ငယ္စဥ္ကရြတ္ဆိုခဲ့ရေသာ စက္ၾကီး တဆယ့္သံုးပါး ရွိ၏ ။
(၁) ေအာင္ ၁၀၈ ကြက္ဗုဒၥစက္
(၂) တဆယ့္ေလးခ်က္ဓမၼစက္
(၃) တဆယ့္ရွစ္ခ်က္ သံဃစက္
(၄)လေရာင္၀င္းလ်က္ ရွင္ပေစၥကဗုဒၥရဟႏၱာစက္
(၅) ျမင္းမိုရ္ေတာင္ဦးမကက်ဴးလ်က္မိဘစက္
(၆) ဂုဏ္ေက်းဇူးကိုအထူးသိလ်က္ ဆရာ့စက္
(၇) ျဗဟၼစိုရ္လက္နက္ ျဗဟၼာ့စက္
(၈) မိုးၾကိဳးလက္နက္သိၾကားစက္
(၉) ေလာင္မီးက်လ်က္နတ္တို့စက္
(၁၀) ဘြဲ့ျဖူလက္နက္ဘီလူးစက္
(၁၁) ေတာင္ဟုန္ျပင္းလ်က္ ဂဠဳန္မင္းစက္
(၁၂) အာခံတြင္းက၀င္း၀င္းေတာက္လ်က္ နဂါးစက္
(၁၃) သံုးေထာင္ သခ်ာၤေဟမ၀ႏၱာ အာဏာစိုးလ်က္ သီဟစက္
ထိုစက္ၾကီးတဆယ့္သံုးပါးမွာ ဘုရားတရား သံဃာမွစကာ သိၾကားမင္းအလည္ နဂါးမင္းအဆံုး ၊ ေတာသံုးေတာင္ကိုအစိုးရေသာျခေသၤ့ပါမက်န္ သူ ့အစြမ္းနွင့္သူ တန္ခိုးထက္ျမက္ၾကေၾကာင္းကို တိုင္တည္၍ေရွးဆရာၾကီးမ်ားဖြဲ့ဆိုသီကံုးထားေသာ အႏၱရာယ္ကင္းဂါထာျဖစ္သည္ ။ဘုရားေဟာေတာ့မဟုတ္ ။ ထိုဂါထာထဲတြင္ ျပည့္ရွင္မင္း ျဖစ္ေသာ ဘုရင္ ၊ သမၼတ ၊၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ၊တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ စသူတို့၏တန္ခိုးအာဏာကိုေတာ့ထည့္သြင္းဖြဲ့ဆိုထားျခင္းမရွိေခ် ။နဂါး၊ ဂဠဳန္၊ျခေသၤ့စေသာ တိရိစၧာန္မ်ားပင္လ်ွင္ တန္ခိုးအစြမ္းသတၱိ၇ွိေသးသည္ဆိုလ်ွင္ ဘုရင္မ်ား၊ သမၼတမ်ား ၊ ၀န္ၾကီးခ်ုပ္မ်ားသည္လည္း တန္ခိုးအစြမ္း တစုံတရာရွိနိုင္ေကာင္းသည္ျဖစ္၍ မင္းက်င့္တရားရွိေသာ္ျငား ထင္ရွားလင္းလက္ ဘုရင္မင္းစက္ ၊တိုင္ေရးျပည္ရာဥပေဒမွာ အာဏာျပင္းလ်က္ သမၼတမင္းစက္ ၊ ဟိုမွာသည္မွာ မေနသာ ဥပေဒရွုပ္လ်က္ တရားသူၾကီးစက္ စသည္ျဖင့္ ပါသင့္ပါေကာင္း၏ဟုေတြးမိပါသည္ ။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသည္ မေကာင္းကြက္မ်ား ျပြမ္းတီးေနသည္ဆိုေသာ္ျငား ကိစၥအခ်ိဳ့တြင္အသံုးခ်တတ္လ်ွင္ သမၼတ၏လုပ္ပိုင္ခြင့္အေတာ္မ်ားမ်ားရွိတာေတြ ့ရေလသည္ ။၂၀၁၈ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ေန့က နိုင္ငံေတာ္သမၼတၾကီး ဦး၀င္းျမင့္သည္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီးလြွတ္ေတာ္၌ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီးအစိုးရ၊ လြွတ္ေတာ္၊ တိုင္းတရားလြွတ္ေတာ္ စသည့္ တိုင္းအဆင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး ၊တရားစီရင္ေရးပုဂၢိဳလ္မ်ားနွင့္ အထူးအစည္းအေ၀းတခုက်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္ ။ ဤအစည္းအေ၀းကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ေျပာမဆံုးေပါင္ ေတာသံုးေတာင္ကိစၥမ်ား ေပါ္ေပါက္ခဲ့ပါသည္ ။ ပထမေျပာရမည့္ကိစၥမွာ သမၼတသည္ တရားသူၾကီးမ်ား ၊ဥပေဒအရာရွိမ်ားကို Briefing ေပးသလို ေခါ ္ယူဆံုးမပိုင္ခြင့္ရွိမရွိဆိုေသာကိစၥျဖစ္သည္ ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး ၊ တရားစီရင္ေရးတို့သည္ သပ္သပ္စီျဖစ္ရမည္ ၊ Separation of Power ေခါ ္အာဏာသံုးခု မ႑ိဳင္သံုးရပ္ကို သီးျခားစီ ပိုင္းျခားရမည္ဟုဆိုထားရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ က ဥပေဒျပဳေရးနွင့္တရားစီရင္ေရးကို ၀င္ေရာက္ ဆံုးမ လမ္းညြွန္၍ရမရဆိုေသာအခ်က္ကို နိုင္ငံေရးေလ့လာသူမ်ားကေမးၾကသည္ ။
ရသည္ဟုပင္ဆိုရမည္ ။ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိရသည္ဆိုျခင္းကိုရွင္းပါမည္ ။ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၈ တြင္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ တ၀န္းလံုးတြင္ နိုင္ငံသားအားလံုး၏အထြတ္အထိပ္ ေနရာရရွိသည္ ဟု ျပဌာန္းထားသည္ ။ထို့ေၾကာင့္ အထြတ္အထိပ္ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေသာ သမၼတက မိန့္ခြန္းေျပာလိုသည္ ဟုဆိုလ်ွင္ ျပည္နယ္အဆင့္ တိုင္းေဒသၾကီး အဆင့္ သာမက ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ပါ အျခားမ႑ိဳင္မ်ားမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုေတြ ့ဆံု၍ မူ၀ါဒေရးရာမ်ားကိုလမ္းညြွန္နိုင္သည္ ။ ပုဒ္မ ၇၇ (ခ)တြင္လည္း ျပည္ေထာင္စုလြွတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းသို ့တက္ေရာက္၍ မိန့္ခြန္းေျပာလိုေၾကာင္း နိုင္ငံေတာ္သမၼတကအေၾကာင္းၾကားလ်ွင္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတအားဖိတ္ၾကားရမည္ ဟုပါရွိေပ၏ ။ျပည္ေထာင္စုအဆင့္လြွတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကိုပင္ သမၼတဆႏၵရွိက တက္ေရာက္မိန့္ခြန္းေျပာခြင့္ကိုအေျခခံဥပေဒကလက္ခံခြင့္ျပဳထားျပီးျဖစ္ရာ တိုင္းေဒသၾကီးလြွတ္ေတာ္ ၊ ျပည္နယ္လြွတ္ေတာ္မ်ားတြင္လည္း တက္ေရာက္စကားေျပာခြင့္ကို ခြင့္ျပဳျပီးျဖစ္သည္ဟုနားလည္ရေပသည္ ။ ထို့ေၾကာင့္ သမၼတသည္ လြွတ္ေတာ္ကို သြား၍ စကားေျပာျခင္းမွာ ဆန္းက်ယ္ေသာကိစၥမဟုတ္ေပ ။ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကေပးအပ္ထားေသာအခြင့္အေရးသာျဖစ္သည္ ။
ဤသည္မွာ သမၼတနွင့္လြွတ္ေတာ္၏ဆက္စပ္မွုသာျဖစ္သည္ ။ သမၼတနွင့္ တရားစီရင္ေရးက႑၏ ဆက္စပ္မွုကာအဘယ္နည္း ။ သမၼတနွင့္တရားစီရင္ေရးက႑သည္ ပို၍အဆက္အစပ္မ်ားေပ၏ ။ နိုင္ငံေတာ္တြင္အျမင့္ဆံုးတရားရံုးသည္ (ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒခံုရံုးနွင့္မပတ္သက္သမ်ွ ) ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ျဖစ္သည္ ။ ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္၏အၾကီးအမွူးကို ျပည္ေထာင္စုတ၇ားသူၾကီးခ်ဳပ္ ဟုေခါ ္တြင္၏ ။ ထိုျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ကို သမၼတကေရြးခ်ယ္ခန့္ထားရျခင္းျဖစ္သည္ ။ သမၼတေရြးခ်ယ္ခန့္ထားလိုေသာ ျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ကို ျပည္ေထာင္စုလြွတ္ေတာ္သို ့အမည္စာရင္းတင္သြင္းရ၏ ။ အရည္အခ်င္းနွင့္မျပည့္စံုေၾကာင္း အထင္အရွားမျပနိုင္ပါက ျပည္ေထာင္စုလြွတ္ေတာ္သည္ ျငင္းပယ္ခြင့္မရွိေခ် ( ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၉၉ )ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္တြင္တရားသူၾကီး အနည္းးဆံုးခုနစ္ဦး မွသည္အမ်ားဆံုး ၁၁ ဦး အထိ ခန့္အပ္နိုင္၏ ။
တရားေရးအေခါင္အခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ကို သမၼတကေရြးခ်ယ္ခန့္ထားျပီးေသာအခါ က်န္တရားသူၾကီး ေျခာက္ဦးမွ ဆယ္ဦးအထိ ကို သမၼတနွင့္တရားသူၾကီးခ်ဳပ္တို ့တိုင္ပင္၍ေရြးခ်ယ္ရျပန္သည္ ။ထို့ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ တရားသူၾကီးေရြးခ်ယ္ရာတြင္ သမၼတသည္ အဓိကပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္ ။ တခုပဲရိွိသည္ အရင္သမၼတက ေရြးခ်ယ္ခန့္ထားျပီးသား တရားသူၾကီးမ်ားျဖစ္လ်ွင္ ေနာက္တက္လာေသာသမၼတက သူ ့သေဘာနွင့္သူ အလုပ္ျဖဳတ္ျပီးအသစ္ျပန္ခန့္ခြင့္မရွိေပ ။ ျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္နွင့္ ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္အဖြဲ့၀င္ တရားသူၾကီး (၁၁ ဦးအဖြဲ့ ) ၏ရာထူးသက္တမ္းမွာ အေတာ္ခိုင္မာသည္ ။ထိုသူ ၁၁ ဦးသည္ ေအာက္ပါကိစၥတခုခုမေပါ ္ေပါက္လ်ွင္ အသက္ (၇၀)ျပည့္သည္အထိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္နုိင္သည္ ဟု ပုဒ္မ ၃၀၃ ကဆိုသည္ ။ ထိုအခ်က္မ်ားမွာ
(က) မိမိသေဘာအေလ်ာက္ ရာထူးမွနုတ္ထြက္ျခင္း၊
(ခ) ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားနွင့္အညီ စြပ္စြဲျပစ္တင္ျခင္းခံရ၍ ရာထူးမွရပ္စဲခံရျခင္း ၊
(ဂ) ဥပေဒအရသတ္မွတ္ေသာ ေဆးအဖြဲ့၏ စစ္ေဆးခ်က္အရ ကိုယ္စိတ္နွစ္ပါးအနက္တပါးပါးသည္ ထာ၀စဥ္ခ်ိဳ့ယြင္းသြားျခင္းေၾကာင့္တာ၀န္ကိုဆက္လက္ထမ္းေဆာင္နုိင္စြမ္းမရွိေၾကာင္း ေတြ ့ရွိရျခင္း ၊
(ဃ) ကြယ္လြန္ျခင္း
ဟုပါရွိေပသည္ ။ ထိုသို ့ တရားသူၾကီးမ်ားရာထူးတြင္ အသက္ ၇၀ အထိ ဖယ္ရွား၍မရေအာင္လုပ္ထားျခင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္လဲရွိသည္ ။အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ တရားသူၾကီးမ်ားသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ကို ထိတ္လန့္ေၾကာက္ရြံ ့ရျခင္းမရွိပဲ (သမၼတအသစ္ေတာ့တက္လာျပီ သူ ့အၾကိဳက္လုိက္လုပ္ဦးမွပဲ) ဆိုေသာကိစၥမ်ားေပါ ္ေပါက္မလာေစရန္ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္ ။ ထို့ေၾကာင့္ အလြယ္ေျပာရလ်ွင္ ယခင္သမၼတလက္ထက္ကခန့္ခဲ့ေသာ ျပည္ေထာင္စုတ၇ားသူၾကီးမ်ားသည္ အသက္ ၇၀ မျပည့္မခ်င္း၊ ဒုကၡိတမျဖစ္မခ်င္း၊ မေသမခ်င္း၊ ကိုယ့္သေဘာနွင့္ကိုယ္ အလုပ္မွမထြက္မခ်င္း အမွားအယြင္းတခုခုမလုပ္ေဆာင္မိလ်ွင္ မည္သူမ်ွ ရာထူးမွျဖဳတ္ခ်၍မရေပ ။ သို ့ေသာ္ ။ ဤသို ့ေသာ္မွာ အထူးအေရးၾကီး၏ ။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၊ တိုင္းေဒသၾကီးအဆင့္ ၊ ျပည္နယ္အဆင့္ တရားလြွတ္ေတာ္မ်ားမွ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္မ်ား ၊ တရားလြွတ္ေတာ္တရားသူၾကီးမ်ား ကို သမၼတ ကနိုင္ကြက္တခုရွိ၏ ။ ထိုနုိင္ကြက္ကိုဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၀၂ တြင္
“ျပည္ေထာင္စု တရားသူၾကီးခ်ဳပ္နွင့္ ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္တရားသူၾကီး မ်ားအားစြတ္စြဲျပစ္တင္ျခင္း “ ဟုပါရွိသည္ ။ ထို ပုဒ္မ ၃၀၂(က) တြင္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ သို့မဟုတ္ ျပည္သူ ့လြွတ္ေတာ္ သို ့မဟုတ္အမ်ိဳးသားလြွတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ သို့မဟုတ္ ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္တရားသူၾကီးတဦးဦးအားေအာက္ပါ အေၾကာင္းတရပ္ရပ္ျဖင့္ စြပ္စြဲျပစ္တင္နိုင္သည္
(၁) နိုင္ငံေတာ္၏ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကိုေဖာက္ဖ်က္ျခင္း
(၂) ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္တရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း
(၃) အက်င့္သိကၡာပ်က္ျပားျခင္း
(၄) ပုဒ္မ ၃၀၁ တြင္ျပဌာန္းထားေသာ ျပည္ေထာင္စုတ၇ားသူၾကီးခ်ဳပ္ နွင့္ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ တရားသူၾကီးမ်ား၏အရည္အခ်င္း ပ်က္ယြင္းျခင္း
(၅) ဥပေဒအရေပးအပ္ေသာတာ၀န္မ်ားကို ေက်ပြန္စြာမေဆာင္ရြက္ျခင္း တို့ျဖစ္သည္ ။
ယခုျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဟာသသရုပ္ေဆာင္ေအာင္ရဲေထြး အသတ္ခံရေသာ အမွုတြင္ တရားခံ သံုးဦးအားစြဲခ်က္မတင္မီလြွတ္ေပးလုိက္ျခင္းမ်ိဳးသည္ နံပါတ္(၅)ျဖစ္ေသာ ဥပေဒအရေပးအပ္ေသာတာ၀န္မ်ားကို ေက်ပြန္စြာမေဆာင္ရြက္နိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ။ လူသတ္မွုတရားခံမ်ားကိုလမ္းဆံုးအထိမစစ္ေဆးပဲ အမွုကိုရုပ္သိမ္း ၍ လြွတ္ေပးလိုက္ျခင္းသည္ ခရိုင္တရားရံုးကျဖစ္သည္ ။တိုင္းအဆင့္မဟုတ္ေသးသလို ၊ ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္အဆင့္မဟုတ္ေသး ေပ ။ ေျပာလိုရင္းမွာ ခရိုင္အဆင့္ က မဟုတ္မမွန္လုပ္သည္ကို တိုင္းအဆင့္ကျငိမ္ေနလ်ွင္ ၊ တိုင္းအဆင့္ကတရားသူၾကီးနွင့္ဥပေဒအရာရွိမ်ား မဟုတ္တာလုပ္သည္ကို ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္က အလိုတူအလိုပါသေဘာနွင့္ ဘာမွ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္မွုမရွိဘူးဆိုလ်ွင္ သမၼတသည္ တိုင္းေဒသၾကီးတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ ၊ ျပည္ေထာင္စုတ၇ားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္တို ့မွ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္မ်ားကို ျဖစ္ေစ တဖြဲ့လံုးကိုျဖစ္ေစ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၀၂ (က)အရ စြပ္စြဲျပစ္တင္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္ ။ ထို့ေၾကာင့္ ေအာက္အဆင့္မွာထဲက ေစာေစာစီးစီးျပင္နိုင္ၾကရန္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတဦး၀င္းျမင့္က ရန္ကုန္တိုင္းအဆင့္ တရားစီရင္ေရးမွပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ဇူလိုင္၂၆ ရက္ေန့က ေခါ ္ယူေတြ ့ဆံုသတိေပးျခင္းျဖစ္မည္ဟုယူဆရသည္ ။
“လြဲေနတာေတြ တည့္ေအာင္ျပန္ျပင္ရင္ျပင္ မျပင္ရင္ေတာ့ က်ဳပ္က လြွတ္ေတာ္ကိုတင္ျပီး ေဆာ္ေတာ့မွာ “ဟု ပါးစပ္ကဖြင့္မေျပာေသာ္လည္း ပညာရွိဆန္ဆန္ သြယ္၀ိုက္၍ သတိေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟုထင္ပါသည္ ။
ခရိုင္အဆင့္ တရားသူၾကီးက လူသတ္မွုနွင့္စြပ္စြဲခံထားရေသာတရားခံကို စြဲခ်က္ပင္မတင္ပဲ အမွု ပိတ္သိမ္းကာ ေထာင္ထဲမွတခါထဲလြွတ္ေပးလိုက္သည္ ။ ပုဒ္မ ၄၉၄(က) အရ အမွုမွ ရုပ္သိမ္းေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟုတရားသူၾကီးနွင့္ တရားခံ၏ေရွ့ေနကေျပာဆိုသည္ ။ အမွန္စင္စစ္ ထိုပုဒ္မ ၄၉၄(က)ဆိုသည္မွာ ယာဥ္တိုက္မွုမ်ားတြင္ လူေသသြားေသာအခါ ယာဥ္တိုက္မွုအျပင္လူေသမွု (လူသတ္မွုမဟုတ္ )ျဖင့္ တရားစြဲခံရသည့္အခါ သက္ဆိုင္ရာကြယ္လူသူ၏ ကာယကံရွင္မ်ားဘက္မွေၾကေအးေပးပါလ်ွင္ ပုဒ္မ ၃၀၄ (လူေသမွု) ကို နွစ္ဖက္သေဘာတူေၾကေအးတာမ်ိဳးလို အမွုမ်ိဳးမွာ သံုးတာျဖစ္သည္ ။ လူသတ္မွု ၊ မုဒိန္းမွု၊ ျပန္ေပးမွု ၊ ဓားျပမွု ၊နိုင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မွု အမွုၾကီးမ်ားတြင္ေတာ့ မည္သူကေၾကေအးသည္ျဖစ္ေစ အမွုကိုပိတ္သိမ္းျပီးတရားခံမ်ားကိုလြွတ္ေပးရိုးထံုးစံယေန့ထက္တိုင္မရွိေသးပါေခ် ။ ထံုးစံမရွိေသာကိစၥကို ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီးဥပေဒခ်ဳပ္ရံုး ၊ အေရွ့ပိုင္းခရိုင္ဥပေဒရံုး နွင့္တရားသူၾကီး တို့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေပသည္ ။ ထို့ေၾကာင့္သမၼတၾကီးက ၾကား၀င္လာရျခင္းျဖစ္သည္ ။ ထိုသို့ၾကား၀င္တည့္မတ္ေပးနိုင္ရန္လည္း ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ခြင့္ျပဳထားေပသည္ ။
သမၼတကၾကား၀င္တည့္မတ္ေပးသည့္ၾကားမွ စီရင္ထံုးမရွိေသာ ကိစၥတခုကို အေရးမယူပဲေရွ့ဆက္မွားယြင္းခဲ့မည္ဆိုပါလ်ွင္ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ေသာ စြပ္စြဲျပစ္တင္သည့္လမ္းေၾကာင္းျဖင့္ လြွတ္ေတာ္တြင္တင္ကာ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ျပီး ရာထူးမွ ျဖုတ္ခ် သည့္လမ္းကိုရဲရဲ၀ံ့၀ံ့သြားၾကရမည္ျဖစ္သည္ ။ စြပ္စြဲခ်က္တရပ္ကို သမၼတကစတင္လိုက္ျပီဆိုသည္နွင့္ လြွတ္ေတာ္တြင္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ့ရမည္ ။ထိုစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္၏ေတြ ့ရွိခ်က္မ်ားကို လြွတ္ေတာ္နာယကက ျပည္ေထာင္စုလြွတ္ေတာ္သို့တင္ျပရမည္ ။ ထို့ေနာက္ျပည္ေထာင္စုလြွတ္ေတာ္တြင္မဲခြဲဆံုးျဖတ္ကာ လြွတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ သံုးပံုနွစ္ပံု က တရားသူၾကီးကိုရာထူးမွဆက္လက္ထမ္းေဆာင္ရန္မသင့္ဟု မဲေပးခဲ့လ်ွင္ နုိင္ငံေတာ္သမၼတက ျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ ၊သို့မဟုတ္ ျပည္ေထာင္စုတ၇ားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ တရားသူၾကီးကို ရာထူးမွရပ္စဲရမည္ဟု ပုဒ္မ ၃၀၂ (ခ) တြင္ျပဌာန္းထားေလသည္ ။ဒါက ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ျဖစ္သည္ ။ တိုင္းေဒသၾကီးအဆင့္ နွင့္ ျပည္နယ္အဆင့္ေတြမွာေရာ သမၼ၏အာဏာကဘယ္လိုရွိသလဲဟုေမးလာလ်ွင္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မွာ တရားသူၾကီးမ်ားကိုစြပ္စြဲျပစ္တင္မွုျပဳလုပ္နိုင္ေသာအာဏာနွင့္ခပ္ဆင္ဆင္တူေသာ အာဏာသည္ သမၼတမွာ ရွိေသးေလသည္ ။ ဆိုလိုရင္းမွာ ျပည္နယ္နွင့္တိုင္း တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ေတြ ၊တရားလြွတ္ေတာ္တရားသူၾကီးအဖြဲ့၀င္ေတြကိုလည္း သမၼတတြင္ စြပ္စြဲျပစ္တင္နုိင္ေသာ အာဏာရွိပါသည္ ။
ေအာင္ရဲေထြးအသတ္ခံရေသာအမွုကဲ့သို ့ တရားစီရင္ေရးသည္ ဆက္လက္၍ ကေမာက္ကမျဖစ္ခဲ့လ်ွင္ ေဆာင္းပါးအထက္ပိုင္းတြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ စြပ္စြဲ ျပစ္တင္နုိင္ေသာအခ်က္(၅)ခ်က္ မွတခ်က္ခ်က္ကို ကိုင္၍ (အထူးသျဖင့္ အခ်က္ နံပတ္ ၅ ဥပေဒအရေပးအပ္ေသာတာ၀န္မ်ားကို ေက်ပြန္စြာမေဆာင္ရြက္ျခင္း ကို အထူးျပဳ၍) ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၁၁ (ခ) အရ နိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ တိုင္းေဒသၾကီး သို့မဟုတ္ ျပည္နယ္တရားလြွတ္ေတာ္ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ ကိုလည္းေကာင္း ၊ တိုင္းေဒသၾကီး သို့မဟုတ္ ျပည္နယ္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္သည္ သက္ဆုိင္ရာတိုင္းေဒသၾကီး သို့မဟုတ္ျပည္နယ္တရားလြွတ္ေတာ္ တရားသူၾကီးတဦးဦး ကိုလည္းေကာင္း စြပ္စြဲျပစ္တင္ ရန္လိုအပ္ပါက မိမိ၏စြပ္စြဲခ်က္ကို တိုင္းေဒသၾကီး သို့မဟုတ္ ျပည္နယ္လြွတ္ေတာ္ဥကၠဌ ထံေပးပို ့ရမည္ ဟုျပဌာန္းထားပါသည္ ။ ဆိုလိုရင္းမွာ ျပည္နယ္နွင့္တိုင္းမ်ားတြင္ တရားစီရင္ေရးမ႑ိုဳင္သည္ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ျပနိုင္ေသာ ကိစၥမ်ားျဖင့္ ယိုယြင္းပ်က္စီးလာပါက သမၼတသည္ ျပည္နယ္နွင့္တိုင္းတရားလြွတ္ေတာ္တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ အား အေရးယူရန္စတင္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ။ ျပည္နယ္နွင့္တိုင္းတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ မဟုတ္ပဲ အဖြဲ့၀င္ တရားသူၾကီးမ်ား ကို စြပ္စြဲျပစ္တင္မည္ဆိုပါက သမၼတ ကလုပ္ေဆာင္ရန္မလိုပဲ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္မ်ားက ဦးေဆာင္ျပီးလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္ ။ ထို့ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကေတာ့ တရားသူၾကီးမ်ား ေပးအပ္ထားေသာတာ၀န္မေၾကပါက ၊ အက်င့္သိကၡာပ်က္ျပားပါက ၊နိုင္ငံေတာ္၏ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကိုေဖာက္ဖ်က္ပါက အေရးယူနိုင္ေသာနည္းလမ္းမ်ားကို နိုင္ငံေတာ္သမၼတၾကီး အား ဥပေဒအရခိုင္မာစြာ အပ္နွင္းထားျပီးျဖစ္သည္ ။
က်ြန္ေတာ္တို့သည္ ဥပေဒစိုးမိုးမွုမရွိျခင္း ၊တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ ယိမ္းယိုင္ေနျခင္းမ်ားရွိလ်ွင္ ယိမ္းယိုင္ေနသည္ဟု ေျပာၾကရံုမွတပါး ထိထိေရာက္ေရာက္ အလုပ္လုပ္ၾကတာ မေတြ ့ဖူးေခ် ။ ယခင္သမၼတနွစ္ဦးျဖစ္ေသာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နွင့္ သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္တို့သည္ မိမိခန့္ခဲ့ေသာ တရားသူၾကီးမ်ားမို ့ အမုန္းမခံခ်င္တာလား ( ျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ ျပည္ေထာင္စုတရားလြွတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ တရားသူၾကီးအေတာ္မ်ားမ်ားကို ဦးသိန္းစိန္အမည္စာရင္းတင္သြင္းခန့္အပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ ) ၊ ေအးေဆးလြန္းတာလားမသိ ၊ သမၼတျဖစ္ပါလ်က္ တရားစီရင္ေရးကိုထိမ္းေက်ာင္းရန္ မိမိလက္ထဲတြင္ရွိေသာ ၀ရဇိန္လက္နက္ကို အရိပ္အေယာင္မ်ွ ထုတ္ေဖာ္ျပသ သတိေပးခဲ့ျခင္းမရွိေပ ။ ထိုအခါ ျမန္မာနုိင္ငံတရားစီရင္ေရးသည္ အိမ္ရွင္မရွိေသာ အိမ္တအိမ္တြင္ အိမ္ေဖာ္က အေပါင္းအသင္းမ်ားေခါ ္ကာ ထင္ရာစိုင္းသကဲ့သို ့ ေၾကာက္ရမည့္္သူမရွိေသာ ျမန္မာ့တရားစီရင္ေရးေလာကၾကီးသည္ျဖစ္ခ်င္တိုင္းျဖစ္ေနေပေတာ့သည္ ။
ဤအေၾကာင္းကို သိနားလည္ေသာ ေရွ့ေနမွ သမၼတျဖစ္လာေသာ သမၼတၾကီးဦး၀င္းျမင့္က ျပည္ေထာင္စုေရွ့ေနခ်ဳပ္ ၊ ျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ နွင့္ အဂတိလုိက္စားမွုတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌတို့အား ဇူလိုင္လ ၃၁ ရက္နံနက္ပိုင္းက ေတြ ့ဆံုခဲ့ေၾကာင္း သိရေပသည္ ။ ထို့ေၾကာင့္ တရားေရးမ႑ိဳင္ယိမ္းယိုင္ေနမွုတြင္ အဂတိလိုက္စားမွု မ်ားပါ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနေၾကာင္း ျပည္သူလူထု ၾကံဳေတြ ့ခံစားေနရျခင္းကို သမၼတၾကီးက မီးေမာင္းထိုး ျပကာ အဂတိလိုက္စားမွုတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ဥကၠကိုပါ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္နွင့္တျပိဳင္နက္ေခါ ္ယူေတြ ့ဆံုလိုက္ျခင္းျဖစ္နိုင္ေပသည္ ။
သမၼတလက္ထဲတြင္ အလြန္အစြမ္းထက္ေသာ အဂတိတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒလက္နက္နွင့္ တရားသူၾကီးမ်ားကိုစြပ္စြဲျပစ္တင္နိုင္ေသာ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ လက္နက္မ်ားရွိေနျပီျဖစ္ရာ စက္ၾကီးတဆယ့္သံုးပါးတြင္မပါ၀င္ေသာ္လည္း တိုင္ေရးျပည္ရာဥပေဒမွာ အာဏာျပင္းလ်က္ သမၼတမင္းစက္ ကိုတကယ္ထိထိေရာက္ေရာက္ထုတ္သံုးခဲ့လ်ွင္ နိုင္ငံေတာ္၏တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ပ်က္သုဥ္းျခင္းကို ကာကြယ္နုိင္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ။
သရ၀ဏ္(ျပည္)
No comments:
Post a Comment