ကေလးမ်ားနဲ႔ အင္တာနက္ အႏၲရာယ္

အင္တာနက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ ကေလးမ်ား အတြက္ စာတပုဒ္ေလာက္ေတာ့ ေရးဦးမွပဲလို႔ က်မ ေတြးမိတာ ၾကာပါၿပီ။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ ကေလးေတြကို အင္တာနက္ ေပးသံုးတဲ့ အခါမွာ မိဘရဲ႕ လမ္းၫႊန္မႈနဲ႔ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ ေရွာက္မႈ လိုအပ္တယ္ ဆိုတာကို က်မတို႔ႏိုင္ငံက တခ်ိဳ႕မိဘမ်ား အေနနဲ႔ သိပ္မသိၾက ေသးပါဘူး။

အင္တာနက္ ဆိုတာက ကြန္ပ်ဴတာမွာ၊ ဖုန္းမွာ ေပၚေနတဲ့ အရာမို႔ လူကို တိုက္႐ိုက္ မထိခိုက္ႏိုင္ဘူးလို႔ ထင္တတ္ၾက ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ သားသမီးေတြက ကိုယ့္ရဲ႕ အိမ္ထဲမွာပဲ လံုလံုၿခံဳၿခံဳနဲ႔ အင္တာနက္ကို ထိုင္သံုးေနၾကတာမို႔ အင္တာနက္ သံုးတာ အႏၲရာယ္ ကင္းတယ္ လို႔ေတာင္မွ ထင္တတ္ၾက ပါေသးတယ္။

အင္တာနက္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ပဲ က်မတို႔ဆီမွာ ကေလး၊ လူႀကီး အမ်ားဆံုး သံုးၾကတာက အင္တာနက္ ဂိမ္းမ်ားနဲ႔ Facebook တို႔ပါပဲ။ အင္တာနက္ဆိုင္မ်ားမွာ အုပ္စုဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ ဂိမ္းကစားေနၾကတဲ့ ကေလးေတြကို က်မတို႔ ျမင္ေတြ႔ေန ၾကရပါတယ္။ ေက်ာင္းက ဆင္း တာနဲ႔ အိမ္မျပန္ဘဲ၊ က်ဴရွင္ မသြားဘဲနဲ႔ အင္တာနက္ဆိုင္မွာ ဂိမ္းဝင္ကစား ေနတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ကေလးေတြ၊ ဟိုဘက္ ဒီဘက္ အုပ္စုလိုက္ ဂိမ္းကစားၾကတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ေလာင္းကစား ေၾကးနဲ႔ ဂိမ္းကစားေနတဲ့ ဆယ့္သံုးေလးႏွစ္ အရြယ္ ကေလးေတြကို က်မ ျမင္ေတြ႔ရတိုင္း ဒါကို တိုးတက္မႈတခု အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ျမင္ၾကည့္လို႔ မရပါဘူး။

အိမ္မွာ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ အင္တာနက္ ခ်ိတ္ၿပီးေတာ့ သံုးႏိုင္တဲ့ မိဘမ်ားက်ျပန္ေတာ့လည္း ကိုယ့္ရဲ႕ကေလးက ကိုယ့္မ်က္စိ ေရွ႕တင္ (အိမ္ထဲမွာ ရွိေနတာမို႔) အႏၲရာယ္ မရွိႏိုင္ဘူး ထင္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ထားၾက ျပန္ပါတယ္။

ကိုယ့္ရဲ႕ကေလးက ဘာဂိမ္းကို ဘယ္သူေတြနဲ႔ ကစားေနတာလဲ၊ ကိုယ့္ကေလးရဲ႕ တေန႔တာအခ်ိန္ေတြထဲမွာ အခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ားကို အင္တာနက္ ဂိမ္းသံုးၿပီးေတာ့ ေနေနသလဲ ဆိုတာကို မိဘမ်ားအေနနဲ႔ သတိျပဳသိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ မိသားစုနဲ႔ စကား မေျပာႏိုင္ေလာက္တဲ့ အထိ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား ေလ့က်င့္ခန္း ဘာဆိုဘာမွ မလုပ္ႏိုင္တဲ့အထိ ကြန္ပ်ဴတာ ဖန္သားျပင္၊ တယ္လီ ဖုန္း ဖန္သားျပင္ ေပၚမွာပဲ မ်က္ႏွာအပ္ မေနဖို႔ကိုလည္း မိဘမ်ား သတိျပဳေပးရပါမယ္။

ကိုယ့္ရဲ႕ ကေလး ကစားေနတဲ့ အင္တာနက္ ဂိမ္းေတြဟာ သူတို႔အရြယ္အတြက္ မသင့္ေလ်ာ္တဲ့၊ မကစားသင့္တဲ့ ဂိမ္းေတြလား၊ ကေလးနဲ႔ အတူတူ ကစားေနတဲ့ ကစားေဖာ္ေတြကေရာ ဘယ္သူေတြလဲ၊ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ဘယ္လို ကစားေနၾကသလဲ ဆိုတာကို လည္း မိဘမ်ား အေနနဲ႔ သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။

အင္တာနက္ရဲ႕ အႏၲရာယ္ထဲမွာ အိမ္ထဲမွာေနတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ကေလးတို႔ အိမ္ျပင္ မထြက္ရဘဲနဲ႔ အႏၲရာယ္ က်ေရာက္ ေစႏိုင္တဲ့ အရာတခုကေတာ့ ဆိုရွယ္မီဒီယာ တခုျဖစ္တဲ့ Facebook ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Facebook ကို က်မတို႔ႏိုင္ငံမွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ကို ခ်င္းနင္းဝင္ေရာက္ခါစ အရြယ္ ဆယ္ႏွစ္၊ ဆယ့္တႏွစ္ကေလး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စသံုးစ ျပဳလာၾကပါၿပီ။ ဒီအရြယ္ ဒီကာလ ကေလးမ်ားဟာ နဂိုမူလအားျဖင့္ စိတ္ကူးယဥ္တတ္ၾက၊ စိတ္ကစားတတ္ၾကတဲ့ အရြယ္မ်ားပါ။ ဘာကိုမွလည္း သိပ္မသိၾက၊ နားမလည္ တတ္ၾကပါဘူး။

Facebook Account စဖြင့္ေပးေတာ့မယ္ ဆိုတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္တည္း မိဘတို႔ အေနနဲ႔ Facebook နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သိသင့္၊ သင္သင့္တဲ့အရာ မွန္သမွ်ကို ကိုယ့္ရဲ႕ကေလးကို သင္ျပေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဆိုရွယ္မီဒီယာ တခုျဖစ္တဲ့ Facebook ကို မသမာတဲ့ နည္းနဲ႔ အသံုးျပဳေနၾတတဲ့ သူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ရွိပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ မိဘမ်ားအေနနဲ႔ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ ကေလးတို႔ကို Facebook Account ဖြင့္ေပးတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ကိုယ့္ရဲ႕ အိမ္ လိပ္စာ အမွန္၊ တယ္လီဖုန္း နံပါတ္ အမွန္အတိုင္း ထည့္မေရးေပးဖို႔ လိုပါတယ္။

ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ကေလးတို႔ရဲ႕ Facebook မိတ္ေဆြ

ေဖ့စ္ဘုတ္ခ္ မိတ္ေဆြ (Facebook Friends) ကို ကေလးတို႔ လက္ခံၾကတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ အျပင္မွာ ကိုယ္သိထားတဲ့၊ အေၾကာင္းသိၿပီး သား လူမ်ားကိုသာ လက္ခံဖို႔ ကေလးကို ေျပာထားရပါမယ္။ ဘယ္ကမွန္း၊ ဘာလုပ္မွန္း မသိတဲ့ လူမ်ားကို လက္မခံဖို႔ ေျပာထားပါ။ Facebook မွာက နာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မိတ္ဖြဲ႔လာတတ္တဲ့ မသမာသူမ်ားလည္း ရွိေနတတ္တာမို႔ အထူးသတိျပဳဖို႔ လိုပါတယ္။

ေနာက္တခုကေတာ့ ကေလးတို႔ အသံုးျပဳေနတဲ့ Facebook Account ရဲ႕ Password နံပါတ္ပါ။ ဒီနံပါတ္ကို မိဘတို႔ သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ကေလးတို႔ ဘယ္သူနဲ႔ စကားေျပာေန တယ္။ ဘာေတြကို ေျပာေနတယ္ ဆိုတာကို သိထားရပါမယ္။

ဓာတ္ပံုေတြ တင္တဲ့အခါ

Facebook မွာ ဓာတ္ပံုေတြ ႐ိုက္ၿပီးေတာ့ တင္ၾကတာမ်ိဳး၊ ကိုယ့္ခံစားခ်က္ေတြကို ေရးၿပီးေတာ့ တင္ၾကတာမ်ိဳးေတြဟာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြၾကားထဲမွာ အေတာ္ေခတ္စား ပါတယ္။ ခ်စ္သူရည္းစားရတာ၊ ခ်စ္သူရည္းစားပ်က္တာ စသျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေရးၾက တင္ၾက နဲ႔ပါ။ ကိုယ့္ရဲ႕ စာမ်က္ႏွာေပၚမွာ ကိုယ္ေရးခ်င္တာကို ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ေရးတင္တယ္ ဆိုေပမယ့္လည္း မေရးသင့္၊ မေရးထိုက္ တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို မေရးဖို႔ ကေလးကို သင္ၾကားေပးထားရပါမယ္။ ကေလးတို႔ တင္လိုက္တဲ့ စာတေၾကာင္း၊ ပံုတပံုဟာ လူေတြ အမ်ားႀကီးဆီကို ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားေစတာမို႔ ဘာကိုပဲ ေရးေရး၊ ဘာကိုပဲ တင္တင္ ကလစ္တခ်က္ မႏွိပ္ခင္မွာ စဥ္းစားတတ္ဖို႔ သင္ၾကားေပး ထားရပါမယ္။

ကြန္ပ်ဴတာကို သံုးတဲ့အခါ

ကေလးရဲ႕ အခန္းထဲမွာ ကေလးတေယာက္တည္း ကြန္ပ်ဴတာကို သံုးခြင့္ ေပးမထားရပါဘူး။ မိသားစုအားလံုး ျမင္ရတဲ့ ဧည့္ခန္းလို ေနရာမ်ိဳးမွာပဲ ကြန္ပ်ဴတာကို ေပးသံုးရပါမယ္။ အင္တာနက္ ခ်ိတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ရဲ႕ကေလးဟာ သူ႔အရြယ္နဲ႔ မသင့္ေလ်ာ္တဲ့ ဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြကို ဝင္ၾကည့္ေနသလား၊ ဘာေတြကို ဝင္ဖတ္ေနသလဲ၊ ဘယ္ပံုေတြကိုမ်ား ဝင္ၾကည့္ေနသလဲ ဆိုတာကို မိဘ တို႔ အေနနဲ႔ သတိႀကီးႀကီးထားၿပီးေတာ့ သိဖို႔လိုပါတယ္။

ကိုယ့္ကေလးရဲ႕ မိတ္ေဆြေတြဟာ ဘယ္သူလဲ၊ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ဘာအေၾကာင္းကို ေျပာေနသလဲ ဆိုတာကိုလည္း မိဘမ်ားအေနနဲ႔ မ်က္ျခည္ မျပတ္ သိထား ၾကည့္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ကိုယ္မသိလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ရဲ႕ကေလးဟာ သူတို႔ မသိတဲ့ လူတေယာက္ ေယာက္ကို မိတ္ေဆြအျဖစ္ လက္ခံခ်င္ လက္ခံထားတတ္ ပါတယ္။

ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ ကေလးမ်ားကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ နဲ႔ ပစ္မွတ္ထားတတ္တဲ့ အြန္လိုင္းမုဆိုး တေယာက္ေယာက္နဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕ ကေလး မိတ္ေဆြ ျဖစ္မသြားဘူးလို႔ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ မိဘမ်ားအေနနဲ႔ ကေလးရဲ႕ အြန္လိုင္းေပၚက မိတ္ေဆြတိုင္းကို သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။

အင္တာနက္ဆိုတာ

တကယ္ေတာ့ အင္တာနက္ဆိုတာ ဂိမ္း ကစား႐ံု၊ Facebook သံုး႐ံုပဲ မဟုတ္ပါဘူး။ အသံုးျပဳတတ္ရင္ ျပဳတတ္ သေလာက္ အက်ိဳးရွိ ပါတယ္။ ကိုယ္သိခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းရာေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိေစဖို႔ အင္တာနက္ ကေနတဆင့္ ရွာေဖြၾကည့္႐ႈလို႔ ရပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ကေလးဟာ Facebook ေပၚမွာ ဂိမ္းေတြအေပၚမွာပဲ အခ်ိန္ မကုန္ေစဘဲနဲ႔ အက်ိဳးရွိတဲ့ အသံုးျပဳနည္းနဲ႔ အင္တာနက္ ကို အသံုးျပဳတတ္ေအာင္လို႔ မိဘမ်ားက သင္ၾကားျပသထားဖို႔ လိုပါတယ္။

ကေလးနဲ႔အတူတူ အင္တာနက္သံုးပါ

မိဘမ်ားအေနနဲ႔ ကေလးတို႔ သိခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးေတြကို ကေလးနဲ႔အတူတူ အင္တာနက္မွာ ရွာေဖြၾကည့္႐ႈပါ။ သိခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ၊ ဖတ္ခ်င္တဲ့ စာေတြကို ဘယ္လို ရွာေဖြရမယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို သင္ၾကားေပးထားရ ပါမယ္။ Facebook တို႔၊ အင္တာနက္ဂိမ္းတို႔မွာ အခ်ိန္မ်ားစြာ အကုန္ခံမယ့္အစား ကိုယ္သိခ်င္တဲ့၊ ကိုယ္ဖတ္ခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို အြန္လိုင္းေပၚမွာ ဖတ္လို႔ ရတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကေလးကို သင္ၾကားေပးထားရပါမယ္။

ကေလးတို႔ ဖုန္းမွာ အင္တာနက္ ခ်ိတ္မေပးပါနဲ႔

ဖုန္းနဲ႔ အင္တာနက္ ခ်ိတ္ၿပီးေတာ့သံုးရတာဟာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာေတာ့ ေတာ္႐ံုလူ မသံုးႏိုင္ၾကပါဘူး။ ေစ်းႀကီးလို႔ပါ။ က်မတို႔ ဆီမွာေတာ့ ဖုန္းကတ္တကတ္ ဝယ္ျဖည့္ထားရင္ အင္တာနက္သံုးခက ေတာ္ေတာ္ ေစ်းသက္သာတာမို႔ သူသူ ကိုယ္ကိုယ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဖုန္းနဲ႔ အင္တာနက္ သံုးၾကပါတယ္။

ဖုန္းေတြကလည္း အရင္ကထက္ စာရင္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို သက္သက္သာသာနဲ႔ ရလာၾကတာမို႔ တခ်ိဳ႕မိဘေတြက ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္တင္ မဟုတ္ဘဲ ဆယ္ေက်ာ္သက္ထက္ ငယ္တဲ့ ကေလးေတြကိုေတာင္မွ ဖုန္းေလးေတြ ေပးကိုင္ထားတတ္ၾကပါတယ္။ ဖုန္းမွာ အင္တာနက္လည္း ခ်ိတ္ေပးထားလိုက္ပါေသးတယ္။ ဒါဟာ ကေလးတို႔ အတြက္ အင္မတန္မွ အႏၲရာယ္ႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္ႀကီးပါ။ ဖုန္းကို ေပးသံုးမယ္ ဆိုရင္ေတာင္မွ ကေလးရဲ႕ဖုန္းမွာ အင္တာနက္ မခ်ိတ္ ေပးထားပါနဲ႔။

ကေလး အင္တာနက္ သံုးခ်င္ရင္ အိမ္မွာပဲ ကိုယ့္ရဲ႕ ဖုန္းကေန ဝိုင္ဖိုင္ (Wi-Fi) လႊတ္ၿပီးေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ သံုးခိုင္းတာ အေကာင္း ဆံုး ပါပဲ။

တိုးတက္လာတဲ့ ေခတ္ေပမို႔ တက္ဘလက္၊ အိုင္ပက္၊ ကြန္ပ်ဴတာ၊ အင္တာနက္ စတာေတြကို က်မတို႔က ဘယ္လိုမွ ေရွာင္လႊဲလို႔ မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔ရဲ႕ ကေလးမ်ား အႏၲရာယ္ ကင္းစြာနဲ႔ ေဘးကင္း လံုၿခံဳေစဖို႔ အတြက္ေတာ့ က်မတို႔ သတိထား ရမွာပါ။

ဒီေခတ္က ေယာက်ာ္းေလးပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မိန္းကေလးပဲျဖစ္ျဖစ္ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္တဲ့ ေခတ္ပါ။ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အယံုသြင္း ဆြဲေဆာင္မႈေတြက အစ ေငြေၾကးမ်ားစြာကို လိမ္လည္လွည့္ျဖားယူၾကတဲ့အထိ မသမာသူမ်ားက ဆိုရွယ္မီဒီယာကို အသံုးျပဳလာၾကပါၿပီ။

ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အႏၲရာယ္ကင္းစြာနဲ႔ အင္တာနက္ကို အက်ိဳးရွိရွိ သံုးတတ္ေစဖို႔အတြက္ မိဘမ်ားအေနနဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕ ကေလးမ်ားကို သင္ၾကား ေလ့က်င့္ေပးဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးၾကပါဦး။ ။

Irrawaddy
.....................
ကလေးများနဲ့ အင်တာနက် အန္တရာယ်


အင်တာနက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ် ကလေးများ အတွက် စာတပုဒ်လောက်တော့ ရေးဦးမှပဲလို့ ကျမ တွေးမိတာ ကြာပါပြီ။ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ် ကလေးတွေကို အင်တာနက် ပေးသုံးတဲ့ အခါမှာ မိဘရဲ့ လမ်းညွှန်မှုနဲ့ ထိန်းသိမ်း စောင့် ရှောက်မှု လိုအပ်တယ် ဆိုတာကို ကျမတို့နိုင်ငံက တချို့မိဘများ အနေနဲ့ သိပ်မသိကြ သေးပါဘူး။

အင်တာနက် ဆိုတာက ကွန်ပျူတာမှာ၊ ဖုန်းမှာ ပေါ်နေတဲ့ အရာမို့ လူကို တိုက်ရိုက် မထိခိုက်နိုင်ဘူးလို့ ထင်တတ်ကြ ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ သားသမီးတွေက ကိုယ့်ရဲ့ အိမ်ထဲမှာပဲ လုံလုံခြုံခြံုနဲ့ အင်တာနက်ကို ထိုင်သုံးနေကြတာမို့ အင်တာနက် သုံးတာ အန္တရာယ် ကင်းတယ် လို့တောင်မှ ထင်တတ်ကြ ပါသေးတယ်။

အင်တာနက်လို့ ပြောလိုက်ရင်ပဲ ကျမတို့ဆီမှာ ကလေး၊ လူကြီး အများဆုံး သုံးကြတာက အင်တာနက် ဂိမ်းများနဲ့ Facebook တို့ပါပဲ။ အင်တာနက်ဆိုင်များမှာ အုပ်စုဖွဲ့ပြီးတော့ ဂိမ်းကစားနေကြတဲ့ ကလေးတွေကို ကျမတို့ မြင်တွေ့နေ ကြရပါတယ်။ ကျောင်းက ဆင်း တာနဲ့ အိမ်မပြန်ဘဲ၊ ကျူရှင် မသွားဘဲနဲ့ အင်တာနက်ဆိုင်မှာ ဂိမ်းဝင်ကစား နေတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် ကလေးတွေ၊ ဟိုဘက် ဒီဘက် အုပ်စုလိုက် ဂိမ်းကစားကြတဲ့ အခါမျိုးမှာ လောင်းကစား ကြေးနဲ့ ဂိမ်းကစားနေတဲ့ ဆယ့်သုံးလေးနှစ် အရွယ် ကလေးတွေကို ကျမ မြင်တွေ့ရတိုင်း ဒါကို တိုးတက်မှုတခု အနေနဲ့ ဘယ်လိုမှ မြင်ကြည့်လို့ မရပါဘူး။

အိမ်မှာ ကွန်ပျူတာနဲ့ အင်တာနက် ချိတ်ပြီးတော့ သုံးနိုင်တဲ့ မိဘများကျပြန်တော့လည်း ကိုယ့်ရဲ့ကလေးက ကိုယ့်မျက်စိ ရှေ့တင် (အိမ်ထဲမှာ ရှိနေတာမို့) အန္တရာယ် မရှိနိုင်ဘူး ထင်ပြီးတော့ လွှတ်ထားကြ ပြန်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ကလေးက ဘာဂိမ်းကို ဘယ်သူတွေနဲ့ ကစားနေတာလဲ၊ ကိုယ့်ကလေးရဲ့ တနေ့တာအချိန်တွေထဲမှာ အချိန် ဘယ်လောက် များများကို အင်တာနက် ဂိမ်းသုံးပြီးတော့ နေနေသလဲ ဆိုတာကို မိဘများအနေနဲ့ သတိပြုသိထားဖို့ လိုပါတယ်။ မိသားစုနဲ့ စကား မပြောနိုင်လောက်တဲ့ အထိ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား လေ့ကျင့်ခန်း ဘာဆိုဘာမှ မလုပ်နိုင်တဲ့အထိ ကွန်ပျူတာ ဖန်သားပြင်၊ တယ်လီ ဖုန်း ဖန်သားပြင် ပေါ်မှာပဲ မျက်နှာအပ် မနေဖို့ကိုလည်း မိဘများ သတိပြုပေးရပါမယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ ကလေး ကစားနေတဲ့ အင်တာနက် ဂိမ်းတွေဟာ သူတို့အရွယ်အတွက် မသင့်လျော်တဲ့၊ မကစားသင့်တဲ့ ဂိမ်းတွေလား၊ ကလေးနဲ့ အတူတူ ကစားနေတဲ့ ကစားဖော်တွေကရော ဘယ်သူတွေလဲ၊ ဘယ်သူတွေနဲ့ ဘယ်လို ကစားနေကြသလဲ ဆိုတာကို လည်း မိဘများ အနေနဲ့ သိထားဖို့ လိုပါတယ်။

အင်တာနက်ရဲ့ အန္တရာယ်ထဲမှာ အိမ်ထဲမှာနေတဲ့ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ်ကလေးတို့ အိမ်ပြင် မထွက်ရဘဲနဲ့ အန္တရာယ် ကျရောက် စေနိုင်တဲ့ အရာတခုကတော့ ဆိုရှယ်မီဒီယာ တခုဖြစ်တဲ့ Facebook ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ Facebook ကို ကျမတို့နိုင်ငံမှာ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ်ကို ချင်းနင်းဝင်ရောက်ခါစ အရွယ် ဆယ်နှစ်၊ ဆယ့်တနှစ်ကလေး တော်တော်များများ စသုံးစ ပြုလာကြပါပြီ။ ဒီအရွယ် ဒီကာလ ကလေးများဟာ နဂိုမူလအားဖြင့် စိတ်ကူးယဉ်တတ်ကြ၊ စိတ်ကစားတတ်ကြတဲ့ အရွယ်များပါ။ ဘာကိုမှလည်း သိပ်မသိကြ၊ နားမလည် တတ်ကြပါဘူး။

Facebook Account စဖွင့်ပေးတော့မယ် ဆိုတာနဲ့ တပြိုင်နက်တည်း မိဘတို့ အနေနဲ့ Facebook နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သိသင့်၊ သင်သင့်တဲ့အရာ မှန်သမျှကို ကိုယ့်ရဲ့ကလေးကို သင်ပြပေးဖို့ လိုပါတယ်။ ဆိုရှယ်မီဒီယာ တခုဖြစ်တဲ့ Facebook ကို မသမာတဲ့ နည်းနဲ့ အသုံးပြုနေတြတဲ့ သူတွေ အများကြီးပဲ ရှိပါတယ်။

ဒါကြောင့်မို့လို့ မိဘများအနေနဲ့ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ် ကလေးတို့ကို Facebook Account ဖွင့်ပေးတဲ့ အခါမျိုးမှာ ကိုယ့်ရဲ့ အိမ် လိပ်စာ အမှန်၊ တယ်လီဖုန်း နံပါတ် အမှန်အတိုင်း ထည့်မရေးပေးဖို့ လိုပါတယ်။

ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် ကလေးတို့ရဲ့ Facebook မိတ်ဆွေ

ဖေ့စ်ဘုတ်ခ် မိတ်ဆွေ (Facebook Friends) ကို ကလေးတို့ လက်ခံကြတဲ့ အခါမျိုးမှာ အပြင်မှာ ကိုယ်သိထားတဲ့၊ အကြောင်းသိပြီး သား လူများကိုသာ လက်ခံဖို့ ကလေးကို ပြောထားရပါမယ်။ ဘယ်ကမှန်း၊ ဘာလုပ်မှန်း မသိတဲ့ လူများကို လက်မခံဖို့ ပြောထားပါ။ Facebook မှာက နာမည် အမျိုးမျိုး၊ ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ မိတ်ဖွဲ့လာတတ်တဲ့ မသမာသူများလည်း ရှိနေတတ်တာမို့ အထူးသတိပြုဖို့ လိုပါတယ်။

နောက်တခုကတော့ ကလေးတို့ အသုံးပြုနေတဲ့ Facebook Account ရဲ့ Password နံပါတ်ပါ။ ဒီနံပါတ်ကို မိဘတို့ သိထားဖို့ လိုပါတယ်။ ကလေးတို့ ဘယ်သူနဲ့ စကားပြောနေ တယ်။ ဘာတွေကို ပြောနေတယ် ဆိုတာကို သိထားရပါမယ်။

ဓာတ်ပုံတွေ တင်တဲ့အခါ

Facebook မှာ ဓာတ်ပုံတွေ ရိုက်ပြီးတော့ တင်ကြတာမျိုး၊ ကိုယ့်ခံစားချက်တွေကို ရေးပြီးတော့ တင်ကြတာမျိုးတွေဟာ ဆယ်ကျော်သက်တွေကြားထဲမှာ အတော်ခေတ်စား ပါတယ်။ ချစ်သူရည်းစားရတာ၊ ချစ်သူရည်းစားပျက်တာ စသဖြင့် အမျိုးမျိုးရေးကြ တင်ကြ နဲ့ပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ စာမျက်နှာပေါ်မှာ ကိုယ်ရေးချင်တာကို ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ရေးတင်တယ် ဆိုပေမယ့်လည်း မရေးသင့်၊ မရေးထိုက် တဲ့ အကြောင်းတွေကို မရေးဖို့ ကလေးကို သင်ကြားပေးထားရပါမယ်။ ကလေးတို့ တင်လိုက်တဲ့ စာတကြောင်း၊ ပုံတပုံဟာ လူတွေ အများကြီးဆီကို ပျံ့နှံ့သွားစေတာမို့ ဘာကိုပဲ ရေးရေး၊ ဘာကိုပဲ တင်တင် ကလစ်တချက် မနှိပ်ခင်မှာ စဉ်းစားတတ်ဖို့ သင်ကြားပေး ထားရပါမယ်။

ကွန်ပျူတာကို သုံးတဲ့အခါ

ကလေးရဲ့ အခန်းထဲမှာ ကလေးတယောက်တည်း ကွန်ပျူတာကို သုံးခွင့် ပေးမထားရပါဘူး။ မိသားစုအားလုံး မြင်ရတဲ့ ဧည့်ခန်းလို နေရာမျိုးမှာပဲ ကွန်ပျူတာကို ပေးသုံးရပါမယ်။ အင်တာနက် ချိတ်ထားတဲ့ အချိန်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ကလေးဟာ သူ့အရွယ်နဲ့ မသင့်လျော်တဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွေကို ဝင်ကြည့်နေသလား၊ ဘာတွေကို ဝင်ဖတ်နေသလဲ၊ ဘယ်ပုံတွေကိုများ ဝင်ကြည့်နေသလဲ ဆိုတာကို မိဘ တို့ အနေနဲ့ သတိကြီးကြီးထားပြီးတော့ သိဖို့လိုပါတယ်။

ကိုယ့်ကလေးရဲ့ မိတ်ဆွေတွေဟာ ဘယ်သူလဲ၊ ဘယ်သူတွေနဲ့ ဘာအကြောင်းကို ပြောနေသလဲ ဆိုတာကိုလည်း မိဘများအနေနဲ့ မျက်ခြည် မပြတ် သိထား ကြည့်ထားဖို့ လိုပါတယ်။ ကိုယ်မသိလိုက်တဲ့ အချိန်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ကလေးဟာ သူတို့ မသိတဲ့ လူတယောက် ယောက်ကို မိတ်ဆွေအဖြစ် လက်ခံချင် လက်ခံထားတတ် ပါတယ်။

ဆယ်ကျော်သက် အရွယ် ကလေးများကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ နဲ့ ပစ်မှတ်ထားတတ်တဲ့ အွန်လိုင်းမုဆိုး တယောက်ယောက်နဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ ကလေး မိတ်ဆွေ ဖြစ်မသွားဘူးလို့ မပြောနိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ မိဘများအနေနဲ့ ကလေးရဲ့ အွန်လိုင်းပေါ်က မိတ်ဆွေတိုင်းကို သိထားဖို့ လိုပါတယ်။

အင်တာနက်ဆိုတာ

တကယ်တော့ အင်တာနက်ဆိုတာ ဂိမ်း ကစားရုံ၊ Facebook သုံးရုံပဲ မဟုတ်ပါဘူး။ အသုံးပြုတတ်ရင် ပြုတတ် သလောက် အကျိုးရှိ ပါတယ်။ ကိုယ်သိချင်တဲ့ အကြောင်းရာတွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သိစေဖို့ အင်တာနက် ကနေတဆင့် ရှာဖွေကြည့်ရှုလို့ ရပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ကလေးဟာ Facebook ပေါ်မှာ ဂိမ်းတွေအပေါ်မှာပဲ အချိန် မကုန်စေဘဲနဲ့ အကျိုးရှိတဲ့ အသုံးပြုနည်းနဲ့ အင်တာနက် ကို အသုံးပြုတတ်အောင်လို့ မိဘများက သင်ကြားပြသထားဖို့ လိုပါတယ်။

ကလေးနဲ့အတူတူ အင်တာနက်သုံးပါ

မိဘများအနေနဲ့ ကလေးတို့ သိချင်တဲ့ အကြောင်းအရာလေးတွေကို ကလေးနဲ့အတူတူ အင်တာနက်မှာ ရှာဖွေကြည့်ရှုပါ။ သိချင်တဲ့ အကြောင်းအရာ၊ ဖတ်ချင်တဲ့ စာတွေကို ဘယ်လို ရှာဖွေရမယ် ဆိုတဲ့အကြောင်းကို သင်ကြားပေးထားရ ပါမယ်။ Facebook တို့၊ အင်တာနက်ဂိမ်းတို့မှာ အချိန်များစွာ အကုန်ခံမယ့်အစား ကိုယ်သိချင်တဲ့၊ ကိုယ်ဖတ်ချင်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို အွန်လိုင်းပေါ်မှာ ဖတ်လို့ ရတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းကလေးကို သင်ကြားပေးထားရပါမယ်။

ကလေးတို့ ဖုန်းမှာ အင်တာနက် ချိတ်မပေးပါနဲ့

ဖုန်းနဲ့ အင်တာနက် ချိတ်ပြီးတော့သုံးရတာဟာ နိုင်ငံရပ်ခြားမှာတော့ တော်ရုံလူ မသုံးနိုင်ကြပါဘူး။ စျေးကြီးလို့ပါ။ ကျမတို့ ဆီမှာတော့ ဖုန်းကတ်တကတ် ဝယ်ဖြည့်ထားရင် အင်တာနက်သုံးခက တော်တော် စျေးသက်သာတာမို့ သူသူ ကိုယ်ကိုယ် တော်တော်များများက ဖုန်းနဲ့ အင်တာနက် သုံးကြပါတယ်။

ဖုန်းတွေကလည်း အရင်ကထက် စာရင် တော်တော်လေးကို သက်သက်သာသာနဲ့ ရလာကြတာမို့ တချို့မိဘတွေက ဆယ်ကျော်သက် အရွယ်တင် မဟုတ်ဘဲ ဆယ်ကျော်သက်ထက် ငယ်တဲ့ ကလေးတွေကိုတောင်မှ ဖုန်းလေးတွေ ပေးကိုင်ထားတတ်ကြပါတယ်။ ဖုန်းမှာ အင်တာနက်လည်း ချိတ်ပေးထားလိုက်ပါသေးတယ်။ ဒါဟာ ကလေးတို့ အတွက် အင်မတန်မှ အန္တရာယ်ကြီးတဲ့ ကိစ္စရပ်ကြီးပါ။ ဖုန်းကို ပေးသုံးမယ် ဆိုရင်တောင်မှ ကလေးရဲ့ဖုန်းမှာ အင်တာနက် မချိတ် ပေးထားပါနဲ့။

ကလေး အင်တာနက် သုံးချင်ရင် အိမ်မှာပဲ ကိုယ့်ရဲ့ ဖုန်းကနေ ဝိုင်ဖိုင် (Wi-Fi) လွှတ်ပြီးတော့ ကွန်ပျူတာနဲ့ သုံးခိုင်းတာ အကောင်း ဆုံး ပါပဲ။

တိုးတက်လာတဲ့ ခေတ်ပေမို့ တက်ဘလက်၊ အိုင်ပက်၊ ကွန်ပျူတာ၊ အင်တာနက် စတာတွေကို ကျမတို့က ဘယ်လိုမှ ရှောင်လွှဲလို့ မရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျမတို့ရဲ့ ကလေးများ အန္တရာယ် ကင်းစွာနဲ့ ဘေးကင်း လုံခြံုစေဖို့ အတွက်တော့ ကျမတို့ သတိထား ရမှာပါ။

ဒီခေတ်က ယောကျာ်းလေးပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ မိန်းကလေးပဲဖြစ်ဖြစ် အန္တရာယ်ရှိနိုင်တဲ့ ခေတ်ပါ။ လိင်အကြမ်းဖက်မှုတွေ၊ အယုံသွင်း ဆွဲဆောင်မှုတွေက အစ ငွေကြေးများစွာကို လိမ်လည်လှည့်ဖြားယူကြတဲ့အထိ မသမာသူများက ဆိုရှယ်မီဒီယာကို အသုံးပြုလာကြပါပြီ။

ဒါကြောင့်မို့လို့ အန္တရာယ်ကင်းစွာနဲ့ အင်တာနက်ကို အကျိုးရှိရှိ သုံးတတ်စေဖို့အတွက် မိဘများအနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ ကလေးများကို သင်ကြား လေ့ကျင့်ပေးဖို့ လိုနေပါပြီ။ လေ့ကျင့် သင်ကြားပေးကြပါဦး။ ။

Irrawaddy