စကားဦး -
ဘတ္ဖက္ေဗဒ (Buffettology)
ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ႕ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ နည္းစနစ္မ်ား
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ဒီစာအုပ္ဟာ ဘာ့ခ္ရိႈင္းယားဟဲသေဝး ရွယ္ယာပိုင္ရွင္ေတြထံ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ေရးတဲ့ ေပးစာေတြကို ျဖတ္ညွပ္ကပ္ထားတဲ့ ထူးမျခားနားစာအုပ္တအုပ္ မဟုတ္သလို ပုဂၢိုလ္ေရး အတင္းအဖ်င္းေတြနဲ႔ တင္းၾကမ္းျပည့္ေနတဲ့ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ အတၳဳပၸတၱိစာအုပ္တအုပ္လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီစာအုပ္ဟာ ဝါရင္းရဲ့ ရင္းနီွျမဳပ္နံွမႈ နည္းစနစ္ေတြကို အက်ယ္ျပန္႔ဆံုး ေလ့လာျပီး အေသးစိတ္ ရွင္းျပထားတဲ့ ပထမဆံုး စာအုပ္တအုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ထူးထူးကဲကဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ စီးပြားေရးအျမင္အရ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွၿခင္းနည္းစနစ္ကို သင္ၾကားျပသေပးဖို႔အတြက္ က်မ ဒီစာအုပ္ကို ေရးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္မွာ ဝါရင္း မက္မက္ေမာေမာ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ေရြးခ်ယ္ရာမွာ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ သဘာတရားကအစ သခ်ာၤေဖာ္ျမဴလာအဆံုး ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ စနစ္ၾကီးတခုလံုးကို တင္ျပထားပါတယ္။
ဒီစာအုပ္ကို ေရးရာမွာ ဝါရင္းကိုယ္တိုင္ မပါပါဘူး။ ဒီလို စာအုပ္မ်ိဳးကို တခ်ိန္မွာ သူ႔ေခြ်းမေဟာင္းက ေရးလိမ့္မယ္လို႔ ဝါရင္း ၾကိဳျမင္ခဲ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၇၀ ျပည့္လြန္နွစ္ေတြမွာ က်မက ေတးဂီတျဖန္႔ခ်ီေရး ကုမၸဏီတခုနဲ႔ ေအာင္ျမင္တဲ့ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းတခုကို ဦးေဆာင္တဲ့ လုပ္ငန္းရွင္တဦး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၁ မွာတာ့ က်မဟာ ဝါရင္းရဲ့သား ပီတာနဲ႔ ခ်စ္ကြ်မ္းဝင္ခဲ့ျပီး ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆံုး မိသားစုရဲ့ အဖြဲ့ဝင္တေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
စာေရးဆရာၾကီး စေကာ့တ္ဖစ္ဂ်ရယ္က သိပ္ခ်မ္းသာတဲ့ သူေတြဟာ သာမာန္လူေတြနဲ႔ မတူဘူးလို႔ ေရးခဲ့တာ မွန္ပါတယ္။ ဘတ္ဖက္မိသားစုရဲ့ အထူးဆန္းဆံုး အခ်က္ကေတာ့ မိသားစုဝင္ေတြနဲ့ မိတ္ေဆြေတြကို နဳတ္လံုဖို႔ ေတာင္းဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပီတာနဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ေနစဥ္အတြင္း ဝါရင္းဘတ္ဖက္နဲ႔ သူ႔လုပ္ငန္းအေၾကာင္းကို အျပင္လူေတြကို မေျပာဖို႔ က်မကို နွစ္ၾကိမ္တိတိ ညႊန္ျကားခဲ့ပါတယ္။ အခုလို စာအုပ္မ်ိုး ေရးဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ ေဝးေရာေပါ့။
၁၉၉၃ မွာ ပီတာနဲ႔ က်မ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲစြာ ကြာရွင္းခဲ့ပါတယ္။ ကြာရွင္းျပီး မၾကာခင္မွာပဲ စာအုပ္တိုက္ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားအျပားက ဝါရင္းဘတ္ဖက္နဲ႔ သူ႔မိသားစုရဲ့ အတြင္းေရးေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားဖို႔ က်မကို ျမဴဆြယ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ ပုဂၢလိကဘဝအေၾကာင္းကို ေရးသားထုတ္ေဝထားတာ မရိွေသးပါဘူး။ က်မကို ကမ္းလွမ္းတဲ့ ေရးသားခက အိမ္ေထာင္ကြဲျပီးစ စိတ္အေျခအေနမွာ အလြန္မက္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမ္းလွမ္းမႈအားလံုးကို က်မ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။
လူေတြ တကယ္စိတ္ဝင္စားတာက အရင္း ေဒၚလာ ၁၀၅,၀၀၀ ကို ေဒၚလာ ၂၀ ဘီလီယံေက်ာ္ ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ ရင္းနီွးျမဳပ္နံွမႈနည္းစနစ္ပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အဲဒီအခ်ိန္ေန အခုခ်ိန္အထိ က်မ သိေနပါတယ္။ က်မစိတ္ကို တကယ္ဆြဲေဆာင္နိုင္တာကလည္း ဒီအပိုင္းပါပဲ။ ဒါၾကာင့္ ဒီအပိုင္းကိုပဲ က်မ စာအုပ္ေရးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေၾကာင္းေတြကို က်မ မေရးပါဘူး။
ဒီစာအုပ္ကို ေရးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ျပီးတဲ့အခါ က်မ ေဒဗစ္ကလပ္ခ္ကို ဆက္သြယ္ခဲ့ပါတယ္။ သူက ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈဆိုင္ရာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာသံုးသပ္သူတဦးပါ။ သူဟာ ဘတ္ဖက္မိသားစုရဲ့ မိတ္ေဆြေဟာင္းတဦးျဖစ္ျပီး အိုမဟာမွာ ေနထိုင္ပါတယ္။ သူ႔ကို လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၆) နွစ္က ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ အိမ္မွာ က်မ ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ေဒးဗစ္က ပီတာ့ကို သူ႔အေဖရဲ့ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံမႈနည္းစနစ္အေၾကာင္း ေရးဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ဖူးပါတယ္။ (ဝါရင္းရဲ့ သားသမီးေတြဟာ သူတို႔အေဖရဲ့ အလုပ္အေၾကာင္းကို မသိၾကဘူးလို႔ အျပင္လူေတြ ထင္ၾကတာ မမွန္ပါဘူး။ သားသမီးေတြရဲ့ ေမြးဖြားခ်ိန္က စျပီး ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ျဖစ္ခ်ိန္အထိ ဝါရင္းဟာ အိမ္စာၾကည့္ခန္းမွာ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈလုပ္ငန္းတခ်ိဳ႕ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္းနီွးျမဳပ္နံွမႈကိစၥမွာ သားၾကီးဟိုးဝတ္ဒ္နဲ႔ သမီးလတ္ဆူစီက သားငယ္ပီတာထက္ ပိုကြ်မ္းက်င္တာ မွန္ေပမယ့္ သံုးေယာက္စလံုးက သူတို႔အေဖရဲ့ ရင္နွီးျမဳပ္နံွမႈ ပဥၥလက္အေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္း နားလည္ၾကပါတယ္။)
ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ စီးပြားေရးအျမင္အရ ရင္းနီွးျမဳနံွျခင္းဒႆနအေၾကာင္း စာအုပ္ကို ကူေရးေပးဖို့ ေဒးဗစ္ကို က်မ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။ ေဒးဗစ္ဟာ ဘတ္ဖက္ေဗဒကို လက္ေတြ့က်င့္သံုးေနတဲ့ အေတာ္ဆံုး လူငယ္တဦးျဖစ္တယ္လို့ ဘတ္ဖက္အသိုင္းအဝိုင္းရဲ့ အတြင္းအျပင္ရိွ လူအမ်ားက အသိအမွတ္ ျပဳထားၾကပါတယ္။ သူဟာ ဘ႑ာေရးသမိုင္းပညာရွင္တဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ က်မအေနနဲ့ ဘတ္ဖက္နည္းစနစ္ရဲ့ အေတြးအေခၚပိုင္းကို ေကာင္းေကာင္း တင္ျပနိုင္ေပမယ့္ အတြက္အခ်က္အပိုင္းကို တင္ျပဖို့ကေတာ့ ေဒးဗစ္လို ကၽြမ္းက်င္သူတေယာက္ရဲ့ အကူအညီကို လိုအပ္တယ္လို့ ခံစားမိပါတယ္။ ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ ေဒးဗစ္ဟာ က်မရဲ့ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ သူ့ရဲ့ အကူအညီနဲ့ ဒီစာအုပ္ဟာ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ နည္းစနစ္ေတြကို ခိုင္ခိုင္လံုလံု တင္ျပနိုင္တဲ့ စာအုပ္တအုပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။
သူ့သားသမီးေတြကို သူ႔အေတြးအေခၚေတြ သင္ေပးလိုစိတ္ကေတာ့ ဝါရင္းမွာ တက္လိုက္က်လိုက္ ရိွေနခဲ့ပါတယ္။ က်မနဲ့ ပီတာ လက္ထပ္ျပီးစနွစ္ေတြမွာ ဝါရင္းဟာ သူ႔သားသမီးေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ့အိမ္ေထာင္ဖက္ေတြကို ေဒၚလာတေသာင္းထည့္ထားတဲ့ စာအိပ္ကေလးေတြကို တဦးစီ လက္ေဆာင္ေပးျပီး ခရစ္စမတ္မနက္ခင္းကို ၾကိဳဆိုေလ့ ရိွပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ က်မတို႔အားလံုးဟာ မိသားစုစီးပြားေရးမွာ ပိုစိတ္ဝင္စားသင့္တယ္လို႔ ဝါရင္းက ယူဆတဲ့အတြက္ ေဒၚလာတေသာင္းအစား သူေနာက္ဆံုးရင္းနွီးျမဳပ္နံွထားတဲ့ ကုမၸဏီရဲ့ ေဒၚလာတေသာင္းတန္ ရွယ္ယာေတြကို ခရစ္စမတ္လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ကတ္ပီတယ္လ္စီးတီးစ္၊ အေမရိကပ္စ္ထရပ္စ္၊ ဖရက္ဒီမက္ နဲ႔ ဆားဗစ္မာစတာရွယ္ယာေတြဟာ က်မ ရခဲ့ဘူးတဲ့ ခရစ္စမတ္လက္ေဆာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေငြသား ေဒၚလာ ၁၀,၀၀၀ ရတာနဲ့ နိႈင္းယွဥ္ရင္ ေဒၚလာ ၁၀,၀၀၀ ဖိုး ရွယ္ယာေတြ ရတာက က်မတို႔အတြက္ ပိုကိုက္တာကို သိပ္မၾကာခင္ သေဘာေပါက္လာပါတယ္။ ဝါရင္းေပးတဲ့ ခရစ္စမတ္လက္ေဆာင္ေတြဟာ မပ်က္မကြက္ သိသိသာသာ တန္ဖိုးတက္လာျမဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ့္ကို အေပးမရပ္တဲ့ လက္ေဆာင္ေတြလို့ ဆိုရမွာပါ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝါရင္းရဲ့ လက္ေဆာင္ထဲမွာ ရွယ္ယာသက္သက္တင္ မကဘဲ ဒီရွယ္ယာေတြကို ဝယ္ထားသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အၾကံေကာင္းလည္း ကပ္ပါလာတာမို့ ခရစ္စမတ္ရက္ေတြကို က်မတို႔ ေမွ်ာ္တလင့္လင့္ ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဝါရင္းရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဒီထက္မကပါဘူး။ သူ လက္ေဆာင္ေပးတဲ့ ရွယ္ယာေတြက ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ကုမၸဏီေတြကို က်မတ႔ို စိတ္ဝင္စားလာေအာင္ လုပ္တဲ့ သေဘာလည္း ပါပါတယ္။ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ ကာလရွည္မိတ္ေဆြတဦးျဖစ္သူ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈဆရာၾကီး ဝယ္လ္ထာရွေလာ့စ္က ကုမၸဏီတခုရဲ့ ရွယ္ယာေတြကို မပိုင္ပဲနဲ႔ေတာ့ အဲဒီကုမၸဏီရဲ့ အေၾကာင္းကို တကယ္မသိနိုင္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူေျပာတာ လံုးဝမွန္ပါတယ္။ ခရစ္စမတ္မွာ ရထားတဲ့ ရွယ္ယာပိုင္ဆိုင္မႈေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာကုမၸဏီေတြက ပို႔ေပးတဲ့ နွစ္ပတ္လည္အစဥ္ရင္ခံစာေတြနဲ႔ အျမတ္ေဝစုခ်က္လက္မွတ္ေတြဟာ က်မတို့ရဲ့ စာတိုက္ပံုးထဲကို ေရာက္ေရာက္လာပါတယ္။ အိမ္သားေတြဟာ ေဝါစထရိဂ်ာနယ္ကို စြဲစြဲျမဲျမဲ ဖတ္ရႈလာၾကျပီး ကိုယ္ရွယ္ယာပိုင္ထားတဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ဂရုတစိုက္ ေလ့လာၾကပါေတာ့တယ္။
ဝါရင္းဘတ္ဖက္ဟာ ေဝါလ္စထရိက လူေတြ ေျပာေလ့ရိွတဲ့ အရည္မရအဖတ္မရ စကားေတြကို စိတ္မဝင္စားဘူးဆိုတာကို က်မ သေဘာေပါက္လာပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ စေတာ့ခ္ေစ်းကြက္ အညႊန္းကိန္းေတြရဲ့ အတက္အက်ကိုလည္း သိပ္အေလးမထားပါဘူး။ ေရွ့ျဖစ္ေဟာဆရာၾကီးေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြကိုေတာ့ လံုးဝကို စိတ္မဝင္စားတာပါ။ ဝါရင္းဟာ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းကြက္ၾကီး ရိွမေနသလို သေဘာထားပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ ရွယ္ယာေစ်းနႈန္း အတက္အက် ဂရပ္ဖ္ပံုေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မၾကည့္သလို ဘယ္သူက ေပးတဲ့ ရွယ္ယာဝယ္ဖို႔ အၾကံကိုမွ လက္ခံေလ့ မရိွပါဘူး။ ဝါရင္းဟာ သူ အသံုးမက်ဘူးလို႔ ျမင္တဲ့ “ေစ်းကြက္ဘယ္ေတာ့မွမမွားသီအိုရီ” (Efficient Market Theory) ကို ေလွာင္ရတာကို သဘာေခြ႕ပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ သူပိုင္ဆိုင္လိုတဲ့ ကုမၸဏီတခုခ်င္းကိုပဲ အာရံုစိုက္ပံု ရပါတယ္။ သူဟာ စူးစူးနစ္နစ္ အာရံုစူးစိုက္နိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦး ျဖစ္ပါတယ္။
ဘတ္ဖက္ေဗဒသမားေကာင္းေတြ လုပ္ေလ့ရိွသလို က်မဟာ ဘာ့ခ္ရႈိင္းယားဟဲသေဝးရဲ့ နွစ္ပတ္လည္အစီရင္ခံစာေကာင္းေတြနဲ႔ အက်ိဳးတူစီးပြားဖက္ေတြဆီ ဝါရင္း ေရးတဲ့ မူရင္းေပးစာေတြကို စတင္ဖတ္ရူ႕ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ အားလံုးဟာ စိတ္ဝင္စားစရာအတိပါ။ စတဲန္းဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္မွာ စီးပြားေရးဘြဲလြန္ေက်ာင္းသားေတြကို ဝါရင္း ေဟာေျပာပို႔ခ်ခဲ့တုန္းက က်မက ကံေကာင္းေထာက္မစြာနဲ႔ နွစ္ၾကိမ္သံုးၾကိမ္ေလာက္ သူလိုတာလုပ္ေပးဖို႔ လိုက္ပါခဲ့ဖူးပါတယ္။ ပီတာနဲ႔ က်မက ခန္းမေနာက္ဆံုးတန္းကေန ဗီဒီယိုကင္မရာနဲ႔ သူလက္ခ်ာေပးတာကို မွတ္တမ္းတင္ေပးရပါတယ္။
ေနာက္ေတာ့ ဘင္ဂ်မင္ဂေရဟန္ရဲ့ စာအုပ္ေတြျဖစ္တဲ့ "ဥာဏ္ရိွတဲ့ ရင္းနွီးျမုပ္နံွသူ" (The Intelligent Investor) စာအုပ္နဲ့ "အာမခံစာခ်ဳပ္မ်ား ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျခင္း" (Securities Analysis) စာအုပ္ေတြကို က်မ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ဂေရဟမ္ရဲ့ စာအုပ္ေတြဟာ အခ်က္အလက္ ျပည့္စံုျပီး ေလးနက္တဲ့ အျမင္ေတြ ပါဝင္ေပမယ့္ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ လက္ရိွအျမင္ေတြနဲ႔ အေတာ္ကြာဟသြားခဲ့ျပီလို႔ ထင္ရပါတယ္။ ဝါရင္းအေတြးအေခၚရဲ့ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးအျမင္အရ ရင္နီွးျမဳပ္နံွျခင္းသေဘာတရားကို စတင္တည္ေထာင္သူဟာ ဂေရဟမ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္ေလာက္မွာပဲ ဝါရင္းဟာ သူ႔ေျမးေတြကို ရင္းနီွးျမဳပ္နံွမႈအေၾကာင္း သင္ၾကားေပးဖို႔ စိတ္ပါလာပါတယ္။ က်မရဲ့ ရွစ္နွစ္အရြယ္ အမႊာသမီးနွစ္ေယာက္ဟာ ဆိုဖာေပၚမွာ အက်အနထိုင္ျပီး ေဝါလ္စထရိဂ်ာနယ္ကို ေရွ့မွာခ်ျပီး ျဖန္႔ဖတ္ေနၾကတာကို စေတြ႕တဲ့ ေန႔ကို က်မ အျမဲမွတ္မိေနပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အိုမဟာက အဖိုးအိမ္ကို အလည္သြားရာက ျပန္ေရာက္ခါစပါ။ သူတို့ ေဝါလ္စထရိဂ်ာနယ္ ဖတ္ေနတာကို ျမင္ရေတာ့ က်မ မျပံဳးဘဲ မေနနိုင္ပါဘူး။ ဘာရင္းနီွျမဳပ္နံွမႈ အၾကံေကာင္းေတြ အဖိုးဆီက ရခဲ့သလဲလို့ က်မက ဟာသစြက္ျပီး ေမးလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔နွစ္ေယာက္စလံုး က်မကို ေမာ့ၾကည့္ျပီး "ေဖးလ္စ္ဘာရီ" (Pillsbury) လို့ ေျဖၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သူ႔အဖိုး သင္ေပးလိုက္တဲ့အတိုင္း ဒီကုမၸဏီရဲ့ စားသံုးသူေစ်းကြက္ပိုင္စိုးတဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြကို တေဒါက္ေဒါက္ ရြတ္ျပၾကပါတယ္။ ဒီထုတ္ကုန္ေတြထဲမွာ ဘာဂါကင္းနဲ႔ ဟဲဂင္ေဒ့ဇ္ေရခဲမုန့္က သူတို႔ရဲ့ အၾကိဳက္ဆံုးေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္နားလည္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာပဲ ရင္းနီွးျမဳပ္နံွပါလို႔ ဝါရင္း ေျပာေလ့ရိွပါတယ္။ (နွစ္အနည္းငယ္ၾကာေတာ့ ေဖးလ္စ္ဘာရီကုမၸဏီကို ဂရဲန္းမက္ထရိုပိုလီတန္ကုမၸဏီက က်မသမီး အမႊာညီအမေျပာတဲ့ အခ်ိန္က ေစ်းနႈန္းရဲ့ ၂ ဆနဲ႔ ဝယ္သြားခဲ့ပါတယ္။)
ဝါရင္းကို စုေဆာင္းသူတဦးအျဖစ္ က်မ ျမင္လာပါတယ္။ သူက တျခားလူကံုတန္ေတြလို ေစ်းၾကီးတဲ့ ပန္းခ်ီကား၊ အိမ္ၾကီးအိမ္ေကာင္း၊ ရြက္ေလွစတာေတြကို စုတာ မဟုတ္ဘဲ ထူးကဲေကာင္းမြန္တဲ့ ကုမၸဏီေတြကို စုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ သူ႔ဘဝရဲ့အခ်ိန္အမ်ားစုကို သူ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွလိုတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ရွာေဖြတဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပုခဲ့ပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ စားသံုးသူေစ်းကြက္ပိုင္စိုးတဲ့ ကုန္ပစၥည္းနဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈေတြကို ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ရွာေဖြခဲ့ပါတယ္။
ကြ်မ္းက်င္တဲ့ စုေဆာင္းသူေတြလိုပဲ ဝါရင္းဟာ သူ အလြန္ႏွစ္သက္တဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ဝယ္တဲ့အခါ ဘယ္ေစ်းေပးမလဲဆိုတာကို အလြန္ သတိထားပါတယ္။ လုပ္ငန္းတခုကို ဘယ္ေလာက္ပဲၾကိဳက္ႀကိဳက္ ေစ်းႏႈန္းကို ၾကိဳက္မွ ဝယ္ပါတယ္။ သူတတ္ႏိုင္တာ မတတ္ႏိုင္တာနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ ေစ်းတန္မတန္နဲ႔ပဲ ဆိုင္ပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ ပထမအဆင့္အေနနဲ့ သူႀကိဳက္တဲ့ လုပ္ငန္းကို ရွာပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္အေနနဲ့ ၾကိဳက္ေစ်းရရင္ ဝယ္ပါတယ္။
ဘာကို ဝယ္မွာလဲ ဆိုတာနဲ့ ဘယ္ေစ်းႏႈန္းေပးမွာလဲ ဆိုတဲ့ သီးသန့္ စဥ္းစားရမယ့္ ကိစၥ ၂ ခု ရိွပါတယ္။ ဒီအုပ္ဟာ ဒီကိစၥ ၂ ခု အေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လို ကုမၸၸဏီေတြမွာ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွရမလဲဆိုတာနဲ႔ ဘယ္ေစ်းႏႈန္းေပးရမလဲဆိုတာကို ဝါရင္း ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္သလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက လြယ္လြယ္ရွင္းရွင္းေလးပဲလို့ ထင္စရာ ရိွပါတယ္။ ဒီလိုထင္ရင္ မွန္လည္း မွန္ျပီး မွားလည္း မွားပါတယ္။
ခင္ဗ်ားဟာ ရင္းႏွီးျမဳပ္နံွမႈအေၾကာင္းကို တကယ္စိတ္ဝင္စားရင္ ဒီစာအုပ္က ခင္ဗ်ားရဲ့စိတ္ကို အႀကီးအက်ယ္ ဆြဲေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။ အက်ိဳးအျမတ္လည္း အၾကီးအက်ယ္ ရပါလိမ့္မယ္။ အေသးစိတ္ေတြကို မေျပာခင္ အေရးပါတဲ့ သေဘာတရားေတြကို စာဖတ္သူေတြ တဆင့္ျပီးတဆင့္ အရင္ နားလည္သြားေအာင္ ေဒးဗစ္နဲ႔ က်မက ေရးသားတင္ျပထားပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ရဲ႕ ပထမပိုင္းဟာ သေဘာတရားပိုင္းပါ။ ဘယ္လို လုပ္ငန္းအမ်ိဳးအစားေတြမွာ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွသင့္သလဲဆိုတဲ့ သီအိုရီေတြကို တင္ျပထားပါတယ္။ ဒုတိယပိုင္းကေတာ့ အတြက္အခ်က္ပိုင္းပါ။ ဒီအပိုင္းမွာ ကိုယ္ေပးသင့္တဲ့ ေစ်းနႈန္း ဆံုးျဖတ္နည္းကို ေလ့လာရပါမယ္။ ႏွစ္ပိုင္းစလံုးဟာ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ႕ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ အေတြးအေခၚကို နားလည္ဖို႔ အေရးပါပါတယ္။ ဒီစာအုပ္မွာ ဘယ္တုန္းကမွ မထုတ္ေဖာ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာ အေျမာက္အျမားကို ေဖာ္ျပထားတဲ့အတြက္ စာဖတ္သူအတြက္ လံုးဝ အသစ္အဆန္း ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။
အတိတ္မွာ ဝါရင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္နံွခဲ့ၿပီး အခုခ်ိန္အထိလည္း ဝါရင္း စိတ္ဝင္စားေနဆဲလို႔ က်မတို႔ ယံုုၾကည္တဲ့ ကုမၸဏီ (၅၄) ခုအေၾကာင္းကိုလည္း တင္ျပထားပါတယ္။ ဒီထဲက အမ်ားစုဟာ အခုမွ ပထမဆံုးအႀကိမ္ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္လိုက္တဲ့ ဘတ္ဖက္ကုမၸဏီေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သတိေတာ့ထားပါ။ ဘယ္ကုမၸဏီတခုခုရဲ့ ရွယ္ယာေတြကိုမွ ဝါရင္း ထပ္ဝယ္ဦးမယ္လို့ အထင္နဲ့ အဲဒီရွယ္ယာေတြကို ဘယ္ေစ်းႏႈန္းနဲ့ရရ ဝယ္ထားလိုက္တာ ေကာင္းမယ္လို့ မေတြးပါနဲ့။ ေစ်းမွန္ကို ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္ရမလဲဆိုတာကို ျပေပးပါမယ္။ စိတ္ရွည္ရွည္ ထားေပးပါ။
ဒီစာအုပ္ကို ဖတ္ရလြယ္ေအာင္ အခန္းေတြကို တိုတိုနဲ႔ လိုရင္းမိေအာင္ တမင္ရည္ရြယ္ျပီး ေရးထားပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ သေဘာတရားေတြကို စာဖတ္သူေတြ စြဲစြဲျမဲျမဲ မွတ္မိေအာင္ စာအုပ္တအုပ္လံုးမွာ အခြင့္သင့္တိုင္း ျပန္ျပန္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဖတ္လက္စ စာအုပ္ကို တပတ္ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ခ်ထားၿပီး ျပန္ေကာက္ဖတ္တဲ့အခါ အဆင္ေျပေအာင္လို့ပါ။
ဒီစာအုပ္ကို ဖတ္ျပီးသြားရင္ စီးပြားေရးအျမင္နဲ႔ ခ်ည္းကပ္မွ ဉာဏ္အပါဆံုး ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ ျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့ ဂေရဟမ္ရဲ႕ ေလးနက္တဲ့ အျမင္ကို ဝါရင္းဘတ္ဖက္က ကြ်မ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ပံုကို စာဖတ္သူ အမွန္တကယ္ နားလည္လိမ့္မယ္လို႔ က်မ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒီလို နားလည္တာနဲ႔အမွ် စာဖတ္သူဟာ ဝါရင္းလို ဉာဏ္အျမင္ရွိတဲ့ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွသူတဦး ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။
ေမရီဘတ္ဖက္
ေလာ့စ္အင္ဂ်လိစ္၊ ၁၉၉၇
(ကမ္းလက္စာေပမွ မၾကာမီ ထုတ္ေဝမည္။)
ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ႕ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ နည္းစနစ္မ်ား
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ဒီစာအုပ္ဟာ ဘာ့ခ္ရိႈင္းယားဟဲသေဝး ရွယ္ယာပိုင္ရွင္ေတြထံ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ေရးတဲ့ ေပးစာေတြကို ျဖတ္ညွပ္ကပ္ထားတဲ့ ထူးမျခားနားစာအုပ္တအုပ္ မဟုတ္သလို ပုဂၢိုလ္ေရး အတင္းအဖ်င္းေတြနဲ႔ တင္းၾကမ္းျပည့္ေနတဲ့ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ အတၳဳပၸတၱိစာအုပ္တအုပ္လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီစာအုပ္ဟာ ဝါရင္းရဲ့ ရင္းနီွျမဳပ္နံွမႈ နည္းစနစ္ေတြကို အက်ယ္ျပန္႔ဆံုး ေလ့လာျပီး အေသးစိတ္ ရွင္းျပထားတဲ့ ပထမဆံုး စာအုပ္တအုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ထူးထူးကဲကဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ စီးပြားေရးအျမင္အရ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွၿခင္းနည္းစနစ္ကို သင္ၾကားျပသေပးဖို႔အတြက္ က်မ ဒီစာအုပ္ကို ေရးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္မွာ ဝါရင္း မက္မက္ေမာေမာ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ေရြးခ်ယ္ရာမွာ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ သဘာတရားကအစ သခ်ာၤေဖာ္ျမဴလာအဆံုး ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ စနစ္ၾကီးတခုလံုးကို တင္ျပထားပါတယ္။
ဒီစာအုပ္ကို ေရးရာမွာ ဝါရင္းကိုယ္တိုင္ မပါပါဘူး။ ဒီလို စာအုပ္မ်ိဳးကို တခ်ိန္မွာ သူ႔ေခြ်းမေဟာင္းက ေရးလိမ့္မယ္လို႔ ဝါရင္း ၾကိဳျမင္ခဲ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၇၀ ျပည့္လြန္နွစ္ေတြမွာ က်မက ေတးဂီတျဖန္႔ခ်ီေရး ကုမၸဏီတခုနဲ႔ ေအာင္ျမင္တဲ့ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းတခုကို ဦးေဆာင္တဲ့ လုပ္ငန္းရွင္တဦး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၁ မွာတာ့ က်မဟာ ဝါရင္းရဲ့သား ပီတာနဲ႔ ခ်စ္ကြ်မ္းဝင္ခဲ့ျပီး ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆံုး မိသားစုရဲ့ အဖြဲ့ဝင္တေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
စာေရးဆရာၾကီး စေကာ့တ္ဖစ္ဂ်ရယ္က သိပ္ခ်မ္းသာတဲ့ သူေတြဟာ သာမာန္လူေတြနဲ႔ မတူဘူးလို႔ ေရးခဲ့တာ မွန္ပါတယ္။ ဘတ္ဖက္မိသားစုရဲ့ အထူးဆန္းဆံုး အခ်က္ကေတာ့ မိသားစုဝင္ေတြနဲ့ မိတ္ေဆြေတြကို နဳတ္လံုဖို႔ ေတာင္းဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပီတာနဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ေနစဥ္အတြင္း ဝါရင္းဘတ္ဖက္နဲ႔ သူ႔လုပ္ငန္းအေၾကာင္းကို အျပင္လူေတြကို မေျပာဖို႔ က်မကို နွစ္ၾကိမ္တိတိ ညႊန္ျကားခဲ့ပါတယ္။ အခုလို စာအုပ္မ်ိုး ေရးဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ ေဝးေရာေပါ့။
၁၉၉၃ မွာ ပီတာနဲ႔ က်မ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲစြာ ကြာရွင္းခဲ့ပါတယ္။ ကြာရွင္းျပီး မၾကာခင္မွာပဲ စာအုပ္တိုက္ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားအျပားက ဝါရင္းဘတ္ဖက္နဲ႔ သူ႔မိသားစုရဲ့ အတြင္းေရးေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားဖို႔ က်မကို ျမဴဆြယ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ ပုဂၢလိကဘဝအေၾကာင္းကို ေရးသားထုတ္ေဝထားတာ မရိွေသးပါဘူး။ က်မကို ကမ္းလွမ္းတဲ့ ေရးသားခက အိမ္ေထာင္ကြဲျပီးစ စိတ္အေျခအေနမွာ အလြန္မက္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမ္းလွမ္းမႈအားလံုးကို က်မ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။
လူေတြ တကယ္စိတ္ဝင္စားတာက အရင္း ေဒၚလာ ၁၀၅,၀၀၀ ကို ေဒၚလာ ၂၀ ဘီလီယံေက်ာ္ ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ ရင္းနီွးျမဳပ္နံွမႈနည္းစနစ္ပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အဲဒီအခ်ိန္ေန အခုခ်ိန္အထိ က်မ သိေနပါတယ္။ က်မစိတ္ကို တကယ္ဆြဲေဆာင္နိုင္တာကလည္း ဒီအပိုင္းပါပဲ။ ဒါၾကာင့္ ဒီအပိုင္းကိုပဲ က်မ စာအုပ္ေရးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေၾကာင္းေတြကို က်မ မေရးပါဘူး။
ဒီစာအုပ္ကို ေရးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ျပီးတဲ့အခါ က်မ ေဒဗစ္ကလပ္ခ္ကို ဆက္သြယ္ခဲ့ပါတယ္။ သူက ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈဆိုင္ရာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာသံုးသပ္သူတဦးပါ။ သူဟာ ဘတ္ဖက္မိသားစုရဲ့ မိတ္ေဆြေဟာင္းတဦးျဖစ္ျပီး အိုမဟာမွာ ေနထိုင္ပါတယ္။ သူ႔ကို လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၆) နွစ္က ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ အိမ္မွာ က်မ ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ေဒးဗစ္က ပီတာ့ကို သူ႔အေဖရဲ့ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံမႈနည္းစနစ္အေၾကာင္း ေရးဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ဖူးပါတယ္။ (ဝါရင္းရဲ့ သားသမီးေတြဟာ သူတို႔အေဖရဲ့ အလုပ္အေၾကာင္းကို မသိၾကဘူးလို႔ အျပင္လူေတြ ထင္ၾကတာ မမွန္ပါဘူး။ သားသမီးေတြရဲ့ ေမြးဖြားခ်ိန္က စျပီး ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ျဖစ္ခ်ိန္အထိ ဝါရင္းဟာ အိမ္စာၾကည့္ခန္းမွာ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈလုပ္ငန္းတခ်ိဳ႕ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္းနီွးျမဳပ္နံွမႈကိစၥမွာ သားၾကီးဟိုးဝတ္ဒ္နဲ႔ သမီးလတ္ဆူစီက သားငယ္ပီတာထက္ ပိုကြ်မ္းက်င္တာ မွန္ေပမယ့္ သံုးေယာက္စလံုးက သူတို႔အေဖရဲ့ ရင္နွီးျမဳပ္နံွမႈ ပဥၥလက္အေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္း နားလည္ၾကပါတယ္။)
ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ စီးပြားေရးအျမင္အရ ရင္းနီွးျမဳနံွျခင္းဒႆနအေၾကာင္း စာအုပ္ကို ကူေရးေပးဖို့ ေဒးဗစ္ကို က်မ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။ ေဒးဗစ္ဟာ ဘတ္ဖက္ေဗဒကို လက္ေတြ့က်င့္သံုးေနတဲ့ အေတာ္ဆံုး လူငယ္တဦးျဖစ္တယ္လို့ ဘတ္ဖက္အသိုင္းအဝိုင္းရဲ့ အတြင္းအျပင္ရိွ လူအမ်ားက အသိအမွတ္ ျပဳထားၾကပါတယ္။ သူဟာ ဘ႑ာေရးသမိုင္းပညာရွင္တဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ က်မအေနနဲ့ ဘတ္ဖက္နည္းစနစ္ရဲ့ အေတြးအေခၚပိုင္းကို ေကာင္းေကာင္း တင္ျပနိုင္ေပမယ့္ အတြက္အခ်က္အပိုင္းကို တင္ျပဖို့ကေတာ့ ေဒးဗစ္လို ကၽြမ္းက်င္သူတေယာက္ရဲ့ အကူအညီကို လိုအပ္တယ္လို့ ခံစားမိပါတယ္။ ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ ေဒးဗစ္ဟာ က်မရဲ့ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ သူ့ရဲ့ အကူအညီနဲ့ ဒီစာအုပ္ဟာ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ နည္းစနစ္ေတြကို ခိုင္ခိုင္လံုလံု တင္ျပနိုင္တဲ့ စာအုပ္တအုပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။
သူ့သားသမီးေတြကို သူ႔အေတြးအေခၚေတြ သင္ေပးလိုစိတ္ကေတာ့ ဝါရင္းမွာ တက္လိုက္က်လိုက္ ရိွေနခဲ့ပါတယ္။ က်မနဲ့ ပီတာ လက္ထပ္ျပီးစနွစ္ေတြမွာ ဝါရင္းဟာ သူ႔သားသမီးေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ့အိမ္ေထာင္ဖက္ေတြကို ေဒၚလာတေသာင္းထည့္ထားတဲ့ စာအိပ္ကေလးေတြကို တဦးစီ လက္ေဆာင္ေပးျပီး ခရစ္စမတ္မနက္ခင္းကို ၾကိဳဆိုေလ့ ရိွပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ က်မတို႔အားလံုးဟာ မိသားစုစီးပြားေရးမွာ ပိုစိတ္ဝင္စားသင့္တယ္လို႔ ဝါရင္းက ယူဆတဲ့အတြက္ ေဒၚလာတေသာင္းအစား သူေနာက္ဆံုးရင္းနွီးျမဳပ္နံွထားတဲ့ ကုမၸဏီရဲ့ ေဒၚလာတေသာင္းတန္ ရွယ္ယာေတြကို ခရစ္စမတ္လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ကတ္ပီတယ္လ္စီးတီးစ္၊ အေမရိကပ္စ္ထရပ္စ္၊ ဖရက္ဒီမက္ နဲ႔ ဆားဗစ္မာစတာရွယ္ယာေတြဟာ က်မ ရခဲ့ဘူးတဲ့ ခရစ္စမတ္လက္ေဆာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေငြသား ေဒၚလာ ၁၀,၀၀၀ ရတာနဲ့ နိႈင္းယွဥ္ရင္ ေဒၚလာ ၁၀,၀၀၀ ဖိုး ရွယ္ယာေတြ ရတာက က်မတို႔အတြက္ ပိုကိုက္တာကို သိပ္မၾကာခင္ သေဘာေပါက္လာပါတယ္။ ဝါရင္းေပးတဲ့ ခရစ္စမတ္လက္ေဆာင္ေတြဟာ မပ်က္မကြက္ သိသိသာသာ တန္ဖိုးတက္လာျမဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ့္ကို အေပးမရပ္တဲ့ လက္ေဆာင္ေတြလို့ ဆိုရမွာပါ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝါရင္းရဲ့ လက္ေဆာင္ထဲမွာ ရွယ္ယာသက္သက္တင္ မကဘဲ ဒီရွယ္ယာေတြကို ဝယ္ထားသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အၾကံေကာင္းလည္း ကပ္ပါလာတာမို့ ခရစ္စမတ္ရက္ေတြကို က်မတို႔ ေမွ်ာ္တလင့္လင့္ ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဝါရင္းရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဒီထက္မကပါဘူး။ သူ လက္ေဆာင္ေပးတဲ့ ရွယ္ယာေတြက ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ကုမၸဏီေတြကို က်မတ႔ို စိတ္ဝင္စားလာေအာင္ လုပ္တဲ့ သေဘာလည္း ပါပါတယ္။ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ ကာလရွည္မိတ္ေဆြတဦးျဖစ္သူ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈဆရာၾကီး ဝယ္လ္ထာရွေလာ့စ္က ကုမၸဏီတခုရဲ့ ရွယ္ယာေတြကို မပိုင္ပဲနဲ႔ေတာ့ အဲဒီကုမၸဏီရဲ့ အေၾကာင္းကို တကယ္မသိနိုင္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူေျပာတာ လံုးဝမွန္ပါတယ္။ ခရစ္စမတ္မွာ ရထားတဲ့ ရွယ္ယာပိုင္ဆိုင္မႈေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာကုမၸဏီေတြက ပို႔ေပးတဲ့ နွစ္ပတ္လည္အစဥ္ရင္ခံစာေတြနဲ႔ အျမတ္ေဝစုခ်က္လက္မွတ္ေတြဟာ က်မတို့ရဲ့ စာတိုက္ပံုးထဲကို ေရာက္ေရာက္လာပါတယ္။ အိမ္သားေတြဟာ ေဝါစထရိဂ်ာနယ္ကို စြဲစြဲျမဲျမဲ ဖတ္ရႈလာၾကျပီး ကိုယ္ရွယ္ယာပိုင္ထားတဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ဂရုတစိုက္ ေလ့လာၾကပါေတာ့တယ္။
ဝါရင္းဘတ္ဖက္ဟာ ေဝါလ္စထရိက လူေတြ ေျပာေလ့ရိွတဲ့ အရည္မရအဖတ္မရ စကားေတြကို စိတ္မဝင္စားဘူးဆိုတာကို က်မ သေဘာေပါက္လာပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ စေတာ့ခ္ေစ်းကြက္ အညႊန္းကိန္းေတြရဲ့ အတက္အက်ကိုလည္း သိပ္အေလးမထားပါဘူး။ ေရွ့ျဖစ္ေဟာဆရာၾကီးေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြကိုေတာ့ လံုးဝကို စိတ္မဝင္စားတာပါ။ ဝါရင္းဟာ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းကြက္ၾကီး ရိွမေနသလို သေဘာထားပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ ရွယ္ယာေစ်းနႈန္း အတက္အက် ဂရပ္ဖ္ပံုေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မၾကည့္သလို ဘယ္သူက ေပးတဲ့ ရွယ္ယာဝယ္ဖို႔ အၾကံကိုမွ လက္ခံေလ့ မရိွပါဘူး။ ဝါရင္းဟာ သူ အသံုးမက်ဘူးလို႔ ျမင္တဲ့ “ေစ်းကြက္ဘယ္ေတာ့မွမမွားသီအိုရီ” (Efficient Market Theory) ကို ေလွာင္ရတာကို သဘာေခြ႕ပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ သူပိုင္ဆိုင္လိုတဲ့ ကုမၸဏီတခုခ်င္းကိုပဲ အာရံုစိုက္ပံု ရပါတယ္။ သူဟာ စူးစူးနစ္နစ္ အာရံုစူးစိုက္နိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦး ျဖစ္ပါတယ္။
ဘတ္ဖက္ေဗဒသမားေကာင္းေတြ လုပ္ေလ့ရိွသလို က်မဟာ ဘာ့ခ္ရႈိင္းယားဟဲသေဝးရဲ့ နွစ္ပတ္လည္အစီရင္ခံစာေကာင္းေတြနဲ႔ အက်ိဳးတူစီးပြားဖက္ေတြဆီ ဝါရင္း ေရးတဲ့ မူရင္းေပးစာေတြကို စတင္ဖတ္ရူ႕ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ အားလံုးဟာ စိတ္ဝင္စားစရာအတိပါ။ စတဲန္းဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္မွာ စီးပြားေရးဘြဲလြန္ေက်ာင္းသားေတြကို ဝါရင္း ေဟာေျပာပို႔ခ်ခဲ့တုန္းက က်မက ကံေကာင္းေထာက္မစြာနဲ႔ နွစ္ၾကိမ္သံုးၾကိမ္ေလာက္ သူလိုတာလုပ္ေပးဖို႔ လိုက္ပါခဲ့ဖူးပါတယ္။ ပီတာနဲ႔ က်မက ခန္းမေနာက္ဆံုးတန္းကေန ဗီဒီယိုကင္မရာနဲ႔ သူလက္ခ်ာေပးတာကို မွတ္တမ္းတင္ေပးရပါတယ္။
ေနာက္ေတာ့ ဘင္ဂ်မင္ဂေရဟန္ရဲ့ စာအုပ္ေတြျဖစ္တဲ့ "ဥာဏ္ရိွတဲ့ ရင္းနွီးျမုပ္နံွသူ" (The Intelligent Investor) စာအုပ္နဲ့ "အာမခံစာခ်ဳပ္မ်ား ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျခင္း" (Securities Analysis) စာအုပ္ေတြကို က်မ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ဂေရဟမ္ရဲ့ စာအုပ္ေတြဟာ အခ်က္အလက္ ျပည့္စံုျပီး ေလးနက္တဲ့ အျမင္ေတြ ပါဝင္ေပမယ့္ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ့ လက္ရိွအျမင္ေတြနဲ႔ အေတာ္ကြာဟသြားခဲ့ျပီလို႔ ထင္ရပါတယ္။ ဝါရင္းအေတြးအေခၚရဲ့ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးအျမင္အရ ရင္နီွးျမဳပ္နံွျခင္းသေဘာတရားကို စတင္တည္ေထာင္သူဟာ ဂေရဟမ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္ေလာက္မွာပဲ ဝါရင္းဟာ သူ႔ေျမးေတြကို ရင္းနီွးျမဳပ္နံွမႈအေၾကာင္း သင္ၾကားေပးဖို႔ စိတ္ပါလာပါတယ္။ က်မရဲ့ ရွစ္နွစ္အရြယ္ အမႊာသမီးနွစ္ေယာက္ဟာ ဆိုဖာေပၚမွာ အက်အနထိုင္ျပီး ေဝါလ္စထရိဂ်ာနယ္ကို ေရွ့မွာခ်ျပီး ျဖန္႔ဖတ္ေနၾကတာကို စေတြ႕တဲ့ ေန႔ကို က်မ အျမဲမွတ္မိေနပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အိုမဟာက အဖိုးအိမ္ကို အလည္သြားရာက ျပန္ေရာက္ခါစပါ။ သူတို့ ေဝါလ္စထရိဂ်ာနယ္ ဖတ္ေနတာကို ျမင္ရေတာ့ က်မ မျပံဳးဘဲ မေနနိုင္ပါဘူး။ ဘာရင္းနီွျမဳပ္နံွမႈ အၾကံေကာင္းေတြ အဖိုးဆီက ရခဲ့သလဲလို့ က်မက ဟာသစြက္ျပီး ေမးလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔နွစ္ေယာက္စလံုး က်မကို ေမာ့ၾကည့္ျပီး "ေဖးလ္စ္ဘာရီ" (Pillsbury) လို့ ေျဖၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သူ႔အဖိုး သင္ေပးလိုက္တဲ့အတိုင္း ဒီကုမၸဏီရဲ့ စားသံုးသူေစ်းကြက္ပိုင္စိုးတဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြကို တေဒါက္ေဒါက္ ရြတ္ျပၾကပါတယ္။ ဒီထုတ္ကုန္ေတြထဲမွာ ဘာဂါကင္းနဲ႔ ဟဲဂင္ေဒ့ဇ္ေရခဲမုန့္က သူတို႔ရဲ့ အၾကိဳက္ဆံုးေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္နားလည္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာပဲ ရင္းနီွးျမဳပ္နံွပါလို႔ ဝါရင္း ေျပာေလ့ရိွပါတယ္။ (နွစ္အနည္းငယ္ၾကာေတာ့ ေဖးလ္စ္ဘာရီကုမၸဏီကို ဂရဲန္းမက္ထရိုပိုလီတန္ကုမၸဏီက က်မသမီး အမႊာညီအမေျပာတဲ့ အခ်ိန္က ေစ်းနႈန္းရဲ့ ၂ ဆနဲ႔ ဝယ္သြားခဲ့ပါတယ္။)
ဝါရင္းကို စုေဆာင္းသူတဦးအျဖစ္ က်မ ျမင္လာပါတယ္။ သူက တျခားလူကံုတန္ေတြလို ေစ်းၾကီးတဲ့ ပန္းခ်ီကား၊ အိမ္ၾကီးအိမ္ေကာင္း၊ ရြက္ေလွစတာေတြကို စုတာ မဟုတ္ဘဲ ထူးကဲေကာင္းမြန္တဲ့ ကုမၸဏီေတြကို စုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ သူ႔ဘဝရဲ့အခ်ိန္အမ်ားစုကို သူ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွလိုတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ရွာေဖြတဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပုခဲ့ပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ စားသံုးသူေစ်းကြက္ပိုင္စိုးတဲ့ ကုန္ပစၥည္းနဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈေတြကို ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ရွာေဖြခဲ့ပါတယ္။
ကြ်မ္းက်င္တဲ့ စုေဆာင္းသူေတြလိုပဲ ဝါရင္းဟာ သူ အလြန္ႏွစ္သက္တဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ဝယ္တဲ့အခါ ဘယ္ေစ်းေပးမလဲဆိုတာကို အလြန္ သတိထားပါတယ္။ လုပ္ငန္းတခုကို ဘယ္ေလာက္ပဲၾကိဳက္ႀကိဳက္ ေစ်းႏႈန္းကို ၾကိဳက္မွ ဝယ္ပါတယ္။ သူတတ္ႏိုင္တာ မတတ္ႏိုင္တာနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ ေစ်းတန္မတန္နဲ႔ပဲ ဆိုင္ပါတယ္။ ဝါရင္းဟာ ပထမအဆင့္အေနနဲ့ သူႀကိဳက္တဲ့ လုပ္ငန္းကို ရွာပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္အေနနဲ့ ၾကိဳက္ေစ်းရရင္ ဝယ္ပါတယ္။
ဘာကို ဝယ္မွာလဲ ဆိုတာနဲ့ ဘယ္ေစ်းႏႈန္းေပးမွာလဲ ဆိုတဲ့ သီးသန့္ စဥ္းစားရမယ့္ ကိစၥ ၂ ခု ရိွပါတယ္။ ဒီအုပ္ဟာ ဒီကိစၥ ၂ ခု အေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လို ကုမၸၸဏီေတြမွာ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွရမလဲဆိုတာနဲ႔ ဘယ္ေစ်းႏႈန္းေပးရမလဲဆိုတာကို ဝါရင္း ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္သလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက လြယ္လြယ္ရွင္းရွင္းေလးပဲလို့ ထင္စရာ ရိွပါတယ္။ ဒီလိုထင္ရင္ မွန္လည္း မွန္ျပီး မွားလည္း မွားပါတယ္။
ခင္ဗ်ားဟာ ရင္းႏွီးျမဳပ္နံွမႈအေၾကာင္းကို တကယ္စိတ္ဝင္စားရင္ ဒီစာအုပ္က ခင္ဗ်ားရဲ့စိတ္ကို အႀကီးအက်ယ္ ဆြဲေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။ အက်ိဳးအျမတ္လည္း အၾကီးအက်ယ္ ရပါလိမ့္မယ္။ အေသးစိတ္ေတြကို မေျပာခင္ အေရးပါတဲ့ သေဘာတရားေတြကို စာဖတ္သူေတြ တဆင့္ျပီးတဆင့္ အရင္ နားလည္သြားေအာင္ ေဒးဗစ္နဲ႔ က်မက ေရးသားတင္ျပထားပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ရဲ႕ ပထမပိုင္းဟာ သေဘာတရားပိုင္းပါ။ ဘယ္လို လုပ္ငန္းအမ်ိဳးအစားေတြမွာ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွသင့္သလဲဆိုတဲ့ သီအိုရီေတြကို တင္ျပထားပါတယ္။ ဒုတိယပိုင္းကေတာ့ အတြက္အခ်က္ပိုင္းပါ။ ဒီအပိုင္းမွာ ကိုယ္ေပးသင့္တဲ့ ေစ်းနႈန္း ဆံုးျဖတ္နည္းကို ေလ့လာရပါမယ္။ ႏွစ္ပိုင္းစလံုးဟာ ဝါရင္းဘတ္ဖက္ရဲ႕ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ အေတြးအေခၚကို နားလည္ဖို႔ အေရးပါပါတယ္။ ဒီစာအုပ္မွာ ဘယ္တုန္းကမွ မထုတ္ေဖာ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာ အေျမာက္အျမားကို ေဖာ္ျပထားတဲ့အတြက္ စာဖတ္သူအတြက္ လံုးဝ အသစ္အဆန္း ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။
အတိတ္မွာ ဝါရင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္နံွခဲ့ၿပီး အခုခ်ိန္အထိလည္း ဝါရင္း စိတ္ဝင္စားေနဆဲလို႔ က်မတို႔ ယံုုၾကည္တဲ့ ကုမၸဏီ (၅၄) ခုအေၾကာင္းကိုလည္း တင္ျပထားပါတယ္။ ဒီထဲက အမ်ားစုဟာ အခုမွ ပထမဆံုးအႀကိမ္ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္လိုက္တဲ့ ဘတ္ဖက္ကုမၸဏီေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သတိေတာ့ထားပါ။ ဘယ္ကုမၸဏီတခုခုရဲ့ ရွယ္ယာေတြကိုမွ ဝါရင္း ထပ္ဝယ္ဦးမယ္လို့ အထင္နဲ့ အဲဒီရွယ္ယာေတြကို ဘယ္ေစ်းႏႈန္းနဲ့ရရ ဝယ္ထားလိုက္တာ ေကာင္းမယ္လို့ မေတြးပါနဲ့။ ေစ်းမွန္ကို ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္ရမလဲဆိုတာကို ျပေပးပါမယ္။ စိတ္ရွည္ရွည္ ထားေပးပါ။
ဒီစာအုပ္ကို ဖတ္ရလြယ္ေအာင္ အခန္းေတြကို တိုတိုနဲ႔ လိုရင္းမိေအာင္ တမင္ရည္ရြယ္ျပီး ေရးထားပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ သေဘာတရားေတြကို စာဖတ္သူေတြ စြဲစြဲျမဲျမဲ မွတ္မိေအာင္ စာအုပ္တအုပ္လံုးမွာ အခြင့္သင့္တိုင္း ျပန္ျပန္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဖတ္လက္စ စာအုပ္ကို တပတ္ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ခ်ထားၿပီး ျပန္ေကာက္ဖတ္တဲ့အခါ အဆင္ေျပေအာင္လို့ပါ။
ဒီစာအုပ္ကို ဖတ္ျပီးသြားရင္ စီးပြားေရးအျမင္နဲ႔ ခ်ည္းကပ္မွ ဉာဏ္အပါဆံုး ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ ျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့ ဂေရဟမ္ရဲ႕ ေလးနက္တဲ့ အျမင္ကို ဝါရင္းဘတ္ဖက္က ကြ်မ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ပံုကို စာဖတ္သူ အမွန္တကယ္ နားလည္လိမ့္မယ္လို႔ က်မ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒီလို နားလည္တာနဲ႔အမွ် စာဖတ္သူဟာ ဝါရင္းလို ဉာဏ္အျမင္ရွိတဲ့ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွသူတဦး ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။
ေမရီဘတ္ဖက္
ေလာ့စ္အင္ဂ်လိစ္၊ ၁၉၉၇
(ကမ္းလက္စာေပမွ မၾကာမီ ထုတ္ေဝမည္။)
No comments:
Post a Comment