ပူၿပင္းေၿခာက္ေသြ ့ေဒသေတြမွာ အပင္ေတြကိုု ေရေနတိုုင္းေပးစရာမလိုုဘဲ အၿမဲစိန္းလန္း ေနေအာင္ ဘယ္လိုုစိုုက္မလဲ

ပူၿပင္းေၿခာက္ေသြ ့ေဒသေတြမွာ သေဘၤာပင္ စံပယ္ရံုု စတဲ့ အပင္ေတြကိုု ေရေနတိုုင္းေပးစရာမလိုုဘဲ အၿမဲစိန္းလန္း က်န္းမာေနေအာင္ ဘယ္လိုုစိုုက္မလဲ

ဒီတစ္ခါမွာေတာ့ မန္းေလး မေကြး ၿမင္းၿခံ စတဲ့ ေၿမေအာက္ေရမ်က္နွာၿပင္နက္ၿပီး မိုုးကလဲ ရြာတခ်က္ မရြာတခ်က္နဲ့ တံလ်က္ ေထာင္းေထာင္းထ ပူၿပင္းတဲ့ ေဒသေတြမွာ စိုုက္ပ်ိဳးေရး၀ါသနာရွင္ ေဘာ္ဒါတိုု့ အေပ်ာ္စိုုက္ထားတဲ့ သေဘၤာ ငရုုတ္ စံပယ္ ရံုုပတီ ခရမ္းစတဲ့ အပင္ေတြကိုု ေရေနတိုုင္း ေလာင္းေပးစရာမလုုိဘဲ အၿမဲ စိန္းလန္း က်န္းမာေနေအာင္ ဘယ္လိုု လုုပ္မလဲ ဆိုုတဲ့နည္းေလးကိုု မ်ွေ၀ခ်င္ပါတယ္။

Peter Taylor ေရးတဲ့ Agricultural Science Teacher’ handbook ဆိုုတဲ့ စာအုုပ္ေလးထဲက Using Clay Pots to Irrigate Plants ဆိုုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ့ သင္ခန္းစာေလးကိုု စာေရးသူရဲ့ အေတြ ့အၾကံုုေလးနဲ့ ေပါင္းစပ္ ဘာသာၿပန္ၿပီး ဆီေလ်ာ္သလိုု ေခါင္းစဥ္ေပးလိုုက္တာ ၿဖစ္ပါတယ္။

၀ါသနာရွင္တိ့ုုအိမ္မွာ ၀ါသနာအရေရာ စီးပြားေရးတြက္ေၿခကိုုက္ေအာင္လိုု့ပါ တစ္ပင္စ နွစ္ပင္စ အေပ်ာ္စိုုက္ထားတဲ့ ခရမ္းခ်ဥ္ ခရမ္း ငရုုတ္သီးစိမ္း ဆူးပုုတ္ၾကီး/ေသး စံပယ္ ဇြန္ ၿမတ္ေလး စတဲ့ ၿခံဳပင္ေလးေတြ ရိွမွာပါ။ ေႏြရာသီ ပူၿပင္းတဲ့အခါ အေပၚယံေၿမမ်က္နွာၿပင္မွာ စြတ္စိုုမေနတဲ့အၿပင္ ေၿမေအာက္ေရရဲ့ ေရေၾကာကပါ နိမ့္က်သြားတာမိုု့ အထက္က ေၿပာခဲ့တဲ့ အပင္ေတြရဲ့ ေရေသာက္ၿမစ္ဟာ ေၿမေအာက္ေရေၾကာထိ မဆင္းနိုုင္တဲ့အတြက္ ေရမေလာင္းေပးရင္ ညိဳးေနတတ္ပါတယ္။ သတိတရ ေရေလာင္းေပးမွသာ အပင္က လန္းၿပီး ဆက္မၿပတ္ သီးပြင့္ေနတာပါ။ တခါ ညိဳးတာနဲ့ (temporary wilting) ေရေလာင္းရင္ လန္းလာေပမယ့္လိုု့လဲ ငရုုတ္ ခရမ္း စတာေတြမွာ အပြင့္ေတြက အသီးၿဖစ္ဖိုု့ ေ၀းလိုု့ မေအာင္ေတာ့ပဲ ေၿကြသြားတာကိုု ၾကံဳဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ အသီးသီးစဥ္မွာ ခဏခဏ ညိဳးေနၿပန္ရင္လဲ အသီးက ၾကံဳလွီေသးေကြးေနမွာေပါ့။ ဒီေတာ့ ၀ါသနာရွင္တိုု့ ဘယ္ ေပ်ာ္ရပါ့မလဲေနာ္။ ဒါေၾကာင့္ ေပ်ာ္ရေအာင္လိုု့ လြယ္ကူ သက္သာ အကုုန္အက် မရိွတဲ့ နည္းေလးကိုု ေၿပာၿပခ်င္တာပါ။ အားလံုုးလဲ သိၿပီးသားေပမယ့္ အမွဳမဲ့ အမွတ္မဲ့နဲ့ မလုုပ္ၿဖစ္တာမ်ိဳးမိုု့ အခုု ဖတ္ၿပီးတာနဲ့ ထ ၿပီး လုုပ္လိုုက္ေစခ်င္ပါတယ္။

လုုပ္ရမွာကေတာ့ အလြယ္ေလး။ အိမ္မွာ ေသာက္ၿပီးသား ေသာက္ေရအိုုးအေဟာင္း (သိုု့မဟုုတ္ အသစ္ဆိုုလဲ ရပါတယ္) ရိွယံုုနဲ့ ပြဲကၿပီးပါတယ္။ အပင္ေတြကိုု စိုုက္စဥ္တုုန္းက တပင္နဲ့ တပင္ အကြာအေ၀းတခုု ၿခားၿပီး စိုုက္ခဲ့တယ္မိုု့လား အဲ့ဒီအကြာအေ၀းေတြရဲ့ ၾကားမွာ ဒီ ေရအိုုးကိုု အပင္ေတြၾကားမွာ ေၿမထဲၿမွဳပ္ၿပီး ေရအသန့္ ေရအၾကည္ကိုု အၿပည့္ၿဖည့္ အဖံုုးအုုပ္ထားယံုုပါပဲ။ ဒီလိုုနဲ့ ေရခန္းတိုုင္း ေရၿပန္ၿဖည့္ေပးဖိုု့ေတာ့ လိုုတာေပါ့။ ေရက ၾကည္သန့္ေနမွ အိုုးကေန စိမ့္သြားမွာမိုု့ ေရအၾကည္ကိုု ၿဖည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေခ်ာင္းေရဆိုုရင္လဲ ေရစစ္ကေလး ပုုဆိုုးစုုတ္ေလးနဲ့ စစ္ၿပီး ၿဖည့္ရင္ ပိုုေကာင္းတာေပါ့။

အိုုးရဲ့ ပတ္၀န္းက်င္က ေၿမဟာ ေၿခာက္ေနမွာ ၿဖစ္တဲ့အတြက္ အိုုးထဲမွာ ေရရိွေနရင္ အစိုုဓါတ္ကိုု မရမက ဆြဲယူမွာမိုု့ ေရ သိပ္မစိမ့္ေတာ့တဲ့ အိုုးအေဟာင္းေတြကိုု သံဳးရင္ကိုု အဆင္ေၿပပါတယ္။

ဒီနည္းအားၿဖင့္ အပင္တ၀ိုုက္မွာ ေၿမဆီလြာဟာ လိုုအပ္တဲ့ အစိုုဓါတ္ကိုု စဥ္ဆက္မၿပတ္ရေနၿပီး အပင္ကိုု ေတာက္ေလွ်ာက္စိမ္းလန္းေစကာ ၀ါသနာရွင္တိုု့ရဲ့ စံပယ္ ငရုုတ္စတဲ့ အပင္ေတြကိုု အၿမဲ သီးပြင့္ က်န္းမာေစမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။

ပထမပံုုက ခရမ္းခ်ဥ္စိုုက္ထားတာပါ။ ဒုုတိယပံုုက စေတာ္ဘယ္ရီခင္း နဲ့ တတိယပံုုကေတာ့ ေမာ္ဒယ္ၿပထားတာပါ။ အင္တာနက္ကေန ရယူထားပါတယ္။

ေရေလာင္းပ်င္တဲ့ သူေတြဖိုု့ အပူပိုုင္းမွာသာမက မိုုးနဲေပမယ့္ အေအးပိုုင္းဆိုုလဲ သံုုးလိုု့ရပါတယ္။ အရမ္းလြယ္ၿပီး ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့အၿပင္ အိမ္က ေရအိုုးေဟာင္းေတြလဲ အလဟသ မၿဖစ္ေတာ့တဲ့ အတြက္ ညေနက်ရင္ လုုပ္ၿကည့္လိုုက္ပါဦးေနာ္။

ခင္မင္တဲ့

ရီေဆြေအး BAg 2008
ကိုုးကား

Peter Talyor. The Agricultural Science Teachers’ Handbook. VSO Sharing skills & Changing lives. British Libiray, London, Great Britain, 1999