ယုတၱိရွိေသာ အေျဖမွန္ လိုပါတယ္

 Written by - ေနထြန္းႏုိင္

(၁)

ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း၊ မူဆယ္ခ႐ိုင္ ပန္ဆန္းၿမိဳ႕နယ္၊ နမ့္ေတာင္းေက်းရြာအုပ္စု၊ ေကာင္းခါးရြာမွာ ကခ်င္ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ လုပ္အားေပးဆရာမႏွစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။

အသက္ ၂ဝ အရြယ္ပဲရွိေသးတဲ့ ကခ်င္တိုင္းရင္းသူ ဆရာမႏွစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရတာက ဇန္နဝါရီ ၁၉ ရက္ည ပိုင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ သူတို႔ႏွစ္ဦးကို ကခ်င္ ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယာန္ အသင္းခ်ဳပ္ (KBC) က ေစလႊတ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ KBC ဆိုတာ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားေတြ ၾကားမွာေရာ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ (KIO) တို႔ အေပၚမွာပါ ဩဇာ တိကၠမရွိတဲ့ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အခု ျဖစ္စဥ္ဟာ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔တင္ ဆိုင္တဲ့ ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ ရွိေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ စစ္မက္ ျဖစ္ပြားရာ ပဋိပကၡဇုန္ေတြမွာ တိုင္းရင္းသူေတြ အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြမ်ားစြာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ထိပါးေစာ္ကား ခံခဲ့ရတာေတြလည္း မ်ားစြာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရမႈက သာမန္မႈခင္းျဖစ္စဥ္ ဆိုတာမ်ဳိးထက္ ပိုတဲ့ကိစၥ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္အတြက္ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ဖို႔ အေရးတၾကီး လိုအပ္ေနပါျပီ။

(၂)

က်ဳိက္ထီး႐ိုးမွာ ပီ႐ူးႏိုင္ငံသူတစ္ဦးကို အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့လို႔ က်ဴးလြန္ခဲ့သူကို ေထာင္ဒဏ္ ၄၃ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ မႏၱေလးတိုင္းမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသူ တစ္ဦးကို အဓမၼျပဳက်င့္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့သူကို ေထာင္ဒဏ္တစ္သက္တစ္ကြ်န္း ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအမႈေတြကို ေဖာ္ထုတ္အေရးယူခဲ့တဲ့အခ်ိန္ သိပ္မၾကာပါဘူး။ အမႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့သူေတြက ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့သူေတြ မဟုတ္ေပမဲ့ ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္ ခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။

ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး သတ္ျဖတ္ခံရမႈအတြက္ ေသမႈေသခင္းျဖစ္စဥ္ လူသတ္မႈပုဒ္မ ၃ဝ၂ နဲ႔ ပန္ဆိုင္း၊ ၾကဴကုတ္ရဲစခန္းမွာ အမႈဖြင့္ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာသာမန္လူသတ္မႈ မဟုတ္ပါဘူး။ လူမဆန္စြာ ရက္ရက္စက္စက္ အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရတာပါ။

အမႈျဖစ္စဥ္တြက္ အရပ္သားဆယ္ဦးနဲ႔ တပ္မေတာ္သား သံုးဆယ္ကို ရဲတပ္ဖြဲ႕က စစ္ေဆးခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တရားခံကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ လိုအပ္တဲ့ ဓာတုစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကခ်င္အဖြဲ႕အစည္းေတြအျပင္ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြက အမႈမွန္ေပၚေပါက္ဖို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္ကို ေသခ်ာစြာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေပးဖို႔ကိုလည္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ဇန္နဝါရီ ၂၁ ရက္မွာ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

(၃)

ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး အဓမၼ ျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ နမ့္ေတာင္းအုပ္စု၊ ေကာင္းခါးရြာဆိုတာ မူဆယ္နဲ႔ မံုးကိုးၾကားမွာ ရွိပါတယ္။ မူဆယ္ ၁ဝ၅ မိုင္ ကုန္သြယ္ေရးစခန္းနဲ႔ ဆယ္မိုင္ခန္႔ေလာက္ပဲ ေဝးပါတယ္။ ပထမအခ်က္က သူတို႔ ရွိေနတဲ့ေဒသဟာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ကင္းမဲ့ လြန္းတဲ့ေနရာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒုတိယအခ်က္က တပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းေတြ မၾကာခဏ ျဖတ္သြားေလ့ရွိတဲ့ ကားလမ္းေဘးမွာ ရွိပါတယ္။

အခင္းျဖစ္ပြားခ်ိန္မွာ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ ဌာနခ်ဳပ္ စကခ (၁) လက္ေအာက္ခံ ခမရ (၅ဝ၃) တပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းက ေကာင္းခါးရြာမွာ ရွိေနပါတယ္။ ဇန္နဝါရီလ ၁၉ ရက္နံနက္ပိုင္းမွာ သူတို႔ေရာက္လာခဲ့ၿပီး ညသန္းေခါင္မွာ ဒီအမႈျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ဒီအတြက္ အမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သံသယရွိသူ စာရင္းမွာ တပ္မေတာ ္စစ္ေၾကာင္းက ရဲေဘာ္ေတြ ပါဝင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြက တိုင္းရင္းသားေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ပြင့္လင္းမႈရွိၾက တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူမ်ဳိးေရး သန္႔စင္မႈဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ဒီလို ျဖစ္စဥ္ေတြ ေပၚလာတိုင္း တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က စြပ္စြဲေျပာဆိုတဲ့ အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အခုျဖစ္စဥ္အတြက္ တပ္မေတာ္အေပၚ သံသယျဖစ္မႈေတြကို ေဒသခံေတြ ေျပာခဲ့ၾကတာပါ။

အမႈျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရားခံကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပမဲ့ အခင္း ျဖစ္ပြားရာ ေနရာအနီးမွာ တပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္း ရွိေနတာက ျငင္းမရပါဘူး။ အခင္းျဖစ္ပြားရာ ေနရာနဲ႔ အနီးဆံုး ေပ ၂ဝဝ အကြာမွာရွိတဲ့ ေနအိမ္ေတြမွာ တပ္မေတာ္သားေတြ ဝင္ေရာက္ေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခင္းျဖစ္ပြားရာ ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္း ေဘးပတ္ဝန္းက်င္ မနိမ့္မျမင့္ ေတာင္ကုန္းေတြမွာလည္း စစ္ေၾကာင္း ေရာက္လာၿပီးကတည္းက တပ္မေတာ္ သားေတြ လံုျခံဳေရး ေနရာယူထားၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဒီလိုအဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးဟာ ေကာင္းခါးေဒသမွာမျဖစ္ဖူးဘဲ အခုမွေပၚလာခဲ့တာပါ။

အမႈျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေဒသခံ တစ္ခ်ဳိ႕ကို သံသယျဖစ္ေနတာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြထဲမွာ အခင္းျဖစ္စဥ္နဲ႔ ေပ ၇ဝ ခန္႔ေဝးတဲ့ ေနအိမ္ကို အဲဒီေန႔မွာ လာေရာက္ ေနထိုင္သူႏွစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ ေနအိမ္ပိုင္ရွင္ရဲ႕သားနဲ႔ သူနဲ႔ အတူပါလာတဲ့ လူတစ္ဦးကို သံသယရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ကနဦးစစ္ေဆးမႈ အပိုင္းကို ၾကည့္ရင္ စစ္ေဆးခံရသူ ပ်မ္းမွ် ၄ဝ ဦးမွာ ၃ဝ ဦးက တပ္မေတာ္သားေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

(၄)

ျဖစ္စဥ္မွာ တပ္မေတာ္ကို ေဒသခံေတြ သံသယျဖစ္တာ အျပစ္ေျပာလို႔မရပါဘူး။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလထဲမွာ ျမန္မာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (Women's League Burma) က အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ WLB ဟာ တိုင္းရင္းသူ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕အစည္း ၁၃ ဖြဲ႕နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အဖြဲ႕ျဖစ္ပါတယ္။

If they had hope, they would speak လို႔ ေခါင္းစဥ္ေပးထားတဲ့ အဲဒီအစီရင္ခံစာမွာ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ တပ္မေတာ္က လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတဲ့ လိင္ပိုင္း ဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ေတြနဲ႔ အုပ္စုဖြဲ႕ အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈေတြကို ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

WLB ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးခ်ိန္ကေန ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလအထိ သံုးႏွစ္ေက်ာ္ကာလမွာ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ျဖစ္စဥ္ ၁ဝ၄ မႈရွိခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္အမ်ားစုဟာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ထိုးစစ္ဆင္မႈေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ ေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီနဲ႔ ဇြန္လအတြင္းမွာတင္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ပတ္သက္ေနတဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ျဖစ္စဥ္ အစီရင္ခံမႈေတြ WLB က ဆက္ရခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ အခ်ိန္ ေျခာက္လအတြင္း တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ အုပ္စုဖြဲ႕ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရမႈ (gang-rape) ျဖစ္စဥ္ ၁၄ ခုရွိတယ္လို႔ WLB အစီရင္ခံစာမွာ ေျပာထားပါတယ္။

သူတို႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားခ်က္ေတြအရ တပ္မေတာ္ရဲ႕ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈခံရတဲ့ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြထဲမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ ကယားျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တို႔ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္ကလြဲၿပီး က်န္တဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း၊ ကယားျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တို႔မွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္အထိ ဆက္ျဖစ္ေနတယ္လို႔ WLB က ဆိုပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိ မွန္သလဲကေတာ့ ဆန္းစစ္ရမွာပါ။

(၅)

ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ ကိစၥမွာ တပ္မေတာ္ ပါဝင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မပါဝင္သည္ျဖစ္ေစ အမႈမွန္ ေပၚေပါက္ဖို႔နဲ႔ ဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေရးတႀကီး လိုပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူက ေက်နပ္ႏိုင္တဲ့ အေျဖျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးပါပဲ။

အကယ္၍ ျဖစ္စဥ္မွာ တပ္မေတာ္ပါဝင္ ပတ္သက္ေနတယ္ ဆိုရင္ ဥပေဒ အတိုင္း မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆံုးျဖတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။

၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အခန္း(၆) တရားစီရင္းေရးက႑ပုဒ္မ ၂၉၃ (ခ)မွာ “စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တရား႐ံုးကို ဖြဲ႕စည္းခြင့္” ျပဳထားၿပီး ပုဒ္မ ၃၁၉ မွာ “ပုဒ္မ ၂၉၃ ပုဒ္မခြဲ (ခ)အရ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တရား႐ံုးမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ အျခားဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္း၍ တပ္မေတာ္သားမ်ားအတြက္ တရားစီရင္ရမည္” လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း (၇) တပ္မေတာ္က႑ ပုဒ္မ ၃၄၃ မွာ “စစ္ဘက္တရားစီရင္ရာတြင္ (က) တပ္မေတာ္သားမ်ားအတြက္ အဖြဲ႕ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ တစ္ဦးတည္းျဖစ္ေစ ဥပေဒႏွင့္အညီ စီရင္ႏိုင္သည္၊ (ခ) တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၏ အဆံုးအျဖတ္သည္ အၿပီးအျပတ္ျဖစ္သည္” လို႔ ဆိုထားပါတယ္။

ဒီအခ်က္ေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ တပ္မေတာ္သားေတြ က်ဴးလြန္တဲ့ ျပစ္မႈေတြ ကို အရပ္ဘက္ ဥပေဒနဲ႔ စီရင္ဖို႔ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစပါတယ္။ တပ္မေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အမႈအခင္းေတြကို တိုက္႐ိုက္ မဟုတ္ေတာင္ သြယ္ဝိုက္ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ တပ္မေတာ္က အၿပီးအျပတ္ စီရင္ပိုင္ခြင့္ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာျဖစ္ေနပါတယ္။

တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရမႈေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ေတြကလည္း ဒီအခ်က္ဟာ အဟန္႔အတား ျဖစ္တဲ့ အခ်က္တစ္ခုအျဖစ္ ျမင္ပါတယ္။

ေသခ်ာတဲ့ အခ်က္တစ္ခုက ကခ်င္ဆရာမ ႏွစ္ဦးကိစၥမွာ အစိုးရ တင္မကဘဲ တပ္မေတာ္မွာပါ တာဝန္ရွိပါတယ္။ ေက်နပ္တဲ့ ေျဖရွင္းမႈကို ထုတ္ျပန္ရမွာပါ။ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ တိုင္းရင္းသူေတြ အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရတာေတြက အစဥ္အလာလို ျဖစ္ေနပါတယ္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း လံုထိန္းေတြက ေက်ာင္းသူေတြကို အဓမၼ ျပဳက်င့္တယ္ဆိုတဲ့ ေကာလဟာလေတြေၾကာင့္ အဲဒီ မေက်နပ္ခ်က္ေတြက ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုကို ပိုအားေကာင္း ေစခဲ့ပါတယ္။

အခုျဖစ္စဥ္မွာ ကခ်င္တိုင္းရင္းသူ ႏွစ္ဦးဟာ ဆရာမေတြပါ။ မိတကြဲ၊ ဖတကြဲ၊ ေငြမရွိတဲ့ဘဝနဲ႔ ေက်းလက္မွာလာၿပီး ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးသူေတြရဲ႕ ပညာေရးအတြက္ လုပ္ကိုင္ေပးေနသူပါ။ သူတို႔အတြက္ တရားမွ်တမႈ၊ မွန္ကန္မွ်တတဲ့ တရားစီရင္ေရး လိုပါတယ္။

(၆)

တပ္မေတာ္ကို ေျပာဆိုၾကတာ ရွိပါတယ္။ တစ္ခုက ကေလးစစ္သားေတြ ကိစၥပါ။ ေနာက္တစ္ခုက စစ္ဆင္ေရး နယ္ေျမေတြမွာ က်ဴးလြန္တယ္လို႔ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ တိုင္းရင္းသူေတြအေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ကေလးစစ္သားကိစၥကို တပ္မေတာ္ဘက္က ဝန္ခံထားၿပီး ျပန္လႊတ္ေပးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း အခုဆိုရင္ ေဝဖန္ ျပစ္တင္တာေတြ ေလ်ာ့က်လာေနပါတယ္။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္စဥ္ေတြကိုေတာ့ ဝန္ခံေျပာဆိုျခင္း မရွိပါဘူး။ အမ်ဳိးသမီး တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းေတြကေတာ့ ဒီလိုျဖစ္စဥ္မ်ဳိးေတြ ရွိတယ္ဆိုၿပီး သက္ေသအေထာက္အထားေတြနဲ႔ ေျပာဆိုၾကပါတယ္။

အခု ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး ကိစၥဟာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔လည္း သက္ဆိုင္ေနပါတယ္။ အကယ္၍ ျဖစ္စဥ္မွာ တပ္မေတာ္သားေတြ ပါဝင္ေနတယ္ဆိုရင္ ထိေရာက္တဲ့ အေရးယ ူအျပစ္ေပးမႈ လုပ္ရပါမယ္။ ဒါဟာ ကခ်င္တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘဲ တိုင္းရင္းသား အားလံုးနဲ႔ သက္ဆိုင္ေနတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။

မပါဘူးဆိုလဲ ယံုၾကည္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ ခိုင္မာတဲ့ သက္ေသ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ က်ဴးလြန္သူကို ရေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ရပါမယ္။ ယုတၱိတန္တဲ့ အေျဖမ်ဳိးရေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ ေပးရပါမယ္။ ဘယ္သူလုပ္လုပ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူရပါမယ္။

ျပည္သူေတြ ေက်နပ္ေလာက္တဲ့ အေျဖမဟုတ္ဘဲ ေလွ်ာခ်သြားတဲ့ ကိုပါႀကီးအမႈလို မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ လက္နက္လုေျပးလို႔ ေသနတ္မွန္ၿပီး ေသဆံုးခဲ့ ရတယ္ဆိုတဲ့ ကိုပါႀကီး အမႈအတြက္ အေျဖဟာ ျပည္သူေတြအတြက္ ယုတိၱတန္တဲ့ အေျဖ မဟုတ္ပါဘူး။

ႏိုင္ငံျခားသူေတြကို အဓမၼျပဳက်င့္သူကို ေထာင္ဒဏ္ ၄၃ ႏွစ္၊ အဓမၼျပဳက်င့္ဖို႔ ႀကိဳးစားသူကို ေထာင္ဒဏ္ တစ္သက္ကြ်န္းခ်ခဲ့တဲ့ အမႈျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရတာက ပိုႀကီးပါတယ္။ ဘယ္သူ က်ဴးလြန္သည္ျဖစ္ေစ တရားခံကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ အစိုးရမွာေရာ၊ တပ္မေတာ္မွာပါ တာဝန္ရွိပါတယ္။

အေရးႀကီးဆံုးက ထုတ္ေပးတဲ့ အေျဖဟာ ယုတိၱတန္တဲ့အေျဖ ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။

------------------------------------------------------------------------------------

◘ ေသဆုံးသြားသည့္ ဆရာမႏွစ္ဦးအား ရင္ခြဲစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ မူဆယ္ၿမိဳ႕ ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံႀကီး၏ ေဆးစစ္ခ်က္အေျဖ

• မေခါန္နန္စင္ (ကခ်င္တိုင္းရင္းသူ၊ အသက္ ၂၀၊ ဘာသာေရးဆရာမ)

စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခ်က္မွာ အမ်ဳိးသမီးအဂၤါတြင္ လတ္တေလာ ထိုးသြင္းထားသည့္ လကၡဏာရွိၿပီး မ်က္ႏွာတြင္ ထိုးသြင္းဒဏ္ရာမ်ားေၾကာင့္ ေသြးထြက္လြန္၍ ေသဆုံး။

• မရန္လုရာ (ကခ်င္အမ်ဳိးသမီး၊ အသက္ ၂၀၊ ဘာသာေရးဆရာမ)

စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခ်က္မွာ အဆုတ္၊ အသည္း၊ ၀မ္းေခါင္းႏွင့္ ရင္ေခါင္းၾကားရွိ အေျမႇးပါးေပါက္ျပဲ ေသြးထြက္လြန္၍ ေသဆုံး။

◘ အခင္းျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေနအိမ္ တည္ရွိရာႏွင့္ ပထ၀ီ အေနအထား

အခင္းျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေနရာမွာ မူဆယ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ၁၀ မိုင္ခန္႔အကြာ ေကာင္းခါးေက်းရြာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေကာင္းခါးေက်းရြာသည္ နမ့္ေတာင္းႏွင့္ မုံးေပၚၿမိဳ႕သို႔ ဆက္သြယ္ ေဖာက္လုပ္ထားေသာ ကားလမ္းေဘး၌ တည္ရွိသည္။

ဆရာမႏွစ္ဦး ေနထိုင္သည့္ ေနအိမ္မွာ ေကာင္းခါးေက်းရြာရွိ ေနအိမ္မ်ား ပတ္ပတ္လည္ ၀န္းရံထားၿပီး ခ်ဳိင့္၀ွမ္းသဖြယ္ ျဖစ္ေနသည္။ အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ ေနအိမ္ အနီး၀န္းက်င္တြင္ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း ဘုရားေက်ာင္းရွိၿပီး အနီးဆုံး ေပ ၇၀ ခန္႔တြင္ ေနအိမ္တစ္လုံးႏွင့္ ေပ ၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ အကြာတြင္လည္း ေဒသခံေက်းရြာမွ ေနအိမ္အခ်ဳိ႕ ရွိသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။

ခမရ ၅၀၃ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္း နားေနသည့္ ေနအိမ္မ်ားမွာ နမ့္ေတာင္းႏွင့္ မုံးေပၚ ကားလမ္းတြင္ တည္ရွိၿပီး အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ ေနရာ၏ ေျမာက္ဘက္၊ ကားလမ္းနံေဘး ေပ ၂၀၀ ၀န္းက်င္ အကြာအေ၀း ရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။

ေကာင္းခါးေက်းရြာတြင္ အိမ္ေျခ (၃၀) ၀န္းက်င္ ရွိၿပီး ခရစ္ယာန္ ကခ်င္အသင္းသား လူဦးေရ ၁၂၀ မွ ၁၃၀ ၾကားရွိေၾကာင္း ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္ အဖြဲ႕၏ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။

◘ ဆရာမႏွစ္ဦး စာသင္ၾကားေပးေနသည့္ ေက်ာင္း၏ သမိုင္း

ဆရာမႏွစ္ဦး စာသင္ၾကားေနေသာ ေက်ာင္းသည္ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (KBC) ၏ ကိုယ္ထူကိုယ္ထေက်ာင္း ျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာင္းစတင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ယခင္က ေကာင္းခါးေက်းရြာတြင္ ေက်ာင္းမရွိခဲ့ပါ။ နမ့္ေတာင္းႏွင့္ ေကာင္းခါးေက်းရြာသည္ သံုးမိုင္ခန္႔ ကြာေ၀းသည္။ နမ့္ေတာင္းေက်းရြာရွိေက်ာင္းသို႔ သြားေရာက္ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္သည့္ ဆင္းရဲခ်ဳိ႕တဲ့သည့္ သူမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး အဆိုပါေက်ာင္းအား တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဆရာမႏွစ္ဦး သင္ၾကားေပးေနသည့္ ေကာင္းခါးေက်းရြာေက်ာင္းမွာ ဒုတိယတန္းအထိသာ ပညာသင္ၾကားႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ ၂၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး တတိယတန္းေရာက္လွ်င္ နမ့္ေတာင္းေက်ာင္းသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းၾကရသည္။ ကခ်င္တိုင္းရင္းသူ လုပ္အားေပး ဆရာမႏွစ္ဦးမွာ ေကာင္းခါးေက်းရြာႏွင့္ ေက်ာင္းသို႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ေမလဆန္းပိုင္းက စတင္ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ေစလႊတ္ထားသည့္ ဘာသာေရးဆရာမႏွစ္ဦး ျဖစ္သည္။

ကခ်င္ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္တြင္ ယင္းကဲ့သို႔ ပညာေရးဒါန လုပ္အားျပဳသူ ဆရာ၊ ဆရာမ ၅၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး ေ၀းလံေခါင္သီသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ ပညာေရး လိုအပ္ခ်က္အရ လုပ္အားဒါန ျပဳလုပ္သည့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကို ေစလႊတ္ကာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေစေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ ေစလႊတ္ရာတြင္ ေနရာေဒသတစ္ခုအား တစ္ႏွစ္သာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရၿပီး တစ္ႏွစ္ျပည့္ၿပီးပါက အျခားေနရာေဒသသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေစေၾကာင္း သိရသည္။ ေကာင္းခါးေက်းရြာရွိ ေဒသခံ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား အမ်ားစုသည္ ၾကံ၊ ေျပာင္း သီးႏွံမ်ားကို အဓိကစိုက္ပ်ဳိးကာ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳၾကသည္။

◘ ကခ်င္ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ လုပ္အားေပး ဆရာမႏွစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည့္ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေျပာၾကားခ်က္မ်ား

• အခင္းျဖစ္ပြားရာ ေနရာအနီးရွိ ေဒသခံမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္

- ေဒၚခြန္မိုင္ (ေကာင္းခါးေက်းရြာ အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ ေနရာႏွင့္ ေပ ၇၀ အနီး၀န္းက်င္ ေနအိမ္မွ) ၏ ေျပာၾကားခ်က္

ဒီမွာ ျဖစ္တ့ဲညက အေဒၚရဲ႕သားနဲ႔ သူ႔မိန္းမက သူတို႔ဆီမွာ တပ္မေတာ္သားေတြလာလို႔ အိပ္စရာမရွိလို႔ အေဒၚအိမ္မွာ လာအိပ္တယ္။ အေဒၚသားေဘးမွာ သူ႔သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ အိပ္ေသးတယ္။ အဲ့ဒီတစ္ေယာက္က ေဟာက္ေတာ့ သူအိပ္မရဘူး ျဖစ္ေနတယ္ ထင္တယ္။ အဲ့အခ်ိန္မွာ မိန္းကေလးေအာ္သံ ၾကားလိုက္တယ္။ ၾကားတဲ့အခ်ိန္မွာ အေဒၚကို ႏိႈးတယ္။ မိန္းကေလးငိုသံနဲ႔ ပါးစပ္ကို ပိတ္ထားၿပီး လည္ပင္းကို ညႇစ္ထားသလို အသံၾကားလိုက္တယ္လို႔ ေျပာၿပီးႏႈိးတယ္။ ထၾကည့္ရေအာင္လို႔ ေျပာလို႔ အေဒၚလည္း ထလိုက္တယ္။ အေဒၚရယ္၊ သားရယ္၊ သမီးရယ္ သုံးေယာက္ထလာၿပီး ဆရာမတို႔ေနတဲ့ အိမ္နားကို ေရာက္လာၿပီး ဆရာမ၊ ဆရာမဆိုၿပီး ေအာ္ေခၚလိုက္တယ္။ ဘာသံမွလည္း မၾကားဘူး။ မီးေတြကလည္း မွိတ္ထားတယ္။ ဘုရားေက်ာင္းေထာင့္နားမွာလည္း မီးလင္းေနတယ္။ အိမ္သာမွာလည္း မီးလင္းေနတယ္။ အဲဒါနဲ႔ အၾကားမွားတာပဲဆိုၿပီး အိမ္နားကို ကပ္လာတယ္။ တံခါးကို သုံးခါေခါက္ၿပီး ဆရာမ၊ ဆရာမဆိုၿပီး ေခၚေတာ့လည္း ဘာသံမွမၾကားဘူး။ တိတ္ဆိတ္ေနတယ္။ တံခါးကို ထပ္ေခါက္ၿပီး ႏိႈးေပမယ့္ အိပ္ေပ်ာ္ေနမွာပါ။ ဒီေန႔ ဒီကို လာမအိပ္ေလာက္ဘူး ထင္ေနတာ။ စိတ္ထဲမွာေတာ့ တစ္ခုခုေတာ့ ထူးေနၿပီလို႔ ထင္မိပါတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ဇေ၀ဇ၀ါနဲ႔ မိသားစုလိုက္ အိမ္ကို ျပန္လာတယ္။ ျပန္သြားၿပီး ေနာက္ပိုင္းလည္း ဘာမွ ထပ္မၾကားရေတာ့ဘူး။

- ေဒၚနန္႔ဆိက္ (ေကာင္းခါးေက်းရြာ စာသင္ေက်ာင္း ေကာ္မတီ၀င္၊ ဘုရားေက်ာင္းေကာ္မတီ၀င္ အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ ေနအိမ္ႏွင့္ ေပ ၁၀၀ ၀န္းက်င္မွ) ၏ ေျပာၾကားခ်က္

ကြၽန္မက သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကို အမ်ဳိးအရင္းေတြလို အနီးကပ္ ၾကည့္႐ႈေနသူပါ။ သူတို႔ ဘယ္သြားတယ္။ ညသန္းေခါင္အထိ လည္လို႔ရွိရင္ ကြၽန္မကို လာေျပာတယ္။ ရြာက ကေလးေတြလည္း ည ၁၀ နာရီ ေက်ာ္လို႔ရွိရင္ အိမ္ျပန္ခိုင္းတယ္။ ဆရာမေတြလည္း ေကာင္းေကာင္းအိပ္ဖို႔၊ တံခါးေတြလည္း ေသခ်ာပိတ္ဖို႔ ေျပာတယ္။ မနက္ဆိုရင္လည္း ကြၽန္မအိမ္ကေန လွမ္းၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဆရာမေတြထၿပီး၊ မီးဖိုေခ်ာင္မွာ မီးခိုးထြက္ၿပီလားဆိုၿပီး အျမဲၾကည့္ျဖစ္တယ္။

အဲဒီျဖစ္တဲ့ မနက္ပိုင္းမွာ ၈ နာရီ ခြဲေနၿပီ ဆိုေတာ့ ကေလးေတြလည္း ေက်ာင္းမွာဆုံေနၿပီ။ ၿပီးေတာ့ အျမဲတမ္းလည္း ေက်ာင္းသြားရင္ အိမ္ေရွ႕က ျဖတ္သြားတယ္။ ဒီမနက္ ဆရာမေတြ အိမ္ေရွ႕ကျဖတ္ၿပီး ေက်ာင္းသြားတာလည္း မေတြ႕ဘူး။ မီးဖိုေခ်ာင္မွာ မီးခိုးလည္း မထြက္ဘူး။ မေန႔ညက ဘယ္သြားၾကလဲ။ တစ္ေနရာမွာ အိပ္တာလားဆိုၿပီး စိတ္ထဲမွာ ထင္ေနတာ။ အဲဒါနဲ႔ အိမ္ကေန ထြက္လာၿပီး ဆရာမေတြေနတဲ့အိမ္ကို သြားၾကည့္တယ္။ ပထမ မီးဖိုေခ်ာင္ထဲ ၀င္ၾကည့္ေတာ့ မီးမရွိဘူး။ သူတို႔အိပ္တဲ့ အခန္းတံခါးကလည္း ပိတ္ထားတယ္။ ကြၽန္မကလည္း ဒီကေလးမေလးေတြ အခုထိ အိပ္ေနတုန္းပဲလား ဆိုၿပီး တစ္ေယာက္တည္းေျပာတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ အိပ္ခန္းထဲကို ၀င္အသြားမွာ ဆရာမ ႏွစ္ေယာက္လုံး ေသြးေတြနဲ႔ ေတြ႔ရတာပဲ။ အဲ့ဒါနဲ႔ ကြၽန္မလည္း အိမ္အျပင္ထြက္ၿပီး ရြာသားေတြ လာၾကပါဦး ဆရာမႏွစ္ေယာက္ ဘာျဖစ္တာလဲ မသိဘူးဆိုၿပီး ေအာ္ေခၚမိတယ္။

အဲဒီမျဖစ္ခင္ မနက္ပိုင္းက ေက်ာင္းသားေတြကို နမ့္ေတာင္းမွာ ကာကြယ္ေဆး သြားထိုးဖို႔ ေခၚသြားတယ္။ ညေနက အေဒၚအိမ္မွာ ၾကံခြာေသးတယ္။ ကြၽန္မ ၿခံကေန ျပန္ေတာ့ ရြာရဲ႕ ဆယ္အိမ္မွဴးရဲ႕ အိမ္မွာ ကေလး ေမြးေန႔ရွိလို႔ သြားၾကေသးတယ္။ ၁၀ နာရီေလာက္မွ သူတို႔ အိပ္တဲ့ အိမ္ကို ျပန္ေရာက္ၾကတယ္ ထင္ပါတယ္။ အရင္တုန္းကလည္း အျပင္သြားတာေတြ၊ ဘာေတြ မရွိဘူး။ ေစ်းသြားခ်င္လည္း ေျပာသြားတယ္။

ေက်ာင္းဖြင့္တာက ၈-၉ ႏွစ္ရွိၿပီ။ အရင္တုန္းက ဆရာမေတြလည္း ဒီမွာပဲ ေနတယ္။ အရင္ကအိမ္က ဒီေလာက္လည္း မေကာင္းသလို သိပ္လည္း မလုံျခံဳဘူး။ အရင္က တပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းေတြလည္း အျမဲတမ္း ဒီမွာ မေနဘူး။ ရြာမွာ စစ္ေၾကာင္းေတြ ျဖတ္သြားျဖတ္လာ ရွိတယ္။ ရြာမွာ နားမယ္ဆိုရင္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို ဒီမွာ မအိပ္ခိုင္းဘူး။ အိမ္မွာပဲ ေခၚအိပ္တယ္။ အဲ့ေနညက သူတို႔ႏွစ္ေယာက္လည္း ကေလးေမြးေန႔ သြားတယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္မလည္း လာမေခၚျဖစ္ဘူး။ ရြာကို စစ္ေၾကာင္း ေရာက္တာလည္း အဲ့ဒီျဖစ္တဲ့ေနမွာပဲ ေရာက္လာတယ္။ အရင္ရက္က မရွိဘူး။ အရင္ေန႔က သူတို႔က ျဖတ္သြား႐ုံေလာက္ပဲ ညအိပ္မနားၾကဘူး။ ၁၉ ရက္ မနက္ပိုင္း ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ညအိပ္ၾကတယ္။ အဲ့ညမွာ အခုလို ျဖစ္ပ်က္သြားတာပဲ။

- အခင္းျဖစ္ပြားခ်ိန္ ေရာက္ရွိေနေသာ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းမွ ဗ်ဴဟာမွဴး၏ ေျပာၾကားခ်က္

ဆရာမႏွစ္ဦး ေသဆုံးမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရဲမွဴးကိုသာ ေမးျမန္းရန္၊ ၎အေနနဲ႔ ၀န္ထမ္းျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ထင္ရာျမင္ရာ ေျပာျပ၍ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ယခု အမႈကိုလည္း ၎တို႔အေနျဖင့္ အမႈမွန္ အျမန္ဆုံး ေပၚေပါက္ေစခ်င္ေၾကာင္း၊ အမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရဲေဘာ္မ်ားကို ရဲမွဴးက ေခၚယူ မစစ္ေဆးမီကတည္းက ၎အေနျဖင့္ စစ္ေၾကာင္းရွိ ရဲေဘာ္မ်ားကို ခႏၶာကိုယ္ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ေျဖဆိုခဲ့သည္။
EMG