Wi-Fi ကိုတီထြင္ခဲ့တဲ့ မိန္းမေခ်ာ (သို႔) Hedy Lamarr

၁၉၅၈ခုႏွစ္

၄၄ႏွစ္အ႐ြယ္ Hedy Lamarr ဟာ ႐ုပ္႐ွင္ေလာကကိုေက်ာခိုင္းလိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တရားဝင္ေၾကညာလိုက္တယ္။ ႐ုပ္႐ွင္ေလာကကေန အနားယူၿပီးတဲ့ေနာက္ သူ႔ဘဝဟာ ေျခာက္ေသြ႔အထီးက်န္လာခဲ့တယ္။

လူေတြသူ႔ကို ျပန္အာ႐ံုစိုက္လာမိတဲ့အခ်ိန္က အေရာင္းဆိုင္ကေန သူပစၥည္းႏွစ္ခါခိုးလို႔ အဖမ္းခံရခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ သူ ပိုက္ဆံမလိုပါဘူး။
စိတ္ေရာဂါေၾကာင့္လား၊ ဒါမွမဟုတ္ လူေတြသတိထားေစခ်င္မိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္လားေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ လူတကာဝိုင္းဝုိင္းလည္တဲ့ ေဟာလိဝုဒ္ဘဝကေန အခုေတာ့ လူေတြရဲ႕ ဥေပကၡာျပဳတာကို ခံေနခဲ့ရၿပီ။

႐ုပ္႐ွင္မ႐ိုက္ေတာ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝအတြင္းမွာ Hedyရဲ႕ ဘဝက အရသာမဲ့ အထီးက်န္လြန္းခဲ့တယ္။ ၁၉၉၇ခုႏွစ္ သူ႔အသက္ ၈၃ႏွစ္အ႐ြယ္ေရာက္မွ အေမရိကန္ EFF (Electronic Frontier Foundation) က ဆက္လာတဲ့ဖုန္းက သူ႔ဘဝကို လံုးဝေျပာင္းလဲသြားေစခဲ့တယ္။

အဲဒီဖုန္းက Hedy ကို နည္းပညာဆုခ်ီးျမႇင့္ဖို႔ျဖစ္တယ္။ဇာတ္လမ္းကို အစကျပန္ေကာက္ရရင္ ပထမအိမ္ေထာင္ Fritz Mandl ရဲ႕မယားအျဖစ္ သူ႐ွိေနစဥ္တုန္းက တစ္ေန႔မွာ Fritz Mandlနဲ႔ လက္နက္ပညာ႐ွင္တို႔ေဆြးေႏြးတဲ့စကားမွာ ႀကိဳးမဲ့ဆက္သြယ္ေရးဝင္ေရာက္စြပ္ဖက္ျခင္းနည္းပညာကို မထင္မွတ္ဘဲ သူၾကားခဲ့မိတယ္။

​ေဟာလိဝုဒ္ေရာက္ၿပီးေနာက္ ႐ုပ္႐ွင္ကားတစ္ကားအတြက္ ခႏၶာကိုယ္အခ်ဳိးအစားကို သူႀကိဳးစားပံုေဖာ္ေနစဥ္အတြင္းမွာ George Antheil ေရးသားတဲ့ ေဟာ္မုန္းစနစ္နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ထိန္းညႇိတဲ့ေဆာင္းပါးေတြကို သတင္းစာမွာ သူဖတ္မိလိုက္တယ္။ အဲဒီေနာက္ Antheil ကို သူသြားေရာက္ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး ခႏၶာကိုယ္အခ်ဳိးအစားပံုေဖာ္မႈအတြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္။ ဒီ့အတြက္ Antheil မ်က္ႏွာပူခဲ့ပါတယ္။ စာမူခရဖို႔အတြက္ ဒီစာေတြကိုေရးခဲ့ရတယ္ဆိုေပမယ့္ တကယ္တမ္းမွာ Antheil က စႏၵရားပညာ႐ွင္တစ္ဦးျဖစ္တယ္။

အျဖစ္မွန္ကိုသိလိုက္ေပမယ့္၊ ခႏၶာကိုယ္အခ်ဳိးအစားအတြက္ သူတို႔မေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္မွာ ေျပာစရာစကားက မကုန္ခဲ့ဘူး။ အလွအပ ဝိတ္ခ်ျခင္းကေန စစ္ပဲြ၊ ႏိုင္ငံေရးအထိ အဲဒီအျပင္ ႀကိဳးမဲ့ဆက္သြယ္ေရးအထိ သူတို႔ေျပာျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။စကားေျပာေမာလာတဲ့အခါ Antheil က စႏၵရားတီးျပတယ္။ Antheilတီးေနတဲ့ စႏၵရားခလုတ္ေတြကိုၾကည့္ၿပီး Hedy ရုတ္တရက္ ဉာဏ္ကြန္႔ျမဴးသြားခဲ့တယ္။ ခလုတ္ေလးေတြ ခုန္ဆြေျပာင္းႏွိပ္တာနဲ႔ ေတးသြားသံစဥ္ေတြကို ေျပာင္းလဲတီးခတ္လို႔ရရင္ အဲဒီသေဘာတရားနဲ႔ ႀကိဳးမဲ့ဆက္သြယ္ေရးလႈိင္းေတြမွာလည္း အသံုးျပဳႏိုင္တာပဲလို႔ သူေတြးလိုက္မိတယ္။

သိပ္မၾကာပါဘူး.. Hedy ဟာ သူေရးဆဲြထားတဲ့ဒီဇိုင္းပံုနဲ႔ Antheil ကို အားရဝမ္းသာသြား႐ွာခဲ့တယ္။ Antheilက Hedy ရဲ႕ဒီဇိုင္းပံုနဲ႔ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းကို ႐ွာေဖြခဲ့တယ္။၁၉၄၂ခုႏွစ္မွာ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး အေမရိကန္မူပိုင္ခြင့္႐ံုးကေန လွ်ဳိ႕ဝွက္ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ မူပိုင္ခြင့္ကိုရ႐ွိခဲ့တယ္။ နံပါတ္က 2,292,387 ျဖစ္တယ္။ သူတို႔က ဒီမူပိုင္ခြင့္ကို အေမရိကန္အစိုးရကို ေပးလိုက္တယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီနည္းပညာကို အေလးထားဂ႐ုစိုက္တာ မခံခဲ့ရတဲ့အျပင္ ဗဟုိဆက္သြယ္ေရးလွ်ဳိ႕ွဝွက္ခ်က္ထဲ ပါဝင္ပတ္သက္တယ္ဆိုၿပီး အစိုးရရဲ႕ပိတ္ဆို႔မႈကို ခံလိုက္ရတယ္။ ဒီလိုပိတ္ဆို႔မႈက ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝၾကာသြားခဲ့တယ္။

​ေနာက္ပိုင္းမွာ CDMA ႀကိဳးမဲ့ဒီဂ်စ္တယ္ဆယ္သြယ္ေရးစနစ္ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ သုေတသနျပဳတဲ့ ကုမၸဏီေသးတစ္ခု (အခုခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီကုမၸဏီဟာ ကမာၻ႔ကုမၸဏီ၅ဝဝထဲမွာ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ေနပါၿပီ) က Hedyတို႔ရဲ႕တီထြင္မႈကို ႐ွာေဖြေတြ႔႐ွိခဲ့တယ္။

၁၉၉၇ခုႏွစ္မွာ CDMA အေျခခံထားတဲ့ 3G နည္းပညာဟာ လူေတြရဲ႕ဘဝထဲ ဝင္ေရာက္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က်မွ သိပၸံပညာ႐ွင္ေတြဟာ အသက္ ၈၃ႏွစ္႐ွိၿပီျဖစ္တဲ့ Hedy ကို သတိရလိုက္မိတယ္။ ေနာက္က်မွေရာက္လာတဲ့ ဒီဂုဏ္ျပဳခ်ီးျမႇင့္မႈကို သူလက္ခံခဲ့ေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕မူပိုင္ခြင့္က ႏွစ္ေက်ာ္လြန္သြားခဲ့ပါၿပီ။ ေသဆံုးခ်ိန္အထိ သူဟာ သူတီထြင္ခဲ့တဲ့အရာနဲ႔ အက်ဳိးအျမတ္ မခံစားခဲ့ရပါဘူး။

၂ဝဝဝခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁၉ရက္ေန႔မွာ Hedy ကို ဖေလာ္ရီဒါေနအိမ္မွာ ေသဆံုးေနတာကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ေသဆံုးခ်ိန္မွာ သူ႔အသက္က ၈၆ႏွစ္ပါ။ သူဟာ အိပ္ေနရင္း ေသဆံုးသြားတယ္လို႔ တာဝန္႐ွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။ ကုတင္ေခါင္းရင္းက တီဗီဟာ အဖြင့္လိုက္ႀကီးျဖစ္ေနခဲ့လို႔ပါတဲ့။

Hedy ေသဆံုးသြားခဲ့ၿပီ… ဒါေပမယ့္ သူတီထြင္ခဲ့တဲ့ ႀကိမ္ႏႈန္းခုန္နည္းပညာ (Frequency hopping technology) က ဒီကမာၻေလာကကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့ပါတယ္။ CDMA၊ Wi-Fi ေတြက အဲဒီနည္းပညာကေန အေျခခံထားတဲ့အရာျဖစ္လို႔ပါပဲ။

"The Guardian” သတင္းစာက Hedy သာမ႐ွိရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ Wi-Fi႐ွိလိမ့္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ေဖာ္ျပခဲ့တယ္။နည္းပညာဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းက နာမည္ႀကီးအင္ဂ်င္နီယာDave Mock က ၂ဝဝ၅ခုႏွစ္က ထုတ္ေဝတဲ့ သူ႔အတၳဳပတၱိစာအုပ္ျဖစ္တဲ့
“Qualcomm Equation”မွာ “တိုးခ်ဲ႕ျပန္႔ကားသံစဥ္လိႈင္းဆက္သြယ္ေရး (Spread spectrum communication) ကို ထင္မွတ္မထားတဲ့လူတစ္ေယာက္က စူးစမ္း႐ွာေဖြခဲ့တယ္။

သူဟာ ထိုးထြင္းဉာဏ္႐ွိတဲ့ လွပေခ်ာေမာတဲ့ သ႐ုပ္ေဆာင္မင္းသမီး Hedy Lamarr ျဖစ္တယ္။ သင္ဟာ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြကုိ အသံုးျပဳေနသူဆိုရင္ သူ႔ကို သင္ေက်းဇူးတင္ရမယ္” လို႔ ေရးသားခဲ့တယ္။ဘိုရင္းကုမၸဏီကလည္း Hady ေသဆံုးၿပီးတဲ့ေနာက္ သူ႔ရဲ႕ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္းမႈကို ေအာက္ေမ့သတိရတဲ့စာေတြ ေရးသားျဖန္႔ေဝခဲ့တယ္။

Hedy Lamarrဆိုတဲ့ သူ႔နာမည္ကို အေမရိကန္တီထြင္ပညာ႐ွင္စာရင္းထဲသြင္းလိုက္တယ္။ အဲဒီစာရင္းထဲမွာပါဝင္တဲ့သူေတြက လူသားမ်ိဳးႏႊယ္အတြက္ ထူးခၽြန္တဲ့ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ ေပးဆပ္ခဲ့သူေတြျဖစ္တယ္။
ဥပမာ- အက္ဒီဆင္၊ ႐ိုက္ညီေနာင္……Hedyရဲ႕စူးစမ္းတီထြင္မႈက ဒီကေန႔မွာအသံုးျပဳေနတဲ့ ႀကိဳးမဲ့နည္းပညာရဲ႕ေ႐ွ႕ေဆာင္ျဖစ္တယ္။ ဆယ္လူလာနက္ေဝါ့၊ GPS၊ Bluetooth ေတြအပါအဝင္ျဖစ္တယ္။

လွပတဲ့႐ုပ္ရည္နဲ႔ ႐ုပ္႐ွင္က ေခတ္တစ္ေခတ္ကို ၾသဇာလႊမ္းမိုးေကာင္း လႊမ္းမိုးႏိုင္ေပမယ့္ နည္းပညာကေတာ့ ေႏွာင္းလူေတြအတြက္ ထာဝစဥ္ျဖစ္တယ္။ Hedy ဟာ သူ႔ကိုယ္ပိုင္ ဉာဏ္ပညာနဲ႔ သူဟာ အဆံေခ်ာင္တဲ့ အလွျပ “ပန္းအိုး” တစ္လံုးမဟုတ္ေၾကာင္း လူေတြကို သက္ေသျပခဲ့ပါတယ္။

Ref: https://en.wikipedia.org/wiki/Hedy_Lamarr
Ref Tharabar
Crd---kLO