ကိုဖီအာနန္ကြယ္လြန္မႈ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံအတြက္ ဆံုး႐ႈံး

ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း Kofi Annan ဒီကေန႔ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံမွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ (၇) ဆက္ေျမာက္ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ အသက္ (၈၀) အရြယ္ ကိုဖီအာနန္ဟာ ႏုိင္ငံတကာကေန ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အာ႐ံုစိုက္ေနတဲ့ အေရးတခုျဖစ္တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး ရခိုင္ျပည္နယ္ အၾကံေပးေကာ္မရွင္ကို ဦးေဆာင္သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္လည္းျဖစ္တဲ့ ကိုဖီအာနန္ အခုလိုဆံုးပါးသြားတဲ့အေပၚ သူနဲ႔အတူ ျမန္မာ့အေရး လက္တြဲလုပ္ကိုင္ခဲ့သူေတြကေတာ့ ႀကီးမားတဲ့ဆံုး႐ံႈးမႈအျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။ မဆုမြန္ စုစည္းတင္ျပထား ပါတယ္။

ကုလအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ဟာ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘဲလ္ဆုရွင္လည္း ျဖစ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ သင့္ျမတ္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈေတြေၾကာင့္ ကမာၻက ေလးစားသူျဖစ္ပါတယ္။ သူ ဟာ ၂၀၁၆ စက္တင္ဘာလမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တုိင္ ဖြဲ႔စည္းလိုက္တဲ့ ရခုိင္ျပည္ နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မရွင္ကို ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး ကိုဖီ အာနန္ရဲ႕ ဦးေဆာင္အၾကံေပးမႈေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူျဖစ္တဲ့ လူမႈဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးကေတာ့ အခုလို ကိုဖီအာနန္ကြယ္လြန္တဲ့ သတင္းၾကားရတဲ့အေပၚ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ႀကီးမားတဲ့ဆံုး႐ံႈးမႈတခု အျဖစ္ ႐ႈျမင္ပါတယ္။

“သူ႔ရဲ႕အႀကံျပဳခ်က္ေတြဟာ ျပႆနာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္တခုလံုးရဲ႕ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အဓိက အႀကံျပဳခဲ့တာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြအကုန္လံုးက။ ဆိုေတာ့-ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒါေတြကို ခ်က္ျခင္းအက်ဳိးျပဳႏိုင္မယ္၊ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံအတြက္ ခ်က္ျခင္း အက်ဳိးရွိမယ့္ဟာေတြကို က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ လက္ရွိဥပေဒေတြနဲ႔ကိုက္ညီမယ့္ဟာေတြကို ဒါေတြကို အကုန္လံုး အတတ္ႏိုင္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တယ္။ ဆက္ၿပီးေတာ့လည္း တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ေဆာင္ရြက္သြားမွာ။ အဲဒီေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ …ဦးေဆာင္ေပးခဲ့တဲ့လူတေယာက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ မစၥတာ ကိုဖီအာနန္ဆံုးတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စိတ္မေကာင္းျဖစ္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူက ႏိုင္ငံတကာမွာ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးျပဳႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တေယာက္ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ထံုးတမ္းစဥ္လာအရဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းမႈျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့သူဟာ ေကာင္းတဲ့အနာဂတ္ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းေပးတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေကာင္းမြန္တဲ့ဘဝမွာ ရရွိပါေစ ဆိုၿပီး”

ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုလသမဂၢရန္ကုန္႐ံုးရဲ႕ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ ဦးေအးဝင္းကေတာ့ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း Kofi Annanနဲ႔အတူ ျမန္မာျပည္တြင္းက ခရီးစဥ္တုိင္း အတူလုိက္ပါခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုဖီအာနန္ အခုလို ႐ုတ္တရက္ဆံုးပါးသြားတဲ့သတင္းကိုၾကားေတာ့ သူေတာ္ေတာ္ေလး အံ့ၾသသင့္စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတာပါ။

“ယံုေတာင္ မယံုႏိုင္ဘူးေလ။ ယံုေတာင္မယံုႏိုင္ဘူး၊ တေလာေလးကပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မစၥတာကိုဖီအာနန္လာသြားတယ္၊ အဲဒီတုန္းကလည္း ေတြ႔လိုက္ရတယ္။ သူနဲ႔လည္း စကားေျပာလိုက္ရတယ္။ ဆိုေတာ့ - ဒီေလာက္ အခ်ိန္တိုတိုေလးအတြင္းမွာ ခြဲခြာသြားမယ္လို႔လည္းမထင္ခဲ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္သာမကဘူး၊ ကမၻာအတြက္ပါ အမ်ားႀကီး သူအက်ဳိးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုဗဲလ္ဆုရွင္ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာလည္း သိရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္တင္မကပါဘူး၊ ကမၻာအတြက္ပါ ဆံုး႐ံႈးမႈႀကီးပါ။ ကုလသမဂၢအတြက္လည္း ဆံုး႐ံႈးမႈႀကီးပါ။”

ျမန္မာနုိင္ငံအေရး လူ႔အခြင့္အေရး ၿငိ္မ္းခ်မ္းေရးကို တစိုက္မတ္မတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးသူ ႏိုဗယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ကိုဖီအာနန္ ကြယ္လြန္ခဲ့ရတဲ့အေပၚ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆံုးရံႈးမႈတခုအျဖစ္ ျမန္မာ့လူအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူတဦးျဖစ္တဲ့ ညီမွ်ျခင္းျမန္မာရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက ယူဆပါတယ္။

“ကိုဖီအာနန္ဆံံုးသြားတဲ့သတင္းကိုၾကားရတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကုလသမဂၢမွာ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သလို ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗလ္ဆုပိုင္ရွင္လည္း ျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ တကယ့္ကို အားႀကိဳးမာန္တက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ပတ္ဝန္းက်င္ကို က်ေနာ္ ျပန္ၿပီးေတာ့ သတိရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢကို လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကေန လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို ေျပာင္းဖို႔ တကယ့္အဓိက တြန္းတြန္းတိုက္တုိက္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့အထဲမွာ သူလည္း ပါပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈက မွတ္ေက်ာက္တင္စရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အေရးအေနနဲ႔ကေတာ့ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္လို႔ေတာင္ လူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္ကို မၾကာခန လာေရာက္ၿပီး ေလ့လာခဲ့တာေတြ၊ ေနာက္တခါ သူ႔ရဲ႕တင္ျပခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔အတြက္ အစိုးရကိုယ္တုိင္က ဒါေတြကို ေလးစားလုိက္နာခဲ့တာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာျပည္အေရးကိုလည္း သူ႔အေနနဲ႔ စိတ္ဝင္စားၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ အခုအခ်ိန္အထိလည္း ျမန္မာျပည္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူ႔အေနနဲ႔ တတ္စြမ္းသမွ် ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္အထိကို ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့တာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာဆက္စပ္တဲ့ေနရာမွာ သူပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္အေရးကို လုပ္ခဲ့တဲ့သူအတြက္ ျမန္မာျပည္သူတေယာက္အေနနဲ႔ေကာ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢပိုမိုအင္အားေကာင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့သူအတြက္ကို လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူတဦးအေနနဲ႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ဝမ္းနည္းတဲ့အေၾကာင္း ေျပာၾကားလုိပါတယ္။”

ျမန္မာျပည္အေရး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးသူ ကုလအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ ကြယ္လြန္ခဲ့ရတဲ့အေပၚ ကခ်င္လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူတဦးျဖစ္တဲ့ဦးေဇာ္ဂ်တ္ကလည္း အခုလို ေကာင္းရာသုဂတိလားပါေစေၾကာင္း ဆုမြန္ေတာင္းေပးပါတယ္။

“မစၥတာ ကိုဖီအာနန္ဆံုးပါးသြားတဲ့အခါက်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔လည္း.ဆံုး႐ံႈးနစ္နာမႈတရပ္လို႔ျမင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဝမ္းနည္းလည္း ဝမ္းနည္းတာေပါ့ေနာ္။ ၿပီးေတာ့ ရခုိင္အေရးကိစၥတို႔၊ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကိစၥတို႔ကို စြမ္းစြမ္းတမံ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာ အမ်ားႀကီးေတြ႔ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒါေတြ က်ေနာ္တို႔ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ သူ ဆံုးပါးသြားေသာ္လည္း ေကာင္းကင္ဘံုကို လာရာလမ္းအတုိင္းပဲ ေကာင္းမြန္စြာ က်ေနာ္တို႔ ဆုေတာင္းေပးေနပါတယ္။”

ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း Kofi Annan ဒီကေန႔စေနေန႔ မနက္အေစာပို္င္းမွာ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ၊ ဘန္းၿမိဳ႕က ေဆး႐ံုမွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ သူကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ ဇနီး Nane နဲ႔ သားသမီးေတြျဖစ္ၾကတဲ့ Ama, Kojo နဲ႔ Nina တို႔လည္း အနားမွာ ရွိေနခဲ့တာပါ။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ အသက္ ၈၀ အရြယ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ Kofi Annan ဟာ ၁၉၉၇ ခုနွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလကေန ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအထိ ကုလသမဂၢရဲ႕ ၇ ေယာက္ေျမာက္ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူပါ။

မဆုမြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com