ကူညီတယ္ဆိုၿပီး အလြဲသုံးစားလုပ္ေနတဲ့ NGO အခ်ဳိ႕ကို ေ၀ဖန္ၾကၿပီ၊ အခ်ဳိ႕ NGO ႏွင့္ INGO မ်ား စီမံခန္႔ခြဲမႈစရိတ္ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ အထိရွိေန

Eleven Media Group
April 27, 2014 ·
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိေသာ အခ်ဳိ႕ NGO မ်ားႏွင့္ INGO အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ၎တို႔၏ စီမံခန္႔ခန္မႈစရိတ္ကို ၎တို႔ရရွိေသာ ေငြေၾကး၏ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ အထိ အသံုးျပဳေနၿပီး အမ်ားျပည္သူသို႔ လက္ေတြ႕ကူညီမႈမွာမူ ရာခိုင္ႏႈန္း ၃၀ ခန္႔သာ သံုးစြဲလ်က္ရွိေၾကာင္း NGO အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကားသည္။

“တိုင္းျပည္ကို ေစတနာနဲ႔၊ တိုင္းျပည္ေကာင္းေအာင္၊ လူမ်ိဳးေကာင္းေအာင္ဆိုၿပီး လုပ္တဲ့သူေတြ နည္းတယ္။ ေငြ ၁၀၀ ရတယ္ဆိုရင္ သူတို႔ အိပ္ေထာင္ထဲမွာ ၅၀၊ ၇၀ ထည့္တယ္။ ၁၀၊ ၁၅ ေလာက္ပဲ သံုးတယ္။ ျပည္သူလူထုလက္ထဲ မေရာက္ဘူး” ဟု FREDA ဥကၠ႒ ဦးအုန္းက ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရား၀င္ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ႏိုင္ငံတကာ INGO အဖြဲ႕ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ရွိေနၿပီး ထိုအထဲတြင္ အဖြဲ႕ ၆၀ က ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးမ႑ိဳင္အဖြဲ႕ (Local Resource Centre) ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေၾကာင္း သိရသည္။

ျပည္တြင္းမွ ပညာရွင္မ်ား၊ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ျပည္တြင္း NGO အေရအတြက္မွာ ၁၅၀ ခန္႔ရွိပါသည္။

ထို႔ျပင္ ကုလသမဂၢ (UN) ႏွင့္ စပ္ဆက္ေနေသာ INGO အဖြဲ႕ ၁၂ ဖြဲ႕ခန္႔ရွိေနၿပီး မၾကာေသးမီက လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈ ပိုမိုျမႇင့္တင္လာသည့္ USAID ႏွင့္ World Bank ကဲ့သို႔ေသာ ခိုင္မာသည့္ INGO အဖြဲ႕အစည္းမ်ားလည္း ရွိေနသည္။

ျပည္တြင္းျပည္ပ NGO ႏွင့္ INGO အဖြဲ႕အစည္းေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ရွိေနၿပီး ၎တို႔အနက္ အေရအတြက္ ၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ရွိၿပီး ႏိုင္ငံျခားသား ပညာရွင္မ်ားျဖင့္ လည္ပတ္ေနသည့္ INGO မ်ား၏ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အသံုးစရိတ္မ်ားအေပၚ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။

“ျပည္တြင္း NGO ေတြက ဘာမွရတာ မဟုတ္ဘူး။ အလြန္ဆံုး သူတို႔ရရင္ ေဒၚလာ ေသာင္းဂဏန္းပဲရွိတာ။ ျခစားမႈရွိႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မမ်ားဘူး။ သို႔ေသာ္ ေဒၚလာသန္းခ်ီၿပီး အစိုးရနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ခ်ိတ္ဆက္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ INGO ေတြရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ေတြက လက္ေတြ႕ကူညီမႈျပဳလုပ္တဲ့ ေငြေၾကးထက္ မ်ားေနတယ္” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံမွ INGO ေလာကႏွင့္ နီးစပ္သည့္ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ပညာရွင္တစ္ဦးက ဆိုသည္။

“ႏိုင္ငံတကာ လူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက ျပည္တြင္းကပညာရွင္ေတြကို အသံုးျပဳၿပီး ပိုက္ဆံေတြ ယူေနတယ္။ NGO နဲ႔ INGO ေတြ လုပ္စားေနတာက အဖြဲ႕တိုင္းေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ တကယ္အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြ ရွိတယ္။ ကိုယ္က်ိဳးလုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြလည္း ရွိတယ္။ ဒီလိုအလုပ္ေတြကို စီးပြားရွာသလို လုပ္ေနၾကတယ္” ဟု BANCA ဥကၠ႒ ေဒါက္တာေစာမြန္သိမ့္က ေျပာၾကားသည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ မတိုင္မီကာလက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေျခစိုက္လုပ္ကိုင္ေသာ INGO အဖြဲ႕အစည္း အေရအတြက္မွာ အနည္းငယ္သာရွိၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ နာဂစ္မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္အၿပီးတြင္ ပိုမိုမ်ားျပားလာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ေဒၚလာသန္းခ်ီကုန္က်ေသာ ပေရာဂ်က္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္သည့္ UN ႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ INGO အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မတိုင္မီ ကာလကပင္ ရွိေနခဲ့သည္။

NGO ႏွင့္ INGO မ်ားအား ညႊန္းဆိုရာ၌ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အမ်ဳိးအစားသံုးမ်ဳိး ခြဲျခားႏိုင္ၿပီး ပထမအမ်ဳိးအစားမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ အဖြဲ႕မ်ား၊ ဒီမိုကေရစီ ရွင္သန္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ကူညီေထာက္ပံ့ေနေသာ အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ဆိုင္ရာ ျဖစ္စဥ္မ်ား၌ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ား၌ ကူညီေနေသာ အဖြဲ႕မ်ားဟူ၍ ခြဲျခားႏိုင္ပါသည္။

စီမံခန္႔ခြဲမႈဆိုင္ရာ ကုန္က်စရိတ္ကို ရရွိေသာ ဘတ္ဂ်က္၏ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ ခန္႔ အသံုးျပဳၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနေသာ INGO မ်ားမွာ ႏိုင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထိုအဖြဲ႕မ်ားသည္ အစိုးရႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ေဒၚလာသန္းခ်ီသည့္ ပေရာဂ်က္မ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထိုသို႔ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အဖြဲ႕မ်ားထဲတြင္ UN ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ အဖြဲ႕မ်ား၊ USAID ႏွင့္ World Bank ကဲ့သို႔ အဖြဲ႕မ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္း သိရသည္။

NGO ႏွင့္ INGO အဖြဲ႕အစည္းအခ်ဳိ႕ အေနျဖင့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား၌ မလိုလားအပ္ေသာ အသံုးစရိတ္မ်ား ျပားမႈမ်ားရွိေနၿပီး လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္မႈအပိုင္း၌ ထိေရာက္မႈ အားနည္းေနျခင္းမွာလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။

“ပေရာဂ်က္ေတြကို သတိထားၾကည့္တဲ့အခါ onsite ထဲ မေရာက္ဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ လစာတင္ပဲ ပေရာဂ်က္တစ္ခုလံုးရဲ႕ ရာခိုင္ႏႈန္း ၃၀၊ ရာခိုင္ႏႈန္း ၄၀ ျဖစ္ေနတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ခရီးသြားလာစရိတ္နဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္စရိတ္က ရာခိုင္ႏႈန္း ၂၀ ျဖစ္တယ္။ က်န္တဲ့ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက အိမ္ငွားခေတြ၊ ကားစီးတဲ့စရိတ္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ျပည္တြင္းက ပညာရွင္ေတြကို ငွားတဲ့စရိတ္က ရာခိုင္ႏႈန္း ၂၀ ေလာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္လုပ္ငန္းထဲကို ေရာက္တာက ရာခိုင္ႏႈန္း ၂၀ ကေန ရာခိုင္ႏႈန္း ၃၀ ပဲရွိတယ္” ဟု ေဒါက္တာေစာမြန္သိမ့္က ဆိုသည္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ မတ္လေနာက္ဆံုးပတ္အတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡအတြင္း အပ်က္အစီးမ်ားႏွင့္ေတြ႔ရေသာ INGO က ငွားရမ္းထားသည့္ အေဆာက္အအံုတစ္လံုး

အစိုးရႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ခ်ိတ္ဆက္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ INGO မ်ားမွ ႏိုင္ငံျခားသား ပညာရွင္မ်ား၊ အရာရွိမ်ား၏ အေျခခံအသံုးစရိတ္မ်ားသည္ မ်ားျပားေသာေငြေၾကးမ်ား ျဖစ္ေနၿပီး ၎တို႔၏ အိမ္ငွားစရိတ္၊ ယာဥ္အသံုးျပဳစရိတ္မ်ားမွာ လစဥ္အေမရိကန္ေဒၚလာ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ သံုးစြဲေနေၾကာင္း သိရသည္။

INGO ေလာကႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ USAID အဖြဲ႕မွ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ ႏိုင္ငံျခားသား ပညာရွင္တစ္ဦးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ၎ေနထိုင္သည့္ အိမ္အတြက္ ငွားရမ္းခကို တစ္လလွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၇၀၀၀ ခန္႔ အသံုးျပဳျခင္း ရွိခဲ့သည္။

ထို႔အျပင္ UN ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုက မီးစက္အသံုးျပဳမႈ တစ္ခုတည္းအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၅၀၀၀ တင္ျပေတာင္းခံခဲ့ျခင္းလည္း ရွိခဲ့သည္။

“UN အေျခစိုက္ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြက ခရီးတစ္ခုသြားရင္ တစ္ေန႔ကို ေဒၚလာ ၁၀၀ ေလာက္ရတယ္။ စာတမ္းေတြေရးတဲ့အခါ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္အတန္း မီေအာင္ဆိုၿပီး ေၾကြရည္ေလာင္းထားတဲ့ စာရြက္ေတြကို အသံုးျပဳတယ္။ အဲဒီမွာလုပ္ရင္ တကယ့္အခြင့္ထူးခံ လူတန္းစားလို ေနလို႔ရတယ္” ဟု INGO ၀န္ထမ္းေဟာင္းတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။

အေျခခံ အသံုးစရိတ္မ်ားႏွင့္ ေနထိုင္ငွားရမ္း စရိတ္မ်ားမွာပင္ လစဥ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ေသာင္းခ်ီသံုးစြဲေနေသာ အခ်ဳိ႕ INGO မ်ား၌ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ႏိုင္ငံျခားသား ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ရာထူး ျမန္မာ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၀င္ေငြအေကာင္းဆံုးသူမ်ား ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

“ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ေစ်းအႀကီးဆံုး ေကာ္ဖီဆိုင္ေတြ၊ ဘားေတြကို သြားၾကည့္လိုက္ရင္ INGO မွာ လုပ္ေနတဲ့သူေတြနဲ႔ ခ႐ိုနီေတြ၊ ခ႐ိုနီေတြနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနသူေတြ၊ သံ႐ံုးအရာရွိေတြကိုပဲ ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီး ရန္ကုန္က ေစ်းအႀကီးဆံုး KTV၊ အႏွိပ္ခန္းေတြမွာလည္း သူတို႔ကို ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ တစ္ညတစ္ညကို ျမန္မာေငြသိန္းခ်ီ သံုးေနတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ ေငြေၾကးေတြက အလွဴရွင္ေတြဆီက ရထားတဲ့ ေငြေၾကးေတြပါပဲ” ဟု INGO ေလာကႏွင့္ နီးစပ္သူတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။

အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း အစီရင္ခံစာေကာင္း ေရးသားတတ္ျခင္းႏွင့္ အလွဴရွင္မ်ားစိတ္ႀကိဳက္ လုပ္ျပျခင္းျဖင့္ ရရွိေနေသာ ေငြေၾကးမ်ားကို NGO ႏွင့္ INGO အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ၎တို႔ကိုယ္က်ိဳးအတြက္ အသံုးျပဳေနသည္မွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ားအတြက္ မ်က္ႏွာပ်က္စရာ ျဖစ္ေနပါသည္။

“INGO ေတြရဲ႕ အသံုးစရိတ္ မ်ားတယ္ဆိုတာ အမွန္ပဲ။ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းေတြက အဲဒီလို အခြင့္အေရး မရွိဘူး။ INGO ေတြက အစီရင္ခံစာ ေရးသားျခင္းနဲ႔ အလွဴရွင္ေတြစိတ္ႀကိဳက္ လုပ္ႏိုင္ရင္ တကယ္ထိေရာက္တဲ့ ေနရာေတြ၊ ျပည္သူျပည္သားေတြဆီ ေရာက္တာနည္းတယ္။ Budget Line ဆြဲကတည္းက Overall Charges ေတြက ေတာ္ေတာ္ယူထားၿပီး ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ေရႊမင္းသားေဖာင္ေဒးရွင္းကို တည္ေထာင္သူ ဦးျမတ္သူ၀င္းက ေျပာသည္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံက အဖြဲ႕အစည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပညာတတ္ေတြက ေျပာသင့္ေျပာထိုက္တာကို မေျပာဘဲ ေနသာသလို ေနေနၾကတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေငြေၾကးလွဴဒါန္းၾကတဲ့ အဖြဲ႕ေတြက မကြၽမ္းက်င္ၾကဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ အစီရင္ခံစာ ေကာင္းေကာင္းေရးႏိုင္ရင္ ပိုက္ဆံရတယ္ဆိုၿပီး လုပ္ခ်င္သလို လုပ္ေနၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ INGO ေတြက ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္ေတြကိုေခၚၿပီး တစ္ပတ္၊ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ခိုင္းတယ္။ ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ေတြ လာကူညီတယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးေတြ လုပ္ျပတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ျပတဲ့အတြက္ အစီရင္ခံစာေရးလို႔ ေကာင္းသြားတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕ေတြေရာ၊ ျပည္ပအဖြဲ႕ေတြ ပါရွိေနတယ္” ဟု ေဒါက္တာေစာမြန္သိမ့္က ေျပာၾကားသည္။

သို႔ေသာ္ အခ်ဳိ႕ေသာ INGO မ်ားက ျပည္တြင္း NGO မ်ား၏ လုပ္ေဆာင္မႈအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္မ်ား၏ အျမင္မွားေစရန္ သတင္းမွားေပးမႈမ်ားလည္း ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။

“ျပည္တြင္း NGO ေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႈ အရည္အခ်င္း မျပည့္၀ဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴ ရွင္ေတြ အျမင္မွားေအာင္ လုပ္ထားတယ္။ သူတို႔က တစ္ဆင့္ပဲလွဴ ေအာင္ လုပ္တာမ်ားတယ္” ဟု ဦးျမတ္သူ၀င္းက ဆိုသည္။

NGO ႏွင့္ INGO အခ်ိဳ႕တြင္ စီမံခန္႔ခြဲမႈစရိတ္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ေငြေၾကးအလြဲသံုးစားမႈမ်ား ရွိႏိုင္သျဖင့္ ျပည္တြင္း NGO မ်ားအေနျဖင့္ စာရင္းဇယားမ်ားကို တိက်စြာျဖင့္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း အၾကံျပဳခ်က္မ်ား ရွိသည္။

“စီးပြားေရး အဖြဲ႕အစည္း၊ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၊ အစိုးရ အဖြဲ႕အစည္းပဲျဖစ္ျဖစ္ အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ ခုတ္ရာတျခား၊ ရွရာတစ္လြဲ လုပ္ေနတာေတြရွိတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက စာရင္းစစ္ေတြနဲ႔ စနစ္တက် လုပ္ထားတဲ့အတြက္ အဲဒီလိုလုပ္လို႔ မရဘူးလို႔ေတာ့ ထင္တာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ထိုင္းတို႔လို ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြကလာတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကိုေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ ဒါေတြက မရွိဘူးလို႔ ေျပာလို႔မရသလို၊ ရွိတယ္လို႔လည္း တပ္အပ္မေျပာႏိုင္ဘူး” ဟု ျပည္တြင္း NGO အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္ေသာ EcoDev ဥကၠ႒ ဦး၀င္းမ်ိဳးသူက ေျပာၾကားသည္။

အစီရင္ခံစာေကာင္းၿပီး အလွဴ ရွင္စိတ္ႀကိဳက္ ပေရာဂ်က္လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ INGO အဖြဲ႕အစည္းအခ်ိဳ႕၏ လက္ေတြ႕ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားမွာ အားရစရာမရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိပါသည္။

ဥပမာအားျဖင့္ လတ္တေလာ ကာလအတြင္း ရွမ္းျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ထား၀ယ္တို႔၌ ပေရာဂ်က္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ World Bank ၏ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအေပၚ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိေနသည္။

“World Bank က လုပ္တဲ့ကိစၥက ဘာလဲဆိုေတာ့ ေငြေခ်းတယ္။ သူတို႔အဖြဲ႕ေတြ ရြာကိုေရာက္လာတယ္။ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္နဲ႔ ကိုက္ညီသလား ဆန္းစစ္တယ္။ အဲဒီေဒသအေၾကာင္း၊ ဘာေတြလိုအပ္ခ်က္ ရွိလဲဆိုတာ မသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕ Check List နဲ႔ ကိုက္တယ္ဆိုၿပီး အကူအညီေပးတယ္။ အဲဒီအတြက္ ျပင္ဆင္မႈက ေန႔တစ္၀က္ပဲရွိတယ္။ သူတို႔ျပန္ေတာ့ ဘဏ္မွာ ပိုက္ဆံထည့္ေပးခဲ့တယ္။ သူတို႔ျပန္သြားတဲ့အခါ အဲဒီေဒသမွာ ျပႆနာေတြ က်န္ခဲ့တယ္” ဟု ႏိုင္ငံေရး သိပၸံပညာရွင္တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ NGO ႏွင့္ INGO မ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔လုပ္ေဆာင္မည့္ေဒသ အေျခအေနကို မသိဘဲ ပေရာဂ်က္တြင္ ပါရွိေသာ Check List အတိုင္းသာ လုပ္ေဆာင္ေနသျဖင့္ ထိေရာက္မႈအတိုင္းအတာ မရွိျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း INGO ၀န္ထမ္းေဟာင္းတစ္ဦးက ဆိုသည္။

“သူတို႔ကို စစ္လို႔မရဘူး။ စစ္တဲ့အခါ သူတို႔က ျပန္ေျပာလိမ့္မယ္။ ငါတို႔ကေပးထားတဲ့ Check List အတိုင္း လုပ္တယ္ေပါ့။ ငါတို႔ တာ၀န္ေက်တယ္ေပါ့။ Check List အတိုင္းလုပ္တာေတာ့ မွန္တယ္။ အဲဒီေဒသမွာ ဘာလိုေနလဲ။ ဘယ္လိုလုပ္ေပးရမလဲဆိုတာ မသိေတာ့ သူတို႔လုပ္တာေတြက သဲထဲေရသြန္ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဥပမာ-အိမ္သာပေရာဂ်က္ဆိုၿပီး အိမ္သာကိစၥေတြ လုပ္ၾကတယ္။ အိမ္သာေတာ့ ၿပီးသြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အိမ္ကစုတ္ျပတ္ေနၿပီး အိမ္သာက အရမ္းေကာင္းေနတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္” ဟု INGO ၀န္ထမ္းေဟာင္းက ေျပာၾကားသည္။

ထိုကဲ့သို႔ Check List တစ္ခုတည္းအေပၚကို အားထားၿပီး ေဒသအေျခအေနမွန္ႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္၏ အမွန္တကယ္ လိုအပ္ျခင္းမ်ားကို ရွာေဖြႏိုင္စြမ္း မရွိေသာေၾကာင့္ IRI စစ္တမ္း ရလဒ္ကဲ့သို႔ေသာ လြဲမွားသည့္ရလဒ္မ်ား ထြက္ေပၚေနရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္က ေျပာၾကားသည္။

လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္၌ NGO ႏွင့္ INGO မ်ား ပိုမိုမ်ားျပားေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားတြင္ ရွိေနသည္။ ထိုသို႔ ရွိေနသည့္အနက္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ တစ္ခုတည္းတြင္ NGO ႏွင့္ INGO အဖြဲ႕အစည္းေပါင္း ၆၈ ဖြဲ႕ရွိၿပီး ထိုအထဲတြင္ ၁၉ ဖြဲ႕မွာ တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္မရွိေသာ အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္သည္။

လူဦးေရ သံုးသန္းရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၅ ဒသမ ၅၃ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ NGO ႏွင့္ INGO အေရအတြက္မွာ ျပည္နယ္လူဦးေရႏွင့္ မလိုက္ေအာင္ မ်ားျပားေနၿပီး ထိုအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ လုပ္ေဆာင္မႈမွာလည္း ေဒသခံ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈနည္းပါးေၾကာင္း ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ INGO အဖြဲ႕အစည္းအခ်ိဳ႕၏ မေလ်ာ္ကန္ေသာ လုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနေၾကာင္း စြပ္စြဲမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။

“NGO၊ INGO ေတြအားလံုး မေကာင္းဘူးလို႔ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ အစိုးရတစ္ဖြဲ႕တည္းက လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ေနလို႔ေတာ့ မျဖစ္ဘူး။ NGO ေတြ၊ Civil Society ေတြက ရွိကိုရွိေနရမယ္။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ အလြဲသံုးစားမႈေတြ၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈစရိတ္ အမ်ားဆံုးသံုးေနတာေတြက အစိုးရနဲ႔ bilateral လုပ္ထားတဲ့ INGO ေတြမွာ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနတာ။ ျပည္တြင္းကလူေတြ လုပ္ေနတဲ့ NGO ေသးေသးေတြက ဘာမွရတာမဟုတ္ဘူး။ အလြဲသံုးစားမႈေတြ ရွိေကာင္းရွိမယ္။ ဒါေပမဲ့ အဖြဲ႕ႀကီးေတြေလာက္ မမ်ားဘူး။ အစိုးရနဲ႔ ေပါင္းလုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ႀကီးေတြမွာပဲ ျဖစ္ေနတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အလြဲသံုးစားမႈေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားဖို႔ေတာ့ လိုအပ္မယ္” ဟု ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္က ေျပာၾကားသည္။

(စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ INGO မ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ားအၾကား ပဋိပကၡတြင္ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည္ INGO မွ ငွားရမ္းထားသည့္ အေဆာက္အအုံတစ္ခု)