အစၥလာမ္ျပည္နယ္ ျပႆနာ

----------------

ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားလို႔ ျမန္မာအစိုးရက နယ္ေျမရွင္းလင္းတဲ့အခါ ရခိုင္ေန ဘဂၤလီအမ်ားအျပား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ဝင္ေရာက္ခိုလံႈၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရကို ကန္႔ကြက္တဲ့ လူထုဆႏၵျပပြဲေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ က်င္းပၾကပါတယ္။ ဘဂၤလီေတြ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ေနႏိုင္ေအာင္ စစ္အင္အားသံုးဖို႔ မြတ္စလင္အဖြဲ႔အခ်ဳိ ႔က ဒါကာၿမိဳ ႔ဆႏၵျပပြဲမွာ ေတာင္းဆုိေၾကာင္း စက္တင္ဘာ (၁၆) ရက္ေန႔ထုတ္ AFP သတင္းမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ ႔ ေတာင္းဆုိခ်က္က အစၥလာမ္နယ္ေျမ တည္ေထာင္ဖုိ႔ တုိက္ပြဲဝင္တဲ့ ARSA ရိုဟင္ဂ်ာ ကယ္တင္ေရးတပ္ရဲ ႔ ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ ဆင္တူယိုမွား ျဖစ္ေနပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီေတာင္၊ ေမာ္ေတာေဒသကိို အစၥလာမ္ျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ အစြန္းေရာက္ မြတ္စလင္ေတြ ေမွ်ာ္မွန္းလာတာ အႏွစ္ (၇၀) ရွိလာခဲ့ပါၿပီ။ အိႏိၵယလြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကာလမွာ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ေပးဖို႔ အိႏိၵယမြတ္စလင္ေတြ ၿဗိတိသွ်အစိုးရကို ေတာင္းဆုိၾကပါတယ္။ မြတ္စလင္အမ်ားစု ေနထုိင္ရာ အိႏိၵယအေနာက္ဘက္နဲ႔ အေရွ ႔ဘက္ေဒသကို ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုတာေၾကာင့္ ေနာက္အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္အၾကာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာမယ့္ေဒသဟာ အေရွ ႔ပါကစၥတန္အေနနဲ႔ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။

အဲဒီအခါ အေရွ ႔ပါကစၥတန္နဲ႔ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ေတာင္တုိ႔ကို ေပါင္းစည္းဖုိ႔ ေဒသခံ ဘဂၤလီေတြ ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။ ပါကစၥတန္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ မြတ္စလင္ေခါင္းေဆာင္ မိုဟာမက္အလီဂ်င္းနား နဲ႔ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ ေတြ႔ဆံုၿပီး ရခိုင္ေျမာက္ပို္င္းကို အေရွ ႔ပါကစၥတန္ထဲ ထည့္သြင္းဖုိ႔ တင္ျပပါတယ္။ ဒီအစီအစဥ္ကို အလီဂ်င္းနား က လက္မခံတဲ့အခါမွာ သီးျခားမြတ္စလင္ျပည္နယ္ေထာင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းပါေတာ့တယ္။ ၁၉၄၈ ေမာင္ေတာၿမိဳ ႔နယ္ ဂရင္ဗ်င္ရြာမွာ က်င္းပတဲ့ မြတ္စလင္ညီလာခံမွာ မူဂ်ာဟစ္ပါတီ ဖြဲ႔စည္းေၾကာင္း ေၾကညာပါတယ္။ မူဂ်ာဟစ္ လႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ခံအားေပးသူဟာ အေရွ ႔ပါကစၥတန္ (ဘဂၤလားေဒ့ရွ္) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရတပ္ရဲ ႔ စစ္ဆင္မႈေၾကာင့္ ၁၉၆၁ မွာ မူဂ်ာဟစ္ (၃၀၀) ေက်ာ္ လက္နက္ခ်လာလို႔ အင္အားဆုတ္ယုတ္သြားပါတယ္။

၁၉၆၂ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ျပန္လည္လႈပ္ရွားလာတဲ့ မူဂ်ာဟစ္အဖြဲ႔ေတြ စုေပါင္းကာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးပါတီကို တည္ေထာင္ပါတယ္။ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြ ျပည္နယ္ေတာင္းဆိုသလို ဘဂၤလီမြတ္စလင္ကလည္း ရခိုင္နဲ႔ တန္းတူအခြင့္အေရးရဖို႔ ႀကိဳးပမ္းၾကပါတယ္။ တပါတီဆုိရွယ္လစ္စနစ္ တည္ေထာင္ဖုိ႔ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲေနတုန္း ၁၉၇၁ မွာ ျပည္သူ႔အႀကံဥာဏ္ ေတာင္းခံတဲ့အခါမွာ ဘဂၤလီကို ရိုဟင္ဂ်ာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ တင္ျပလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မဆလအစိုးရက လက္မခံဘဲ ပယ္ခ်လုိက္ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ကေန ၁၉၇၂ ခုႏွစ္အထိ ဆယ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ေမာင္းေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ နဲ႔ ရေသ့ေတာင္ေဒသတဝိုက္မွာ မြတ္စလင္လူဦးေရ ႏွစ္ဆေက်ာ္ တိုးပြားလာပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လြတ္လပ္ေရးစစ္ပြဲေၾကာင့္ ရခိုင္မွာ ခိုလံႈတဲ့ ဘဂၤလီေတြလည္း ရွိပါတယ္။

၁၉၇၈ ခုႏွစ္မွာ မွတ္ပံုတင္စစ္ေဆးတဲ့အခါ ရခိုင္ေရာက္ ဘဂၤလီ တသိန္းခြဲေက်ာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ထြက္ေျပးၾကပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ခိုလံႈတဲ့ ဘဂၤလီေတြကို ကုလသမဂၢက ဒုကၡသည္အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ရိကၡာေဆးဝါး ေထာက္ပံ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ဳိးခ်စ္တပ္ဦးနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ေသြးစည္းညီညႊတ္ေရးအဖြဲ႔ေတြ ေပၚထြက္လာၿပီး ေမာင္းေတာ နဲ႔ ဘူးသီးေတာင္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာျပည္နယ္ တည္ေထာင္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိၾကပါတယ္။ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုေၾကာင့္ တပါတီဆိုရွယ္လစ္စနစ္ က်ဆံုးတဲ့အခါ ရိုဟင္ဂ်ာ လႈပ္ရွားမႈဟာ ျပည္ပအထိိ ေပါက္ေရာက္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဟာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္း ဝါဒျဖန္႔တာကို ႏုိင္ငံျခားမီဒီယာနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ယံုၾကည္လာၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားမြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြရဲ ႔ အေထာက္အပံ့ကို ဘဂၤလီဒုကၡသည္ေတြ စတင္ရရွိခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကို အေရွ ႔ပါကစၥတန္နဲ႔ ပူးေပါင္းဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းခ်ိန္္ကစၿပီး ရခိုင္ေန ဘဂၤလီေတြကို ျပည္တြင္းမွာ ယံုၾကည္သူ နည္းပါးလာပါတယ္။ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္လာရင္ေတာင္ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံ တည္ေထာင္လုိစိတ္ဟာ ေပ်ာက္ျပယ္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရကလည္း ဒီျပႆနာကို သေဘာေပါက္ပံု ရပါတယ္။ Cox’s Bazar (ေခၚ) ဖေလာင္းေစ်းၿမိဳ ႔နယ္ Ukhia အူးခီးယားအရပ္မွာ ဘဂၤလီဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ေျမဧက (၂၀၀၀) သတ္မွတ္ထားေၾကာင္း စက္တင္ဘာ (၁၀) ရက္ေန႔ထုတ္ The Daily Star သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စစ္တေကာင္းနယ္မွာ ရခိုင္က ဘဂၤလီေတြ ဝင္ေရာက္လာမႈေၾကာင့္ မြတ္စလင္မဟုတ္တဲ့ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ရတယ္လို႔ အိႏိၵယအေျခစိုက္ အာရွလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ဆိုပါတယ္။ ဘန္ဒါဘန္ခရိုင္မွာ လူမ်ဳိးစုျဖစ္လာတဲ့ ဘဂၤလီဒုကၡသည္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြဆီက ေျမယာလုယက္ၾကၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္က မြတ္စလင္အၾကမ္းဖက္ေတြကိုလည္း ေထာက္ခံအားေပးတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကလာတဲ့ ဘဂၤလီေတြကို စစ္တေကာင္းမွာ ေနရာခ်ထားတဲ့ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ ရခိုင္ကို ျပန္လာသူနည္းေနတယ္လို႔ အာရွလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ကဆုိေၾကာင္း ေဖေဖၚဝါရီလ (၂၀) ရက္ေန႔ထုတ္ Hindustan Times သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။

ဦးေအာင္ခင္ / ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)