Latest News

CREDIT

သတင္းစံုေပ်ာ္၀င္အိုးၾကီးတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ သတင္း၊ဓာတ္ပံုမ်ားသည္ သက္ဆိုင္သူမ်ား၏မူပိုင္သာျဖစ္ေၾကာင္း အသိေပးအပ္ပါသည္။

Saturday, March 21, 2015

ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အတြက္ သခ်ဳႋင္း




         အာရွေဒသတြင္ ပါကစၥတန္ကို ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အတြက္ သခ်ဳႋင္းဟု သတ္မွတ္ထား ၾကသည္။ ပါကစၥတန္မွာ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အတြက္ သခ်ဳႋင္း အျဖစ္ သာမက ဂ်ာနယ္လစ္ မ်ားကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ သူမ်ား အတြက္ ေဘးမဲ့ေတာႀကီး အျဖစ္လည္း နာမည္ေက်ာ္္ၾကား ေသးသည္။ ပါကစၥတန္တြင္ စစ္တပ္ က အာဏာသိမ္းမႈ မ်ားကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူး ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား ပံုမွန္ က်င္းပေနေသာ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေန ခဲ့သည္။ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား သတ္ျဖတ္ခံေန ရျခင္းႏွင့္ သတ္ျဖတ္သူမ်ား လြတ္ေျမာက္ေန ျခင္းေၾကာင့္ ပါကစၥတန္၏ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ အေပၚ ဆိုးရြားေသာ သက္ေရာက္မႈမ်ား ရိွလာေတာ့မည္ဟု ေျပာဆုိမႈမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။
                ပါကစၥတန္ရွိ ဂ်ာနယ္လစ္ မ်ားအား တုိက္ခိုက္ေနသူမ်ားကို အလယ္ေခတ္ ကာလက လူအမ်ားက ရွိခဲ့သည္ဟု ယူဆခဲ့သည့္ မိစာၦ တစ္ေကာင္ ႏွင့္ ခိုင္းႏႈိင္းတတ္ ၾကသည္။ မိစာၦမွာ  သက္တမ္းရွည္ေနၿပီ။ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္သည္။ အခ်ိန္မေရြးလည္း ထြက္ေပၚလာ တတ္သည္။  ယင္း မိစာၦ အင္အားစု က မာလာလာလုိ မိန္းကေလးမ်ဳိး၊ ဗီအိုေအမွ သတင္းေထာက္ မက္ကာရမ္ခန္း အတစ္ဖ္ကဲ့သို႔ ၀ါရင့္သတင္းေထာက္မ်ားကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမွာ အေျပာႏွင့္သာ မဟုတ္။ အလုပ္က ေနာက္က ပါလာ တတ္သည္။ သို႔ေသာ္ သတိ္ၱရွိေသာ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားမွာ အသက္ကို ဖက္ႏွင့္ထုပ္ထား ရေၾကာင္း သိသိႀကီးႏွင့္ပင္ တာ၀န္ ေက်ပြန္စြာျဖင့္ ဆက္လက္ သတင္းေပးပို႔ေန ၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ သူတို႔ကို သတ္ျဖတ္သူမ်ား မွာလည္း အျပစ္ေပးမခံရဘဲ ဆက္လက္ လြတ္ေျမာက္ ေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။
             တို႔ေတြေျပာတာကို မင္းတုိ႔ လစ္လ်ဴ႐ႈရင္ ဒါကိုရန္စတာလို႔ သတ္မွတ္မွာပဲ၊ မင္းတုိ႔ ဆီကို လာၿပီး ရန္ရွာမွာကို မေမ့လိုက္ေလနဲ႔ ဟု ေနာက္ကြယ္ က ၿခိမ္းေျခာက္ေသာ အသံရွင္က ေျပာဆုိခဲ့သည္။ မက္ကာရမ္ခန္း အတစ္ဖ္သည္လည္း ယခင္က ၿခိမ္းေျခာက္ခံခဲ့ရဖူးသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ကၽြန္ေတာ္ ပက္ရွ္၀ါကို ေရာက္ရွိၿပီး၊ သူနဲ႔ေတြ႕ဆံုစဥ္တြင္ ယင္းၿခိမ္းေျခာက္မႈ အႀကိမ္ ပိုစိပ္ လာေၾကာင္း သတိမိခဲ့သည္။
                ခန္းမွာ သတင္းစာ ပညာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို တန္ဖိုးထားသူ ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ခြင့္ကို တန္ဖုိးထားသူ ျဖစ္လင့္ ကစား အသက္ေဘး အတြက္ ေတာ့ စုိးရိမ္ခဲ့သည္။ တစ္ခုခုကို သိထားၿပီး မေရးျပန္၊ မေဖာ္ျပရန္လည္း မ႐ိုးသား သလုိ ခံစားရျပန္ေရာ၊ ေတာ္ပါေသးရဲ႕ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ကေလးေတြ မရွိ ေတာ့ စိုးရိမ္စရာ မရွိေတာ့ဘူး ေပါ့ဗ်ာ ဟု သူက ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာဆုိခဲ့သည္။ သူ႔ေလသံ ထဲတြင္ စုိးရိမ္မႈႏွင့္ ၀မ္းနည္းမႈတို႔ ေရာစြက္ ေနသည္။ သူတုိ႔က လက္နက္ရွိေတာ့ ေနာက္ဆံုး သူတို႔ေတြပဲ ႏုိင္မယ္ ဆိုတာကို သိပါတယ္ ဟု ခန္းက ေျပာဆုိခဲ့ သည္။ စိတ္ပ်က္ဟန္ျဖင့္ ေျပာဆုိခဲ့ ေသာ္လည္း ခန္းသည္ သူ႔ယံုၾကည္ရာ အလုပ္ကုိ ဆက္လုပ္ ခဲ့သည္။
                ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီ (၁၇) ရက္ေန႔တြင္ မက္ကာရမ္ ခန္းအဆစ္ဖ္ တစ္ေယာက္ ပါကစၥတန္တာလီဘန္မ်ား၏ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့သည္။ ခန္း သတ္ျဖတ္ခံရမႈ က ပက္ရွ္၀ါရွိ အျခား ဂ်ာနယ္လစ္ မ်ားကို သတိေပးလိုက္ သလုိ ျဖစ္ခဲ့သည္။ တာရီးခ္-အီ-တာလီဘန္ ပါကစၥတန္ (TTP) က ေပးပုိ႔လုိက္ေသာ မက္ေဆ့ဂ်္ ျဖစ္သည္။ တုိ႔အေၾကာင္း ေရးရင္ မင္းတုိ႔ အသတ္ခံရမယ္ ဟူ၍သာ ျဖစ္သည္။
                သိပ္မၾကာလုိက္ အျခားဂ်ာနယ္လစ္ ဆာလင္း ရွာဇတ္ သတ္ျဖတ္္ခံခဲ့ရ ျပန္သည္။ ဆာလင္း ရွာဇတ္သည္ အယ္လ္ခိုင္ဒါႏွင့္ ပါကစၥတန္ ေထာက္လွမ္းေရး အဖဲြ႕(ISI) တုိ႔ ၾကား ဆက္စပ္မႈကုိ ဖြင့္ခ်ခဲ့ၿပီး၊ အယ္လ္ခိုင္ဒါ ႏွင့္ပတ္သက္မႈရွိေသာ ေရတပ္ အရာရိွမ်ား၏ အမည္ကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ ရွာဇတ္ေသဆံုးမႈ တြင္ သူတုိ႔ ေနာက္ကြယ္က ပါ၀င္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ေထာက္လွမ္းေရး အဖဲြ႕က ေျပာဆုိခဲ့သည္။ အမွန္တရား ကိုေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ သိႏုိင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ရွာဇတ္ သတ္ျဖတ္ခံရမႈကို စံုစမ္း စစ္ေဆးသည့္ ေကာ္မရွင္က လက္သည္၏ အမည္ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းကို သာ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။ ရွာဇတ္အား သတ္ျဖတ္ခဲ့သူကို အျပစ္ေပးႏုိင္မႈ မရွိျခင္းက ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား ထံသို႔ ေနာက္ထပ္ မက္ေဆ့ဂ်္တစ္ခု ေပးပို႔ လုိက္ျပန္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မင္းတုိ႔ ေရးသားမယ္ ဆိုရင္ မင္းတို႔ အသတ္ခံရမယ္၊ မင္းတုိ႔ကို သတ္သူလည္း ဘယ္ေတာ့မွ အျပစ္ေပး မခံရဘူး ဆိုသည့္  အခ်က္သာ ျဖစ္သည္။
                ရွာဇတ္ သတ္ျဖတ္ခံရခ်ိန္မွ စၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ မဟုတ္ေသာ အုပ္စု မ်ားၾကား ဆက္စပ္မႈကို မည္သူ ကမွ် ထုတ္ေဖာ္ ေရးသားရဲျခင္း မရွိေတာ့ေခ်။ တုိက္ခိုက္မႈမ်ား ကေတာ့ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ရက္သတၱပတ္ အနည္းငယ ္အတြင္းမွာပင္ နာမည္ေက်ာ္ ဂ်ာနယ္လစ္ တခ်ဳိ႕ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခုိက္ခံခဲ့ ရသည္။ တိုက္ခိုက္ခံရသူမ်ား ထဲတြင္ GEO သတင္းဌာနမွ ဂ်ာနယ္လစ္ ဟာမစ္မီရ္လည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။
            ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ကၽြန္ေတာ္ ဆာလင္း ရွာဇတ္ အသတ္ခံရမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သတင္း အခ်က္အလက္ စုေဆာင္းေနခ်ိန္တြင္ ေထာက္လွမ္းေရး အရာရွိတစ္ဦးက အသံ တစ္သံေတာ့ ဆိတ္သြားၿပီး၊ ဆူသံပူသံ သိပ္မၾကားရ ေတာ့ဘူးေပါ့ဗ်ာ ဟု ဟာသေႏွာ ေျပာဆုိခဲ့ဖူးသည္။ ေထာက္လွမ္းေရး အရာရွိ က ႐ုတ္တရက္ ေျပာဆုိခဲ့ ေသာ္လည္း သူ႔ေျပာစကားက ပါကစၥတန္ ေထာက္လွမ္းေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းက ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အေပၚ ထားရွိေသာ သေဘာထားကို လစ္ခနဲ ဖြင့္ျပလုိက္ သလို ရွိခဲ့သည္။
                ပါကစၥတန္တြင္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွ စၿပီး ဂ်ာနယ္လစ္ (၅၄) ဦး သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေကာ္မတီ(CPJ) ၏ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ၎တုိ႔ အနက္ (၂၈) ဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့သူ မ်ားမွာမူ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ျခင္း မခံရဘဲ လြတ္ေျမာက္ ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ေ၀ါစထရိဂ်ာနယ္မွ ဒယ္နီယယ္ ပါးႏွင့္ GEO သတင္းဌာနမွ ၀ါကီခန္း ဘာဘာတုိ႔ကုိ သတ္ျဖတ္ခဲ့သူ မ်ားသာ ႐ုံးတင္ စစ္ေဆး အျပစ္ ေပးခံခဲ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ တကယ့္လက္သည္မွာမူ လြတ္ေျမာက္ေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈႏွင့္ နီးစပ္ေသာ သတင္း အရင္းအျမစ္ တစ္ခုက ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာဆုိခဲ့သည္။
                ၂၀၀၈  ခုႏွစ္မွစၿပီး ဂ်ာနယ္လစ္ (၃၄) ဦး သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ အဖဲြ႕ႀကီး၏ မၾကာေသးမီတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။ ၎တုိ႔ထဲမွ အနည္းဆံုး ရွစ္ဦးမွာ နာ၀က္ဇ္ ရွာရစ္ဖ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ ျပန္လည္ ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရ ၿပီးေနာက္တြင္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား သတ္ျဖတ္ခံေနရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္ းေဖာ္ထုတ္မည္ဟု ရွာရစ္ဖ္က ကတိျပဳ ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ရွာရစ္ဖ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္သည္ ပါကစၥတန္ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အဓိက ပစ္မွတ္ထား တုိက္ခိုက္မႈ အခံရဆံုး ကာလ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။
                အၾကမ္းဖက္ အဖဲြ႕တခ်ဳိ႕ ကေတာ့ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အေပၚ တိုက္ခိုက္ခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အေၾကာင္းအရင္းမွာ ယင္းေလာက္ ႐ိုးစင္းျခင္း မရွိခဲ့။ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား တိုက္ခိုက္ခံရ ျခင္းတြင္ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရးႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရး အင္အားစုမ်ား ေနာက္ကြယ္ ပါ၀င္ ေနေၾကာင္း စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္သည့္ အခါတြင္ ပိုမို ထင္ရွားလာ ခဲ့သည္။ စစ္ေသြးႂကြ အဖဲြ႕မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ လက္ရွ္ကာ- အီ-တုိင္ဘာ၊ လက္ရွ္ကာ -အီ-ဂ်န္ဂဗီ၊ ဆီဖာ ဆာဟာဘာအဖဲြ႕၊အယ္လ္ခိုင္ဒါ၏ အဖဲြ႕ခဲြ  ဂ်ဳိင္ရွ္-အီ-အိုစမာအဖဲြ႕တို႔က ဂ်ာနယ္လစ္ မ်ားအား ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ အခါတြင္ တကယ္တမ္း အျမတ္ ထြက္သည္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သာ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ပါကစၥတန္ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႕၀င္ မ်ားသည္ မီဒီယာကို အကာအကြယ္ေပးရမည့္ အျပင္ သူတို႔ ကိုယ္တုိင္က မီဒီယာမ်ားအား အမ်ဳိးသား လံုၿခဳံေရး ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ မီဒီယာ မ်ား၏ လုပ္ငန္း လည္ပတ္မႈ ရပ္ဆုိင္း သြားရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့သည္။
                မီဒီယာမ်ား ႏႈတ္ပိတ္ခံရသည့္ အတြက္ ဆိုးက်ဳိး မ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ အေမရိကန္က ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္မႈ ျပဳလုပ္ ေနသည့္ ေျမာက္၀ါဇီရစၥတန္ေဒသသို႔ ဂ်ာနယ္လစ္ မ်ားကို ၀င္ေရာက္ခြင့္ မျပဳခဲ့ေခ်။ စစ္ေသြးႂကြ မ်ားကို သတ္ျဖတ္ရန္ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္ျဖင့္ စစ္ဆင္ေန ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္က ေျပာဆုိခဲ့သည္။ ကေလးငယ္မ်ား အပါအ၀င္ အရပ္သား မ်ားလည္း ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း ပါကစၥတန္က ေျပာဆုိခဲ့သည္။ အစုိးရ ႏွစ္ဖဲြ႕ စလံုးက တင္ျပေသာ ေသဆံုးဦးေရမွာ အၿမဲ လိုလုိပင္ ကဲြျပားခ့ဲသည္။ ေဒသတြင္း ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား ၀င္ေရာက္ခြင့္ မရေသာေၾကာင့္ တကယ္ ေသဆံုးသူ ဦးေရကို အတည္ျပဳရန္ မျဖစ္ႏိုင္ဘဲ ရွိခဲ့သည္။
                ၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈ ပေပ်ာက္သြားေရး အတြက္ မီဒီယာမ်ားဘက္က လုပ္စရာ တစ္ခုသာ ရွိေနပါသည္။ လက္သည္ကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး အျပစ္ေပး ရန္ အစိုးရအား မီဒီယာက စုစည္း ညီညႊတ္စြာျဖင့္ ဖိအားေပးရန္ျဖစ္သည္။ အစိုးရ ကလည္း စြပ္စဲြမႈတုိင္းကို အေလးထားၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ေနေသာ အင္အားစု မ်ားကို အျပစ္ေပးျခင္းျဖင့္ ယံုၾကည္မႈ ရယူရမည္ ျဖစ္သည္။
                လြတ္လပ္ေသာ မီဒီယာသည္ ပါကစၥတန္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းအတြက္သာမက ေဒသတြင္း စစ္ေသြးႂကြမႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ တုိက္ဖ်က္ေရး အတြက္ပါ အေရးပါေနသည္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစ ႏိုင္ငံေတာ္ ကုိယ္တုိင္က ဒီမိုကေရစီ စနစ္၏ မ႑ိဳင္ႀကီး တစ္ရပ္ကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ ႏုိင္ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ပါကစၥတန္အား အၾကမ္းဖက္ တိုက္ဖ်က္ေရးတြင္ အေရးပါေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ အျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ခက္ခဲေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ရည္မြန္ေအာင္
Ref: The Killing of Pakistan’s Journalists- Kiran Nazish; The Diplomat
http://www.messengernewsjournal.com/news/Article/detail.php?id=33995


No comments:

Post a Comment