 |
| ေအေအဟာ ၂၀ဝ၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလမွာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (ေကအိုင္ေအ) ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ လိုင္ဇာမွာ လူငယ္ ၂၆ ဦးနဲ႔ စတင္ ထူေထာင္ခဲ့။ |
တကယ္ေတာ့ ေအေအဟာ ၂၀ဝ၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလမွာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (ေကအိုင္ေအ) ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ လိုင္ဇာမွာ လူငယ္ ၂၆ ဦးနဲ႔ စတင္ ထူေထာင္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေအေအ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြလည္း ေကအိုင္ေအ ဆီကေန စစ္သင္တန္းေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီေနာက္မွာေတာ့ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းဘက္မွာ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕ဝင္ေတြျဖစ္တဲ့ ေကအိုင္ေအ၊ ကိုးကန္႔ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္ တပ္မေတာ္(အမ္အန္ဒီေအ)၊ တအာင္း လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (တီအန္အယ္လ္ေအ)တို႔နဲ႔ ပူးတြဲ လႈပ္ရွားမႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အဲဒီအခ်ိန္က ေအေအရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကို သတိထားမိသူ နည္းပါးခဲ့ပါတယ္။ ေအေအက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ထဲကို စတင္ ဝင္လာႏိုင္တာကိုေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲ သတင္းေတြအရ သိရတယ္လို႔ တိုင္းရင္းသားအေရးကို ေလ့လာေနတဲ့ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက ေျပာပါတယ္။
"ဒီလိုေတြ႕ရတဲ့ အခ်က္ေတြကေနၿပီးေတာ့ သုံးသပ္ရရင္ေတာ့ ေအေအရဲ႕ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းကို စိမ့္ဝင္လာႏိုင္ၿပီးေတာ့ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္လာတယ္လို႔ သုံးသပ္ရ ပါလိမ့္မယ္၊ အေျခခိုင္ၿပီလား မခိုင္ဘူးလား ဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ေျမျပင္ အေျခ အေနကို မသိတဲ့ အတြက္ သုံးသပ္လို႔မရပါဘူး"လို႔ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက ဆိုပါတယ္။
အရင္က ဖြဲ႕စည္းတည္ရွိခဲ့ဖူးတဲ့ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြျဖစ္တဲ့ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေကာင္စီ ေအအန္စီ၊ ရခိုင္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ ေအအယ္လ္ပီ တို႔ထက္ ေအေအက ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲ ထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္လာႏိုင္တာ စည္း႐ုံး လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္းတို႔ေၾကာင့္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ ဘူးသီးေတာင္၊ ပုဏၰားကြၽန္း၊ ရေသ့ေတာင္၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာပါ ေအေအနဲ႔ အစိုးရ တပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲေတြ ခပ္စိတ္စိတ္ ျဖစ္လာပါတယ္။
ေအေအအဖြဲ႕က ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက နယ္ျခားေစာင့္ရဲစခန္း ၄ ခုကို ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ဆန္း လြတ္လပ္ေရးေန႔မွာ တၿပိဳင္တည္း ဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေနာက္ပိုင္း တပ္မေတာ္၊ အစိုးရပိုင္းက သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေတြကေန ေအေအနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းလင္းခဲ့ရသလို လူမႈကြန္ရက္ အသုံးျပဳတဲ့သူ ေတြအၾကား ဒီအဖြဲ႕ အေၾကာင္း ေျပာဆိုေဆြးေႏြး ေဝဖန္မႈေတြ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။
 |
| ရခိုင္ျပည္နယ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား |
ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူ ေဒးဗစ္ မက္သီဆင္က ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္က ေအေအကို ထူေထာင္ရာမွာ လက္နက္၊ သင္တန္း အစစအရာရာ ကူညီခဲ့တဲ့ ေကအိုင္ေအနဲ႔ ေအေအရဲ႕ ဆက္ႏြယ္မႈကို သိရဖို႔က ဒီအခ်ိန္မွာ အေရးႀကီး တယ္လို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။
"လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္ကေန စၿပီး ရခိုင္နဲ႔ ခ်င္းဘက္မွာ ေအေအက စစ္မ်က္ႏွာသစ္ေတြ ဖြင့္လိုက္တာကို ေကအိုင္ေအအေနနဲ႔ ဘယ္လို ျမင္သလဲဆိုတာ သိဖို႔ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးက ဘယ္ေလာက္ထိ ေအာင္ျမင္သလဲ။ တပ္မေတာ္နဲ႔ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရက ေအေအနဲ႔ ေကအိုင္ေအရဲ႕ ဆက္ဆံေရးကို ဘယ္လို ျမင္သလဲ ဆိုတာေတြကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီပဋိပကၡမွာ သူတို႔ရဲ႕ ဆက္ႏြယ္မႈကို သိပ္ၿပီး ေလ့လာတာ မေတြ႕ရေသးပါဘူး" လို႔ သူက ေျပာပါ တယ္။
 |
| ေအေအ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြ |
ေအေအအေပၚ ေကအိုင္ေအအေနနဲ႔ႏိုင္ငံေရးအရ လႊမ္းမိုးမႈ ရွိႏိုင္မယ္လို႔ မထင္ေပမယ့္ သူတို႔ ၂ ဖြဲ႕စလုံးမွာ အဆုံးသပ္မွာ ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔၊ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ စတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတာ့ တူညီၾကတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေအေအ အဖြဲ႕ ေျပာခြင့္ရ ဦးခိုင္သုခက ၂၀ဝ၉ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြက အဲဒီမွာ ထူေထာင္ဖို႔ အေျခအေနမေပးလို႔ လိုင္ဇာမွာ ေအေအကို ထူေထာင္ခဲ့ရတာ ျဖစ္ေပမယ့္ ေအေအအေပၚ ဘယ္အဖြဲ႕ကမွ လႊမ္းမိုးမႈမရွိဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
"ဖြဲ႕စည္းၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြကို ရခိုင္မွာပဲ အေကာင္ထည္ေဖာ္ခဲ့ၾကတာဗ်၊ စစ္ပညာပဲ သြားသင္ၾကတာပါ။ တျခားဟာေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို႔နည္း က်ေနာ္တို႔ဟန္နဲ႔ပဲ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတာပါ"လို႔ ဦးခိုင္သုခက ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းဘက္မွာေတာ့ ေအေအအေနနဲ႔ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕ဝင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း စစ္ေရးလႈပ္ရွားခဲ့ ေပမယ့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာေတာ့ ေအေအ တဖြဲ႕တည္း သီးသန္႔ တိုက္ခိုက္ေနတာလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ဒါ့အျပင္ ေအေအဟာ ေကအိုင္ေအရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ လႊမ္းမိုးမႈေအာက္မွာ ရွိမေနဘဲ ႏိုင္ငံေရး စစ္ေရး အရ ရခိုင္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အမိန္႔ေပးဦးေဆာင္မႈ ေအာက္မွာ ရွိေနတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
 |
| ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ သတင္းႏွင့္ ျပန္ၾကားေရးဌာန |
သမိုင္းေၾကာင္းကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကခ်င္နဲ႔ ရခိုင္ ေတာ္လွန္ေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြအၾကား ဆက္ႏြယ္မႈက အရင္ကတည္းက ရွိေနခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၆၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း အစိုးရကို ေတာ္လွန္တဲ့ ရခိုင့္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္မွာ အေျခစိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အရင္က ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ုံး (ေကအန္ယူ)ရဲ႕ မဟာမိတ္ ေအအယ္လ္ပီ၊ ေအအန္စီတို႔ကလည္း ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္မွာ အေျခစိုက္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ ရခိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြက ေကအိုင္ေအဆီမွာ စစ္သင္တန္းေတြကို သြားေရာက္သင္ၾကားခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့တာေၾကာင့္ ရခိုင္နဲ႔ ကခ်င္ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြအၾကား အရင္ကတည္းက ဆက္ႏြယ္မႈေတြ ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ေတြရရွိဖို႔ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္မွာ အားျပဳစရာမရွိလို႔ ဒီလို ေျမာက္ပိုင္းမွာ အေျချပဳခဲ့ၾကတာလို႔ တိုင္းရင္းသားအေရးကို ေလ့လာေနတဲ့ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက ရွင္းျပပါတယ္။
ေအေအတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြ အေနနဲ႔ ေကအိုင္ေအထံမွာ စစ္သင္တန္းေတြ တက္ၾကၿပီး သင္တန္းၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ျပန္ၿပီး လႈပ္ရွားၾကတယ္လို႔ ေကအိုင္ေအက ဗိုလ္မႉးႀကီး ေနာ္ဘူက ေျပာပါတယ္။
ေကအိုင္ေအအေနနဲ႔ ေအေအကို လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ေတြ ေထာက္ပံ့ေနသလားဆိုတဲ့ ကိစၥကိုေတာ့ သူမသိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
ေအေအက လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ၿပီး အန္စီေအလည္း လက္မွတ္ မထိုးထားသလို UWSA ဝ တပ္ဖြဲ႕က ဦးေဆာင္ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းေရးေကာ္မီတီ (အက္ဖ္ပီအန္စီစီ) မွာ၊ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ ပါဝင္ေနတာေတြေၾကာင့္ ဆက္စပ္မႈကေတာ့ရွိေနတယ္လို႔ ေကအိုင္ေအက ဗိုလ္မႉးႀကီး ေနာ္ဘူက ေျပာပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ တိုက္ပြဲေတြ ျပင္းထန္ေနတဲ့ ကိစၥေတြအေပၚ ေကအိုင္ေအ ပါဝင္တဲ့ တပ္ေပါင္းစုအတြင္း ေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိႏိုင္ေပမယ့္ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ မသိရဘူးလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႔ တျခား လက္နက္ကိုင္ေတြကို ကူညီတယ္ဆိုတာ စစ္သေဘာ အရ ျပန္႔က်ဲ သြားေအာင္ျဖစ္ၿပီး ဒီလို ျပန္႔က်ဲသြားမွသာ ကိုယ့္ဆီ ဦးတည္ေနတဲ့ အစိုးရတပ္အင္အားကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက သုံးသပ္ပါတယ္။
 |
| ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ |
အခုလို ေအေအနဲ႔ ေကအိုင္ေအတို႔အၾကား တခ်ိဳ႕ေသာ ဆက္စပ္မႈေတြက ေကအိုင္ေအနဲ႔ အစိုးရတို႔ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို ထိခိုက္ႏိုင္မလားဆိုတာကလည္း အေရးပါတဲ့ အေၾကာင္းအရာတရပ္ ျဖစ္ေနပါ တယ္။
ေဒးဗစ္မက္သီဆင္ကေတာ့ ဒီဆက္စပ္မႈက ေကအိုင္ေအနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္အေပၚ ထိခိုက္မႈ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လတ္တေလာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ေကအိုင္ေအနဲ႔ အစိုးရတို႔ရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈကလည္း ေရွ႕မတိုးေနာက္မဆုတ္တဲ့ အေနအထား ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
"တပ္မေတာ္နဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အၾကား ေဆြးေႏြးမႈေတြက ဘယ္လိုမွ ေရွ႕မဆက္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ကခ်င္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ စကားေျပာ ၾကည့္တဲ့ အခါ သူတို႔က ႀကိတ္မႏိုင္ခဲမရ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရပါ တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကခ်င္ရဲ႕အျမင္ကေန ၾကည့္ရမယ္ဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ ဆိုတာ ရပ္ေနတဲ့ အတြက္ ရခိုင္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ကို တိုက္႐ိုက္ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစမယ္လို႔ သူတို႔က မထင္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္က ေရွ႕ဆက္သြားေနမယ္၊ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈေတြ ရွိေနမယ္၊ တခ်ိဳ႕ေသာ ကိစၥေတြမွာ သေဘာတူညီမႈေတြ ရွိေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေကအိုင္ေအအေနနဲ႔ ဒီျဖစ္စဥ္ကေန ထြက္သြားဖို႔ စိတ္ပူမိမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ခုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္က ေရွ႕မဆက္ႏိုင္ေတာ့ သူတို႔ စိတ္ပူမွာ မဟုတ္ပါဘူး"လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေအေအက ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ တိုက္ပြဲေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေနတာ ေၾကာင့္ ေအေအရဲ႕ မဟာမိတ္ ေကအိုင္ေအနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္အေပၚမွာ ထိခိုက္ သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ တိုင္းရင္းသားအေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက ယူဆပါတယ္။
တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ ရင္ဆိုင္တဲ့အခါ သူတို႔က အနည္းစု ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆထား တာေၾကာင့္ တဖြဲ႕နဲ႔ တဖြဲ႕ကူညီဖို႔နဲ႔ စုစည္းဖို႔ ႀကိဳးစားေလ့ရွိၿပီး ဒါက အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္တယ္လို႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြက မျမင္ဘဲ အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါ ပိုအားေကာင္းေအာင္ ႀကိဳးစားမႈတခုလို မွတ္ယူထားတယ္လို႔ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက သုံးသပ္ပါတယ္။
ေအေအအဖြဲ႕ကလည္း သူတို႔ရဲ႕ ရကၡိတအိပ္မက္ဆိုၿပီး ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အျပည့္အဝရွိတဲ့ ကြန္ဖက္ဒေရးရွင္းဆန္ဆန္ျပည္နယ္တစ္ခု ထူေထာင္လိုတယ္လို႔ ဆႏၵရွိေၾကာင္း အတိအလင္း ထုတ္ေျပာထားၿပီး အခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလထဲမွာလည္းပဲ ကခ်င္အဖြဲ႕အစည္းေတြက ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ စုေပါင္း စည္းေဝးခဲ့ၾကၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ကို သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ျပည္နယ္တစ္ခု အျဖစ္ ထူေထာင္လိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ရွိေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္တစ္ခု ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese
No comments:
Post a Comment