုပ်ဆောင်ရမည့်တာဝန်အရလူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုရာဇဝတ်မှုကို၊ဖြစ်စေသည့်လုပ်ဆောင်ချက်များအားလုံးကို၊တားဆီးရန်လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာအတွင်းမှအရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ရန်၊အောက်ပါလုပ်ရပ်များဖြစ်သည့်ရိုဟင်ဂျာအုပ်စုဝင်များအပေါ်ဥပဒေမဲ့သတ်ဖြတ်မှု၊ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှိပ်စက်မှု၊မုဒိမ်းကျင့်မှုနှင့်အခြားလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု၊အိမ်များနှင့်ကျေးရွာများကိုမီးရှို့မှု၊မြေယာနှင့်ခြံမွေးတိရစ္ဆာန်များကိုဖျက်ဆီးမှု၊စားနပ်ရိက္ခာနှင့်အသက်ရှင်ရန်လိုအပ်သည့်ပစ္စည်းများကိုယူငင်မှု၊ရိုဟင်ဂျာအုပ်စုတခုလုံးသို့မဟုတ်တစိတ်တပိုင်းကိုရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပျက်စီးဒုက္ခရောက်သည့်ဘဝအခြေအနေရောက်စေရန်၊တမင်ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်မှုများအားလုံးကိုတားဆီးပေးရန်အတွက်လိုအပ်သည်များကိုအမြန်ဆုံးဆောင်ရွက်ရန်

(၂)။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့်အထူးသဖြင့်မြန်မာစစ်တပ်၊ ပြည်သူ့စစ် သို့မဟုတ်မြန်မာစစ်တပ်ကိုတိုက်ရိုက်ပံ့ပိုးပေးနေသည့်အမြဲတမ်းမဟုတ်သည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသာမက တပ်မတော်က ထိန်းချုပ်၊ ညွန်ကြား၊ လွှမ်းမိုးထားသည့် မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လူပုဂ္ဂိုလ်များမဆိုလူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်ခြင်း၊လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်ရန်ကြံစည်ခြင်း၊လူအများကိုလှုံ့ဆော်ခြင်းနှင့်ပါဝင်အားပေးကူညီခြင်းများမကျူးလွန်စေရေး အသေအချာဆောင်ရွက်ရန်။ ရိုဟင်ဂျာအုပ်စု အပေါ်ဥပဒေမဲ့သတ်ဖြတ်မှု၊ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှိပ်စက်ညှင်းပန်းမှု၊မုဒိန်းကျင့်မှုနှင့် အခြားလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု၊ အိမ်များနှင့် ကျေးရွာများကိုမီးရှို့မှု၊ မြေယာနှင့် ခြံမွေးတိရစ္ဆာန်များကို ဖျက်ဆီးမှု၊စားနပ်ရိက္ခာနှင့်အသက်ရှင်ရန်လိုအပ်သည့်ပစ္စည်းများကို ယူငင်မှု၊ ရိုဟင်ဂျာအုပ်စုတခုလုံး သို့မဟုတ် တစိတ်တပိုင်းကို ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပျက်စီးဒုက္ခရောက်သည့်ဘဝအခြေအနေရောက်စေရန်တမင်ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်မှုအားလုံးကို တားဆီးပေးရန်အတွက် လိုအပ်များကို အမြန်ဆုံး ဆောင်ရွက်ရန်

(၃)။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန်ခံခဲ့ရ သည့်ကျန်ရှိရိုဟင်ဂျာအုပ်စုဝင်များအပါအဝင်တရားရုံးသို့ဦးတိုက်လျောက်ထားရာတွင်ဖော်ပြထားသည့်ဖြစ်ရပ်များနှင့်သက်ဆိုင်သည့်မည်သည့်သက်သေအထောက်အထားကိုမျှဖျက်ဆီးခြင်းသို့မဟုတ်သက်သေအထောက်အထားများကိုရယူခွင့်မရအောင်ပိတ်ပင်တားမြစ်ခြင်းမပြုလုပ်ရန်။ထို့အပြင်လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟုစွပ်စွဲခံရသည့်နေရာများကိုပြောင်းလဲပြင်ဆင်ခြင်း၊သက်သေများကိုဖျက်ဆီးခြင်းနှင့်အထောက်အထားများကိုမရနိုင်အောင်တားမြစ်ခြင်းများ မပြုလုပ်ရန်

(၄)။ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံတို့အနေဖြင့်ဦးတိုက်လျှောက် ထားချက်ပါအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်၍မည်သည့်အရေးယူဆောင်ရွက်မှုကိုမျှမလုပ်ကြရန်နှင့် လက်ရှိအငြင်းပွားမှုအား ပိုမိုဆိုးရွား၊ ကြီးထွားစေရန်သို့မဟုတ် ဖြေရှင်းရပိုမိုခက်ခဲစေရန် မပြုလုပ်ကြရန်

(၅) မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံတို့အနေဖြင့် ယခုပန်ကြားထား သည့် အရေးပေါ် လတ်တလော လုပ်ဆောင်ရမည့်ကိစ္စများနှင့် စပ်လျဉ်းပြီးအမိန့်ထုတ်ပြန်သည့်နေ့မှစ၍အချိန်(၄)လထက်မနောက်မကျစေဘဲတရားရုံးသို့အစီရင်ခံစာတစောင်စီတင်သွင်းကြရန်၊စတဲ့အချက်တွေပါပဲ။

ဂျီနိုဆိုက်လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုအတွေ့အကြုံအရနိုင်ငံတကာစနစ်တကျလေ့လာသိမြင့်ထားမှုကမြန်မာနိုင်ငံရှိ(အရပ်ဘက်-စစ်ဘက်)နှစ် ဖက်ခေါင်းဆောင်တွေ၊နှစ်ဖက်ထောက်ခံသူလူထုတွေထက်သာပါတယ်၊သူတို့သိမြင်ထားတဲ့အခြေခံအချက်ကဘယ်နိုင်ငံရဲ့လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်ခံရခြင်းဂျီနိုဆိုက်မဆိုကျင့်သုံးမှုပုံစံတွေအခြေခံတူညီနေခြင်းဆိုတာပါပဲ၊ဉပမာ(ယူဂိုစလားဗီးယားဂျီနိုစိုက်၊ရဝမ်ဒါဂျီနိုဆိုက်)တွေမှာဆိုရင်
-အစွန်းရောက် အမျိူးသားရေးစိတ်ဓာတ်မွေးထုတ်မယ်
-လူမျိုးရေးအမုန်းတရားစိတ်ဓာတ် ပြင်းထန်လာအောင်လှုံ့ဆော်မယ်
-ပြီးရင်ပဋိပက္ခဖန်တီးရာကဂျီနိုစိုက်အဆင့်ထိအရှိန်မြင့်လာမယ်
-နောက်ဆုံးနိုင်ငံရဲ့အချုပ်အချာအာဏာအတွက်၊လူမျိုး၊ဘာသာ၊နောက်ဆုံးလွန်ကျူးပိုမောက်စွာဟစ်ကြွေးရရင်သာသနာအတွက်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့ရာကျူးလွန်ရာမှုတွင်စစ်တပ်၏ပါဝင်ပတ်သက်မှုတိုရှိလာခြင်းတို့ပါပဲ၊။

ဒီလိုပုံစံမျိုးဟာလက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းအခြားတိုင်းရင်သားလူမျိုးစုတွေနေထိုင်အရပ်ဒေသတွေမှာသာမက၊ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိရိုဟင်ဂျာလူမျိုးစုတွေအပေါ်မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့လူမဆန်သောကျုးလွန်မှုတွေရဲ့ဖြစ်တည်မှုတပုံစံတည်းလိုလိုဖြစ်နေမှုအပေါ်နိုင်ငံတကာကစနစ်တကျကောက်ချက်ဆွဲခြင်းဖြစ်ပါတယ်၊ပြည်တွင်းမှာတော့အများစုကဘာမှန်းမသိယောင်ဝါးဝါးနဲ့အမေစုအောင်မြင်ပါစေ၊အမေစုသနားပါတယ်၊အမေစုနဲ့အတူသေတပန်သက်တဆုံးရပ်တည်နေမှာပါ၊စတဲ့အသိညဏ်အတု၊မေတ္တာအတုတွေနဲ့ထောင်လမောင်းထနေတာဖြစ်တယ်၊ဒီလိုဖြစ်ရခြင်းကိုနိုင်ငံတကာကတော့သူတို့ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်မှုအရဒီအချက်တွေဟာဂျီနိုဆိုက်လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာရှေ့ဖြေးပံ့ပိုးပေးမှုဖြစ်ခဲ့သလိုနှင့်လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုဖြစ်ပွားပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာလည်းမဖြစ်ခဲ့သလိုလူမျိုးရေး၊ဘာသာရေးအစွန်းရောက်စိတ်ဓတ်သက်သက်ဖြင့်ဖုံးကွယ်လိမ်လည်မှုတွေ၊ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ယူဆကြမှာဖြစ်ပါတယ်။

်၊အကြောင်းကလူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုတွေဟာအာဏာ၊ဩဇာ၊ရှိသူများ၏ညွှန်ကြားချက်၊အမိန့်များ၊လျှို့ဝှက်စီမံကိန်းများဖြင့်စတင်လေ့ရှိတတ်ပြီး၊အဲ့ဒီလိုမဖြစ်ခင်နဲ့ဖြစ်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာလည်းအာဏ၊ဩဇာရှိသူတွေရဲ့လုပ်ရပ်တိုင်းဟာနိုင်ငံနဲ့ပြည်သူအတွက်၊အမျိုး၊ဘာသာ၊သာသနာတော်အတွက်ဆိုတဲ့လူ့စိတ်သည်ခြေကြိုက်ဖြစ်စေမယ့်တံဆိပ်ကပ်ကာလူထုအပေါ်များစွာလွှမ်းမိုးသက်ရောက်စေနိုင်တဲ့ရုပ်မြင်သံကြားရေဒီယို၊စာပေ၊အနုပညာတွေကနေမိမိနဲ့မတူကွဲပြားခြားနားသူတွေအပေါ်အလိုလိုအမုန်းတရားတွေလျှံကျလာအောင်သွေးထိုးလှုံ့ဆော်ပေးလေ့ရှိတတ်လို့ပါပဲ၊ကာကယံရှင်အနေဖြင့်မိမိရဲ့မသိစိတ်ထဲဒီလိုလူမျိုးဘာသာရေးအမုန်းတရားတွေစိမ့်ဝင်သွားကာခိုးအောင်းနေပြီးလိုအပ်တဲ့အချိန်လှုံ့ဆော်ပေးချိန်ဟုန်းကနဲထတောက်နိုင်ချေရာခိုင်းနူန်းအပြည့်အသင့်ရှိနေတယ်ဆိုတာကိုမသိနိုင်လောက်အောင်သိမ့်မွေ့လွန်းလှပါတယ်။

ဒါကြောင့်ကိုယ်ပိုင်စဉ်းစားချင့်ချိန်မှုမရှိပဲဆိုးယုတ်မှုများကိုအလိုလျောက်ကျုးလွန်းနေမိနိုင်တဲ့၊လမ်းဖွင့်ပေးနိုင်တဲ့၊ထောက်ခံပေးနိုင်တဲ့လူသာမန်ပြည်သူတွေဟာဘယ်လောက်များများရှိနေမလဲ၊ကိုယ်ပိုင်စဉ်စားညဏ်မရှိတဲ့ကိုယ့်လုပ်ရပ်ရဲံဆိုးကျိုးဘယ်လောက်များပြားလာနိုင်မလဲအလေးအနက်စဉ်းစားတွေးခေါ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်၊အကြောင်းက(Prmo Levit)ပြောခဲ့သလို
“It happened,
Therefore it can
Happen again:
This is the core of
What we have to say.”
“ဖြစ်ခဲ့ဘူးပြီ
ဒါကြောင့်ထပ်လည်းဖြစ်နိုင်တယ်
ကျုပ်တို့ပြောစရာရှိသမျှရဲ့
အချုပ်ကတော့
ဒါပါပဲ”ဆိုတာနဲ့ဇတ်သိမ်းကာထင်တိုင်းကြဲသူများလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ရတသည့်ယဉ်ကျေးမှု(Culture Of Impunity)ကြီးစိုးနေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့်နိုင်ငံအဖြစ်သမိုင်းအမည်းစက်မှတ်တမ်းဝင်သွားမှာဖြစ်လို့ပါပဲ။
သီဟနာဒ
Photo credit from Gambia pleads in ICJ for Myanmar to 'stop genocide of own people'