အေသာကမင္း

★★★ ❝ အေသာကမင္း ❞ ★★★
≡≈≡≈≡≈≡≈≡≈≡≈≡≈≡≈≡≈≡≈≡≈≡≈
★အိႏၵိယနိုင္ငံ၏ သားေကာင္းရတနာ ဘုရင္တစ္ပါးျဖစ္ေသာ အေသာကမင္းႀကီးသည္ ခရစ္ေတာ္ မေပၚမီွက (၂၆၈)ခုနွစ္တြင္ အိႏၵိယထီးနန္းကို ဆက္ခံခ့ဲသည့္ ဧကရာဇ္မင္းတစ္ပါးျဖစ္သည္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းဝင္ဘုရင္မ်ားအနက္ ေအာင္ပြဲရၿပီးေနာက္ စစ္ကိုစြန္႔ပယ္ခ့ဲေသာ တစ္ဦးတည္းေသာ စစ္ဘုရင္ျဖစ္သည္ဟု စာေရးဆရာႀကီး (အိပ္-ဂ်ီဝဲလ္)က ဆိုထားသည္။ စစ္ကိုစြန္႔ပယ္ခ့ဲေသာ အေသာကမင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာကို သက္ဝင္ယံုၾကည့္ခ့ဲသည္။ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာကို လူအမ်ားသက္ဝင္ယံုၾကည္လာေစရန္ ႀကိဳးပမ္းခ့ဲေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးလည္းျဖစ္သည္။ အေသာကမင္းႀကီး၏ ဘဝနွင့္ခံယူခ်က္မ်ားအား သူပိုင္ေသာနယ္ေျမအတြင္းတြင္ ေရးထိုးထားေသာ ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ေတြ႔ရွိနိုင္သည္။

ထိုေက်ာက္စာမ်ားအနက္မွ အခ်ိဳ႕အား အိႏၵိယနိုင္ငံအနွံ႔အျပားတြင္ ယေန႔တိုင္ေတြ႔ရွိနိုင္ေသးသည္။ ေက်ာက္စာမ်ား၏ ပထဝီအေနအထားအရ အေသာကမင္းႀကီး၏ နယ္ပယ္အက်ယ္အဝန္းကို ေနွာင္းလူမ်ားခန္႔မွန္းခြင့္ ရခ့ဲၾကသည္။ အေသာကမင္းႀကီးသည္ ဗုဒၶ၏ ဓမၼကို မိမိ၏ဘာသာေရး ဒႆ နအျဖစ္လက္ခံခ့ဲၿပီးေနာက္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအား မွန္ကန္သစၥာရွိမႈ, သနားၾကင္နာမႈ, အၾကမ္းမဖက္မႈစသည့္ တရားမ်ားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခ့ဲသည္။ တင္းက်ပ္လြန္းေသာ ဥပေဒမ်ားကို ေလ်ွာ့ခ်ေပးျခင္း, တိရိစၧာန္ေဘးမ့ဲေဂဟာမ်ား ေဆာက္လုပ္ေပးျခင္း, လမ္းမ်ားေဖါက္ေပးျခင္း, ဆည္ေျမာင္းတာတမံမ်ား ေဆာက္လုပ္ေပးျခင္း စသည္တို႔ကို တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးခ့ဲသည္။ နိုင္ငံအနွံ႔အျပားတြင္ ေရတြင္း,ေရကန္မ်ားလည္း တူးေဖာ္လွဴ ဒါန္းခ့ဲသည္။

အထူးျခားဆံုးမွာ တျခားဘာသာမ်ားအားလည္း လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ ေပးခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ နိုင္ငံျခားသုိ႔ ဗုဒၶသာသနာျပဳမ်ားလည္း ေစလႊတ္ခ့ဲၿပီး သီဟိုဠ္က်ြန္းတြင္ ဗုဒၶသာသနာ အထူးပင္စည္ပင္ဖြံ႔ၿဖိဳးခ့ဲသည္။ (BC-226)တြင္ အေသာကမင္းႀကီး ကြယ္လြန္ခ့ဲသည္ဟု အခ်ိဳ႕သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပၾကသည္။ စာေရးဆရာႀကီး (အိပ္ခ်္ -ဂ်ီ -ဝဲလ္)က သူေရးသားထားေသာ (The Outline of History)ဆိုေသာ စာအုပ္ထဲတြင္ အေသာကမင္းႀကီးအား ဤက့ဲသုိ႔ ခ်ီးက်ဴ းေျပာဆိုထားပါသည္-

❛❨သမိုင္းစာမ်က္နွာမ်ားတြင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာရွိေနသည့္ ဘုရင္, ဧကရာဇ္, မင္းညီမင္းသားမ်ား၏ အမည္နာမမ်ားၾကားတြင္ အာေသာက၏ အမည္နာမသည္ တစ္စင္းတည္းေသာ ၾကယ္တာရာအျဖစ္ ထီးထီးႀကီးပင္ ဝင္းလက္ေတာက္ပေနသည္။ ေဗာ္လဂါျမစ္မွသည္ ဂ်ပန္ျပည္အထိ အေသာက၏ အမည္နာမသည္ အေလးအျမတ္ျပဳခံရတုန္းပင္ရွိသည္။ တရုတ္ျပည္နွင့္ တိဗက္ျပည္အျပင္ အိႏၵိယသည္ပင္ သူ႔အဆံုးအမၾသဝါဒမ်ားကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း သူ၏ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္မႈ အစဥ္အလာကိုမႈ ထိန္းထားေလသည္။ (ကြန္စတင္တိုင္း), (သ်ွာလမိန္း)ဆိုေသာနာမည္မ်ားကို ၾကားဖူးနားဝရွိေနသူမ်ားထက္ သူ႔ကိုတစ္ေလးတစ္စား အမွတ္တရ ရွိေနၾကသူမ်ား၏ ဦးေရက ယေန႔ပို၍ပင္ မ်ားျပားေနသည္❩❜ဟု ခ်ီးက်ဴ းေျပာဆိုထားသည္။

★ ❛ စစ္ဘုရင္ဘဝ ❜ ★
*****************
★အေသာကမင္းႀကီးအား မည္သည့္ခုနွစ္တြင္ ေမြးဖြားခ့ဲသည္ဟူေသာ သမိုင္းအေထာက္အထားမွာ ယခုထိ အတိအက်မသိရေသးေပ။ (BC-300)ခန္႔ကျဖစ္မည္ဟူေသာ ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားသာရွိသည္။ အေသာကသည္ အိႏၵိယနိုင္ငံ၏သမိုင္းတြင္ ပထမဆံုးေသာအင္ပါယာကို တည္ေဆာက္နိုင္ခ့ဲသည့္ စႏၵဂုတၱေမာရိယ၏ ေျမးေတာ္ျဖစ္သည္။ ဘိုးေတာ္၏အင္ပါယာတြင္ မပါဝင္ပဲက်န္ရွိေသာ အိႏၵိယနိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းနွင့္ ေတာင္ပိုင္းတို႔အား ဆက္လက္သိမ္းပိုက္ရန္ အေသာကသည္ ၾကိဳးပမ္းခ့ဲသည္။ တိုင္းနိုင္ငံငယ္ေလးမ်ားအား တိုက္ခိုက္ေအာင္ပြဲခံလာၿပီးေနာက္ နန္းသက္(၈)နွစ္ေျမာက္တြင္ အိႏၵိယအေရွ႕ဖက္ကမ္းရွိ ကလိဂၤတိုင္း(ယခု အိုရစ္ဆာျပည္နယ္တြင္ရွိသည္)သို႔ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ေလသည္။

ကလိဂၤကတိုင္းသားမ်ားက ရဲရဲဝံ႔ဝံ႔နွင့္ ျပန္လည္ခုခံခ့ဲေသာေၾကာင့္ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသေၾကပ်က္ဆီးရေလသည္။ သို႔ေသာ္ ကလိဂၤတိုင္းသည္လည္း ေနာက္ဆံုးတြင္ အေသာကလက္သို႔ က်ေရာက္သြားခ့ဲသည္။ ထိုစစ္ပြဲတြင္ ေသြးသံရဲရဲနွင့္ အနိဌာရံုမ်ားကို ျမင္ေတြ႔ရေသာအခါ အေသာကမင္းသည္ စိတ္အာရံုတုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားခ့ဲရသည္။ စစ္နွင့္ပတ္သက္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း စိတ္ကုန္သြားခ့ဲသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ က်ဴ းေက်ာ္စစ္မွန္သမ်ွကို စြန္႔လႊတ္ရန္ဆံုးျဖတ္ခ့ဲသည္။
★ကလိဂၤတိုင္းကို ေအာင္ျမင္ၿပီးေသာအခါတြင္ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းရွိ အနည္းငယ္မ်ွေသာ နယ္ေျမမ်ားသာ အေသာကမင္း၏ အင္ပါယာထဲတြင္ မပါဝင္ပဲရွိေလသည္။ အေသာက၏ အင္ပါယာအားနွင့္ ဆက္လက္တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္မည္ဆိုပါက အလြယ္တကူပင္ ေအာင္ျမင္နိုင္ေသာ္လည္း စစ္ပြဲကိုစြန္႔လႊတ္ခ့ဲေသာ အေသာကမင္းႀကီးသည္ တရားမင္းပီသပါေပသည္ဟု သမိုင္းဆရာမ်ားက တစ္ညီတစ္ညြတ္တည္း လက္ခံထားၾကသည္။

★ ❛ သာသနာျပဳမင္းဘဝ ❜ ★
*********************
★ကလိဂၤတိုင္းတြင္ စစ္ကိုၿငီးေငြ႔သြားေသာ အေသာကမင္းႀကီးသည္ ဗုဒၶ၏ ဓမၼဘက္တြင္ စိတ္ကိုျမွဳပ္နွံထားခ့ဲသည္။ စစ္ဘုရင္ဘဝမွ သာသနာျပဳမင္းျမတ္အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားေသာ အေသာကမင္းႀကီးအား ဗုဒၶမွလြဲလ်ွင္ ဗုဒၶသာသနာကို ကမ႓ာ့ဘာသာႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေအာင္ အထိေရာက္ဆံုးေဆာင္ရြက္နိုင္ခ့ဲသူဟု က်မ္းျပဳဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ (Michael H.Hart)ကဆိုးထားသည္။ သာသနာျပဳမ်ားနွင့္ တမန္ေတာ္မ်ားအား အေနာက္အာရွ, ဥေရာပနွင့္ အာဖရိကေဒသမ်ားသို႔ ေစလႊတ္ခ့ဲသည္။ အေသာကမင္းရဲ႕ အယူအဆမွာ ဓမၼဆိုသည္မွာ မႏၲန္ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ျခင္း, ဘာသာေရးဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို လိုက္နာျခင္းထက္ လူ႔ေလာက, လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ျမွင့္တင္ေပးျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ဥယ်ာဥ္မ်ား, လမ္းမ်ား, ေရတြင္းေရကန္မ်ား, ေဆးရံုမ်ား ျပဳ ျပင္ေဆာက္လုပ္ေပးခ့ဲသည္။ မိန္းမမ်ား ပညာသင္ၾကားနိုင္ေရးအတြက္လည္း ေဆာင္ရြက္ေပးနိုင္ခ့ဲသည္။ ပါဋလိပုတၱရ တစ္ဝိုက္တြင္ ဗုဒၶတကၠသိုလ္မ်ား တည္ေဆာက္ေပးခ့ဲသည္။

ထိုေက်ာင္းမ်ားသို႔ တရုတ္ျပည္နွင့္ အေနာက္အာရွရွိ ေဝးကြာေသာနိုင္ငံမ်ားမွ ေက်ာင္းသားမ်ားပင္ ပညာလာသင္ၾကားၾကသည္။ ထိုေက်ာင္းသားမ်ားသည္ မိမိတို႔ဇာတိသို႔ ျပန္သြားေသာအခါ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို ေဆာင္ၾကဥ္းသြားၾကေလသည္။ လူမ်ားအတြက္သာမက သတၱဝါအေပါင္းအား သနားၾကင္နာေသာအားျဖင့္ တိရိစၧာန္မ်ားကိုသတ္ျဖတ္၍ ယစ္ပူေဇာ္ေသာဓေလ့ကို တားဆီးခ့ဲသည္။ တိရိစၧာန္ေဘးမ့ဲေဂဟာမ်ား တည္ေထာင္ေပးရံုသာမက, တိရိစၧာန္ေဆးကုသေရး ဌာနမ်ားပင္ တည္ေဆာင္ေပစခ့ဲသည္။

★အေသာကမင္းႀကီးလက္ထက္တြင္ ဗုဒၶသာသနာ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေစရန္အတြက္ တတိယ သံဃာယနာ တင္ေတာ္မူခ့ဲသည္။ ထိုသာသနာပြဲအား ပါဋလိပုတၱရၿမိဳ႕တြင္ တင္ခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ သာသနာေတာ္ (၂၃၅)ခုနွစ္, တတိယသံဃာယနာတင္ၿပီးခ်ိန္ တိုင္းျပည္အရပ္ရပ္တို႔သို႔ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ျပန္႔ပြားေစရန္ရည္ညႊန္း၍ ထိုနွစ္ တပို႔တြဲလအတြင္း၌ပင္ အေသာကမင္းတရားႀကီးနွင့္ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္ျမတ္တို႔က (ကိုးတိုင္းကိုးဌာန) ျပည္နယ္တို႔ကို ဥပသမၸဒကံေဆာင္နိုင္ေစရန္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ပါးနွင့္ သံဃာငါးပါးစီကို ေစလႊတ္ၾကြခ်ီေတာ္မူၾကသည္။

★သီဟိုဠ္သို႔ ညီေတာ္မဟိႏၵ နွင့္ နွမေတာ္
သဃမႋတၱာအား ေစလႊတ္၍ ဗုဒၶဂယာရွိ ေဗာဓိပင္မွ ေညာင္ကိုင္းတစ္ကိုင္းအား ယူေဆာင္သြားေစသည္ဟု အဆိုရွိခ့ဲသည္။ သီဟိုဠ္တြင္ ဗုဒၶသာသနာျပန္႔ပြားလာၿပီး ထိုမွတဆင့္ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ မြန္လူမ်ိဴ းမ်ားထံသို႔ ဗုဒၶသာသနာ ေရာက္ရွိလာသည္ဟုဆိုၾကေသာေၾကာင့္ အေသာကမင္း၏ ေက်းဇူးသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚတြင္လည္း မကင္းခ့ဲဟု ဆိုနိုင္ပါသည္။

★ ❛ အေသာကမင္း ❜ ❛ (BC 304-232) ❜ ★
********************************
★ကမ႓ာ့သမိုင္း၌ ဘုန္းလက္ရံုးနွင့္ျပည့္စံုၾက၍ က်ယ္ဝန္းေသာ နိုင္ငံေတာ္ႀကီးမ်ားကို တည္ေထာင္ခ့ဲၾကေသာ ဧကရာဇ္မင္းမ်ားအနက္ အေသာကမင္းတရားႀကီး၏အမည္သည္ အျခားေသာ ဧကရာဇ္မင္းမ်ား၏ ေက်ာ္ၾကားထင္ရွားနည္းမ်ိဴ းျဖင့္ မဟုတ္ဘဲ ကမ႓ာတစ္လႊား၌ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားခ့ဲေပသည္။ ယင္းသို႔ တစ္မူထူးျခား၍ ေက်ာ္ၾကားရျခင္းမွာ အေသာကမင္းတရားသည္ ေမတၱာ, ကရုဏာ, ေစတနာတရားတို႔ကို အရင္းခံထား၍ လူသတၱဝါအမ်ား၏ ေလာကီေလာကုတၱရာ နွစ္ျဖာခ်မ္းသာေရးကို ေရွးရူလ်က္ မိမိ၏နိုင္ငံေတာ္ကို အျခားအျခားေသာ ဧကရာဇ္တို႔က့ဲသုိ႔ အာဏာစက္ျဖင့္ မအုပ္စိုးမူ၍ ဓမၼစက္ျဖင့္သာ အုပ္စိုးခ့ဲေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေသာကမင္းတရားႀကီး၏ ဘြဲ႔နာမသည္ ဥေရာပအေနာက္စြန္းမွသည္ အာရွတိုက္အေရွ႕စြန္းသို႔တိုင္ေအာင္ ယခုေခတ္အထိ မေမွးမိန္ပဲ အေလးအျမတ္ျပဳျခင္းကို ခံယူရလ်က္ပင္ရွိေပသည္။

★(BC-300)ခုနွစ္ခန္႔က ဂရိဧကရာဇ္ (အယ္လက္ဇနအ သ-ဂရိတ္)၏ ဂရိတပ္မ်ားသည္ အိႏၵိယအေနာက္ေျမာက္ပိုင္းမွ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္လာ၍ အိႏၵဳ ျမစ္ဝွမ္းတစ္ခြင္၌ လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးလာၾကေသာအခါ ယင္းတို႔အား ဂဂၤါျမစ္ဝွမ္းသို႔မေရာက္ေစရန္ တြန္းလွန္တိုက္ခိုက္ခ့ဲသည္။ ေနာင္အခါက်ယ္ဝန္းႀကီးမားေသာ ေမာရိယနိုင္ငံေတာ္ႀကီးကိုတည္ေထာင္ခ့ဲသူ စႏၵဂုတၱမင္းတရားႀကီး၏ ေျမးေတာ္ျဖစ္ေသာ သီရိဓမၼာေသာကမင္းဟုလည္း ေခၚတြင္ေသာ အေသာကမင္းသည္ ဗိႏၶဳသာရမင္းနွင့္ ဓမၼာမိဖုရားတို႔၏ သားေတာ္တစ္ပါးျဖစ္ေပသည္။ (BC-304)ခုနွစ္ခန္႔တြင္ ဖြားျမင္သည္ဟုခန္႔မွန္းၾကသည္။ အေသာကမင္းအရြယ္ေရာက္လ်ွင္ အဝႏိၲတိုင္း, ဥေဇၨနီျပည္ႀကီးကို စားရသည္။ ဥေဇၨနီျပည္စား မင္းသားဘဝ၌ပင္ သာကီဝင္သူေဌးသမီးျဖစ္ေသာ ေဝဋိသေဒဝီကို ယူခ့ဲ၍ ေနာင္အခါ ဗုဒၶသာသနာျပဳ မေထရ္ျမတ္တစ္ပါးျဖစ္လာေသာ ရွင္မဟိႏၵေထရ္ေလာင္းနွင့္ သဃၤမိတၱာေထရီေလာင္း, သားေတာ္နွင့္ သမီးေတာ္တို႔ကို ရခ့ဲသည္။

★တစ္ခါတစ္ပါး ဗိႏၶဳသာရမင္းႀကီး နာမက်န္းျဖစ္ေတာ္မူသည္ဟု ၾကားသိရလွ်င္ အေသာကမင္းသည္ ေဝဋိသေဒဝီနွင့္ သားေတာ္သမီးေတာ္တို႔ကို ဥေဇၨနီျပည္၌ပင္ထားခ့ဲ၍ ခမည္းေတာ္ရွိရာ ပါဋလိပုတၱေနျပည္ေတာ္သို႔ အလ်င္အျမန္လာခ့ဲ၍ ခမည္းေတာ္အားလုပ္ေက်ြးျပဳစုသည္။ ခမည္းေတာ္ ခႏၶာၿငိမ္းလ်ွင္ နိုင္ငံအလံုးကိုသိမ္းပိုက္လိုက္ေလသည္။ ထိုအခါ တကၠသိုလ္ျပည္၌ သူပုန္သူကန္တို႔ကိုနွိမ္နင္းေနသည့္ ေနာင္ေတာ္သုမန မင္းသားေခါင္းေဆာင္ေသာ (အေသာကမင္းသားနွင့္တစ္မိတည္းမဟုတ္သည့္ ) (ကိုးက်ိပ္ကိုးေယာက္)ေသာ ညီေနာင္မင္းသားတို႔သည္ သမုဒၵရာလိႈင္းထသက့ဲသို႔ စစ္ႀကီးခ်ီလာ၍ ပါဋလိပုတၱေနျပည္ေတာ္ကို ဝန္းရံလုပ္ၾကံၾကေသာ္လည္း အေရးမလွၾကပဲ ေသေၾကပ်က္စီးၾကရေလသည္။

★အေသာကမင္းသည္ ထီးနန္းကိုသိမ္းပိုက္ၿပီး၍ (၄)နွစ္ၾကာမွသာလ်ွင္ (BC-270 ျပည့္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္) ရာဇဘိေသကကို ခံယူေတာ္မူသည္။ စာေပအေထာက္အထားမ်ားအရ ရာဇဘိေသကမခံယူမီ တကၠသိုလ္ျပည္၏ သူပုန္သူကန္ရန္ကို နွိမ္နွင္းျခင္းစေသာ နိုင္ငံေနာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားေရးကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေနေၾကာင္း ယူဆရေပသည္။ ဘိုးေတာ္နွင့္ ခမည္းေတာ္တို႔နည္းတူ နိုင္ငံေတာ္ကိုခ့်ဲထြင္ခ့ဲေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ ရာဇဘိေသကခံယူေသာအခါ (ေဒဝါနံပီယ)ဟူေသာ ဘြဲ႔ကိုလည္းေကာင္း,
(ပီယဒႆ ီ)ဟူေသာ ဘြဲ႔ကိုလည္းေကာင္း ခံယူသည္။ တစ္မိတည္းဖြား ညီေတာ္ျဖစ္ေသာ တိႆ ကုမာရ အား အိမ္ေရွ႕အရာအပ္နွင္းသည္။ အဂၢမေဟသီမိဖုရားႀကီးကား အသႏီၶမိတၱတည္း။ ေဝဋိသေဒဝီသည္ သားေတာ္ မဟိႏၶ နွင့္ သမီးေတာ္ သိဃၤမိတၱာတို႔ကို ပါဋလိပုတၱေနျပည္ေတာ္သို႔ ပို႔ေစ၍ မိမိမူ ေဝဒိႆ ဂီရိၿမိဳ႕၌ပင္ ေနေလသည္။ မင္းတရားႀကီးသည္ နိုင္ငံေနာ္အုပ္ခ်ဴ ပ္ေရးကို စည္းစနစ္က်နစြာျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သည္။ နိုင္ငံေတာ္အတြင္း၌ နယ္ပယ္အသီးသီးသို႔ မင္းညီမင္းသားမ်ားနွင့္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေသာ အမတ္ႀကီးမ်ားကို ေစလႊတ္ကာအုပ္ခ်ဴ ပ္ေစသည္။ ျပည္နယ္ႀကီးမ်ား အုပ္ခ်ဴ ပ္ရသူကို ရာဇူကဟုေခၚ၍ ခရိုင္ဝန္အဆင့္အတန္းရွိသူမ်ားကို ျပာဒီသိကဟု ေခၚသည္။ နိုင္ငံေနာ္တစ္ခုလံုးကို ဌာနအသီးသီးခြဲ၍ အုပ္ခ်ဴပ္ေစရာ, ဌာနတာဝန္ခံကို မုခဟုလည္းေခၚ၍ မဟာမတၱဟုလည္းေခၚသည္။ အုပ္ခ်ဴ ပ္ေရးအတြက္ ခြဲျခားထားေသာ ဌာနမ်ားတြင္ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းဌာန, အခြန္ေတာ္စည္းၾကပ္ေရးဌာနနွင့္ စစ္တမ္းေကာက္ယူေရးဌာန, နိုင္ငံတြင္း နိုင္ငံပ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဌာန, တိုင္းရင္းထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဌာန, အျမတ္ေတာ္ေၾကးဌာနတို႔လည္္း ပါဝင္သည္။

★စစ္ဘက္၌လည္း ယင္းသို႔ပင္ ဌာနမ်ားခြဲ၍ အုပ္ခ်ဴ ပ္ရာ ေရေၾကာင္း, စားနပ္ရိကၡာ, ေျခလ်င္တပ္, ျမင္းတပ္, ရထားတပ္, ဆင္တပ္ စသည့္ဌာနတို႔ျဖစ္သည္။ အျခားနိုင္ငံမ်ားနွင့္လည္း သံတမန္လဲလွယ္ဆက္သြယ္ကာ ခ်စ္ၾကည္စြာဆက္ဆံခ့ဲရာ ဂရိနိုင္ငံသည္လည္း အေသာကမင္းႀကီး၏ ေမာရိယနိုင္ငံေတာ္နွင့္ အဆက္အသြယ္ရွိခ့ဲသည္။ အုပ္ခ်ဴ ပ္ေရးကို ေဆာင္ရြက္ရာ၌ မင္းတရားႀကီးသည္ အခ်ိန္မေရြး ေနရာမေရြးေဆာင္ရြက္သည္။ နိုင္ငံၿငိမ္းခ်မ္းသာယာမႈကို မင္းတရားႀကီးသည္ ကိုယ္ေရးထက္မကပင္ အေလးျပဳေပသည္။ အေသာကမင္းတရားႀကီးေရးထိုးခ့ဲေသာ ေက်ာက္စာတစ္ခ်ပ္၌- ❛❛တစ္ေလာကလံုး၏ ေကာင္းက်ိဴ းခ်မ္းသာအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္တာဝန္ထက္ ႀကီးေလးေသာ တာဝန္သည္မရွိ။

 ငါႀကီဳးပမ္းအားထုတ္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္သမ်ွတို႔သည္လည္း ေဝေနယ် သတၱဝါတို႔အား ဤပစၥဳပၸန္ဘဝ၌ ခ်မ္းသာသုချဖစ္ေစရံုသာမက ေနာင္တမလြန္ဘဝပါ ေကာင္းရာသုဂတိသို႔ ေရာက္ၾကေစျခင္းငွာ ငါ၌ ေဆာင္ရြက္သည့္တာဝန္တည္းဟူေသာ ေၾကြးျမီမွ လြတ္ကင္းေစရန္ျဖစ္သည္❞ဟူ၍ ပါရွိေလသည္။

★ဆိုခ့ဲသည့္အတိုင္း မင္းတရားႀကီးသည္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ နိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို တည္ေထာင္နိုင္သည္သာမက နိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို စနစ္တက် စီမံခန္႔ခြဲအုပ္ခ်ဴ ပ္နိုင္ခ့ဲေလရာ မင္းတရားႀကီး၏ အမိန္႔ရာဇသံကို ပါဋလိပုတၱေနျပည္ေတည္မွ အိႏၵဳ ျမစ္ဝွမ္းသို႔တိုင္လည္းေကာင္း, အာေရဗ်ပင္လယ္သို႔တိုင္လည္းေကာင္း မပ်က္မကြက္ ဦးထိပ္ရြက္ဆင္၍ နာခံၾကရေလသည္။ အေသာကမင္းတရားႀကီးသည္ ဖြားေတာ္မူသည္မွစ၍ မင္းအျဖစ္သို႔ေရာက္သည့္တိုင္ေအာင္ မ်ိဴ းရိုးစဥ္လာအတိုင္း ျဗဟၼဏအယူဝါဒီတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဘိုးေတာ္, ခမည္းေတာ္တို႔ ျပဳသကဲ႔သို႔ပင္ အာဇီဝကတို႔အား ကိုးကြယ္၍ ေန႔စဥ္ အာဇီဝက (၆၀ ၀၀၀)တို႔အား နန္းေတာ္၌ ဆြမ္းဝတ္ျပဳသည္။ သို႔ေသာ္ ဘိသိက္ခံ၍ (၄)နွစ္ေျမာက္ၿပီးေနာက္တြင္ နိေျဂာဓ သာမေဏငယ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဗုဒၶအယူဝါဒ၌ သက္ဝင္ယံုၾကည္ေသာ ဥပသကာတစ္ဦးျဖစ္လာၿပီးလွ်င္ သာမေဏငယ္၏ ဆရာေတာ္ျဖစ္ေသာ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္ျမတ္နွင့္တကြ မ်ားစြာေသာ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္တို႔ကို ရိုေသစြာ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္သည္။ ရဟန္းသံဃာတို႔ေနစိမ္႔ေသာငွာ ပါဋလိပုတၱေနျပည္ေတာ္၏ အေရွ႕ေနာင္ဘက္၌ အေသာကာရာမေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကို ေဆာက္လုပ္လွဴ ဒါန္းခဲ့ရာ အေသာကမင္းတရားႀကီး၏ ပထမဆံုးေသာ ကုသိုလ္ေတာ္အေဆာက္အအံုႀကီး ျဖစ္ေပသည္။
★ရာဇဘိေသက ခံယူၿပီးေနာက္ (၈)နွစ္အၾကာ (BC-262)ခုနွစ္တြင္ အေသာကမင္းႀကီးသည္ အေရွ႕ဘက္ပင္လယ္ကမ္းေျခ, မဟာနဒီနွင့္ ဂိုဒါဝရီျမစ္တို႔စပ္ၾကားရွိ ကလိဂၤတိုင္း(ၾသရိႆ )တိုင္းကို သိမ္းသြင္းရန္ ေရတပ္, ၾကည္းတပ္ အလံုးအရင္းနွင့္ ခ်ီတက္လုပ္ၾကံရာ အလိုေတာ္ျပည့္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အေသာကမင္းႀကီး၏ နို္င္ငံေတာ္သည္ ေတာင္ဘက္စြန္းျပည္နယ္ငယ္အခ်ိဳ႕မွအပ အိႏိၵယက်ြန္းဆြယ္တစ္ခုလံုး ပါဝင္ခ့ဲေလသည္။
★ကလိဂၤစစ္ပြဲတြင္ အေသာကမင္းႀကီး၏ ရာဇဝင္ေၾကာင္းကို လမ္းေျပာင္းလိုက္ေသာ စစ္ပြဲႀကီးဟု ဆိုရေပမည္။ မင္းတရားႀကီးသည္ ကလိဂၤကို ေအာင္နိုင္ရေသာ္လည္း ရႊင္လန္းအားရျခင္း မျဖစ္နိုင္ေတာ့ေပ။ ေသြးေခ်ာင္းစီးေအာင္ အျပင္းအထန္တိုက္ခိုက္ခ့ဲၾကသျဖင့္ ကလိဂၤတိုင္းရင္းသား သိန္းေသာင္းမက ေသေၾကပ်က္ဆီးၾကရသည္။ ေထာင္ေသာင္းခ်ီ၍ အိုးမ့ဲအိမ္မ့ဲျဖစ္ၾကရသည္။ ယင္းတို႔ကို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ မ်က္ဝါးထင္ထင္ေတြ႔ျမင္ရေသာအခါ လက္နက္အားကိုးျဖင့္ သူတစ္ပါးအား နွိပ္စက္သတ္ျဖတ္မိျခင္းကို ယူၾကံဳးမရျဖစ္မိသည္။ ရန္သူမ်ားကိုလည္း သနားစာနာမိသည္။ လူအခ်င္းခ်င္းအေပၚဝယ္ ေမတၱာတရား, ကိုယ္ခ်င္းစာ တရားတို႔ကိုသာ ပြားမ်ားမိေလသျဖင့္ စစ္အတိုက္အခိုက္၌ မ်ားစြာၿငီးေငြ႔ စက္ဆုတ္သြားသည္။ နိုင္ငံသူနိုင္ငံသားတို႔အား စိတ္ဝမ္းခ်မ္းေျမ့စြာျဖင့္ ေနထိုင္ေစလိုေသာစိတ္မ်ားျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိထက္အင္အားငယ္ေသာ နိုင္ငံမ်ားကို လက္နက္အင္အား လူအင္အားျဖင့္ ဖိနွိပ္တိုက္ခိုက္ အနိုင္ယူသည္ထက္ ေမတၱာတရားျဖင့္ အနိုင္ယူေတာ့မည္ဟု ဆံုးျဖတ္လိုက္ေလသည္။
★ကလိဂၤမွ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ ေမတၱာတရားနွင့္ ဂရုဏာတရားတို႔ကို အရင္းခံထား၍ သူတစ္ပါးအား ညွင္းပန္းနွိပ္စက္မႈကို မလိုလား, အားမေပးေသာ ဗုဒၶအယူဝါဒကို ပို၍ၾကည္ညိဳေလးစားကာ ထက္ထက္သန္သန္ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ျခင္းကို ျပဳ ၿပီးလ်ွင္ သာသနာေတာ္ကိုမ်ားစြာ ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူသည္။ တရားေတာ္နွင့္ေလ်ာ္ညီစြာ ေနထိုင္က်င့္ၾကံနိုင္ရန္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္လည္း ကိုယ္စိတ္နွစ္ပါးကို အထူးျပဳ ျပင္ေတာ္မူသည္။ မိမိသာမက မိမိ၏မိဖုရား, သားေတာ္, သမီးေတာ္, ေျခြရံသင္းပင္း အသိုက္အဝန္းနွင့္တကြ မိမိ၏နိုင္ငံသားအားလံုးတို႔၏ ပစၥဳပၸန္နွင္တမလြန္အက်ိဴ း စီးပြားျဖစ္ထြန္းေရး, လူသားအခ်င္းခ်င္း, ျပည္ေထာင္အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေကာင္းျမတ္ေသာတရားဓမၼျဖင့္သာ ေအာင္ျမင္ရာသည္ဟူေသာ ဓမၼဝိဇယဝါဒကို လိုက္နာက်င့္သံုးေစေလသည္။

★နိုင္ငံေတာ္အတြင္း၌ ဗုဒၶအယူဝါဒကို ၾကည္ညိဳေလးစားလာသူမ်ား ေပါမ်ားလာေအာင္ အားထုတ္သည္။ နိုင္ငံေတာ္အတြင္း၌ အရာထမ္းအမႈထမ္းမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္မ်ား၌ (၅)နွစ္တစ္ႀကိမ္ လွည့္လည္၍ တရားဓမၼမ်ားကို လူအမ်ားအား ေဟာၾကားျပသရန္ ညႊန္ၾကားသည္။ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာ ဗုဒၶဂယာ အစရွိေသာ ဘုရားရွင္နွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အထြက္အျမတ္ထားေသာ အရပ္မ်ားသို႔ အဖူးအေမ်ွာ္သြားေရာက္ၿပီးလွ်င္ ထိုေနရာအရပ္မ်ား၌ အထိမ္းအမွတ္အေဆာက္အအံုမ်ား စိုက္ထူတည္ေဆာက္ခ့ဲသည္။ မိမိေဆာင္ရြက္ခ့ဲသမ်ွအေၾကာင္းအရာမ်ားနွင့္ တရားဓမၼအဆံုးအမတို႔ကို ၾကာရွည္စြာမေပ်ာက္မပ်က္တည္တ့ံစိမ့္ေသာငွာ နိုင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ နယ္ပယ္အသီးသီးတို႔၌ ေက်ာက္တိုင္မ်ား, ေက်ာက္ျပားမ်ား, ေက်ာက္ဂူ လိုဏ္နံရံမ်ားတြင္ ကမၺည္းေက်ာက္စာထြင္း၍ အနွံ႔အျပား၌ ေမာ္ကြန္းထားခ့ဲသည္။ နိုင္ငံေတာ္အတြင္း အနွံ႔အျပညး၌ ေမာ္ကြန္းေက်ာက္စာမ်ားျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ထားခ့ဲရာ မိဂဒါဝုန္, လုမိၺနီ စေသာ ဗုဒၶအယူဝါဒဆိုင္ရာ အထြက္အျမတ္ေနရာမ်ား၌လည္းေကာင္း, ပါဋလိပုတၱေနျပည္ေတာ္မွ မိုင္ေပါင္း (၁၀၀၀၀)ေက်ာ္ေဝးေသာ အိႏၵိယအေနာက္ေျမာက္ေဒသ ပက္သွ်ဝါခရိုင္၌လည္းေကာင္း, ဘံုဘိုင္ျပည္နယ္အတြင္း၌လည္းေကာင္း, ၾသရိႆ (ကလိဂၤတိုင္း)ျပည္နယ္အတြင္း၌လည္းေကာင္း, စသျဖင့္ အိႏၵိယက်ြန္းဆြယ္တစ္ခုလံုး ေနရာအနွံ႔အျပား၌ ေတြ႔ရရာ စုစုေပါင္း ေက်ာက္တိုင္ (၃၀)ေက်ာ္ခန္႔ စိုက္ထူခ့ဲသည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။ ေက်ာက္စာေရးထိုးရာ၌ အကၡရာနွစ္မ်ိဴ း အသံုးျပဳေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။ တစ္မ်ိဴ းမွာ လက္ယာမွလက္ဝဲဘက္သို႔ေရးရေသာ ခေရာသွ်႒ီအကၡရာမ်ိဴ းျဖစ္၍ တစ္မ်ိဴ းမွာ ျဗာဟီၼအကၡရာမ်ိဴ းျဖစ္ရာ ေဒဝနာဂရီနွင့္ ယခုအိႏၵိယအကၡရာမ်ား၏ မူလအေျခခံအကၡရာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ မင္းတရားႀကီးသည္ အယူဝါဒေရးဆိုင္ရာ, လူမႈေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ားစြာတို႔ကိုလည္း ေဆာက္လုပ္ကုသိုလ္ျပဳခ့ဲသည္။ လူမ်ိဴ းမေရြး, ဇာတ္မေရြး, မရွိဆင္းရဲသားတို႔အား ေန႔စဥ္ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ားကို ရွာေဖြစုေဆာင္းၿပီးလွ်င္ ဗုဒၶဝါဒီအေပါင္းတို႔ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္နိုင္ေစရန္ ထူပါရံုေစတီေတာ္မ်ား တည္ေဆာက္ခ့ဲသည္။

ယင္းတို႔အနက္ ဗိုေပါျပည္နယ္, ဆန္ခ်ီအရပ္ရွိ သဦၥေစတီေတာ္ႀကီးသည္ အဓိကရထူပါရံုႀကီးတစ္ဆူ ျဖစ္ေပသည္။ ဘုရားရွင္ ေဟာ္ၾကားေတာ္မူခ့ဲေသာ ဓမၼကၡႏၶာ (၈၄၀၀၀)ကို အထိမ္းအမွတ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ဇမၺဴ ဒိပ္က်ြန္းအလံုး ေနရာအနွံ႔အျပား၌ ေစတီေတာ္ေပါင္း (၈၄၀၀၀), ေရတြင္းေရကန္ေပါင္း (၈၄၀၀၀)ကို လွဴ ဒါန္းခ့ဲသည္။ သာသနာ့အေမြခံနိုင္ရန္ သားေတာ္နွင့္သမီးေတာ္တို႔ကိုပင္ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ သြတ္သြင္းခ်ီးျမွင့္ခ့ဲသည္။ အေသာကရာမေက်ာင္းမွအပ အျခားေသာအရပ္မ်ား၌လည္း သံဃာမ်ားအတြက္ ေက်ာင္းမ်ားေဆာက္လုပ္လွဴ ဒါန္းခ့ဲ၍ ပစၥည္းေလးပါး အေထာက္အပံ့လည္း ေပးခ့ဲေပသည္။ အေသာကမင္းတရားႀကီးသည္ လူအေပါင္းအား ကိုယ္စိတ္နွစ္ပါး ဆင္းရဲေအာင္ နွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းမျပဳေပ။ မင္းတရားႀကီးသည္ မိမိတို႔နိုင္ငံသားတို႔အတြက္သာမဟုတ္ ေက်ာသားရင္သားမခြဲျခားပဲ ကမ႓ာတစ္ေလာကလံုးရွိ လူ,သတၱဝါတို႔၏ ေကာင္းက်ိဴ းခ်မ္းသာအတြက္ လိုလားေတာ္မူေသာ စိတ္ထားရွိေၾကာင္းကို မလိကတိုင္းတြင္ စိုက္ထူခ့ဲေသာ ေက်ာက္စာတစ္ခု၌- ❛❛ငါသည္ ငါ၏သားေတာ္, သမီးေတာ္တို႔အတြက္ ဤမ်က္ေမွာက္ဘဝ၌သာမက ေနာင္တမလြန္ဘဝ၏ ေကာင္းက်ိဴ းကိုပါ လိုလားေတာ္မူသက့ဲသို႔ လူခမ္သိမ္းတို႔အတြက္လည္း လိုလားေတာ္မူသည္။ လက္ေအာက္ခံ လူမ်ိဴ းတို႔၏စိတ္၌ မင္းတရားႀကီးသည္ ငါတို႔၏ဖခင္သဖြယ္ျဖစ္ပါေပသည္။ ငါတို႔ကို သူ႔ကိုယ္အား သူခ်စ္သက့ဲသို႔ ခ်စ္ပါေပသည္။ ငါတို႔ကား မင္းတရားႀကီး၏ သားသမီးသဖြယ္ျဖစ္ပါေပသည္❞ဟူ၍ ေအာက္ေမ႔သေဘာထားလာရန္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ဟု အရာထမ္းအမႈထမ္းမ်ား လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္ ညႊန္ၾကားထားခ်က္အရ သိရေလသည္။

★လူသားတို႔အတြက္သာမက တိရိစၧာန္မ်ားအေပၚ၌လည္း ၾကင္နာသနားေထာက္ထားေတာ္မူသည္။ ဗုဒၶဝါဒီအျဖစ္ ကူးေျပာင္းလာၿပီးေနာက္တြင္ သားသတ္ရံုမ်ား၌ အသတ္အျဖတ္ေလ်ာ့နည္းနိုင္သမွ် ေလ်ာ့နည္းေစသည္။ တိရစၧာန္မ်ားအတြက္ ေရတြင္းေရကန္မ်ားတူးေဖာ္ေပးသည့္အျပင္ တိရစၧာန္မ်ားအတြက္ ေဆးရံုမ်ားလည္း ေဆာက္လုပ္ေပးထားေလသည္။ မင္းတရားႀကီးသည္ နိုင္ငံသာယမႈ, ဝေျပာစည္ပင္မႈ, တိုးတက္မႈ၌ အရပ္ရပ္တို႔ကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူသည္။ ေမာရိယနိုင္ငံေတာ္အတြင္း ခရီးအသြားအလာ လြယ္ကူေစျခင္းငွာ ေျဖာင့္ျဖဴ းေသာ လမ္းႀကီး, လမ္းငယ္ အသြယ္သြယ္တို႔ကို ေဖာက္လုပ္သည္။ လမ္းေဘး တစ္ဖက္တစ္ခ်က္စီတြင္ ခရီးသြားမ်ားအရိပ္ရေစရန္ သစ္ပင္မ်ားကို စိုက္ေစသည္။ ခရီးသည္မ်ာ တစ္စခန္းမွ တစ္ခန္းသို႔ ခရီးအဆင့္ဆင့္သြားၾကရာ၌ အပန္းေျဖနားေနရန္ ဇရပ္အေဆာင္ေဆာင္တို႔ကို ေဆာက္ေစသည္။ လူနွင့္ တိရစၧာန္တို႔အတြက္ ေဆးဝါးလံုလံုေလာက္ေလာက္ရရွိေစရန္ နိုင္ငံေတာ္အနွံ႔အျပား၌ ေဆးဝါးပင္မ်ားကိုလည္း စိုက္ေစသည္။ နိုင္ငံေတာ္အတြင္း ေကာက္ပဲသီးနွံအထြက္ေကာင္းေစရန္ ဆည္းေျမာင္းမ်ားဖို႔ေပးသည္။ ျပဳ ျပင္သင့္သည္ကို ျပဳ ျပင္တူးေဖါက္ေပးသည္။ သစ္သီးျခံႀကီးမ်ားကို ျပဳစုပ်ိဴ းေထာင္ေပးသည္။

★အေသာကမင္းတရားသည္ ဗုဒၶသာသနာကို လြန္စြာခ်ီးျမွင့္လင့္အစား အျခားေသာ ဘာသာအယူဝါဒမ်ားအား အျပစ္ဆိုျခင္း, ရွူတ္ခ် ျခင္း, မျပဳေခ် ။ ကိုယ္ေတာ္တိုင္သာမက နိုင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ လူခပ္သိမ္းတို႔အား တစ္ဦး၏အယူဝါဒကို တစ္ဦးက ရွူတ္ခ် ျခင္း, ျပစ္တင္ျခင္းမျပဳရန္လည္း အမိန္႔ထုတ္ထားခ့ဲသည္။ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ ေစတီပုထိုး, ေက်ာင္းကန္ဇရပ္တို႔ကို ေဆာက္လုပ္လွဴ ဒါန္းသည့္နည္းတူ အာဇီဝကမ်ားအတြက္လည္းေကာင္း, ဂ်ိန္းဝါဒီမ်ားအတြက္လည္းေကာင္း, အယူဝါဒေရးရာ အေဆာက္အအံုမ်ားကို ထိုက္သင့္သလိုေဆာက္လုပ္လွဴ ဒါန္းေလသည္။

★သို႔ေသာ္ မင္းတရားႀကီးသည္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို လြန္စြာခ်ီးျမွင့္သျဖင့္ သာသနာေတာ္တြင္ အလြန္ျပန္႔ေျပာေသာ လာဘသကၠာရျဖစ္သည္။ ထိုအခါ လာဘ္လာဘကို ေမ်ွာ္ကိုး၍ တိတၳိတကၠတြန္းတို႔သည္ ရဟန္းခြင္သို႔ခိုးဝင္ၾကရာ သာသနာေတာ္တြင္ အညစ္အေၾကးတင္လာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မင္းတရားႀကီးသည္ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္၏ အဆံုးအမကိုယူ၍ သာသနာေတာ္တြင္းမွ ရဟန္းတုရဟန္းေယာ