ASEAN လူ႔အခြင့္အေရးတိုးျမႇင့္ဖို႔ သမၼတ အိုဘားမား ေတာင္းဆိုသင့္

အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama အေနနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားအသင္း အာဆီယံက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ထိပ္သီးညီလာခံ က်င္းပတဲ့အခါ ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္မႈ အေျခအေနေတြကုိ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေရး တုိက္တြန္း ေျပာဆုိသင့္တယ္လုိ႔ ျမန္မာ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွက ႏုိင္ငံေပါင္း ၉ ခုနဲ႔ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ FIDH လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။

သမၼတ အုိဘားမားဟာ အာဆီယံ ၁၀ ႏုိင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ဖိတ္ေခၚၿပီး ကာလီဖုိးနီးယားျပည္နယ္၊ Rancho Mirage မွာရွိတဲ့ Sunnylands မွာ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၅ ရက္ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ၂ ရက္ၾကာ ထိပ္သီးညီလာခံ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအတြင္း ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေပၚ ေလးစားလုိက္နာမႈေတြကုိ အဓိကထား လုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိရင္ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသအေပၚ အဓိက အာရုံေျပာင္း လုပ္ေဆာင္လာေနတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ ေအာင္ျမင္မႈ ရႏုိင္မွာ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း၊ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး၊ လုံၿခံဳေရးနဲ႔ စီးပြားေရးကိစၥရပ္ေတြ တုိးျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္မႈကုိ အဓိက အေျခခံအေၾကာင္းတရပ္အျဖစ္ သမၼတ အုိဘားမားအေနနဲ႔ မျဖစ္မေန ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးသင့္တယ္လုိ႔ FIDH ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္ကုိ ခုခံကာကြယ္တာ၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြအတြက္ ရပ္တည္ ေျပာဆုိတာ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ လူနဲစုေတြနဲ႔ လိင္တူခ်င္း ဆက္ဆံသူေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပမ္းမႈေတြကုိ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်တာေတြ ျပဳလုပ္သြားမယ့္အေၾကာင္း သမၼတ အုိဘားမားက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ ေျပာၾကားတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အေျချပမိန္႔ခြန္းအတြင္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားခဲ့တာနဲ႔အညီ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံတဲ့အခါမွာလည္း အဲဒီ ေျပာဆုိမႈေတြအတုိင္း ျပန္လည္ေျပာၾကားၿပီး အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ သူတုိ႔ တုိင္းျပည္အသီးသီးမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လူသိရွင္ၾကား ေျပာဆုိသင့္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

အဲဒီ အေမရိကန္ - အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲကုိ မူလက ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကုိယ္တုိင္ တက္ေရာက္ဖုိ႔ ရွိေပမဲ့လည္း ဒုသမၼတ ဦးဉာဏ္ထြန္းပဲ တက္ေရာက္မယ့္အေၾကာင္း ျမန္မာအစုိးရက မၾကာေသးခင္ ရက္ပုိင္းအတြင္းကပဲ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီထိပ္သီး ညီလာခံအတြင္း စီးပြားေရး၊ လုပ္ငန္းသစ္မ်ား စတင္ထူေထာင္ေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ၊ ဥတုရာသီ ေျပာင္းလဲမႈဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ လူေမွာင္ခုိကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ျပင္အတြင္း နယ္ေျမပုိင္ဆုိင္မႈ အျငင္းပြားေနတဲ့ ကိစၥအပါအ၀င္ ေဒသႏၱရလုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြကုိ ေဆြးေႏြးသြားၾကမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ အရာရွိေတြက ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ ရက္ေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com
.................


အမေရိကန်သမ္မတ Barack Obama အနေနဲ့ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း အာဆီယံက ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ထိပ်သီးညီလာခံ ကျင်းပတဲ့အခါ ဒေသတွင်း လူ့အခွင့်အရေး တိုးတက်မှု အခြေအနေတွေကို ဖြစ်ပေါ်လာအောင် လုပ်ဆောင်ရေး တိုက်တွန်း ပြောဆိုသင့်တယ်လို့ မြန်မာ အပါအဝင် အရှေ့တောင်အာရှက နိုင်ငံပေါင်း ၉ ခုနဲ့ စုဖွဲ့ထားတဲ့ FIDH လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန် တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။

သမ္မတ အိုဘားမားဟာ အာဆီယံ ၁၀ နိုင်ငံက ခေါင်းဆောင်တွေကို ဖိတ်ခေါ်ပြီး ကာလီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ Rancho Mirage မှာရှိတဲ့ Sunnylands မှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်ကနေ ၁၆ ရက်နေ့အထိ ၂ ရက်ကြာ ထိပ်သီးညီလာခံ ကျင်းပမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အရှေ့တောင်အာရှဒေသအတွင်း ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအပေါ် လေးစားလိုက်နာမှုတွေကို အဓိကထား လုပ်ဆောင်ခြင်းမရှိရင် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသအပေါ် အဓိက အာရုံပြောင်း လုပ်ဆောင်လာနေတဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အောင်မြင်မှု ရနိုင်မှာ မဟုတ်တဲ့အကြောင်း၊ အာဆီယံနိုင်ငံတွေနဲ့ နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေးနဲ့ စီးပွားရေးကိစ္စရပ်တွေ တိုးမြှင့် ဆောင်ရွက်ဖို့ ပြောဆို ဆွေးနွေးတဲ့နေရာမှာ လူ့အခွင့်အရေး တိုးတက်မှုကို အဓိက အခြေခံအကြောင်းတရပ်အဖြစ် သမ္မတ အိုဘားမားအနေနဲ့ မဖြစ်မနေ ထည့်သွင်း ဆွေးနွေးသင့်တယ်လို့ FIDH ရဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်ကို ခုခံကာကွယ်တာ၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေအတွက် ရပ်တည် ပြောဆိုတာ၊ အမျိုးသမီးတွေ၊ လူနဲစုတွေနဲ့ လိင်တူချင်း ဆက်ဆံသူတွေအပေါ် ဖိနှိပ်ညှဉ်းပမ်းမှုတွေကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချတာတွေ ပြုလုပ်သွားမယ့်အကြောင်း သမ္မတ အိုဘားမားက ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့မှာ ပြောကြားတဲ့ နိုင်ငံတော်အခြေပြမိန့်ခွန်းအတွင်း ထည့်သွင်း ပြောကြားသွားခဲ့တာနဲ့အညီ အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံတဲ့အခါမှာလည်း အဲဒီ ပြောဆိုမှုတွေအတိုင်း ပြန်လည်ပြောကြားပြီး အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေ အနေနဲ့ သူတို့ တိုင်းပြည်အသီးသီးမှာ လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေတွေ တိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဆောင်ဖို့ လူသိရှင်ကြား ပြောဆိုသင့်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲဒီ အမေရိကန် - အာဆီယံ ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲကို မူလက မြန်မာသမ္မတ ဦးသိန်းစိန်ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ဖို့ ရှိပေမဲ့လည်း ဒုသမ္မတ ဦးဉာဏ်ထွန်းပဲ တက်ရောက်မယ့်အကြောင်း မြန်မာအစိုးရက မကြာသေးခင် ရက်ပိုင်းအတွင်းကပဲ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီထိပ်သီး ညီလာခံအတွင်း စီးပွားရေး၊ လုပ်ငန်းသစ်များ စတင်ထူထောင်ရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု၊ ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေ၊ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး၊ လူမှောင်ခိုကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေး၊ တောင်တရုတ်ပင်လယ်ပြင်အတွင်း နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေတဲ့ ကိစ္စအပါအဝင် ဒေသန္တရလုံခြံုရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေကို ဆွေးနွေးသွားကြမှာ ဖြစ်တယ်လို့ သမ္မတအိမ်ဖြူတော် အရာရှိတွေက ဖေဖော်ဝါရီလ ၉ ရက်နေ့မှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဗွီအိုအေ (မြန်မာပိုင်း)
http://burmese.voanews.com