ကင္ဆာေပါင္း မ်ားစြာထဲ အျဖစ္မ်ားလို႔ ေရွ႕ဆုံးနားမွာ ေနရာယူထားတဲ့ ကင္ဆာတခု ကေတာ့ အဆုတ္ကင္ဆာပါပဲ။ အဆုတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ရျခင္း အမ်ားစုမွာ ေဆးလိပ္ ေသာက္တာေၾကာင့္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ကိုယ္တိုင္ေသာက္သံုး သူေတြေရာ၊ တဆင့္ခံ အေငြ႔ ႐ႉ႐ိႈက္မိသူေတြေရာမွာ ေတြ႔ရလို႔ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း ေဆးလိပ္ လံုးဝမေသာက္ သူေတြနဲ႔ အခိုးအေငြ႔ ကာလရွည္ၾကာ မထိေတြ႔ဖူးသူ ေတြလည္း ျဖစ္တာကိုေတာ့ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း အဆုတ္ကင္ဆာရဲ႕တရားခံက ေဆးလိပ္ေသာက္လို႔ပါ ဆိုတာမ်ိဳး တိတိက်က် စြပ္စြဲ ရခက္ေနပါ ေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆးလိပ္ ေသာက္တဲ့အခါ ေဆးလိပ္မီးခိုးေတြမွာ ပါတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြက အဆုတ္ရဲ႕ ပံုမွန္ ဆဲလ္ေတြကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။ အစပိုင္းမွာ ခႏၶာကိုယ္က ျပန္ၿပီးျပဳျပင္ေပးေပမယ့္ ထပ္ျပန္တလဲလဲ ထိေတြ႔ ပ်က္စီးလာတဲ့ အခါ ဒဏ္ရာ ရထားတဲ့ ဆဲလ္ေတြက ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ နည္းေတြနဲ႔ တံု႔ျပန္လာၾကပါတယ္။ အဲဒါက ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ အျဖစ္ ေျပာင္းသြားေစတာပါပဲ။
အဆုတ္ကင္ဆာ သံသယ လကၡဏာေတြ
ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ အေစာပိုင္း ကာလေတြမွာ အဆုတ္ကင္ဆာ အမ်ားစုက လကၡဏာ မျပတာ မ်ားပါတယ္။ ေရာဂါ ရင့္လာမွပဲ လကၡဏာက ျပလာတာ ျဖစ္ေလေတာ့ ပံုမွန္ေဆးစစ္ရင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ တျခား ေရာဂါေတြ အတြက္ စမ္းသပ္ ရင္းက ေတြ႔ရွိမွသာ ေစာေစာသိႏိုင္တာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ကုသေရးမွာ အဟန္႔အတားတခု ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အဆုတ္ ကင္ဆာရယ္ လို႔ ေျပာရမယ့္ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္ လကၡဏာေတြကို ေဖာ္ျပလိုပါတယ္။
ဘာလုပ္လုပ္ မသက္သာတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
တခ်ိဳ႕ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြမွာ ေတြ႔ရေလ့ ရွိတဲ့ နာတာရွည္ ေခ်ာင္းဆိုးတာမ်ိဳးနဲ႔ မတူေတာ့ဘဲ ေျပာင္းလာ ပါတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ ေသြးနည္းနည္းခ်င္း ပါလာတတ္တာ၊ အသက္႐ႉက်ပ္လာတာ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာ၊ အသက္႐ႉသြင္း ထုတ္ခ်ိန္မွာ ေလခြ်န္သံလို၊ ေျမြ တြန္သံလို တရႊီရႊီျမည္လာတာ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အလိုလို ေလ်ာ့က်လာတာ၊ အ႐ိုးေတြ နာက်င္လာတာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ စတဲ့လကၡဏာ ေတြေရာျပြမ္းလာရင္ အဆုတ္ ကင္ဆာကို စဥ္းစားတဲ့အထဲ ထည့္ ရေတာ့မွာပါ။
ျဖစ္တန္ရာအေၾကာင္းေတြ
အဆုတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္၊ ျဖစ္တတ္တဲ့ အေၾကာင္းေတြေတာ့ အမ်ားသား။ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔၊ ကာကြယ္လို႔ ရႏိုင္တာေတြ ရွိသလို၊ ခက္ခဲတဲ့၊ ေရွာင္လႊဲ မရတဲ့ အေၾကာင္းေတြလည္း ရွိရဲ႕။ အေၾကာင္းရင္း ေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႔တာက ေဆးလိပ္ေသာက္တာ၊ အထူးသျဖင့္ တေန႔တာ စီးကရက္ေသာက္တဲ့ အေရအတြက္ မ်ားရင္မ်ားသလို အဆုတ္ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ ေဆးလိပ္ျဖတ္တဲ့ သူေတြမွာ အဆုတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ေလ်ာ့က် သြားတာက ေတာ့ သိသာတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။
ကိုယ္က ေဆးလိပ္ မေသာက္ေပမယ့္ ကိုယ့္အနီးအပါးမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္လို႔ အၿမဲအေငြ႔ရႉေနရ တာကလည္း အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းတခု ျဖစ္ေနျပန္တယ္။
သဘာဝ ေျမႀကီး၊ ေက်ာက္ခဲနဲ႔ ေရေတြမွာ ရွိတဲ့ ယူေရနီယမ္ဓာတ္ ပံုမွန္ပ်က္သုဥ္းရာကေန ထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ေတြ ရႉ႐ိႈက္မိရင္လည္း အဆုတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတာပါပဲ။ ဒါကေတာ့ ေရွာင္လႊဲဖို႔ ခက္ပါတယ္။ တျခား ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာေတာ့ အဲဒီဓာတ္ ေငြ႔ပမာဏကို လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ အဆင့္မွာ ရွိ မရွိ စမ္းသပ္ႏိုင္ၾကပါ သတဲ့။
မ်က္ႏွာၾကက္ မီးခံေက်ာက္ျပားေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ ေနရတာလည္း အဆုတ္ကင္ဆာအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြ ပါပဲ။ တျခား ဓာတုပစၥည္းေတြ ျဖစ္တဲ့ အာဆင္းနစ္၊ ခ႐ိုမီယံ၊ နီကယ္ စတာေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ ရတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ကလည္း အဆုတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားေလရဲ႕။ တကယ္လို႔ ေဆးလိပ္ေသာက္သူ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီပစၥည္းေတြနဲ႔ ထိေတြ႔တာ မ်ားရင္လည္း ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခက ပိုမ်ားပါတယ္။
မိသားစု မ်ိဳး႐ိုးမွာ အဆုတ္ကင္ဆာ ရွိတာကလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားတဲ့ ေရွာင္လႊဲ မရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း တခု ျဖစ္ေနျပန္ ပါတယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ
အသက္ရႉ က်ပ္ျခင္း။ ။ ကင္ဆာ ႀကီးထြားလာေလ အသက္ရႉ လမ္းေၾကာင္း ကို ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ျဖစ္လာၿပီး အသက္ရႉ က်ပ္တာ ခံစားရပါတယ္။ အဆုတ္ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အရည္ေတြ စုလာၿပီးေတာ့လည္း အသက္ ဝ၀ ရႉမရတာ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။
ေခ်ာင္းဆိုးေသြးပါ။ ။ ကင္ဆာက အဆုတ္မွာ ေသြးယိုစိမ့္ေစ ပါတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့ အခါ ေသြးပါလာတတ္ ပါတယ္။ အနည္းအပါးကေန ေသြးသြင္းရ ေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္တတ္ပါတယ္။
နာက်င္မႈ။ ။ အဆုတ္ကင္ဆာ ရင့္လာတာ နဲ႔အမွ် အဆုတ္ထဲမွာေရာ၊ တျခားအဂၤါေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အ႐ိုးကိုပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာတဲ့ အခါ နာက်င္မႈ ျပင္းထန္တတ္ ပါတယ္။
အဆုတ္ေရဝင္ျခင္း။ ။ အဆုတ္ကင္ဆာေၾကာင့္ အဆုတ္နဲ႔ အဆုတ္ဖံုး အေျမး အၾကားမွာ ေရေတြ စုလာတတ္ ပါတယ္။
ကင္ဆာပ်ံ႕ႏွံ႔ျခင္း။ ။ ကင္ဆာရဲ႕ သဘာဝ အတိုင္း အဆုတ္မွာ အေျခခံတဲ့ ကင္ဆာက တျခားေနရာေတြကို ပ်ံ႕ႏွံ႔သြား တတ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အ႐ိုးေတြမွာ ေတြ႔ရမ်ား ပါတယ္။
အဆုတ္ကင္ဆာ ရွာေဖြေတြ႔ရွိပံု
ေရာဂါေတြရဲ႕ ထံုးစံအတိုင္း ျဖစ္ေနတဲ့ လကၡဏာ အရ စမ္းသပ္ရင္း ျဖစ္ေစ၊ တျခား စမ္းသပ္ စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ရာက အမွတ္ မထင္ျဖစ္ေစ အဆုတ္ကင္ဆာကို ေတြ႔ရတတ္တာ ပါပဲ။ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ရာက အဆုတ္ထဲမွာ အလံုးအက်ိတ္ ေတြ႔ရင္ တျခား လိုအပ္တဲ့ စမ္းသပ္မႈေတြ ဆက္လုပ္ရာက အဆုတ္ကင္ဆာ ဟုတ္မဟုတ္ ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ၾကရ တာပါ။ သလိပ္ထဲမွာ ကင္ဆာဆဲလ္ စစ္တာ၊ အသားစ ယူတာ၊ CT San လုပ္တာေတြ စသျဖင့္ေပါ့။
အဆုတ္ကင္ဆာ ကုသတဲ့အခါ
ကင္ဆာတို႔ သဘာဝ အတိုင္း ျဖစ္ေနတဲ့ အဆင့္ ေပၚလိုက္လို႔ ခြဲစိတ္ ျဖတ္ေတာက္တာက အစ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ သံုးတာ၊ ကင္ဆာေဆးေတြ ေကြ်းတာ စသျဖင့္ေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ အဆုတ္ကင္ဆာ မွာေတာ့ ေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ အသက္ရႉ က်ပ္တာ စတဲ့ လကၡဏာေတြ သက္သာေစဖို႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ေပးတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြ တိုက္ေကြ်း တာမ်ိဳးေတြနဲ႔ ျပဳစုရပါတယ္။ အဲဒီလို ကုသမႈေတြ အျပင္ သက္သာရာအတြက္ တျခားကုသနည္းေတြ သံုးၾကတာ ရွိပါတယ္။
အပ္စိုက္ကုသမႈ။ ။ ကင္ဆာေၾကာင့္ နာက်င္တာ ေတြနဲ႔ ကင္ဆာေဆးေတြရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေၾကာင့္ ေအာ့အန္ တာမ်ိဳးေတြ အတြက္သံုးၾကပါတယ္။ လူတိုင္း အတြက္ေတာ့ ထိေရာက္တယ္လို႔ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။
အိပ္ေမြ႕ခ်ကုသနည္း။ ။ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ၊ ေအာ့အန္ တာေတြ၊ နာက်င္မႈေတြ အတန္အသင့္ သက္သာေအာင္ သံုးၾက တာပါ။
ႏွိပ္နယ္ျခင္း။ ။ အေရျပားေတြ၊ ႂကြက္သားေတြကို စနစ္တက် ဖိညႇစ္ေပးတဲ့ ဒီနည္းကလည္း နာက်င္မႈေတြ အခိုက္အတန္႔ သက္သာေစသလို၊ စိတ္ေျပေလ်ာ့မႈလည္း ရေစတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပင္းထန္ၿပီး ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရေလာက္တဲ့ အထိေတာ့ မျပဳလုပ္သင့္ ပါဘူး။
တရားထိုင္ျခင္း။ ။ အသက္ျပင္းျပင္း ရႉသြင္းထုတ္ တာကလည္း စိတ္တည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ အာ႐ံုကို တခုခုအေပၚ လႊဲေျပာင္းၿပီး နာက်င္မႈေတြ အခိုက္အတန္႔ ေျပေအာင္ သံုးၾကပါတယ္။ ပိုၿပီး နက္႐ိႈင္းတဲ့ သံသရာလြတ္ေၾကာင္းေတြ အထိကေတာ့ တပိုင္းေပါ့။ စိတ္ဖိစီးမႈ ေလ်ာ့က်ၿပီး အေကာင္းျမင္ စိတ္ကေလးေတြလည္း ေပၚလာႏိုင္တဲ့ နည္းတခုပါပဲ။ အလားတူတဲ့ ဂီတ နားေထာင္ေစတာမ်ိဳး၊ အႏုပညာ ခံစားေစတာမ်ိဳးေတြ ကလည္း အေထာက္ အကူျဖစ္ပါတယ္။
ေယာဂက်င့္ျခင္း။ ။ ကိုယ္ခႏၶာကို ဆန္႔ထုတ္တာ၊ အသက္ျပင္းျပင္းရႉတာ စတဲ့ ေယာဂနည္းေတြ ကလည္း ကင္ဆာ ေဝဒနာရွင္ေတြ အတြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းေကာင္း အိပ္စက္ႏိုင္ဖို႔လည္း အကူအညီ တခုပါပဲ။ ျပင္းထန္တဲ့ ေလ့က်င့္မႈေတြေတာ့ ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာပါ။
ဒီကုထံုးေတြ အရကိုပဲ အဆုတ္ကင္ဆာ ဆိုတာက ေရာဂါရင့္မွ ေတြ႔သိတတ္တာမို႔ ခံစားေနရတဲ့ ေဝဒနာေတြ သက္သာဖို႔နဲ႔ တတ္စြမ္းသမွ် သက္တမ္းကို ဆြဲဆန္႔ၾကည့္တာေတြပဲ ဆိုတာ ေတြ႔ရမွာပါ။ ျပဳျပင္လို႔ မရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာကို ေရွာင္လႊဲ မရႏိုင္ေပမယ့္ ေရွာင္လႊဲလို႔ ရႏိုင္တဲ့ ေဆးလိပ္ေသာက္တာ၊ ကိုယ္ မေသာက္ေပမယ့္ အနီးအပါးမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္သူရဲ႕ အနံ႔ကို ရႉ႐ိႈက္ေနရတာ၊ မီးခံမ်က္ႏွာၾကက္ျပားေတြ၊ ဓာတုပစၥည္းနဲ႔ ထိေတြ႔မႈ ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာေတြ ကေတာ့ အသိတရားနဲ႔ သတိထားဆင္ျခင္ႏိုင္ရင္ျဖင့္ အဆုတ္ ကင္ဆာ မျဖစ္ဖို႔ ကိုယ္စြမ္းသမွ် ကာကြယ္နည္းေတြ က်င့္သံုးႏိုင္ၾကပါေစ။ ။
ေဒါက္တာသက္ဦးhttp://burma.irrawaddy.org/article/2014/10/12/65856.html
No comments:
Post a Comment