Online Scam (အြန္လိုင္းေပၚက လိမ္ညာမွဳမ်ား)

အေကာင့္အတုေတြနဲ႔ ေပ့ခ်္အတုေတြလုပ္ျပီးအြန္လိုင္းဗဟုသုတနည္းသူေတြကိုလိမ္ညာၾကတယ္။
လိမ္နည္းကေတာ့ ေပါင္းစုံရွိတယ္။ ဥပမာ CB MobileBanking က ဘယ္ႏွစ္ႏွစ္ျပည့္အထိမ္းအမွတ္အေနနဲ႔မဲေဖာက္ေပးမယ္၊ ကားဘယ္ႏွစ္စီးေပးမယ္၊ ဒီပို႔စ္ကိုရွဲေပးရမယ္၊ေပ့ခ်္ကိုလိုက္ခ္ထားရမယ္ စသျဖင့္လုပ္တာမ်ိဳးရွိတယ္။ Page Like တိုးေအာင္ အရင္လုပ္တယ္။ လူေတြကလည္း မသိပဲ ပိုက္ဆံလိုခ်င္စိတ္နဲ႔ရွဲၾကတယ္။သူ႔ေပ့ခ်္ Like မ်ားသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ နာမည္ေျပာင္းျပီး အြန္လိုင္းေရွာ့ပင္ လုပ္တာ၊ သို႔မဟုတ္ အျခားတစ္ေယာက္ကို ျပန္ေရာင္းတာ လုပ္တယ္။ ဒါေတြက အခုမွ ေပၚလာတာ မဟုတ္ဘူး။ ေပၚေနတာလည္း ၾကာျပီ။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီပို႔စ္ေတြကို ရွဲေနတဲ့သူေတြ ကို္ယ့္အေကာင့္ထဲမွာ အျမဲရွိေနေသးတာေတာ္ေတာ္ေလး အံ့ၾသမိတယ္။
အရင္တုန္းကမသိၾကတာ ထားပါေတာ့။ အခုအထိ မသိေသးတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္။ Page အတုေတြက အရမ္းသိသာပါတယ္။ ပို႔စ္ေတြကလည္းသိပ္မတင္ထားဘူး။ လိမ္ခါနီး ရက္ပိုင္းအလိုမွာ
ပံုေလးေတြတင္ျပီး ဝင္ၾကည့္တဲ့သူေတြ ယံုေအာင္လုပ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ သိကိုသိသာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ျမင့္ျမတ္က အကယ္ဒမီရလို႔ ကားဘယ္ႏွစ္စီးမဲေဖာက္ေပးမယ္ဆိုတာမ်ိဳးလည္းရွိတယ္။ အဲ့ဒါလည္းရွဲၾကတာပဲ။ Facebook ကို အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ သံုးျပီးတဲ့ Generation ကေတာ့ ဒီအလိမ္ေတြကို သိေနေလာက္ျပီလို႔ ထင္ပါတယ္။ သံုးတာၾကာျပီး အခုထက္ထိ မသိေသးရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆိုးပါတယ္။ ဒီလိုမွ မဟုတ္ပဲ အခုအလိမ္ခံေနရသူေတြဟာ Facebook ကို အခုမွ စသံုးတဲ့ မသိေသးတဲ့ရိုးသူေတြ ဆိုရင္ေတာ့ အခု ဒီစာကိုဖတ္ျပီးရင္ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ၾကပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိမ္နည္းက နည္းနည္း ေတာ္ေသးတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။

အလိမ္ခံရရင္ေတာင္ ပိုက္ဆံတစ္ျပားမွ မပါသြားဘူး။ မဟုတ္တာၾကီးကို ရွဲထားလို႔ ဒါေတာင္ မသိဘူးလားဆိုတဲ့အထင္ေသးျခင္းပဲခံရလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒီထက္ဆိုးတဲ့လိမ္နည္း ရွိေသးတယ္။ အဲ့ဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ႏုိင္ငံျခားက ေကာင္မေလး အေကာင့္ တစ္ခုပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ လာ Add မယ္။ ျပီးရင္ သူက ႏုိင္ငံျခားမွာ
ေနတာပါ။ ပိုက္ဆံလည္း ခ်မ္းသာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ိဳးသားနဲ႔ အဆင္မေျပဘူး။ သို႔မဟုတ္
သူက အေမြရထားတာ ဒါေပမယ့္ တိုက္ရိုက္ထုတ္လို႔မရဘူး။ အဲ့ဒါ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လႊဲေပးမယ္။ လက္ခံ
ေပးထားပါလား။ ျပီးရင္သူလာယူမယ္..ယူျပီးရင္ေဝစုလည္း ခြဲေပးမယ္။ သို႔မဟုတ္ ေလဆိပ္မွာ
သူပို႔ေပးလိုက္တဲ့ Luggage ကို လာယူပါ။ စသျဖင့္စံုလို႔ပါပဲ။

ဒါေပမယ့္ သူတို႔အားလံုးမွာ တူတာ တစ္ခုရွိတယ္။အဲ့ဒါက သင့္ကို ပိုက္ဆံနဲ႔မက္လံုးေပးတာပဲ။ ေနာက္
ေတာ့ သူပိုက္ဆံလႊဲဖို႔အတြက္ သင္က ပိုက္ဆံအနည္းငယ္ အရင္လႊဲေပးဖို႔ ေျပာလိမ့္မယ္။ ပိုက္ဆံလႊဲခတို႔ဘာတို႔ေပါ့။ ေသခ်ာတာ တစ္ခုက လိမ္တဲ့သူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သင့္ကိုပိုက္ဆံ အရင္ေပးေလ့မရွိ
ဘူး(ေနာက္မွလည္း မေပးဘူး)။ သင့္ဆီကေနတစ္နည္းနည္းနဲ႔ ပိုက္ဆံအရင္ေတာင္းလိမ့္မယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္ဆံုး သူ႔ဆီက ပိုက္ဆံကိုယ့္ဆီမလာပဲကိုယ့္ပိုက္ဆံပဲ ပါသြားတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္။
ဒီလိမ္နည္းကလည္း အသစ္လားဆိုေတာ့မဟုတ္ဘူး။ Gtalk, Gmail ေခတ္တုန္းက ဖန္တရာ
ေတေနတဲ့ လိမ္နည္းျဖစ္တယ္။ ဒါကို အခုေခတ္မွာFacebook နဲ႔ အင္တာနက္ စသံုးသူေတြ မသိၾက
ဘူး။ ဒါက Online Scam လုိ႔ေခၚတဲ့ လိမ္နည္းအေၾကာင္း အနည္းငယ္ေျပာျပတာပါ။ အျခားနည္း
ေတြနဲ႔ လိမ္သူေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။

ဒီေတာ့ အြန္လိုင္းေပၚမွာ အလိမ္မခံရဖို႔ ဘာလုပ္ရမလဲ...

(၁) အေရးၾကီးဆံုး အခ်က္က ေလာဘမတက္ပါနဲ႔။ ဘယ္အရာမွ အလကား မရပါဘူး။ အေခ်ာင္
လဲ မလိုခ်င္ပါနဲ႔။ Too good to be true ဆုိတဲ့စကားကို သတိရပါ။ ယံုၾကည္ရခက္ေလာက္ေအာင္
အရမ္းေကာင္းေနတဲ့ ကံေကာင္းမႈေတြဟာာမ်ားေသာအားျဖင့္ မ်က္ႏွာဖံုးအုပ္ထားတဲ့ ကံဆိုး
မႈေတြ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ တစ္ခုခုဟာ အရမ္းကို ေကာင္းေနျပီဆိုရင္ တကယ္ျဖစ္နုိင္ရဲ့လား
ျပန္သံုးသပ္ပါ။

(၂) တိုင္ပင္ပါ။ သိတဲ့သူေတြနဲ႔ စကားေျပာပါ။တစ္ေယာက္တည္း က်ိတ္ျပီး ငါေတာ့ေထာျပီ
ဆိုျပီး လုပ္မေနပါနဲ႔။ တစ္ေယာက္တည္း လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ျပီး အလိမ္ခံရေတာ့မွ အရပ္ကယ္ပါ
လူဝိုင္းပါလုပ္ရင္ ျပန္ရဖို႔လည္း မလြယ္ပါဘူး။

(၃) အသက္ၾကီးသူေတြ၊ အြန္လိုင္းဗဟုသုတနည္းသူေတြကို မလႊတ္ထားပါနဲ႔။ လိမ္တဲ့သူေတြ
ဟာ အသက္ၾကီးသူေတြ၊ အြန္လိုင္းဗဟုသုတမရွိသူေတြကို အဓိက Target ထားပါတယ္။
ကိုယ့္မိသားစုထဲမွာ အဲ့ဒီလို အသက္ၾကီးမွFacebook သံုးတာမ်ိဳး...သို႔မဟုတ္ Facebook
စသံုးကာစ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ိဳး ရွိရင္ သတိထား ေစာင့္ၾကည့္ပါ။ သူတို႔ကိုလည္း အဲ့ဒီလို
လိမ္လည္မႈေတြ အေၾကာင္း ေျပာျပထားပါ။

(၄) Link ေတြ႔တုိင္း ေလွ်ာက္မႏွိပ္ပါနဲ႔။

Messenger ထဲကို ေရာက္လာတဲ့ လင့္ေတြတိုင္း ေလွ်ာက္မႏွိပ္ပါနဲ႔။ တစ္ခါတစ္ေလ
ကိုယ့္ရဲ့ User name နဲ႔ Password ကိုေတာင္းျပီး ကိုယ့္အေကာင့္ကို လိမ္ယူသြားတာာ ရွိ
တတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါကို Phishing လို႔ေခၚပါတယ္။ အီးေမးလ္ထဲကေန အီးေမးလ္အတု
ေတြလာတတ္တာကိုလည္း သတိထားပါ။
ကိုယ့္ရဲ့ Bank Acc Data ေတြကို လိမ္ညာျပီးေတာင္းတာမ်ိဳး ရွိတတ္ပါတယ္။ မေသခ်ာရင္
ဘဏ္ကို ဖုန္းဆက္ပါ။ထင္ရာဆိုင္းျပီး ရိုက္မထည့္လိုက္ပါနဲ႔။

(၅) ျဖစ္ႏုိင္ရင္ အေကာင့္အတုေတြ လက္မခံပါနဲ႔။

အေကာင့္တစ္ခုကို လက္ခံေတာ့မယ္ဆိုရင္အရင္ဆံုး အဲ့ဒီအေကာင့္ကို ဝင္ၾကည့္ပါ။ သူ႔ပံု
တင္ထားတာ ရွိလား၊ နာမည္ကေရာ ဘယ္လိုေပးထားလဲ။ အခ်ိဳ႕က ျမန္မာလို “မမခ်စ္တဲ့ေမာင္
ေလး” တို႔ “မိန္းကေလးမ်ား၏အသဲစြဲ”တို႔“ဦးပိန္ဦးပိန္ဦးပိန္” တို႔ စသျဖင့္ စံုေနေအာင္
ေပးတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ “ရြာေတာင္ပိုင္းကဖိုးစိန္သား” တို႔ ဘာတို႔လည္း ရွိတတ္ပါေသး
တယ္။ သူတုိ႔ပံုေတြ တကယ္တင္ထားလို႔ အေကာင့္အစစ္လို႔ထင္ရင္ေတာ့ လက္ခံလို႔ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ သူတို႔ပံုလည္း တစ္ပံုမွ မတင္ထားပဲေၾကာင္ပံု၊ ေခြးပံုပဲတင္တာမ်ိဳး၊ မင္းသမီး
မင္းသားပံုပဲ တင္တာမ်ိဳးဆို လက္မခံတာ ေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ္ကေတာ့ ကိုယ္ရဲ့ Identity အစစ္၊
ပံုအစစ္နဲ႔ သံုးေနျပီး သူတို႔ကက်ေတာ့ သူတို႔ဘယ္သူဆုိတာကို မျပပဲ သံုးပါလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒါ
ဟာ ကိုယ့္အတြက္ နစ္နာတတ္ပါတယ္။ သူကကိုယ့္အေၾကာင္း ကိုယ့္Private Life ကို ခြ်င္းခ်က္
မရွိ ထုိင္ၾကည့္ႏုိင္ျပီး ကိုယ္ကေတာ့ သူ႔ပံုအတု၊အေကာင့္အတုပဲ ျမင္ေနရပါလိမ့္မယ္။ သင့္အ
အတြက္ Privacy က အေရးမၾကီးပါဘူး၊ Friendမ်ားရင္ျပီးေရာ... Follower မ်ားရင္ျပီးေရာ
ဆိုရင္ေတာ့ လက္ခံခ်င္ လက္ခံလို႔ရပါတယ္။သို႔မဟုတ္ သင္က Privacy ကို အေလးထား
သူဆိုရင္ အေကာင့္ အစစ္ေတြကို လက္ခံတာပိုေကာင္းပါတယ္။ ကာတြန္းပံု၊ ေၾကာင္ပုံု၊
ေခြးပံု၊ ကိုရီးယား မင္းသမီးပံုပဲ တင္ျပီး သူတို႔ဘယ္သူဆိုတာကို လံုးဝမေဖာ္ျပတဲ့သူေတြကို
လက္မခံတာ ပိုေကာင္းပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လည္းအရင္က အဲ့ဒီလို အေကာင့္ေတြ လက္ခံခဲ့ဖူး
ေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ Unfriendလုပ္တာ မ်ားပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ေလးစား
ရင္၊ ကုိယ့္ Privacy ေလးစားရင္၊ ကိုယ္နဲ႔တကယ္ Friend ျဖစ္ခ်င္ရင္ သူတို႔အေကာင့္
အစစ္နဲ႔လာ Add ပါလိမ့္မယ္။

အြန္လုိင္းေပၚက လိမ္နည္းေတြအေၾကာင္းအကုန္မသိရင္ေတာင္ ဒီစာဖတ္ျပီးရင္ လိမ္နည္း
အေျခခံေတြနဲ႔ ဘယ္လိုေရွာင္ရွားရမယ္ဆိုတာကိုသိသြားမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
မိုးရွင္း (I.M.T)