ႏုိ၀င္ဘာ ၈ ရက္ ျမန္မာေရြးေကာက္ပြဲ အေမရိကန္ႀကိဳဆုုိ

Mark Toner - အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန

ႏို၀င္ဘာလ (၈) ရက္ေန႔မွာ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ္လို႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ေၾကညာလိုက္တဲ့အေပၚ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ႀကိဳဆိုလိုက္ၿပီး၊ နည္းပညာနဲ႔ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မွဳ အကူအညီတခ်ဳိ႕ ေပးေနတယ္လို႔လည္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာေရြးေကာက္ပဲြကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေစာင့္ၾကည့္မယ့္ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ Carter Center ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သူတို႔ရဲ႔လုပ္ငန္းေတြကို ၾသဂုတ္လ (၁) ရက္ေန႔မွာ တရား၀င္ စတင္သြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။  မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပထားပါတယ္။

“သက္ဆုုိင္ရာ ေရြးေကာက္ပဲြ ဥပေဒပုုဒ္မ ၃၄ (ဂ) နဲ႔ နည္းဥပေဒ ၁၆ (က) တုုိ႔အရ ၁၃၃၇ ခုုႏွစ္၊ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေက်ာ္ ၁၁ ရက္၊ ၂၀၁၅ ခုုႏွစ္ ႏုုိ၀င္ဘာလ ၈ ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ လႊတ္ေတာ္အသီးသီးအတြက္ ပါတီစုုံဒီမုုိကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား က်င္းပျပဳလုုပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတ္မွတ္ေၾကညာလုုိက္သည္။ ဥကၠ႒ ျပည္ေထာင္စုု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္ဟုု ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္ရွင္။”

ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ႏို၀င္ဘာလ (၈) ရက္ေန႔ တနဂၤေႏြေန႔မွာ က်င္းပမယ့္အေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ရဲ႔ ေၾကညာခ်က္ကို အစိုးရပိုင္ ရုပ္ျမင္သံၾကားကေန မေန႔ညက ေၾကညာသြားတာပါ။ အခုလို ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပမယ့္ရက္ အတိအက် ေၾကညာလိုက္တာကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ဗုဒၶဟူးေန႔က က်င္းပတဲ့ ပံုမွန္သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြမွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ Mark Toner ကေျပာသြားပါတယ္။

“အခုလို ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပမယ့္ရက္ အတိအက် ေၾကညာလိုက္တာကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းလဲေရးမွာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ အေရးႀကီးတဲ့အဆင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္ၿပီး ထင္သာျမင္သာရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ဖို႔ ေသခ်ာေအာင္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တခ်ဳိ႔နဲ႔ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အကူအညီတခ်ဳိ႔ အေမရိကန္အစိုးရက ေထာက္ပ့ံေပးေနပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ေရြးေကာက္ပဲြ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖုုိ႔ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း -

“က်ေနာ္တို႔ သိသေလာက္ Carter Center ရဲ႕ အဖဲြ႔၀င္ေတြနဲ႔ ဥေရာသမဂၢတို႔ကုုိ ေရြးေကာက္ပဲြ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ဖုုိ႔ ဖိတ္ေခၚထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းနဲ႔ ျပည္ပက ေရြးေကာက္ပဲြ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြကိုလည္း ခြင့္ျပဳမယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ေျပာထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကေတာ့ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ေနတုန္းျဖစ္ၿပီး ဘယ္သူေတြ ျဖစ္မယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သူတို႔အေသအခ်ာ မဆံုးျဖတ္ရေသးပါဘူး။”

ဒါ့အျပင္ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို ေထာက္ပ့ံကူညီတဲ့ အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ေစာင့္ၾကည့္ေရး သင္တန္းေတြကို အေမရိကန္အစိုးရက ပံ့ပိုးေပးေနၿပီး ဒီအဖဲြ႔အစည္းေတြ အေနနဲ႔ ပါတီအဖဲြ႔စဲြ မရွိတဲ့ လူဦးေရ (၅၀၀၀) အထက္ကို ေရြးေကာက္ပဲြ မတိုင္ခင္ ေရြးေကာက္ပဲြ ေစာင့္ၾကည့္ေရး သင္တန္းေတြ ပို႔ခ်ေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ Mark Toner ကသတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာသြားပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပဲြ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဖိတ္ေခၚခံထားရတဲ့ Carter Center ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပမယ့္ရက္ သတ္မွတ္လိုက္တဲ့အတြက္ အားရမိေၾကာင္းနဲ႔ ႀကိဳတင္မဲေပးမယ့္ ကိစၥကိုလည္း ဆက္ၿပီးေစာင့္ၾကည့္သြားမယ္လို႔ Carter Center ရဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရးရာ အစီအစဥ္ တဲြဘက္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Jonathan Stonestreet ကေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုုိ႔ဒီမွာ ဘာလုုပ္ဖုုိ႔ ႀကိဳးစားေနသလဲဆုုိေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္စဥ္မွာ ဘယ္ဟာက အလုုပ္ျဖစ္တယ္၊ ဘယ္ေနရာမွာ ျပႆနာရွိတယ္၊ သုုိ႔မဟုုတ္ ဘယ္ေနရာမွာ ပုုိေကာင္းေအာင္ လုုပ္ရမလဲဆုုိၿပီး၊ ဘက္မလုုိက္ပဲ အကဲျဖတ္ႏုုိင္ဖုုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ က်ေနာ္တုုိ႔က အႀကံျပဳခ်က္ေတြပါတဲ့ အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ ေၾကညာခ်က္ေတြကုုိ ထုုတ္ျပန္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြေန႔ မတုုိင္ခင္ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္စဥ္ ပုုိေကာင္းလာေအာင္ ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္နဲ႔ တျခားသူေတြက ဒီအႀကံေပးခ်က္ေတြကုုိ က်င့္သုုံးၾကမယ္လုုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ ၿပီးရင္လည္း က်ေနာ္တုုိ႔က ဒီေရြးေကာက္ပဲြ ျဖစ္စဥ္ကုုိ ၿခံဳငုုံၿပီး အကဲျဖတ္ စစ္ေဆးခ်က္ေတြကုုိ ထုုတ္ျပန္ေၾကညာမွာပါ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မဲဆႏၵရွင္စာရင္း အေတာ္မ်ားမ်ား မွားယြင္းေနတာေတြကို အခ်ိန္မွီ ျပင္ဆင္ႏိုင္ၿပီး လာမယ့္ ၾသဂုတ္လမွာ မဲဆႏၵရွင္စာရင္း အၿပီးသတ္ကို ထုတ္ျပန္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း သူက ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုုိ႔အတြက္က ေလာေလာဆယ္မွာ မဲဆႏၵရွင္စာရင္း ဘယ္ေလာက္မွန္ကန္ တိက်တယ္ဆုုိတာ အတည္ျပဳဖုုိ႔ ခက္ပါတယ္။ ပဏာမအျဖစ္ ျပဳလုုပ္ထားတဲ့ မဲစာရင္းျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒီစာရင္းကုုိ ထုုတ္ျပန္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းက လူေတြအေနနဲ႔ စာရင္းကိုု စစ္ၾကည့္ၿပီး ပါလာတဲ့ အမွားေတြကုုိ ျပင္ႏုုိင္ဖုုိ႔ပဲ ျဖစ္တယ္လုုိ႔ ေျပာလုုိ႔ရပါတယ္။ က်ေနာ္ နားလည္ထားတာက တခ်ဳိ႕အမွားေတြက အေသးအမႊားျဖစ္ေပမဲ့ တခ်ဳိ႔ၾကေတာ့ မဲစာရင္းထဲမွာ လူေတြ မပါလာတာနဲ႔ မပါသင့္တဲ့လူေတြ ပါေနတာတုုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။”

Carter Center ရဲ႕ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ၾသဂုတ္လ (၁)ရက္ေန႕မွာ စတင္မွာျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္၊ ဥေရာပ၊ အာဖရိက စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာက ေရြးေကာက္ပဲြ ေစာင့္ၾကည့္သူ (၅၀) ဦး ေလာက္ ပါ၀င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႔ အမည္စာရင္း ဇူလိုင္v (၂၀) ရက္ေန႔မွာ စတင္ၿပီး ၾသဂုတ္လ (၈) ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထား တင္သြင္းဖို႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မဲဆြယ္စည္းရုံးမႈ ကာလကုိ ရက္ေပါင္း ၆၀ အထိ တုိးျမွင့္ေပးသြားမယ္လို႔လည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးက ကတိေပး ေျပာဆိုထားပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ မဲဆႏၵနယ္ေျမေတြကိုလည္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ဒီလဆန္းပိုင္းမွာ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ႏိုင္ငံတ၀န္းလံုး မဲဆႏၵနယ္ေျမ စုစုေပါင္း ၁၁၇၁ ခု ရွိၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမေပါင္း ၃၃၀ နဲ႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္ေပါင္း ၁၆၈ ခု ရွိပါတယ္။ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္လႊြတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမ စုုစုုေပါင္း ၆၄၄ ခုနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီး မဲဆႏၵနယ္ေပါင္း ၂၉ ခု ရွိပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ ေရြးေကာက္ပဲြကာလအတြင္း မဲရံုလံုၿခံဳေရး တိုးျမွင့္ႏိုင္ဖို႔ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြအထူးရဲ ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ ေခၚယူမယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႔က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com