ဒိုင္ပီသစြာ မွန္မွန္ကန္ကန္၊ မွ်မွ်တတ ႐ႈျမင္သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ရန္လို

" ဒိုင္ " ေနရာတြင္ရွိေသာသူမ်ားသည္ " ဒိုင္ပီသရန္လို "

အားကစားပြဲမ်ားတြင္ "ဒိုင္ " သည္ လြန္စြာအေရးပါေသာ ေနရာ၌ရွိသည္။ ၎တို႔၏ အဆံုးအျဖတ္သည္ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္အသင္းမ်ားအေပၚ ႀကီးမားေသာအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိ႐ံုသာမက ပြဲၾကည့္ပရိသတ္မ်ားအေပၚ ၌လည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားစြာျဖစ္ေစသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ "ဒိုင္ " မ်ား၏ အဆံုးအျဖတ္သည္ မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖင့္ မွ်တမႈရွိရန္လိုသည္။ "ဒိုင္ " သည္ ႏွစ္ဖက္အသင္း၏ မ်က္ႏွာကိုမၾကည့္ဘဲ ၿပိဳင္ပြဲ၏ သတ္မွတ္ထားသည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကိုသာၾကည့္ၿပီး ယင္းစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ အညီသာ ဆံုးျဖတ္ၾကရသည္။ သို႔မွသာ " ဒိုင္ပီသေသာသူမ်ား " ျဖစ္ၾကေပမည္။

ကမၻာ့ဒိုင္ျဖစ္သည့္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးကို ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ စစ္၏ေဘးအႏၲရာယ္ အသြယ္သြယ္မွ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ားကိုကယ္တင္ရန္၊ ႏိုင္ငံႀကီးငယ္မဟူ အခြင့္အေရး တန္းတူရည္တူရရွိေစရန္ စသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ စတင္ဖြဲ႕စည္းခ်ိန္မွ ယေန႔တိုင္ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီး၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားစြာရွိခဲ့ရာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအမ်ားစု၏ သံုးသပ္ခ်က္တစ္ခုမွာ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း အျငင္းပြားမႈ တစ္စံုတစ္ရာရွိလာပါက ကုလသမဂၢ၏ အခန္းက႑ေမွးမွိန္သြားၿပီး အင္အားႀကီးႏိုင္ငံႏွင့္ အင္အားငယ္ႏိုင္ငံတို႔ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားပါက အင္အားငယ္သည့္ႏိုင္ငံ၏ အခန္းက႑ကြယ္ေပ်ာက္သြားျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ကမၻာ့အေရးကိစၥမ်ားတြင္ ကုလသမဂၢ၏အသံၾသဇာသည္ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားအတြက္ တုိးတိတ္လွၿပီး ႏိုင္ငံငယ္မ်ားအတြက္ " ေရနစ္ရာ၀ါးကူထိုး " ဆုိသကဲ့သို႔ က်ယ္ေလာင္ေသာအသံမ်ား ထြက္ေပၚလာတတ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

လူ႕အခြင့္အေရးလား ဘဂၤါလီအခြင့္အေရးလား

ကမၻာ့ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီး၏ လက္ေအာက္ခံအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး (OHCHR) က ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ Interview with Rohingyas Fleeing from Myanmar Since 9 October 2016 ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ယင္းအစီရင္ခံစာ၏ေခါင္းစဥ္မွာပင္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အေနျဖင့္ အစဥ္တစ္စိုက္ တရား၀င္ကန္႔ကြက္ျခင္း၊ သံုးစြဲမႈမျပဳရန္ေမတၱာရပ္ခံျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည့္ ‘ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ’ ဆိုေသာ အသံုးအႏႈန္းကို သံုးႏႈန္းထားသည္ကို ဦးစြာသတိျပဳမိသည္။ အမွန္စင္စစ္ “ ဘဂၤါလီ ” အျဖစ္ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား အထင္အရွားရွိသူတို႔၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မူလဇစ္ျမစ္တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာမွ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေစရန္ အတုအေယာင္ လိမ္ညာဖန္တီးမႈမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက အမွန္ကိုအမွန္အတုိင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ကမၻာ့ကုလသမဂၢအဖြဲ႕၀င္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ႏိုင္ငံတစ္ခု၏ တရား၀င္ကန္႔ကြက္ခ်က္၊ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္မ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳကာ အစီရင္ခံစာတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေခါင္းစဥ္တပ္သံုးစြဲျခင္းသည္ပင္ မွန္ကန္မွ်တမႈရွိပါရဲ႕လား၊ လူ႕အခြင့္အေရးကို ဗန္းျပၿပီး ဘဂၤါလီအေရးကို ေရွ႕တန္းတင္ျခင္းလားဟု ေမးခြန္းထုတ္လိုပါသည္။

“သမိုင္း”ဟူသည္ လိမ္ညာ၍မရပါ။ ေျပာင္းျပန္လွန္၍ မရပါ။ “ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ” ဆိုသည့္ အသံုးအႏႈန္းကို အသက္သြင္းရန္ ဖဆပလေခတ္ ဘူးသီးေတာင္အမတ္ အဗၺဒူဂါဖားဆိုသူက တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၀ ရက္ Guardian ေန႔စဥ္သတင္းစာတြင္ စတင္အသံုးျပဳခဲ့သည္။ အဗၺဒူဂါဖားကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္လိုသူ မသမာသူအႀကံသမားမ်ားက ဘဂၤါလီမ်ားကို ရခိုင္ေဒသ၌ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးတစ္ခုအသြင္ျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာကို မုသာ၀ါဒမ်ားစြာအသံုးျပဳ၍ ပံုေဖာ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုသည့္ လူမ်ိဳးမရွိေၾကာင္း ခုိင္လံုသည့္ သမိုင္းအေထာက္အထား တစ္ခုမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေကာက္ယူခဲ့သည့္ သန္းေခါင္စာရင္း ပင္ျဖစ္သည္။ ကိုလိုနီေခတ္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရလက္ထက္ ေကာက္ယူခဲ့သည့္ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္း၊ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံျခားလူမ်ိဳးမ်ား၌ အိႏိၵယအစုတြင္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးဟုသာ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁၉၇၃ ခုႏွစ္၊ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းမ်ားတြင္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး မပါရွိျခင္းက ထင္ရွားသည့္ သမိုင္းသက္ေသ တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။

မွ်တမႈမရွိသည့္ အစီရင္ခံစာ၏အစပ်ိဳးမႈ

OHCHR ၏ အစီရင္ခံစာအား ေရးသားျပဳစုရာတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၊ ေကာ့ဘဇားခ႐ိုင္အတြင္းရွိ ဒုကၡသည္စခန္း ၂ ခု၊ ယာယီေနရာတစ္ခုႏွင့္ ရြာ ၅ ရြာရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးလာသူအမည္ခံ ဘဂၤါလီမ်ားအား ေမးျမန္း၍ ျပဳစုထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ေျမျပင္တြင္ အမွန္တကယ္ရွိသည့္ ကိန္းဂဏန္းအေရအတြက္မ်ားႏွင့္ ကြဲလြဲႏိုင္ေသာ္လည္း ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အေရအတြက္အရ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ၎တို႔အေခၚ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္စုစုေပါင္း တစ္သန္းေက်ာ္ရွိၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ၈ သိန္းေက်ာ္ရွိသည္ဟု ဆိုထားပါသည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္ေန႔ က်ီးကန္းျပင္အေျခစိုက္ ျမန္မာႏိုင္ငံနယ္ျခားေစာင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဌာနခ်ဳပ္အပါအ၀င္ ငါးခူရႏွင့္ ကုိးတန္ေကာက္ ရဲကင္းစခန္းမ်ားအား ဘဂၤါလီအၾကမ္းဖက္အုပ္စု ၂၀၀ ဦးခန္႔က ၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္၍ အၾကမ္းဖက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ လက္နက္ ၆၅ လက္ႏွင့္္ ခဲယမ္းအမ်ားအျပား သိမ္းယူသြားခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္သို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာသူ ၆၆၀၀၀ ခန္႔ ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထား၍ ယင္းပမာဏမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဘဂၤါလီစုစုေပါင္း၏ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာ ရွိပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းက်န္ရွိေသာ အၾကမ္းဖက္မႈကို မလိုလားဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထုိင္လိုသည့္ ဘဂၤါလီ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္လိုအပ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေဒသမ်ားတြင္ ဘဂၤါလီမ်ားသာ ေနထိုင္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ရခိုင္၊ ဗမာ၊ ၿမိဳ၊ ခမီး၊ သက္၊ ဒိုင္းနက္ အစရွိသည့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားလည္း ေနထိုင္ၾကပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ယင္းေဒသတြင္ေနထိုင္ေသာ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း တြင္ က်န္ရွိေနေသာ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိသည့္ ဘဂၤါလီမ်ားအား လ်စ္လ်ဴ႐ႈ၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံေရာက္ ဘဂၤါလီေျခာက္ေသာင္းေက်ာ္ထဲမွ အင္အား ၂၀၀ ေက်ာ္အေပၚေမးျမန္း၍ အစီရင္ခံစာေရးသားသူသည္ တရားမွ်တမႈရွိပါ၏ေလာ၊ သမာသမတ္က်မႈရွိပါရဲ႕လားဟု ဦးစြာ စဥ္းစားသံုးသပ္မိပါသည္။ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ေမးျမန္းခံရသူမ်ား၏ ေနရပ္မ်ားမွာလည္း ၾကက္႐ိုးျပင္၊ ၀ါးပိတ္၊ ငါးစားၾကဴး၊ ပြင့္ျဖဴေခ်ာင္း၊ ေရခတ္ေခ်ာင္းခြဆံုႏွင့္ ဓါႀကီးဇားစသည့္ ရြာမ်ားမွာ လက္နက္ကိုင္ အၾကမ္းဖက္မႈကို အစက က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည့္ ေက်းရြာမ်ားမွ ဘဂၤါလီမ်ားသာျဖစ္ေနသည္ကလည္း စဥ္းစားသင့္သည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ကုလသမဂၢ၀န္ထမ္းမ်ား တန္ဘိုးထားလိုက္နာရမည့္က်င့္၀တ္

OHCHR အစီရင္ခံစာကို ေရးသားသူမ်ားသည္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီး၏ ၀န္ထမ္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ကမၻာ့ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းႀကီးတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနၾကသည့္ ၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ တန္ဖိုးထားၿပီး ေလးစားလိုက္နာလုပ္ေဆာင္ရမည့္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ားကိုလည္း ျပ႒ာန္းထားရွိပါသည္။ ေလ့လာမႈမ်ားအရ Code of Ethics for United Nations Personnel တြင္ သစၥာရွိမႈ(Loyalty)၊ သမာသမတ္က်မႈ (Inpartiality)၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္မႈ(Integrity)၊ တာ၀န္ယူတာ၀န္ခံမႈ(Accountability)ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအေပၚ ေလးစားလိုက္နာမႈ(Respect for Human Rights) စသည္တို႔ ပါ၀င္ေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ ထို႔အျပင္ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကင္းျခင္း၊ ဘက္လိုက္မႈကင္းျခင္းတို႔လည္းရွိရန္ သတ္မွတ္ထား ပါသည္။ သမာသမတ္က်မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ေအာက္ပါအတုိင္းျပ႒ာန္းထားပါသည္-

Impartiality - United Nations personnel, in the performance of their official duties, shall alwalys act with impartiality, objectivity and professionalism. They shall ensure that expression of personal views and convictions does not compromise or appear to compromise the performance of their official duties or the interests of the United Nations. They shall not act in a way that unjustifiably could lead to actual or perceived preferential treatment for, or against particular individuals, groups or interests.

OHCHR ၏ အစီရင္ခံစာႏွင့္ အစီရင္ခံစာေရးသားသူတို႔မွာ ၎တို႔လိုက္နာရမည့္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္၍ အမုန္းတရားမ်ားရွိေနဆဲျဖစ္သည့္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းႏွစ္ရပ္အနက္မွ တစ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု တည္း၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ား၊ ၎အထဲမွ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ပတ္သက္ေနႏိုင္ေသာ လူနည္းစုမ်ား၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားကိုသာ အစီရင္ခံစာအျဖစ္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းသည္ သမာသမတ္က်မႈမရွိဘဲ ဘက္လိုက္သည့္ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းမွ်သာျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ တကယ္ဆိုလွ်င္ တစ္ဖက္မွရရွိသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္၊ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားတို႔ထံမွ ရရွိႏိုင္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ အစုိးရဘက္မွ ရရွိေသာ သတင္းအခ်က္အလက္တို႔ကို ႏႈိင္းယွဥ္ခ်ိန္ထိုး စဥ္းစားသံုးသပ္၍ ေရးသားသင့္ၿပီး သတင္းအမွားမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့သည့္ အေျခအေနကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသုိ႔မဟုတ္ဘဲ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုတည္းမွ လူနည္းစုတစ္စု၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားကို အေျခခံ၍ အစီရင္ခံစာေရးသားျခင္းသည္ ကုလသမဂၢ၏ ပဋိညာဥ္ႏွင့္ ကုလသမဂၢ၀န္ထမ္းမ်ား၏ က်င့္၀တ္သိကၡာကို အႀကီးအက်ယ္ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာတို႔၏စိတ္ရင္းျဖစ္သည့္ အျပန္အလွန္ ႐ိုေသေလးစားျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ေသာ စကားပံုရွိသည္။ ၎မွာ “ ဘုတ္ကုိက်ီး႐ိုေသ၊ က်ီးကိုဘုတ္႐ိုေသ ”ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈကင္းေသာ OHCHR ၏ အစီရင္ခံစာအတြက္ စာေရးသူ၏အျမင္မွာ (ျမန္မာျပည္သူတစ္ရပ္လံုး၏ အျမင္ႏွင့္လည္း ကိုက္ညီႏိုင္ပါသည္) ေလးစားဖြယ္ရာမရွိဟူ၍သာျဖစ္ပါသည္။

OHCHR ၏ အစီရင္ခံစာပါအေၾကာင္းအရာမ်ား

OHCHR ၏ အစီရင္ခံစာအား ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ အစီရင္ခံစာအား အေၾကာင္းအရာ ၉ ခ်က္အေပၚ မူတည္၍ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အေၾကာင္းအရာဆိုေသာ္လည္း ျပင္းထန္ေကာက္က်စ္ေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားသာျဖစ္ပါသည္။ ကြပ္မ်က္ျခင္း(Executions) ၊ လက္စေဖ်ာက္ဖမ္းဆီး ေခၚေဆာင္ျခင္း (Enforced Disapperance) ၊ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္း(Rape)၊ ႏွိပ္စက္ျခင္း(Torture)၊ ဥပေဒမဲ့ဖမ္းဆီးျခင္း (Arbitrary Detention)၊ ေဆး၀ါးကုသမႈမရွိျခင္း(Lack of Medical Care)၊ ေနအိမ္ႏွင့္ ပစၥည္းမ်ားဖ်က္ဆီးျခင္း(Destruction of Property)၊ လုယက္ျခင္းႏွင့္သိမ္းယူျခင္း(Looting and Occupation)၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း(Discaimination) ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

ယင္းအစီရင္ခံစာပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ဖတ္႐ႈရသည္မွာ စြပ္စဲြခံရသည့္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ မ်ားမဆိုထားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ပင္ သည္အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ လုပ္ရပ္မ်ားကို ငါတို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ လုပ္ပါ့မလားဟုပင္ ေတြးထင္မိပါသည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၉ ရက္ေန႔ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္၍ ၎တို႔ယူေဆာင္သြား ေသာ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ား အျမန္ျပန္လည္သိမ္းဆည္းရရွိေစရန္ တပ္မေတာ္သားမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား ပူးေပါင္း၍ နယ္ေျမရွင္းလင္းျခင္းမ်ားေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ကို ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ထုတ္ျပန္ေနသည့္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားသတင္းႏွင့္ ေန႕စဥ္ထုတ္သတင္းစာမ်ားတြင္ ဖတ္႐ႈရပါသည္။ ထိုသို႔ထုတ္ျပန္သည့္သတင္းမ်ား အရ ယင္းလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအား အၾကမ္းဖက္စီးနင္းတိုက္ခိုက္သူမ်ားက ေစာင့္ႀကိဳတိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ေခ်ာင္းေျမာင္းပစ္ခတ္ျခင္း၊ အင္အားသံုး၍ ၀ိုင္းပတ္တိုက္ခိုက္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား က်ဆံုးထိခိုက္ ဒဏ္ရာရရွိေၾကာင္းကိုလည္း ၾကားသိရပါသည္။ ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ လံုၿခံဳေရးသတိ ႀကီးစြာ ေဆာင္ရြက္ရမည္သာျဖစ္၍ အစီရင္ခံစာပါ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကဲ့သို႔ လုပ္ရပ္မ်ားကို က်ဴးလြန္ရန္၊ လုပ္ေဆာင္ရန္ျဖစ္ႏိုင္၊ မျဖစ္ႏိုင္ကိုလည္း ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားသံုးသပ္ရန္ လိုပါသည္။

ထုိ႔အျပင္ ဥပေဒစကားအရဆိုရလွ်င္ တပ္မေတာ္သားမ်ားအေနျဖင့္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ အသြင္ေဆာင္သည့္ အေျခအေနမ်ိဳး၌ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားတြင္ လိုက္နာရသည့္ အေျခခံဥပေဒသမ်ားျဖစ္သည့္ တိုက္ခိုက္သူမ်ားႏွင့္ အရပ္သားမ်ားကိုခြဲျခားျခင္း၊ စစ္ေရးလိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ အညီသာ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အခ်ိဳးအစားညီမွ်မႈ အတိုင္းအတာအတြင္းကသာ ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ လူသားဆန္စြာ ျပဳမူဆက္ဆံျခင္း အေျခခံဥပေဒသမ်ားႏွင့္အညီ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနျဖင့္လည္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ဖမ္းဆီးျခင္းႏွင့္ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ ရွာေဖြျခင္းႏွင့္သိမ္းဆည္းျခင္း၊ အင္အားသံုးၿဖိဳခြဲျခင္းႏွင့္ လက္နက္အသံုးျပဳျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ အဆင့္ဆင့္အတိုင္း အခ်ိဳးအစားညီမွ်မႈ၊ ဥပေဒႏွင့္ညီၫြတ္မႈ၊ တာ၀န္ခံမႈႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္ဟူသည့္ အေျခခံဥပေဒသမ်ားႏွင့္အညီ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။ စည္းကမ္းစနစ္တက်ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အမိန္႕နာခံမႈရွိသည့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္၍ တာ၀န္ရွိသူအဆင့္ဆင့္မွလည္း အနီးကပ္ၾကပ္မတ္ ကြပ္ကဲၾကမည္သာျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ စည္းကမ္း မလိုက္နာမႈ အနည္းငယ္ရွိႏိုင္သည့္တုိင္ OHCHR အစီရင္ခံစာပါ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကဲ့သို႔ လက္လြတ္စပယ္ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် က်ဴးလြန္ျခင္း၊ လုပ္ေဆာင္ျခင္းမ်ား မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း မွန္ကန္စြာ သံုးသပ္ႏိုင္ပါသည္။

အေျခအျမစ္မရွိေသာ ေကာလာဟလမ်ားႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ပါသည့္ မုသားစကားမ်ား

ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္ ကုလသမဂၢအဖဲြ႕အစည္းမ်ားအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ သံတမန္မ်ား၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပ သတင္းမီဒီယာမ်ားအား အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားသို႔ သြာေရာက္ေလ့လာခြင့္၊ သတင္းရယူခြင့္မ်ား စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ႐ံုးအေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးေကာ္မတီဖြဲ႕စည္း၍ အခ်ိန္ႏွင့္တစ္ေျပးညီ သတင္းထုတ္ျပန္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးသကဲ့သို႔ သက္ဆုိင္ရာဌာနမ်ားမွလည္း သတင္းထုတ္ျပန္မႈမ်ား၊ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမ်ားျပဳလုပ္၍ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပည္တြင္း ျပည္ပ သတင္းမီဒီယာတခ်ိဳ႕ႏွင့္ လူပုဂၢဳိလ္အဖြဲ႕အစည္းတခ်ိဳ႕ တို႔သည္ အေျခအျမစ္မရွိသည့္ ေကာလာဟလမ်ားသာမက ေနာက္ကြယ္တြင္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားပါသည့္ မုသားစကားမ်ားကို ထုတ္လႊင့္ေျပာဆုိမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္လာသည္ကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ၾကားသိရပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ဆုိရလွ်င္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းမီဒီယာမ်ားႏွင့္ လူမႈကြန္ရက္မ်ားတြင္ မဟုတ္မမွန္လုပ္ႀကံဖန္တီးထားသည့္ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အယ္လ္ဂ်ားဇီးယား ႐ုပ္သံသတင္းဌာနက လုပ္ႀကံဖန္တီးထားသည့္ သတင္းမွားမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနသည့္အတြက္ သတိရွိရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ Twitter in chief # Rohingya Fake News on A J News Grid အစီအစဥ္တြင္ သတိေပးထုတ္လႊင့္သြားခဲ့သည္ကို သတိျပဳမိပါသည္။ အလားတူပင္ ကေမၻာဒီယားႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုအား ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံထုတ္ Daily Mail သတင္းစာ၏ Online စာမ်က္ႏွာတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ျဖစ္စဥ္အျဖစ္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္ကိုလည္း ဖတ္႐ႈမိပါသည္။

ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနျဖင့္ ရခိုင္ေဒသအၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားအား ႏိုင္ငံတကာသို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ထုတ္ျပန္ႏိုင္ေရးအတြက္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ ဦးေဆာင္သည့္ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႕စည္းထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ဒုတိယသမၼတ ဦးျမင့္ေဆြ ေခါင္းေဆာင္သည့္ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ကိုလည္း ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး ၎အဖြဲ႕မ်ားမွ ရခုိင္ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ မီဒီယာမ်ားအားလည္း ၎ေဒသတြင္ ကြင္းဆင္းေစ၍ ေဒသခံႏွစ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား ေတြ႕ဆံုေစၿပီး လြတ္လပ္စြာေမးျမန္းခြင့္မ်ား ျပဳခဲ့ပါသည္။ ထုိသို႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းစဥ္ ဘဂၤါလီမ်ားက မုဒိမ္းျဖစ္စဥ္မရွိေၾကာင္းႏွင့္ အိမ္မ်ားကိုမီး႐ႈိ႕သူမ်ားမွာ ဘဂၤါလီ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ထိုသုိ႕ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားသူမ်ားထဲမွ ဘဂၤါလီေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ခံတစ္ဦး အသတ္ခံခဲ့ရပါသည္။ တရား၀င္သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ ေအာက္တိုဘာလ ၉ ရက္ေန႔ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာေဒသအတြင္း အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္သူမ်ားက အျပစ္မဲ့ အရပ္သားျပည္သူမ်ားအား သတ္ျဖတ္ဖမ္းဆီးခဲ့မႈျဖစ္စဥ္ ၁၉ ခုမွ ေသဆံုးသူ ၁၃ ဦး၊ ဒဏ္ရာရသူ ၂ ဦးႏွင့္ ဖမ္းဆီး၊ ေပ်ာက္ဆံုးသူ ၉ ဦးရွိခဲ့သည္ကိုမူ OHCHR ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပမထားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ၎တို႔အထဲမွ အမ်ားစုသည္ ေဒသတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ လူမ်ိဳးစြဲ၊ ဘာသာစြဲ မထားဘဲ ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို တရားနည္းလမ္းက်က် ကူညီေပးေနသူမ်ားသာျဖစ္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္အစုိးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပကတိအမွန္တရားမ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳ၍ ယခုကဲ့သို႔ တစ္ဖက္သတ္ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းေအာင္ အစီရင္ခံစာေရးသားခဲ့ျခင္း၏ ေနာက္ကြယ္မွ အေၾကာင္းအရာမ်ားအေပၚ ဒိြဟစိတ္မ်ားစြာျဖင့္ သံသယစိတ္မ်ား ႀကီးထြားေစခဲ့ပါသည္။

အမ်ိဳးသားေရးအႏၲရာယ္ကို စုစည္းညီၫြတ္မႈအားျဖင့္ ကာကြယ္

ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးကို ဖတ္႐ႈေလ့လာရင္းျဖင့္ မေ၀းကြာေသးေသာကာလ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ၀န္းက်င္ကျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ကိုဆုိဗိုအေရးအခင္းကို မိမိႏိုင္ငံအတြက္ သင္ခန္းစာယူဖြယ္ရာ ႏႈိင္းယွဥ္သံုးသပ္ မိခ်ိန္တြင္ အမ်ိဳးသားေရးအႏၲရာယ္အျဖစ္ ႐ႈျမင္မိပါသည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ပါရွိသည့္ မုသာ၀ါဒမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာရွ၏ကိုဆိုဗိုအျဖစ္ တြန္းပို႔ေနေရာ့သလားဟုပင္ စိုးရိမ္ပူပန္မိပါသည္။ နယ္ေျမေဒသ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္သည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရး တာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္ေနၾကေသာ လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ မဟုတ္မမွန္ လုပ္ႀကံစြပ္စြဲမႈမ်ားသည္ ယင္းေဒသအတြင္းရွိ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ေရး၊ ကန္႔သတ္ေရးတို႔အျပင္ R2P ဆိုသည့္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ခြင့္တုိင္ေအာင္ ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ေနသည္လားဟု ေတြးေတာစရာမ်ား ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ ယင္းေဒသတြင္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡ တစ္စံုတစ္ရာျဖစ္ေပၚတုိင္း ေဒသခံတုိင္းရင္းသားမ်ား ရြာလံုးကြၽတ္ထြက္ေျပး ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရသည့္ သမိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ား ရွိခဲ့ပါသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္လည္း အမွန္တကယ္ ေျမျပင္၌ လူနည္းစုျဖစ္ေနသည့္ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားရွိသည့္ ၿမိဳ႕၊ ရြာ ေနရာမ်ားသို႔ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ၾကပါသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ပဋိပကၡသည္ ႏိုင္ငံ့အစိုးရတစ္ခုတည္းႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာကိစၥမဟုတ္၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္သာ သက္ဆုိင္သည့္ကိစၥမဟုတ္၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ကိစၥမဟုတ္ဘဲ တစ္ႏိုင္ငံလံုး၊ တစ္မ်ိဳးသားလံုး၊ ျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုးႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ အမ်ိဳးသားေရးကိစၥျဖစ္သည္။ ယင္းအမ်ိဳးသားေရးကိစၥအား အမ်ိဳးသားေရးအႏၲရာယ္အျဖစ္ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ ေနျခင္းကိုလည္း အားလံုး၏ စည္းလံုးညီၫြတ္မႈအားျဖင့္ တားဆီးကာကြယ္ၾကရန္ လိုအပ္ပါသည္။ မိမိတို႔ အမ်ိဳးသားအခ်င္းခ်င္း လူပုဂၢိဳလ္၊ အဖြဲ႕အစည္း၊ ဂုိဏ္းဂဏ၊ ပါတီ စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားေနၾကမည့္အစား စည္းလံုးမႈစြမ္းအား၊ စုစည္းညီၫြတ္ေသာအင္အားတို႔ျဖင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ၾကပါစုိ႕လို႔ တိုက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။

ဥပေဒဘက္ေတာ္သားမ်ိဳးခ်စ္တစ္ဦး
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္႐ုံး