ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လာဘ္စားမွဳ ဗိုလ္စြဲေသာ ဌာနမ်ား စာရင္း ထြက္ရွိ

ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ရဲစခန္း၊ လ၀က၊ တရားရုံး၊ လ်ပ္စစ္ရုံး၊ေက်ာင္း ႏွင့္ ေဆးရုံ မ်ားတြင္ လာဒ္ေပးလာဒ္ယူ မႈမ်ား ရွိေနဆဲဟု ႏူိင္ငံတကာ စစ္တမ္း ထုတ္ျပန္

အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အစုိးရ မွ ၂၀၁၆ တြင္ အာဏာရရွိခဲ့ခ်ိန္ကစျပီး ႏူိင္ငံသားမ်ား၏ အက်ဳိး ႏွင့္ ျပည္ပ ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား ဆဲြေဆာင္ႏူိင္ေရး အတြက္ အစုိးရ၀န္ထမ္းမ်ားအား လာဒ္ေပးလာဒ္ယူမႈ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ လုိက္နာရမည့္ စည္းမ်ဥ္း မ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္အျပင္ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒအားလည္း ျပင္ဆင္ျပဠာန္း ေပးခဲ့ျပန္ပါတယ္။

သုိ႔ေသာ္လည္း တုိးတက္မႈ ေႏွးေကြးေနဆဲ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ International Transparency (IT) မွႏူိင္ငံတြင္း ကြင္းဆင္း ေလ့လာျပီး ထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့စစ္တမ္း မ်ားက ျပဆုိေနပါတယ္။

IT အဖဲြ႔ၾကီးမွ ႏူိင္ငံတြင္းရွိ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၁,၂၂၄ စုအား မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ ေတြ႔ ဆုံျပီး ေမးခြန္း သုံးခု ကုအဓိက ထား ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။

ပထမ ေမးခြန္းကေတာ့ ျပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၆ အတြင္း ရဲ၊ လ၀က၊ တရားရုံး၊ ေဆးရုံ၊ လ်ပ္စစ္ရုံး နဲ႔ ေက်ာင္းေတြနဲ့ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံမႈ ရွိခဲ့ပါသလား၊ ရွိခဲ့ရင္ လာဒ္ေပးခဲ့ရပါလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္း ျဖစ္ျပီး ျပန္လည္ေျဖဆုိရာမွာ ေျဖဆုိသူမ်ားထဲမွ ….

ရဲ ဌာန (၄၉%)
လ၀က (၄၁%)
တရားရုံး (၃၉%) (ထိတ္လန္႔စရာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ပါတယ္)
ေဆးရုံ (၂၁%)
လ်ပ္စစ္မီတာရုံး (၂၀%)နဲ့ ေက်ာင္း (၁၆%) အသီးသီး က ေပးခဲ့ၾကရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

အဆုိပါ စာရင္းမ်ားကုိ ပ်မ္းမ် တြက္ခ်က္ခဲ့ရာမွာ ၃၂% က လာဒ္ေပးေနရဆဲ ျဖစ္တာ ေတြ႔ခဲ့ရျပီး ေျဖသာစရာ တခုက အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏူိင္ငံမ်ားထဲတြင္ဗီယက္နမ္က လာဒ္ေပးရမႈ မွာ ျမန္မာႏူိငိငံထက္ ႏွစ္ဆ နီးပါး မ်ားျပီး ၆၁% ရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ေနာက္ေမးခြန္းတခုကေတာ့ လာဒ္မေပးပဲ ေနဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္ ၍ ျဖစ္လားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းကုိ ရႏူိင္တယ္လုိ႕ေျဖၾကားသူ ၁၀% ပဲ ရွိတဲ့ အတြက္ ျပည္သူ အမ်ားစုအဖုိ႔ အျခားေရြးစရာလမ္း မရွိဖူးဆုိတာ ျပဆုိေနပါတယ္။

တတိယ ေမးခြန္းကေတာ့ အစုိးရကုိ တုိင္ၾကားရင္ထိေရာက္မယ္လုိ႔ ထင္ပါသလား ျဖစ္ျပီး ၉% ကပဲထင္ပါတယ္ လုိ႔ ေျဖၾကားႏူိင္ခဲ့တာ ေတြ႕ရျပန္ပါတယ္။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အႏူိင္က်င့္ ႏွိပ္စက္ခံလာေနရတဲ့ျပည္သူမ်ားမွ အားကုိးတၾကီး တင္ေျမွာက္ခံထားရတဲ့ အစုိးရ အေနနဲ့ မသိက်ဳိး ကၩံ ျပဳေန၍ မျဖစ္ေတာ့ေပ။မိမိတုိ႔ ေရွ႔ေလ်ာက္ ေဖၚေဆာင္မယ့္ ဖြံ႔ ျဖဳိး တုိးတက္ေရး ခရီး မွာ ၾကီးစြာေသာ၀န္ထုပ္၀န္ပုိးၾကီး ျဖစ္လာေန၍ ဆက္လက္ ထမ္းရြက္ထား၍ မျဖစ္ႏူိင္ေတာ့။

လူခ်င္းတူတူ သူခ်င္းမ်မ် မေနႏူိင္ခဲ့ရ၍ စာရိတၱ ပ်က္ယြင္းခဲ့ရမႈ မ်ားအား လတ္တေလာ ေျဖရွင္းႏူိင္မည့္နည္းလမ္းမ်ားကေတာ့ .

(၁) မလုိအပ္ပဲ ၾကန္႔ၾကာေနသည့္ ၾကဳိးနီစနစ္မ်ားဖယ္ရွားျပစ္ေရး

(၂) ဥပေဒ နဲ့ အညီ ထိေရာက္စြာ အေရးယူျခင္း

(၃) ျပည္တြင္းရွိ ကုမၸဏီမ်ားက ႏူိင္ငံတကာ စံႏႈန္းမ်ား ျဖစ္ေသာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ အားမေပးသည့္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကုိ လုိက္နာၾကျခင္း

(၄) ျပည္ပ ကုမၸဏီ မ်ား အေနနဲ့ ယင္းကဲ့သုိ႔ လုိက္နာေသာ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္သာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးတုိ႔ ျဖစ္ေၾကာင္း စကၤာပူ တြင္ ရုံးထုိင္သည့္ ႏူိင္ငံတကာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား အႏၱရာယ္ ျဖစ္မႈ ဆန္းစစ္ေရး အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ဂၩန္ ဘေရး က ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

ကုိးကား။ ။ Myanmar: Facing up to Bureaucratic Bribery from Forbes Magazine
Hla Soewai
news-green.com

Unicode
နိုင်ငံတွင်းရှိ ရဲစခန်း၊ လဝက၊ တရားရုံး၊ လျပ်စစ်ရုံး၊ကျောင်း နှင့် ဆေးရုံ များတွင် လာဒ်ပေးလာဒ်ယူ မှုများ ရှိနေဆဲဟု နိူင်ငံတကာ စစ်တမ်း ထုတ်ပြန်

အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အစိုးရ မှ ၂၀၁၆ တွင် အာဏာရရှိခဲ့ချိန်ကစပြီး နိူင်ငံသားများ၏ အကျိုး နှင့် ပြည်ပ ရင်းနှီး မြုပ်နှံမှုများ ဆွဲဆောင်နိူင်ရေး အတွက် အစိုးရဝန်ထမ်းများအား လာဒ်ပေးလာဒ်ယူမှု ပပျောက်ရေးအတွက် လိုက်နာရမည့် စည်းမျဉ်း များ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့်အပြင် အကျင့်ပျက် ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေအားလည်း ပြင်ဆင်ပြဠာန်း ပေးခဲ့ပြန်ပါတယ်။

သို့သော်လည်း တိုးတက်မှု နှေးကွေးနေဆဲ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို International Transparency (IT) မှနိူင်ငံတွင်း ကွင်းဆင်း လေ့လာပြီး ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့စစ်တမ်း များက ပြဆိုနေပါတယ်။

IT အဖွဲ့ကြီးမှ နိူင်ငံတွင်းရှိ အိမ်ထောင်စုပေါင်း ၁,၂၂၄ စုအား မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ ဆုံပြီး မေးခွန်း သုံးခု ကုအဓိက ထား မေးမြန်းခဲ့ပါတယ်။

ပထမ မေးခွန်းကတော့ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၆ အတွင်း ရဲ၊ လဝက၊ တရားရုံး၊ ဆေးရုံ၊ လျပ်စစ်ရုံး နဲ့ ကျောင်းတွေနဲ့ ထိတွေ့ ဆက်ဆံမှု ရှိခဲ့ပါသလား၊ ရှိခဲ့ရင် လာဒ်ပေးခဲ့ရပါလားဆိုတဲ့ မေးခွန်း ဖြစ်ပြီး ပြန်လည်ဖြေဆိုရာမှာ ဖြေဆိုသူများထဲမှ ….

ရဲ ဌာန (၄၉%)

လဝက (၄၁%)

တရားရုံး (၃၉%) (ထိတ်လန့်စရာ အကောင်းဆုံးဖြစ်ပါတယ်)

ဆေးရုံ (၂၁%)

လျပ်စစ်မီတာရုံး (၂၀%)နဲ့ ကျောင်း (၁၆%) အသီးသီး က ပေးခဲ့ကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဆိုပါ စာရင်းများကို ပျမ်းမျ တွက်ချက်ခဲ့ရာမှာ ၃၂% က လာဒ်ပေးနေရဆဲ ဖြစ်တာ တွေ့ခဲ့ရပြီး ဖြေသာစရာ တခုက အရှေ့တောင်အာရှ နိူင်ငံများထဲတွင်ဗီယက်နမ်က လာဒ်ပေးရမှု မှာ မြန်မာနိူငိငံထက် နှစ်ဆ နီးပါး များပြီး ၆၁% ရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။

နောက်မေးခွန်းတခုကတော့ လာဒ်မပေးပဲ နေဖို့ ရွေးချယ် ၍ ဖြစ်လားဆိုတဲ့ မေးခွန်းကို ရနိူင်တယ်လို့ဖြေကြားသူ ၁၀% ပဲ ရှိတဲ့ အတွက် ပြည်သူ အများစုအဖို့ အခြားရွေးစရာလမ်း မရှိဖူးဆိုတာ ပြဆိုနေပါတယ်။

တတိယ မေးခွန်းကတော့ အစိုးရကို တိုင်ကြားရင်ထိရောက်မယ်လို့ ထင်ပါသလား ဖြစ်ပြီး ၉% ကပဲထင်ပါတယ် လို့ ဖြေကြားနိူင်ခဲ့တာ တွေ့ရပြန်ပါတယ်။

နှစ်ပေါင်းများစွာ အနိူင်ကျင့် နှိပ်စက်ခံလာနေရတဲ့ပြည်သူများမှ အားကိုးတကြီး တင်မြှောက်ခံထားရတဲ့ အစိုးရ အနေနဲ့ မသိကျိုး က္ဈံ ပြုနေ၍ မဖြစ်တော့ပေ။မိမိတို့ ရှေ့လျောက် ဖေါ်ဆောင်မယ့် ဖွံ့ ဖြိုး တိုးတက်ရေး ခရီး မှာ ကြီးစွာသောဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကြီး ဖြစ်လာနေ၍ ဆက်လက် ထမ်းရွက်ထား၍ မဖြစ်နိူင်တော့။

လူချင်းတူတူ သူချင်းမျမျ မနေနိူင်ခဲ့ရ၍ စာရိတ္တ ပျက်ယွင်းခဲ့ရမှု များအား လတ်တလော ဖြေရှင်းနိူင်မည့်နည်းလမ်းများကတော့ .

(၁) မလိုအပ်ပဲ ကြန့်ကြာနေသည့် ကြိုးနီစနစ်များဖယ်ရှားပြစ်ရေး

(၂) ဥပဒေ နဲ့ အညီ ထိရောက်စွာ အရေးယူခြင်း

(၃) ပြည်တွင်းရှိ ကုမ္ပဏီများက နိူင်ငံတကာ စံနှုန်းများ ဖြစ်သော အကျင့်ပျက်ခြစားမှု အားမပေးသည့်စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို လိုက်နာကြခြင်း

(၄) ပြည်ပ ကုမ္ပဏီ များ အနေနဲ့ ယင်းကဲ့သို့ လိုက်နာသော ကုမ္ပဏီများနှင့်သာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးတို့ ဖြစ်ကြောင်း စင်္ကာပူ တွင် ရုံးထိုင်သည့် နိူင်ငံတကာ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ အန္တရာယ် ဖြစ်မှု ဆန်းစစ်ရေး အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဂ္ဈန် ဘရေး က ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။

ကိုးကား။ ။ Myanmar: Facing up to Bureaucratic Bribery from Forbes Magazine
Hla Soewai
news-green.com