တင္းတိပ္ေရာဂါႏွင့္ တုိင္းရင္းေဆး

ျမန္မာ့ တုိင္းရင္းေဆး ပညာတြင္ အေရျပား၌ ျဖစ္တက္ေသာ တင္းတိပ္ ေရာဂါ အေၾကာင္းကုိ ေတြ႔ရွိႏုိင္ ပါသည္။ တင္းတိပ္ ေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာ့ တုိင္းရင္း ေဆးဝါးမ်ားႏွင့္ ကုိယ္တုိင္ ကုသလုိသူမ်ား၊ တုိင္းရင္း ေဆးဝါး အေၾကာင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သိရွိလုိ ၾကသည့္ စာဖတ္ ပရိသတ္မ်ား ေဆးဝါး အျဖစ္ သုံးစြဲႏုိင္မယ့္ အိမ္သုံးေဆး နည္းမ်ားကုိ တင္ျပလုိက္ ပါသည္။ တင္းတိတ္ ေရာဂါ ေဆးနည္းမ်ားမွာ -

သိႏၶာဆား (Rock Salt) - Native Sodium Chloride (NaCL)
-------------------------------------------------------
သိေႏၶာဆားသည္ သဘာဝ ေျမထြက္ ပစၥည္း ျဖစ္ပါသည္။ မာေက်ာေသာ အစုိင္အခဲမ်ား ျဖစ္သည္။ တူးေဖာ္ ေတြ႔ရွိသည့္ ေနရာေဒသကုိ အစြဲျပဳ၍ အေရာင္အားျဖင့္ အနီ၊ အညိဳ၊ လိေမၼာ္၊ ပန္းေရာင္၊ အျဖဴ ဟူ၍ ရွိပါသည္။ အၾကည္၊ အေနာက္ဟူ၍ သ႑ာန္ ကြဲျပား တက္ပါသည္။

ပါဝင္သည့္ ျဒပ္စင္မ်ား
----------------------
ယေန႔ တုိင္းရင္း ေဆးဝါးမ်ား ေဖာ္စပ္ ရာတြင္ အသုံး တြင္က်ယ္ ေနသည့္ သိေႏၶာဆားတြင္ ဆုိဒီယမ္ ကလုိ႐ုိဒ္သည္ အဓိက ဓါတ္ေပါင္း အေနႏွင့္ ပါဝင္ပါသည္။ ဆုိဒီယမ္ ကလုိ႐ုိဒ္ ၉၆ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔မွ ၉၉ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔၊ ကယ္လ္စီယမ္ ကလုိ႐ုိဒ္ ၀.၀၁ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔မွ ၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔၊ ကယ္လစီယမ္ ဆာလဖိတ္ ၁.၂ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ၁.၆ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ပုိတက္ ဆီယမ္ ကလုိ႐ုိဒ္ႏွင့္ မဂၢနီဆီယမ္ ကလုိ႐ုိဒ္တုိ႔ အနည္းငယ္ ပါရွိ ေၾကာင္းကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။

တုိင္းရင္း ေဆးဝါးမ်ား ေဖာ္စပ္ရာတြင္ သိေႏၶာဆားကုိ ထည့္သြင္း အသုံးျပဳေလ့ ရွိေပသည္။ စားေဆးမ်ား ထုတ္လုပ္ ရာတြင္ သိေႏၶာဆားကုိ တုိင္းရင္း ေဆးပညာ ဦးစီးဌာန၊ သုေတ သနဌာနမွ သတ္မွတ္ ထားေသာ ႏႈန္းထားထက္ ပုိမုိသုံးျခင္း၊ နာတာရွည္ ေရာဂါ ကုသ ေဆးဝါး မ်ား၌ ထည့္သြင္း ေဖာ္စပ္သည့္ ေဆးဝါးမ်ားကုိ ေရရွည္ စားေသာက္ျခင္းသည္ တန္ေဆး လြန္ေဘး ဆုိသည့္ ေဆာင္ပုဒ္အရ ေဘးထြက္ ဆုိးက်ိဳးမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ ႏုိင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္းကုိ တုိင္းရင္းေဆး ကုိယ္တုိင္ ေဖာ္စပ္ စားသုံး သူမ်ား၊ သတိထားသုံးစြဲသင့္ေၾကာင္း ဤေဆာင္းပါးတြင္ အသိေပး တင္ျပလုိက္ရ ေပသည္။

သိေႏၶာဆား တင္းတိပ္ ေရာဂါကု လိမ္းေဆး
----------------------------------------
သနပ္ခါးသည္ သဘာဝ အတုိင္း လွပမႈကုိ ေပးေဆာင္ႏုိင္သည္။ ျမန္မာ့ေဒ သ ေပါက္ပင္လည္း ျဖစ္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ က်န္းမာ၍ လွပေစရန္ သနပ္ခါးကုိ ေန႔စဥ္လိမ္းၾကပါသည္။ တင္းတိပ္မ်ား ရွိေသာ သူမ်ား အတြက္ သိေႏၶာဆားကုိ ေဆးဝါးအျဖစ္ အသုံးျပဳႏုိင္ပါသည္။ သနပ္ခါး ေသြးၿပီး အရည္တြင္ သိေႏၶာဆား စပါးေစ့တစ္ေစ့ခန္႔ ေရာစပ္ၿပီး တင္းတိပ္ရွိေသာ ေနရာကို တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ခန္႔ ေန႔စဥ္ လိမ္းေပးႏိုင္ပါသည္။ ဇြဲရွိရွိလိမ္းေပးရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ဤေဆးနည္းမွာ တုိင္းရင္းေဆးဝါး ထုတ္လုပ္လုိသူမ်ား အတြက္ နည္းေကာင္းျဖစ္ပါသည္။ တင္းတိပ္ေဝဒနာရွင္မ်ား အတြက္လည္း လြယ္ကူေသာ ေဆးနည္း တစ္နည္း ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ လုိက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ပင္လယ္ေရျမွပ္ကုထုံး
---------------------
ပရေဆးဆုိင္မ်ားတြင္ ဝယ္ယူရရွိႏုိင္သည့္ ေဆးပစၥည္း ျဖစ္ပါသည္။ တင္းတိပ္ေရာဂါအတြက္ ကုသႏုိင္ေသာ ေဆးေကာင္း တစ္လက္ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္တြင္းထြက္ ကုန္ၾကမ္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။ သနပ္ခါးေသြးရည္ႏွင့္ တြဲဖက္အသုံးျပဳႏုိင္ပါသည္။ သနပ္ခါးေသြးရာတြင္ ပင္လယ္ေရျမွပ္ကုိ အနည္းငယ္ ထည့္၍ ေသြးပါ။ ရရွိေသာ အရည္ကုိ တင္းတိပ္ရွိေသာ ေနရာတစ္ဝုိက္ကုိ တစ္ေန႔သုံးႀကိမ္ လိမ္းေပးပါ။ မၾကာမီ ရက္ပုိင္းအတြင္း တင္းတိပ္မ်ား ေလ်ာ့ပါးၿပီး လုံးဝ ေပ်ာက္ကင္းသြားႏုိင္သည္အထိ ေဆးစြမ္းထက္ျမက္ ေစပါသည္။

ေက်ာက္ခ်ဥ္ (ALUM)
----------------------
ေက်ာက္ခ်ဥ္၏ ဓါတုေဗဒအမည္မွာ ေလးမ်ိဳးေလးစား ရွိေၾကာင္းကုိ ေဆးက်မ္းမ်ား၌ ေဖာ္ၫႊန္းၾကပါသည္။ ေက်ာက္ခ်ဥ္ေလးမ်ိဳးစလုံးသည္ ဖန္၍ အနည္းငယ္ခ်ဥ္ေသာ အရသာ ရွိၾကပါသည္။ တုိင္းရင္းေဆးဝါးမ်ား ေဖာ္စပ္ရာတြင္ တြဲဖက္ေဆးပစၥည္းအျဖစ္ အနည္းငယ္မွ်သာ အသုံးျပဳေလ့ ရွိၾကပါသည္။ ေန႔စဥ္လိမ္းေနက် ျမန္မာ့သနပ္ခါးရည္တြင္ ေက်ာက္ခ်ဥ္ကုိ မုန္႔ညွင္းေစ့ တစ္ေစ့ခန္႔ ထည့္ေသြးၿပီး မ်က္ႏွာတြင္ လိမ္းေပးႏုိင္ပါသည္။ နံနက္တစ္ႀကိမ္၊ ညတစ္ႀကိမ္ တစ္ေန႔ ၂ ႀကိမ္လိမ္းေပးႏုိင္ပါသည္။ ေဆးမလိမ္းမီ မ်က္ႏွာကုိ သန္႔စင္ေဆးေၾကာေပးရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ဤေဆးနည္းသည္ တင္းတိပ္ျဖစ္ျခင္း၊ မ်က္ႏွာတြင္ အစပ္အေျပာက္မ်ားရွိျခင္း၊ မ်က္ႏွာအေရျပား ၾကမ္းတမ္းမႈ ရွိသူမ်ားအတြက္ သုံးစြဲႏုိင္ေသာ မ်က္ႏွာလိမ္းေဆး ျဖစ္ပါသည္။

နႏြင္း (CURCUMA LONGALINN)
-----------------------------------
နႏြင္းမွာ မီးဖုိေဆာင္ အသုံးဝင္ပစၥည္းျဖစ္သည္။ နႏြင္းသည္ က်န္းမာေရး ျပႆနာ မ်ားစြာကုိ ေျဖရွင္း ရာတြင္အားကုိးေလာက္သည့္ အပင္အျဖစ္ ႏုိင္ငံျခား သုေတသနစာတမ္းမ်ားစြာမွ ေထာက္ျပလ်က္ ရွိပါသည္။ အေရျပားေရာဂါမ်ားအတြက္ အလြန္အသုံးဝင္ေသာ ထူးျခားသည့္ ေဆးပင္အျဖစ္ ေဆးပညာရွင္မ်ားမွ အသိအမွတ္ျပဳ လက္ေတြ႔သုံးစြဲလ်က္ရွိေသာ ေဆးပင္လည္း ျဖစ္ပါသည္။ နႏြင္းသည္ တင္းတိပ္ေရာဂါ ကုသရာတြင္ အဖုိးတန္ ေဆးတစ္လက္ ျဖစ္ပါသည္။ သန္႔စင္လတ္ဆတ္သည့္ နႏြင္းတစ္တက္ကုိ ႏြားႏုိ႔ အနည္းငယ္ႏွင့္ ေသြးပါ။ ရရွိေသာ ေဆးရည္ကုိ တင္းတိပ္ရွိေသာ ေနရာတစ္ဝုိက္ကုိ လိမ္းေပးႏုိင္ပါသည္။ တစ္ေန႔သုံးႀကိမ္ လိမ္းေပးပါ။ ဤကုထုံးမွာ အိမ္တြင္းကုထုံးျဖစ္ၿပီး လူတုိင္းလြယ္ကူစြာႏွင့္ တင္းတိပ္ကုိ ဖယ္ရွား ႏုိင္ပါလိမ့္မည္။

ကြမ္းပင္ (PIPER BETLELINN)
-------------------------------
စုိက္ပ်ိဳးပင္အျဖစ္ ေတြ႔ရွိရၿပီး အခ်ိန္မေရြး၊ ေဒသမေရြး လြယ္ကူစြာ အသုံးျပဳႏုိင္ေသာ အပင္ျဖစ္ပါသည္။ ကြမ္းရြက္သည္ တင္းတိပ္ေရာဂါ ကုသရာတြင္ အစြမ္းထက္ျမက္ေစပါသည္။ ကြမ္းရြက္ေပါင္းရည္ကုိ အသုံးျပဳရသည္။ သုံးစြဲရန္ ျပဳလုပ္နည္းမွာ ကြမ္းရြက္ကုိ ပါးပါးလွီး ျဖတ္ေတာက္၍ ေရအနည္းငယ္ႏွင့္ ျပဳတ္ပါ။ ျပဳတ္၍ ရေသာ အရည္ေအးလွ်င္ ပ်ားရည္တစ္ဝက္ကုိ ေရာစပ္၍ ပုလင္းႏွင့္ထည့္ထားပါ။ ေဆးရည္ကုိ လိမ္းလုိေသာ အခ်ိန္တြင္ ပုလင္းကုိ လႈပ္ၿပီး မနက္တစ္ႀကိမ္၊ ညေနတစ္ႀကိမ္ လိမ္းေပးႏုိင္ပါသည္။ ေဆးလိမ္း မည့္မ်က္ႏွာကုိ သန္႔စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာေပးရန္ လုိပါသည္။ ေဆးလိမ္းတုိင္း မ်က္ႏွာသစ္ေပးရန္ လုိအပ္ပါသည္။

ကြမ္းရြက္တြင္ ပါဝင္ေသာ အပင္ထြက္ ဓါတုျဒပ္စင္မ်ား (PHYOTO CHEMICAL)
--------------------------------------
ကြမ္းရြက္တြင္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အပင္ထြက္ ဓါတုျဒပ္စင္မ်ား ပါေၾကာင္းကုိ သုေတသန ေတြ႔ရွိထားခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။
OIL -EUGENOL, METHYL
EUGENOL TERPINEOL,
LEAVE/ CHAVICOL,
CHAVIBETOL,
CHAVIBETOLACETATE,
ALLYPYROCATECOHOL, တုိ႔ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

တင္းတိပ္လိမ္းေဆး
-----------------------
ေဆးပုလင္း အျမစ္မႈန္႔တစ္ဆ၊ ဒုတၱာအမႈန္႔တစ္ဆ၊ ဘုမၼရာဇာ အျမစ္မႈန္႔ တစ္ဆ၊ ဇာတိပၹိဳလ္သီး အမႈန္႔ တစ္ဆ၊ နံ႔သာျဖဴအမႈန္႔ တစ္ဆ၊ အုန္းမႈတ္ခြံအေျခာက္မႈန္႔ တစ္ဆ၊ ဤေဆးဖက္ဝင္ အားလုံးကုိ သမေအာင္ ေရာစပ္၍ ပုလင္းတစ္ပုလင္းႏွင့္ ထည့္ထားပါ။ အသုံးျပဳအၫႊန္းမွာ သနပ္ခါးေသြး၍ ရရွိေသာ အရည္တြင္ ေဆးမႈန္႔စပါးေစ့ခန္႔ထည့္ၿပီး ေရာစပ္ၿပီး အရည္ကုိ တင္းတိပ္ရွိေသာ အေရျပားတြင္ လိမ္းေပးပါ။ နံနက္တစ္ႀကိမ္၊ ညေနတစ္ႀကိမ္ လိမ္းေပးပါ။

တင္းတိပ္လိမ္းေဆးအဆီ
---------------------------
ေက်ာက္ခ်ဥ္မႈန္႔တစ္ဆ၊ ဒုတၱာမႈန္႔တစ္ဆ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ အစိမ္းတစ္ဆ၊ (ထုေထာင္းထားပါ)၊ ဆီမီးေတာက္ဥ အမႈန္႔တစ္ဆ၊ င႐ုတ္ေကာင္းမႈန္႔တစ္ဆ အားလုံးကုိ သမေအာင္ ေရာစပ္ၿပီး ႏွမ္းနက္ဆီ ၁၀ ဆႏွင့္ မီးျဖင့္ခ်က္ပါ။ အေအးခံပါ။ ဆီကုိစစ္ၿပီး ပုလင္းႏွင့္ ထည့္ထားပါ။ တင္းတိပ္ရွိေသာ ေနရာတြင္ ေဆးဆီ အနည္းငယ္ကုိ ညအိပ္ယာဝင္ခ်ိန္တြင္ လိမ္းေပးပါ။

တင္းတိပ္လိမ္းေဆး
---------------------
မ႐ုိးေဆးတစ္ဆ၊ နႏြင္းမႈန္႔တစ္ဆ ေရာစပ္၍ ေဆးေတာင့္ျပဳလုပ္ၿပီး အေျခာက္ခံထားပါ။ တင္းတိပ္ရွိ ေသာေနရာတစ္ဝုိက္ကုိ ေရအနည္းငယ္ႏွင့္ ေသြးၿပီး ညအိပ္ယာ ဝင္ခ်ိန္တြင္ လိမ္းေပးပါ။

နံနံေစ့ (CORIANDRUM SATIVUML)
---------------------------------------
ေနပူဒဏ္မ်ား၊ ေလပူဒဏ္ႏွင့္ ထိေတြ႔မႈမ်ားလာလွ်င္ ဓါတ္မတည့္မႈေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕လူေတြမွာ တင္းတိပ္ကုိ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အမည္းစက္ေတြကိုလည္း ျဖစ္ေစပါတယ္။ တင္းတိပ္ေတြ၊ အမဲစက္ေတြေၾကာင့္ စိတ္ပ်က္ၿပီး လွခ်င္ပခ်င္သူေတြ အတြက္ သဘာဝေဆးႏွင့္ လွပႏုိင္မည့္ နည္းလမ္းေတြကို တင္ျပထားပါသည္။ သဘာဝအပင္ထြက္ ပစၥည္းေလးေတြနဲ႔ အလွျပဳျပင္ရတာ အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္လည္း ကင္းေဝးေစၿပီး ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳး မ်ားလည္း ေလ်ာ့နည္းေစပါသည္။

အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၊ မေလးရွားႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္မ်ားအျဖစ္ အသုံးျပဳၾကတဲ့ နံနံေစ့ Coriandrum Sativum L. အပင္၏ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္မႈအမည္မွာ Coriander ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻတစ္လႊားမွာ ေရာင္းကုန္ (ထြက္ကုန္)အျဖစ္ ေပၚလြင္ေနပါၿပီ။ အဲဒီနံနံေစ့ဟာ ဘက္တီးရီးယား (Bacteria) ပုိးမ်ားကုိပင္ ေသေစႏုိင္ေၾကာင္း ေဆးသုေတသနမွ ေတြ႔ရွိထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ နံနံမွ ထုတ္ယူရရွိသည့္ အဆီမ်ားကုိ ဆုိလွ်င္ ႏုိင္ငံတကာ တုိင္းရင္းေဆးဝါးမ်ား၊ သိပၸံေဆးဝါးအခ်ိဳ႕တြင္ ထည့္သြင္း အသုံးျပဳေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ နံနံေစ့မွာ သဘာဝ အေမႊးဆီ Coriander Essential Oil, Fixed Protein တုိ႔ၾကြယ္ဝစြာ ပါဝင္ၾကပါသည္။

နံနံေစ့ကုိ ျပဳတ္ေဆးရည္ ျပဳလုပ္ၿပီး ညအိပ္ယာဝင္တုိင္း မ်က္ႏွာကုိ လိမ္းေပးပါ။ ဤသုိ႔ေန႔စဥ္ ေဆာင္ရြတ္ေပးျခင္းျဖင့္ မၾကာမီရက္မ်ားအတြင္း တင္းတိပ္၊ ဝက္ၿခံမည္းမ်ား၊ မွဲ႔ေျခာက္မ်ား၊ ဆားဝက္ၿခံမ်ားကုိ သိသိသာသာ ေလ်ာ့ပါးလာေစၿပီး အလွပုိင္ရွင္ေလးတစ္ဦး ျဖစ္လာေစႏုိင္ပါတယ္။

ဒႏၲသုခပင္ SCOPARLA DULCIS LINN
-----------------------------------------
ဒႏၲသုခပင္ကုိ အာယုဒၵ ေဗၺဒ အေျခခံေသာ သကၠတ ဘာသာအားျဖင့္ ဝနဓနိယဟု ေခၚဆုိပါသည္။ ေတာနံနံပင္ဟု အဓိပၸါယ္ေဖာ္ေဆာင္၍ ရပါသည္။ အေျခခံ အေၾကာင္းအရင္းမွာ ရင့္၍ ပြင့္ဖတ္ကေလးမ်ား ေၾကြက်သြားေသာအခါ နံနံေစ့ သ႑ာန္ အသီးကေလးမ်ား က်န္ရစ္ခဲ့တက္သည္ကုိ အစြဲျပဳ၍ ေခၚျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ့တုိင္းရင္းေဆး ပညာရွင္မ်ားကမူ ျမက္ခ်ိဳပင္၊ မန္းေလးပင္၊ မဆလာပင္၊ ဒႏၲသုခပင္ ဟု အရပ္ေဒသအလုိက္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေဝါဟာရျပဳ၍ ေခၚဆုိၾကေပသည္။ တင္းတိပ္ေရာဂါအတြက္ ေဆးေကာင္း တစ္လက္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္သုံးစြဲႏုိင္ပါသည္။ အသုံးျပဳနည္းမွာ ေသြးၿပီးသနပ္ခါးရည္တြင္ လတ္ဆတ္ေသာ ဒႏၲသုခ ရြက္စိမ္းကုိ ႀကိတ္ေျခ၍ သတၱဳရည္ကုိ ထုတ္ယူပါ။ ရရွိေသာ အရည္အနည္းငယ္ႏွင့္ သနပ္ခါးရည္ ေရာစပ္၍ အိပ္ယာဝင္တိုင္း လူး၍ အိပ္ပါ။နန္းလုံးႀကိဳင္ အသီးတစ္ဆ၊ ဂုံမင္းသီးတစ္ဆတုိ႔ကုိ ကၽြမ္းေအာင္မီးဖုတ္၍ အမႈန္႔ျပဳပါ။ ႏွမ္းဆီစစ္စစ္ ႏွင့္ ေရာစပ္၍ ပုလင္း၌ ထည့္ထားပါ။ အသုံးျပဳလုိေသာအခါ ပုလင္းကုိလႈပ္ၿပီး ဆီအနည္းငယ္မွ်ကုိ တင္းတိပ္ရွိေသာ ေနရာကုိလူးေပးပါ။

ပ်ိဳေမတို့သိေစဖို့ မွ ျပန္လည္မွ်ေ၀ပါသည္။
__________________________________________
Ref : ေက်ာ္တင့္ေဆြ ၊ ေရာဂါကုသနည္း တုိင္းရင္းေဆးဝါးမ်ား