ျမန္မာျပည္မွာ ခိုလံႈခဲ့ဖူးသည့္ ရဟန္းတပါး

အရွင္အာနႏၵာ (ဝဲအစြန္) သည္ ျမန္မာကဗ်ာႏွင့္ ျမန္မာ့ဂီတကို ျပင္ပကမ႓ာက သိရန္ အထူးၾကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့သည္
ကဗ်ာ ဆရာ၊ ရဟန္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပည္ပတြင္ ေနထိုင္ရသူတဦးျဖစ္ေသာ ဖရက္ဒရစ္ လက္စ္တစ္ဂ္ (Friedrich Lusting) သည္ သူ၏ ေမြးစားႏိုင္ငံ ျမန္မာျပည္မွ ၿပိဳင္ဘက္ကင္းသည့္ အသိအျမင္ကို ႀကိဳးစားေလ့လာ ဆည္းပူးႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ သူ႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံျခားသား ရဟန္းေတာ္ “အရွင္အာနႏၵာ” ဟု သိၾကသည္။

ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္သို႔သြား၍ အသက္အရြယ္ ႀကီးရင့္ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားကို ေမးၾကည့္လွ်င္ သူ႔ကို သိၾကပါလိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံျခားသား ရဟန္းေတာ္ အရွင္အာနႏၵာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ သီတင္းသံုးသြားခဲ့ၿပီး အာဏာရွင္ ဦးေနဝင္းက အရွင္အာနႏၵာကို ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္တြင္ သီတင္းသံုးခြင့္ ျပဳခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ လူသိမ်ားသူလည္း ျဖစ္ပါသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားကဲ့သို႔ ေဝးလံသည့္ ေနရာတြင္ပင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ ကက္သလစ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး တပါးကို Friedrich Lusting အေၾကာင္း ေမးၾကည့္သည့္အခါ “ဟုတ္တယ္။ လက္စ္တစ္ဂ္၊ သူ႔ကို ရန္ကုန္မွာ မၾကာခဏ ေတြ႕ခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာဘြဲ႕ေတာ္က အရွင္အာနႏၵာ” ဟု က်မကို ေျပာျပသည္။

ဗုဒၶဘာသာကို အလြန္ၾကည္ညိဳ ကိုင္း႐ိႈင္းသူျဖစ္ေသာ အရွင္အာနႏၵာသည္ အဂၤလိပ္စကားေျပာသည့္ ပရိသတ္မ်ားအတြက္ ျမန္မာကဗ်ာႏွင့္ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ေတးဂီတကို ျဖန္႔ေဝႏိုင္ေရးအတြက္ အထူး အားထုတ္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္အခါ သူ၏ အ႐ိုးျပာမ်ားကို သုသာန္သို႔ မေျပာင္းေရႊ႕မီအခ်ိန္တြင္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္အနီးရွိ မိုးညွင္းေက်ာင္းတိုက္တြင္ သိမ္းဆည္းထားခဲ့သည္။

အရွင္အာနႏၵာသည္ ေဝးေျမရပ္ျခားသို႔ တရားဓမၼ အလင္းေရာင္ကို ရွာေဖြရန္သက္သက္အတြက္ စိတ္အား ထက္သန္စြာျဖင့္ ေရာက္ရွိလာေသာ အေနာက္တိုင္းသားတဦး မဟုတ္ပါ။ ေျပာရလွ်င္ မယံုႏိုင္စရာလည္း ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အရွင္အာနႏၵာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံေရးခိုလံႈရန္ ေရာက္ရွိလာသူ ျဖစ္ပါသည္။

၁၉၄၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွတဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဖရက္ဒရစ္ လက္စ္တစ္ဂ္ ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီး ထိုစဥ္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ဦးႏုက သူ႔ကို ႏိုင္ငံေရးခိုလံႈခြင့္ ေပးခဲ့သည္။ ယင္းမတိုင္မီ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ဆယ္စုႏွစ္ ၁ ခုေက်ာ္ ေနထိုင္ခဲ့ရသည္။ သူ၏ ဇာတိႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ အက္စ္တိုးနီးယား ႏိုင္ငံသည္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ လက္ေအာက္သို႔ ေရာက္ရွိသြားသည့္အတြက္ သူ၏ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္က တရားမဝင္ေတာ့၍ ျဖစ္ပါသည္။

ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို ျပင္းထန္စြာ ဆန္႔က်င္သူ တေယာက္ျဖစ္ေသာ ဖရက္ဒရစ္ လက္စ္တစ္ဂ္က ႐ုရွားႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ကို ကိုင္ေဆာင္မည့္အစား ႏိုင္ငံမဲ့ တေယာက္အျဖစ္ ခံယူရန္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း၏ စစ္အစိုးရ အာဏာရရွိလာသည့္အခါ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားကို ထြက္ခြာသြားရန္ ဖိအားေပးခဲ့ေသာ္လည္း ထူးျခားစြာပင္ အရွင္အာနႏၵာကို သီတင္းသံုးခြင့္ ျပဳခဲ့သည္။ သူ၏ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္႔က်င္ေရး ရပ္တည္ခ်က္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္းက သေဘာက်ႏွစ္ၿခိဳက္ၿပီး အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝသည့္ သတင္းစာမ်ားျဖစ္ေသာ The Working People’s Daily ႏွင့္ The Guardian တို႔တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္႔က်င္ေရး ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေပးရန္ ေမတၲာရပ္ခဲ့ရာ သူကလည္း ေက်ေက်နပ္နပ္ႏွင့္ ၁၀ ႏွစ္မွ် ေရးသားေပးခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ စစ္တပ္က နာဂေတာင္တန္းမ်ား ကဲ့သို႔ေသာ ကန္႔သတ္ထားသည့္ ေနရာမ်ား အပါအဝင္ မည္သည့္ေနရာသို႔မဆို သူ႔ကို သြားေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ “က်ဳပ္လုပ္ခဲ့တာေတြအတြက္ ဝမ္းမနည္းဘူး။ က်ဳပ္ အားလံုးကို လိပ္ျပာသန္႔သန္႔နဲ႔ ေရးခဲ့တယ္” ဟု အရွင္ အာနႏၵာက ႏိုင္ငံျခားသား စာနယ္ဇင္းသမားတဦးကို ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေျပာျပခဲ့သည္။

ဖရက္ဒရစ္ လက္စ္တစ္ဂ္၏ ဇာတိ ဥေရာပ ေျမာက္ပိုင္းမွ ႏိုင္ငံငယ္ေလး တခုျဖစ္ေသာ အက္စ္တိုးနီးယား၏ ကံၾကမၼာသည္ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္မ်ား၏ ဝါးမ်ိဳမႈေၾကာင့္ ဆိုးဝါးခဲ့ရၿပီး ၁ သန္းမွ်ရွိေသာ လူဦးေရ၏ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္း ခံရျခင္း သို႔မဟုတ္ သတ္ျဖတ္ခံရျခင္း၊ ႐ုရွားမွ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္ခံရျခင္း သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို႔ ထြက္ေျပးရျခင္းမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ အဆိုပါ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္႔က်င္ေရး ေဆာင္းပါးမ်ားကို ဖရက္ဒရစ္လက္စ္တစ္ဂ္ ေက်ေက်နပ္နပ္ ေရးသားခဲ့ျခင္း မဟုတ္လွ်င္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

ၾကည့္ရသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သူ႔အတြက္ ခိုလံႈရာတခု ေတြ႕ခဲ့ပံုရပါသည္။ သူ႔ကို ေနထိုင္ခြင့္ ေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္သာ မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အလွအပကို ေလးေလးနက္နက္ ၿငိတြယ္သြားခဲ့ပါသည္။ ဗုဒၶ၏ တရားမ်ားကို အထူးၾကည္ညိဳ သက္ဝင္သူ ျဖစ္ေသာ္လည္း သူ၏ အမွန္တကယ္ စိတ္အားထက္သန္မႈမွာ ျမန္မာကဗ်ာ ျဖစ္သည္။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကဗ်ာကို အျမတ္ႏိုးဆံုး ျဖစ္သည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုဖူးသည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ Lilac စာေပပညာရွင္ ကဗ်ာဆရာဆုကို ရရွိခဲ့သည္။

The Working People’s Daily ႏွင့္ The Guardian သတင္းစာ၊ The Guardian မဂၢဇင္းတို႔တြင္ အရွင္အာနႏၵာ ေရးသားခဲ့ေသာ ကဗ်ာမ်ားထဲမွာ လက္ေရြးစင္ကဗ်ာ ၅၀ ကို စာအုပ္အျဖစ္ ထုတ္ေဝခဲ့ရာတြင္ အရပ္ဘက္ ဝန္ထမ္းေဟာင္းတဦး ျဖစ္သည့္ ဦးခင္စိုးက “က်ေနာ္ သူ႔ကဗ်ာေတြကို ႀကိဳက္လာရတာက ကဗ်ာေတြမွာ သူက ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈကို အလြန္ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ့အေၾကာင္း အၿမဲတမ္း ေဖာ္ျပေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ကဗ်ာေတြကို ဂႏၳဝင္ဟန္နဲ႔ ေရးသားၿပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ကာရန္ေတြနဲ႔ စကားလံုး၊ စာပိုဒ္ဖြဲ႕စည္းပံုေတြက ျပစ္ခ်က္ကင္းတယ္။ သူေရးတဲ့ စာေတြမွာ လူေတြ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္လာေစဖို႔၊ ပိုၿပီး သနားၾကင္နာဖို႔၊ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ဖို႔နဲ႔ ေတြးေတာဆင္ျခင္ဖို႔ေတြ အၿမဲတမ္း ပါပါတယ္” ဟု နိဒါန္းအမွာစာ ေရးသားခဲ့သည္။

“ငါခ်စ္တယ္ “

ဒီေျမနဲ႔ စုဖြဲ႕ေနတဲ့တိမ္ေတြ၊

ေလမွာလြင့္ေနတဲ့ အလံေတြနဲ႔

သူစိမ္းေတြကို ဝမ္းေျမာက္စြာ လက္ကမ္းတတ္တဲ့

သေဘာထားျမတ္တဲ့ သူေတြကို …”ဟု “က်ေနာ္ တို႔ခ်စ္ေသာေျမမွ” အမည္ရွိ ကဗ်ာတြင္ သူက ေရးသားခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္၊ ပုဂံေဒသႏွင့္ ဧရာဝတီျမစ္ ကဲ့သို႔ေသာ အမ်ားအာ႐ံု စိုက္ခံရသည့္ အထိမ္းအမွတ္ေနရာ အေျမာက္အျမား ရွိေသာ္လည္း အရွင္အာနႏၵာ၏ ကဗ်ာမ်ားသည္ ရဲရင့္ျခင္း၊ သူ၏ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ စိတ္ဆင္းရဲမႈႏွင့္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈမ်ားကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ျပျခင္း၊ သူႀကိဳက္ႏွစ္သက္ျခင္း မႀကိဳက္ႏွစ္သက္ျခင္းမ်ားႏွင့္ သူ၏ျပင္းထန္သည့္ စိတ္ဆႏၵမ်ားအေၾကာင္း ျဖစ္သည္။

“ဒီအဇၩတၲ လံႈ႔ေဆာ္မႈ”၊ “ႏွစ္သက္ျခင္းမ်ားႏွင့္ မႏွစ္သက္ျခင္းမ်ား”၊ “အသစ္မ်ားကို လက္ခံလိုစိတ္” ႏွင့္ “အတက္ႏွင့္ အက်မ်ား” အစရွိသည့္ သူ၏ ကဗ်ာတခ်ိဳ႕မွ ေခါင္းစဥ္မ်ားက ယင္းအခ်က္ကို ေဖာ္ျပေနၾကသည္။”အလိုဆႏၵကို ျပက္ရယ္ျပဳျခင္း” အမည္ရွိ ကဗ်ာတြင္ သူက -

“အတြင္းသေဘာက ယိမ္းယိုင္ႏိုင္တယ္။

နားေထာင္သူတိုင္း အမွန္ကိုမၾကားဘူး။

အကယ္၍ တေယာက္က ၿခိဳးၿခံတင္းက်ပ္စြာ ေနထိုင္ဖို႔ ဆႏၵရွိရင္ခြန္အား ၿမဲၿမံခိုင္မာေအာင္ ႀကိဳးစားမွျဖစ္မယ္” ဟု ေရးသားခဲ့သည္။

ေလာကီႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ စိတ္ခံစားမႈမ်ား ပိုင္ဆိုင္ထားရျခင္းအတြက္ ရွက္စရာအေၾကာင္း မရွိဟု သူကျမင္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၏ လမ္းစဥ္အတိုင္း ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ႏိုင္လွ်င္ ထိုအေတြ႕အႀကံဳက ပိုမို ခြန္အားရွိလာေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးလိမ့္မည္ ဆိုသည္မွာ သူေပးခ်င္သည့္ သတင္းစကားျဖစ္သည္။ အေရးအႀကီးဆံုး အရာမ်ားမွာ တရား႐ႈမွတ္ျခင္း၊ ေန႔စဥ္ဘဝတြင္ ကပ္ၿငိျခင္းမွ ေရွာင္ရွားျခင္းႏွင့္ ဗုဒၶဘုရား၏ အဆံုးအမမ်ားအတိုင္း လိုက္နာျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္ဟု သူကယူဆသည္။

အရွင္အာနႏၵာ ျဖစ္လာမည့္ ဖရက္ဒရစ္ လက္စ္တစ္ဂ္ကို ၁၉၁၂ ခုႏွစ္က အက္စ္တိုးနီးယား ႏိုင္ငံတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ငယ္ရြယ္စဥ္က စႏၵရားတီးရာတြင္ ပါရမီေကာင္းၿပီး ထူးခြ်န္သည့္အတြက္ အံ့ဩစရာ ကေလးငယ္ တေယာက္အျဖစ္ အမ်ားက သတ္မွတ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ခ်ိဳပင္ (Chopin)၊ လစ္ဇ္ (Liszt) ႏွင့္ ရစ္ခ်မန္နင္ေနာ့ဖ္ (Rachmaninoff) တို႔ကဲ့သို႔ေသာ ေက်ာ္ၾကားသည့္ ေတးေရးဆရာႀကီးမ်ား၏ ခက္ခဲေသာ ေတးသြားမ်ားကိုပင္ တီးႏိုင္ခဲ့သည္။ သူ၏ ဇာတိၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္ နာရ္ဗာ (Narva) မွ အေကာင္းဆံုး ႐ုပ္ရွင္႐ံုတြင္ စႏၵရားတီးေပးျခင္းျဖင့္ သူ၏ပညာေရးအတြက္ သံုးစြဲရန္ ေငြရွာႏိုင္ခဲ့သည္။

ထိုစဥ္က အသံတိတ္ ႐ုပ္ရွင္ေခတ္ ျဖစ္သည္။ ပိတ္ကားေပၚတြင္ ေပၚလာသည့္ ဇာတ္ဝင္ခန္းကိုလိုက္၍ မည္သည့္ေတးသြားကို တီးခတ္ေပးရမည္ ဆိုသည္ကို သူလ်င္ျမန္စြာ ဆံုးျဖတ္ရသည္။ “ကြ်ႏု္ပ္ဘဝရဲ႕ အဲဒီအခ်ိန္ပိုင္းက ကြ်ႏု္ပ္အတြက္ အရမ္းအသံုးဝင္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို ေနာက္ပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ သတိထားမိခဲ့တယ္။ ကြ်ႏု္ပ္ရဲ႕ စိတ္ကူးဉာဏ္ေတြကို ၾကြယ္ဝေစခဲ့သလို ကဗ်ာေကာင္းေတြ ေရးႏိုင္ဖို႔လည္း အားေပးခဲ့တယ္”ဟု သူ၏ “Brief Sketch of My Life” စာအုပ္တြင္ အရွင္အာနႏၵာက ေရးသားခဲ့သည္။

ဗုဒၶဘာသာကို စာအုပ္တအုပ္မွတဆင့္ ဖရက္ဒရစ္ လက္စ္တစ္ဂ္ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ တိဘက္မွ ဒလိုင္လားမားထံသို႔ သူက စာေရးသားေပးပို႔ခဲ့ရာ ဒလိုင္လားမားက လတ္ဗီးယား (Latvia) ႏိုင္ငံမွ ဆရာတဦး ျဖစ္သည့္ ကာလစ္တင္နီဆင္ (Karlis Tennisons) ႏွင့္ ဆက္သြယ္ရန္ အႀကံျပဳခဲ့သည္။ အက္စ္တိုးနီးယား ႏိုင္ငံကို ႐ုရွားက မသိမ္းပိုက္မီ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္တြင္ အက္စ္တိုးနီးယား ႏိုင္ငံသို႔ ဧည့္သည္ေတာ္အျဖစ္ လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ေသာ ထိုင္းမင္းသား အဓိၾတ ဒိဗ်ာ အဗၻ (Aditya Dibya Abbha) က ၄င္းတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကို ေဘာလ္တစ္ေဒသ ဗုဒၶဘာသာ အသိုင္းအဝိုင္း၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔လာရန္ ဖိတ္ၾကားခဲ့သည္။

ေနာက္ ၂ ႏွစ္ၾကာသည့္ အခါ ဖရက္ဒရစ္ လက္စ္တစ္ဂ္ ရဟန္းဘဝကို ခံယူခဲ့သည္။ ဥေရာပမွ ထြက္ခြာၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ မသြားေရာက္မီ အရွင္အာနႏၵာက သကၠတ၊ တိဘက္ႏွင့္ တ႐ုတ္ဘာသာ စကားမ်ားကို ပါရီတကၠသိုလ္တြင္ သင္ၾကားခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ သူ၏ဆရာျဖစ္သူ ကာလစ္ တင္နီဆင္ႏွင့္အတူ ျပင္သစ္သေဘၤာ Desirade ျဖင့္ စင္ကာပူသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ထိုမွတဆင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ခရီးဆက္ခဲ့ၾကသည္။

“ကြ်ႏု္ပ္ရဲ႕ ဆရာနဲ႔ ကြ်ႏု္ပ္ကို အလြန္ေကာင္းမြန္စြာ ဆက္ဆံခဲ့ၾကပါတယ္၊ ဘုရင့္နန္းေတာ္နားက Wat Phra Chetuphon ေက်ာင္း အပါအဝင္ ေတာ္ဝင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း အေျမာက္အျမားမွာ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ေနခဲ့ၾကတယ္” ဟု အရွင္ အာနႏၵာက “Brief Sketch of My Life” စာအုပ္တြင္ ေရးသားခဲ့သည္။

၁၉၃၅ ႏွင့္ ၃၆ ႏွစ္မ်ား အတြင္းတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္ သူရွိေနခဲ့ၿပီး ေက်ာ္ၾကားသည့္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းမ်ားသို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ကာ ဒုတိယကမၻာစစ္ ျဖစ္ပြားလာသည့္အတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။ “Brief Sketch of My Life” စာအုပ္တြင္ သူမည္သည့္အတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာလာရသည္ ဆိုျခင္းကို ရည္ၫႊန္းေဖာ္ျပျခင္း မရွိေသာ္လည္း ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ခန္႔ ၾကာသည့္အခါ ႏိုင္ငံျခားသား သတင္းေထာက္ တေယာက္ကို ထုတ္ေဖာ္မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။

သူက “McDonald လို႔ေခၚတဲ့ လူတေယာက္က Bangkok Post ဆိုတဲ့ သတင္းစာတေစာင္ စထုတ္တယ္။ ကြ်ႏု္ပ္ရဲ႕ဆရာနဲ႔ ကြ်ႏု္ပ္နဲ႔လည္း ေဆာင္းပါးေတြ အခါအားေလ်ာ္စြာ ဝင္ေရးျဖစ္တယ္” ဟု ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္ေျပာျပခဲ့သည္။ သူတို႔ ေရးသားခဲ့သည့္ “ပုလဲဆိပ္ကမ္းမတိုင္မီ ၆ နာရီ (Six Hours Before Pearl Harbor)” အမည္ရွိေသာ ေဆာင္းပါးေၾကာင့္ ဂ်ပန္တို႔ အေမရိကန္ကို တိုက္ခိုက္မည့္ အေၾကာင္းကို ၆ နာရီ ႀကိဳတင္၍ သိေနခဲ့သည္ဟု ထိုင္းအစိုးရအေပၚ စြပ္စြဲခံခဲ့ရသည္။

စြပ္စြဲမႈေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျပင္းထန္စြာ ေဒါသထြက္ခဲ့ၿပီး အလြတ္တန္း စာနယ္ဇင္းသမား ရဟန္း ၂ ပါးကို ထိုင္းစစ္သား ၃၀ အေစာင့္အၾကပ္ျဖင့္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္သို႔ ထြက္ခြာခိုင္းခဲ့သည္။

“အဲဒါ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ စက္တက္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔မွာပါ။ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲကို ဝင္ေရာက္ခဲ့ၿပီး အဲဒီမွာ ၄ လေလာက္ ေနထိုင္ခဲ့ရတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္က ရန္ကုန္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ဝိုင္းရံထားလို႔ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္ကို အရွင္ အာနႏၵာက မိန္႔ခဲ့သည္။

ဂီတအေပၚ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးမႈကို အရွင္အာနႏၵာ ဘယ္ေတာ့မွ် မစြန္႔လႊတ္ခဲ့ပါ။ ယိုးဒယား၊ ေဘာလယ္၊ ပတ္ပ်ိဳး စသည့္ ျမန္မာ့ ဂႏၳဝင္ေတးသီခ်င္း အေျမာက္အျမားကို ႏိုင္ငံတကာ ဂီတသေကၤတမ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ေရးသား မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ ၄င္းတို႔ကို ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ အစိုးရက “ျမန္မာ့ ဂႏၴဝင္ ဂီတ” အမည္ျဖင့္ ထုတ္ေဝျဖန္႔ခ်ိခဲ့ပါသည္။

သူခ်စ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သူ၏ အႀကီးမားဆံုး အားထုတ္မႈမွာ ၁၅ ရာစုႏွစ္မွ စတင္၍ ယခုအခ်ိန္အထိ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ျမန္မာကဗ်ာမ်ားကို အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔ထဲမွ အမ်ားအျပားမွာ ျမန္မာမ်ားသည္ပင္ နားလည္ရန္ ခက္ခဲသည့္ ကဗ်ာမ်ားျဖစ္ပါသည္။ သူ၏ ဘာသာျပန္ ကဗ်ာမ်ားမွာ ရန္ကုန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ အထင္ႀကီးေလးစားမႈမ်ား ရရွိခဲ့သည္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ဗီယက္နမ္ သမၼတႏိုင္ငံ (ေတာင္ဗီယက္နမ္) မွ ဒုတိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Dr.Nguyen Luu Vien က “ကိုယ္ေတာ္ရဲ႕ စာအုပ္ကို ဖတ္ရတဲ့အတြက္ အလြန္ႏွစ္ၿခိဳက္ ပီတိျဖစ္မိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ တျခား ကမၻာ့ျပည္သူေတြၾကားမွာ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ နားလည္မႈေတြကို ဖန္တီးႏိုင္ဖို႔ တန္ဖိုးရွိတဲ့ နည္းလမ္းျဖစ္တဲ့ ဘာသာျပန္ လက္ရာေတြကို ပိုၿပီးေတြ႕ရဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု ဆိုင္ဂံုၿမိဳ႕မွေန၍ စာေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။

အရွင္အာနႏၵာ သို႔မဟုတ္ ဖရက္ဒရစ္ လက္စ္တစ္ဂ္သည္ သူ၏ ဇာတိႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ေရး ရရွိသည္ကို ျမင္ေတြ႕မသြားႏိုင္ခဲ့ပါ။ အက္စ္တိုးနီးယားႏိုင္ငံ ႐ုရွားလက္ေအာက္မွ မလြတ္ေျမာက္မီတြင္ သူ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ သူသည္ ႐ုရွားက သိမ္းပိုက္ထားခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၅၀ လံုးလံုး အက္စ္တိုးနီးယား ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ အစစ္အမွန္ကို ကိုင္ေဆာင္ထားခဲ့သည့္၊ တျခားေသာ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ေျပာင္းလဲကိုင္ေဆာင္ျခင္း မျပဳခဲ့သည့္ တဦးတည္းေသာ အက္စ္တိုးနီးယားလူမ်ိဳး ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ဒီအတြက္ အက္စ္တိုးနီးယား ျပည္သူမ်ား ဂုဏ္ယူရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

(The Irrawaddy အဂၤလိပ္ပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Karin Dean ၏ The Refugee Who Fled To Burma ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)