ဦးေႏွာက္တံခါး ဖြင့္ေပးခ့ဲေသာ ခရီး

မင္းေက်ာ္ေက်ာ္ထြန္း (ေမာ္လၿမိဳင္)

အေမရိကန္ေနးတစ္ေတြေနတ့ဲ ေက်း႐ြာေတြဘက္ကို မၾကာခဏခရီးထြက္ခ့ဲတာေၾကာင့္ အဲဒီေဒသဘက္မွာ ေနထိုင္တ့ဲ အေမရိကန္ေနးတစ္ အဖိုးအိုးတစ္ဦးနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ရင္းႏွီးခ့ဲပါတယ္။ သူ႔နာမည္က မစၥတာေဝလ္ဆင္ဝီလွ်ံ ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ မစၥတာေဝလ္ဆင္ လို႔ေခၚတယ္။ သူက အရင္တုန္းက အေမရိကန္စစ္တပ္မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲၿပီး အခုေတာ့ အၿငိမ္းစားတစ္ေယာက္ပါ။ အနားယူၿပီးခ်ိန္က,စၿပီး ၿမိဳ႕ႀကီးမွာ မေနေတာ့ဘဲ သူတို႔ အေမရိကန္ေနးတစ္ေတြ စုေဝးေနထိုင္ၾကတ့ဲ ၿမိဳ႕ငယ္ေလးတစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္တ့ဲ ဂမ္နစ္ဆန္(Gunnison) ၿမိဳ႕ကို ေျပာင္းေ႐ြ႕ေနထိုင္ရင္း အနားယူေနခ့ဲပါတယ္။ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြလို လူေတြျပည့္ၾကပ္စည္ကားေနတာ မ႐ိွေပမယ့္ သူ႔အရပ္ သ႔ူေဒသ၊ သူ႔လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ သူ႔ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြ ေနထိုင္ၾကတ့ဲၿမိဳ႕ ျဖစ္တာေၾကာင့္ မစၥတာေဝလ္ဆင္အတြက္ အလြန္ေနလို႔ေကာင္းတ့ဲ ဇာတိၿမိဳ႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

လူမႈေရး၊ႏိုုင္ငံေရး အလြန္ရင့္က်က္ တည္ၿငိမ္တ့ဲ အဲဒီအဖိုးအို မစၥတာေဝလ္ဆင္နဲ႔ စကားေျပာရတာ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ အေတြးအေခၚသစ္ေတြ၊ အသိဉာဏ္သစ္ေတြ အမ်ားႀကီးရလိုက္ပါတယ္။ မစၥတာေဝလ္ဆင္ ဆီကေန သခင္နဲ႔ကၽြန္ ဘယ္လို ကြာသလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ကြာသလဲ၊ ဘာျဖစ္လို႔ သခင္ျဖစ္တာလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ကၽြန္ျဖစ္တာလဲ ဆိုတ့ဲ အေတြးအေခၚေတြကိုလည္း သူနဲ႔ စကားေျပာလိုက္ၿပီးတ့ဲ အခ်ိန္အခါ က်ေတာ့မွ ကၽြန္ေတာ္ပိုုၿပီး မ်က္စိပြင့္၊ နားပြင့္၊ ဦးေႏွာက္အသိဉာဏ္ေတြလည္း အျမင္႐ွင္းၿပီး ပိတ္ေနတ့ဲ ဦးေႏွာက္တံခါးေတြလည္း ပြင့္လာပါေတာ့တယ္။ မစၥတာေဝလ္ဆင္ ေျပာျပတ့ဲအေၾကာင္းအရာေတြကို နားေထာင္ၿပီး သူတို႔ဘာေၾကာင့္ သခင္ျဖစ္တယ္၊ သခင္ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာကိုပါ ဆက္လက္သေဘာေပါက္လာခ့ဲတယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံကိုေရာက္ၿပီး ၅-ႏွစ္ေလာက္ ကတည္းက ကၽြန္ေတာ္သတိျပဳမိတာေတြ ႐ိွတယ္။ အဲဒီအထဲကမွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပိုသတိျပဳမိလာတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴး၊ ရပ္ကြက္လူႀကီး၊ ၿမိဳ႕နယ္လူႀကီးဆိုတာေတြ တစ္ေယာက္မွ ကၽြန္ေတာ္မေတြ႔ရဘူး။ ဒါဆို သူတို႔က ႏိုင္ငံကို ဘယ္လိုအုုပ္ခ်ဳပ္ေနလဲ၊ ဘယ္လို အုပ္ခ်ဳပ္မႈပုုံစံနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ သူတို႔ႏိုင္ငံ တည္ၿငိမ္ေနလဲ၊ ဘယ္လို စနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေနလဲ စသည္စသည္ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္ စိတ္ဝင္စားလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီတုန္းက ကၽြန္ေတာ့္ကိုု ေျပာျပမယ့္သူ ႐ွင္းျပမယ့္သူ ကၽြန္ေတာ္တစ္ေယာက္မွ မေတြ႔ခ့ဲပါ။

အခုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႔ပါၿပီ။ သူကေတာ့ မစၥတာေဝလ္ဆင္ ပါဘဲ။ “မစၥတာေဝလ္ဆင္ တို႔ဆီမွာ ရပ္ကြက္လူႀကီးလည္း မေတြ႔ပါလား၊ ရပ္ကြက္လူႀကီး မ႐ိွဘူးလား” လို႔ မစၥတာေဝလ္ဆင္ကို ကၽြန္ေတာ္ ေမးၾကည့္ရာကေန စခ့ဲတယ္ ဆိုပါေတာ့။ “ရပ္ကြက္လူႀကီး! ဘာလုပ္တ့ဲ ရပ္ကြက္လူႀကီးလဲ” လို႔ မစၥတာေဝလ္ဆင္က ထူးဆန္းတ့ဲ အၾကည့္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ကို ၾကည့္ရင္း ျပန္ေမးလာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေမးတ့ဲေမးခြန္းဟာ သူ႔အတြက္ ေတာ္ေတာ္ ထူးဆန္းေနတယ္။ သူ႔တစ္သက္မွာ တစ္ခါမွ မၾကားခ့ဲဘူးတ့ဲ စကားကိုု သူ႔အေ႐ွ႕မွာ ကၽြန္ေတာ္လာေျပာေနသလိုု ျဖစ္ေနတယ္။ “ဒီလိုုပါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴး၊ ရပ္ကြက္လူႀကီး စသည္ျဖင့္ အုုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ လူေတြ ခန္႔ထားၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္တယ္” ဆိုတ့ဲအေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္ေျပာျပလိုက္ေတာ့ သူကၽြန္ေတာ့္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည့္တယ္။ စူးစူးစမ္းစမ္း ၾကည့္တယ္။ သူ႔ အၾကည့္ေတြက ကၽြန္ေတာ့္ ခႏၶာကိုုယ္ကိုု ေဖာက္ထြက္စိမ့္ဝင္ သြားသလိုု ခံစားလိုုက္ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အေနရခက္သြားတယ္။ “အဲဒီလိုုဘဲ နင္တို႔ႏိုင္ငံမွာ အုပ္ခ်ဳပ္လား” လို႔ သူ ကၽြန္ေတာ့္ကိုု ျပန္ေမးတယ္။ “ဟုတ္ကဲ့”လိုု႔ ကၽြန္ေတာ္ ေျဖလိုက္တယ္။ သူက “အခု အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာလား”လို႔ ေမးျပန္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္က “ဟုတ္က့ဲ အခု အုုပ္ခ်ဳပ္ေနတာပါ”လို႔ ေျဖလိုုက္တယ္။ “နင္တို႔ ႏိုင္ငံက လြတ္လပ္ေရး ရသြားၿပီဆို” “ဟုတ္က့ဲ ၁၉၄၈-ခုႏွစ္၊ ဇႏၷဝါရီလ ၄-ရက္ေန႔ ကတည္းက လြတ္လပ္ေရး ရတာပါ” လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ျပန္ေျဖလိုက္တယ္။ သူေတာ္ေတာ္ အ့ံၾသသြားတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အဲဒီေလာက္ အ့ံၾသသြားတယ္ဆိုတာ သူ႔ကိုုၾကည့္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ရတယ္။

“မစၥတာေက်ာ္ နင္ေျပာတာေတြဟာ ေတာ္ေတာ္အ့ံၾသဖို႔ေကာင္းတယ္၊ ငါ ေတာ္ေတာ္အ့ံၾသတယ္ နင္တို႔လူမ်ဳိး ေတြ ဒါေၾကာင့္ အခုထိ လြတ္လပ္မႈ မရၾကေသးဘူးဆိုတာ အခုမွ ငါလည္း သေဘာေပါက္တယ္”လို႔ သူ႔စကားကိုု ဆက္ရင္း ကၽြန္ေတာ့္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္ၾကည့္တယ္။ “နင္တို႔ႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္သြားတယ္၊ နင္တို႔ သူ႔ဆီက လြတ္လပ္ေရးရတယ္” “ဟုတ္က့ဲပါ” “ၿဗိတိန္က ကမာ႔ၻႏိုင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အုုပ္ခ်ဳပ္သြားတယ္၊ တိုု႔ႏိုင္ငံဟာလည္း သူ႔ဆီက လြတ္လပ္ေရး ရခ့ဲတာဘဲ”လို႔ မစၥတာေဝလ္ဆင္က ကၽြန္ေတာ္ကို ၾကည့္ၿပီး ဆက္ေျပာလာတယ္။ “တိုု႔က ၁၇၇၆- ခုႏွစ္၊ ဇူလိုုက္လ ၄-ရက္ေန႔မွာ ၿဗိတိန္ကေန လြတ္လပ္ေရးရခ့ဲတယ္၊ နင္တို႔နဲ႔ေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၇၂- ႏွစ္ေလာက္ ေစာတာေပါ့” “ဟုတ္က့ဲ” “တို႔က လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ၁၁-ႏွစ္ အတြင္းမွာ တိုု႔ ႏိုင္ငံအတြက္ လိုအပ္တ့ဲ ဖြဲ႔စည္းပုံကို တို႔ႏိုင္ငံ၊ တို႔လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ ကိုက္ညီၿပီး တရားမွ်တမႈျဖစ္ေအာင္ ေရးခ့ဲတယ္၊ တိုု႔ ႏိုင္ငံသားေတြ အဖိႏွိပ္ခံဘဝ မေရာက္ေအာင္ ေရးခ့ဲတယ္၊ တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒမွာကို ထည့္ေရးထားတယ္၊ ဒါကို မစၥတာေက်ာ္လည္း အခု သိေနၿပီဘဲ” သူက ကၽြန္ေတာ့္ကို အားမရသလို ၾကည့္ၿပီး အဲဒီအေၾကာင္းေတြကို ေျပာျပလာတယ္။ “ကၽြန္ေတာ့္ စိတ္ထဲမ႐ွင္းတာက ရပ္ကြက္မွာ ရပ္ကြက္လူႀကီးမ႐ိွဘဲ ဘယ္လို အုုပ္ခ်ဳပ္ထားလဲ ဆိုတာကိုပါ” “အစိုးရက အုပ္ခ်ဳပ္ထားတာေပါ့ မစၥတာေက်ာ္ရယ္၊ အစိုးရမွာ လုံျခံဳေရးအတြက္ ရဲ႐ွိတယ္၊ ႏိုင္ငံ ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ စစ္တပ္႐ွိတယ္” လို႔ ေျပာၿပီး သူ႔ရဲ႕ေတာက္ပတ့ဲ မ်က္လုံးအစုံနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ကို ၾကည့္ျပန္တယ္၊ ၿပီးမွ “မစၥတာေက်ာ္ကို ေျပာျပမွ ျဖစ္ေတာ့မယ္” ဆိုၿပီး သူ႔ရဲ႕ထူးဆန္းတ့ဲ စကားကို စတင္လိုက္ပါေတာ့တယ္။

“အဂၤလိပ္ဟာ ကမာ႔ၻႏိုင္ငံေတြကို ကိုလိုနီလုပ္တ့ဲအခါ အဲဒီႏိုင္ငံေတြကို ဘယ္လိုႏွိပ္ကြပ္ထားရမယ္ ဆိုတာကို အၿမဲတမ္းစဥ္းစားတယ္။ သူ အဲဒီလို ႏွိပ္ကြပ္ထားမွ ဖိႏွိပ္ထားမွ အဲဒီႏိုင္ငံကို ထိန္းထားလို႔ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ အၿမဲတမ္းစဥ္းစားတာက ႏိုင္ငံတစ္ခုကို ေရာက္တိုင္းေရာက္တိုင္း အဲဒီႏိုင္ငံက လူမ်ဳိးေတြကို အသုံးခ်ၿပီး အဆင့္ဆင့္ ဘယ္လိုႏွိပ္ကြပ္ ထားရမယ္၊ ခ်ဳိးႏွိမ္ထားရမယ္ ဆိုတာကိုဘဲ” မစၥတာေဝလ္ဆင္က စကားကို ခဏ နားလိုက္ၿပီး ဆက္ေျပာျပတယ္။ “သူခိုင္းထားတ့ဲသူေတြကိုေတာ့ ထုံးစံအတိုင္း အခြင့္အေရး နဲနဲေပးထားရတာေပါ့။ လူဆိုတာ အခြင့္အေရး မက္တယ္၊ ပညာ မတတ္တ့ဲသူေတြက ပိုၿပီးအခြင့္အေရးမက္တယ္၊ ဦးေႏွာက္ အသိဉာဏ္ နည္းတ့ဲသူေတြက ပိုၿပီးအခြင့္ အေရးမက္တယ္၊ အဲဒါေတြကိုက သူ႔လူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္းကို ျပန္ၿပီး ႏွိပ္ကြပ္ထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ နည္းလမ္းတစ္ခု ျဖစ္သြားတယ္”လို႔ ေျပာျပလာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ သူ႔စကားေတြၾကားၿပီး အလြန္အ့ံၾသသြားတယ္။ အဲဒီစကားေတြရဲ႕ ေနာက္မွာဆက္စပ္ေနတ့ဲ အေၾကာင္းအရာေတြကိုု ဆက္ၿပီး ေတြးလိုက္တ့ဲ အခ်ိန္မွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ စဥ္းစားႏိုင္တ့ဲ ဦးေႏွာက္ဉာဏ္တံခါးေတြဟာလည္း ခ်က္ခ်င္းပြင့္ ထြက္လာၿပီး ကမာၻႀကီးကို ကမာၻ႔ဝင္႐ိုးစြန္းထိပ္ေပၚက ထိုုင္ၿပီး ၾကည့္ျမင္လိုက္ရသလို လွမ္းျမင္ႏိုင္တ့ဲအထိ အျမင္က်ယ္သြားတယ္။ ေအာ္ ႏိုုင္ငံႀကီးေတြဆိုတာ ကမာၻနဲ႔ယွဥ္တ့ဲ အသိဉာဏ္ပိုင္႐ွင္ေတြ ေနထိုင္ေနၾကတ့ဲ ႏိုင္ငံပါလား။ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚႏိုင္ျခင္းဆိုုတာ ဖိႏွိပ္ထားျခင္းကင္းတ့ဲ ဦးေႏွာက္ေတြနဲ႔ ေတြးေခၚစဥ္းစားႏိုင္မွသာ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚႏိုင္ျခင္း ျဖစ္တယ္ဆိုုတာကိုုလည္း ကၽြန္ေတာ္နားလည္လိုုက္တယ္။ မစၥတာေဝလ္ဆင္ရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚေျပာျပေနမႈေတြကေန ကၽြန္ေတာ္အသိအျမင္ေတြ အမ်ားႀကီး ရ႐ိွလိုုက္တယ္။ စိုးရိပ္ ေၾကာင့္ၾကမႈ ေအာက္က ေတြးေခၚျခင္း၊ ေျပာဆိုျခင္းေတြဆိုုတာ ဘယ္လိုမွ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚျခင္းေတြ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္နားလည္ သေဘာေပါက္လာရပါေတာ့တယ္။

“ဟုတ္ကဲ့ မစၥတာေဝလ္ဆင္၊ မစၥတာေဝလ္ဆင္ေျပာျပတ့ဲ စကားေတြက ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ အလြန္တန္ဖိုး႐ွိတ့ဲ စကားေတြျဖစ္ပါတယ္၊ အဂၤလိပ္ေတြက သူတို႔ ကိုလိုနီျပဳခ့ဲတ့ဲ ႏိုင္ငံေတြကို ဘယ္လိုမ်ဳိးစနစ္ေတြနဲ႔ ဖိႏွိပ္ထားခ့ဲတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ေျပာျပေပးပါအုံး၊ ကၽြန္ေတာ္ မစၥတာေဝလ္ဆင္ရဲ႕ အျမင္ကိုလည္း သိပါရေစ” လို႔ ေမးလိုက္ေတာ့ မစၥေဝလ္ဆင္က ကၽြန္ေတာ္ကို ျပံဳးၿပီးျပန္ၾကည့္လာတယ္။ သူ႔အျပံဳးက သူ႔ေျမးေတြ မုန္႔ဖိုးေတာင္းခါနီး သူ႔နား ခ်ည္းကပ္လာတ့ဲအခါ ျပံဳးျပတတ္တ့ဲ အျပံဳမ်ဳိးျဖစ္ေနတာကိုု ကၽြန္ေတာ္သတိျပဳမိလိုက္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္က သူတို႔ မိသားစု အသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ ရင္းႏွီးခ့ဲတာ ၾကာပါပေကာ။ ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ သူအခု ၾကည့္လိုက္တ့ဲ အျပံဳးေတြက ကၽြန္ေတာ့္ရင္ကို ေအးျမေစပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ရင္းႏွီးစာနာတ့ဲ အျပံဳးေတြကို ကၽြန္ေတာ္ ခ်ဳိၿမိန္စြာ ရ႐ိွလိုုက္ျခင္းပါ။

“မစၥတာေက်ာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ရပ္ကြက္လူႀကီး၊ ဘာတ့ဲ ရာအိမ္မွဴး၊ ဆယ္အိမ္မွဴး အဲဒါေတြ႐ိွတယ္လို႔ ေျပာတယ္ေနာ္” “ဟုတ္က့ဲ ေျပာခ့ဲပါတယ္” “အဂၤလိပ္ေတြဟာ သူတို႔ ကိုလိုနီျပဳထားတ့ဲ ႏိုင္ငံတစ္ခုကို အထက္ကေန ေအာက္ေျခ ေရာက္တ့ဲအထိ ဘယ္လိုႏွိပ္ကြပ္အုပ္ခ်ဳပ္ထားရမလဲ စဥ္းစားတ့ဲအခါ အခု မစၥတာေက်ာ္တို႔ဆီမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ထား သလိုဘဲ အၿမဲစဥ္းစားတယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူ႔ႏိုင္ငံကိုၾကည့္ သူအဲဒီလို သူ႔လူမ်ဳိးကို ႏွိပ္ကြပ္ၿပီး မအုပ္ခ်ဳပ္ထားဘူး၊ ေတြ႔လား” “ဟုတ္က့ဲ စိတ္ဝင္စားစရာပါ ဆက္ေျပာျပပါအုံး မစၥတာေဝလ္ဆင္” “ႏိုင္ငံတစ္ခုကို ကိုလိုနီျပဳလိုက္တ့ဲအခါ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ႐ိွတ့ဲ သူေတြအားလုုံးၿငိမ္ေနဖို႔နဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ဘ႑ာေငြကို အနည္းငယ္သာသုံးၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ထား ႏိုင္ဖို႔ဆိုတာကိုသာ ကိုလိုနီေတြက အဓိကထား စဥ္းစားတယ္။ ဒီေတာ့ အဲဒီႏိုင္ငံက အဲဒီလူမ်ဳိးေတြနဲ႔ ပိုုက္ဆံ မကုန္ဘဲ ျပန္ၿပီးခိုင္းေစလို႔ရတ့ဲ နည္းေတြကို သူတို႔အတတ္ႏိုင္ဆုံး တည္ထြင္စဥ္းစားရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ တိုင္းျပည္က လူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္းကိုဘဲ အလကား အုပ္ခ်ဳပ္ထားခိုင္းၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ ဘတ္ဂ်က္က ပိုက္ဆံမေပးရတ့ဲ နည္းေတြကို သုံးလိုက္တာဘဲ။ အဆင့္္ဆင့္ႏွိပ္ကြပ္အုပ္ခ်ဳပ္ထားမွ သူတို႔(ကိုလိုနီ)အတြက္ ပိုအဆင္ေျပေစတယ္၊ အဲဒီနည္းေတြက ႏိုင္ငံငယ္ေတြနဲ႔ အသိဉာဏ္ မႂကြယ္တ့ဲႏိုင္ငံေတြကို အုပ္ခ်ဳပ္တ့ဲေနရာမွာ အလြန္အသုုံးဝင္တယ္၊ ငါ့အထင္ေတာ့ မစၥတာေက်ာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာလည္း အဂၤလိပ္ေပးသြားတ့ဲ အဲဒီအေမြဆိုးေတြ က်န္ခ့ဲၿပီန႔ဲတူတယ္” လို႔ မစၥတာေဝလ္ဆင္ ေျပာျပၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ “က်န္ခ့ဲတာမဟုတ္ဘူး မစၥတာေဝလ္ဆင္ေရ အခုထိ က်င့္သုံးေနတာ” လို႔ မစၥတာေဝလ္ဆင္ကို ေအာ္ၿပီး ေျပာျပလိုက္ခ်င္ပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီစကားကို ကၽြန္ေတာ္ စိတ္ထဲ ကဘဲ ေျပာျဖစ္ခ့ဲပါတယ္။

“အေမရိကန္ႏိုုင္ငံကိုၾကည့္၊ ႏိုုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားေတြကို ဖိႏွိပ္တ့ဲ ဘာဥပေဒမွ မ႐ွိဘူး။ ညီညြတ္ေအာင္ေနဖို႔၊ တရား မွ်တဖို႔၊ လြတ္လပ္စြာ သြားလာေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔၊ အေမရိကန္ျပည္သူေတြ အခက္အခဲမ႐ိွ တိုုင္းျပည္ထဲမွာ ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔ အဲဒီလို လုပ္ေပးထားတယ္၊ ဖိႏွိပ္တာကို အစိုးရကလည္း မႀကိဳက္ဘူး၊ ဥပေဒလည္း မျပ႒ာန္းဘူး။ မစၥတာေက်ာ္ တို႔ကို အေမရိကန္ႏိုုင္ငံမွာ ဘယ္သူဖိႏွိပ္တာ ေတြ႔ဘူးသလဲ” “ဟုတ္ကဲ့ ဘယ္သူမွ ဖိႏွိပ္လာတာ မ႐ိွပါဘူး။ ၾကံဳလည္း မၾကံဳဘူးပါဘူး” “အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ေနရတာ ႀကိဳက္လား” “ႀကိဳက္ပါတယ္” လို႔ ကၽြန္ေတာ္ခ်က္ခ်င္း ျပန္ေျဖလိုုက္တယ္။ ေျဖၿပီးသြားတ့ဲအခါမွ ငါ့ပါးစပ္က ဘာလို႔ အဲဒီလိုုျဖစ္သြားပါလိမ့္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ျပန္ေတြးလိုက္ မိတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ လူေနမႈဘဝနဲ႔ ဘဝအာမခံခ်က္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရာက္မွ ေနာက္ေက်ာလုုံသြားတယ္လို႔ ခံစားလိုက္ရတာေတာ့ အမွန္ပါ။ ႏိုင္ငံမ့ဲလို ျဖစ္ေနတ့ဲ ကၽြန္ေတာ့္သားသမီးေတြလည္း အခုမွ သူတို႔ မွီခိုဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတစ္ခု ရသြားသလိုပါဘဲ။ သူတို႔လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ၾကား၊ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚေျပာဆိုေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တစ္ခ်ိန္က နားမ်က္စိေတြ၊ ဦးေႏွာက္ေတြ ပိတ္ထားခံရၿပီး ျဖတ္သန္းခ့ဲရတ့ဲ ဘဝေတြကို စဥ္းစားလိုက္တ့ဲအခါ အက်ဥ္းတန္ အ႐ုပ္ဆိုးခ့ဲတ့ဲ ဘဝရဲ႕ ပုံရိပ္ေတြက ဘဝသ႐ွည္ေတြလို အိပ္မက္ဆိုးေတြအျဖစ္ အခုထိ လာေရာက္ေခ်ာက္လွန္႔ ေနဆဲပါ။

“အေမရိကန္ႏိုင္ငံလည္း အဂၤလိပ္ဆီက လြတ္လပ္ခ့ဲတ့ဲ ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ဘာလို႔အခုလို တိုးတက္သြားတာလဲ မစၥတာေဝလ္ဆင္” လို႔ ကၽြန္ေတာ္ မစၥတာေဝလ္ဆင္ကို ေမးလိုက္မိတယ္။ “ငါတို႔က ငါတို႔ႏိုင္ငံကို ၿဗိတိသွ်ေတြ ကိုလိုနီ လုပ္ခံရ ကတည္းက ၿဗိတိသွ်ေတြရဲ႕ တို႔လူမ်ဳိးအေပၚ ခ်ဳိးႏွိမ္မႈကို မႀကိဳက္ခ့ဲဘူး။ တို႔လူမ်ဳိးကို တို႔ကိုယ္တိုင္ေတာင္ အဲဒီလို မလုပ္ဘဲနဲ႔ သူတို႔က လုပ္ေနတာကို တို႔ မၾကိဳက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း တို႔လူမ်ဳိးအေပၚ သူတို႔ခ်ဳိးႏွိမ္ အုပ္ခ်ဳပ္တ့ဲ စနစ္ကို တို႔အတု မခိုးခ့ဲဘူး။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရလာေတာ့ တို႔လူမ်ဳိးအတြက္ လြတ္လပ္ ၿပီး တရားမွ်တတ့ဲ အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲခ့ဲတယ္။ ဥပေဒ ေရးဆြဲခ့ဲၾကစဥ္က သတိမျပဳမိခ့ဲတ့ဲ အခ်က္ေတြကို လည္း the first ten amendments (ပထမအႀကိမ္ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ခ့ဲတ့ဲ ၁၀-ခ်က္) ဆိုၿပီး ျပန္လည္ျပဳျပင္ ျဖည့္စြက္ခ့ဲတယ္၊ ဒါကို မစၥတာေက်ာ္လည္း သိတာဘဲ” လို႔ သူ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္ယူစရာ ျပယုဒ္ကိုပါ ကၽြန္ေတာ့္ကို အားပါးတရ ေျပာျပလာပါေတာ့တယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လာမယ့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားေလွ်ာက္သူေတြ သိ႐ိွေစဖို႔အတြက္ အေမရိကန္ အစိုးရက သူ႔ႏိုင္ငံသားေလွ်ာက္ထားသူေတြ ေျဖဆိုရမယ့္ ေမးခြန္း ၁၀၀ ထဲမွာ နံပါတ္(၅) ေမးခြန္းကို What do we call the first ten amendments to the Constitution? (ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံထဲမွာပါတ့ဲ ပထမအႀကိမ္ ျပင္ဆင္ ျဖည့္စြက္ခ့ဲတ့ဲ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္ကို ဘယ္လုိေခၚပါသလဲ) ဆိုတ့ဲေမးခြန္းကို ေမးၿပီး နားလည္ေအာင္ ႐ွင္းျပခ့ဲတယ္။ တဆက္တည္းဘဲ ေမးခြန္းနံပါတ္(၆)မွာ လြတ္လပ္မႈေတြဟာ ဘာေတြလဲသိေအာင္ အသိေပးခ့ဲတယ္။ အဲဒါေတြက လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ကိုုးကြယ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ စုေဝးခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ပုံႏွိပ္ခြင့္၊ (ဆင္ဇာ မလုိဘူး)။ လြတ္လပ္စြာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ (သိုု႔မဟုုတ္) ေ႐ြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္ ဆိုၿပီး အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားေတြကို သင္ေပးခ့ဲတယ္။ အေမရိကန္ျပည္သူေတြဟာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို ကေလးကအစ လူႀကီး အဆုုံး သိေနၾကတယ္။ အဲဒီ အခြင့္အေရးေတြကိုလည္း ခံစားႏိုင္ၾကတယ္။

“ကိုလိုနီဆိုတာ သူတို႔ႏိုင္ငံမဟုတ္တ့ဲ တစ္ျခားႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္လိုက္တာနဲ႔ သူ႔ရဲ႕အဓိကအခ်က္က အဲဒီႏိုင္ငံကို ဖိႏွိပ္ထားႏိုင္ဖိုု႔ဘဲ၊ သူ႔ကို သစၥာခံတ့ဲ အဲဒီႏိုင္ငံက လူကိုဘဲ သူတို႔ ျပန္ခိုင္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ထားတာ၊ အဲဒီလူေတြ သူတို႔ အေပၚ သစၥာခံေနသ၍ သူတို႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ သက္တန္းလည္း ႐ွည္ႏိုင္တယ္” လို႔ မစၥေဝလ္ဆင္ ေျပာျပလာတ့ဲ အခါမွာေတာ့ ေအာ္ ကၽြန္ျပဳတာကို ခံေနရတ့ဲသူေတြ ကိုယ္တိုင္က လက္ခံေနသ၍ ကၽြန္သက္လည္း ႐ွည္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ နားလည္လိုက္ပါေတာ့တယ္။

“ကိုလိုနီေတြဟာ သ႔ူလူမ်ဳိးလည္း မဟုတ္၊ သူ႔ႏိုင္ငံလည္း မဟုတ္တ့ဲ ဘယ္ႏိုင္ငံကိုမွ သနားတယ္ဆိုတာ မ႐ိွဘူး၊ သူတို႔ကို သနားတတ္တ့ဲ သူေတြလို႔ထင္ရင္ အဲဒီႏိုင္ငံလည္း ကိုလိုနီသက္တမ္း႐ွည္မယ္။ ေနာက္ၿပီး မိမိႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရလာတ့ဲအခါ သူတို႔ဆီက ဖိႏွိပ္တ့ဲ အေမြဆိုးေတြကို အသုံးမျပဳဖို႔ လိုတယ္။ သူတို႔က အဆင့္ဆင့္ဖိႏွိပ္ဖို႔ သူ႔ၾသဇာခံတ့ဲ လူေတြနဲ႔ ခိုင္းထားမယ္။ ဒါကို အတုယူရင္ မွားမယ္။ သူတို႔က ဖိႏွိပ္ဖို႔ ဥပေဒေတြ လုုပ္ထားမယ္။ ဒါကို လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတ့ဲအခါ အသုံးျပဳေနရင္ မွားမယ္။ သူတို႔က သူတို႔လိုခ်င္တ့ဲ အေတြးအေခၚေတြကို ပညာေရးစနစ္ေတြမွာ ထည့္ထားမယ္၊ ဒါေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးရင္ ေသခ်ာစီစစ္ၿပီး ျပင္တာ၊ဖ်က္တာ မသုံးေတာ့တာေတြ အကုန္လုပ္ရတယ္။ မစၥတာေက်ာ္ေျပာတ့ဲ မစၥတာေက်ာ္တို႔ ႏိုင္ငံက အုပ္ခ်ဳပ္ထားပုံဟာ ၿဗိတိသွ် ေပးတ့ဲ ကိုလိုနီအေမြ ျဖစ္ေနၿပီနဲ႔တူတယ္” လို႔ ကၽြန္ေတာ့္ကို ထပ္ၿပီးေျပာျပလာတယ္။ ေအာ္ တို႔ႏိုင္ငံလည္း ကၽြန္ျဖစ္နည္း အေမြကိုမွ ဆက္လက္က်င့္သုံး ေနၾကတာပါလားလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေတြးလိုက္မိပါေတာ့တယ္။

အဂၤလိပ္က ကိုလိုနီျပဳစဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ခ်ဳိးႏွိမ္ဖို႔အတြက္ ရပ္ကြက္ေတြ၊ နယ္ေျမေတြမွာ သူႀကီးဆိုၿပီး လူႀကီးခန္႔ တယ္။ အဲဒီ လူဟာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက ျမန္မာလူမ်ဳိးဘဲ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ဆီနဲ႔ ကိုယ့္ကိုေၾကာ္ၿပီး ကိုယ့္လူမ်ဳိး ကိုဘဲ လူမိုက္ေမြး အုပ္ခ်ဳပ္ေစတယ္။ အဂၤလိပ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ အျမင့္ဆုံးေနရာမွာဘဲ ေနတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါမွ လာတယ္။ ကိုယ့္လူမ်ဳိးကို ကိုယ့္လူမ်ဳိးနဲ႔ဘဲ ျပန္အုုပ္ခ်ဳပ္ခိုင္းထားတယ္။ မစၥတာေဝလ္ဆင္ စကားနဲ႔ေျပာရင္ သစၥာ ခံေနသ၍ အုပ္ခ်ဳပ္တ့ဲ သက္တန္းလည္း ႐ွည္မယ္ဆိုတာလို႔ နားလည္လိုက္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္နားလည္တ့ဲ စကားနဲ႔ ေျပာရင္ေတာ့ သစၥာခံေနသ၍ ကၽြန္သက္လည္း ႐ွည္မယ္ဆိုတာပါဘဲ။

“မစၥတာေဝလ္ဆင္ အေမရိကန္ႏိုုင္ငံမွာ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္႐ိွတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အရပ္ဘက္အုုပ္ခ်ဳပ္ေရး မေတြ႔ရဘူး၊ အဲဒါ ဘာျဖစ္လို႔လဲ” လိုု႔ မစၥတာေဝလ္ဆင္ကို ကၽြန္ေတာ္ ေမးလိုက္မိတယ္။ “ႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ အစိုးရဘဲ လိုလို႔ေပါ့၊ အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ ဝန္ႀကီး႒ာနေတြ ႐ိွေနၿပီဘဲ၊ အဲဒီမွာ ႏိုင္ငံကာကြယ္ဖို႔လည္း စစ္တပ္႐ိွတယ္။ ၿမိဳ႕၊႐ြာေတြအတြက္ ရဲအဖြဲ႔ေတြ႐ွိတယ္ ဒီေတာ့ အရပ္ဘက္အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုတာ ထားစရာ မလိုေတာ့ဘူး” “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာက အစိုးရေရာ၊ အရပ္သား အုပ္ခ်ုဳပ္ေနတာေကာ ေတြ႔ေနရတယ္” “အဲဒါကိုေတာ့ ငါလည္း နားမလည္ဘူး၊ ငါ့အထင္ေတာ့ အဲဒါမ်ဳိးေတြဟာ ၿဗိတိန္က အုပ္ခ်ဳပ္သြားတ့ဲ ႏိုင္ငံေတြမွာ ၿဗိတိန္ေပးခ့ဲတ့ဲအေမြေတြဘဲ ျဖစ္ရမယ္၊ ဒါေပမယ့္ ၿဗိတိန္က သူ႔ႏိုင္ငံကိုေတာ့ အဲဒီလိုမ်ဳိးစနစ္နဲ႔ မအုပ္ခ်ဳပ္ဘူးေနာ္၊ ဒီေတာ့ ဒါဟာ မေကာင္းဘူးလို႔ေတာ့ ငါျမင္တယ္။ မစၥတာေက်ာ္ေျပာတ့ဲ အုပ္ခ်ဳပ္ပုံမ်ဳိးဟာ ကိုလိုနီေခတ္က ကိုလိုနီျပဳခံရတ့ဲ ႏိုင္ငံေတြ ခံခ့ဲရတ့ဲ နည္းေတြနဲ႔ တူေနတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ငါ့အထင္ေျပာရရင္ေတာ့ မစၥတာေက်ာ္တို႔ ႏိုုင္ငံဟာ လြတ္လပ္ေရး ရတာေတာ့ မွန္တယ္၊ မစၥတာေက်ာ္တို႔ လူမ်ဳိးေတြ လြတ္လပ္ေရး မရေသးဘူးလို႔ ျမင္တယ္” လို႔ သူ ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာျပလာတယ္။

ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ အစိုးရ႐ိွေနၿပီး အဲဒီအစိုးရက ဝန္ႀကီး႒ာနအလိုုက္ တာဝန္ေက်ပြန္စြာ လုပ္ကိုင္ေနမယ္ဆိုရင္ အရပ္ဘက္ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔အတြက္ ေနာက္ထပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔တစ္ခု ထပ္ၿပီး ထားစရာမလိေတာ့ေၾကာင္းကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ ပိုၿပီးနားလည္လာတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ေနေနတ့ဲ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ အစိုးရဆိုတ့ဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ထဲမွာ ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းထားတ့ဲ လံုျခံဳေရးအတြက္ ရဲဝန္ထမ္းေတြ၊ ႏိုင္ငံကာကြယ္ေရးအတြက္ တပ္မေတာ္သားေတြ ဘယ္လို တာဝန္ထမ္းေဆာင္တယ္ဆိုတာ လက္ေတြ႔ျမင္ေတြ႔ေနရတယ္။ ထူးျခားမႈ အေနနဲ႔ အဲဒီ စစ္သားေတြ၊ ရဲေတြအပါအဝင္ ဝန္ႀကီး႒ာန႐ုံးေတြမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနသူ အားလုံးဟာ အရပ္ထဲမွာဘဲ အိမ္ငွားေနတ့ဲသူေတြ၊ ကိုယ့္အိမ္နဲ႔ကိုယ္ ေနသူေတြ စသည္စသည္ျဖင့္ ျပည္သူေတြနဲ႔အတူ ျပည္သူၾကားမွာဘဲ အတူတူ ေနထိုင္ၾကတာျဖစ္ၿပီး သီးသန္႔ေနရာတစ္ခုမွာ ကမာၻတစ္ခုလို မေနၾကတာပါဘဲ။

အခုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္အမ်ားႀကီးနားလည္လိုက္ပါၿပီ မစၥတာေဝလ္ဆင္။ မစၥတာေဝလ္ဆင္ဟာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ပိတ္ေနတ့ဲ ဦးေႏွာက္တံခါးေတြကို ဆြဲဖြင့္ေပးခ့ဲတ့ဲသူပါ။ မစၥတာေဝလ္ဆင္ ေျပာျပတာကို ကၽြန္ေတာ္နားေထာင္ ၿပီးတ့ဲအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံတစ္ခု ဘာေၾကာင့္ ေနာက္က်ခ့ဲရတယ္၊ ေအာက္တန္းက်ခ့ဲရတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ နားလည္ခ့ဲရတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ခု ဘာေၾကာင့္ တိုးတက္သြားတယ္၊ ကမာၻကို လႊမ္းမိုးႏိုင္တယ္ဆိုတာ ကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ သိသြားတယ္။ မစၥတာေဝလ္ဆင္လို လူမ်ဳိးေတြ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အမ်ားႀကီး႐ိွေနႏိုင္တယ္။ အဲဒီလိုဘဲ ကၽြန္ေတာ့္လို နားမလည္ခ့ဲတ့ဲသူေတြလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ားႀကီး ႐ိွေနႏိုင္တယ္။

ကၽြန္ေတာ္ အေမရိကန္ႏိုုင္ငံမွာ ေနေနေပမယ့္ မစၥတာေဝလ္ဆင္လို လူမ်ဳိးေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ားႀကီး ႐ိွလာပါေစလို႔ ဆုေတာင္းလိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး မစၥတာေဝလ္ဆင္ ေျပာျပခ့ဲလို႔ ကၽြန္ေတာ့္ဦးေႏွာက္တံခါးေတြ ပြင့္လာသလို ကၽြန္ေတာ္ေရးတ့ဲ ဒီစာကို ဖတ္ၿပီးတ့ဲအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ကၽြန္ေတာ့္လို ဦးေႏွာက္မ်က္စိတံခါးေတြ ပြင့္လာၾကပါေစလို႔။

မင္းေက်ာ္ေက်ာ္ထြန္း(ေမာ္လၿမိဳင္)
၂၀၁၄ ဒီဇင္ဘာလ ၂၈-ရက္ေန႔ ေရးသည္။