"Will Power"

ဒီစကားလံုးဟာ စိတ္ဝင္စားစရာ စကားလံုးတစ္လံုး့ါပဲ။ ေအာင္ျမင္မႈေတြရဲ့ေနာက္ကြယ္က လ်ွိဳ႔ဝွက္စြမ္းအင္ ကမာၻေက်ာ္ေတြရ့ဲ ေနာက္ကြယ္ကအရွိန္အဝါ။ ျမန္မာမႈျပဳျကည့္ေတာ့ စိတ္တန္ခုိးတဲ့။

သုေတသနအမ်ားျကီးကို ေသခ်ာ ျပဳစုထားတဲ့ စိတ္ပညာစာတမ္းတစ္ေစာင္မွာ ေဖာ္ျပထားတာက

လူတစ္ေယာက္ရဲ့ စိတ္တန္ခိုးဆိုတာ

(၁) ေရတိုအေပ်ာ္ကိစၥေတြကို ေရရွည္အက်ိဳးအတြက္ ဆင္ျခင္လို႔ေတာင့္ခံနုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ပါတယ္

(၂) စိတ္ဓာတ္က် စိတ္ညစ္ညဴးစရာေတြကို ျဖတ္ေက်ာ္နိုင္တဲ့ ျကံ့ခိုင္မႈရွိျခင္း စြမ္းရည္ပါတယ္။ စိတ္ညစ္စရာအေတြးေတြကို လက္မခံဘဲ ျငင္းပယ္ပစ္တဲ့ စိတ္အင္အားလကၡဏာပါတယ္။

(၃) ေခါင္းေအးေအးနဲ့ဆင္ျခင္သံုးသပ္နိုင္စြမ္း (Cool cognitive system) ဟာ ကမူးရႈးထိုး စိတ္ခံစားမႈေနာက္လိုက္ျပီး တုန့္ျပန္တတ္တဲ့ (hot emotional system) ထက္ ပို အားျကီးေနတယ္

(၄)သတိမလြတ္ဘူး လုပ္စရာရွိရင္လဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ျကိဳးစားေအာင္ျမင္နိုင္စြမ္းရွိတယ္

(၅)သူ႔မွာ စိတ္ခြန္အားကုန္ခန္းသြားတဲ့ အေနအထားေတြ ျဖစ္ေတာင္ အျဖစ္နည္းတယ္။ ေတာ္ရံုတန္ရံုနဲ့ စိတ္မညစ္တတ္ဘူး။

အထက္ပါ လကၡဏာေတြ အားလံုးဟာ စိတ္တန္ခိုးရဲ့ လကၡဏာေတြပဲလို႔ ေဖာ္ျပျကပါတယ္။ စိတ္တန္ခိုး ျကီးမားတဲ့သူေတြဟာ ဘာလုပ္လုပ္ ျဖစ္ထြန္းတယ္။ ကိုယ္လုပ္ရင္ ျဖစ္မျဖစ္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ သိေတာ့ လုပ္ရင္ ျဖစ္တယ္။ မေန႔က ေျပာခဲ့တဲ့ SE လဲ ျကီးမားျမင့္မားတယ္။ ဘဝဟာ ေအာင္ျမင္တယ္ေပါ့။

ဒီစိတ္တန္ခိုးဟာ ဘယ္ကေန ဆင္းသက္လာပါသလဲ။ ဒီစိတ္တန္ခိုးနဲ႔ အထူးျခားဆံုးဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ သေဘာတရားကေတာ့ "မိမိကိုယ္ကိုထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း" ( self control, self regulation) ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဒီ self control အေျကာင္းကို ၂၀၁၃ ခုနွစ္က အနည္းငယ္ မိတ္ဆက္ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခုေတာ့ စိတ္တိ္ခိုးအေျကာင္းနည္းနည္းေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။

စိတ္တန္ခိုးဟာ "အျပင္ေသြးေဆာင္မႈေတြကို ျကံ့ျကံ့ခံျခင္း" ကေန တက္လာပါတယ္။ နာမည္ေက်ာ္ သုေတသနကေတာ့ "ခ်ိဳခ်ဥ္သုေတသန" ပါပဲ။ ကေလးတစ္ေယာက္ကို အခန္းထဲမွာ ထည့္ထားတယ္။ ခ်က္ျခင္း ဆိုရင္ ခ်ိဳခ်ဥ္ေလး အေသးေလးတလံုးရမယိ။ ေနာက္ ၁၅ မိနစ္ေလာက္ေစာင့္နိုင္ရင္ေတာ့ ခ်ိဳခ်ဥ္မ်ားမ်ား ဒါမွ မဟုတ္ ကြတ္ကီးထုပ္ျကီးျကီးရမယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာတရား။ အဲ့ဒီမွာ ရလာဒ္ေကာင္းအတြကိ စိတ္ရွည္သည္းခံေစာင့္စားနိုင္တဲ့ ကေလးေတြဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပညာေရးမွာပါ ထူးခ်ြန္ျကသူေတြျဖစ္တာကိုေတြ႔ရပါတယ္။

ကိုယ့္ရဲ့ ရည္မွန္းတစ္ခုအတြက္ ျပင္ပေသြးေဆာင္မႈေတြကို ျကံ့ျကံ့ခံတယ္ဆိုတာ လြယ္မွ မလြယ္တာပဲ။ ေရတို အေပ်ာ္ေတြကို ခုခံနိုင္ျခင္းဟာ ဘဝရဲ့ ေအာင္ျမင္ျခင္းလမ္းစ ဆိုတာ လူအမ်ားသိျကျပီးသားပါပဲ။

ထူးျခားတာက ဒီလို စိတ္တန္ခိုးဟာ အေသးအဖြဲ ေလးေတြကို တဆင့္ျပီးတဆင့္ ျကံ့ျကံ့ခံရင္း ေလ့က်င့္ခန္းယူတဲ့ျကြကိသားမ်ားလို သန္မာလာတယ္ဆိုတဲ့သေဘာပါပဲ။
ပထမဆံုး ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့သူဆိုရင္ တလိပ္မေသာက္ပဲေနျကည့္တယ္။ ေနာက္ နည္းနည္း ပိုေလွ်ာ့ျပီးခုခံတယ္။ ဒီလို အေသးအဖြဲကေလးေတြကေန စိ္တန္ခိုးျကီးမားဖြံ့ျဖိဳးလာဖို့ လမ္းစရွိပါတယ္။

သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာေရး စည္းကမ္းေတြကို လိုက္နာျခင္းဟာ စိတ္တန္ခိုးထူးျခားျကီးမားဖို႔ အေထာက္အကူပါပဲ။ ျပင္ပေသြးေဆာင္မႈေတြကို ျကံ့ျကံ့ခံရတဲ့ သေဘာခ်င္းဆင္လို့ပါ။

ထူးျခားတာက ဒီလို ျကံ့ျကံ့ခံတဲ့အခါ စိတ္ဟာ ပင္ပန္းအားကုန္လာတတ္တယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ အနားေပး အနားယူရင္း တျဖည္းျဖည္း ျပန္က်င့္ယူသြားရပါတယ္။ ေနာက္စိတ္ဝင္စားစရာတစ္ခုက အားကစားလုပ္ က်န္းမာေရးမ်ွ်တေနရင္ စိတ္အင္အားျကီးပို႔ ပိုလြယ္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ အားကစားမွန္သမ်ွ်ဟာ "ငါလုပ္နိုင္တယ္" ဆိုတဲ့ ေအာင္နုိင္ျခင္းခံစားခ်က္ကို ေပးပါတယ္။ အေထာက္အကူျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို စံနစ္တက် အခ်ိန္နဲ႔ က်င့္ယူထားတဲ့ စိတ္တန္ခိုးဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ အရက္ျဖတ္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ ခႏၶာကိုယ္ လွလွေလးျဖစ္ေအာင္ ကစားတာကေန စီးပြားေရးကိစၥ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြအထိ အေရးပါပါတယ္။ စေတာ့နဲ့ forex မွာ ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ကို ဒုကၡေပးတာ ေစ်းတက္မလား က်မလား ဆိုတာ ရင္တထိတ္ထိတ္နဲ႔ ေလာခ်င္ ေအာခ်င္တဲ့ ေလာဘပါပဲ။ ဒီလို ဟာေတြအတြက္လဲ အမ်ားျကီးအေထာက္အကူရပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအတြက္ကေတာ့ သတိနဲ႔စိတ္မွာကပ္ထားတဲ့ သတိပဌာန္ ေလ့က်င့္ခန္းဟာ အလြန္ျမန္ဆန္စြာ စိတ္အင္အားျကီးေစနိုင္ပါတယ္။

စမတ္က်က် ဝတ္စားေလ့ရွိမယ္

ေျပာရင္ဆိုရင္ ဆြဲေဆာင္လႊမ္းမိုးမႈရွိေနမယ္

ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုျကည္မႈအားေကာင္းမယ္

အေရးကိစၥျကံုလာရင္ တုန္လႈပ္သြားေတာင္ ရင္ဆိုင္နိုင္မယ္

အားကိုးခ်င္စရာေကာင္းတဲ့ တည္ျငိမ္သူ တစ္ေယာက္အျဖစ္ မိသားစု သူငယ္ခ်င္းေတြက ျမင္ျကမယ္

အလုပ္ထဲမွာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းအျဖစ္လ်ာထားျခင္းခံရမယ္

အဲ့လိုအေနအထား လူရည္လူေသြးေတြ ကို လူေတြျဖစ္ခ်င္ျကမွာပါ။ လူတိုင္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ လူတိုင္းမခ်မ္းသာနိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္ဘဝကို ေက်နပ္တဲ့ အရည္အေသြးျမင့္လူသားျဖစ္ေအာင္ လူတိုင္းေလ့က်င့္လို႔ရနိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ေလ့က်င့္လို႔ရတဲ့ အရာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ပိုျပီး စမတ္က်တဲ့ သူေတြျဖစ္နိုင္က်ပါေစဗ်ာ