ျမန္မာ့အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္ က်ဆင္း

Freedom House အစီရင္ခံစာသစ္မွာ ျမန္မာ အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္ က်ဆင္းေန 

 ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္ဟာ ဒီႏွစ္ထဲ ထပ္မံက်ဆင္းသြားခဲ့တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ အေျခစုိက္ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔ Freedom House ရဲ႕ အစီရင္ခံစာသစ္က ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။ အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္မရွိတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ား စာရင္းမွာ ထည့္သြင္းခံခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ အြန္လုိင္းအသုံးျပဳသူေတြအေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔လည္း ျမန္မာမီဒီယာသမားေတြ၊ ကြန္ျပဴတာ ပညာရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ဆက္သြယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္လာခဲ့တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္ကစလုိ႔ အင္တာနက္သုံးစဲြသူ ပုိမ်ားလာေပမဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေတာ့ မရွိေသးဘူးလုိ႔ Freedom House အဖဲြ႔ရဲ႕ ၂၀၁၅ အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။ အင္တာနက္ သုံးစဲြႏုိင္တဲ့ အခက္အခဲေတြ ရွိေနတာ၊ အြန္လုိင္းစာမ်က္ႏွာေတြမွာ အကန္႔အသတ္ေတြ ရွိေနတာ၊ အဆုိးဆုံးအျဖစ္နဲ႔ အင္တာနက္ သုံးစဲြသူေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိ ခ်ဳိးေဖာက္တာေတြ ပုိမ်ားလာတယ္ဆုိၿပီး၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ တစိတ္တပုိင္း လြတ္လပ္ခြင့္ရွိတဲ့ အဆင့္ကေန ဒီႏွစ္မွာေတာ့ လြတ္လပ္ခြင့္ မရွိတဲ့အဆင့္ကုိ ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ခဲ့တာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကြန္ျပဴတာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း (မႏၱေလး) ရဲ႕ နာယက ကုိရဲျမတ္သူ ကေတာ့ အရင္တုန္းကလုိ အင္တာနက္ သုံးစဲြသူေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္တာ၊ အေရးယူတာမ်ဳိး သိသိသာသာ မရွိေတာ့ေပမဲ့လည္း၊ အင္တာနက္သုံးစဲြသူ ပုိမ်ားလာတာနဲ႔အမွ် ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အေရးယူခံရတဲ့ သူေတြလည္း ပုိမ်ားလာတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

“အင္တာနက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ၾကည့္ရင္ ၊ က်ေနာ္တို႔ကို ေစာင့္ၾကည့္တဲ့လူေတြရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို ေနာက္က trail လိုက္တာေတြရွိတယ္။ ကိုယ့္ email ေတြကို ၀င္ဖတ္တာေတြရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ပက္သက္တဲ့ အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို ၀င္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ရဲ႕ privacy ကိုထိတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီဟာေတြကိုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အခုက်ေနာ္တို႔ Telenor သံုးတဲ့အခါမွာ ေပ်ာက္သြားၿပီ။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔က အင္တာနက္လြတ္လပ္ခြင့္ႀကီးက ပိုက်ပ္လာတာမဟုတ္ဘူး။ အင္တာနက္ website က ပိုေကာင္းလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အင္တာနက္ေပၚမွာ သံုးတဲ့လူေတြက အရမ္းမ်ားလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မႈခင္းေတြကမ်ားလာတဲ့အတြက္ အဲဒါေတြအကုန္လံုးမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ ဖမ္းတဲ့ ကိစၥေတြ ေခါင္းစဥ္ေတြမ်ားသြားတာ။ က်ေနာ္တို႔က ပိုလည္းေကာင္းမလာသလို ၊ ပိုလည္း ဆိုးမလာဘူးေလ။ အင္တာနက္ရဲ႕ ေပတံနဲ႔တိုင္းရင္ ပိုဆိုးမလာဘူးလို႔ က်ေနာ္ကေျပာတာ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ အင္တာနက္ တယ္လီဖုန္းသံုးေနတဲ့လူ ၃၂ သန္းေလာက္ရွိသြားတယ္။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္၊ ၃ ႏွစ္က ၅ သန္းေလာက္ပဲရွိတာ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ တ၀က္ေလာက္က အင္တာနက္သံုးေနတယ္။ ၇၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းက စမတ္ဖုန္းေတြသံုးေနတယ္။ အဲဒီအေနအထားမွာ အမႈအခင္းရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ အမႈအခင္း ၇ ခုရွိတယ္ဆိုရင္ အဲဒါနဂိုအတိုင္းပဲ။ ဟို ေလွ်ာ့ခ်ေပးတာမဟုတ္သလို၊ freedom ျဖစ္သြားတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ process ေတြအကုန္လံံုးက မီဒီယာနဲ႔ ပက္သက္တာေတြပဲ။ အင္တာနက္နဲ႔ ပက္သက္တာေတြလည္း နဂိုအတိုင္းပဲ။”

လက္ကုိင္ဖုန္းေတြ ေဖာေဖာသီသီ သုံးစဲြခြင့္ရလာတာနဲ႔အမွ် အင္တာနက္ကုိ အသုံးမ်ားလာေပမဲ့ ဆက္သြယ္ႏုိင္မႈ အရည္အေသြး ကေတာ့ ကမာၻမွာ အနိမ့္ဆုံးအဆင့္မွာ ရွိေနတုန္းပဲလုိ႔လည္း Freedom House ရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာေတြကုိ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္တာ၊ ပိတ္ပင္တာမ်ဳိး မရွိေပမဲ့ ထိလြယ္ရွလြယ္ ႏုိင္ငံေရးကိစၥမ်ဳိးေတြကုိေတာ့ ေဖာ္ျပသင့္သေလာက္ ေဖာ္ျပတာမ်ဳိး မရွိဘူးလုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။ စစ္တပ္လုိ အဖဲြ႔အစည္းမ်ဳိးေတြက ဂုဏ္သိကၡာထိခုိက္မွာ စုိးတာေၾကာင့္ အင္တာနက္ သုံးစဲြတဲ့သူေတြကုိ ဖိအားေပးတာမ်ဳိးေတြလုိ အြန္လုိင္းေပၚက အေၾကာင္းအရာေတြကုိ ကန္႔သတ္မႈေတြ ရွိတာကုိလည္း အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပခဲ့တာပါ။ ျမန္မာသတင္းသမားမ်ားကြန္ယက္ အဖဲြ႔ရဲ႕ အလုုပ္အမႈေဆာင္အဖဲြ႔၀င္ ဦးျမင့္ေက်ာ္ ကေတာ့ မၾကာေသးခင္ကပဲ Facebook အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တာေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီး ဖမ္းဆီးမႈေတြ ရွိခဲ့တာလုိ အင္တာနက္သုံးသူေတြအေပၚ ပုံစံတမ်ဳိးနဲ႔ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ရွိေနတာဟာ စုိးရိမ္စရာေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ့္အျမင္မွာေပါ့ေလ။ website ေတြ ပိတ္ပင္တာေတြေတာ့ ဘာမွ မရွိဘူးေပါ့ေလ။ ၂၀၁၁ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္တဲ့ေနာက္။ သို႔ေသာ္ ဒီမွာအမ်ားဆံုးသံုးတဲ့ မီဒီယာကေန ေရးသားတဲ့ဟာေတြက အစိုးရတို႔၊ ႏိုင္ငံေတာ္ တပ္တို႔ ကို ေရးသားတာမ်ိဳးေတြမွာ သူတို႔က အသေရပ်က္ေစတဲ့အတြက္ ေရးသားတဲ့ဟာေတြက ဒီလပိုင္းေတြမွ ဖမ္းဆီးတာေတြ ၊ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာလည္း ဖမ္းဆီးတာေတြရွိလာတယ္။ သူတို႔ကို ပုဂၢိဳလ္ေရးရာ ေ၀ဖန္တာေတြလည္းျဖစ္ျဖစ္ ၊ အဖြဲ႔အစည္းေပါ့ေနာ္၊ တပ္တို႔ ဘာတို႔ကို ေ၀ဖန္တာေတြကို သီးခံမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာေတြ ျပလာတယ္ေပါ့။ ဒီလပိုင္းမွာဆိုရင္ ပိုေတာင္ ဆိုးဆိုးျဖစ္လာတယ္။ တေယာက္ၿပီးတေယာက္ ဖမ္းတာေတြကို ေတြ႔ရတယ္။”

ကမာၻေပၚက ႏုိင္ငံေပါင္း ၆၅ ႏုိင္ငံက အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ Freedom House အဖဲြ႔က ဗုဒၶဟူးေန႔က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရာမွာ ၆ ႏွစ္ေျမာက္ျဖစ္တဲ့ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၃၂ ႏုိင္ငံမွာ က်ဆင္းမႈေတြ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။ ၅ ႏွစ္ဆက္တုိက္ ကမာၻတ၀ွမ္း အင္တာနက္လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ က်ဆင္းလာေနတဲ့အထဲ ဒီႏွစ္မွာ အဆုိးဆုံးကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ေဖာ္ျပထားသလုိ၊ အေမရိကန္ကုိေတာ့ လြတ္လပ္ခြင့္ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံအျဖစ္နဲ႔ အစီရင္ခံစာက သတ္မွတ္ထားခဲ့ပါတယ္။

ကိုေအာင္လြင္ဦး / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com
....................
 Freedom House အစီရငၡံစာသစၼြာ ်မႏၼာ အငၲာနက္ ၾလတႅျပၡင့္ က္ဆင္းေန
 ်မႏၼာႏုိင္ငံမြာ အငၲာနက္ ၾလတႅျပၡင့္ဟာ ဒီႏြစၴဲ ထပၼံက္ဆင္းၾသားခဲ့တယႅဳိ႔ ေအမရိကႏ္ ေအ်ခစုိက္ လူ႔အျခင့္ေအရး လႈပ္ရြားမႈအဖဲျ႔ Freedom House ရဲ႕ အစီရငၡံစာသစၠ ေဖာ္်ပလုိကၸါတယ္။ အငၲာနက္ ၾလတႅျပၡင့ၼရြိတဲ့ ႏုိင္ငံမ္ား စာရင္းမြာ ထၫ့္ၾသင္းခံခဲ့ရတဲ့ ်မႏၼာႏုိင္ငံမြာ သတင္းမီဒီယာေၾတနဲ႔ ၾအႏႅဳိင္းအသုံး်ပဳသူေၾတေအပၚ ထိႏ္းခ္ဳပၼႈေၾတ ရြိေနတယႅဳိ႔လၫ္း ်မႏၼာမီဒီယာသမားေၾတ၊ ၾကႏ္်ပဴတာ ပညာရြင္ေၾတက ေ်ပာပါတယ္။ အ်ပည့္အစုံကုိေတာ့ ဆၾက္သယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေအာျငႅင္ဦးက တင္်ပထားပါတယ္။

်မႏၼာႏုိင္ငံမြာ ေအ်ပာင္းအလဲေၾတ လုပႅာခဲ့တဲ့ ၾလႏၡဲ့တဲ့ ၄ ႏြစၠစလုိ႔ အငၲာနက္သဳံးစဲၾသူ ပုိမ္ားလာေပမဲ့ ၾလတႅျပၡင့္ေတာ့ မရြိေသးဘူးလုိ႔ Freedom House အဖဲျ႔ရဲ႕ ၂၀၁၅ အငၲာနက္ ၾလတႅျပၡင့္ အစီရငၡံစာက ေဖာ္်ပခဲ့တာပါ။ အငၲာနက္ သုံးစဲျႏုိငၲဲ့ အခက္အခဲေၾတ ရြိေနတာ၊ ၾအႏႅဳိင္းစာမ္က္ႏြာေၾတမြာ အကႏ္႔အသတ္ေၾတ ရြိေနတာ၊ အဆုိးဆုံးအ်ဖစၷဲ႔ အငၲာနက္ သုံးစဲၾသူေၾတရဲ႕ အျခင့္ေအရးကုိ ခ္ဳိးေဖာကၱာေၾတ ပုိမ္ားလာတယၦဳိၿပီး၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏြစၼြာ တစိတၱပုိင္း ၾလတႅျပၡင့္ရြိတဲ့ အဆင့္ေကန ဒီႏြစၼြာေတာ့ ၾလတႅျပၡင့္ မရြိတဲ့အဆင့ၠဳိ ေ်ပာင္းလဲ သတၼြတၡဲ့တာပါ။ ်မႏၼာႏုိင္ငံ ၾကႏ္်ပဴတာ လုပ္ငႏ္းရြငၼ္ားအသင္း (မႏၲေလး) ရဲ႕ နာယက ကုိရဲ်မတ္သဴ ေကတာ့ အရငၲဳႏ္းကလုိ အငၲာနက္ သုံးစဲၾသူေၾတကုိ ေစာင့္ၾကည့ၱာ၊ ေအရးယူတာမ္ဳိး သိသိသာသာ မရြိေတာ့ေပမဲ့လၫ္း၊ အငၲာနက္သဳံးစဲၾသူ ပုိမ္ားလာတာနဲ႔အမြ္ ပုံစံအမ္ဳိးမ္ဳိးနဲ႔ ေအရးယူခံရတဲ့ သူေၾတလၫ္း ပုိမ္ားလာတယႅဳိ႔ ေ်ပာပါတယ္။

“အငၲာနကၼြာ က္ေနာၱိဳ႕ ၾကၫ့္ရင္ ၊ က္ေနာၱိဳ႕ကို ေစာင့္ၾကၫ့္တဲ့လူေၾတရြိတယ္။ က္ေနာၱိဳ႕ကို ေနာကၠ trail လိုကၱာေၾတရြိတယ္။ ကိုယ့္ email ေၾတကို ၀ငၹတၱာေၾတရြိတယ္။ က္ေနာၱိဳ႕နဲ႔ ပက္သကၱဲ့ အငၲာနက္ ၾလတႅျပၡင့္ေၾတကို ၀င္ၿပီးေတာ့ က္ေနာၱိဳ႕ ရဲ႕ privacy ကိုထိတာေၾတ ရြိတယ္။ အဲဒီဟာေၾတကိုေတာ္ေတာၼ္ားမ္ား အခုက္ေနာၱိဳ႕ Telenor သံုးတဲ့အခါမြာ ေပ္ာၾက္သားၿပီ။ က္ေနာၱိဳ႕ေအနနဲ႔က အငၲာနၾကႅတႅျပၡင့္ႀကီးက ပိုက္ပႅာတာမဟုတၻဴး။ အငၲာနက္ website က ပိုေကာင္းလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အငၲာနက္ေပၚမြာ သံုးတဲ့လူေၾတက အရမ္းမ္ားလာတဲ့အၾတက္ေၾကာင့္ မႈခင္းေၾတကမ္ားလာတဲ့အၾတက္ အဲဒါေၾတအကုႏႅံဳးမြာ မူတၫ္ၿပီးေတာ့ တခ္ိဳ႕ကိစၥေၾတမြာ ဖမ္းတဲ့ ကိစၥေၾတ ေခါင္းစၪ္ေၾတမ္ားၾသားတာ။ က္ေနာၱိဳ႕က ပိုလၫ္းေကာင္းမလာသလို ၊ ပိုလၫ္း ဆိုးမလာဘူးေလ။ အငၲာနက္ရဲ႕ ေပတံနဲ႔တိုင္းရင္ ပိုဆိုးမလာဘူးလို႔ က္ေနာ္ေက်ပာတာ။ ဘာ်ဖစႅိဳ႕လဲဆိုေတာ့ အခုအခ္ိႏၼြာ အငၲာနက္ တယႅီဖုႏ္းသံုးေနတဲ့လူ ၃၂ သႏ္းေလာက္ရြိၾသားတယ္။ အရငၲဳႏ္းကဆိုရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏြစ္၊ ၃ ႏြစၠ ၅ သႏ္းေလာကၸဲရြိတာ။ အဲဒီအခ္ိႏၼြာ တ၀က္ေလာကၠ အငၲာနက္သံဳးေနတယ္။ ၇၀ ရာခိုင္ႏြဳႏ္းက စမတၹဳႏ္းေၾတသံုးေနတယ္။ အဲဒီေအနအထားမြာ အမႈအခင္းရြိတဲ့အခါက္ေတာ့ အမႈအခင္း ၇ ခုရြိတယၦိဳရင္ အဲဒါနဂိုအတိုင္းပဲ။ ဟို ေလြ္ာ့ခ္ေပးတာမဟုတ္သလို၊ freedom ်ဖျစ္သားတာလၫ္း မဟုတၻဴး။ သူတို႔ process ေၾတအကုႏႅံံုးက မီဒီယာနဲ႔ ပက္သကၱာေၾတပဲ။ အငၲာနကၷဲ႔ ပက္သကၱာေၾတလၫ္း နဂိုအတိုင္းပဲ။”

လကၠဳိငၹဳႏ္းေၾတ ေဖာေဖာသီသီ သုံးစဲျျခင့္ရလာတာနဲ႔အမြ္ အငၲာနကၠဳိ အသုံးမ္ားလာေပမဲ့ ဆၾက္သယ္ႏုိငၼႈ အရေၫ္အၾသး ေကတာ့ ကမာၻမြာ အနိမ့္ဆုံးအဆင့္မြာ ရြိေနတုႏ္းပဲလုိ႔လၫ္း Freedom House ရဲ႕ အစီရငၡံစာက ေဖာ္်ပထားပါတယ္။ အငၲာနက္ စာမ္က္ႏြာေၾတကုိ ဆငၧာ်ဖတ္ေတာကၱာ၊ ပိတၸငၲာမ္ဳိး မရြိေပမဲ့ ထိၾလယ္ရြၾလယ္ ႏုိင္ငံေရးကိစၥမ္ဳိးေၾတကုိေတာ့ ေဖာ္်ပသင့္ေသလာက္ ေဖာ္်ပတာမ္ဳိး မရြိဘူးလုိ႔လၫ္း ေ်ပာပါတယ္။ စစၲပႅဳိ အဖဲျ႔အစၫ္းမ္ဳိးေၾတက ဂုဏ္သိကၡာထိခုိကၼြာ စုိးတာေၾကာင့္ အငၲာနက္ သုံးစဲၾတဲ့သူေၾတကုိ ဖိအားေပးတာမ္ဳိးေၾတလုိ ၾအႏႅဳိင္းေပၚက ေအၾကာင္းအရာေၾတကုိ ကႏ္႔သတၼႈေၾတ ရြိတာကုိလၫ္း အစီရငၡံစာက ေထာက္်ပခဲ့တာပါ။ ်မႏၼာသတင္းသမားမ္ားၾကႏ္ယက္ အဖဲျ႔ရဲ႕ အလုုပ္အမႈေဆာင္အဖဲျ႔၀င္ ဦး်မင့္ေက္ာ္ ေကတာ့ မၾကာေသးခငၠပဲ Facebook အငၲာနက္ စာမ္က္ႏြာမြာ ေဖာ္်ပခဲ့တာေၾတနဲ႔ ဆက္ႏၾယ္ၿပီး ဖမ္းဆီးမႈေၾတ ရြိခဲ့တာလုိ အငၲာနက္သဳံးသူေၾတေအပၚ ပုံစံတမ္ဳိးနဲ႔ ဖိႏြိပၼႈေၾတ ရြိေနတာဟာ စုိးရိမၥရာေကာင္းတယႅဳိ႔ ေ်ပာပါတယ္။

“က္ေနာ့္အ်မငၼြာေပါ့ေလ။ website ေၾတ ပိတၸငၲာေေၾတတာ့ ဘာမြ မရြိဘူးေပါ့ေလ။ ၂၀၁၁ ေနာကၸိဳင္းမြာ ေလြ္ာ့ခ္လိုကၱဲ့ေနာက္။ သို႔ေသာ္ ဒီမြာအမ္ားဆံုးသံုးတဲ့ မီဒီယာေကန ေရးသားတဲ့ဟာေၾတက အစိုးရတို႔၊ ႏိုင္ငံေတာ္ တပၲိဳ႕ ကို ေရးသားတာမ္ိဳးေၾတမြာ သူတို႔က အေသရပ္က္ေစတဲ့အၾတက္ ေရးသားတဲ့ဟာေၾတက ဒီလပိုင္းေၾတမြ ဖမ္းဆီးတာေၾတ ၊ ဒီႏြစ္အၾတင္းမြာလၫ္း ဖမ္းဆီးတာေၾတရြိလာတယ္။ သူတို႔ကို ပုဂၢိဳလ္ေရးရာ ေ၀ဖႏၲာေၾတလၫ္း်ဖစ္်ဖစ္ ၊ အျဖဲ႔အစၫ္းေပါ့ေနာ္၊ တပၲိဳ႕ ဘာတို႔ကို ေ၀ဖႏၲာေၾတကို သီးခံမြာ မဟုတၻဴးဆိုတာေၾတ ်ပလာတယ္ေပါ့။ ဒီလပိုင္းမြာဆိုရင္ ပိုေတာင္ ဆိုးဆိုး်ဖစႅာတယ္။ ေတယာက္ၿပီးေတယာက္ ဖမ္းတာေၾတကို ေၾတ႔ရတယ္။”

ကမာၻေပၚက ႏုိင္ငံေပါင္း ၆၅ ႏုိင္ငံက အငၲာနက္ ၾလတႅျပၡင့္ ေအ်ခေအနနဲ႔ ပတ္သကႅဳိ႔ Freedom House အဖဲျ႔က ဗုဒၶဟူးေန႔က အစီရငၡံစာ ထုတ္်ပႏ္ရာမြာ ၆ ႏြစ္ေ်မာက္်ဖစၲဲ့ ဒီႏြစၼြာေတာ့ ်မႏၼာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၃၂ ႏုိင္ငံမြာ က္ဆင္းမႈေၾတ ေၾတ႔ခဲ့ရတယႅဳိ႔ ေဖာ္်ပခဲ့တာပါ။ ၅ ႏြစၧကၱဳိက္ ကမာၻတ၀ြမ္း အငၲာနၾကႅတႅျပၡင့္ေၾတ က္ဆင္းလာေနတဲ့အထဲ ဒီႏြစၼြာ အဆုိးဆုံးေကတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ်ဖစၲယႅဳိ႔လၫ္း ေဖာ္်ပထားသလုိ၊ ေအမရိကႏၠဳိေတာ့ ၾလတႅျပၡင့္ရြိတဲ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံအ်ဖစၷဲ႔ အစီရငၡံစာက သတၼြတၳားခဲ့ပါတယ္။

ကိုေအာျငႅင္ဦး / ၿဗီအုိေအ (်မႏၼာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com