လက္ပန္းေတာင္း အၾကမ္းဖက္ ေျဖရွင္းမႈ အျမန္စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ အေမရိကန္ ေတာင္းဆို

အသံ

• နားဆင္ရန္

 

အင္ၾကင္းႏိုင္

23.12.2014 07:39

တနလၤာေန႔က လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ပစ္ခတ္မႈမွာ ျမန္မာရဲတပ္ဖဲြရဲ႕ ႏွိမ္နွင္းပံုဟာ ဥပေဒနဲ႔မညီတဲ့အျပင္ ေဒသခံအမ်ဳိးသမီးတဦး ေသဆံုးခဲ့တာေၾကာင့္ အေျခအေနေတြကို စိုးရိမ္မိေၾကာင္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနကေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ အခုလို လက္ပန္းေတာင္း ေျမယာကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ နွစ္နဲ႔ခ်ီၾကာျမင့္လာတဲ့ ျပႆနာကို ျမန္မာအစိုးရတာ၀န္ယူေျဖရွင္းမေပးတာကိုလည္း ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ AHRC အာရွလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။
အေၾကာင္းစံုကိုမအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
မံုရြာၿမိဳ႕အေနာက္ဖက္ကမ္း လက္ပန္းေတာင္းေၾကးနီစီမံကိန္းေဒသမွာ ေဒသခံ ဆႏၵျပသူေတြကိုႏွိမ္နင္းရာမွာ ေသဆံုး၊ ဒဏ္ရာရခဲ့တာေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အဓိက႐ုဏ္းႏွွိမ္းနင္းမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက တနလၤာေန႔က ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
“လက္ပန္းေတာင္သတၱဳတြင္းဆႏၵျပမႈေတြအတြင္း ေသဆံုးဒဏ္ရာရွိတဲ့သတင္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်မတို႔အလြန္ပဲ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မိပါတယ္။ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ အုပ္စုအားလံုးတို႔အေနနဲ႔ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ က်မတို႔တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဒီအခင္းျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထင္သာျမင္သာရွိတဲ့စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈတရပ္ကို အလ်င္အျမန္လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ က်မတို႔တိုက္တြန္းပါတယ္။ အေျခအေနကို က်မတို႔ ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္သြားမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”
လက္ပန္းေတာင္းေတာင္မွာ ၀မ္ေပါင္နဲ႔ ဦးပိုင္ကုမၸဏီေတြဆီက ေလ်ာ္ေၾကးမယူထားတဲ့ေျမေတြမွာ မေန႔ကစၿပီး ကုမၸဏီေတြနဲ႔အာဏာပိုင္ေတြက အတင္းအၾကပ္ၿခံစည္းရိုးခတ္ခဲ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေလ်ာ္ေၾကးလက္မခံတဲ့ ေတာင္သူေတြနဲ႔ တင္းမာမႈေတြျဖစ္ခဲ့ၿပီး ရဲေတြဘက္က ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေခါင္းမွာက်ည္ဆံထိမွန္ခဲ့တဲ့ ေတာင္သူေဒၚခင္၀င္းေသဆံုးခဲ့သလို လူ(၄၀) ေက်ာ္ အျပင္းအထန္ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္လို႔ မ်က္ျမင္သက္ျဖစ္တဲ့ မုိးႀကိဳးျပင္ရြာသားတစ္ဦးကဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
“ဒဏ္ရာရတဲ့သူက အေယာက္ ၄၀ ေက်ာ္တယ္၊ အျပင္းအထန္ ဒဏ္ရာရတဲ့သူေတြကို ေဆး႐ံုပို႔ေနတယ္။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဒဏ္ရာရတာက ၆ ေယာက္၊ ၇ ေယာက္ေလာက္ ရွိတယ္။ ေဒၚခင္ဝင္းကေတာ့ ေသနတ္မွန္ၿပီးေတာ့ ေသဆံုးသြားၿပီေပါ့။”
အခုလို ျမန္မာရဲတပ္ဖဲြ႔ရဲ႕ နွိမ္နွင္းပံုဟာ တရားဥပေဒေဘာင္ကိုေက်ာ္လြန္ၿပီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ AHRC ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာတာ၀န္ခံ ဦးမင္းလြင္ဦးကဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
“ဒီလိုမ်ဳိးအဓိကရုန္းေတြျဖစ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ပထမဦးဆံုးရဲက သတိေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စည္းသံုးစည္းသတ္မွတ္ၿပီးေတာ့ ပထမစည္းေက်ာ္လာရင္ဘယ္လိုျဖစ္မယ္၊ ဒုတိယစည္းေက်ာ္လာရင္ ေျခာက္လွန္႔ပစ္ခတ္မယ္၊ တတိယစည္းေက်ာ္လာရင္ ရိုက္ႏွက္ဖမ္းဆီးမယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္လိုက္တားျမစ္ထားတယ္။ အခုေတာ့ အဲလိုမ်ဳိးမဟုတ္ပဲနဲ႔ ေသနတ္နဲ႔ပစ္ခတ္ဖမ္းဆီးတဲ့ကိစၥရပ္ထိ ေရာက္လာတယ္ဆိုတာကေတာ့ ဥပေဒကို အလြန္အကြ်န္ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ကိစၥရပ္လို႔က်ေနာ္တို႔ျမင္ပါတယ္။”
လက္ပန္ေတာင္းေတာင္ ေဒသခံေတြနဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္ရာမွာ ၀မ္ေပါင္ကုမၸဏီရဲ႕ တရုတ္၀န္ထမ္းေတြကေန က်ည္ကာအက်ီေတြ၀တ္၊ ဒိုင္ေတြကိုင္ ေပါက္ဆိန္၊ ရဲဒင္း၊ ေမာင္းခလုတ္ဓါးစတာေတြကိုင္ေဆာင္ၿပီး ေဒသခံေတြကို ျပန္ၿပီးထိပ္တိုက္ေတြ႕ခဲ့တယ္လို႔ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြကေျပာပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈေတြမွာ မူေဘာင္လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာတယ္လို႔ ဦးမင္းလြင္ဦးကေျပာပါတယ္။
"မိမိစက္႐ံုကိုမိမိ ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔က ဘာမွ မေျပာလိုဘူး။ အခု ျဖစ္တဲ့ေနရာက စက္႐ံုရဲ႕နယ္နမိတ္ထဲမွာ မဟုတ္ဘူး။ ျပင္ပ ေတာင္သူေတြပိုင္တဲ့လယ္ယာေျမကို အတင္းအဓမၼလာၿပီး ၿခံခတ္ စည္း႐ိုးကာတဲ့ကိစၥျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ကာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာအာဏာက ဘယ္သူပိုင္သလဲဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔က ေမးရမယ့္အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ေနၿပီ။"
လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္းမွာ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ဦးပိုင္နဲ႔ ၀မ္ေပါင္ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ေဒသခံေတာင္သူေတြၾကား ပဋိပကၡျဖစ္လာတာဟာ နွစ္နွစ္ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရအေနနဲ႔ ေဒသခံေတြရဲ႕ဆႏၵနဲ႔အညီေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ AHRC အေနနဲ႔တိုက္တြန္းေၾကာင္း ဦးမင္းလြင္ဦးကေျပာပါတယ္။
"ေဒသခံျပည္သူလူထုရဲ႕ သေဘာတူညီမႈ မရဘဲနဲ႔ ဒီကိစၥေတြ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနမယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒီျပႆနာဟာ ေနာင္အစိုးရတက္လာတဲ့အခ်ိန္အထိလည္း ၿပီးမွာမဟုတ္ဘူးဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူလူထုနဲ႔ ေဒသခံ ေတာင္သူလယ္သမားေတြရဲ႕ဆႏၵကို အဓိကဦးစားေပးၿပီးေတာ့  ညႇိႏႈိင္းလုပ္ေဆာင္မႈေတြ အျမန္ဆံုး ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။"
စစ္တပ္ပုိင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ကုမၸဏီ လိမိတက္နဲ႔ တ႐ုတ္ကုမၸဏီျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ-ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီတို႔ ဖက္စပ္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းရပ္တန္႕ဖို႔ ၂၀၀၁၂ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာ ေဒသခံသံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြဆႏၵျပခဲ့ခ်ိန္က ေဖာ့စ္ဖရပ္ပါတဲ့ မီးေလာင္ဗံုးေတြနဲ႔ အင္အားသံုး ျဖိဳခြဲခဲ့တာပါ။ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခဲြမႈေၾကာင့္
 ဦးေဆာင္ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူအခ်ိဳ႕ ဒဏ္ရာအျပင္းအထန္ရခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဒီေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ဥကၠဌ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ဖဲြ႔ခဲ့ ၿပီး အစီရင္ခံစာကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လုပ္ငန္း ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါတယ္။
VOA