အသြင္တူ မင္းဆုိးမင္းညစ္

(ဦးေအာင္ခင္)

လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ မင္းဆုိးမင္းညစ္ (၂) ဦး ႀကီးစုိးတယ္။ ဗိုလ္ေန၀င္းနဲ႔ ဗိုလ္သန္းေရႊျဖစ္တယ္။

ရက္စက္တဲ့ေနရာနဲ႔ ညစ္ပတ္စုတ္ပဲ့တဲ့ေနရာမွာလည္း အသြင္တူၾကတယ္။ တုိက္ဆုိင္ပုံကေတာ့ (၂) ဦးစလုံး စာတုိက္ စာေရးဘ၀က အာဏာရွင္ မင္းဆုိးမင္းညစ္ျဖစ္လာတာပဲ။

အသက္ (၉၀) အရြယ္ ဗိုလ္ေန၀င္းဟာ ေနအိမ္မွာ အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ေနရင္း ေသဆုံးသြားတယ္။

ျပည္သူျပည္သားေတြ အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡေရာက္ေအာင္ လုပ္ရာမွာလည္း အသြင္တူၾကတယ္။

ဗိုလ္သန္းေရႊလက္ထက္မွာ အစုိးရတပ္ဟာ မုဒိမ္းတပ္မေတာ္ဆုိတဲ့ အမည္သစ္ကုိ ရလုိက္တယ္။
အစုိးရအမႈထမ္းအားလုံးကုိ သူခုိးျဖစ္ေအာင္ လုပ္တဲ့ေနရာမွာလည္း ဗိုလ္ေန၀င္းနဲ႔ ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ
အသြင္တူၾကတယ္။

ဗုိလ္ေန၀င္း အတၳဳပၸတၱိကုိ တပည့္ေက်ာ္ကပ္ဖားႀကီးေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ကေရးၿပီး ေျမႇာက္ပင့္ထား
တယ္။

ဗိုလ္သန္းေရႊကုိေတာ့ ေရးမယ့္သူမရွိဘူး။ မယ္မယ္ရရ ဘာမွ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္တာမဟုတ္ဘဲ အႀကီးအကဲျဖစ္လာတဲ့ ဗိုလ္သန္းေရႊကုိ ဘယ္သူကမွ အထင္မႀကီးၾကဘူး။

ဗုိလ္သန္းေရႊလက္ထက္မွာ ေသေက်ပ်က္စီးသူနဲ႔ အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡေရာက္ရသူေတြ သန္းခ်ီရွိေန
ေပမယ့္ သူ႔အေၾကာင္းကုိ ကမာၻက မသိၾကဘူး။

ဒါေၾကာင့္မုိ႔ စာတုိက္စာေရးဘ၀က အလြန္ဆုိး၀ါးတဲ့ အာဏာရွင္ျဖစ္လာတဲ့ ဗိုလ္သန္းေရႊအေၾကာင္းကုိ
Benedict Rogers နဲ႔ Jeremy Woodrum တုိ႔က စာအုပ္ေရးၿပီး တေလာက ထုတ္ေ၀လုိက္တာပဲ။

စာမ်က္ႏွာသုံးရာေက်ာ္ရွိတဲ့ စာအုပ္ျဖစ္ေပမယ့္ ဗိုလ္သန္းေရႊအေၾကာင္းက နည္းနည္း ဆက္စပ္
ေနတဲ့ သမုိင္းေနာက္ခံကုိ ေဖာ္ျပတာက မ်ားတယ္။

ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕နယ္က ရြာတရြာမွာ ဗိုလ္သန္းေရႊကုိ ၁၉၃၃ က ေမြးဖြားတာမုိ႔ အခုဆုိရင္ (၈၂) ႏွစ္ရွိေနပါၿပီ။ လယ္သမား မိဘက ေပါက္ဖြားလာသူျဖစ္လုိ႔ အေျခခံ
ပညာအလယ္တန္း (သုိ႔) အထက္တန္းေလာက္အထိသာ သင္ၾကားႏုိင္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေက်ာက္ဆည္နယ္သား ၀န္ႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ ဦးေသာင္းနဲ႔ ဦးေအာင္ေသာင္းကုိ လူရင္းအျဖစ္ သတ္
မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပုံရပါတယ္။ စစ္ဗိုလ္ဘ၀မွာ စကားနည္းၿပီး အထက္အရာရွိအႀကိဳက္ လုိက္ေျပာသူျဖစ္
တယ္။ အျခားစစ္ဗိုလ္ေတြ တက္တက္ႂကြႂကြေဆြးေႏြး ခ်ိန္မွာ ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ ၿငိမ္ကုတ္ေနတတ္
တယ္။ မဆလပါတီနဲ႔ စစ္တပ္ကုိ ဗိုလ္သန္းေရႊက အလြန္ သစၥာရွိၿပီး အထက္လူႀကီးအႀကိဳက္ လုပ္ဖုိ႔
သာ အၿမဲတမ္းစဥ္းစားေနတာမုိ႔ ရာထူးတက္တာလုိ႔ ဆုိၾကတယ္။ မိမိရည္မွန္းခ်က္ကုိ ဖုံးဖိထားႏုိင္သူျဖစ္
တယ္။

၁၉၅၆ မွာ ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်တယ္။ ပအုိ႔တုိင္းရင္းသူ ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္ဟာ ခင္ပြန္းစစ္ဗုိလ္ က်ဆုံး
သြားလုိ႔ မုဆုိးမ ျဖစ္ေနသူပါပဲ။ စစ္ဗုိလ္တဦး က်ဆုံးသြားလို႔ က်န္ရစ္သူဇနီးသည္ကုိ ေနာက္စစ္ဗိုလ္တဦးက ဆက္ယူတာမ်ဳိးဟာ စစ္တပ္ထဲမွာ ရွားတယ္။

ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္ကုိ လက္ထပ္ဖုိ႔ စစ္ဗုိလ္ေတြ ကံစမ္းမဲႏႈိက္တဲ့အခါ ဗိုလ္သန္းေရႊမဲေပါက္သြားလုိ႔ ယူရတာလုိ႔လည္းေျပာၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း တပ္ရင္းမႉးစီစဥ္တာကုိ မျငင္းခ်င္တဲ့အတြက္ ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္ကုိ ယူလုိက္တာလုိ႔ေျပာၾကတယ္။

ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္ရဲ႕ ငယ္အမည္က အႀကိဳင္ျဖစ္ၿပီး ဗိုလ္သန္းေရႊနဲ႔ရၿပီးေတာ့မွ ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္ ျဖစ္
လာတာလုိ႔လည္း ဆုိတယ္။

ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္ ပထမေယာက်္ားရတဲ့ကေလးပါဆုိရင္ ဗိုလ္သန္းေရႊမွာ သားသမီး (၈) ေယာက္ရွိတယ္။ ဒီ
(၈) ေယာက္စလုံးကုိ စစ္အစုိးရနဲ႔ စီးပြားေရးသမားေတြက အလုပ္အေကၽြးျပဳေနရတယ္။ ဗိုလ္သန္းေရႊ
မိသားစု စီးပြားေရးေသာင္းက်န္းပုံ၊ ေလာဘႀကီးပုံေတြကုိ လူေျပာမ်ားလုိ႔ ျပည္သူ႔ခ်ဥ္ဖတ္ ျဖစ္ေနတာ
ထင္ရွားတယ္။ ဗိုလ္သန္းေရႊရဲ႕သမီး သႏၲာေရႊမဂၤလာေဆာင္မွာ၀တ္ဖုိ႔ လက္၀တ္ရတနာေတြ ငွားလုိက္
တဲ့ မုိးကုတ္သူေဌး မိသားစုတစုလံုး ရန္ကုန္မွာ ၂၀၀၈ ခု က အသတ္ခံလုိက္ရတာဟာ ဗိုလ္သန္းေရႊမိသားစုေလာဘေဇာတုိက္ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္တယ္ဆုိတဲ့ စြဲခ်က္ေတြလည္း ရွိတယ္။

သႏၲာေရႊ လက္၀တ္ရတနာေတြ ၿပိဳးၿပိဳးျပက္ျပက္ ၀တ္စားထားတဲ့ဓာတ္ပံုကုိ ခရစ္စမတ္သစ္ပင္နဲ႔
တူတယ္လုိ႔ စင္ကာပူ မင္းဆရာ လီကြမ္ယူးက မွတ္ခ်က္ခ်တာကုိလည္း ေဖာ္ျပထားတယ္။

စစ္ပညာဘက္ကၾကည့္ရင္ ဗိုလ္သန္းေရႊဟာစစ္ဗိုလ္အညံ့စားထဲမွာပါတယ္။ ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာမွာ ေအာင္
ျမင္မႈဆုိလုိ႔ ဗိုလ္သန္းေရႊမွာ ျပစရာတခုမွမရွိဘူး။ ဗိုလ္သန္းေရႊ ပါ၀င္တဲ့ ဗကပစစ္ဆင္ေရးအားလုံး အ႐ႈံးနဲ႔ နိဂုံးခ်ဳပ္တယ္။

ဗိုလ္ေအာင္ဖုန္း ဦးစီးတဲ့ မုိင္းရန္တုိက္ပြဲတခုမွာသာ ဗုိလ္သန္းေရႊက ဗကပတပ္ကုိ ႏုိင္လုိက္တယ္လုိ႔
ဗကပေဟာင္း ဦးေအာင္ေက်ာ္ေဇာ ေျပာတာကုိ ကုိးကားထားတယ္။ ဗိုလ္ေအာင္ဖုန္းဟာ ေနာင္
အခါမွာ သစ္ေတာ၀န္ႀကီးျဖစ္လာတယ္။

ေခါင္းေဆာင္မႈည့ံဖ်င္းၿပီး လက္နက္အင္အား မေကာင္းတာေၾကာင့္ ဗုိလ္သန္းေရႊဟာ တုိက္ပြဲတုိင္းမွာ အ႐ႈံးနဲ႔ရင္ဆုိင္ရတယ္။ ၁၉၈၀ ဇြန္လ (၂၀) မွာ ဗကပနဲ႔ျဖစ္ပြားတဲ့ (၆) ရက္တုိက္ပြဲကုိ က်ဳိင္းတုံကေန စစ္ကူသြားဖုိ႔ ဗိုလ္သန္းေရႊကုိ အမိန္႔ေပးတဲ့အခါ ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ (၂) ရက္
ေရဒီယုိအဆက္အသြယ္ ျဖတ္ေတာက္ထားတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွဦး ေဒါသျဖစ္ၿပိး ဗိုလ္သန္းေရႊကုိ ရာထူးက ထြက္ခုိင္းေၾကာင္း ဦးေအာင္ေက်ာ္ေဇာက ေျပာျပတယ္။
ဗကပ က ၾကားျဖတ္နားေထာင္မွာစုိးလုိ႔ ေရဒီယုိဆက္သြယ္စက္ကုိ ပိတ္ထားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဗုိလ္သန္းေရႊ
က ဆင္ေျခေပးတယ္တဲ့။

စစ္ေျမျပင္မွာ ေအာင္ျမင္မႈမရေပမယ့္ အထက္ကုိ အၿမဲေလးစားတဲ့ ဗိုလ္သန္းေရႊ အလုပ္မျပဳတ္ဘူး။

စစ္တုိက္ေတာ္သူကုိ ဗုိလ္ေန၀င္းက ေျမႇာက္စားတာမဟုတ္ဘဲ က်ဳိးႏြံသူကုိသာ လက္သပ္ေမြးေလ့ရွိတယ္။

ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ သူ႔ဆရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအးကုိေၾကာင့္ အလုပ္မျပဳတ္ဘဲ တပ္ရင္းမႉးဘ၀က တုိင္းမႉးျဖစ္လာ
တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ သေဘာေကာင္းတဲ့ တုိင္းမႉးအျဖစ္ ဗိုလ္သန္းေရႊကုိ မွတ္မိသူေတြရွိပါတယ္။
ဗိုလ္သန္းေရႊကုိ စစ္တပ္နဲ႔ မဆလပါတီအား အလြန္သစၥာရွိသူအျဖစ္လည္း မွတ္မိၾကတယ္။ အထက္အ
ႀကိဳက္လုိက္လုပ္ရင္း ၁၉၈၅ မွာ ဒု-ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ ဒု-ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ျဖစ္လာတာမုိ႔ ရွစ္
ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံကာလမွာ ဆႏၵျပသူေတြကုိ သတ္ျဖတ္ရာမွာ ဗိုလ္သန္းေရႊလည္း တာ၀န္မကင္း
ဘူးလုိ႔ သိရတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္နဲ႔ ဗိုလ္ေန၀င္းရဲ႕ကုိယ္စားလွယ္ေထာက္လွမ္းေရးအႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔က ဦးေဆာင္ၿပီး စစ္အာဏာ သိမ္းေပမယ့္ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔ဟာ စစ္တပ္အေတြ႔အႀကံဳ မရင့္က်က္တာေၾကာင့္ န၀တ ဒု-ဥကၠ႒ေနရာကုိ ဗုိလ္သန္းေရႊ ရသြားတာလုိ႔ ဆုိတယ္။

န၀တအစုိးရ တက္လာၿပီး မၾကာမီ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပၿပီး အႏုိင္ရတဲ့ပါတီကုိ အာဏာလႊဲေပးမယ္လုိ႔
ဗုိလ္ခင္ၫြန္႔က ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ (၂၂) ရက္ေန႔မွာေျပာတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲအႏုိင္ရတဲ့ ျပည္သူ႔ကုိယ္စားလွယ္ေတြက အစုိးရဖြဲ႔လိမ့္မယ္လို႔ ၁၉၈၉ မတ္လ (၂၇) ရက္ေန႔က ေျပာတယ္။ ေနာက္တခါ
ဇူလုိင္လ (၅) ရက္ေန႔မွာ တခါထပ္ၿပီး မဲအမ်ားဆုံးရသူက အစုိးရဖြဲ႔ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ အာဏာလႊဲေပးၿပီး အစုိးရသစ္ကပဲ အေျခခံဥပေဒသစ္ကုိ ေရးဆြဲရမယ္လုိ႔ဆုိတယ္။

ဒါေပမယ့္ ၁၉၉၀ ေမလ (၂၇) ရက္ေန႔က်င္းပတဲ့ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အန္အယ္လ္ဒီအႏုိင္ရေတာ့ န၀တ
အစုိးရဟာ ကတိမတည္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေစာေမာင္နဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးဦးစီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ၫြန္႔တုိ႔ ဦးေဆာင္ေနစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊဟာ အစည္းအေ၀း
မွာ စကားတလုံးမွမေျပာဘဲ ေနတတ္တယ္လုိ႔ အေနာက္တုိင္း သံတမန္တဦးက ေျပာတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေစာေမာင္ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ စိတ္မမွန္တဲ့အခါမွာ ျဖဳတ္ပစ္ဖုိ႔တြက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ၫြန္႔တုိ႔က ပူးေပါင္းႀကံစည္တာ ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။

ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔ဟာ မဆလဥကၠ႒ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္သေဘာမ်ဳိးနဲ႔ ေဆာင္ရြက္
ေနခ်ိန္ပါပဲ။

၁၉၉၂ ဧၿပီလ (၂၃) ရက္ေန႔မွာ ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးနဲ႔ န၀တဥကၠ႒ရာထူးကို ဆက္ခံတယ္။

ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ ၾကာရွည္ခံမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ အမ်ားက ျမင္ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေအးနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္
ခင္ၫြန္႔ကုိသာ အထင္ႀကီးၾကတယ္။ သစၥာရွိ ကၽြန္ယုံသေဘာမ်ဳိးလုိ လုပ္ျပေနတဲ့ ဗိုလ္သန္းေရႊကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္
ေန၀င္းကုိယ္တုိင္ ယုံၾကည္သြားပုံရတယ္လုိ႔ ထုိင္းသံအမတ္ေဟာင္း တဦးက အကဲျဖတ္တယ္။

န၀တဥကၠ႒ျဖစ္လာၿပီး မၾကာမီမွာ ညစဥ္ညတုိင္း န၀တအဖြဲ႔ဟာ လွ်ဳိ႕၀ွက္အစည္းအေ၀းထုိင္ၿပီး ဗိုလ္သန္းေရႊရဲ႕စကားကုိ နာခံၾကရပါတယ္တဲ့။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းရဲ႕ အရွိန္အ၀ါ က်န္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

အန္အယ္လ္ဒီဥကၠ႒ ဦးေအာင္ေရႊဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊဆီကုိ ၁၉၉၇ မတ္လအထိ စာေတြေရးၿပီး ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းေနေပမယ့္ ဗိုလ္သန္းေရႊက
ေတာ့ အန္အယ္လ္ဒီ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြကုိ ဖမ္းဆီးၿပီး အမ်ဳိးသားညီလာခံကုိ စိတ္ႀကိဳက္က်င္း
ပဖုိ႔ စီစဥ္ပါတယ္။ ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ အန္အယ္လ္ဒီရဲ႕ေတာင္းဆုိမႈေတြကုိ အၿမဲတမ္းလ်စ္လ်ဴ႐ႈထားပါတယ္။
ဒီမုိကေရစီစနစ္က်င့္သုံးဖို႔ လုံး၀စိတ္မကူးပါဘူး။

န၀တ ဥကၠ႒ျဖစ္ၿပီး မၾကာမီ တုိင္းမႉးတဦးျဖစ္တဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေအးကုိ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္
လုိက္တယ္။

အျပင္ေလာကမွာ ဗုိလ္ခင္ၫြန္႔ကုိ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေရး သမားလုိ႔ ေျပာဆုိ ေရးသားတာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။
တကယ္ကေတာ့ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔မွာ ဘာမွလုပ္ပုိင္ခြင့္မရွိပါဘူး။ ဗိုလ္သန္းေရႊသေဘာမတူဘဲ ဘာမွလုပ္
လုိ႔ မရပါဘူး။ ဗုိလ္ခင္ၫြန္႔ရဲ႕ ေထာက္လွမ္းေရးအုပ္စုဟာ ႏုိင္ငံျခားကုိ မမွန္တဲ့သတင္းေတြ ေပးေလ့ရွိ
ပါတယ္။ ဥပမာ ေထာက္လွမ္းေရး ေျပာသမွ်ယုံတဲ့ David Steinberg လုိ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ သတင္းေပး
ေလ့ရွိတယ္လုိ႔ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္ေျပာတာကုိလည္း ေဖာ္ျပထားတယ္။

ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးတဲ့အဆင့္ကုိ ေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ ဗိုလ္ခင္ညြန္႕မွာ ဆုံးျဖတ္ပုိင္ခြင့္မရွိတာ ထင္ရွားတယ္လုိ႔ ၾကား၀င္
ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သူ ကုလသမဂၢအထူးကုိယ္စားလွယ္ ရာဇာလီက ေျပာပါတယ္တဲ့။

ေထာက္လွမ္းေရးဗိုလ္ခင္ၫြန္႔ကုိ စစ္တပ္ထဲမွာ မေထာက္ခံ တာဟာလည္း အားနည္းခ်က္ျဖစ္
တယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ ယုိဇုိယုိကုိတာက ျမင္တယ္။

ဗိုလ္ေန၀င္းရဲ႕ အိပ္ဖန္ေစာင့္ေထာက္လွမ္းေရးဘ၀က တက္လာသူျဖစ္တာမုိ႔ ဗိုလ္ေန၀င္းေသတာနဲ႔ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔က ကံကုန္ေတာ့တာပဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔ကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာက ၀ုိင္းေထာက္ခံေနလုိ႔လည္း ဘာမွလုပ္လုိ႔ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ဗုိလ္ခင္ၫြန္႔မွာ ႏုိင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ ရွိတဲ့အတြက္ ဗိုလ္
သန္းေရႊက ျဖဳတ္ပစ္လုိက္တာပါ။ ဗိုလ္သန္းေရႊေရွ႕မွာဆုိရင္ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔ဟာ ေက်ာင္းသားေလးတဦးလုိ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ကိုယ္ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရသာ ကုလသမဂၢအထူးကုိယ္
စားလွယ္ ရာဇာလီက ေျပာပါတယ္တဲ့။

ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ သူ႔အမိန္႔ကုိ လုံး၀နာခဲ့တဲ့ တပည့္ေတြကုိ ခန္႔ထားတဲ့နည္းနဲ႔ အာဏာတည္ၿမဲေနတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ လူယုံေတြကုိ ေျမႇာက္စားၿပီး မယုံၾကည္သူေတြကုိ ထုတ္ပစ္တဲ့နည္းပါပဲ။ ဗိုလ္ေန၀င္းကလည္း ဒီနည္းကုိပဲသုံးပါတယ္။

ဗိုလ္ေန၀င္းရဲ႕ေျမးေတြကုိ အာဏာသိမ္းရန္ ႀကံစည္မႈနဲ႔ဖမ္းတဲ့အခါမွာ ဗုိလ္ေန၀င္းပါ အက်ယ္ခ်ဳပ္ဘ၀ကုိ ေရာက္သြားပါတယ္။ ၂၀၀၂ ဒီဇင္ဘာမွာ ဗုိလ္ေန၀င္းေသေတာ့
စစ္မႈထမ္းမွန္သမွ် မသာမပုိ႔ရလုိ႔ ဗိုလ္သန္းေရႊက အမိန္႔ထုတ္တယ္။ အႏၲရာယ္ကုိ ကာကြယ္ရာမွာ က်ဴပင္ခုတ္က်ဴငုတ္ပါမက်န္ဆုိတဲ့ စကားအတုိင္း အကုန္ရွင္းပစ္ႏုိင္
တာေၾကာင့္ တပ္တြင္းက အာဏာသိမ္းဖုိ႔ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္သေလာက္ပဲလုိ႔ ဆုိတယ္။

ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အစုိးရဆီက ထြက္ေျပးသူဦးေရဟာ တလမွာ အနည္းဆုံး (၁,၅၀၀) ေလာက္ရွိပါတယ္။ ၂၀၀၆ ေမလက ၾသဂုတ္လအထိ (၄) လအတြင္း တပ္
သား ကုိးေထာင္ေက်ာ္ ထြက္ေျပးၾကတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ထမင္းဖိတ္ေကၽြးတုန္းက အိမ္ရွင္ ဗိုလ္သန္းေရႊကစၿပီး စကားေျပာရမွာ ျဖစ္ေပ
မယ့္ စကားတလုံးမွ မေျပာတဲ့အတြက္ ဇြန္းသံ ခက္ရင္းသံေတြပဲ ၾကားေနရတယ္လုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပန္ေျပာပါတယ္တဲ့။ ေဒၚစုကုိ စကားစေျပာသူဟာ
ဗိုလ္ေမာင္ေအးျဖစ္ၿပီး ေတာျပဳန္းတဲ့အေၾကာင္း ေျပာတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။

အာဏာရွိေပမယ့္ ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ ခ်က္ခ်င္းဆုံးျဖတ္ခ်က္ေပးႏုိင္သူ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကုိ အေျခအေန ေစာင့္
ၾကည့္တာလုိ႔ တခ်ဳိ႕ကဆုိပါတယ္။ ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ အခ်ိန္မီဆုံးျဖတ္ခ်က္မခ်ႏုိင္ဘဲ အၿမဲတမ္းေနာက္က်
ေနတာကုိၾကည့္ရင္ မိမိကုိယ္မိမိ ယုံၾကည္မႈမရွိတာ သိသာတယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ေန ေလ့လာသူတဦးက ေျပာ
ျပတယ္။ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်လုိက္ရင္လည္း သူ႔အုိးနဲ႔သူ႔ဆန္ တန္႐ုံမဟုတ္ဘဲ အလြန္အကၽြံျဖစ္ေနတတ္တာ
ဟာ ဗုိလ္သန္းေရႊရဲ႕ အက်င့္ပဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဗိုလ္ေမာင္ေအးကုိ ဗိုလ္သန္းေရႊရဲ႕ ၿပိဳင္ဘက္အျဖစ္ျမင္တာဟာလည္း အေတြးေခ်ာ္ေနတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါ
တယ္။ တုိင္းမႉးသက္တမ္းအႏုဆုံး ဗုိလ္ေမာင္ေအးဟာ ဗိုလ္သန္းေရႊေျမႇာက္စားလုိ႔ လက္ရွိအေျခအေနကို
ေရာက္လာတာပါတဲ့။ ဗိုလ္ေမာင္ေအးဟာ အရက္နဲ႔အ၀တ္အစားကုိသာ စိတ္၀င္စားသူျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး
ရည္မွန္းခ်က္ ကင္းမဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

ဘန္ေကာက္ကုိအသြား ေလယာဥ္ေပၚမွာ ဗိုလ္ေမာင္ေအးနဲ႔ တပည့္လုပ္သူဟာ Kentucky Fried Chicken စားရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိေနတာကုိ ၾကားလုိက္ရသူလည္း ရွိတယ္။

ဗိုလ္ေမာင္ေအးဟာ နံပါတ္ (၂) ေနရာယူထားေပမယ့္ နံပါတ္ (၁) ကုိ မလွန္ႏုိင္သူျဖစ္တယ္။ ဗိုလ္သန္းေရႊ
ေသရင္ ဗိုလ္ေမာင္ေအး တက္လာႏုိင္ေပမယ့္ ဗုိလ္သန္းေရႊက အာဏာလႊဲေပးမယ့္သူကေတာ့ သူရေရႊ
မန္း လို႕ ျမင္ၾကတယ္။

၁၉၉၃ မွာ တည္ေထာင္တဲ့ ႀကံ့ခုိင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအသင္းဟာ ဗိုလ္သန္းေရႊရဲ႕ ခါးပုိက္ေဆာင္အသင္း
ပဲျဖစ္တယ္။ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုေတြကုိ တုိက္ခုိက္ရာမွာ ဒီအသင္းကုိ သုံးပါတယ္။ လုိအပ္လာရင္ ႀကံ့ဖြံ႔
ကုိ ျပည္သူ႔စစ္အျဖစ္ အသုံးျပဳမယ္လုိ႔လည္း ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ႀကံ့ဖြံ႔အသင္းဥကၠ႒က ဗိုလ္သန္းေရႊျဖစ္တာ
မုိ႔ ပါတီအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းတဲ့အခါမွာလည္း ပါတီဥကၠ႒ ဆက္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ ေရြးေကာက္
ပြဲႏုိင္လုိ႔ အစုိးရဖြဲ႔ႏုိင္ရင္ ဗိုလ္ေန၀င္းရဲ႕ မဆလအာဏာရွင္ေခတ္ကုိ ျပန္ေရာက္သြားသလုိ ျဖစ္ေနတယ္။

ႀကံ့ဖြံ႔ လက္ေအာက္မွာ ရာဇ၀တ္သားေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ စြမ္းအားရွင္ဆုိတဲ့ လူမုိက္အဖြဲ႔ရွိတယ္။ မိခင္နဲ႔
ကေလးမ်ားေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း၊ အမ်ဳိးသမီးေရးရာဖက္ဒေရးရွင္း၊ ျမန္မာ့ၾကက္ေျခနီအသင္း စတာေတြ
ကုိလည္း ဗုိလ္သန္းေရႊက ႀကိဳးကုိင္ထားတယ္။

ဗိုလ္သန္းေရႊရဲ႕ လက္သုံးေတာ္ စီးပြားေရးသမားေတြထဲမွာ ေတဇ၊ ထြန္းျမင့္ႏုိင္ (ေခၚ) စတီဗင္ေလာ၊ ေအာင္ကုိ၀င္း၊ ဆပ္ခ်္ပန္း၊ ေမာင္၀ိတ္၊ ေဌးျမင့္၊ ခင္ေရႊ၊ ေဇာ္ေဇာ္၊
အုိက္ထြန္းနဲ႔ ခ်စ္ခုိင္တုိ႔က ထင္ရွားတယ္။ ဒီအထဲမွာ ေတဇဟာ ၾသဇာအရွိန္အ၀ါ အႀကီးဆုံးလုိ႔ဆုိတယ္။

ဗိုလ္သန္းေရႊရဲ႕သမီး မဂၤလာေဆာင္ကုိ ေတဇကပဲ အကုန္ခံတယ္လုိ႔ ၾကားရတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ ဆုံးျဖတ္
ခ်က္ေတြကုိ ခ်မွတ္ရာမွာ ဗိုလ္သန္းေရႊဟာ ေတဇကုိသာ တိုင္ပင္တယ္လုိ႔ သိရတယ္။ ဗိုလ္သန္းေရႊ ဘုရင္႐ူးျဖစ္သြားေအာင္ ပတ္၀န္းက်င္က ဖန္တီးေပးတာ ထင္ရွားတယ္။

အမိန္႔နာခံမႈကုိအဓိကထားတဲ့စစ္တပ္ဓေလ့ကလည္းဘုရင္႐ူးျဖစ္ေအာင္ ေထာက္ခံအားေပးသလုိ ျဖစ္ေနတယ္။

ေဂါက္သီးမ႐ုိက္တတ္ဘဲ ေဂါက္သီးကစားတဲ့ သန္းေရႊ ႐ုိက္လုိက္တဲ့ ေဂါက္သီးဟာ ဘယ္ေရာက္မွန္း ဘယ္သူမွမသိႏုိင္ပါဘူးတဲ့။ ဒါေပမယ့္ သန္းေရႊ ဘယ္လုိ႐ုိက္႐ုိက္ သူ႔ေဂါက္သီးဟာ က်င္းနားမွာ အၿမဲေရာက္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္လုိ႔ အေမရိကန္သံတမန္က မွတ္ခ်က္ခ်ဖူးတယ္။

သူ႔ေဂါက္သီးကုိ အေစာင့္စစ္သားေတြက ေနရာေရႊ႕ေပးတဲ့ အတြက္ အၿမဲတမ္း က်င္းနားေရာက္ေနတာပါပဲ။

ေဂါက္သီးကစားရာမွာေတာင္ စည္းကမ္းမလုိက္နာဘဲ အာဏာျပတဲ့ မင္းဆုိးမင္းညစ္ အ႐ူးႀကီးပါတကား။

Andrew Soe
၁၇ ဇန္နဝါရီ ၂၀၁၅။

*(Benedict Rogers၊ Jeremy Woodrum ႏွင့္သူတို႕၏ စာအုပ္ )