ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းပါ၀င္ခဲ့ေသာ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကား

Written by: တင္ႏိုင္တိုး

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားဘ၀က ဘိြဳင္ေကာ့တာ (Boycotter) အမည္ရွိ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတစ္ကားတြင္ ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ဖူးရာ ထုိစဥ္က နာမည္မထင္ရွားေသးသျဖင့္ လူသိနည္းလွပါသည္။

ဘိြဳင္ေကာ့တာ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကား

ဘြိဳင္ေကာ့တာ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားကုိ ၿဗိတိသွ်ဘားမား႐ုပ္ရွင္မွ ဒါ႐ိုက္တာဦးဘဇင္က ႐ိုက္ကူးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းဇာတ္ကားတြင္ တင္ေဆြ၊ လွေမာင္ႀကီး၊ ေမေမ၀င္းႏွင့္ ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္မ်ားစြာ ပါ၀င္ထားၾကကာ ၁၈ စက္တင္ဘာ ၁၉၃၇ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အုိလံပီယာ႐ုပ္ရွင္႐ံု၌ ျပသခဲ့ပါသည္။

ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား

ဘိြဳင္ေကာ့တာ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတြင္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား အမ်ားအျပား ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ထားၾကသည္။ ေက်ာင္းသားကုိေအာင္ဆန္းသာမက ကုိႏု (ေနာင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္)၊ ကုိရာရွစ္ (ေနာင္၀န္ႀကီး)၊ ကုိထြန္းအံု (ေနာင္ျမဴနီစီပယ္မင္းႀကီး)တုိ႔လည္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ကုိႏုသည္ ကုိယ္တုိင္ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္႐ံုမွ်မက ဇာတ္ညႊန္းႏွင့္ တြဲဖက္ဒါ႐ိုက္တာအျဖစ္ပါ တာ၀န္ယူခဲ့ပါသည္။

ဇာတ္လမ္းအက်ဥ္း

ဘိြဳင္ေကာ့တာဇာတ္ကားကုိ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္တြင္ ဦးေဆာင္ေနသူ လွျမင့္က အမ်ိဳးသားတကၠသုိလ္ တည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ စည္း႐ံုးေရးအတြက္ ရန္ကုန္မွပဲခူးသုိ႔ မီးရထားျဖင့္လာခဲ့ရာမွ အစျပဳထားပါသည္။ လွျမင့္ႏွင့္အတူ ပါလာသူ ေယာက္်ားဟန္၀တ္ဆင္ထားေသာ သန္းသန္းအား ရာဇ၀တ္အုပ္က မသကၤာ၍ စစ္ေဆးရာမွ မိဘမ်ား သိရွိသြားၾကသျဖင့္ ထြက္ေျပးၾကရသည္။

ရန္ကုန္တြင္ လွျမင့္က သန္းသန္းႏွင့္လက္ထပ္ကာ အတူေပါင္းသင္းေနထုိင္စဥ္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္အိမ္မွ လွေမာင္ႀကီးက ရန္ပံုေငြထည့္၀င္ျခင္း၊ ထမင္းဖိတ္ေကြၽးျခင္းတုိ႔ျဖင့္ ရင္းႏွီးေအာင္ၾကံေဆာင္ခဲ့သည္။ လွျမင့္စည္း႐ံုးေရးခရီးမွ ျပန္ေရာက္လာေသာအခါ ဇနီးအား အထင္လြဲသြားသည္။ သန္းသန္းက အိမ္မွဆင္းသြားရာ လုိက္လံရွာေဖြရင္း ေနာက္ဆံုး ျပန္လည္ဆံုစည္းၾကရင္း အမ်ိဳးသားတကၠသုိလ္ဖြင့္ပြဲ ေပ်ာ္ရႊင္စြာဆင္ႏႊဲၾကပံုျဖင့္ ဇာတ္သိမ္းထားပါသည္။ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကုိေအာင္ဆန္းတုိ႔က လွျမင့္အမ်ိဳးသားတကၠသုိလ္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ စည္း႐ံုးေဟာေျပာသည့္အခန္းတြင္ ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

သူရိယသတင္းစာမွ ေဖာ္ျပခ်က္

ဘြိဳင္ေကာ့တာ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၂၄ စက္တင္ဘာ ၁၉၃၇ ရက္စြဲပါ သူရိယသတင္းစာတြင္ ‘ဘိြဳင္ေကာ့တာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားတို႔ တုိးေ၀ွ႔ၾကည့္ၾကပံု’ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပရာ၌ “လြန္ခဲ့သည့္ ယူနီဘာစီတီ အေရးေတာ္ပံုႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္၍၊ ၿဗိတိသွ်ဘားမား အေရးေတာ္ပံုႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုမၸဏီဒါ႐ိုက္တာ ဦးဘဇင္သည္ ၀တၳဳသေဘာမ်ဳိးသက္၀င္သည့္ တကယ့္အျဖစ္မ်ားကုိ မ်က္စိပသာဒ၌ ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ေပၚလာေအာင္ ‘ဘြိဳင္ေကာ့တာ’ ဇာတ္ထုပ္ကုိ ႐ိုက္ကူး၍ ယခုအခါ ေအာ္လံပီယာ႐ံုႀကီး၌ ျပသလ်က္ ရွိေၾကာင္း။ 

ထိုဇာတ္ထုပ္ႀကီးကုိ ျပသသည့္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ေက်ာင္းတုိင္းေက်ာင္းတုိင္း သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ သူ႔ထက္ငါတုိးေ၀ွ႔၍ အားတက္သေရာ ၾကည့္႐ႈၾကၿပီးလွ်င္ ေကာင္းခ်ီးေပးၾကေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ကုိေအာင္ဆန္းကုိ မသိၾကေသး

ဘိြဳင္ေကာ့တာဇာတ္ကား ျပသစဥ္က ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ကိုေအာင္ဆန္းအား တုိင္းျပည္က ေကာင္းစြာသိရွိၾကဟန္ မတူေသးေပ။ ဇာတ္ကားအေၾကာင္း သတင္း၌ “ဘိြဳင္ေကာ့တာကား ဇာတ္ထုပ္ကုိ စီစဥ္သူမ်ားမွာ သပိတ္ေမွာက္ေခါင္းေဆာင္ ဦးႏု၊ မစၥတာရာရွစ္၊ သပိတ္ေမွာက္ေကာင္စီ၀င္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္တကြ ဒါ႐ိုက္တာဦးဘဇင္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း” ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း ကုိေအာင္ဆန္း၏အမည္ မပါရွိခဲ့ေပ။

ကုိယ္ေတြ႔အျဖစ္အပ်က္

႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတြင္ ကုိေအာင္ဆန္းႏွင့္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားမ်ားပါ၀င္ေသာ ဇာတ္၀င္ခန္းကို လက္ေတြ႕အျဖစ္အပ်က္ႏွင့္ အတတ္ႏုိင္ဆံုးတူညီစြာ ႐ိုက္ကူးခဲ့ပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း သူရိယသတင္းေထာက္က “ကြၽႏ္ုပ္သည္ သပိတ္ေမွာက္သည့္ေန႔က ကုိယ္ေတြ႔မ်က္ျမင္တစ္ဦး ျဖစ္သည့္အတုိင္း ဘိြဳင္ေကာ့တာဇာတ္ထုပ္ကုိ ပထမေန႔ကပင္ ၾကည့္႐ႈရာ ဇာတ္ထုပ္တြင္ပါရွိသည့္ အခန္းမ်ားမွာ သပိတ္ေမွာက္စဥ္အခါက ျဖစ္ပ်က္ေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္ တစ္သေ၀မတိမ္း ထပ္တူထပ္မွ် တူလွေပေၾကာင္း။ ဤကဲ့သုိ႔ အျဖစ္အပ်က္ကုိ႐ိုက္ကူး၍ ဇာတ္ထုပ္သဖြယ္ ျပဳလုပ္ျပသည္မွာ ကြၽႏ္ုပ္သိရသေလာက္ ၿဗိတိသွ်ဘားမားက အေရွးဦးပထမပင္ျဖစ္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဒါ႐ိုက္တာ ဦးဘဇင္

ဘိြဳင္ေကာ့တာဇာတ္ကားကုိ ႐ိုက္ကူးခဲ့သူ ဒါ႐ိုက္တာဦးဘဇင္မွာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္သူျဖစ္သည့္အျပင္ ရဲစြမ္းသတၱိႏွင့္ ျပည့္စံုသူတစ္ဦးဟုလည္း ဆုိႏုိင္ပါသည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ဒုတိယေက်ာင္းသားသပိတ္ျဖစ္ၿပီးစ ကာလ၌ပင္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ကာလ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကုိ ဇာတ္လမ္းတြင္ ထည့္သြင္း႐ိုက္ကူး၀ံ့ျခင္းမွာ အံ့မခန္းစိတ္ဓာတ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

သတင္းေဖာ္ျပရာတြင္ “ဇာတ္ကား၌ ေၾကာက္စိတ္ကြၽန္စိတ္ေတြေဖ်ာက္ၿပီး ဇာတိမာန္တက္ၾကြေစ၍ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးကုိ မေလ်ာ့ေသာလံု႔လႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္ တုိက္တြန္းထားေၾကာင္း။ ၎ျပင္ အမ်ိဳးသားတကၠသုိလ္ ျဖစ္ေျမာက္ရန္အတြက္ ေက်ာင္းေတာ္သူ ေက်ာင္းေတာ္သားမ်ားက မည္ကဲ့သုိ႔ေဆာင္ရြက္သည့္ အခန္း၊ အခက္အခဲမ်ားကုိ ႐ိုက္ကူးထားသျဖင့္ ဒါ႐ိုက္တာဦးဘဇင္အား အထူးခ်ီးမြမ္းထုိက္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ေရးသားထားသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။

သတင္းစာဆရာတစ္ဦး၏ အျမင္

မ႑ိဳင္သတင္းစာမွ သတင္းစာဆရာတစ္ဦးျဖစ္သူ ေမာင္ထိန္က ေနာက္ပုိင္းသူ၏အျမင္ကုိ ေရးသားေဖာ္ျပရာတြင္ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကုိ ကြၽန္ေတာ္သည္ ၿဗိတိသွ်ဘားမား ႐ုပ္ရွင္ကုမၸဏီဒါ႐ိုက္တာ သခင္ႏု (ယခု၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု) ႐ိုက္ကူးေသာ ဘိြဳင္ေကာ့တာဇာတ္ကားမွ စတင္သိခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ပါ၀င္႐ိုက္ကူးေသာအခန္းမွာ သပိတ္အေရးႏွင့္တ္သက္၍ ေက်ာင္းသားသမဂၢေခါင္းေဆာင္မ်ား စည္းေ၀းခန္းျဖစ္ပါသည္။ ထုိအခန္းတြင္ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္လွေဖ (ဗိုလ္လက္်ာ)၊ ဦးထြန္းအုံ(ျမဴမင္းႀကီးဦးထြန္းအံု)၊ မစၥတာအမ္ေအရာရွစ္(၀န္ႀကီးဦးရာရွစ္)ႏွင့္ သမဂၢေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါ၀င္ၾကသည္။

ထုိအခ်ိန္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကုိ ကြၽန္ေတာ္သည္ သိပင္သိေသာ္လည္း လံုး၀ဂ႐ုမထားေခ်။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျဖစ္မည္ဟုလည္း လံုး၀မေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ေပ။ ဘာေၾကာင့္နည္း။ သူ၏ အ၀တ္အစားခ်ဳိ႕တဲ့မႈ၊ ဆံပင္ကုိ ၿဖီးလိမ္းျခင္းမရွိ၊ စုတ္ဖြားဖြားထားျခင္း၊ မ်က္ႏွာအေနအထား ၾကည္လင္မႈမရွိ၊ အျမဲမႈန္ေတေတ ျဖစ္ေနျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ သာမန္ေနာက္လုိက္ အမႈေဆာင္တစ္ေယာက္ဟုပင္ ထင္မိသည္” ဟု ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါသည္။

ကုိေအာင္ဆန္း၏ သ႐ုပ္ေဆာင္ဟန္

ဘိြဳင္ေကာ့တာ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတြင္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကုိေအာင္ဆန္း၏ သ႐ုပ္ေဆာင္ဟန္အျဖစ္ တုိက္ပံုအနက္၀တ္ဆင္လ်က္ ႐ိုက္ကူးထားေသာ ဓာတ္ပံုတစ္ပံုကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ကုိေအာင္ဆန္း၏ေနာက္တြင္ အျခားေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ အခ်ဳိ႕ကုိလည္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ယင္းဓာတ္ပံုမွာ ဘိြဳင္ေကာ့တာ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမွ ေက်ာင္းသားကုိေအာင္ဆန္း၏ သ႐ုပ္ေဆာင္ဟန္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ ေရႊရတုသဘင္အခမ္းအနား က်င္းပစဥ္က သိမီလုိက္ၾကသည့္ ႐ုပ္ရွင္ပညာရွင္မ်ားက အတည္ျပဳေျပာၾကားခဲ့ၾကပါသည္။

လူၾကမ္းမင္းသားအား က႐ုဏာသက္ၾကပံု

႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ ပရိသတ္သည္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား သပိတ္ေမွာက္ၾကသည့္အခန္း၊ တရားေဟာၾကသည့္အခန္းမ်ားကုိ ၾကည့္႐ႈအားေပးခဲ့ၾကသကဲ့သုိ႔လူၾကမ္းလွေမာင္ႀကီး၏ သ႐ုပ္ေဆာင္ပံုကုိလည္း ၾကည့္႐ႈကာ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲခဲ့ၾကသည္ ဆုိပါသည္။ လွေမာင္ႀကီးမွာ ဘိြဳင္ေကာ့တာဇာတ္ကား ႐ိုက္ကူးၿပီးစတြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ရာ ဇာတ္ကား႐ံုတင္ျပသစဥ္ သက္ရွိထင္ရွားမရွိေတာ့ေပ။ ပရိသတ္အခ်ိဳ႕က ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ရင္း “ကုိလွေမာင္ေရ အမွ်ဗ်ိဳ႕” ဟူ၍ပင္ ေအာ္ဟစ္အမွ်အတန္းေ၀ခဲ့ၾကသည္ ဆုိ၏။

ေနာင္တစ္ခ်ိန္တြင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာႀကီးျဖစ္လာမည့္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသား ကုိေအာင္ဆန္းကို ပရိသတ္က သတိမျပဳမိၾကေသးဘဲ လူၾကမ္းလွေမာင္ႀကီးကုိသာ တမ္းတခဲ့ၾကသည့္အေပၚ အမွတ္ရခဲ့မိေၾကာင္း ဘိြဳင္ေကာ့တာဇာတ္ကား ၾကည့္႐ႈခဲ့ဖူးသူတစ္ဦးက ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခဲ့ပါသည္။

က်မ္းကုိး-
၁။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘာေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့သလဲ။ (ေမာင္ထိန္) မ႑ိဳင္ (၁၉-၇-၁၉၅၅)
၂။ သူရိယသတင္းစာ(၂၄-၉-၁၉၃၇)ပါ သတင္းေဖာ္ျပခ်က္။ 

(ဘိြဳင္ေကာ့တာ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားေၾကာ္ျငာ (ပုံေသး) ႏွင့္ ဘိြဳင္ေကာ့တာဇာတ္ကားမွ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကုိေအာင္ဆန္း၏ သ႐ုပ္ေဆာင္ဟန္)