ျမန္မာ ကုိ အစၥေရးလက္နက္ေရာင္းခ်မႈ AI ေ၀ဖန္

ျမန္မာ့လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား (ဇူလိုင္-၂၀၁၇)

လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြရွိေနတဲ့ ျမန္မာအပါအ၀င္ အျခားႏိုင္ငံေတြကို အစၥေရးကေန လက္နက္နဲ႕ ေထာက္လွမ္းေရးနည္းပညာေတြ ေရာင္းခ်ျခင္းအားျဖင့္ ဖိႏွိပ္မႈယႏၱရား ပိုၿပီးအားေကာင္းေအာင္ အေထာက္အကူေပးေနေၾကာင္း AI ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ ေျပာခြင့္ရက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

ျမန္မာနဲ႕ အာရပ္ေစာ္ဘြား မ်ားႏိုင္ငံအပါအ၀င္ စုစုေပါင္း ၈ ႏိုင္ငံကို လက္နက္ပစၥည္းနဲ႕ နည္းပညာေတြ ေရာင္းခ်ေနတဲ့ အစၥေရးကုမၸဏီေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစၥေရးအေျခစိုက္ AI အဖဲြ႔ကေန ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္း အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို တင္ဆက္မွာပါ။

လူ႕အခြင့္အေရး စနစ္တက် ခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို အစၥေရးကုမၸဏီေတြအေနနဲ႕ လက္နက္ေတြ ဆက္လက္တင္ပို႔ ေရာင္းခ်ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း အစၥေရး အေျခစိုက္ AI ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖဲြ႔ ခဲြကေန ေမလ (၁၇)ရက္ေန႔က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ဒီလို လက္နက္ေတြ မၾကာခဏ တင္ပို႔ရာမွာ လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီးမွ ၀ယ္ယူတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဆီကို ေရာက္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔နဲ႕ အစၥေရးႏိုင္ငံကိုယ္တိုင္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ လိုက္နာဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။

လက္နက္ တင္ပို႕ ေရာင္းခ်မႈကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔နဲ႕ အႀကီးစားလက္နက္ေတြ တင္ပို႕ေနက် အျခားအေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စနစ္အတိုင္း ထင္သာျမင္သာရွိတဲ့ လမ္းညႊြန္ခ်က္ေတြကို မျဖစ္မေန ျပဌာန္းဖို႔ အစၥေရး လႊတ္ေတာ္နဲ႕ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနကို AI ကေတာင္းဆိုထား ပါတယ္။

ဒီလို ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔နဲ႕ ထင္သာျမင္သာရွိဖို႔ ပ်က္ကြက္မႈေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာက ပိတ္ဆို႕အေရးယူထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ အာဏာရွင္ေတြရွိေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြဆီကို အစၥေရးကုမၸဏီေတြကေန လက္နက္ပစၥည္းေတြ၊ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ အသိပညာေတြနဲ႕ ေထာက္လွမ္းေရး နည္းပညာရပ္ေတြ ကူညီပံပိုးေနတာကို ခြင့္ျပဳတာမ်ဳိး ျဖစ္ေစခဲ့တယ္လို႔ AI အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာ၊ ေတာင္ ဆူဒန္၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ကင္မရြန္၊ အာဇန္ဘိုင္ဂ်န္၊ သိရီလကၤာ၊ မကၠစီကိုနဲ႕ UAE အာရပ္ေစာ္ဘြားမ်ားႏိုင္ငံ စတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြရွိေနတဲ့ ၈ ႏိုင္ငံကို အစၥေရး ကုမၸဏီေတြက လက္နက္ေရာင္းခ်ေနတာကို အခု အစီရင္ခံစာက စံုစမ္းေဖၚထုတ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ AI အဖဲြ႔ရဲ႕ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းနဲ႕ ေျမာက္ အာဖရိက ေရးရာ ညြန္ၾကားေရးမွဴး Philippe Nassif က အခုလို ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

"ဒီ အစီရင္ခံစာဟာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို အစၥေရးကေန လက္နက္ေတြ တင္ပို႕ေရာင္းခ်ေနတယ္ဆိုတဲ့ ေနာက္ထပ္ ဥပမာ တခုျဖစ္ပါတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးကာကြယ္သူေတြ၊ အစိုးရဆန္႔က်င္သူေတြနဲ႔ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူေတြကို ဖိႏွိပ္ဖို႔ နည္းပညာေတြအသံုးျပဳရာမွာလည္း အစၥေရးကုမၸဏီေတြရဲ႕ အကူအညီကို ဒီႏိုင္ငံေတြက ယူေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ AI ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကေန ဒီလို အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္ကို ေဖၚထုတ္ၿပီး အစိုးရကိုယ္တိုင္ ဒါေတြကို မျဖစ္မေန တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုလာေအာင္ ဖိအားေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီေတြဘက္ကလည္း တုန္႔ျပန္ေျပာဆို လာေအာင္ ဖိအားေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္လာဖို႔ လူထု အေျချပဳအဖဲြ႔ေတြကေန စတင္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းရွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ပညာေပးတာျဖစ္ပါတယ္။"

ျမန္မာအပါအ၀င္ အစီရင္ခံစာမွာ ပါတဲ့ ၈ ရွစ္ႏိုင္ငံကို လက္နက္ေတြ ေရာင္းခ်ေနတာေတြ ရပ္တန္႔ေရး အစၥေရး အစိုးရနဲ႕ အစၥေရး ကုမၸဏီေတြကို ဖိအားေပးဖို႔ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္နဲ႕ အစိုးရကိုလည္း AI အေနနဲ႕ အနီးကပ္ တြန္းအားေပးမွာျဖစ္တယ္လို႔ Philippe Nassif က ဆိုပါတယ္။

"အစၥေရးကေန လက္နက္ေတြ၊ နည္းပညာေတြ ယူေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ အေနနဲ႔ ဘာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အေမရိကန္ကေန ဒီကိစၥကို အေလးအနက္ထားတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ၾကရမွာပါ။ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္နဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနတို႔ကေန အေလးအနက္ထားတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ထင္သာျမင္သာမႈမရွိပဲ လက္နက္ေတြ ေရာင္းခ်ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႕ ေမးခြန္းထုတ္ ဖိအားေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။"

အေမရိကန္အေနနဲ႔ သူရဲ႕ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြမွာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတာကို အေမရိကန္အစိုးရနဲ႕ လြႊတ္ေတာ္ကို AI အဖဲြ႕လို လူ႕အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြက ဖိအားေပးေနေၾကာင္း Philippe Nassif ကေျပာပါတယ္။

ဒီလ အေစာပိုင္းက အထင္ကရ ၀ါရွင္တန္ပို႕စ္သတင္းစာရဲ႕ သတင္းတပုဒ္မွာလည္း- အစၥေရး အေျခစိုက္ မိုဘိုင္လ္ဖုန္းေတြကေန အခ်က္အလက္ေတြကို ထိုးေဖာက္ရယူတဲ့ Cellebrite နည္းပညာကုမၸဏီဟာ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္ခ်မွတ္ခံရၿပီး လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႕ လႊတ္ေျမာက္လာတဲ့ ရိုက္တာ သတင္းေထာက္ ကို၀လံုးနဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတို႔ ရဲ႕ အမႈတုန္းက ရဲတပ္ဖဲြ႕က သက္ေသအေထာက္အထားေတြ စုေဆာင္းရာမွာ နည္းပညာအရ ကူညီပံ့ပိုးေပးခဲ့တယ္လို႔ ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။

AI ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ အစၥေရး ကုမၸဏီေတြကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကို လက္နက္ေရာင္းခ်ေနတဲ့ ကိစၥ ကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ကလည္း အျပင္းအထန္ ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။ ၂၀၁၇ခုနွစ္ ၾသဂုတ္လက ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ အင္အားသံုး နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး အတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာ ၇၀၀,၀၀၀ သိန္းေက်ာ္ တဖက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံဘက္ အတင္းအက်ပ္ ေမာင္းထုတ္ခဲ့တာကို အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢနဲ႕ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကေန ျမန္မာစစ္တပ္ တာ၀န္ရွိသူေတြကို ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြ လုပ္ေနခ်ိန္မွာ အစၥေရးက လက္နက္ေတြ ဆက္လက္ေရာင္းခ် ေနခဲ့တယ္လို႔ ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ဒါအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အစၥေရးကေန လက္နက္ပစၥည္းေရာင္းခ်မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အယူခံကို အစၥေရး တရားရံုးခ်ဳပ္က ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အမိန္႔နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ အေသးစိတ္ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုမႈ မလုပ္ဖို႔ အစၥေရး အစိုးရက ၂၀၁၇ စက္တင္ဘာလမွာ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အက်ဴိးရလဒ္အေနနဲ႕ အစၥေရး လက္နက္ေရာင္းခ်မႈ အေသးစိတ္ကို အနည္းအက်ဥ္းပဲ သိခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

မၾကာေသးခင္လေတြအတြင္း ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ဟာ ရုရွား၊ တရုတ္နဲ႕ အျခားအေရွ႕ဥေရာပႏိုင္ငံေတြကေန လက္နက္၀ယ္ယူေရး လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး အဲဒီ သတင္းေတြကိုလည္း တပ္မေတာ္ရဲ႕ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ အက်ယ္တ၀န္႔ေဖၚျပခဲ့တယ္လို႔ AI အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com