မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္
(STRATEGY PLANNING)
ေဝါဟာရအေရြ႕
'မဟာဗ်ဴဟာ' (Strategy) ဆိုေသာ ေဝါဟာရမွာ မူလအဓိပၸာယ္အရ စစ္ေရး အေကာက္အယူ တစ္ခုကိုသာ ကိုယ္စားျပဳပါသည္။ ဂရိ ဘာသာစကား Strategia မွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု အဆိုရွိသည္။ 'စစ္တပ္ တစ္တပ္ကို အမိန့္ေပး ညႊန္ျကားရသည့္ အတတ္ပညာ' (The art of Commanding on army) ဟု အနက္ရသည္။ အမွန္စင္စစ္၊ လူအမ်ားစုကို ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားဖို႔ လိုအပ္သည့္အခါတိုင္း မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ စဉ္းစားခ်က္မ်ား၏ အခန္းက႑အေရးပါစျမဲ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔နွင့္တိုင္ သမိုင္း၏ အေစာပိုင္း ကာလမ်ားကမူ ဤကဲ့သို႔ေသာ လိုအပ္ခ်က္မ်ိုးမွာ စစ္ေရးနွင့္သာ ဆက္စပ္ေနသည္က မ်ား၍ 'မဟာဗ်ဴဟာ' ဆိုေသာ ေဝါဟာရမွာ စစ္ေရးသီးသန္႔သံုး ေဝါဟာရ ျဖစ္ေနခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
စက္မႈေတာ္လွန္ေရး ေနာက္ပိုင္းသို႔ေရာက္ေသာအခါတြင္မူ စစ္ေရးသာမက စီးပြားေရး နယ္ပယ္တြင္ပါ လူအမ်ားစုႀကီးကို ဦးေဆာင္ဖို႔ လိုလာပါသည္။ သို႔နွင့္အမွ် မဟာဗ်ဴဟာဆိုေသာ ေဝါဟာရ၏ သက္ေရာက္ခြင့္မွာလည္း အျပန့္က်ယ္လာခဲ့သည္။ စက္မႈေခတ္၏ ထူးျခားခ်က္မွာ လူအမ်ား စုေပါင္းအလုပ္လုပ္ ျကရသည္ျဖစ္ရာ အဆိုပါ လူအမ်ားကို စနစ္တက် စီမံခန့္ခြဲနိုင္ဖို့ လိုလာသည္။ ဤလိုအပ္ခ်က္မွေန၍ 'စီမံခန္႔ခြဲမႈဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာ' (Managerial Strategy) ဆိုေသာ ဘာသာရပ္တစ္ခု ေပၚထြက္လာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္၏ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ စစ္ေရးနွင့္ စီးပြားေရးသာမက လူ့အဖြဲ႕အစည္း၏ နယ္ပယ္အသီးသီးသို႔ပါ မဟာဗ်ဴဟာ လက္တံမ်ား တျဖည္းျဖည္း ျဖန့္ျကက္လာေလေတာ့သည္။ သည္လိုနွင့္ ေနာက္ဆံုး နိုင္ငံေရးနယ္ပယ္သို႔ပါ ေရာက္လာသည္။
နိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တြင္လည္း မဟာဗ်ဴဟာ၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာ အျခားေသာ နယ္ပယ္မ်ားအတိုင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ အစိတ္အပိုင္း အမ်ားစု သို႔မဟုတ္ မိမိသက္ဆိုင္ရာ ပါတီအဖြဲ႕အစည္း၏ အဖြဲ႕ဝင္ အမ်ားစုကို အခိုင္အမာ ပန္းတိုင္တစ္ရပ္ဆီသို႔ ဦးတည္ျပီး ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးဖို႔ပင္ ျဖစ္သည္။ ေျပာရလွ်င္ မည္သို႔ေသာ စဉ္းစားခ်က္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္ေစ၊ အခိုင္အမာ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္တစ္ရပ္သို့ ဦးတည္ေစျပီး ဤရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း အေသအခ်ာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ စနစ္တက် ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ နိုင္မည္ဆိုလွ်င္ ဤသို့ေသာ စဉ္းစားခ်က္မ်ိဳးကို 'မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္ (Strategic Planning) ဟု ေခၚႏိုင္သည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ သမိုင္းအဆက္ဆက္၊ စံျပဳေလာက္ေသာ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံခ်က္သည္ကား လြန္ခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္း ၂၀ဝ၀ ေက်ာ္က တရုတ္ပညာရွငႀကီဧး 'ဆြန္ဇူး' ေရးသားျပဳစုခဲ့သည့္ 'စစ္ပြဲ၏ အနုပညာ' (The Art of War) က်မ္းပင္ ျဖစ္သည္။ မဟာဗ်ဴဟာနွင့္ ပတ္သက္ပါက ဤက်မ္းမွာ ယေန႔ထက္တိုင္ ဩဇာအႀကီးဆံုး စာအုပ္ဟု ဆိုနိုင္ပါလိမ့္မည္။ အာရွေဒသမွ ဘိဇနက္သမားမ်ား၊ နိုင္ငံေရးသမားမ်ား အတြက္ဆိုလွ်င္ မျဖစ္မေန ဖတ္ကိုဖတ္ရမည့္ လက္စြဲက်မ္းဟူ၍ပင္ အဆိုရွိသည္။
မဟာဗ်ဴဟာနွင့္ နည္းဗ်ဴဟာ
ဆိုခဲ့ျပီးသည့္အတိုင္း မူလေဝါဟာရမွာ နယ္ပယ္သီးသီးသို႔ အျပန္႔က်ယ္လာသည္နွင့္ အေရးႀကီးေသာ တြဲဘက္ေဝါဟာရ တစ္ခု ေရွ႕ေရာက္လာသည္။ 'နည္းဗ်ဴဟာ' (Tactics) ျဖစ္ပါသည္။ ဤေဝါဟာရ မွာလည္း တန္႔ေနရပ္ေနေသာ အေသမဟုတ္၊ ေရြ႕ေနေသာ ေဝါဟာရအရွင္ ျဖစ္သည္။ မဟာဗ်ဴဟာလိုပင္ နည္းဗ်ဴဟာတြင္လည္း ေဝါဟာရအေရြ႕ ရွိသည္။
၁၈ ရာစုေလာက္အထိ စစ္တပ္ႀကီးးမ်ားတြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ တစ္ခုတည္းေသာ တိုက္ခိုက္ေရး အဖြဲ႕သာ ရွိၾကသည္က မ်ားသည္။ သို႔နွင့္အမွ် စစ္တပ္ႀကီး တစ္ခုလံုးကို တာဝန္ခံရေသာ တပ္မႉးသည္ပင္ တိုက္ပြဲတိုင္းအတြက္ ဗ်ဴဟာမႉး ျဖစ္သလို စစ္ပြဲႀကီး တစ္ခုလံုးအတြက္ ဗ်ဴဟာမႉးလည္း ျဖစ္ေတာ့သည္။ သို႔နွင့္တိုင္ ၁၈ ရာစုေနွာင္းပိုင္း စစ္တပ္မ်ားတြင္မူ တစ္ခုမကေသာ တိုက္ခိုက္ေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြ ရွိလာသည္။ တပ္ဖြဲ႕တိုင္းသည္လည္း တိုက္ပြဲတစ္ခုခ်င္းအတြက္ သူ့အတိုင္းအတာနွင့္သူ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စစ္ဆင္၊ စစ္တက္ လုပ္နိုင္သည္။ ဤတြင္ စစ္ပြဲႀကီး တစ္ခုလံုးအတြက္ ဗ်ဴဟာ (မဟာဗ်ဴဟာ) နွင့္ တိုက္ပြဲ တစ္ခုခ်င္းအတြက္ ဗ်ဴဟာ (နည္းဗ်ဴဟာ) ၾကား ျခားနားခ်က္ကို သေဘာေပါက္ဖို႔ အေရးႀကီးလာေတာ့သည္။
ဤကိစၥနွင့္ ပတ္သက္ျပီး ၁၈ ရာစု ပါရွန္း မဟာဗ်ဴဟာပညာရွင္ 'ကားလ္ဗြန္ကေလာ့စ္ဝဇ္' က စစ္ပြဲ၏ သဘာဝနွင့္ ပတ္သက္ေသာ သူ၏နာမည္ျကီး ဒႆနက်မ္း 'ေသနဂၤဗ်ဴဟာအလုပ္နွင့္ စစ္ဆင္ စစ္တက္ပညာ' (Works on Warfare and Waging War) တြင္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ (သူ႔ခြဲျခားေဖာ္ျပခ်က္မွာ ယခုထက္တိုင္ အေျခခိုင္ဆဲလည္း ျဖစ္၍ အရင္းအတိုင္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။)
'နည္းဗ်ဴဟာက တိုက္ပြဲတြင္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို မည္သို႔အသံုးျပဳရမည္ ဆိုသည္ကို သင္ၾကားေပးသည္။ မဟာဗ်ဴဟာက စစ္ပြဲျကီး တစ္ခုလံုး၏ ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ တိုက္ပြဲမ်ားကို မည္သို႔အသံုးျပဳရမည္ ဆိုသည္ကို သင္ၾကားေပးသည္။'
ကေလာ့စ္ဝဇ္၏ အလိုအရ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားနွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားမွာ စစ္ပြဲ၏ ရည္မွန္းခ်က္ (တစ္နည္း-ေအာင္ပြဲ) အရယူေရး အတြက္ နည္းနာျဖစ္သည္။ တစ္ဖန္ အဆိုပါ ေအာင္ပြဲသည္လည္း စစ္ပြဲႀကီး တစ္ခုလံုး၏ အဆံုးစြန္ မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ (တစ္နည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး) အရယူေရးအတြက္ နည္းနာပင္ ျဖစ္သည္။ မဟာဗ်ဴဟာအဆင့္မ်ား ျမင့္သထက္ ျမင့္လာေလ စစ္နွင့္ေဝးေလ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနွင့္ နီးေလ ျဖစ္သည္။ ဤသေဘာကို ရည္ရြယ္၍ 'စစ္သည္ နိုင္ငံေရး၏ အဆက္ျဖစ္သည္။ ေသြးထြက္ေသာ နိုင္ငံေရးပင္ ျဖစ္သည္' ဟု ဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ က်မ္းမွာပင္ ကေလာ့စ္ဝဇ္က ယခုလို ဆက္လက္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသးသည္။ 'မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္မွာ ထင္သာျမင္သာ ရွိေသာ ေအာင္ပြဲသက္သက္မွ် မဟုတ္။ အဆိုပါ ေအာင္ပြဲေနာက္ လိုက္ပါလာမည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးပင္ ျဖစ္သည္' ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္တစ္ရပ္ ခ်မွတ္ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ ကေလာ့စ္ဝဇ္ အေလးထား ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အဆိုပါ အခ်က္ကို အသိရွိရွိ နွလံုးသြင္းထားဖို႔ လိုပါလိမ့္မည္။ ဤသို့မဟုတ္ပါက နည္းဗ်ဴဟာ ေအာင္ပြဲမ်ားတြင္ ယစ္မူးျပီး မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္ ေပ်ာက္သြားနိုင္ေသာေျကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ပင္ကိုယ္သေဘာအရ ဆိုရလွ်င္ ရင္ဆိုင္ယွဉ္ၿပိဳင္မႈတိုင္း (စစ္ေရး ျဖစ္ေစ၊ နိုင္ငံေရး ျဖစ္ေစ) တြင္ အနိုင္ရလို ၾကမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ သို့ေသာ္ ဤအနိုင္၊ ဤေအာင္ပြဲ (ဥပမာ - ေရြးေကာက္ပြဲ အနိုင္ရသည္မ်ိဳး) မွာ အဆံုးစြန္ မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္ ဟုတ္ေကာင္းမွ ဟုတ္ပါလိမ့္မည္။ ဤေအာင္ပြဲ (ေရြးေကာက္ပြဲ အနိုင္ရမႈ) ကို ကိုင္ျပီး အဆံုးစြန္ မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္ (ဥပမာ - ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေသာ နိုင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ေရး) အတြက္ ဆက္လက္ လံုးပန္းရဦးမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေအာင္ပြဲဆိုသည္မွာ မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ နွင္းအပ္လိုက္သည္မ်ိဳး ျဖစ္ရာ အေပါင္းလကၡဏာ ဟုဆိုနိုင္သည့္တိုင္ အဆံုးစြန္ မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေမ့ေလ်ာ့ သြားေစနိုင္သည္။ ယစ္မူးမႈလည္း ျဖစ္နိုင္ျပန္ရာ အနုတ္လကၡဏာ သေဘာေဆာင္သည္ကို သတိခ်ပ္ဖို႔ လိုပါသည္။
မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ နံပါတ္တစ္စည္းမ်ည္း
"နိုင္ငံေရးနွင့္ မဟာဗ်ဴဟာ ဤနွစ္ခုကို တြဲဖက္အသံုးျပဳ၍ ရနိုင္ ေကာင္းပါသေလာ . . ."၊ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ နိုင္ငံေရးသမားမ်ား (တစ္ခါတစ္ရံဆိုလွ်င္) အစိုးရမ်ားပင္ ေမးေလ့ေမးထရွိေသာ ေမးခြန္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ ေမးၾကသည့္အခါတိုင္း သူတို႔စိတ္ထဲ ရွိေနတတ္ၾကသည့္ သေဘာအခံမွာ ယခုလိုျဖစ္ပါသည္။ "'ကြ်န္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ စစ္ျဖစ္ေနတာမွ မဟုတ္တာဗ်ာ . . ."၊ "တခ်ိဳ႕က ကြ်န္ေတာ္တို့ကို နိုင္ငံေရးအရ ေထာက္ခံခ်င္မွ ေထာက္ခံပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔တစ္ေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္တို့ ရန္သူေတာ့လည္း မဟုတ္ပါဘူး . . ."။ "ကြ်န္ေတာ္တို့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို့ စိတ္ကူးေတြက သိပ္ေကာင္းေနျပီပဲ မဟာဗ်ဴဟာ လိုေသးလို့လား" စသျဖင့္။
မွန္ပါသည္။ နိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္တစ္ခုကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနသည္မွာ စစ္တိုက္ေနသည္ မဟုတ္ပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၾကသည္မွာလည္း စစ္တိုက္သလို မဟုတ္တာ ေသခ်ာပါသည္။ သို့နွင့္တိုင္ လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးခ်င္းက ျဖစ္ေစ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခုက ျဖစ္ေစ အဆိုျပဳတင္ျပၾကေသာ အိုင္ဒီယာတိုင္းမွာပင္ ေထာက္ခံသူ ကန္႔ကြက္သူမ်ား ရွိၾကသည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းမူ နိုင္ငံေရးအေတြးအျမင္ အားလံုးေလာက္သည္ပင္၊ တည္ဆဲအေျခအေနကို ေျပာင္းလဲပစ္နိုင္ဖို့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိတတ္ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အလားတူ အခိုင္အမာ အေျခအေန တစ္ရပ္ရပ္တြင္လည္း အက်ိဳးအျမတ္ရေနသူ ထိခိုက္ ခံစားရသူေတြ ရွိနိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤသေဘာကို နာမည္ေက်ာ္ 'ရာဇကုမၼာ' (The Prince) ကို ျပဳစုခဲ့သူ မကၡရာဗီလီ' တစ္ေယာက္ ေကာင္းေကာင္း သိသည္။ သူက ယခုလို ေရးခဲ့သည္။
"အေျခအေနေဟာင္းတြင္ အစစ အဆင္ေျပ ေနၾကသူမ်ားအေနနွင့္ အဆိုပါ အေျခေနေဟာင္းကို ေမွာက္လွန္ ေျပာင္းလဲပစ္မည့္သူကို သေဘာေတြ႕ၾကမည္ မဟုတ္ပါေခ်။ သူအဆိုျပဳေသာ အေျခအေနသစ္တြင္ အလားအလာ ေကာင္းလိမ့္မည္၊ ထင္ျမင္ယူဆ ၾကသူမ်ားကသာ သူ႔ကို ေထာက္ခံဖို႔ ရွိပါလိမ့္မည္"
မကၡရာဗီလီ၏ အယူအဆမွာ လက္ေတြ႕က်သည္ဟု ဆိုရပါလိမ့္ မည္။ အဘယ့္ေျကာင့္ဆိုေသာ္ အေျပာင္းအလဲတိုင္းက 'ေပါက္သူ' နွင့္ 'ကြဲသူ' ဆိုေသာ ဆန့္က်င္ဘက္ လူမႈအုပ္စု နွစ္ခုကို ေမြးထုတ္ေလ့ ရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေျပာရလွ်င္ နိုင္ငံေရးမွာ စစ္ပြဲမဟုတ္သည့္တိုင္ အနွစ္သာရအားျဖင့္ အရံႈးအနိုင္ ေပၚတတ္ေသာ 'အႂကြင္းသုညဂိမ္း' (Zero – sum - game) က လႊမ္းမိုးသည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ မည္သည့္ နိုင္ငံေရးအိုင္ဒီယာတြင္မဆို ေထာက္ခံသူ၊ ကန္႔ကြက္သူ ရွိၾကသည္သာ ျဖစ္သည္။ "ခင္ဗ်ားအေနနွင့္ လူတိုင္း နွစ္ၿခိဳက္ သေဘာက်ေစဖို႔ တတ္နိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ" (You can't please everyone) ဤသည္ပင္ လက္ေတြ႕က်ေသာ မဟာဗ်ဴဟာ၏ နံပါတ္တစ္ စည္းမ်ဉ္းဟု ဆိုရပါလိမ့္မည္။
ေထာက္ခံသူႏွင့္ ကန႔္ကြက္သူ
မည္မၽွေကာင္းမြန္မွန္ကန္ေသာ အိုင္ဒီယာပင္ ျဖစ္ေစ ေထာက္ခံသူ၊ ကန႔္ကြက္သူ ရွိနိုင္သည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းမူ အိုင္ဒီယာတိုင္း၊ အဆိုျပဳခ်က္တိုင္း၊ ေပၚလစီတိုင္းမွာ 'အက်ိဳးစီးပြားမ်ား' ႏွင့္
ဆက္စပ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ တစ္ရပ္လုံးႏွင့္ ဆိုင္ေသာ 'သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး' ကိုပင္ၾကည့္ ...။ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္
ညစ္ညမ္းမႈဒဏ္ကို တိုက္႐ိုက္ ခံစားေနရသူမ်ား သို႔မဟုတ္ တိုက္႐ိုက္မခံစားရသည့္တိုင္ ညစ္ညမ္းမႈအႏၲရာယ္ကို နားလည္ သေဘာေပါက္သူမ်ားက ေထာက္ခံၾကပါလိမ့္မယ္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ညစ္ညမ္းေစေသာလက္ရွိ 'ပိုေနျမဲ က်ားေနျမဲ' အေျခအေနတြင္ အက်ိဳးတစ္စုံတစ္ရာ
ရွိေနသူမ်ားကမူ ကန႔္ကြက္ၾကမည္သာ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ ကန႔္ကြက္ၾကမည့္ သူမ်ားမွာ စက္မႈလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ား၊ ဝိသမ ေလာဘသား အရင္းရွင္ႀကီးမ်ားသာ
ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု အေသက်က် တြက္လို႔မရပါ။ စက္႐ုံအလုပ္သမားမ်ား အေနႏွင့္လည္း လုပ္ငန္းခြင္ ေပ်ာက္ဆုံးနိုင္သည့္ အႏၲရာယ္ကို စိုးရိမ္၍ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးကို ခံတြင္း မေတြ႕ၾကသည္မ်ား ရွိနိုင္ပါသည္။
အဆိုျပဳခ်က္ တစ္ရပ္ သို႔မဟုတ္ ေပၚလစီ တစ္ခုႏွင့္ ပတ္သက္လၽွင္ ဘယ္သူေတြကေထာက္ခံ၍ ဘယ္သူေတြက ကန႔္ကြက္ၾကမည္ ဆိုသည္ကို အခါခပ္သိမ္း အလြယ္တကူခြဲျခားရနိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ ပါ။ အတြင္းက်ိတ္ စိတ္ထဲက တူးတူးခါးခါး ဆန႔္က်င္ၿပီး အမ်ားေရွ႕ တြင္ တက္တက္ႂကြႂကြ ေထာက္ခံျပသူမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ က်င့္ဝတ္အရ ျငင္းခ်က္ထုတ္ဖို႔ခက္ေသာ အဆိုျပဳခ်က္မ်ားတြင္ ဤသို႔ေသာ မ်က္ႏွာဖုံးစြပ္ ေထာက္ခံသူမ်ားကို ေတြ႕ရေလ့ရွိပါသည္။ ဥပမာ- 'အက်င့္ပ်က္မႈဆန႔္က်င္တိုက္ဖ်က္ေရး' ဆိုပါစို႔၊ 'ဘယ္သူကမွ ေပၚေပၚထင္ထင္ တရားဝင္ကန႔္ကြက္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ေထာက္ခံမည့္သူလည္း ထင္သေလာက္ရွိမည္ မဟုတ္ပါေခ်။
ဤကိစၥတြင္ သက္ဆိုင္ရာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းလိုက္ လႊမ္းမိုး တြင္က်ယ္ေနေသာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ၏ သေဘာ သဘာဝကိုလည္း ဆန္းစစ္ဖို႔ လိုပါလိမ့္မည္။ အထက္အဆင့္တြင္ ျဖစ္ေလ့ရွိေသာ အႀကီးစား အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈမ်ိဳးကို သာမန္လူ အမ်ားစုက မႏွစ္သက္ၾကပါ။ ဤသို႔ေသာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈမ်ိဳးကိုတိုက္ဖ်က္ဖို႔ သူတို႔တစ္ေတြ အေသအခ်ာ ေထာက္ခံၾကပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ အလယ္အလတ္ အဆင့္ႏွင့္ ေအာက္ေျခတြင္ ျဖစ္ေလ့ရွိေသာ အေသးစား အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈမ်ားကို တိုက္ဖ်က္ရန္အတြက္မူ လူအမ်ားစု ေထာက္ခံခ်က္ရလိမ့္မည္ဟု ကံေသကံမ ေျပာမရပါ။ လမ္းေပၚမွ လူမ်ားအတြက္ အဆိုပါ အေသးစား အက်င့္ပ်က္ ျခစားမွုမ်ားမွာ နိစၥဓူဝ ဘဝမ်ား အဆင္ေျပေၿပ လည္ပတ္နိုင္ေစရန္ မလြဲမေရွာင္သာ ထည့္ေပးၾကရေသာ 'ေခ်ာဆီ' လို ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။သို႔ႏွင့္အမၽွ လာဘ္ေပးသူႏွင့္ လာဘ္ယူသူတို႔ မဟာမိတ္ ဖြဲ႕ထားၾကသည္မ်ိဳး ရွိနိုင္ပါသည္။
ေသခ်ာသည့္ အခ်က္ကို ဆိုရလၽွင္ အိုင္ဒီယာတစ္ခု သို႔မဟုတ္ အဆိုျပဳခ်က္တစ္ရပ္ကို လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔ဆိုလၽွင္ ကန႔္ကြက္သူမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ၾကရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ ရင္ဆိုင္ ေက်ာ္လႊားရာတြင္လည္း က်င့္ဝတ္၊ ဆင္ျခင္တုံတရား ဆိုသည္မ်ားထက္ ဩဇာအာဏာသည္သာ အစြမ္းထက္ေသာလက္နက္ ျဖစ္ေလ့ရွိပါသည္။ ဤသေဘာကို မကၡရာဗီလီက 'တမန္ေတာ္ အခ်င္းခ်င္းစစ္ခင္းၾကသည္ ျဖစ္ေစဦး၊ လက္နက္ကိုင္ တမန္ေတာ္ကသာ လက္နက္မဲ့ တမန္ေတာ္ကိုအနိုင္ရစျမဲ ျဖစ္သည္' ဟု ေရးခဲ့သည္။ ေျပာရလၽွင္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ေရးမဟာဗ်ဴဟာ မ်ားမွာလည္း ဤနည္း ႏွင္ႏွင္သာ ျဖစ္ပါသည္။ မကၡရာဗီလီ၏ ဆိုခဲ့ပါ 'ခါးသီးေသာ အမွန္' ကို တန္ျပန္နိုင္ရန္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားျဖင့္ က်ားကန္ၾကရသည္။ ဒီမိုကေရစီ နိုင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ 'အင္စတီက်ဴရွင္နယ္ လိုက္ေဇးရွင္း' မွာ ဆုံခ်က္အက်ဆုံး ျဖစ္တန္ရာသည္။
နိုင္ငံေရးမဟာဗ်ဴဟာ
နိုင္ငံေရးမဟာဗ်ဴဟာ
နိုင္ငံေရး အေတြးအျမင္၊ အေကာက္အယူမ်ားကို တရားဝင္
လက္ခံေဆာင္ရြက္နိုင္ဖို႔ဆိုလၽွင္ နိုင္ငံေရး မဟာဗ်ဴဟာ မ်ားကို အသုံးျပဳရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဥပေဒသစ္တစ္ရပ္ စတင္ျပ႒ာန္းျခင္း၊ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဖြဲ႕စည္းပုံ အသစ္မ်ား ဖန္တီးပုံေဖာ္ျခင္း၊ အေထြေထြ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ေျဖေလွ်ာ့ေရး၊ ပုဂၢလိကပိုင္ေျပာင္းေရး၊ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈမ်ား ေလွ်ာ့ေပါ့ေရး စသည္တို႔သို႔ ဦးတည္ေသာ အစီအစဥ္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။ အေတြ႕အၾကဳံအရ ဆိုရလွ်င္ နိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားျဖစ္ေစ၊ အစိုးရ အဖြဲ႕အေနႏွင့္ ျဖစ္ေစ ဆိုခဲ့ပါ ေပၚလစီေျခလွမ္းမ်ားကို လုံလုံေလာက္ေလာက္ စီမံခ်က္ မရွိဘဲ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္ကမ်ားပါသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္သာ မေအာင္ျမင္ေသာ ပေရာဂ်က္မ်ား ဤမၽွ မ်ားျပားေနျခင္း ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ဤသို႔ေသာ အေရးနိမ့္ ပေရာဂ်က္မ်ားမွာ အနည္းႏွင့္အမ်ား ဆိုသကဲ့သို႔ လူထုကို ထိခိုက္ေစသည္က မ်ားပါသည္။
ဤအေၾကာင္းေၾကာင့္ပင္ လူထုအေနႏွင့္ ကနဦး ကာလတိုင္းေလာက္တြင္ အေျပာင္းအလဲကို ဆန႔္က်င္ၾကျခင္း ျဖစ္နိုင္သည္။ အသစ္ ခ်မွတ္လိုက္ေသာ ဥပေဒသစ္မ်ားကို တရားဝင္ ျဖစ္ေစရန္ အစိုးရတြင္ လုံေလာက္ေသာ အင္အားမရွိဟု
ထင္ျမင္ယူဆ ၾကလၽွင္လည္း အဆိုပါ ဥပေဒမ်ားကို လူထုဘက္မွ အေလးထားၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ပါေခ်။
နိုင္ငံေရး မဟာဗ်ဴဟာမွာ နိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား၊ နိုင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ အစိုးရမ်ား အတြက္သာ အေရးႀကီးသည္ မဟုတ္ပါ။ နိုင္ငံေရးအရ တက္ႂကြေသာ'အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား' (NGO) အတြက္လည္း အေရးႀကီးသည္သာျဖစ္သည္။ အလုပ္သမား သမဂၢမ်ား ျဖစ္ေစ၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအုပ္စုမ်ား ျဖစ္ေစ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျဖစ္ေစ၊ NGO မ်ားအေနႏွင့္ ၎တို႔၏ ေရရွည္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္ဖို႔ ဆိုလၽွင္ မဟာဗ်ဴဟာရွိရန္ လိုပါသည္။
နိုင္ငံေရး မဟာဗ်ဴဟာ မရွိဘဲ ေရရည္သေဘာေဆာင္ေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား သို႔မဟုတ္ရည္မွန္းခ်က္ ႀကီးမားေသာ ပေရာဂ်က္မ်ားကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ေဆာင္ရြက္နိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဥပမာအားျဖင့္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မွုမ်ား ေလၽွာ့ေပါ့ေရး အစီအစဥ္တစ္ရပ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ ဆိုပါစို႔။ အက်ယ္အျပန႔္စီမံခ်က္ခ် ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုပါလိမ့္မည္။ ဤသို႔ စီမံခ်က္ခ်ရာတြင္ က႑ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမည္ ျဖစ္သည္။ ေဒသဆိုင္ရာ အစိုးရ၏ ဩဇာအာဏာ ၎၏ စည္း႐ုံးဖြဲ႕စည္းမွု ပုံသဏၭာန္၊ ဘ႑ာေရး၊
လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း၊ နိုင္ငံေရးရာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။ ေရရွည္ မဟာဗ်ဴဟာအေပၚ အေျခခံသည့္ အေသးစိတ္ စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္နိုင္မွသာ တိုင္းျပည္အမ်ားစုတြင္ မၾကာခဏ ဆိုသလို ၾကဳံၾကရေသာအမွားမ်ားကို ေရွာင္ရွားနိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
နိုင္ငံတကာ အေတြ႕အၾကဳံမ်ားအရ ၾကဳံရနိုင္ဖြယ္ရွိသည့္ အားနည္းခ်က္မ်ားကို စုစည္း ေဖာ္ျပရလၽွင္ ေဒသဆိုင္ရာ လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္နိုင္ သည့္တိုင္ ၎တို႔၏လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို တိတိက်က်သတ္မွတ္ေပး ထားျခင္း မရွိသည္မ်ိဳး ျဖစ္တတ္သည္။ ဗ်ဴရိုကေရစီက ျငင္းဆန္ေန၍ အသစ္တက္လာေသာ လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာလႊဲအပ္ မေပးသည္မ်ိဳးလည္း ျဖစ္တတ္သည္။ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ လႊဲအပ္ေပးသည့္တိုင္ လုံေလာက္ေသာ ဘ႑ာေရး အေထာက္အပံ့ မရွိသည္မ်ိဳးလည္း
ျဖစ္တတ္သည္။ ေဒသဆိုင္ရာ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားသည့္တိုင္ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္က သူတို႔ ရင္ဆိုင္ရမည့္အလုပ္အတြက္ ျပင္ဆင္မွု မရွိသည္မ်ိဳးလည္း ၾကဳံရနိုင္သည္။
အခင္းအက်င္းသစ္တစ္ရပ္ ေပၚလစီတစ္ရပ္ကို စတင္ မိတ္ဆက္ေတာ့မည္ဆိုလၽွင္ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ဥပမာမ်ိဳးမ်ားကို မၾကာခဏ ဆိုသလို ၾကဳံၾကရမည္သာ
ျဖစ္ပါသည္။ ရင္ဆိုင္ၾကဳံေတြ႕ ေနရေသာ အေျခအေန အရပ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးလုံေလာက္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား မရရွိလၽွင္ လူထုကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္နိုင္ေရးကိုလည္း ေမၽွာ္လင့္၍ ရနိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။သက္ဆိုင္ရာ လူထုကို လုံေလာက္ေသာ အသိပညာ မေပးနိုင္ပါက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အစီအစဥ္မ်ား မည္သို႔ပင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ သည္ျဖစ္ေစ၊ ရည္မွန္းသေလာက္ ခရီးေပါက္မည္ မဟုတ္ပါေခ်။ မလႊဲမေသြ လုပ္ကို လုပ္ၾကရမည့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ေျပာင္းေရး အစီအစဥ္မ်ိဳး သည္ပင္လၽွင္၊ လူထု၏ အလုပ္အကိုင္မ်ား
ဆုံးပါးမည့္ အေျခအေနသို႔ ဦးတည္လာလၽွင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွု ေကာင္းနိုင္မည္မဟုတ္ပါ။
ေဈးကြက္ စီးပြားေရးစနစ္ကို စတင္ဖြင့္လွစ္ဖို႔ ဆိုသည္မွာ တည္ဆဲ အမိန႔္ေပးစီးပြားေရးကို ၿဖိဳခ်႐ုံ သက္သက္မၽွ မဟုတ္သည္ကို သတိခ်ပ္ရန္ လိုပါတယ္။ အျပန္အလွန္ သက္ေရာက္မႈ ရွိေနေသာ ေဈးကြက္မ်ား (ကုန္စည္၊ ဝန္ေဆာင္မႈ၊ လုပ္အား၊ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေၿမ စသျဖင့္) ဖန္တီး တည္ေဆာက္ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ မဆိုစေလာက္ အစိုးရပိုင္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ပုဂၢလိက ေျပာင္းေပးၿပီး ထိုင္ၾကည့္ေန႐ုံမၽွျဖင့္ လုံေလာက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဆန္စင္ရာက်ည္ေပြ႕လိုက္သလို လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘဲ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံခ်က္တစ္ရပ္ က်က်နနျပင္ဆင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
နိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္စဥ္တစ္ရပ္အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံခ်က္တြင္ အနိမ့္ဆုံး ပါဝင္ၾကရမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာ
၁။ လက္ရွိအေျခအေနကို ပီပီျပင္ျပင္ သ႐ုပ္ခြဲစိစစ္ေရး
၂။ ေထာက္ခံသူ၊ ကန႔္ကြက္သူမ်ားကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိျမင္နားလည္နိုင္ေရး
၃။ တည္ဆဲအာဏာ ညီမွ်ျခင္းကို တိတိက်က် စိစစ္နိုင္ေရး
၄။ မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိျမင္နားလည္ေစေရး
၅။ အဆိုပါ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္ရရွိရန္အတြက္ တတ္နိုင္သမွ် စြမ္းအားအားလုံးကို စုစည္း အသုံးျပဳနိုင္ေရးတို႔ ျဖစ္ပါသည္။
ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံရေသာ နိုင္ငံေရးသမားမ်ား ကိုယ္တိုင္က ေဈးကြက္စီးပြားေရး၊ ဒီမိုကေရစီ စသည္တို႔၏ တကယ့္အဓိပၸာယ္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားမလည္လၽွင္၊ မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ဆုပ္မိကိုင္မိ ရွိလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဤသို႔ဆိုလၽွင္ ရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း ပီပီသသ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ဆိုသည္ကို ေမၽွာ္လင့္နိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါေခ်။ ဥပေဒျပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အမွန္တကယ္ အလုပ္လုပ္ရမည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို မေထာက္ခံလၽွင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အလုပ္လုပ္ရမည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဥပေဒျပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို မေလးစားလ်င္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ရည္မွန္းခ်က္ ရွိရွိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္နိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါေခ်။ မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္ တစ္ရပ္ ေရးဆြဲရာတြင္ ဤအခ်က္မ်ားကို အထူးသတိျပဳရန္ လိုမည္ ျဖစ္ပါသည္။
စာညႊန္း
Political Strategies (Peter Schroder)
ေရးသားသူ ဆရာေက်ာ္ဝင္း
The Voice မွကူးယူေဖာ္ျပသည္
No comments:
Post a Comment