ျမန္မာအစိုးရကို ICC တင္ဖို႔ နီးစပ္လာၿပီလား

လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြက နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ လူသိန္းနဲ႔ခ်ီ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လို႔ ဆို

႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ျခမ္း ထြက္ေျပးသြားေအာင္ ျမန္မာက လုပ္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ICC ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ ခုံ႐ုံးက ၾကားနာ စစ္ေဆးေကာင္း စစ္ေဆးႏိုင္တယ္ ဆိုၿပီး သည္ဟိတ္ဂ္ ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ ICC မႈခင္း အႀကိဳ႐ုံးေတာ္က စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္မွာ ဆုံးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ICC အဖြဲ႕ဝင္ မဟုတ္တာေၾကာင့္ ဒီကိစၥကို စစ္ေဆးပိုင္ခြင့္ ရွိမရွိ ဆုံးျဖတ္ေပးဖို႔ ICC အမႈလိုက္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္က ေတာင္းဆိုထားတဲ့ အေပၚ တရားသူႀကီး ၃ ဦးပါ အဖြဲ႕က အခုလို ဆုံးျဖတ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ICC အဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံ ျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံဘက္ျခမ္းအထိ နယ္စပ္ ျဖတ္ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားတဲ့ ကိစၥ ျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ကိုင္စြဲၿပီး အခုလို ဆုံးျဖတ္လိုက္တာပါ။

ဒါ့အျပင္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈမ်ိဳး အျဖစ္ စြပ္စြဲခ်က္ ရွိလာရင္ ICC အေနနဲ႔ စစ္ေဆးပိုင္ခြင့္ကို ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒက ခြင့္ျပဳထားတယ္ ဆိုၿပီး ICC ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ ခ်က္ထဲ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။

ဒီကိစၥကို စြဲခ်က္တင္ စစ္ေဆးႏိုင္ေရးမွာ အေထာက္အထား ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ရွိမရွိ ဆိုတာကို ေနာက္ထပ္ စစ္ေဆးဖို႔ကေတာ့ လမ္းပြင့္သြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ICC တင္ဖို႔ ျဖစ္လာတဲ့ အစ

၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္က ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ ရဲကင္းစခန္း ၃၀ ေလာက္ကို အာဆာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕က စီးနင္း တိုက္ခိုက္ခဲ့အၿပီး တပ္မေတာ္က နယ္ေျမ ရွင္းလင္း စစ္ဆင္ေရးေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္းေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံဘက္ျခမ္းကို ထြက္ေျပး ခိုလႈံခဲ့ၾကတာပါ။

လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ႏွိမ္နင္းမႈေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဒီလို ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ကို "လူအေျမာက္အမ်ား အေပၚ ရက္စက္စြာ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈ" အျဖစ္ စုံစမ္းစစ္ေဆးသင့္ မသင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလတုန္းက ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ Fato Bensouda က တရားသူႀကီးေတြကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ကို လူ ၇ သိန္းေလာက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ကို လူအေျမာက္အမ်ားအေပၚ ရက္စက္စြာ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈအျဖစ္ ICC မွာ စစ္ေဆးၾကားနာဖို႔ အေထာက္အထား တင္ျပဖို႔ လိုအပ္ေနေသး

ျမန္မာ အစိုးရဘက္က တုံ႔ျပန္ခ်က္

ျမန္မာ အစိုးရဘက္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ICC အဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ICC ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ေတြနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ဘာမွ ထည့္သြင္း စဥ္းစား လုပ္ေဆာင္စရာ မလိုဘူးလို႔ တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ICC မွာ ဘယ္တုန္းကမွ စီရင္ထုံး မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ေတြ၊ ကုလသမဂၢ ပဋိညာဥ္ေတြနဲ႔ မညီတဲ့၊ ထင္ရာ ဆြဲၿပီး ေငြအင္အား ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တျခားအင္အား ေသာ္လည္းေကာင္း ႀကီးမားတဲ့ သူေတြရဲ႕ ဆြဲေဆာင္ စည္း႐ုံးမႈနဲ႔ မီဒီယာေတြေပၚမွာ တဘက္သတ္ ေဖာ္ျပၿပီး လုပ္ေနတာမ်ိဳးကို ဘယ္လိုမွ လက္ခံလို႔ မရဘူးလို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ႐ုံး ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ICC အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္လို႔ ဆိုၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ICC က တရား စီရင္ႏိုင္သလိုမ်ိဳး ကမာၻမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံကိုမွ မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္သူ႔မွာ တာဝန္ရွိသလဲ ဆိုတာကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လက ဖိလစ္ပိုင္ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးေဟာင္း မစၥ ႐ိုဆာရီယို မယ္နာလို ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး ဆိုင္ရာ လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။

ICJ ႏိုင္ငံတကာ ဂ်ဳရီလူႀကီးမ်ား ေကာ္မရွင္ရဲ႕ စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြမွာ တာဝန္ရွိသူေတြကို ျမန္မာအစိုးရ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕အေနနဲ႔ ေဖၚထုတ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။

ျမန္မာကို ICC တင္ဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ သေဘာထား

႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အလုံးလိုက္ အရင္းလိုက္ ဝင္လာတာေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံအေပၚ ဘယ္လို ႐ိုက္ခတ္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့သလဲ ဆိုတာကို ၿပီးခဲ့တဲ့ လအနည္းငယ္တုန္းက ICC က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရကို ေမးခဲ့တုန္းကေတာ့ ျပန္တုံ႔ျပန္ ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဘယ္လို တုံ႔ျပန္ခဲ့သလဲ ဆိုတာ ICC ကေရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကပါ ထုတ္ေျပာတာမ်ိဳး မရွိဘဲ လွ်ိဳ႕ဝွက္ထားပါတယ္။

ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ICC တင္ဖို႔ ကိစၥမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ပါဝင္ ပတ္သက္ခ်င္တဲ့ ပုံ မေတြ႕ရဘူးလို႔ ဘီဘီစီ ဘဂၤါလီ ဌာနမႉး ဆာဘီယာ မြတ္ဆတာဖာ က ေျပာပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရဘက္က ျမန္မာ အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ဆိုးဝါးသြားမွာကို မလိုလားေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဟာ အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွား စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ ဆက္ဆံေရး ထားရွိလိုေနေၾကာင္း၊ ဒီႏိုင္ငံ ၃ခုစလုံးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ICC မတင္ခ်င္တဲ့အတြက္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ တို႔ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္အတိုင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ျမန္မာနဲ႔ သံတမန္နည္းအတိုင္း သြားေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ အပါအဝင္ တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ ၆ ဦးကို ICC တင္ႏိုင္ဖို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး အဖြဲ႕ ႀကိဳးပမ္း

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး အဖြဲ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ

ၾသဂုတ္လ ၂၇ ရက္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး အဖြဲ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပ်က္ ခဲ့တဲ့ ကိစၥေတြ အတြက္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ အပါအဝင္ တပ္မေတာ္ က ထိပ္ပိုင္း က တာဝန္ ရွိသူ ၆ ဦး ကို လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ နဲ႔ စစ္ေဆး သင့္ေၾကာင္း နဲ႔ အျခား ျပည္နယ္ေတြက လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေတြ အေပၚ ရက္စက္စြာ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ နဲ႔လည္း စစ္ေဆးသင့္တယ္ လို႔ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။

႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြ အေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ လုပ္ရပ္ ေတြဟာ လုံၿခဳံေရး အေၾကာင္းျပ ရွင္းလင္းခ်က္ ေတြထက္ ကို ပိုမို လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီ လုပ္ရပ္ေတြ ေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ ရဲ႕ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ ၆ ဦး ကို ICC ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ ခုံ႐ုံးမွာ စစ္ေဆး မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ သင့္ေၾကာင္း ကိုလည္း ထည့္သြင္း ေရးသား ထားပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese