ေဆးရုံကို ဘာေကာင္မွန္းမသိ အေကာင္တေကာင္ကိုက္လိုက္လို့ ေရာက္လာတ့ဲအခါ

"ေဆးရုံကို ဘာေကာင္မွန္းမသိ အေကာင္တေကာင္ကိုက္လိုက္လို့ ေရာက္လာတ့ဲအခါ"
*****
"ဆရာ ဘာေကာင္ကိုက္လိုက္လဲမသိဘူး
ေျမြလား ဘာလား မေျပာတတ္ဘူး" ဆိုတ့ဲအခါ
ဆရာဝန္ေတြ ဒီလိုစဥ္းစားရပါတယ္။
၁။ snake bite or other bite
ေျမြကိုက္တာလား အျခား သတၲဝါလား
၂။ ေျမြဆိုရင္
poisonous or non-poisonous
အဆိပ္ရွိေျမြလား အဆိပ္မရွိေျမြလား
အဆိပ္ရွိေျမြ အဆိပ္မရွိေျမြခြဲၿခားဖို့ ကိုယ္ခႏၶာ ဝမ္းပိုက္န့ဲ
ဦးေခါင္း ကို ႀကည့္ရတယ္။ အျမီးကို ႀကည့္ရတယ္။
ႏွာေပါက္ကေန အေနာက္ကို ေရႀကည့္လို့
၅ ခု ၆ခု ေျမာက္ အေႀကးခြံရဲ့ ပုံသ႑န္က
အေရးပါတယ္။
ေျမြမပါလာတာ ေခါင္းကိုေႀကေအာင္ထုလာတာဆိုရင္
အခက္အခဲၿဖစ္ပါတယ္
၃။ အဆိပ္ရွိေျမြဆိုရင္
Viper or Cobra or Others
ေျမြေပြးလား ေျမြေဟာက္လား အျခားေျမြလား
ေျမြေပြး ေျမြေဟာက္ အျခားေျမြခြဲႏိုင္မွ
ဆိုင္ရာ ေျမြဆိပ္ေျဖေဆး ထိုးရတာပါ။
ေျမြဆိပ္ေျဖေဆးဆိုတာ တမ်ိဳးထဲရွိျပီး ဘာေျမြကိုက္လာလာ ဒါပဲထိုး မဟုတ္ပါဘူး
၄။ ဘယ္အခ်ိန္ကိုက္တာလဲ
တေန့လုံး တြင္းေအာင္းျပီး ညဘက္ အစာရွာထြက္ခ်ိန္
ေျမြဆိပ္အျပည့္န့ဲအခ်ိန္လား
တညလုံးကိုက္စရာေတြကိုက္ျပီး
မနက္ အိပ္ေတာ့မယ္ အဆိပ္နည္းခ်ိန္ ျဖစ္တာလား
ဆာေလာင္ ေဒါသထြက္ Hunger bite Agressive Bite ဆိုရင္ အဆိပ္ဝင္တာမ်ားမယ္။
၅။ အစြယ္ရာ ဘယ္ႏွခုလဲ
တခုလား တစုံလား ၂ စုံလား
၂စုံ ၄ ခ်က္ဆို aggressive bite ျဖစ္ျပီ။
full load of venom အဆိပ္အျပည့္န့ဲ ၿဖစ္တာေတာင္
ရွပ္ကိုက္မိသလား အဆိပ္နည္းနည္းဝင္သလား
ပယ္ပယ္နယ္နယ္ကိုက္မိျပီး အဆိပ္အကုန္ဝင္သြားသလား
အဆိပ္အျပည့္မွာ အရင္ဆုံးကိုက္ခံရသူက
အဆိပ္ဝင္တာမ်ားမယ္။
ဆက္တိုက္ကိုက္လာတာ ၅ေယာက္ေျမာက္ကေတာ့
နည္းနည္းပဲ ဝင္မယ္
၆။ အစြန္အဖ်ား ေျခမမွာလား ေျဖဖမိုးမွာလား
ေပါင္ရင္းမွာလား
အစြန္အဖ်ားဆို ေသြးက ျပန့္တာေႏွးျပီး
အေပၚပိုင္းေရာက္ေလ ျပန့္ႏွဳန္းျမန္ေလပါပဲ။
၇။ ကိုက္မိတာ အရိုးေပၚလား အသားေပၚလား
ေသြးျပန္ေႀကာေပၚ တည့္တည့္လား
အရိုးေပၚဆိုရင္ ျပန့္တာေႏွးမယ္
ေသြးျပန္ေႀကာေပၚဆို အျမန္ျပန့္မယ္။
၈။ ကိုက္မိမိျခင္းေရွးဦးသူနာျပဳစုတာလုပ္သလား
အဆိပ္မျပန့္ေအာင္ ထိန္းခဲ့လား
၉။ ကိုက္တ့ဲအခ်ိန္ကစျပီး ေဆးရုံကို အျမန္ပို့လား
ေစာေစာေရာက္ေလ မလွဳပ္မရွားဘဲပို့ေလ ပိုေကာင္းေလပါပဲ။
၁၀။ နဂိုက လူနာမွာ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိလား
ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတတ္တ့ဲ ေျမြေပြးကိုက္တာဆိုရင္
နဂိုအားနည္းတ့ဲအတြက္ ဖိတ္စင္တတ္တယ္။
*****
ဒါေတြအားလုံးကို ခ်ိန္ဆျပီးမွ
ဘာေျမြကိုက္သလဲ
ဘာေဆးထိုးမလဲ
ဘယ္ေလာက္ထိုးမလဲ ခ်ိန္ဆတယ္။
ေျမြဆိပ္ေျဖေဆးကိုယ္တိုင္က
ျမင္းေသြးရည္ႀကည္က ထုတ္တာမို့
မတည့္တ့ဲအခါ
တုန့္ျပန္ျပီး ထိုးလိုက္တ့ဲ ေျမြဆိပ္ေျဖေဆးေႀကာင့္
ခ်က္ျခင္းေသတတ္တယ္။
တည့္ မတည့္ သတိထားရေသးတယ္။
အေရးေပၚေဆးမ်ား အဆင္သင့္ ျပင္ထားရတယ္။
ေဆးရဲ့အႏၱရာယ္ကိုရွင္းျပရေသးတယ္။
ခုေျပာေနတာ မျပည့္စုံေသးပါဘူး
သတိထား လုပ္ရတာ အမ်ားႀကီး က်န္ပါေသးတယ္။
ဒါေႀကာင့္
ငါတို့က ေျမြေပြးပါဆို
ေဆးရုံက မယုံဘူး ေျပာတတ္ႀကတယ္
တခါတေလ ကိုက္တာတေကာင္
ဖမ္းလာတာတေကာင္ တျခားစီ
ေဆးရုံက သူတို့ေျပာတာကို
ေရာဂါလကၡဏာန့ဲ ခ်ိန္ျပီးမွ ေဆးေရြးမွာ။
သူတို့ေျပာတာကို လက္ခံၿပီးလိုက္ထိုးမွာမဟုတ္ပါဘူး
ေဆးရုံအခ်ိန္မီေရာက္ေအာင္ပို့တယ္။
ခ်က္ျခင္းေဆးထိုးမေပးဘူး
ဟုတ္ပါတယ္
အဆိပ္ဘယ္ေလာက္ဝင္သလဲ
ဝင္ေရာဝင္ရဲ့လား ေသခ်ာမွ ထိုးမွာပါ။
****
ဒီလိုအခ်က္ေတြကို
အဆင့္လိုက္
စံနစ္တက်
အလ်ွင္အျမန္ စဥ္းစားျပီး
ကုထုံးေပးရတ့ဲအခ်ိန္မွာ
first comment မွာ ေရးထားတ့ဲ
story အျဖစ္အပ်က္လို
လုပ္ေနႀကရင္
လူနာေရာ ဆရာဝန္ပါ ထိခိုက္ပါတယ္။
first comment link ကို
ဖတ္ျဖစ္ေအာင္ ဖတ္ႀကည့္ပါ။
ဆရာဝန္က ေဆးထိုးဖို့ ေျမြဆိပ္ေျဖေဆးရ့ဲ အႏၱရာယ္ကို
ရွင္းျပတာကို
ဟိုလူ့ကိုေျပာျပပါဦး
ဒီလူ့ကို ေျပာျပပါဦး
တေယာက္ျပီး တေယာက္ရွင္းျပရလို့
အခ်ိန္လင့္ေနတ့ဲ ဇာတ္လမ္းပါ
*****
မ​ေန႔ညက ​ေႁမြကိုက္​လူနာလာတယ္​
လြန္​ခဲ့တဲ့ ၁နာရီကတဲ့
​ေႁမြ ပါမလာဘူး
ႀကိဳးအထပ္​ထပ္​ တင္​း​ေန​ေအာင္​ စည္​းလာတယ္​
အကိုက္​ခံရတဲ့ ​အမ်ိဳးသမီးက ​ေျပာတယ္​
​ေႁမြအၿမီး​ေတာ့ ျမင္​လိုက္​ရသတဲ့
အကိုက္​ခံရတဲ့ ​ေနရာတစ္​ဝိုက္​ကို လိုက္​ရွာၾက​ေတာ့ လင္​း​ေႁမြကို ​ေတြ႕ခဲ့တယ္​ ​ေျပာတယ္​
အဲဒါဆို အဲဒီလင္​း​ေႁမြကို ယူခဲ့ဆို​ေတာ့ မီး႐ိႈ႕လိုက္​ၿပီတဲ့
ကြၽန္​မက ပြစိပြစိ​ေျပာ​ေတာ့ သူတို႔ဖုန္​းဆက္​ၿပီး လာပို႔တဲ့​ေႁမြက အ​ေရခြံ ဆုတ္​ထားတဲ့ ​ေႁမြထုပ္​ႀကီး
ခ်က္​စားၾကမလို႔တဲ့
​ေႁမြအမ်ိဳးအစား ဘယ္​လိုလုပ္​ၾကည္​့လို႔ ရ​ေတာ့မလဲ
ကဲ လာခဲ့ဆိုၿပီး ထိုင္​ရွင္​းတယ္​
အခုက ခင္​ဗ်ားတို႔ ယူလာတာက လင္​း​ေႁမြ
ဒါ​ေပမယ္​့ ​ေသြး​ေဖာက္​ ဆီးစစ္​ၿပီး ​ေစာင္​့ၾကည္​့ရဦးမယ္​
​ေႁမြဆိပ္​ အႏၱရာယ္​လကၡဏာ​ေတြကို ရွင္​းျပၿပီး HDUထဲထား ​ေစာင္​့ၾကည္​့တယ္​
Drip line​ေလး ထည္​့ထား
ATT​ေလး ထိုးထား
Antibiotic ​ေပးထား​ေပါ့
ပထမ ၁နာရီအတြင္​း CT 5minute
ဆီးထြက္​တာ​ေတာ့ နည္​းတယ္​
20cc​ေလာက္​ပဲ ရတယ္​
Urine Albumin- nil
​ေနာက္​၁နာရီ အၾကာမွာ ​ေသြးထပ္​​ေဖာက္​တယ္​
CT- non clot
​ေသြး လံုးဝ မခဲ​ေတာ့ပါ
​ေႁမြ​ေပြးဟ Viper bite
အကိုက္​ခံရတဲ့​ေနရာကလည္​း ​ေသြးစို႔​ေန မတိတ္​
ဆီးလည္​း ထပ္​မသြားပါ
ASV( anti viper) ထိုး​ေတာ့မယ္​
ဆရာ​ေတြ communication failureကို တြင္​တြင္​​ေျပာသံ ၾကားလို႔ လူနာရွင္​ကို ​ေခၚရွင္​းပါတယ္​
လူနာနဲ႔ အရင္​းႏွီးဆံုး လာခဲ့ဆို​ေတာ့
သူ႔အ​ေဖ လာပါတယ္​
အ​ေျခအ​ေနကို ရွင္​းျပ၊ ​​ေႁမြ​ေပြးပါမလာ​ေသာ္​လည္​း ​ေႁမြ​ေပြးကိုက္​တာနဲ႔ တူလို႔ ေႁမြဆိပ္​​ေျဖ​ေဆး ထိုး​ေတာ့မယ္​၊ ​ေႁမြဆိပ္​​ေျဖ​ေဆးဆိုတာကလည္​း shockရွိတတ္​​ေၾကာင္​း၊ ​ေႁမြဆိပ္​​ေျဖ​ေဆးထိုးၿပီး ရင္​လည္​း ​ေက်ာက္​ကပ္​ထိတတ္​​ေသး​ေၾကာင္​း ရွင္​းျပ၊​ေဆးထိုးဖို႔ သ​ေဘာတူလား​ေမး​ေတာ့ သူ႔​ေယာက်္​ားကို ရွင္​းျပလိုက္​ပါဦးတဲ့
ဟုတ္ၿပီ
သူ႔​ေယာက်္​ားလာခဲ့
အထက္​ပါအတိုင္​း ထပ္​ရွင္​းျပ
​ေႁမြဆိပ္​​ေျဖ​ေဆးထိုးဖို႔ သ​ေဘာတူလား​ေမး
သူ႔ဦး​ေလးကို ရွင္​းျပလိုက္​ပါဦးတဲ့
ကြၽန္​မ စိတ္​တိုလာတာ ဝန္​ခံပါသည္​
ခင္​ဗ်ားတို႔ကို ဘာမွ အသိမ​ေပး မရွင္​းျပဘဲ ကိုယ္​့ဖာသာထိုးပစ္​လည္​း ရတယ္​လို႔
ျမန္​မာစကားကို ျမန္​မာလိုရွင္​းျပ​ေနတာကို ဘာနားမလည္​စရာ ရွိလဲလို႔
အခ်ိန္​က အ​ေရးႀကီးတယ္​လို႔
အမွန္​က သူတို႔က ​ေခါင္​းမခံခ်င္​တာ
သူ႔ဦး​ေလးဆိုသူက "ဆရာမတို႔ ​ေတြ႕ရွိယူဆခ်က္​အရ ​ေႁမြ​ေပြးလို ထင္​ရင္​လည္​း ထိုး​ခ်င္​ ထိုးေပါ့"တဲ့
​ေအာ္​သာ ငိုလိုက္​ခ်င္​​ေတာ့တယ္​
ASV ၈လံုးထိုးၿပီး ​ေနာက္​၁နာရီအၾကာမွာ ​CTကလည္​း non clot
ဆီးကလည္​း လံုးဝမထြက္​တာမို႔ Lasix​ေတြ ဘာ​ေတြနဲ႔လည္​း pushလုပ္​မ​ေန​ေတာ့ဘဲ မံု႐ြာ​ေဆးရံုသို႔သာ referလုပ္​လိုက္​ပါ​ေတာ့သည္​
ဒါ​ေတာင္​ သူတို႔က လူနာက အလတ္​ႀကီးကို ဆရာမက လႊဲလို႔သြားရတာလို႔ ႐ြာကို လွမ္​းဖုန္​းဆက္​​ေနသံကို ခြဲခန္​းဝင္​ခါနီး ၾကားလိုက္​ရပါ​ေသးသည္​
*****
(ညသန္းေကာင္မွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္တစ္ေယာက္
သိခ်င္လို့ ဆက္သြယ္ေဆြးေႏြးတာန့ဲ
အခုျဖစ္ပ်က္တာကို ေပါင္းျပီး ေျပာျပတာပါ)
Photo credit to La Yaung