ျမန္မာေက်ာက္စိမ္း အစီရင္ခံစာ Global Witness အခုိင္အမာရပ္တည္

က်မတို႕အခုလိုေဖၚျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ဘာေၾကာင့္မမွန္ကန္ဘူးဆိုတာကိုလည္း အခိုင္အလံုသူက ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုျခင္းမရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႕ က်မတို႕ ကနဦးေျပာခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြဟာ မွန္ကန္တယ္ဆိုတာကို က်မတို႕က ဆက္လက္စဲြကိုင္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းမွာပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြရဲ႕စာရင္းမွာ  ႀကံခိုင္ဖြံၿဖိဳးေရးပါတီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဳးေဟာင္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းပါ၀င္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားခိုင္လံုလံုရွိေနေၾကာင္း Global Witness က တုန္႕ျပန္ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္က ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းအေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ Global Witness ရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာပါတဲ့စြပ္စဲြခ်က္တခ်ဳိ႕နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး မွန္ကန္မွဳမရွိေၾကာင္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းက ႏို၀င္ဘာလ (၂၇)ရက္ေန႕မွာ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အေၾကာင္းစံုကိုတင္ျပမွာပါ။

ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕GDP အသားတင္ ထုတ္လုပ္မွဳ တ၀က္ေက်ာ္ရွိတဲ့ အေမရိကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံ (၃၀)ေက်ာ္ ၀င္ေငြပဏာမရွိေနပါတယ္။ အဲဒီ၀င္ေငြကို ဘယ္သူေတြအက်ဳိးအျမတ္ခံစားေနသလဲဆိုတာ လန္ဒန္အေျခစိုက္ Global Witness က စံုစမ္းထားတဲ့ အစီရင္ခံစာကို ဒီလ အေစာပိုင္းက ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ ေတြဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဳးႀကီးသန္းေရႊ(အၿငိမ္းစား)၊ ႀကံ႕ခိုင္ဖံြၿဖိဳးေရးပါတီရဲ႕အေထြေထြအတြင္းေရးမွဳးေဟာင္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္း၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးတဦးျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းအုန္းျမင့္၊ ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႕ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ဒု၀န္ႀကီး ဖုန္းေဆြတို႕ျဖစ္တယ္လို႕ေဖၚျပထားတာနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္း တဦးတည္းကေန သူ႕အေနနဲ႕ဒီေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းနဲ႕မပတ္သက္ေၾကာင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြကို ႏို၀င္ဘာလ (၂၇)ရက္ေန႕က ရန္ကုန္မွာက်င္းပခဲ့ပါတယ္။

“ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္အေပၚစာနာနားလည္ၿပီး သေဘာေပါက္တဲ့ လူႀကီးေတြဘက္ကေန ဒီအတိုင္းေနလို႕ရွိရင္ မိမိဘက္က ဆိပ္ဆိပ္ေနလို႕ရွိရင္ ၀န္ခံရာေရာက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို ျပန္ၿပီးေျဖရွင္းဖို႕ အႀကံျပဳတိုက္တြန္းတဲ့အတြက္ ဒီကေန႕စာကိုေရးသားထားပါတယ္။”

ဒါအျပင္ သားျဖစ္သူ ဦးေနေအာင္ဟာ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းအဓိကလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြကေန အက်ဳိးအျမတ္ခံစားေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္နဲ႕ပတ္သက္လို႕လည္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းကအခုလို တုန္႕ျပန္ေျပာပါတယ္။

          “က်ေနာ့္သားက ၀န္ထမ္းပါ။ ဟုတ္ၿပီေနာ္။ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္မွာမရွိဘူး။ က်ေနာ္မဟုတ္ပါဘူးဆိုတာကို က်ေနာ္ဘက္က ရွင္းလင္းတင္ျပတာ။ က်ေနာ္ရဲ႕ရွင္းလင္းတင္ျပခ်က္အေပၚမွာ စံုစမ္းႏိုင္ပါတယ္၊ ေဖၚထုတ္ႏိုင္ပါတယ္လို႕ က်ေနာ္အေနနဲ႕ ရိုးသားစြာတင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။”

Global Witness ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာပါတဲ့အခ်က္ေတြနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းအေနနဲ႕ အခုလို ျပန္ေခ်ပတာကို ႀကိဳဆိုေပမယ့္ အခ်က္အလက္အတိအက်နဲ႕ျပန္ၿပီးေျပာဆိုတာမ်ဳိးမရွိတဲ့အျပင္ Global Witness ဘက္မွာ တိက်တဲ့ အေထာက္အထားေတြရွိေနတာေၾကာင့္  ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းရဲ႕တုန္႕ျပန္ခ်က္ကို သူတို႕ လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာကိုေရးသားခဲ့သူျဖစ္တဲ့ Juman Kubba ကဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

          “က်မတို႕အခုထုတ္ျပန္တဲ့ တုန္႕ျပန္ခ်က္မွာ အဓိကေဖၚျပထားတာကေတာ့ က်မတို႕အစီရင္ခံစာမွာေဖၚျပထားၿပီးသာျဖစ္တဲ့ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းဟာ ဒီကုမၸဏီေတြရဲ႕အဓိကပိုင္ဆိုင္သူျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ပါပဲ။ ေက်ာက္စိမ္းတြင္းလုပ္ငန္းနဲ႕ပတ္သက္သူေတြစီကေရာ၊ သတၱဳတြင္းမွာလုပ္ကိုင္ေနၾကသူေတြရဲ႕ေျပာျပခ်က္ေတြအရေရာ၊ ကုမၸဏီေတြရဲ႕စာရြက္စာတမ္းေတြအရေရာ ဒီအခ်က္ေတြကိုေတြ႕ရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါအျပင္ က်မတို႕အခုလိုေဖၚျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ဘာေၾကာင့္မမွန္ကန္ဘူးဆိုတာကိုလည္း အခိုင္အလံုသူက ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုျခင္းမရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႕ က်မတို႕ ကနဦးေျပာခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြဟာ မွန္ကန္တယ္ဆိုတာကို က်မတို႕က ဆက္လက္စဲြကိုင္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။”

Global Witness ရရွိထားတဲ့အခ်က္ေတြအရဆိုရင္ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းဟာ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းကုမၸဏီေတြျဖစ္တဲ့ ျမတ္ယမံုနဲ႕ မ်ဳိးႏြယ္ ကုမၸဏီ ႏွစ္ခုလံုးကို ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့အျပင္ မ်ဳိးႏြယ္ကုမၸဏီရဲ႕ ညြန္ၾကားေရးမွဳး သံုးဦးထဲမွာ သားျဖစ္သူ ဦးေနေအာင္ဟာ တဦးအျဖစ္ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစီရင္ခံစာမထုတ္ျပန္ခင္မွာ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းနဲ႕ သားျဖစ္သူ ဦးေနေအာင္တို႕ဆီကို ေပးပို႕ေမးျမန္းခဲ့ေပမယ့္ အေထာက္အထားနဲ႕ ျပန္ၿပီးျငင္းဆိုခ်က္ေတြမရခဲ့တဲ့အေပၚမွာ သူတို႕အေနနဲ႕ သံသယျဖစ္မိတယ္လို႕ Juman Kubba ကေျပာပါတယ္။

“အဲဒီတုန္းက အစီရင္ခံစာကိုျပဳစုေနတုန္း မထုတ္ျပန္ခင္ ဒီစြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႕ပတ္သက္လို႕ တုန္႕ျပန္ပါလို႕ ကာယကံရွင္ထံကို စာေရးအေၾကာင္းၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူတို႕ဘက္က အဲဒီတုန္းက က်မတို႕ေဖၚျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ဘယ္လိုမွမတုန္႕ျပန္ခ်င္ဘူးလို႕ ျပန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။

တကယ္လို႕ ဒီစြပ္စဲြခ်က္ေတြဟာ မမွန္ကန္ဘူးဆိုရင္ အဲဒီအခ်ိန္က ျငင္းခ်က္ထုတ္သင့္ပါတယ္။ ဒီေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းေတြမွာ က်မတို႕ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့အခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအရအာဏာသိပ္လႊမ္းမိုးမွဳရွိတဲ့လူေတြဟာ ေက်ာက္စိမ္းတြင္းလုပ္ငန္းမွာ သူတို႕ပါ၀င္ပတ္သက္မွဳကို ဖုံးကြယ္ႏိုင္ဖို႕ ကုမၸဏီနာမည္တခ်ဳိ႕ကို ေရွ႕တန္းကေန ဘန္းျပခဲ့တယ္။ မိသားစု၀င္ေတြကိုသံုးခဲ့တာေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါဟာ စနစ္တခုလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ကြယ္ရာမွာပံုးၿပီး အခုလိုလုပ္ေနတဲ့ကိစၥရပ္ေတြကိုေဖၚထုတ္ႏိုင္ဖို႕ကအေရးႀကီးပါတယ္။”

ႏိုင္ငံရဲ႕ GDP တ၀က္ေက်ာ္ ေဒၚလာဘီလီယံ (၃၀)ေက်ာ္၀င္ေငြရွိေနတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းေတြကို ဘယ္သူေတြပိုင္ေနသလဲ ဘယ္သူေတြအက်ဳိးအျမတ္ရေနသလဲဆိုတာ ေဖၚထုတ္ႏိုင္မွသာ ဒီကိစၥရပ္ကို ေနာက္တက္လာမယ့္အစိုးရသစ္အေနနဲ႕ ေျဖရွင္းႏိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႕  Juman Kubbaကဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

အရင္နအဖစစ္အစိုးရလက္ထက္ ေက်ာက္မ်က္၊ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္ေတြကို ခဲြေ၀ဖို႕အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ခင္ညြန္ဦးစီးတဲ့အဖဲြ႕က စီစစ္၊ အစည္းအေ၀းထိုင္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သီဟသူရတင္ေအာင္ျမင့္ဦးက ဆက္ၿပီးေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းက သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာေျပာသြားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ ေခါင္းစဥ္နဲ႕ ကခ်င္ျပည္နယ္က ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းေတြအေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚေရးသားခဲ့တဲ့ Global Witness အေနနဲ႕ တတ္ႏိုင္သေလာက္ မွန္ကန္တိက်တဲ့ ကိန္းဂဏန္းအခ်က္ေတြ ရႏိုင္ေအာင္ တႏွစ္ေက်ာ္ၾကာအခ်ိန္ယူခဲ့ၿပီး၊ အစိုးရက ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကို အတည္ျပဳႏိုင္ဖို႕ သက္ဆိုင္ရာ၀န္ႀကီး ဌာနေတြကိုေမးျမန္းတာ၊ ေက်ာက္စိမ္းေရာင္းရတဲ့ေငြစာရင္းေတြကို အတိအက်ျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ ျပဳစုတာ စတာမ်ဳိးေတြကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရေၾကာင္း Juman Kubba ကေျပာပါတယ္။

အခုလာမယ္ ဒီဇင္ဘာလ (၃)ရက္ၾကာသာပေတးေန႕မွာ Global Witness ကေန ေနာက္ဆက္တဲြအစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္သြားဖို႕ရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာ UWSA ၀ျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးအဖဲြ႕နဲ႕ပတ္သက္ေနတဲ့ မူးယစ္ဘိန္းဘုရင္ Wei Hsueh Kan ကေန ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းကို အဓိကလႊမ္းမိုးထားတဲ့ အေထာက္အထားေတြကို စံုစမ္းေဖၚထုတ္တင္ျပထားတယ္လို႕ Juman Kubba ကဗီြအိုေအကိုေျပာသြားပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com

.....................................

မႏၼာေက္ာကၥိမ္း အစီရငၡံစာ Global Witness အခုိင္အမာရပၲၫ္

 က္မတို႕အခုလိုေဖၚ်ပခဲ့တဲ့ အခ္က္ေၾတနဲ႕ပတ္သကႅိဳ႕ ဘာေၾကာင့္မမြႏၠႏၻဴးဆိုတာကိုလၫ္း အခိုင္အလံုသူက ထုတ္ေဖၚေ်ပာဆို်ခင္းမရြိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႕ က္မတို႕ ကနဦးေ်ပာခဲ့တဲ့အခ္က္ေၾတဟာ မြႏၠႏၲယၦိဳတာကို က္မတို႕က ဆကႅကၥဲႀကိုငၴားတာ်ဖစၸါတယ္။”

်မႏၼာ့ ေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းမြာပါ၀ငၸတ္သက္ေနတဲ့ စစၺိဳလၡ္ဳပ္ေဟာင္းေၾတရဲ႕စာရင္းမြာ  ႀကံခိုျငၹံၿဖိဳးေရးပါတီ ေအေၾထၾထအၾတင္းေရးမြဳးေဟာင္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းပါ၀င္ေနတယၦိဳတဲ့ ေအထာက္အထားခိုငႅံဳလံုရြိေေနၾကာင္း Global Witness က တုႏ္႕်ပႏ္ေ်ပာဆိုလိုကၸါတယ္။

ကခ္င္်ပၫၷယၠ ေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းေအၾကာင္း ထုတ္်ပႏၴားတဲ့ Global Witness ရဲ႕အစီရငၡံစာမြာပါတဲ့ျစပၥဲျခ္ကၱခ္ဳိ႕နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး မြႏၠႏၼြဳမရြိေၾကာင္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းက ႏို၀ငၻာလ (၂၇)ရက္ေန႕မြာ သတင္းေထာက္ေၾတကို ေ်ပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဆၾက္သယ္ေမး်မႏ္းထားတဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုငၠ ေအၾကာင္းစံုကိုတင္်ပမြာပါ။

်မႏၼာ့ေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕GDP အသားတင္ ထုတႅဳပၼြဳ တ၀က္ေက္ာ္ရြိတဲ့ ေအမရိကႏ္ေဒၚလာ ဘီလီယံ (၃၀)ေက္ာ္ ၀င္ေျငပဏာမရြိေနပါတယ္။ အဲဒီ၀င္ေျငကို ဘယ္သဴေၾတအက္ဳိးအ်မတၡံစားေနသလဲဆိုတာ လႏၵေႏ္အ်ခစိုက္ Global Witness က စံုစမ္းထားတဲ့ အစီရငၡံစာကို ဒီလ ေအစာပိုင္းက ထုတ္်ပႏၡဲ့တာပါ။ အဲဒီမြာ ပါ၀ငၸတ္သက္ေနတဲ့ ေၾတဟာ ဗိုလၡ္ဳပၼြဳးႀကီးသႏ္းေရႊ(အၿငိမ္းစား)၊ ႀကံ႕ခိုငၹံျၿဖိဳးေရးပါတီရဲ႕ေအေၾထၾထအၾတင္းေရးမြဳးေဟာင္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္း၊ ်ပၫ္ေထာငၥဳ၀ႏ္ႀကီးတဦး်ဖစၲဲ့ ဗိုလၡ္ဳပ္ေဟာင္းအုႏ္း်မင့္၊ ကယၦယ္ေရးနဲ႕်ပႏႅၫ္ေနရာခ္ထားေရး၀ႏ္ႀကီးဌာနရဲ႕ ဒု၀ႏ္ႀကီး ဖုႏ္းေၾဆတို႕်ဖစၲယႅိဳ႕ေဖၚ်ပထားတာနဲ႕ပတ္သကႅိဳ႕ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္း တဦးတၫ္းေကန သူ႕ေအနနဲ႕ဒီေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းနဲ႕မပတ္သက္ေၾကာင္း သတင္းစာရြင္းလင္းပဲႀကို ႏို၀ငၻာလ (၂၇)ရက္ေန႕က ရႏၠဳႏၼြာက္င္းပခဲ့ပါတယ္။

“ေျရးေကာကၸဲျၿပီးၾသားတဲ့အခ္ိႏၼြာ က္ေနာ့္ေအပၚစာနာနားလၫ္ၿပီး ေသဘာေပါကၱဲ့ လူႀကီးေၾတဘေကၠန ဒီအတိုင္းေနလို႕ရြိရင္ မိမိဘကၠ ဆိပၧိပ္ေနလို႕ရြိရင္ ၀ႏၡံရာေရာကၱယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို ်ပႏ္ၿပီးေ်ဖရြင္းဖို႕ အႀကံ်ပဳတိုၾကၱႏ္းတဲ့အၾတက္ ဒီေကန႕စာကိုေရးသားထားပါတယ္။”

ဒါအ်ပင္ သား်ဖစ္သဴ ဦးေေနအာင္ဟာ ေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းအဓိကလုပၠိဳင္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေၾတေကန အက္ဳိးအ်မတၡံစားေနတယၦိဳတဲ့ ျစပၥဲျခ္ကၷဲ႕ပတ္သကႅိဳ႕လၫ္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းကအခုလို တုႏ္႕်ပႏ္ေ်ပာပါတယ္။

   “က္ေနာ့္သားက ၀ႏၴမ္းပါ။ ဟုတ္ၿပီေနာ္။ ဘာရျၫ္ရယၡ္ကၼြာမရြိဘူး။ က္ေနာၼဟုတၸါဘူးဆိုတာကို က္ေနာၻကၠ ရြင္းလင္းတင္်ပတာ။ က္ေနာ္ရဲ႕ရြင္းလင္းတင္်ပခ္ေက္အပၚမြာ စံုစမ္းႏိုငၸါတယ္၊ ေဖၚထုတ္ႏိုငၸါတယႅိဳ႕ က္ေနာ္ေအနနဲ႕ ရိုးသားျစာတင္်ပ်ခင္း်ဖစၸါတယ္။”

Global Witness ရဲ႕ အစီရငၡံစာမြာပါတဲ့အခ္က္ေၾတနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းေအနနဲ႕ အခုလို ်ပႏ္ေခ္ပတာကို ႀကိဳဆိုေပမယ့္ အခ္က္အလက္အတိအက္နဲ႕်ပႏ္ၿပီးေ်ပာဆိုတာမ္ဳိးမရြိတဲ့အ်ပင္ Global Witness ဘကၼြာ တိက္တဲ့ ေအထာက္အထားေၾတရြိေနတာေၾကာင့္  ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းရဲ႕တုႏ္႕်ပႏၡ္ကၠိဳ သူတို႕ လကၼခံႏိုင္ေၾကာင္း အစီရငၡံစာကိုေရးသားခဲ့သူ်ဖစၲဲ့ Juman Kubba ကဗီႀအိုေအကိုေ်ပာပါတယ္။

        “က္မတို႕အခုထုတ္်ပႏၲဲ့ တုႏ္႕်ပႏၡ္ကၼြာ အဓိေကဖၚ်ပထားတာေကတာ့ က္မတို႕အစီရငၡံစာမြာေဖၚ်ပထားၿပီးသာ်ဖစၲဲ့ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းဟာ ဒီကုမၸဏီေၾတရဲ႕အဓိကပိုငၧိဳင္သဴ်ဖစၲယၦိဳတဲ့အခ္ကၸါပဲ။ ေက္ာကၥိမ္းၾတင္းလုပ္ငႏ္းနဲ႕ပတ္သက္သဴေၾတစီေကရာ၊ သတၱဳၾတင္းမြာလုပၠိဳင္ေနၾကသူေၾတရဲ႕ေ်ပာ်ပခ္က္ေၾတအေရရာ၊ ကုမၸဏီေၾတရဲ႕စာျရကၥာတမ္းေၾတအေရရာ ဒီအခ္က္ေၾတကိုေၾတ႕ရြိခဲ့တာ်ဖစၸါတယ္။

ဒါအ်ပင္ က္မတို႕အခုလိုေဖၚ်ပခဲ့တဲ့ အခ္က္ေၾတနဲ႕ပတ္သကႅိဳ႕ ဘာေၾကာင့္မမြႏၠႏၻဴးဆိုတာကိုလၫ္း အခိုင္အလံုသူက ထုတ္ေဖၚေ်ပာဆို်ခင္းမရြိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႕ က္မတို႕ ကနဦးေ်ပာခဲ့တဲ့အခ္က္ေၾတဟာ မြႏၠႏၲယၦိဳတာကို က္မတို႕က ဆကႅကၥဲႀကိုငၴားတာ်ဖစၸါတယ္။”

Global Witness ရရြိထားတဲ့အခ္က္ေၾတအရဆိုရင္ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းဟာ ေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းကုမၸဏီေၾတ်ဖစၲဲ့ ်မတ္ယမံုနဲ႕ မ္ဳိးႏၾယ္ ကုမၸဏီ ႏြစၡဳလံုးကို ပိုငၧိဳငၴားတဲ့အ်ပင္ မ္ဳိးႏၾယၠဳမၸဏီရဲ႕ ျညႏ္ၾကားေရးမြဳး သံုးဦးထဲမြာ သား်ဖစ္သဴ ဦးေေနအာင္ဟာ တဦးအ်ဖစၸါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစီရငၡံစာမထုတ္်ပႏၡငၼြာ ျစပၥဲျခ္က္ေၾတနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းနဲ႕ သား်ဖစ္သဴ ဦးေေနအာငၲိဳ႕ဆီကို ေပးပို႕ေမး်မႏ္းခဲ့ေပမယ့္ ေအထာက္အထားနဲ႕ ်ပႏ္ၿပီး်ငင္းဆိုခ္က္ေၾတမရခဲ့တဲ့ေအပၚမြာ သူတို႕ေအနနဲ႕ သံသယ်ဖစၼိတယႅိဳ႕ Juman Kubba ေက်ပာပါတယ္။

“အဲဒီတုႏ္းက အစီရငၡံစာကို်ပဳစုေနတုႏ္း မထုတ္်ပႏၡင္ ဒီျစပၥဲျခ္က္ေၾတနဲ႕ပတ္သကႅိဳ႕ တုႏ္႕်ပႏၸါလို႕ ကာယကံရြငၴံကို စာေရးေအၾကာင္းၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူတို႕ဘကၠ အဲဒီတုႏ္းက က္မတို႕ေဖၚ်ပခဲ့တဲ့ အခ္က္ေၾတနဲ႕ပတ္သကႅိဳ႕ ဘယႅိဳမြမတုႏ္႕်ပႏၡ္ငၻဴးလို႕ ်ပႏ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။

တကယႅိဳ႕ ဒီျစပၥဲျခ္က္ေၾတဟာ မမြႏၠႏၻဴးဆိုရင္ အဲဒီအခ္ိႏၠ ်ငင္းခ္ကၳဳတ္သင့္ပါတယ္။ ဒီေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းေၾတမြာ က္မတို႕ေၾတ႕ရြိခဲ့တဲ့အခ္ေကၠတာ့ ႏိုင္ငံေရးအရအာဏာသိပႅႊမ္းမိုးမြဳရြိတဲ့လူေၾတဟာ ေက္ာကၥိမ္းၾတင္းလုပ္ငႏ္းမြာ သူတို႕ပါ၀ငၸတ္သကၼြဳကို ဖုံးၾကယ္ႏိုငၹိဳ႕ ကုမၸဏီနာမၫၱခ္ဳိ႕ကို ေရြ႕တႏ္းေကန ဘႏ္း်ပခဲ့တယ္။ မိသားစု၀င္ေၾတကိုသံုးခဲ့တာေၾတ႕ရပါတယ္။ ဒါဟာ စနစၲခုလို်ဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာၾကၠယ္ရာမြာပံုးၿပီး အခုလိုလုပ္ေနတဲ့ကိစၥရပ္ေၾတကိုေဖၚထုတ္ႏိုငၹိဳ႕ကေအရးႀကီးပါတယ္။”

ႏိုင္ငံရဲ႕ GDP တ၀က္ေက္ာ္ ေဒၚလာဘီလီယံ (၃၀)ေက္ာ္၀င္ေျငရြိေနတဲ့ ေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းေၾတကို ဘယ္သဴေၾတပိုင္ေနသလဲ ဘယ္သဴေၾတအက္ဳိးအ်မေတ္ရနသလဲဆိုတာ ေဖၚထုတ္ႏိုငၼြသာ ဒီကိစၥရပၠိဳ ေနာကၱကႅာမယ့္အစိုးရသေစ္အနနဲ႕ ေ်ဖရြင္းႏိုငၼြာ်ဖစၲယႅိဳ႕  Juman Kubbaကဗီႀအိုေအကိုေ်ပာပါတယ္။

အရငၷအဖစစ္အစိုးရလကၳက္ ေက္ာကၼ္က္၊ ေက္ာကၥိမ္းလုျပၠက္ေၾတကို ခဲျေ၀ဖို႕အၾတက္ ဗိုလၡ္ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ချင္ညႏ္ဦးစီးတဲ့အဖဲျ႕က စီစစ္၊ အစၫ္းေအ၀းထိုင္ၿပီး ဆံုး်ဖတၡဲ့ေၾကာင္း ေနာကၸိဳင္းမြာ ဒုဗိုလၡ္ဳပ္ႀကီး သီဟသူရတင္ေအာင္်မင့္ဦးက ဆက္ၿပီးေဆာျင္ရကၡဲ့ေၾကာင္း ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းက သတင္းစာရြင္းလင္းျပဲမြာေ်ပာၾသားပါတယ္။

်မႏၼာႏိုင္ငံရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္ လြ္ဳိ႕၀ြကၡ္က္ ေခါင္းစဥၷဲ႕ ကခ္င္်ပၫၷယၠ ေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းေၾတေအၾကာင္း ထုတ္ေဖၚေရးသားခဲ့တဲ့ Global Witness ေအနနဲ႕ တတ္ႏိုေင္သလာက္ မြႏၠႏၲိက္တဲ့ ကိႏ္းဂဏႏ္းအခ္က္ေၾတ ရႏိုင္ေအာင္ တႏြစ္ေက္ာ္ၾကာအခ္ိႏ္ယဴခဲ့ၿပီး၊ အစိုးရက ထုတ္်ပႏၡ္က္ေၾတကို အတၫ္်ပဳႏိုငၹိဳ႕ သကၦိဳင္ရာ၀ႏ္ႀကီး ဌာေနၾတကိုေမး်မႏ္းတာ၊ ေက္ာကၥိမ္းေရာင္းရတဲ့ေျငစာရင္းေၾတကို အတိအက္်ဖစ္ႏိုင္ေအာင္ ်ပဳစုတာ စတာမ္ဳိးေၾတကို လုပ္ေဆာငၡဲ့ေရၾကာင္း Juman Kubba ေက်ပာပါတယ္။

အခုလာမယ္ ဒီဇငၻာလ (၃)ရက္ၾကာသာေပတးေန႕မြာ Global Witness ေကန ေနာကၦကၱဲၾအစီရငၡံစာကို ထုတ္်ပျႏ္သားဖို႕ရြိပါတယ္။ အဲဒီမြာ UWSA ၀်ပၫ္ေၾသးစၫ္းညီျညတ္ေရးအဖဲျ႕နဲ႕ပတ္သက္ေနတဲ့ မူးယစၻိႏ္းဘုရင္ Wei Hsueh Kan ေကန ်မႏၼာ့ေက္ာကၥိမ္းလုပ္ငႏ္းကို အဓိကလႊမ္းမိုးထားတဲ့ ေအထာက္အထားေၾတကို စံုစမ္းေဖၚထုတၱင္်ပထားတယႅိဳ႕ Juman Kubba ကဗီႀအိုေအကိုေ်ပာၾသားပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္ / ၿဗီအုိေအ (်မႏၼာပုိင္း)

http://burmese.voanews.com