Written by:
ခ်စ္ဝင္းေမာင္
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္တစ္ေနရာကို ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု-ေအာင္မ်ဳိးသန္႔)
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္တစ္ေနရာကို ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု-ေအာင္မ်ဳိးသန္႔)
ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ကြၽန္ေတာ္ေနထိုင္ရာ အရပ္သည္
မယံုၾကည္ႏိုင္ေလာက္ဖြယ္ အံ့မခန္း ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည္။ ေနထိုင္ရာ
တိုက္ခန္း၏ ၀ရန္တာေပၚမွ လမ္းထဲသို႔ လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္လိုက္လွ်င္ တစ္လမ္းလံုး
ထပ္ျမင့္တိုက္ႀကီးမ်ား တန္းစီေနၿပီး တိုက္ခန္းငယ္အသီးသီး အထပ္ထပ္တို႔၏
၀ရန္တာမ်ားကို ျမင္ေနရသည္။ ကန္ထ႐ိုက္တိုက္ဟု ေခၚတြင္ေသာ အနည္းဆံုး
ေျခာက္ထပ္မွ ရွစ္ထပ္အထိျမင့္ေသာ တိုက္တာတို႔သည္ လမ္းတစ္လမ္းလံုးကို ေနရာယူ
လႊမ္းမိုးထားေလၿပီ။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းအစိတ္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္းႀကီး မျဖစ္ပြားမီအခ်ိန္က ဒီလမ္းကေလးသည္ သံုးပင္ႏွစ္ခန္း၊ ပ်ဥ္ကာသြပ္မိုး တစ္ထပ္အိမ္ငယ္မ်ား၊ ျခံ၀င္းမ်ား (အနည္းငယ္မွ်ေသာ ေငြေၾကးၾကြယ္၀သူတို႔၏) တစ္ထပ္အုတ္ခံအိမ္၊ ႏွစ္ထပ္အုတ္ခံအိမ္အခ်ဳိ႕သာ ရွိသည္။ ယခုလို ရွစ္ထပ္ကန္ထ႐ိုက္တိုက္ တစ္လံုးမွ်မရွိ။ ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက ရွိခဲ့ေသာ လမ္းေဟာင္းမွာ မဆလတစ္ေခတ္လံုး မျပဳမျပင္ထားသျဖင့္ မညီမညာ၊ မိုးအခါတြင္ ေရ၀ပ္ဗြက္ထေသာ္လည္း လမ္းထဲမွာ သစ္ပင္ေတြ အုပ္အုပ္ဆိုင္းဆိုင္း အိမ္ငယ္ျခံ၀င္းမ်ားႏွင့္ ရပ္ကြက္သဘာ၀အတိုင္း ရွိေနသည္။ တစ္လမ္းလံုး ႏွစ္ထပ္ထက္မပိုေသာ လံုးခ်င္းအိမ္ငယ္မ်ားႏွင့္ စီတန္းရွိခဲ့ေသာ လမ္းကေလးသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ကြန္ကရစ္နံရံႀကီးေအာက္ ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးတစ္ဦး၏ မတည္မႈျဖင့္ လမ္းကေလးကို ႏိုင္လြန္ကတၱရာ ခင္းႏိုင္ခဲ့ရာ ထပ္ျမင့္တိုက္မ်ားႏွင့္ ပနံရေနေသာ ၿမိဳ႕ျပလမ္းတစ္ခုအသြင္ ေဆာင္လာသည္။
အမွန္ေတာ့ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအထိ ဒီေနရာသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ဆင္ေျခဖံုး ဧရိယာထဲမွာပဲ ရွိေသးသည္။ ယခုေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ ဧရိယာထဲ ေရာက္သြားသည္။ ေက်ာက္ေျမာင္း၊ တာေမြ၊ ပုဇြန္ေတာင္၊ စမ္းေခ်ာင္း၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္၊ ကမာရြတ္တို႔သည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတိုင္မီအထိ အိမ္ငယ္အိမ္ေျခမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ဆင္ေျခဖံုးအရပ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခု ၂၀၁၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားမွာေတာ့ ၿမိဳ႕ျပရပ္ကြက္ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားၾကၿပီ။ သည္ၿမိဳ႕နယ္ေတြအားလံုး လမ္းသြယ္ေတြအားလံုး ကန္ထ႐ိုက္တိုက္ေခၚ လူေနတိုက္ခန္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္က်ပ္သြားခဲ့သည္။ တိုးတက္လာေသာ ၿမိဳ႕ျပလူဦးေရ၏ ေနထိုင္မႈအတြက္ လိုအပ္ခ်က္အရ ဒီအေဆာက္အအံုေတြ တိုးပြားလာခဲ့တာျဖစ္သည္။ အလားတူ ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္၏ ဧရိယာသည္လည္း ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း အလြန္ျပန္႔ကား ႀကီးထြားခဲ့သည္။ ယခင္က ေျမာက္ဥကၠလာပ၊ ေတာင္ဥကၠလာပ၊ သာေကတ ဆင္ေျခဖံုးၿမိဳ႕သစ္ သံုးၿမိဳ႕သာ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ၀န္းရံထားခဲ့ရာမွ ယခုဆိုလွ်င္ ေျမာက္ဘက္၌ ေရႊျပည္သာ၊ အေနာက္ဘက္မွာ လိႈင္သာယာ၊ အေရွ႕ဘက္မွာ ပဲခူးျမစ္အထိ ဒဂံုေတာင္၊ ေျမာက္ၿမိဳ႕နယ္ႀကီးေတြ ရွိလာသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ လက္ရွိလူဦးေရကို ေျခာက္သန္းဟု ေဖာ္ျပေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ အမွန္တကယ္ ေကာက္ယူထားေသာ စာရင္းလား၊ ခန္႔မွန္းစာရင္းလားေတာ့ မသိ။ လူဦးေရ ေျခာက္သန္းရွိ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတစ္ခု ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးလာမႈတြင္ လူမႈျပႆနာေတြ မ်ားစြာရွိလာခဲ့သည္။ ၁။ ျဖတ္သန္းခဲ့ရေသာ ေခတ္စနစ္ ၂။ မွားယြင္းေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ၃။ အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈမ်ားသည္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးကို ကေမာက္ကမျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ား ျဖစ္သည္။
အားလံုးသိၾကသည့္အတိုင္း ယေန႔ကြၽန္ေတာ္တို႔ေနထိုင္ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္မွာ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ျပႆနာ၊ အမ်ားျပည္သူ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ျပႆနာ အပါအ၀င္ ၿမိဳ႕ျပတစ္ခု၏ အဂၤါရပ္ႏွင့္ မျပည့္စံုေသာ လွ်ပ္စစ္မီး၊ ေသာက္သံုးေရ၊ လမ္းတံတား၊ ဆက္သြယ္ေရးလိုအပ္ခ်က္ေတြ မ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တင္သြင္းမႈ ေျဖေလွ်ာ့ေပးၿပီးေနာက္ပိုင္း ရန္ကုန္လမ္းေပၚမွာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ မတန္တဆ တိုးပြားလာသည္။ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ မတန္တဆ တိုးပြားလာျခင္းႏွင့္ထပ္တူ ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္း ပရမ္းပတာျဖစ္မႈမွာ ေျဖရွင္း၍ မရေသာ ျပႆနာတစ္ခုအျဖစ္ ယေန႔ရန္ကုန္လူထု ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ အလြန္ထိတ္လန္႔ဖြယ္ေကာင္းေသာ အခ်က္တစ္ခုမွာ ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူဦးေရ တစ္ေန႔တျခား တိုးပြားလာျခင္းႏွင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသူတို႔တြင္ တိုင္းျပည္အတြက္ အလုပ္အေကြၽးျပဳႏုိင္ေသးသည့္ လူငယ္လူလတ္ ပညာတတ္မ်ား ပါ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေန႔စဥ္သတင္းစာမ်ားတြင္ ယာဥ္တိုက္မႈသတင္းမ်ား ေန႔စဥ္နီးနီး ပါ၀င္ေနၿပီး အသက္ဆံုး႐ံႈးမႈလည္း ေန႔စဥ္နီးနီး ျဖစ္ေနသည္။ လမ္းကို အသံုးျပဳ သြားလာေနသူတုိင္း အသက္အႏၲရာယ္ မကင္းသည့္ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ေနသည္။
ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ မ်ားျပားလာမႈ၊ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈမွာ အေၾကာင္းတရားတစ္ခုဟုဆိုလွ်င္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အသံုးျပဳသူမ်ား၏ စည္းကမ္းမဲ့မႈ၊ လမ္းအသံုးျပဳသူမ်ား၏ စည္းကမ္းမလိုက္နာမႈတို႔မွာလည္း ယာဥ္စည္းကမ္းလမ္းစည္းကမ္း ပရမ္းပတာျဖစ္မႈကို ထပ္ေဆာင္းေပးသည့္ အက်ဳိးတရားျဖစ္သည္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ၿမိဳ႕ျပ စီမံခန္႔ခြဲသူတို႔၏ အားနည္းခ်က္မွာလည္း ယေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ျပႆနာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ အာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရာတြင္ ပထမ ၂၆ ႏွစ္မွာ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး ခြၽတ္ျခံဳက်ခဲ့၍ ဒုတိယ ၂၄ ႏွစ္မွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ လြဲမွားေသာတစ္ခ်က္လႊတ္အမိန္႔ေပး စီမံခန္႔ခြဲမႈေၾကာင့္ ယေန႔ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္မွာ ခ်ဳံးခ်ဳံးက်ခဲ့ရသည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္လြန္ ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္ ႐ႈခင္းမ်ားကို ၾကည့္႐ႈလွ်င္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္သည္ အေတာ္အတန္ သပ္ရပ္ေနေသးသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ၿမိဳ႕လယ္မွာ ယာဥ္ေၾကာ႐ႈပ္ေထြးမႈ မႀကီးမားေသးသလို ႏိုင္လြန္ကတၱရာလမ္းေတြက ေျဖာင့္ေျဖာင့္ျဖဴးျဖဴး ရိွလွသည္။ လူသြားပလက္ေဖာင္းေတြ က်ယ္က်ယ္၀န္း၀န္းရိွၿပီး (လမ္းေဘးေစ်းသည္မ်ား ရိွေသာ္လည္း) ႐ႈပ္႐ႈပ္ေထြးေထြး မရိွလွပါ။ ေရႏုတ္ေျမာင္းေတြ၊ ပလက္ေဖာင္းေတြ အေတာ္ကေလး သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ရိွေနေသး႐ံုမက ရန္ကုန္ညမ်ားမွာ လွ်ပ္စစ္မီးထိန္ထိန္ႏွင့္ ေနခ်င္စဖြယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ မတိုင္မီက အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အလွပဆံုးျဖစ္ခဲ့ေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ဓာတ္ပံုေဟာင္းမ်ားကို ယေန႔တိုင္ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါေသးသည္။ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရ တက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း တျဖည္းျဖည္း ယိုယြင္းလာခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္သည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္း ေနာက္ပိုင္းတြင္မွာေတာ့ လံုးလံုးပ်က္စီးသြားသည့္ အေျခအေနကို ေရာက္ရိွသြားသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္တို႔သည္ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးကို တာ၀န္ယူခဲ့ၾကေသာ္လည္း ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း တာ၀န္ယူခဲ့ၾကသူတို႔၏ လြဲမွားေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈတို႔ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမွာ ပရမ္းပတာအသြင္ ေဆာင္လာသည္။ ယေန႔အခ်ိန္မွာ အဆိုးဆံုးအခ်ိန္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။
ဆိုးရြားေသာအခ်က္မွာ ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ပကတိအလွမ်ား ပ်က္စီးသြားျခင္းျဖစ္သည္။ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြ တိုးပြားလာၿပီး ယာဥ္ေၾကာက်ပ္သျဖင့္ ပလက္ေဖာင္းေတြကိုဖဲ့ခ်ကာ လမ္းခ်ဲ႕ထြင္ျခင္း မဟာဗ်ဴဟာမွာ “ဖိနပ္ႏွင့္ေျခေထာက္ မေတာ္၍ ဖေနာင့္ကိုလွီးျဖတ္” သည့္ ဥပမာလို ျဖစ္ေနသည္။ ယခုဆိုလွ်င္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခုလံုး ပလက္ေဖာင္းေတြ ၿဖိဳဖ်က္ၿပီး လူတစ္ကိုယ္သြား႐ံု ပလက္ေဖာင္းက်ဥ္းက်ဥ္းေပၚမွာ ေစ်းသည္ေတြႏွင့္ တြန္းတုိက္ၿပီး လူေတြခက္ခက္ခဲခဲ သြားလာေနၾကရသည္။ ရန္ကုန္လမ္းမ်ားေပၚမွာ စည္းကမ္းမဲ့ေသာ ေစ်းသည္ေတြက ထိုပလက္ေဖာင္း က်ဥ္းက်ဥ္းေပၚမွာ ဆိုင္ခင္းေနၾကၿပီး ခရီးသြားေတြက ကားႀကိဳကားၾကား လမ္းေပၚဆင္းေလွ်ာက္ ေနၾကရသည္။ လမ္းေပၚမွာ စည္းကမ္းမဲ့ခရီးသည္တင္ ယာဥ္ႀကီးေတြ၊ ပလက္ေဖာင္းေပၚမွာ စည္းကမ္းမဲ့ေစ်းသည္ေတြ…။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ျမင္ကြင္းမွာ အလြန္႐ုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ေနေတာ့သည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးကို မည္သည့္စီမံခန္႔ခြဲမႈျဖင့္ ပံုေဖာ္ေနၾကသည္ေတာ့ မသိပါ။ ၿမိဳ႕လယ္ပလက္ေဖာင္းမ်ားမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဘယ္ေတာ့မွ ခင္းလို႔မၿပီးေသာ အေျခအေနမွာ ရိွသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္တစ္ႏွစ္က ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ မညီမညာ ခေနာ္နီခေနာ္နဲ႔ ပလက္ေဖာင္းေက်ာက္ျပားမ်ားကို ရွင္းထုတ္ၿပီး ကြန္ကရစ္မ်ားျဖင့္ ညီညာေအာင္ ခင္းခဲ့သည္။ ဒီတစ္ခါေတာ့ ပလက္ေဖာင္းေတြ ညီညာၿပီဟု ေအာက္ေမ့ခဲ့သည္။ ယခုထို ပလက္ေဖာင္းမ်ားကို တစ္ခါထပ္ဖဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္ပလက္ေဖာင္းအသစ္ လုပ္ေနျပန္ပါၿပီ။ ၿမိဳ႕လယ္လမ္းမ်ား ႏိုင္လြန္ကတၱရာ ခင္းထားေသာ္လည္း ဖုသည့္ေနရာဖု၊ ေဖာင္းသည့္ေနရာေဖာင္း၊ မညီမညာ။ ခေနာ္နီခေနာ္နဲ႔ ပလက္ေဖာင္းေပၚမွာ ေစ်းသည္မ်ဳိးစံုက အပိုင္စီး ေနရာယူထား။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ ႏုိင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ (JICA) က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ လွပသာယာေရးအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ေငြ အေျမာက္အျမား အကူအညီေပးေနေၾကာင္း သိရသည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သည္ JICA ၏ အကူအညီျဖင့္ လမ္းေတြကိုခ်ဲ႕၊ ပလက္ေဖာင္းေတြကိုဖဲ့၊ လမ္းခင္းသည့္အလုပ္ေတြကို မရပ္မနား ျပဳလုပ္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးက အက်ည္းတန္ေနဆဲ။ ညဘက္ဆိုလွ်င္ ၿမိဳ႕လယ္အထင္ကရ ဆူးေလဘုရားလမ္းသည္ပင္ လွ်ပ္စစ္မီးမလင္းပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံထဲသို႔ ကမၻာလွည့္ခရီးသြား အေျမာက္အျမား ၀င္လာၾကသည္။ သူတို႔က ျမန္မာျပည္ကို ၾကည့္ခ်င္သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးကို ၾကည့္ခ်င္သည္။ သူတို႔စိတ္ကူးထဲက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးႏွင့္ ယခုေတြ႕ျမင္ေနရေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး အေတာ္ကြာျခားေနမည္က ေသခ်ာသည္။ ယေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးသည္ စစ္ႀကီးၿပီးစ ပရမ္းပတာျဖစ္ေနေသာ ၿမိဳ႕ပ်က္ႀကီးတစ္ခုလို။Credit: EMG
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းအစိတ္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္းႀကီး မျဖစ္ပြားမီအခ်ိန္က ဒီလမ္းကေလးသည္ သံုးပင္ႏွစ္ခန္း၊ ပ်ဥ္ကာသြပ္မိုး တစ္ထပ္အိမ္ငယ္မ်ား၊ ျခံ၀င္းမ်ား (အနည္းငယ္မွ်ေသာ ေငြေၾကးၾကြယ္၀သူတို႔၏) တစ္ထပ္အုတ္ခံအိမ္၊ ႏွစ္ထပ္အုတ္ခံအိမ္အခ်ဳိ႕သာ ရွိသည္။ ယခုလို ရွစ္ထပ္ကန္ထ႐ိုက္တိုက္ တစ္လံုးမွ်မရွိ။ ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက ရွိခဲ့ေသာ လမ္းေဟာင္းမွာ မဆလတစ္ေခတ္လံုး မျပဳမျပင္ထားသျဖင့္ မညီမညာ၊ မိုးအခါတြင္ ေရ၀ပ္ဗြက္ထေသာ္လည္း လမ္းထဲမွာ သစ္ပင္ေတြ အုပ္အုပ္ဆိုင္းဆိုင္း အိမ္ငယ္ျခံ၀င္းမ်ားႏွင့္ ရပ္ကြက္သဘာ၀အတိုင္း ရွိေနသည္။ တစ္လမ္းလံုး ႏွစ္ထပ္ထက္မပိုေသာ လံုးခ်င္းအိမ္ငယ္မ်ားႏွင့္ စီတန္းရွိခဲ့ေသာ လမ္းကေလးသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ကြန္ကရစ္နံရံႀကီးေအာက္ ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးတစ္ဦး၏ မတည္မႈျဖင့္ လမ္းကေလးကို ႏိုင္လြန္ကတၱရာ ခင္းႏိုင္ခဲ့ရာ ထပ္ျမင့္တိုက္မ်ားႏွင့္ ပနံရေနေသာ ၿမိဳ႕ျပလမ္းတစ္ခုအသြင္ ေဆာင္လာသည္။
အမွန္ေတာ့ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအထိ ဒီေနရာသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ဆင္ေျခဖံုး ဧရိယာထဲမွာပဲ ရွိေသးသည္။ ယခုေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ ဧရိယာထဲ ေရာက္သြားသည္။ ေက်ာက္ေျမာင္း၊ တာေမြ၊ ပုဇြန္ေတာင္၊ စမ္းေခ်ာင္း၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္၊ ကမာရြတ္တို႔သည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတိုင္မီအထိ အိမ္ငယ္အိမ္ေျခမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ဆင္ေျခဖံုးအရပ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခု ၂၀၁၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားမွာေတာ့ ၿမိဳ႕ျပရပ္ကြက္ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားၾကၿပီ။ သည္ၿမိဳ႕နယ္ေတြအားလံုး လမ္းသြယ္ေတြအားလံုး ကန္ထ႐ိုက္တိုက္ေခၚ လူေနတိုက္ခန္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္က်ပ္သြားခဲ့သည္။ တိုးတက္လာေသာ ၿမိဳ႕ျပလူဦးေရ၏ ေနထိုင္မႈအတြက္ လိုအပ္ခ်က္အရ ဒီအေဆာက္အအံုေတြ တိုးပြားလာခဲ့တာျဖစ္သည္။ အလားတူ ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္၏ ဧရိယာသည္လည္း ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း အလြန္ျပန္႔ကား ႀကီးထြားခဲ့သည္။ ယခင္က ေျမာက္ဥကၠလာပ၊ ေတာင္ဥကၠလာပ၊ သာေကတ ဆင္ေျခဖံုးၿမိဳ႕သစ္ သံုးၿမိဳ႕သာ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ၀န္းရံထားခဲ့ရာမွ ယခုဆိုလွ်င္ ေျမာက္ဘက္၌ ေရႊျပည္သာ၊ အေနာက္ဘက္မွာ လိႈင္သာယာ၊ အေရွ႕ဘက္မွာ ပဲခူးျမစ္အထိ ဒဂံုေတာင္၊ ေျမာက္ၿမိဳ႕နယ္ႀကီးေတြ ရွိလာသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ လက္ရွိလူဦးေရကို ေျခာက္သန္းဟု ေဖာ္ျပေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ အမွန္တကယ္ ေကာက္ယူထားေသာ စာရင္းလား၊ ခန္႔မွန္းစာရင္းလားေတာ့ မသိ။ လူဦးေရ ေျခာက္သန္းရွိ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတစ္ခု ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးလာမႈတြင္ လူမႈျပႆနာေတြ မ်ားစြာရွိလာခဲ့သည္။ ၁။ ျဖတ္သန္းခဲ့ရေသာ ေခတ္စနစ္ ၂။ မွားယြင္းေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ၃။ အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈမ်ားသည္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးကို ကေမာက္ကမျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ား ျဖစ္သည္။
အားလံုးသိၾကသည့္အတိုင္း ယေန႔ကြၽန္ေတာ္တို႔ေနထိုင္ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္မွာ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ျပႆနာ၊ အမ်ားျပည္သူ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ျပႆနာ အပါအ၀င္ ၿမိဳ႕ျပတစ္ခု၏ အဂၤါရပ္ႏွင့္ မျပည့္စံုေသာ လွ်ပ္စစ္မီး၊ ေသာက္သံုးေရ၊ လမ္းတံတား၊ ဆက္သြယ္ေရးလိုအပ္ခ်က္ေတြ မ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တင္သြင္းမႈ ေျဖေလွ်ာ့ေပးၿပီးေနာက္ပိုင္း ရန္ကုန္လမ္းေပၚမွာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ မတန္တဆ တိုးပြားလာသည္။ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ မတန္တဆ တိုးပြားလာျခင္းႏွင့္ထပ္တူ ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္း ပရမ္းပတာျဖစ္မႈမွာ ေျဖရွင္း၍ မရေသာ ျပႆနာတစ္ခုအျဖစ္ ယေန႔ရန္ကုန္လူထု ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ အလြန္ထိတ္လန္႔ဖြယ္ေကာင္းေသာ အခ်က္တစ္ခုမွာ ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူဦးေရ တစ္ေန႔တျခား တိုးပြားလာျခင္းႏွင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသူတို႔တြင္ တိုင္းျပည္အတြက္ အလုပ္အေကြၽးျပဳႏုိင္ေသးသည့္ လူငယ္လူလတ္ ပညာတတ္မ်ား ပါ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေန႔စဥ္သတင္းစာမ်ားတြင္ ယာဥ္တိုက္မႈသတင္းမ်ား ေန႔စဥ္နီးနီး ပါ၀င္ေနၿပီး အသက္ဆံုး႐ံႈးမႈလည္း ေန႔စဥ္နီးနီး ျဖစ္ေနသည္။ လမ္းကို အသံုးျပဳ သြားလာေနသူတုိင္း အသက္အႏၲရာယ္ မကင္းသည့္ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ေနသည္။
ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ မ်ားျပားလာမႈ၊ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈမွာ အေၾကာင္းတရားတစ္ခုဟုဆိုလွ်င္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အသံုးျပဳသူမ်ား၏ စည္းကမ္းမဲ့မႈ၊ လမ္းအသံုးျပဳသူမ်ား၏ စည္းကမ္းမလိုက္နာမႈတို႔မွာလည္း ယာဥ္စည္းကမ္းလမ္းစည္းကမ္း ပရမ္းပတာျဖစ္မႈကို ထပ္ေဆာင္းေပးသည့္ အက်ဳိးတရားျဖစ္သည္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ၿမိဳ႕ျပ စီမံခန္႔ခြဲသူတို႔၏ အားနည္းခ်က္မွာလည္း ယေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ျပႆနာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ အာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရာတြင္ ပထမ ၂၆ ႏွစ္မွာ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး ခြၽတ္ျခံဳက်ခဲ့၍ ဒုတိယ ၂၄ ႏွစ္မွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ လြဲမွားေသာတစ္ခ်က္လႊတ္အမိန္႔ေပး စီမံခန္႔ခြဲမႈေၾကာင့္ ယေန႔ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္မွာ ခ်ဳံးခ်ဳံးက်ခဲ့ရသည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္လြန္ ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္ ႐ႈခင္းမ်ားကို ၾကည့္႐ႈလွ်င္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္သည္ အေတာ္အတန္ သပ္ရပ္ေနေသးသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ၿမိဳ႕လယ္မွာ ယာဥ္ေၾကာ႐ႈပ္ေထြးမႈ မႀကီးမားေသးသလို ႏိုင္လြန္ကတၱရာလမ္းေတြက ေျဖာင့္ေျဖာင့္ျဖဴးျဖဴး ရိွလွသည္။ လူသြားပလက္ေဖာင္းေတြ က်ယ္က်ယ္၀န္း၀န္းရိွၿပီး (လမ္းေဘးေစ်းသည္မ်ား ရိွေသာ္လည္း) ႐ႈပ္႐ႈပ္ေထြးေထြး မရိွလွပါ။ ေရႏုတ္ေျမာင္းေတြ၊ ပလက္ေဖာင္းေတြ အေတာ္ကေလး သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ရိွေနေသး႐ံုမက ရန္ကုန္ညမ်ားမွာ လွ်ပ္စစ္မီးထိန္ထိန္ႏွင့္ ေနခ်င္စဖြယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ မတိုင္မီက အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အလွပဆံုးျဖစ္ခဲ့ေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ဓာတ္ပံုေဟာင္းမ်ားကို ယေန႔တိုင္ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါေသးသည္။ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရ တက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း တျဖည္းျဖည္း ယိုယြင္းလာခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္သည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္း ေနာက္ပိုင္းတြင္မွာေတာ့ လံုးလံုးပ်က္စီးသြားသည့္ အေျခအေနကို ေရာက္ရိွသြားသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္တို႔သည္ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးကို တာ၀န္ယူခဲ့ၾကေသာ္လည္း ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း တာ၀န္ယူခဲ့ၾကသူတို႔၏ လြဲမွားေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈတို႔ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမွာ ပရမ္းပတာအသြင္ ေဆာင္လာသည္။ ယေန႔အခ်ိန္မွာ အဆိုးဆံုးအခ်ိန္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။
ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္မွာ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ျပႆနာ၊ အမ်ားျပည္သူ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ျပႆနာ အပါအ၀င္ ၿမိဳ႕ျပတစ္ခု၏ အဂၤါရပ္ႏွင့္ မျပည့္စံုေသာ လွ်ပ္စစ္မီး၊ ေသာက္သံုးေရ၊ လမ္းတံတား၊ ဆက္သြယ္ေရးလိုအပ္ခ်က္ေတြ မ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္ . . . . .လမ္းေဘးေစ်းသည္မ်ားေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္အလွ ပ်က္ရျခင္းအတြက္ လမ္းေဘးေစ်းသည္ ရွင္းလင္းေရးကို မ.ဆ.လ ေခတ္ကတည္းက လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရာ ယေန႔အထိ မေအာင္ျမင္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခု သတ္မွတ္ၿပီး ေစ်းေရာင္းခ်ခြင့္ျပဳကာ ေျဖရွင္းေပးထားေသာ္လည္း စည္းကမ္းမဲ့ေစ်းသည္မ်ားကို ယခုအခ်ိန္ထိ မရွင္းႏိုင္။ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ တိုးပြားလာၿပီး ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ႀကီးထြားလာေသာအခါ လမ္းေဘးပလက္ေဖာင္းမ်ားကိုၿဖိဳ၍ လမ္းခ်ဲ႕ထြင္ေရး စီမံကိန္းကို ယခုႏွစ္မ်ားအတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာ ေတြ႕ရသည္။ လူသြားပလက္ေဖာင္း ဧရိယာက နဂိုကတည္းက သိပ္မက်ယ္လွေတာ့႐ံုမက လမ္းေလွ်ာက္၍မရေအာင္ ေစ်းသည္ေတြက ပိတ္ဆို႔ထားရာ ယခုပလက္ေဖာင္းေတြကို ထပ္ၿပီးဖဲ့ကာ လမ္းခ်ဲ႕ေနသည္မွာ ၿမိဳ႕ေတာ္၏အလွကို ပိုအက်ည္းတန္သြားေအာင္ လုပ္ေနသလိုမ်ဳိးဟု ခံစားရသည္။ ပလက္ေဖာင္းေတြဖဲ့၍ လမ္းခ်ဲ႕လိုက္ေသာ္ျငားလည္း လမ္းအသံုးျပဳႏုိင္သည့္ ဧရိယာက တိုးၿပီးက်ယ္မလာ။ ထိုေနရာမွ ေစ်းသည္ေတြကပဲ ေနရာထပ္ယူထားသည္။ ယာဥ္ရပ္နားဖို႔လမ္းခ်ဲ႕တာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေစ်းသည္ေတြ ေစ်းခင္းဖို႔လုပ္ေပးေနသလိုမ်ဳိးသာ ျဖစ္ခဲ့သည္။
ဆိုးရြားေသာအခ်က္မွာ ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ပကတိအလွမ်ား ပ်က္စီးသြားျခင္းျဖစ္သည္။ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြ တိုးပြားလာၿပီး ယာဥ္ေၾကာက်ပ္သျဖင့္ ပလက္ေဖာင္းေတြကိုဖဲ့ခ်ကာ လမ္းခ်ဲ႕ထြင္ျခင္း မဟာဗ်ဴဟာမွာ “ဖိနပ္ႏွင့္ေျခေထာက္ မေတာ္၍ ဖေနာင့္ကိုလွီးျဖတ္” သည့္ ဥပမာလို ျဖစ္ေနသည္။ ယခုဆိုလွ်င္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခုလံုး ပလက္ေဖာင္းေတြ ၿဖိဳဖ်က္ၿပီး လူတစ္ကိုယ္သြား႐ံု ပလက္ေဖာင္းက်ဥ္းက်ဥ္းေပၚမွာ ေစ်းသည္ေတြႏွင့္ တြန္းတုိက္ၿပီး လူေတြခက္ခက္ခဲခဲ သြားလာေနၾကရသည္။ ရန္ကုန္လမ္းမ်ားေပၚမွာ စည္းကမ္းမဲ့ေသာ ေစ်းသည္ေတြက ထိုပလက္ေဖာင္း က်ဥ္းက်ဥ္းေပၚမွာ ဆိုင္ခင္းေနၾကၿပီး ခရီးသြားေတြက ကားႀကိဳကားၾကား လမ္းေပၚဆင္းေလွ်ာက္ ေနၾကရသည္။ လမ္းေပၚမွာ စည္းကမ္းမဲ့ခရီးသည္တင္ ယာဥ္ႀကီးေတြ၊ ပလက္ေဖာင္းေပၚမွာ စည္းကမ္းမဲ့ေစ်းသည္ေတြ…။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ျမင္ကြင္းမွာ အလြန္႐ုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ေနေတာ့သည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးကို မည္သည့္စီမံခန္႔ခြဲမႈျဖင့္ ပံုေဖာ္ေနၾကသည္ေတာ့ မသိပါ။ ၿမိဳ႕လယ္ပလက္ေဖာင္းမ်ားမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဘယ္ေတာ့မွ ခင္းလို႔မၿပီးေသာ အေျခအေနမွာ ရိွသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္တစ္ႏွစ္က ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ မညီမညာ ခေနာ္နီခေနာ္နဲ႔ ပလက္ေဖာင္းေက်ာက္ျပားမ်ားကို ရွင္းထုတ္ၿပီး ကြန္ကရစ္မ်ားျဖင့္ ညီညာေအာင္ ခင္းခဲ့သည္။ ဒီတစ္ခါေတာ့ ပလက္ေဖာင္းေတြ ညီညာၿပီဟု ေအာက္ေမ့ခဲ့သည္။ ယခုထို ပလက္ေဖာင္းမ်ားကို တစ္ခါထပ္ဖဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္ပလက္ေဖာင္းအသစ္ လုပ္ေနျပန္ပါၿပီ။ ၿမိဳ႕လယ္လမ္းမ်ား ႏိုင္လြန္ကတၱရာ ခင္းထားေသာ္လည္း ဖုသည့္ေနရာဖု၊ ေဖာင္းသည့္ေနရာေဖာင္း၊ မညီမညာ။ ခေနာ္နီခေနာ္နဲ႔ ပလက္ေဖာင္းေပၚမွာ ေစ်းသည္မ်ဳိးစံုက အပိုင္စီး ေနရာယူထား။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ ႏုိင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ (JICA) က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ လွပသာယာေရးအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ေငြ အေျမာက္အျမား အကူအညီေပးေနေၾကာင္း သိရသည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သည္ JICA ၏ အကူအညီျဖင့္ လမ္းေတြကိုခ်ဲ႕၊ ပလက္ေဖာင္းေတြကိုဖဲ့၊ လမ္းခင္းသည့္အလုပ္ေတြကို မရပ္မနား ျပဳလုပ္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးက အက်ည္းတန္ေနဆဲ။ ညဘက္ဆိုလွ်င္ ၿမိဳ႕လယ္အထင္ကရ ဆူးေလဘုရားလမ္းသည္ပင္ လွ်ပ္စစ္မီးမလင္းပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံထဲသို႔ ကမၻာလွည့္ခရီးသြား အေျမာက္အျမား ၀င္လာၾကသည္။ သူတို႔က ျမန္မာျပည္ကို ၾကည့္ခ်င္သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးကို ၾကည့္ခ်င္သည္။ သူတို႔စိတ္ကူးထဲက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးႏွင့္ ယခုေတြ႕ျမင္ေနရေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး အေတာ္ကြာျခားေနမည္က ေသခ်ာသည္။ ယေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးသည္ စစ္ႀကီးၿပီးစ ပရမ္းပတာျဖစ္ေနေသာ ၿမိဳ႕ပ်က္ႀကီးတစ္ခုလို။Credit: EMG
No comments:
Post a Comment