ဘီဘီစီ အေရွ ့ေတာင္အာရွ ေရးရာ သတင္းေထာက္
မႏွစ္ စက္တင္ဘာ ဆယ္ငါး ရက္ ထိုုင္းကမ္းေျခမွာ အဂၤလိပ္ခရီးသြားဧည့္သည္ ဟာနာခ်္ ၀စ္သာရစ္ဂ်္ နဲ ့ ေဒဗစ္ မီလာတိုု ့ အေလာင္းေတြ စေတြ ့ပီးကတည္း က ဒီေသဆံုုးမႈ ့စံုုစမ္း စစ္ေဆးေရးဟာ အေတာ္
ကေမာက္ကမနိဳင္တဲ့ စံုုစမ္းစစ္ေဆး မႈ ့ျဖစ္ခဲ့သည္။
ရဲေတြဆီက သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ က မေရမရာ မေသမခ်ာ ေရွ ့နာက္ မညီညြတ္ မႈန္၀ါး၀ါး။
ေနာ္ေဖာ့ခ္ ျမိဳ ့က အသက္ ၂၃ ႏွစ္ရွိ မ ၀စ္သာရစ္ဂ် နဲ ့ ဂ်ာဆီက အသက္ ၂၄ ႏွစ္ရွီ ကိုု မီ
လာ တိုု ့ကိုု ေခါန္တအိုု၀္ ကြ်န္းေတာင္ပုုိင္းမွာ ၾကီးမားတဲ့ တုတ္ဒဏ္ရာနဲ ့ရိုုက္သတ္ခံထား ရ တာ ေတြ ့ခဲ့သည္။
အခင္းျဖစ္တဲ့ ေနရာကိုု ပထမဆံုုး ေရာက္ရွိလာခဲ့ သည့္ ရဲအရာရွိမ်ားသည္ အေျခခံ သင္တန္း ေလာက္သာ တက္ထားသည့္ ေဒသခံရဲမ်ားျဖစ္သည္။ အခင္းျဖစ္သည့္ ေနရာကိုု ဘယ္လိုု ခ်ိတ္ ပိတ္ရမည္ ဆိုုတာ မသိတာ ထင္ရွားသည္။ နိဳင္ငံျခား ခရီးသြား ဧည့္သည္မ်ား အခင္း
ျဖစ္ပီး ေနာက္ရက္ ေတာ္ေတာ္ၾကာထိ ထိုုေနရာတြင္ ဥဒဟုုိ သြားေနတုုန္းျဖစ္သည္။
ထိုုင္းနိဳင္ငံရဲ့ အေကာင္းဆံုုး မႈ ့ခင္းေဆး ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ပြန္တစ္ရိုုဟာနာဆူနဒ္ (သူ ့အဖြဲ ့ အစည္းကိုု ဒီစံုုစမ္းစစ္ေဆးေရးမွာ ဘာမွ ပါ၀င္ပါတ္သက္ခြင့္မျပ ခဲ့ေခ်) တရားရံုုး မွာ ထြက္
ဆုုိတာကေတာ့ အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာကိုု စီမံခန္ ့ခြဲတာ ဟာ သိပ္ညံ့ပီး သက္ေသကိုုလဲ လုုပ္နည္း လုုပ္ဟန္ စနစ္မက် စုု စည္းခဲ့သည္ ဟုု ့ထြက္ဆုုိခဲ့သည္။
ထိုုင္းရဲေတြက မႈ ့ခင္းအေျခအေနကိုု သူတိုု ့သိတဲ့အေပၚကေန ေကာက္ခ်က္ မဆြဲပဲ တရားခံ ဘယ္သူျဖစ္ရမယ္ဆိုုသည့္ ေရာ္ရမ္း မွန္းဆခ်က္ကိုု သာ တသြင္သြင္ျဖန္ ့ ေနခဲ့သည္။ ပထမ ေတာ့ ဒါ ထိုုင္းလူမ်ိဳးတရားခံ မျဖစ္နိဳင္ဘူး ဆိုုျပီး ျမန္မာေရႊ ့ေျပာင္းအလုုပ္သမား ကြန္ျမဴနတီ အေပၚမွာ သာ အာရံုုစိုုက္ ရွာခဲ့သည္။
တစ္ခ်က္ သူတိုု ့ မီလာ ရဲ့ အဂၤလိပ္ သူငယ္ခ်င္းကိုု ျဖစ္နိဳင္ေခ်ရွိတဲ့ သံသယ တရားခံ အျဖစ္ တင္လိုုက္ေသးသည္ ျပီးေတာ့ ခ်က္ျခင္း ျပန္ရုုပ္လုုိက္သည္။ ေရွးဦး စံုုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ ့က
ကြ်န္းေပၚက အာဏာရွိတ့ဲ မိသားစုု ၀င္ တစ္ေယာက္ေယာက္ ကိုု သူတုုိ ့ရွာေနတာ ဟုု သဲလြန္ စ ေပး ခဲ့ေသးသည္။ အဲဒီေနာက္ ရုုတ္တရက္ပဲ အဖြဲ ့ေခါင္းေဆာင္က ေျပာင္းေရႊ ့ခံ လုုိက္ရျပီး ဒီမိသားစုု ပါ၀င္ပါတ္သက္ေနပါတယ္လုုိ ့ တရား၀င္ ေျပာဆိုု မႈ ့ေတြဟာ ရုုတ္တရက္ ပဲ ရပ္
သြားခဲ့ပါသည္။
ဂ်ဴလိွဳင္လမွာ တရားရံုုး စတင္ပီဆိုုတာႏွင့္ လူသတ္ လက္နက္ဟုု စြတ္ဆြဲထားတဲ့ ေသြးစြန္း ေန ေသာ ေပါက္တူးႏွင့္ ၀စ္သာရစ္ဂ် အ၀တ္အစားေတြကိုု ရဲမ်ား က ဒီအန္ေအ မစစ္ခဲ့ တာ အပါ အ၀င္ တျခား အျပစ္အနာအဆာမ်ားလဲ ေပၚလာပါေတာ့သည္။
တစ္ႏွစ္ၾကာပီးေတာ့ ေဒါက္တာ ပြန္တစ္ က ေပါက္တူးကိုု စစ္ခဲ့သည္။ လက္ကိုုင္မွာ လူႏွစ္ ေယာက္ရဲ့ ဒီအန္ေအ ကိုု ေတြ ့ခဲ့သည္။ သိုု ့ေသာ္ တရားခံေတြရဲ့ ဒီအန္ေအႏွင့္ မကိုုက္ညီေပ။
အခင္းျဖစ္တဲ့ ေနရာ နားက သူခုုိးဖမ္း ကင္မရာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က အလုုပ္ မလုုပ္ဘူး။ ဆိပ္္ခံ တံတား က ကင္မရာေတြကိုု ေတာ့ အခင္းျဖစ္ပီး တစ္ေယာက္ေယာက္မ်ား ေလွ နဲ ့
ထြက္ေျပးခဲ့သလားဆိုုတာ မစစ္ခဲ့ဘူး လိုု ့တရားရံုုးက က ၾကားနာခဲ့သည္။
"၀န္ခံ ကတိ ေပးဖိုု ့ ျခိမ္းေျခာက္ ခံခဲ့ရတယ္။ စစ္ေၾကာေရး ခံခဲ့ရတယ္။" လိုု ့တရားခံ ႏွစ္ဦး က ထြက္ဆိုုပါသည္။ ဒါကိုု ၾကားနာခ်ိန္မွာ ဘယ္ ေရွ ့ေနမွ မတင္ျပခဲ့ပါ။ စကားျပန္မ်ားဟာလဲ သံသယ ရွိစရာ ေကာင္းပါသည္။
ဒီအခ်က္ေတြဟာ ထုုိင္းနိဳင္ငံ တရားေရး ရဲ့ ဂုုဏ္က်က္သေရ အေပၚ အထူး ေမးခြန္း ထုုတ္ စရာ ေတြ ျဖစ္လာပါသည္။ အေရးအၾကီးဆံုုး သံသယ ျဖစ္စရာ ေမးခြန္းက သက္ေသခံ တစ္ခုု သာျဖစ္တဲ့ ၀ွစ္သာရစ္ဂ် ခႏၶာကိုုယ္ေပၚက ေတြ ့တဲ့ သုုတ္ပိုုးက ဒီအမ္ေအ က တရားခံ ႏွစ္ ဦး ရဲ့ ဒီအမ္ေအ နဲ ့ကိုုက္ေနတယ္ဆိုုတဲ့ စြဲဆိုုခ်က္ပင္ျဖစ္ပါသည္။
အခင္းျဖစ္ျပီး သံုုးရက္မၾကာခင္မွာပဲ ရဲက ဒီ သုုတ္ေရ ကေန လူႏွစ္ေယာက္ရဲ့ ဒီအန္ေအ ကိုု ခြဲ ျခား ေဖၚ
ထုုတ္ခဲ့ ျပီးပီ လိုု ့ေၾကညာခဲ့သည္။ ျပီးေတာ့ ဒီ ဒီအန္ေအ ေတြက အခင္းျဖစ္ပြားရာ ေနရာ နားက ရတဲ့ စီးကရက္ခြံ က ဒီအန္ေအ နဲ ့လဲ ကိုုက္ညီတယ္လိုု ့ထုုတ္ေဖၚ ေျပာဆိုုခဲ့ သည္။
စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္မွာ ဒီနမူနာေတြ ရခဲ့ ျပီး ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ ၈ နာရီမွာ ဒီအန္ေအ ကိုု ခြဲ ထုုတ္ ခဲ့ ျပီးျပီ လိုု ရဲက တရား ရံုုးမွာ ထြက္ဆိုုခဲ့ပါသည္။ ေရာဂါေဗဒ ပညာရွင္က ခြဲျခမ္း စစ္ ေဆးတာက ၁၁ နာရီမွ စတဲ့ ပံုုေတာ့ မဟုုတ္။ လူႏွစ္ေယာက္ ရဲ့ ဒီအန္ေအ ကိုု ေအာင္ျမင္ စြာ ေဖၚထုုတ္နိဳင္ခဲ့တယ္ ဆိုုတာကိုု ည ၁၀ နာရီမွာ ေၾကာ္ညာခဲ့သည္။
စုုစုုေပါင္း ၁၂ နာရီေတာင္ မၾကာဘူး။ အနည္းဆံုုး လူသံုုးဦးရဲ့ (ေသဆံုုးသူနဲ ့လူႏွစ္ေယာက္) ဒီအန္ေအ ေရာေနတဲ့ နမူနာကိုု ခြဲထုုတ္နိဳင္ခဲ့တယ္ဆုုိေတာ့ မွတ္တမ္း တင္ရ ေလာက္ တဲ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ျမန္တဲ့ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမႈ ဟု ေျပာရေလာက္ေပသည္။
ျမန္မာ တရားခံ ႏွစ္ေယာက္ကိုုေတာ့ ေအာက္တုုိဘာ ႏွစ္ ရက္ သူတုုိ ့အဖမ္းခံရျပီး မွ ပါးေစာင္ က အသားစကိုု ယူပီး ဒီအန္ေအ စစ္ခဲ့တယ္ဟုု ဆုုိပါသည္။
တရားခံ ဖက္ က ေခၚလာတဲ့ နံမည္ ၾကီး ၾသစၾတီးလ် မႈ ခင္းေဆးပညာရွင္ ဂ်ိမ္း ေတာ့ပင္ က ဒီအန္ေအ ေတြ ေရာေနတဲ့ နမူနာ ကေန ဒီအန္ေအခြဲ ထုုတ္ရတာ ဟာ ခက္ခဲပီး အခ်ိန္အ
ေတာ္ ကုုန္တဲ့ အလုုပ္ပါ ဆိုုျပီး ဒီေလာက္ ျမန္ျမန္လုုပ္နိဳင္တဲ့ အေပၚေမးခြန္းထုုတ္သြားပါသည္။
ဂ်ိမ္းေတာ့ ပင္ ကိုု တရားရံုုးမွာ ထြက္ဆိုုခြင့္ မျပဳ ့ခဲ့ပါဘူး။ ဒါဟာ တရားခံဘက္ က လိုုက္ပါ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ အုုပ္စုု က ဆံုုးျဖတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ျပီး ဘာေၾကာင့္လဲဆိုု တာ ရွင္းမျပနိဳင္တဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ထဲ က တစ္ခုုျဖစ္ပါသည္။ ဒါေပမဲ့ ဂ်ိမ္းေတာ့ပင္က ေတာ့ ဒီအန္ေအစစ္ေဆး
မႈနဲ ့ ပါတ္သက္တဲ့ အေရးပါတဲ့ အခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုု အေလးထား ေျပာၾကားခဲ့ပါ
သည္။ ထိုု အခ်က္မ်ား ကိုု တရားသူၾကီးမ်ား ရဲမ်ား တရားခံ ဘက္က လုုိက္ပါေဆာင္ရြက္
ေနတဲ့ အုုပ္စုု က နားလည္တဲ့ပံုု မရွိပါေခ်။
ဒီအန္ေအ စစ္ေဆး ပံုု
ဒီအန္ေအ စစ္တယ္ဆိုုတာ အေတာ္ေလး ဂရုုစိုုက္ရတယ္။ မွတ္တမ္းလဲ ဂရုုတစိုုက္ လုုပ္ရျပီး ရႈပ္ေထြးတဲ့ အဆင့္ေတြကိုု ျဖတ္ရတယ္။ အမ်ားထင္သလိုု အတိအက် တူေနတာမ်ိဳး မဟုုတ္ ဘူး။ ကိန္းဂဏန္း အရ
အျဖစ္နိဳင္ဆံုုးအေျခအေနကိုုပဲ ေျပာနိဳင္တာ။
လူႏွစ္ေယာက္ၾကားက ဒီအန္ေအ ဆိုုတာ ကိုုးဆယ္ကိုုး ဒႆမ ကိုုး ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ တူ ပါသည္။ ကြာတဲ့ ဒႆမ တစ္ရာခိုုင္းႏႈန္းက က်ေနာ္တိုု ့ ေခၚေနတဲ့ "short tandem repeat" အစဥ္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါသည္။ အဲဒါေတြကိုု ခြဲထုုတ္ သူ ့ရဲ့ ျဖစ္စဥ္ကိုု စစ္ေဆးေလ့လာမွာ တျခား ဒီအန္ေအ နဲ ့ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ တူသလဲဆိုု တာ ကိန္းဂဏန္း အရပဲ ျဖစ္နိဳင္ေျခ ကိုု ေျပာ ျပနိဳင္တာ။
ပံုုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ တတိယ လူ တစ္ေယာက္ေယာက္ဆီ က နမူနာ ကိုုလဲ စစ္ရပါသည္။
ျဖစ္နိဳင္ေျခ ဘယ္ေလာက္တူတယ္ဆိုုတာကိုု တရားရံုုးမွာ စာရြက္စာတမ္း စံုုစံုုလင္လင္ နဲ ့ စစ္ေဆးပံုု အဆင့္အဆင့္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ေၾကာင္း သက္ေသအျဖစ္ တင္ျပရပါတယ္။
ဒီ ေခါန္တအိုု၀္ကြ်န္း လူသတ္မႈ့ကိစၥမွာေတာ့ ဒီအန္ေအ စစ္ေဆးမွဳကိုု ဖ်က္ရာ ျခစ္ရာ ျပင္ရာ လက္ေရးစာ ေတြ ပါတဲ့ တစ္မ်က္ႏွာသာရွိတဲ့ အက်ဥ္းခ်ံဳး စာရြက္နဲ ့အတူ အကူ ေလးမ်က္ ႏွာသာ တင္ျပခဲ့ပါသည္။
နံမည္ ၾကီး ၾသစၾတီးလ် မႈ ့ခင္းေဆးပညာရွင္ ဂ်ိမ္း ေတာ့ပင္ က ယၡဳလိုု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ထိုုင္းဓါတ္ခြဲခန္း က ဒီအမႈ ့ရဲ့ ဖိုုင္ေတြကိုု တရားခံဘက္ကိုု ေပးသင့္ခဲ့ပါတယ္။”
“သိပၸံနည္းက် ဆန္းစစ္ ထားတဲ့ သံုုးသပ္ခ်က္ေတြ သိပၸံနည္းက် အခ်က္အလက္ ေတြ ပါသင့္ပါတယ္”
“သိပၸံနည္း က် ဆိုုတဲ့ အႏွစ္သေဘာက ျဖစ္နိဳင္ေျခအႏုုမာန ကိုု ဆန္းစစ္တာ စစ္ေဆးတာ။ ဒီလိုု စစ္မထားဘူး မေဖၚျပထားဘူး ဆိုုရင္ေတာ့ သိပၸံနည္းက် စစ္ေဆးထားတယ္လိုု ့ မဆိုု နိဳင္ဘူး။”
“ဖ်က္ရာ ျခစ္ရာ ပါတဲ့ တစ္မ်က္ႏွာ သာရွိတဲ့ မွတ္တမ္းမ်ိဳးဆိုုတာနဲ ့ေတာ ့တရားရံုုး မတင္ျပ သင့္ဘူး။ ဒီလိုု အစီရင္ခံစာ မ်ိဳးဟာ ဖ်က္ရာ ျခစ္ရာ မပါသင့္ဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဘာေၾကာင့္ ဖ်က္ရျခစ္ရ သလဲ ဆိုုတာ
ရွင္းမျပပဲ လက္ေရး နဲ့ ေရးထားတာမ်ိဳး။”
တျခား ျပႆနာမ်ားလဲ ရွိပါေသးသည္။ အစက ဒီအန္ေအစစ္ခဲ့တာ စက္တင္ဘာ ၁၇လိုု ့ေျပာ ခဲ့သည္။ တရားရံုုးတင္တဲ့ အစီရင္ခံစာတြင္ ေအာက္တိုုဘာ ၅ ရက္ဟုု တပ္ထားသည္။ ဒါဟာ ျမန္မာ တရားခံ ႏွစ္ဦးရဲ့
ဒီအန္ေအ နဲ ့တူတယ္လိုု ့ ရဲက ေၾကာ္ညာ ျပီး ေနာက္ ႏွစ္ရက္ အ
ၾကာတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေရေရ ရာရာ ေျဖရွင္းခ်က္လဲ မရွိ ေရွ့ေနာက္ လဲမညီညႊတ္ဆိုုသည့္ အခါတြင္
ဒီအန္ေအ ရလဒ္ သည္ အတုု ျဖစ္နိဳင္သည္္ ဆိုုသည့္ သံသယ ျဖစ္ေပၚလာပါေတာ့
သည္။
ထိုု သိုု ့တရားလိုု တင္ျပခ်က္ရဲ့ အားနည္းမူ ့ေတြေၾကာင့္ တရားခံဘက္ကိုု ျပန္လည္ဆန္းစစ္ခြင့္ ေပးသင့္ပါသည္။ သိုု ့ေသာ္ ေနာက္ဆံုုး အျပီးသတ္ဆံုုးျဖတ္ခ်ိန္ထိ သူတိုု ့အခြင့္မရခဲ့ေပ။
ထိုုသိုု ့ သံသယ ျဖစ္စရာ ရက္စြဲ လြဲေနမႈ (သိုု ့မဟုုတ္)မသပ္မရပ္ မျပီးမျပည့္စံုု ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီအန္ေအ မွတ္တမ္းနဲ ့ပတ္သက္ျပီး မႈ ခင္းေဆးပညာ ရဲအရာရွိႏွစ္ေယာက္ကိုု လည္း အျပန္ အလွန္ မစစ္ေဆးခဲ့ပါ။
ၾသစၾတီးလ် မႈ ခင္းေဆးပညာရွင္ ဂ်ိမ္း ေတာ့ပင္ ကိုု တရားရံုုး ထြက္ဆိုုခြင့္ ျပဳခဲ့လ်င္ သူမ က ထိုု အားနည္းခ်က္ေတြကိုု တင္ျပနိဳင္သည္။ ခုုေတာ့ သူမ က ေရွ ့ေနမ်ား အခန္းမွာ ပင္ ထိုုင္ေနခဲ့ရ ျပီး ပစ္ပယ္ထားခံခဲ့ရပါသည္။ ထိုု ့ေနာက္ တရားရံုုးမွာ ထြက္ဆိုုခြင့္ မရခဲ့ပဲ အိမ္ကိုုသာ ျပန္ သြားခဲ့ရသည္။ တရားလိုု ရဲ့ သက္ေသခံ ကိုု တရားသူၾကီး သံုုးေယာက္ က ဘယ္လိုု ပံုုစံ နဲ ့ၾကည့္သလဲ ေတာ့ မသိ သိုု ့ေပသည့္ တရားရံုုးတြင္ ထိုု ကိစၥကိုု သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္စြာအေျခတင္ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။
က်ေနာ္ တရားလိုု ေရွ ့ေနေတြကိုု သူတိုု ့ရဲ့ နားလည္ရခက္တဲ့ ဗ်ဴဟာ ကိုု ေမးခဲ့ပါသည္။ ယံုု ၾကည္ေလာက္တဲ့ ရွင္းျပခ်က္မရခဲ့ပါဘူး။
နိဳင္ငံျခားသား တစ္ေယာက္ဆီက အၾကံညဏ္ေတြယူ တာ လူျမင္မွာ ေၾကာက္လိုု ့မ်ား လား (သိုု ့မဟုုတ္)တရားသူၾကီးဆီက ဂရုုဏာ ဆံုုးရံႈးမွာ ေၾကာက္လိုု ့ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္နိဳင္ပါသည္။
တရားရံုုး မွာ ရွိတဲ့ လူအားလံုုးကေတာ့ ထိုုင္နိဳင္ငံရဲ့ ဂုုဏ္သတင္းဟာ ၾကိဳးတန္း လမ္းေလွ်ာက္ ေနရတယ္ဆိုု တာ သတိထားမိပါသည္။ ရဲဌာနရဲ့ ဂုုဏ္သတင္းကိုု အမ်ား ျပည္သူသိ ထိခိုုက္ေစ ဖိုု ့ ဆိုုတာကလဲ မလြယ္တဲ့ အေျခအေန။ က်ေနာ္တုုိ ့ေတာ့ ဘာမွ မသိေတာ့။
ဒါဟာ ဒီလူသတ္မႈ ့ မွာ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းလွတဲ့ မသိမွဳေတြ ထဲက တစ္ခုု အျဖစ္ က်န္ ရစ္ခဲ့ေတာ့မွာ။
ေသဆံုုးသူ မိသားစုု အတြက္ေတာ့ ဒါဟာ ႏူရာ၀ဲစြဲ လဲရာ သူခိုုးေထာင္း ဆိုုသလုုိသာျဖစ္ေနေပေတာ့မည္။
ဗညားလင္း
.....................
ထိုုင်း ကမ်းခြေ လူသတ်မှု ့ -- ရှုပ်ထွေးမှု ့များ နဲ ့ ကမောက်ကမ စုုံစမ်း စစ်ဆေးရေး
ဂျိုနသန် ဟဒ်
ဘီဘီစီ အရှေ ့တောင်အာရှ ရေးရာ သတင်းထောက်
မနှစ် စက်တင်ဘာ ဆယ်ငါး ရက် ထိုုင်းကမ်းခြေမှာ အင်္ဂလိပ်ခရီးသွားဧည့်သည် ဟာနာချ် ၀စ်သာရစ်ဂျ် နဲ ့ ဒေဗစ် မီလာတိုု ့ အလောင်းတွေ စတွေ ့ပီးကတည်း က ဒီသေဆုံုးမှု ့စုံုစမ်း စစ်ဆေးရေးဟာ အတော်ကမောက်ကမနိုင်တဲ့ စုံုစမ်းစစ်ဆေး မှု ့ဖြစ်ခဲ့သည်။
ရဲတွေဆီက သတင်းအချက်အလက်တွေ က မရေမရာ မသေမချာ ရှေ ့နာက် မညီညွတ် မှုန်ဝါးဝါး။
နော်ဖော့ခ် မြို ့က အသက် ၂၃ နှစ်ရှိ မ ၀စ်သာရစ်ဂျ နဲ ့ ဂျာဆီက အသက် ၂၄ နှစ်ရှီ ကိုု မီ
လာ တိုု ့ကိုု ခေါန်တအိုုဝ် ကျွန်းတောင်ပုုိင်းမှာ ကြီးမားတဲ့ တုတ်ဒဏ်ရာနဲ ့ရိုုက်သတ်ခံထား ရ တာ တွေ ့ခဲ့သည်။
အခင်းဖြစ်တဲ့ နေရာကိုု ပထမဆုံုး ရောက်ရှိလာခဲ့ သည့် ရဲအရာရှိများသည် အခြေခံ သင်တန်း လောက်သာ တက်ထားသည့် ဒေသခံရဲများဖြစ်သည်။ အခင်းဖြစ်သည့် နေရာကိုု ဘယ်လိုု ချိတ် ပိတ်ရမည် ဆိုုတာ မသိတာ ထင်ရှားသည်။ နိုင်ငံခြား ခရီးသွား ဧည့်သည်များ အခင်း
ဖြစ်ပီး နောက်ရက် တော်တော်ကြာထိ ထိုုနေရာတွင် ဥဒဟုုိ သွားနေတုုန်းဖြစ်သည်။
ထိုုင်းနိုင်ငံရဲ့ အကောင်းဆုံုး မှု ့ခင်းဆေး ပညာရှင် ဒေါက်တာ ပွန်တစ်ရိုုဟာနာဆူနဒ် (သူ ့အဖွဲ ့ အစည်းကိုု ဒီစုံုစမ်းစစ်ဆေးရေးမှာ ဘာမှ ပါ၀င်ပါတ်သက်ခွင့်မပြ ခဲ့ချေ) တရားရုံုး မှာ ထွက်
ဆုုိတာကတော့ အခင်းဖြစ်တဲ့နေရာကိုု စီမံခန် ့ခွဲတာ ဟာ သိပ်ညံ့ပီး သက်သေကိုုလဲ လုုပ်နည်း လုုပ်ဟန် စနစ်မကျ စုု စည်းခဲ့သည် ဟုု ့ထွက်ဆုုိခဲ့သည်။
ထိုုင်းရဲတွေက မှု ့ခင်းအခြေအနေကိုု သူတိုု ့သိတဲ့အပေါ်ကနေ ကောက်ချက် မဆွဲပဲ တရားခံ ဘယ်သူဖြစ်ရမယ်ဆိုုသည့် ရော်ရမ်း မှန်းဆချက်ကိုု သာ တသွင်သွင်ဖြန် ့ နေခဲ့သည်။ ပထမ တော့ ဒါ ထိုုင်းလူမျိုးတရားခံ မဖြစ်နိုင်ဘူး ဆိုုပြီး မြန်မာရွှေ ့ပြောင်းအလုုပ်သမား ကွန်မြူနတီ အပေါ်မှာ သာ အာရုံုစိုုက် ရှာခဲ့သည်။
တစ်ချက် သူတိုု ့ မီလာ ရဲ့ အင်္ဂလိပ် သူငယ်ချင်းကိုု ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့ သံသယ တရားခံ အဖြစ် တင်လိုုက်သေးသည် ပြီးတော့ ချက်ခြင်း ပြန်ရုုပ်လုုိက်သည်။ ရှေးဦး စုံုစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ ့က
ကျွန်းပေါ်က အာဏာရှိတဲ့ မိသားစုု ၀င် တစ်ယောက်ယောက် ကိုု သူတုုိ ့ရှာနေတာ ဟုု သဲလွန် စ ပေး ခဲ့သေးသည်။ အဲဒီနောက် ရုုတ်တရက်ပဲ အဖွဲ ့ခေါင်းဆောင်က ပြောင်းရွှေ ့ခံ လုုိက်ရပြီး ဒီမိသားစုု ပါ၀င်ပါတ်သက်နေပါတယ်လုုိ ့ တရားဝင် ပြောဆိုု မှု ့တွေဟာ ရုုတ်တရက် ပဲ ရပ်
သွားခဲ့ပါသည်။
ဂျူလှိုင်လမှာ တရားရုံုး စတင်ပီဆိုုတာနှင့် လူသတ် လက်နက်ဟုု စွတ်ဆွဲထားတဲ့ သွေးစွန်း နေ သော ပေါက်တူးနှင့် ၀စ်သာရစ်ဂျ အဝတ်အစားတွေကိုု ရဲများ က ဒီအမ်အေ မစစ်ခဲ့ တာ အပါ အဝင် တခြား အပစ်အနာအဆာများလဲ ပေါ်လာပါတော့သည်။
တစ်နှစ်ကြာပီးတော့ ဒေါက်တာ ပွန်တစ် က ပေါက်တူးကိုု စစ်ခဲ့သည်။ လက်ကိုုင်မှာ လူနှစ် ယောက်ရဲ့ ဒီအမ်အေ ကိုု တွေ ့ခဲ့သည်။ သိုု ့သော် တရားခံတွေရဲ့ ဒီအမ်အေနှင့် မကိုုက်ညီပေ။
အခင်းဖြစ်တဲ့ နေရာ နားက သူခုုိးဖမ်း ကင်မရာတွေ တော်တော်များများ က အလုုပ် မလုုပ်ဘူး ဆိပ််ခံ တံတား က ကင်မရာတွေကိုု တော့ အခင်းဖြစ်ပီး တစ်ယောက်ယောက်များ လှေ နဲ ့
ထွက်ပြေးခဲ့သလားဆိုုတာ မစစ်ခဲ့ဘူး လိုု ့တရားရုံုးက က ကြားနာခဲ့သည်။
၀န်ခံ ကတိ ပေးဖိုု ့ ခြိမ်းခြောက် ခံခဲ့ရတယ် စစ်ကြောရေး ခံခဲ့ရတယ် လိုု ့တရားခံ နှစ်ဦး က ထွက်ဆိုုပါသည်။ ဒါကိုု ကြားနာချိန်မှာ ဘယ် ရှေ ့နေမှ မတင်ပြခဲ့ပါ။ စကားပြန်များဟာလဲ သံသယ ရှိစရာ ကောင်းပါသည်။
ဒီအချက်တွေဟာ ထုုိင်းနိုင်ငံ တရားရေး ရဲ့ ဂုုဏ်ကျက်သရေ အပေါ် အထူး မေးခွန်း ထုုတ် စရာ တွေ ဖြစ်လာပါသည်။ အရေးအကြီးဆုံုး သံသယ ဖြစ်စရာ မေးခွန်းက သက်သေခံ တစ်ခုု သာဖြစ်တဲ့ ၀ှစ်သာရစ်ဂျ ခန္ဓာကိုုယ်ပေါ်က တွေ ့တဲ့ သုုတ်ပိုုးက ဒီအမ်အေ က တရားခံ နှစ် ဦး ရဲ့ ဒီအမ်အေ နဲ ့ကိုုက်နေတယ်ဆိုုတဲ့ ဆွဲဆိုုချက်ပင်ဖြစ်ပါသည်။
အခင်းဖြစ်ပိး သုံုးရက်မကြာခင်မှာပဲ ရဲက ဒီသုုတ်ရေ ကနေ လူနှစ်ယောက်ရဲ့ ဒီအမ်အေ ကိုု ခွဲ ခြား ဖေါ်ထုုတ်ခဲ့ ပြီးပီ လိုု ့ကြေညာခဲ့သည်။ ပြီးတော့ ဒီ ဒီအမ်အေ တွေက အခင်းဖြစ်ပွားရာ နေရာ နားက ရတဲ့ စီးကရက်ခွံ က ဒီအမ်အေ နဲ ့လဲ ကိုုက်ညီတယ်လိုု ထုုတ်ဖေါ် ပြောဆိုုခဲ့ သည်။
စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်မှာ ဒီနမှုနာတွေ ရခဲ့ ပြီး ဒေသစံတော်ချိန် ၈ နာရီမှာ ဒီအမ်အေ ကိုု ခွဲ ထုုတ် ခဲ့ ပြီးပီ လိုု ရဲက တရား ရုံုးမှာ ထွက်ဆိုုခဲ့ပါသည်။ ရောဂါဗေဒ ပညာရှင်က ခွဲခြမ်း စစ် ဆေးတာက ၁၁ နာရီမှ စတဲ့ ပုံုတော့ မဟုုတ်။ လူနှစ်ယောက် ရဲ့ ဒီအမ်အေ ကိုု အောင်မြင် စွာ ဖေါ်ထုုတ်နိုင်ခဲ့တယ် ဆိုုတာကိုု ည ၁၀ နာရီမှာ ကြော်ညာခဲ့သည်။
စုုစုုပေါင်း ၁၂ နာရီတောင် မကြာဘူး အနည်းဆုံုး လူသုံုးဦးရဲ့ (သေဆုံုးသူနဲ ့လူနှစ်ယောက်) ဒီအမ်အေ ရောနေတဲ့ နမူနာကိုု ခွဲထုုတ်နိုင်ခဲ့တယ်ဆုုိတော့ မှတ်တမ်း တင်ရ လောက် တဲ့ တော်တော်လေး မြန်တဲ့ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု ့ဟုု ့ ပြောရလောက်ပေသည်။
မြန်မာ တရားခံ နှစ်ယောက်ကိုုတော့ အောက်တုုိဘာ နှစ် ရက် သူတုုိ ့အဖမ်းခံရပီး မှ ပါးစောင် က အသားစကိုု ယူပီး ဒီအမ်အေ စစ်ခဲ့တယ်ဟုု ဆုုိပါသည်။
တရားခံ ဖက် က ခေါ်လာတဲ့ နံမည် ကြီး သြစတြီးလျ မှု ့ခင်းဆေးပညာရှင် ဂျိမ်း တော့ပင် က ဒီအမ်အေ တွေ ရောနေတဲ့ နမူနာ ကနေ ဒီအမ်အေခွဲ ထုုတ်ရတာ ဟာ ခက်ခဲပီး အချိန်အ
တော် ကုုန်တဲ့ အလုုပ်ပါ ဆိုုပြီး ဒီလောက် မြန်မြန်လုုပ်နိုင်တဲ့ အပေါ်မေးခွန်းထုုတ်သွားပါသည်။
ဂျိမ်းတော့ ပင် ကိုု တရားရုံုးမှာ ထွက်ဆိုုခွင့် မပြု ့ခဲ့ပါဘူး။ ဒါဟာ တရားခံဘက် က လိုုက်ပါ ဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ အုုပ်စုု က ဆုံုးဖြတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး ဘာကြောင့်လဲဆိုု တာ ရှင်းမပြနိုင်တဲ့ ဆုံုးဖြတ်ချက်တွေ ထဲ က တစ်ခုုဖြစ်ပါသည်။ ဒါပေမဲ့ ဂျိမ်းတော့ပင်က တော့ ဒီအမ်အေစစ်ဆေး
မှု့နဲ ့ ပါတ်သက်တဲ့ အရေးပါတဲ့ အချက်တော်တော်များများကိုု အလေးထား ပြောကြားခဲ့ပါ
သည်။ ထိုု အချက်များ ကိုု တရားသူကြီးများ ရဲများ တရားခံ ဘက်က လုုိက်ပါဆောင်ရွက်
နေတဲ့ အုုပ်စုု က နားလည်တဲ့ပုံု မရှိပါချေ။
ဒီအမ်အေ စစ်ဆေး ပုံု
ဒီအမ်အေ စစ်တယ်ဆိုုတာ အတော်လေး ဂရုုစိုုက်ရတယ် မှတ်တမ်းလဲ ဂရုုတစိုုက် လုုပ်ရပြီး ရှုပ်ထွေးတဲ့ အဆင့်တွေကိုု ဖြတ်ရတယ်။ အများထင်သလိုု အတိအကျ တူနေတာမျိုး မဟုုတ် ဘူး။ ကိန်းဂဏန်း အရ အဖြစ်နိုင်ဆုံုးအခြေအနေကိုုပဲ ပြောနိုင်တာ။
လူနှစ်ယောက်ကြားက ဒီအမ်အေ ဆိုုတာ ကိုုးဆယ်ကိုုး ဒဿမ ကိုုး ရာခိုင်နှုန်းလောက် တူ ပါသည်။ ကွာတဲ့ ဒဿမ တစ်ရာခိုုင်းနှုန်းက ကျနော်တိုု ့ ခေါ်နေတဲ့ "short tandem repeat" အစဉ်များပဲ ဖြစ်ပါသည်။ အဲဒါတွေကိုု ခွဲထုုတ် သူ ့ရဲ့ ဖြစ်စဉ်ကိုု စစ်ဆေးလေ့လာမှာ တခြား ဒီအမ်အေ နဲ ့ ဘယ်လောက်တောင် တူသလဲဆိုု တာ ကိန်းဂဏန်း အရပဲ ဖြစ်နိုင်ခြေ ကိုု ပြော ပြနိုင်တာ။
ပုံုမှန်အားဖြင့်တော့ တတိယ လူ တစ်ယောက်ယောက်ဆီ က နမူနာ ကိုုလဲ စစ်ရပါသည်။
ဖြစ်နိုင်ခြေ ဘယ်လောက်တူတယ်ဆိုုတာကိုု တရားရုံုးမှာ စာရွက်စာတမ်း စုံုစုံုလင်လင် နဲ ့ စစ်ဆေးပုံု အဆင့်အဆင့် မှန်မှန်ကန်ကန် သေသေချာချာ စစ်ကြောင်း သက်သေအဖြစ် တင်ပြရပါတယ်။
ဒီ ခေါန်တအိုုဝ်ကျွန်း လူသတ်မှု့ကိစ္စမှာတော့ ဒီအမ်အေ စစ်ဆေးမူ ့ကိုု ဖျက်ရာ ခြစ်ရာ ပြင်ရာ လက်ရေးစာ တွေ ပါတဲ့ တစ်မျက်နှာသာရှိတဲ့ အကျဉ်းချံုး စာရွက်နဲ ့အတူ အကူ လေးမျက် နှာသာ တင်ပြခဲ့ပါသည်။
နံမည် ကြီး သြစတြီးလျ မှု ့ခင်းဆေးပညာရှင် ဂျိမ်း တော့ပင် က ယ္ခုလိုု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ထိုုင်းဓါတ်ခွဲခန်း က ဒီအမှု ့ရဲ့ ဖိုုင်တွေကိုု တရားခံဘက်ကိုု ပေးသင့်ခဲ့ပါတယ်။”
“သိပ္ဗံနည်းကျ ဆန်းစစ် ထားတဲ့ သုံုးသပ်ချက်တွေ သိပ္ဗံနည်းကျ အချက်အလက် တွေ ပါသင့်ပါတယ်”
“သပ္ဗံနည်း ကျ ဆိုုတဲ့ အနှစ်သဘောက ဖြစ်နိုင်ခြေအနုုမာန ကိုု ဆန်းစစ်တာ စစ်ဆေးတာ။ ဒီလိုု စစ်မထားဘူး မဖေါ်ပြထားဘူး ဆိုုရင်တော့ သပ္ဗံနည်းကျ စစ်ဆေးထားတယ်လိုု ့ မဆိုု နိုင်ဘူး။”
“ဖျက်ရာ ခြစ်ရာ ပါတဲ့ တစ်မျက်နှာ သာရှိတဲ့ မှတ်တမ်းမျိုးဆိုုတာနဲ ့တော ့တရားရုံုး မတင်ပြ သင့်ဘူး။ ဒီလိုု အစီရင်ခံစာ မျိုးဟာ ဖျက်ရာ ခြစ်ရာ မပါသင့်ဘူး။ အထူးသဖြင့် ဘာကြောင့် ဖျက်ရခြစ်ရ သလဲ ဆိုုတာ ရှင်းမပြပဲ လက်ရေး နဲ့ ရေးထားတာမျိုး။”
တခြား ပြဿနာများလဲ ရှိပါသေးသည်။ အစက ဒီအမ်အေစစ်ခဲ့တာ စက်တင်ဘာ ၁၇လိုု ့ပြော ခဲ့သည်။ တရားရုံုးတင်တဲ့ အစီရင်ခံစာတွင် အောက်တိုုဘာ ၅ ရက်ဟုု ့တပ်ထားသည်။ ဒါဟာ မြန်မာ တရားခံ နှစ်ဦးရဲ့ ဒီအမ်အေ နဲ ့တူတယ်လိုု ့ ရဲက ကြော်ညာ ပြီး နောက် နှစ်ရက် အ
ကြာတွင် ဖြစ်ပါသည်။ ရေရေ ရာရာ ဖြေရှင်းချက်လဲ မရှိ ရှေ့နောက် လဲမညီညွှတ်ဆိုုသည့် အခါတွင် ဒီအမ်အေ ရလဒ် သည် အတုု ဖြစ်နိုင်သည်် ဆိုုသည့် သံသယ ဖြစ်ပေါ်လာပါတော့
သည်။
ထိုု သိုု ့တရားလိုု တင်ပြချက်ရဲ့ အားနည်းမူ ့တွေကြောင့် တရားခံဘက်ကိုု ပြန်လည်ဆန်းစစ်ခွင့် ပေးသင့်ပါသည်။ သိုု ့သော် နောက်ဆုံုး အပြီးသတ်ဆုံုးဖြတ်ချိန်ထိ သူတိုု ့အခွင့်မရခဲ့ပေ။
ထိုုသိုု ့ သံသယ ဖြစ်စရာ ရက်စွဲ လွဲနေမှု ့သိုု ့မဟုုတ် မသပ်မရပ် မပြီးမပြည့်စုံု ဖြစ်နေတဲ့ ဒီအမ်အေ မှတ်တမ်းနဲ ့ပါတ်သပ်ပြီး မှု ့ခင်းဆေးပညာ ရဲအရာရှိနှစ်ယောက်ကိုု လည်း အပြန် အလှန် မစစ်ဆေးခဲ့ပါ။
သြစတြီးလျ မှု ့ခင်းဆေးပညာရှင် ဂျိမ်း တော့ပင် ကိုု တရားရုံုး ထွက်ဆိုုခွင့် ပြု့ခဲ့လျင် သူမ က ထိုု အားနည်းချက်တွေကိုု တင်ပြနိုင်သည်။ ခုုတော့ သူမ က ရှေ ့နေများ အခန်းမှာ ပင် ထိုုင်နေခဲ့ရ ပြီး ပစ်ပယ်ထားခံခဲ့ရပါသည်။ ထိုု ့နောက် တရားရုံုးမှာ ထွက်ဆိုုခွင့် မရခဲ့ပဲ အိမ်ကိုုသာ ပြန် သွားခဲ့ရသည်။ တရားလိုု ရဲ့ သက်သေခံ ကိုု တရားသူကြီး သုံုးယောက် က ဘယ်လိုု ပုံုစံ နဲ ့ကြည့်သလဲ တော့ မသိ သိုု ့ပေသည့် တရားရုံုးတွင် ထိုု ကိစ္စကိုု သင့်တင့်
လျောက်ပတ်စွာအခြေတင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါ။
ကျနော် တရားလိုု ရှေ ့နေတွေကိုု သူတိုု ့ရဲ့ နားလည်ရခက်တဲ့ ဗျူဟာ ကိုု မေးခဲ့ပါသည်။ ယုံု ကြည်လောက်တဲ့ ရှင်းပြချက်မရခဲ့ပါဘူး။
နိုင်ငံခြားသား တစ်ယောက်ဆီက အကြံညဏ်တွေယူ တာ လူမြင်မှာ ကြောက်လိုု ့များ လား သိုု ့မဟုုတ် တရားသူကြီးဆီက ဂရုုဏာ ဆုံုးရှုံးမှာ ကြောက်လိုု ့ ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
တရားရုံုး မှာ ရှိတဲ့ လူအားလုံုးကတော့ ထိုုင်နိုင်ငံရဲ့ ဂုုဏ်သတင်းဟာ ကြိုးတန်း လမ်းလျှောက် နေရတယ်ဆိုု တာ သတိထားမိပါသည်။ ရဲဌာနရဲ့ ဂုုဏ်သတင်းကိုု အများ ပြည်သူသိ ထိခိုုက်စေ ဖိုု ့ ဆိုုတာကလဲ မလွယ်တဲ့ အခြေအနေ။ ကျနော်တုုိ ့တော့ ဘာမှ မသိတော့။
ဒါဟာ ဒီလူသတ်မှု ့ မှာ စိတ်ပျက်စရာကောင်းလှတဲ့ မသိမှု ့တွေ ထဲက တစ်ခုု အဖြစ် ကျန် ရစ်ခဲ့တော့မှာ။ သေဆုံုးသူ မိသားစုု အတွက်တော့ ဒါဟာ နူရာဝဲစွဲ လဲရာ သူခိုုးထောင်း ဆိုုသလုုိသာဖြစ်နေပေတော့မည်။
ဗညားလင်း
No comments:
Post a Comment