ေထြအုပ္နဲ႔ရဲကို တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္အစိုးရေအာက္ပို႔တာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးပါ – ေရွ႕ေနဦးကိုနီ

    By DVB
    30 August 2016

ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔  အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနကို တိုင္းေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္အစိုးရေတြ လက္ေအာက္မွာထားရွိဖို႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ာ္ေဆြက ညႊန္ၾကားတယ္လို႔ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာ ပ်ံ့ႏွံ႔့ေနပါတယ္။ အစိုးရဘက္က တစုံတရာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိျခင္းမရွိေသးသလို ျငင္းဆန္ျခင္းလည္းမျပဳပါဘူး။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။

ဦးကိုနီတို႔အေနနဲ႔  ေထြအုပ္နဲ႔ရဲကို ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရေအာက္ပို႔မယ္ဆိုတဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတဲ့ ဒီသတင္းက ဘယ္ေလာက္ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိလဲ။ တျခားဘာၾကားေသးလဲ။

“ပထမအခ်က္ေျပာခ်င္တာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ဒီေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာ တက္လာတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္အျပင္ ေနာက္ထပ္ ရီဖားလုပ္လို႔ရတာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲခ်ဳပ္ရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ ေၾကညာစာတမ္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္မယ္ဆိုတာ ေရြးေကာက္ပြဲကတိမွာ ပါတာရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကတိကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့အေနနဲ႔ အခုလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္လာတယ္လို႔လည္း က်ေနာ္တို႔သုံးသပ္လို႔ ရႏိုင္ပါတယ္ခင္ဗ်။”

က်ေနာ္တု႔ိၾကားသိရတာက ဒီတာ၀န္လႊဲေျပာင္းေပးအပ္မႈကို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ ေပးတယ္ဆိုေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ေရာ ညီရဲ႕လားဗ်။

“ဟုတ္ကဲ့၊ အခုဟာက ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေပၚေပၚတဲ့သတင္းကို အေျခခံၿပီးေျပာၾကတာေပါ့ေလ။ အဲဒီေတာ့ ဖြဲစည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးၿပီးေျပာရမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ႕ အႀကီးအကဲျဖစ္တယ္ဆိုတာ ပုဒ္မ ၁၉၉ (က) မွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေရးထားတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပိုၿပီးေတာ့ ရွင္းတာက ပုဒ္မ ၁၉၉ (ခ) (၁) မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ျပည္ေထာင္စု တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအား ခြဲေ၀အပ္ႏွင္း ထားတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဟာ သူ႔ရဲ႕ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအကဲအေနနဲ႔ သူ႔ကိုအပ္ႏွင္းထားတဲ့ အာဏာေတြကို ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီးေတြကို ခြဲၿပီးေတာ့ေပးလို႔ရတယ္ဆိုတာ ဒီျပ႒ာန္းခ်က္အရ ျပ႒ာန္းထားၿပီး သားေပါ့ေလ၊ ေပးလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီမွာ နည္းနည္းေလး ဟိုဥစၥာ ျဖစ္ေနတဲ့ဟာက အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနနဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႔ ၂ ခုျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ ၁ ခုကေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ဘာမွ ေျပာစရာမရွိဘူး။ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနကို လႊဲေပးတဲ့ကိစၥဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနရဲ႕အႀကီးအကဲ သမၼတဟာ သူ႔မွာလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္၊ သူညႊန္ၾကားလို႔ရွိရင္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးကလည္း ဒါလုပ္ရမွာပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ျပည္နယ္၊ တိုင္း ၁၄ ခုမွာ အစိုးရအဖြဲ႕ ၁၄ ဖြဲ႔ ဖြဲ႔ထားတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြလည္း အသီးသီးခန္႔ထားတယ္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔အေနနဲ႔ တကယ့္တကယ္သူတို႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာကို လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ယႏၱရားက်ေတာ့ သူတို႔လက္ထဲမွာ မရွိဘူး။ ဆိုလိုတာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ေနရာမွာ အဲဒီအေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနရယ္၊ ရဲတပ္ဖြ႔ဲရယ္ ဒီ ၂ ခုက မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တယ္။ အဲဒါမရွိဘဲနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ တကယ့္လက္ေတြ႔ အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ပုံေဖာ္ဖို႔ဆိုရင္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တို႔ကို ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔ ဒီအတိုင္း လႊဲကိုလႊဲေပးရမယ္။ အဲဒီလိုလႊဲေပးတာဟာ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒရဲ႕ အႏွစ္သာရ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔လည္း ကိုက္တယ္၊ ညီလည္း ညီညြတ္တယ္။ ဒါကို က်ေနာ္တို႔က ဘာမွ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွ ျပင္စရာမလိုဘဲကို လုပ္လို႔ရပါတယ္။

“ဒုတိယတခုကေတာ့ရဲတပ္ဖြဲ႔ေပါ့ဗ်ာ။ ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႕ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပသနာရွိတဲ့အခ်က္က ဘာတုန္းဆိုေတာ့ ဒီႏိုင္ငံေတာ္မွာရွိတဲ့ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းအားလုံးရဲ႕ အႀကီးအကဲဟာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ပုဒ္မ ၂၀ မွာ ျပဌာန္းထားေတာ့ ရဲကို အမိန္႔ေပးရမယ့္၊ ေပးခြင့္ရွိတဲ့ပုဂိၢဳလ္က ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ပုံမ်ဳိးျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ရဲတပ္ဖြဲ႔ဆိုၿပီး သီးသန္႔ထားၿပီးေတာ့မွ ေဒသႏၱရတခုခ်င္းအတြက္ ေဒသႏၱရဆိုင္ရာရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြကို ဖြဲ႔ႏိုင္ရင္ အဲဒီ ေဒသႏၱရ ဆိုုင္ရာရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြအားလုံးကို အခု ေဖ့့စ္ဘြတ္ခ္မွာပါတဲ့အတိုင္း သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ကို လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ေတာ့ ထိသလိုလို၊ မထိသလိုလိုအေနအထားမွာေတာ့ ရွိတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒရဲ႕ အႏွစ္သာရရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ကေတာ့ မထိခိုက္ဘူူး။ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆိုေတာ့ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို အေကာင္အထည္ေဖာႏို္င္ဖို႔က ရဲတပ္ဖြဲ႔က လိုတာကိုး၊ လိုေတာ့ ခုနကလို နာမည္တခုနဲ႔ လႊဲေပးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ျပည္နယ္၊ တိုင္းအသီးသီးမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ရဲေတြကို သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္၊ တိုင္း၀န္ႀကီၤးခ်ဳပ္ရဲ႕ေအာက္ကို လႊဲေပးလိုက္တယ္ဆိုေတာ့ ျပည္ထဲေရးလက္ေအာက္ကေန လြတ္သြားတဲ့သေဘာရွိတယ္။ ျပည္ထဲေရးကေတာ့ Supreme အႀကီးအကဲအေနနဲ႔ပဲ ရွိမယ္။ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့အလုပ္တာ၀န္ကို သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို လႊဲေပးလိုက္တဲ့ သေဘာျဖစ္သြားမယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ လုပ္လည္းလုပ္သင့္တယ္၊ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔လည္းပဲ ႀကီးႀကီးမားမားဆန္႔က်င္တဲ့ ဆန္႔က်င္မႈမ်ဳိး မရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲဒီလိုပဲျမင္ပါတယ္။”

ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ ေထြအုပ္ကို သက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္၊ တိုင္းအစိုးရလက္ေအာက္ကို ထည့္ျခင္းေၾကာင့္ရလာမယ့္ ေကာင္းက်ဳိးေတြကဘာေတြျဖစ္မလဲ၊ အားနည္းေပ်ာ့ကြက္ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲ။

“က်ေနာ္ ေကာင္းက်ဳိးက စေျပာပါမယ္။ ျပည္နယ္တိုင္းေဒသအသီးသီးမွာရွိတဲ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကေန တိုက္႐ိုက္ကြပ္ကဲအမိန္႔ေပးေနတဲ့အတြက္ လမ္းေၾကာင္းက ေ၀းလြန္းတယ္၊ ၾကန္႔ၾကာေနတယ္။ ခ်က္ျခင္းလက္ငင္းအေရးယူ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကိစၥေတြအားလုံးဟာ အဆင့္ဆင့္တင္ျပေနတဲ့အတြက္ အခ်ိန္ၾကာတဲ့အျပင္ အဲဒီတင္ျပတဲ့ေနရာမွာလည္း အလြဲအေခ်ာ္ရွိႏိုင္တယ္၊ ဘက္လိုက္မႈေတြရွိႏိုင္တယ္၊ လိုသြားတာ ပိုသြားတာရွိႏိုင္တယ္။ အဲဒါေတြအားလုံးဟာ မေကာင္းတဲ့အက်ဳိးဆက္ေတြကို ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အခုလို သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္၊ တိုင္းအလိုက္ တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေအာက္ကို လႊဲေပးလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ၀န္္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ သူ႕ေနရာေဒသမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ဟာေတြအားလုံးကို သူက လြယ္လြယ္ကူကူ ထိေတြ႕ျမင္ေတြ႕ႏိုင္တဲ့အတြက္ သူ အေကာင္းဆုံး စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မယ္။ သူ႕လက္ထဲကို ဒီယႏၱရားကို ထည့္ေပးျခင္းအားျဖင့္ သူက ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လို႔ရတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားဟာ သြက္လက္လာမယ္၊ ထက္ျမက္လာမယ္။ ေနာက္ၿပီးတခါ ျပည္သူလူထုနဲ႔ ထိထိေတြ႔ေတြ႔ရွိ လာမယ္။ ျပည္သူ႔အက်ဳိးကို လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထား ရွိလာမယ္၊ တကယ္လို႔ မရွိဘူးဆိုရင္လည္း မရွိတဲ့ဟာေတြက ထင္သာျမင္သာေတြျဖစ္လာမယ္။ မီဒီယာေတြကေန ထုတ္ေဖာ္လာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားအသစ္ဟာ ပိုၿပီး ေရွ႕ကိုေကာင္းသြားႏိုင္တယ္။ က်ေနာ္တို႔က ျမန္ႏို္င္သမွ်ျမန္ျမန္ က်ေနာ္တို႔က စႏိုင္ရမယ္။ ဒါမွ က်ေနာ္တို႔ ေနာက္က်ေနတာေတြကို တျခားႏုိင္ငံေတြကို ရင္ေဘာင္တန္းလိုကႏို္င္မယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေကာင္းက်ဳိးပဲရွိတယ္။ ဆိုးက်ဳိးမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခုနလို ဦးေအးႏိုင္ေျပာသလို ဆိုးက်ဳိးလုံး၀မရွိဘူးဆိုေပမယ့္လို႔လည္း အေတြ႔အႀကဳံမရွိတဲ့အေပၚမွာ အမွားအယြင္းေတာ့ ျဖစ္ေကာင္းျဖစႏို္င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အမွားအယြင္းျဖစ္လာရင္လည္း ဒီအမွားအယြင္းကို သင္ခန္းစာယူရမယ္။ ေနာက္တခု၊ က်ေနာ္တို႔က ျပည္နယ္၊ တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို အာဏာက ခြဲေပးျခင္းသာျဖစ္တယ္။ သူတို႔က အၿပီးအပိုင္ရတာမဟုတ္ဘူး။ သူတို႔အထက္မွာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႔ဆိုတာရွိေနဦးမယ္၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအထက္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဆိုတာ ရွိေနဦးမယ္။ အဲဒီေတာ့ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမွဳက မျပတ္ရွိေနမွာျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးကလည္း ဒါဟာ ဒီလိုလႊဲေပးလိုက္လို႔ သူ႔တာ၀န္က လြတ္မသြားဘူး။ သူက အႀကီးအကဲအေနနဲ႔ ျပည္နယ္၊ တိုင္း ၁၄ ခုလုံးကို သူက ၾကည့္ေနရမယ္။ တကယ္လို႔လိုအပ္ရင္ လိုအပ္တဲ့ေနရာကို သူ႔ရဲ႕အမိန္႔အာဏာနဲ႔ လိုအပ္တဲ့ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြ အားျဖည့္ေပးတာ ဘာညာ လုပ္ရဦးမယ္ဆိုေတာ့ အမွားအယြင္းကေတာ့ အလြန္နည္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ေကာင္းတဲ့ဘက္ကို မ်ားတယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ အဲလိုသုံးသပ္ခ်င္ပါတယ္။”

“လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြရဲ႕အႀကီးအမႉးဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ဆိုေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ရွိေအာင္ဆိုရင္ တိုင္းနဲ့ျပည္နယ္အစိုးရေတြက သင္တန္းေပးတာေတြ၊ ဘတ္ဂ်က္စီးဆင္းတာေတြ ဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲ။ မ႐ႈပ္ေထြးဘူးလား။”

“မ႐ႈပ္ေထြးဘူးဗ်။ တခုေတာ့ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ နည္းနည္းအစပိုင္းမွာ အခက္အခဲနည္းနည္းရွိေကာင္းရွိမယ္။ ဘတ္ဂ်က္ခြဲေ၀မႈပုံစံေတြ နည္းနည္းပါးပါး ျပန္ေျပာင္းသြားမယ္။ ေထြအုပ္နဲ႔ ရဲတပ္ဖ႔ြဲယႏၱရား ၂ ခုကို ျပည္နယ္၊ တိုင္းအစိုးရေအာက္ကို ပို႔လိုက္တဲ့အတြက္ သူတို႔အတြက္ လစာ၊ ရိကၡာ အေထာက္အပံ့အတြက္လိုတဲ့ဘတ္ဂ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ထပ္ျဖည့္လို႔ရတယ္။ ျဖည့္ေပးရမွာပဲေလ၊ လုပ္ငန္းတာ၀န္နဲ႔အတူ ဘတ္ဂ်က္ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ျဖည့္ေပးလို႔ရတယ္။ ဘတ္ဂ်က္ပို္င္းကိတ္စကေတာ့ ေျဖရွင္းလုိ႕ရပါတယ္။ ဒီပိုက္ဆံပဲေလ၊ ပိုမကုန္ဘူးေလ၊ ဗဟိုဘတ္ဂ်က္ကေနသုံးတာနဲ႔ ျပည္နယ္၊ တိုင္းေတြကို ခြဲေပးၿပီးသုံးတာ ဒါပဲကြာသြားမယ္။  သင္တန္းပိုင္းကေတာ့ လိုအပ္သလိုေပးရမယ္။ အခုလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ကူညီေပးေနတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ အခုလို လုပ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုံစံကို ပီပီျပင္ျပင္ျဖစ္လာမယ္။ ရဲရဲ႕ အလုပ္က ျပည္သူေတြ ေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေရး၊ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရး၊ လူဆိုးသူခိုင္းေတြ မရွိေရး၊ လူတိုင္းလုံလုံျခဳံျုခဳံေနထိုင္ေရးဆိုတဲ့ သူ႕ရဲ႕အဓိကတာ၀န္။ တပ္မေတာ္က်ေတာ့ သူက ႏုိင္ငံေတာ္ လုံျခဳံေရး၊ ႏိုင္ငံ့နယ္ပယ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုသူက ကာကြယ္တာ။ ျပည္သူတဦးခ်င္းရဲ႕ ေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ လုံျခဳံေရးက ဒီရဲက လုပ္ရတာ။ ဒီဟာ တခ်ိန္ကေတာ့ ေရာေရာေထြးေထြးျဖစ္ခဲ့တယ္၊ အဲဒီလိုေရာေထြးေနတာကို အခုလို ခြဲထုတ္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါမွန္ကန္တဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚကိုတင္တာပဲ။ သို႔ေသာ္ အေတြ႔အႀကဳံမရွိတဲ့ေပၚမွာေတာ့ အားနည္းခ်က္ေတြက ေပၚေတာ့ ေပၚလာႏုိင္တယ္။ ဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔က ေၾကာက္လို႔မျဖစ္ဘူး၊ ရင္ဆိုင္ရမယ္။ အဲဒီအားနည္းခ်က္ေတြကို ရေအာင္ေက်ာ္ျဖတ္ရမယ္။ အဲဒီအခါမွာ လိုအပ္တဲ့သင္တန္းေတြလည္း ရွိမွာပဲ၊ အမွားအယြင္းလည္း ရွိခ်င္ရွိမွာပဲ။ ဒါကို သင္ခန္းစာယူၿပီးေတာ့ ဆက္လုပ္ရမွာပဲ။ မွားမွာစိုးလို႔ေတာ့ မေျပာင္းလဲဘဲေနလို႔ကေတာ့ ရမွာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒါဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အမ်ားႀကီး ေနာက္က်က်န္ရစ္ခဲ့မယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေရွ႔ကို နည္းနည္းေလးႀကိဳးစားၿပီးတိုးရမယ္၊ စြန္႔စားမႈလည္း က်ေနာ္တို႔က ယူရမယ္။ ဒါမွ က်ေနာ္တို႔ တကယ္လိုခ်င္တဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ အေျပာင္းအလဲဆိုတာ ရမယ္။”

ေထြအုပ္အပိုင္းက်ေတာ့ ဘယ္လိုရွိမလဲ။ ေအာက္ေျခက ေရြးတင္တယ္။ ခ႐ုိင္နဲ႔ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္က ေရြးမတင္ဘူးဆိုေတာ့။

“ဒီလိုပါ။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ပုံအရဆိုရင္အဆင့္ ၅ ဆင့္ေပါ့ဗ်ာ။  အျမင့္ဆုံးကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ ဒုတိယကေတာ့ ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရ၊ တတိယက်ေတာ့ ခ႐ုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ေနာက္တခါ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက။ တတိယကေတာ့ ရပ္ကြက္နဲ႔ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုိၿပီးေတာ့ အဆင့္ ၅ ဆင့္ခြဲထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ အျမင့္ဆုံးဗဟိုအစိုးရက ေရြးေကာက္ပဲြကေနလာတယ္။ အလားတူ ဒုတိယအဆင့္ျဖစ္တဲ့ ျပည္နယ္တိုင္းေဒသၾကီးအစိုးရလည္း ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ပဲြကေနလာတယ္။ အနိမ့္ဆုံးျဖစ္တဲ့ ရပ္ေက်းလည္း ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ပဲြကလာတယ္။ တကယ့္အေျခခံအက်ဆုံးျဖစ္တဲ့ ခ႐ုိင္နဲ႔ၿမိဳ႕နယ္ကိုက ျပည္ထဲေရးက ခန္႔ထားတဲ့လူနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့စနစ္ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ တကယ့္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ပီပီျပင္ျပင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီၿမိဳ႔နယ္နဲ႔ခ႐ုိင္ကိုလည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီေတြကိုေပါ့ဗ်ာ၊ အေမရိကန္အေခၚဆိုရင္ေတာ့ အစိုးရေပါ့ဗ်ာ၊ Local Government ေတြေခၚတာေပါ့။ ဒီအစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အဖြဲ႔ေတြကုိ  အစိုးရအဖြဲ႔ငယ္ေလးေတြကိုလည္း ေရြးေကာက္ပြဲက တဆင့္ပဲသြားရမယ္။ ဒါမွ မွန္ကန္တဲ့ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အခက္အခဲက လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၈၈ က နည္းနည္းေလး အဟန္႔အတားျဖစ္ေနတယ္။ ပုဒ္မ ၂၈၈ မွာ ေတာ္ေတာ္ေလးရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာတားတဲ့အခ်က္က ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ခ႐ုိင္အဆင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ႏိုင္ငံ၀န္ထမ္းမ်ားအား တာ၀န္ေပးေဆာင္ရြက္ေစရမည္ဆိုတဲ့ ပုဒ္မန ၂၈၈ ျပ႒ာန္းခ်က္က လာညိစြန္းသြားတာ။ အဲဒီအခ်က္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က  ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္လို႔မရဘူး။ သူတို႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့သူက ခန္႔ထားရမယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းအရာေပၚလာတယ္။ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက အဲဒါကို ခန္႔ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာျဖစ္ေနတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ ၂၈၉ က်ေတာ့၊ ရပ္ကြက္က်ေတာ့ သူက တမ်ဳိးျဖစ္တယ္၊ ရပ္ကြက္နဲ႔ေက်းရြာက်ေတာ့ ရပ္ကြက္က ၾကည္ညိဳေလးစားတဲ့ ပုဂိၢဳလ္တဦးကုိ ဥပေဒနဲ႔အညီ ခန္႔အပ္တာ၀န္ေပးရမယ္ဆိုေတာ့ သူက ေရြးေကာက္ပြဲဆန္ဆန္ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဖြ႔ဲစည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဘဲနဲ႔ေတာ့ ၿမိဳ႕႔နယ္နဲ႔ခ႐ုိင္အဆင့္ကို ေရြးေကာက္ပဲြကေနအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔က နည္းနည္းေလး အခက္အခဲျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို အခုလို အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနကို  ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔ေအာက္ကို လႊြဲေျပာင္းေပးလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ဘာျဖစ္သြားမလဲဆိုေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ခ႐ုိင္အဆင့္ကို ေရြးေကာက္ပြဲက အုပ္ခ်ဳပ္တာ မဟုတ္ေသာ္လည္း သူတို႔ကို တိုက္႐ုိက္ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲတဲ့ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရက်ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲက တက္လာတာျဖစ္တဲ့အတြက္ နည္းနည္းေလးေတာ့ ဒီမိုကေရစီဘက္ကို ဦးတည္တဲ့အေနအထားရွိတယ္၊ နည္းနည္းေလးေတာ့ပိုၿပီးေတာ့ လုပ္သာကိုင္သာ ေခ်ာင္လာမယ္။ ခုနလို အေပၚကိုပုိင္တယ္ဆိုတာပုံမ်ဳိးနဲ႔ေအာက္မွာ လုပ္ခ်င္တာလုပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး၊ နီးနီးကပ္ကပ္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲလာတဲ့အခါက်ေတာ့။ သေဘာကေတာ့ဗ်ာ ခ႐ုိင္နဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မဟုတ္တာလုပ္ရင္ ဘယ္ကိုသြားေဆာင့္မလဲဆိုေတာ့ အရင္က ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဆီကိုသြားတယ္၊ လမ္းေၾကာင္းရွည္တယ္၊ အခုက်ေတာ့ ဒါ႐ုိက္ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္း၀န္ႀကီးေတြကို တက္ေဆာင့္ေတာ့မယ္။ ဒီျပႆနာ သူတို႔ဆီကို တုိက္ရိုက္ေရာက္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ဒါေတြကို သူတို႔အျဖစ္ခံလို႔ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ အျဖစ္ခံတာနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အေရအခ်င္းညံ့တယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ညံ့ဖ်င္းတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲ၊ ေ၀ဖန္၊ ျပစ္တင္ခံရတာတို႔က ျဖစ္လာမယ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးေထာက္ခံတယ္။ ဒါကို ပိုေကာင္းေအာင္ ေကာင္းသထက္ေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ၀ိုင္းစဥ္းစားၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေစခ်င္တယ္။”

ဒီျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အမ်ားျပည္သူစိတ္ခ်လက္ခ်ျဖစ္ရေအာင္ လႊတ္ေတာ္မွာ ဥပေဒတရပ္မျပ႒ာန္းသင့္ဘူးလား၊ ျပ႒ာန္းရင္ ပိုလုံၿခဳံမလားလို႔ပါ။

“အဲဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမတရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ အတြင္းကုိက်ေရာက္တဲ့ဟာက ဥပေဒျပ႒ာန္းစရာမလိုဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒက ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို အပ္ႏွင္းထားၿပီးျဖစ္တဲ့အတြက္  ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကေနၿပီးေတာ့ လိုအပ္တဲ့ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာမ်ားထုတ္ျပန္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္၊ ဥပေဒျပ႒ာန္းဖို႔မလိုဘူး။ တကယ္လို႔ ခုနလိုေပ့ါဗ်ာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ႏိုင္လို႔ ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ခ႐ုိင္ အဆင့္ထိကိုပါ ေရြးေကာက္ပဲြကေန တက္လာတဲ့လူေတြက အုပ္ခ်ဳပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒျပ႒ာန္းသလိုမ်ဳိး က်ေနာ္တို႔က ေဒသႏၱရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုိတဲ့ဥပေဒတခု ျပ႒ာန္းဖို႔လိုသြားၿပီ။ ဆိုလိုတာက အခု ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရ ဥပေဒဆိုတာရွိတယ္ဗ်ာ။ အဲဒီလိုမ်ဳိး၊ ခ႐ုိင္၊ ၿမိဳ႔နယ္၊ ရပ္ကြက္အတြက္ပဲ ေရးရေတာ့မယ္။ ခ႐ုိင္တခု ၿမိဳ႕နယ္တခု မေရးေတာ့ဘဲနဲ႔ ေဒသႏၱရဥပေဒဆိုၿပီး ဥပေဒတခုေရးၿပီးေတာ့မွ ခ႐ုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနရဲ႕ တာ၀န္ေတြ၊ လုုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကဘာ၊ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြ႔ဲရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ၊ တာ၀န္ေတြက ဘာ၊ ရပ္ေက်းက ဘာ အဲဒါအားလုံးဥပေဒထဲမွာ ထည့္ျပ႒ာန္းလိုက္ရင္ေတာ့ အဲဒါ အင္မတန္ေကာင္းတယ္။ အဲဒါက လုပ္သင့္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ပိုသေဘာက်ပါတယ္။ ျပည္သူေတြလည္း လုံလုံျခဳံျခဳံရွိသလို အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြရဲ႕ တာ၀န္ေတြ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကိုလည္း တိတိက်က် ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔က ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကပဲ တိတိက်က်လုပ္ရမယ့္သေဘာျဖစ္သြားမွာေပါ့။ အဲဒီလို ၿမိဳ႕နယ္္နဲ႔ ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒေရးဆြဲဖို႔ ဟို ၿပီးခဲ့တဲ့လႊတ္ေတာ္ကတည္းက သူတို႔ အၾကံအစည္ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရးဆြဲရမယ့္ဥပေဒစာရင္းထဲမွာလည္း အဲဒီဥပေဒ ၂ ခုကို က်ေနာ္တို႔က ေတြ႔ထားပါတယ္။ ေတြ႔ထားတဲ့အတြက္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဥပေဒက လိုက္လာဖြယ္ရာ အေၾကာင္းရွိပါတယ္။”