မေလးေလယာဥ္ ေပ်ာက္ဆံုးမႈ ေနာက္ကြယ္

ဧရာ၀တီ

MH370 ေနာက္ဆံုး အေျခအေနျပ ေျမပံု

မေလးရွားေလေၾကာင္းလိုင္းမွ ေပ်ာက္ဆံုးေန ေသာ ဂ်က္ေလယာဥ္၏ ေလယာဥ္မွဴးတဦးက ေလေၾကာင္းထိန္းသိမ္းေရး စခန္းသို႔ ျပႆနာ တစံုတရာ မရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုျခင္းမျပဳမီ အခ်ိန္ကတည္းက ေလယာဥ္၏ အခ်က္ျပစနစ္တခုကို ပိတ္ထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း မေလးရွား ထိပ္တန္းအရာရွိႀကီးတဦးက မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားလိုက္ သည္။

မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ပို႔ေဆာင္ေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္လည္း ပူးတြဲတာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနသူ မေလးရွား ကာကြယ္ ေရးဝန္ႀကီး Hishammuddin Hussein က “ဟုတ္ ပါတယ္၊ အဲဒီအခ်ိန္မတိုင္မီကတည္းက ပိတ္ထားခဲ့ ပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေလယာဥ္လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းလဲ သြားျခင္းတြင္ ေလယာဥ္မွဴး ၁ ဦး သို႔မဟုတ္ ၂ ဦး စလံုး ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့သည္ဆိုသည့္ အယူအဆကို ပိုမိုအားေကာင္းေစခဲ့ၿပီး ၄င္းတို႔၏ ေနာက္ေၾကာင္း ရာဇဝင္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရာ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို အေရးတႀကီး စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ထပ္ျဖစ္လာရသည္။

MH370 ေလယာဥ္သည္ မူလလမ္းေၾကာင္းမွ ေန၍ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေျပာင္းလဲၿပီး မိုင္ေပါင္း ေထာင္ႏွင့္ခ်ီကာ ဆက္လက္ပ်ံသန္းခဲ့သည္ဆိုေသာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခက အားေကာင္းလာသည့္ အခ်ိန္တြင္ မေလးရွားအာဏာပိုင္မ်ား၏ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြ ပိုမ်ားလာသည္။

မေလးရွားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ရာဇက္ (Najib Razak) က စစ္တပ္ေရဒါႏွင့္ ၿဂိဳဟ္တုမွ အခ်က္ အလက္မ်ားအရ ေလယာဥ္သည္ အိႏၵိယသမုဒၵရာ ေတာင္ပိုင္း အင္ဒိုနီးရွား ပိုင္နက္တေနရာ သို႔မဟုတ္ လာအိုႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းမွသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနာက္ ပိုင္းတေလွ်ာက္ အာရွအလယ္ပိုင္း အလြန္က်ယ္ျပန္႔ ေသာ နယ္ေျမမ်ားအထိ ေရာက္ရွိသြားႏိုင္ေၾကာင္း မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ေလယာဥ္ကို ရွာေဖြရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၅ ႏိုင္ငံကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ေတာင္းဆို ေၾကာင္းလည္း မေလးရွားအာဏာပိုင္မ်ားက ေျပာ သည္။ ထိုအထဲတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း ပါဝင္သည္။

ျမန္မာ့ေလေၾကာင္း ၫႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာန (DCA) ၏ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးတင္ႏိုင္ထြန္း၏အဆိုအရ မေလးရွားအာဏာပိုင္မ်ားက ေပ်ာက္ဆံုး ေနေသာေလယာဥ္ကို ျမန္မာ့ေရပိုင္နက္အတြင္းတြင္ ၇ ရက္ၾကာ ရွာေဖြခြင့္ျပဳရန္ ခြင့္ေတာင္းခဲ့ၿပီး ျမန္မာ အစိုးရက ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးလိုက္ေၾကာင္း၊ ေပ်ာက္ဆံုး မေလးရွား ေလယာဥ္ရွာေဖြမႈကို အကူအညီေပးရန္ ျမန္မာအစိုးရက ကယ္ဆယ္ေရးေကာ္မတီတခုဖြဲ႕စည္း ထားေသာ္လည္း မေလးရွားႏိုင္ငံက တရားဝင္အကူ အညီေတာင္းခံလာမွသာ ရွာေဖြေရးတြင္ ပါဝင္ကူညီ ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ေပ်ာက္ဆံုးေလယာဥ္ရွာေဖြမႈကို ျမန္မာ့ေရပိုင္နက္အတြင္း ရွာေဖြရာတြင္ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္အနီး တနသၤာရီ တိုင္း ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕ ဝန္းက်င္ေဒသကို အဓိက ရွာေဖြေနၿပီဟု သိရသည္။

၁၉၈၇ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ကိုရီးယား ေလေၾကာင္းလိုင္းပိုင္ ဘိုးအင္း ၇၀၇ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ထားဝယ္ၿမိဳ႕မွ ၆၂ မိုင္ေက်ာ္အကြာ အန္ဒမန္ ပင္လယ္အတြင္း ပ်က္က်ေပ်ာက္ဆံုးသြားဖူးသည္။ ေလယာဥ္သည္ အီရတ္ႏိုင္ငံ ဘဂၢဒက္ ေလဆိပ္မွ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕သို႔ပ်ံသန္းမည္ျဖစ္ၿပီး UAE ႏိုင္ငံ အဘူဒါဘီႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္တို႔တြင္ ေခတၲရပ္နားမည္ျဖစ္ကာ ေလယာဥ္ေပၚတြင္ ခရီးသည္ ၁၁၅ ဦးႏွင့္ ေလယာဥ္ အမႈထမ္း ၁၁ ဦး ပါဝင္သည္။ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ေဒသခံ စက္ေလွတစီးက အပ်က္အစီးမ်ားကို ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ေလယာဥ္ေပၚပါ လူအားလံုး ေသဆံုးခဲ့သည္။ ယင္း ေလယာဥ္သည္  ျပန္ေပးဆြဲခံရျခင္း  ျဖစ္သည္ဟု ေတာင္ကိုရီးယားအစိုးရက သံသယရွိခဲ့သည္။

မေလးရွား ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးက MH370 ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျမျပင္ ထိန္းခ်ဳပ္စခန္းႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ျပတ္ေတာက္ မသြားမီ မိနစ္ ၄၀ အတြင္းတြင္ ေလယာဥ္ေမာင္းခန္း အတြင္း မည္သို႔ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည္ ဆိုျခင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အေသးစိတ္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ထပ္မံရွင္းျပခဲ့သည္။ ေလယာဥ္မွဴးတဦးက ထိန္းခ်ဳပ္ေမွ်ာ္စင္သို႔ “ေကာင္းပါၿပီ၊ ေကာင္းေသာညပါ” ဟု ေနာက္ဆံုး ဆက္သြယ္ေျပာဆိုမႈ မျပဳလုပ္မီအခ်ိန္ကပင္ အေရးပါသည့္ အခ်က္ျပသေကၤတ ထုတ္လႊင့္ျခင္း ရပ္တန္႔ ေနခဲ့ၿပီး ပိတ္ထားျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည့္အတြက္ ဝါရင့္ေလယာဥ္မွဴး Zaharie Ahmad Shah (အသက္ ၅၃ ႏွစ္) ႏွင့္ သူ၏ လက္ေထာက္ျဖစ္သူ Fariq Abdul Hamid (အသက္ ၂၇ ႏွစ္) တို႔ကို အာ႐ံုစိုက္၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ ျဖစ္လာသည္။

ခရီးသည္တင္ ေလယာဥ္မ်ားသည္ Aircraft Communications Addressing and Reporting System (ACARS) ဟု ေခၚသည့္ စနစ္ျဖင့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေပးပို႔ရန္ ေရဒီယို သို႔မဟုတ္ ၿဂိဳဟ္တုအခ်က္ျပမႈကို အသံုးျပဳၾကသည္။ အဆိုပါစနစ္က ေလယာဥ္၏ စက္မ်ားႏွင့္ တျခား ကိရိယာမ်ားမွ ေျမျပင္သို႔ဆင္းသက္သည့္အခါ သတိ ထားရမည့္ ျပႆနာမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးႏိုင္ သည္။

MH 370 ေလယာဥ္ႏွင့္ ေလယာဥ္အမႈထမ္း ၁၂ ဦး၊ ခရီးသည္ ၂၂၇ ဦး ေပ်ာက္ဆံုးသြားျခင္းသည္ အလြန္က်ယ္ျပန္႔သည့္ အေၾကာင္းအရာတခုျဖစ္လာ ၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈအလားအလာ၊ ခရီးသည္မ်ားႏွင့္ ေလယာဥ္ဝန္ထမ္းမ်ား၏ ေနာက္ခံအေၾကာင္းအရာမ်ား၊ ေလေၾကာင္းနည္းပညာႏွင့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာႏွင့္ ေဝးလံက်ယ္ျပန္႔ေသာ အာရွေဒသအပါအဝင္ ႀကီးမားေသာ ဧရိယာအတြင္းတြင္ ရွာေဖြေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းမ်ား ျမင့္တက္လာသည္။

“က်ေနာ္ တခါမွမျမင္ဖူးတဲ့ အက်ယ္အဝန္း ျဖစ္ပါတယ္” ဟု  ရွာေဖြေရးအတြက္  ဖ်က္သေဘၤာ ႏွစ္စီး ေစလႊတ္ေပးထားေသာ အေမရိကန္ေရတပ္ အမွတ္ (၇) သေဘၤာအုပ္စု၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး William Marks က တယ္လီဖုန္း  အင္တာဗ်ဴးတခုတြင္ ေျပာသည္။

မေလးရွား အေနာက္ဘက္ရွိ စစ္တပ္ ေရဒါ စခန္း၏ျမင္ကြင္းမွ ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီး ေနာက္ထပ္ ၆ နာရီ ၾကာသည္အထိ ေလယာဥ္လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္း၍ ဆက္လက္ပ်ံသန္းသြားခဲ့သည္ဟု ၿဂိဳဟ္တုသတင္းမ်ားက ၫႊန္ျပေနသည့္ ေနရာႏွစ္ခုတြင္ ရွာေဖြရန္ ႏိုင္ငံေပါင္းမ်ားစြာက ကူညီလိမ့္မည္ဟု မေလးရွား အာဏာပိုင္မ်ားက ေျပာသည္။ ယခုအခါ ကာဇက္စတန္၊ ဥဇဘက္ကစၥတန္၊ တာခမန္နစၥတန္၊ ကာဂ်စၥတန္၊ ပါကစၥတန္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ လာအို၊ ဗီယက္နမ္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဩစေၾတးလ် အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၅ ႏိုင္ငံက ကူညီၾကမည္ ျဖစ္သည္။

အန္ဒမန္ ပင္လယ္အတြင္း မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔က ရွာေဖြေရးႏွင့္ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ေဆာင္ေနေသာ မေလးရွား သေဘၤာတစီး (ဓာတ္ပံု – Reuters)

သို႔ေသာ္လည္း ေလယာဥ္မည္သို႔ျဖစ္ခဲ့သည္ ဆိုျခင္းကို ႀကံဆၾကည့္ေရးသည္ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔ က ထိုင္းပင္လယ္ေကြ႕အတြင္း မေလးရွားေျမာက္ပိုင္း ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းၾကားကို ျဖတ္ေက်ာ္ ပ်ံသန္းေနခ်ိန္ ေလယာဥ္ေမာင္းခန္း အတြင္းရွိ အေျခအေနမ်ားကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ၾကည့္ေရးေပၚ တြင္ မူတည္ေနသည္။

အေျခအေန ထူးျခား႐ႈပ္ေထြးမႈကို အေၾကာင္း ျပဳ၍ အေမရိကန္အစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေလ ေၾကာင္းအေတြ႕အႀကံဳ ရွိသူမ်ားျဖစ္သည့္ ေလယာဥ္မွဴးတဦး သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ဦးလံုးက မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ျဖစ္ေစ၊ အက်ပ္ကိုင္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ေစ ပါဝင္ပတ္သက္ ခဲ့ျခင္းရွိႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။

မတ္လ ၈ ရက္ေန႔ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ နံနက္ ၁၂ နာရီ ၄၁ မိနစ္တြင္ ကြာလာလမ္ပူ ႏိုင္ငံတကာ ေလဆိပ္မွ လူ ၂၃၉ ဦးကို တင္ေဆာင္၍ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕သို႔ ထြက္ခြာသြားေသာ MH 370 ေလယာဥ္သည္ ခရီးစဥ္အတြက္ သတ္မွတ္အျမင့္ေပ ၃၅၀ဝ၀ သို႔ နံနက္ ၁ နာရီ ၁ မိနစ္တြင္ ေရာက္ရွိခဲ့ သည္။ ေနာက္ထပ္ ၆ မိနစ္အၾကာ နံနက္ ၁ နာရီ ၇ မိနစ္တြင္ ေနာက္ဆံုး ACARS သတင္းပို႔ခ်က္မ်ား ရရွိခဲ့ၿပီး မည္သည့္မွားယြင္းမႈမွ် မပါဝင္ေၾကာင္း မေလးရွား အာဏာပိုင္မ်ားကဆိုသည္။

ACARS သတင္းေပးပို႔မႈ ပိတ္သြားျခင္းအတြက္ မည္သို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ေၾကာင္းႏွင့္ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ ရပ္တန္႔သြားေၾကာင္းကို စံုစမ္းစစ္ေဆးသူမ်ားက ထုတ္ျပန္ေျပာဆိုျခင္းမရွိေပ။ စနစ္ကို ပိတ္လိုက္လွ်င္ အလိုအေလ်ာက္ သတင္းပို႔ျခင္း မလုပ္ေတာ့ပါ။ သို႔ ေသာ္လည္း မေလးရွားကြ်န္းဆြယ္အေရွ႕ဘက္ကမ္းေျခသို႔ မေရာက္မီအခ်ိန္တြင္ ACARS ကို ပိတ္ပစ္ခဲ့ေၾကာင္း မစၥတာနာဂ်စ္က ေျပာသည္။ လြတ္လပ္သည့္ ေရဒါတခုက နံနက္ ၁ နာရီ ၈ မိနစ္တြင္ ေလယာဥ္လမ္းေၾကာင္းကို မွတ္တမ္းတင္ထားႏိုင္ခဲ့ သည္။

မေလးရွား တာဝန္ရွိသူမ်ား၏ ရွင္းလင္းခ်က္ မွန္ကန္၍ ေလယာဥ္မွဴးတဦးက အခ်က္ျပစနစ္ကို ပိတ္ပစ္ခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ သတင္းပို႔ခ်က္တခုထုတ္လႊင့္ ၿပီးၿပီးခ်င္း ပိတ္ခဲ့သည္ဟု ယူဆရမည္ျဖစ္သည္။

ေလယာဥ္ေမာင္းခန္းႏွင့္ ေလေၾကာင္းထိန္း သိမ္းေရးစခန္းတို႔ ေနာက္ဆံုး ဆက္သြယ္ေျပာဆိုခဲ့ သည့္အခ်ိန္ကို မေလးရွားတာဝန္ရွိသူမ်ားက အတိ အက် ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုျခင္း မရွိေပ။ သို႔ေသာ္လည္း Mr.Hishammuddin ၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ေနာက္ဆံုးဆက္သြယ္မႈသည္ နံနက္ ၁ နာရီ ၈ မိနစ္ႏွင့္ ၁ နာရီ ၂၁ မိနစ္အတြင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ နံနက္ ၁ နာရီ ၂၁ မိနစ္တြင္ ေလယာဥ္၏ ဆက္ သြယ္ေရးစက္က ထုတ္လႊင့္မႈရပ္တန္႔သြားၿပီး ေျမျပင္ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ျပတ္ ေတာက္သြားခဲ့သည္။

ဆက္တိုက္ျဖစ္လာေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားကလည္း ေလယာဥ္ေမာင္းခန္းကို တစံုတေယာက္ကထိန္းခ်ဳပ္ ၿပီး ေလယာဥ္မွဴးမ်ားအား ACARS ကို ပိတ္ပစ္ရန္ ဖိအားေပး၍ ေျမျပင္ထိန္းခ်ဳပ္စခန္းသို႔ ေကာင္းေသာညပါဟု ႏႈတ္ဆက္စကားေျပာခိုင္းၿပီးေနာက္ ဆက္သြယ္ေရးစက္ကို ပိတ္လိုက္သည္ဆိုေသာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေၾကာင္းတခုကို မဖယ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ သို႔ေသာ္ လည္း ယင္းသို႔ျဖစ္ခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ ေလယာဥ္အပိုင္စီး သူမ်ားသည္ ပ်ံသန္းခ်ိန္၏ ပထမ ၂၆ မိနစ္အတြင္း တြင္ ေလယာဥ္ေမာင္းခန္းကို စီးနင္းႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္သည္။

ေခတ္မီေလယာဥ္တစီးတြင္ ACARS စနစ္ ရပ္ဆိုင္းသြားျခင္း သို႔မဟုတ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းေနျခင္းကို ထိန္းခ်ဳပ္စက္ ခလုတ္ခံုတြင္ သတိေပးျခင္းအား ေလယာဥ္မွဴးက မသိႏိုင္ဖြယ္ရာမရွိေၾကာင္း လန္ဒန္ရွိ City University ေလေၾကာင္း  အင္ဂ်င္နီယာဌာန မွ ဝါရင့္ကထိက Cengiz Turkoglu က ေျပာသည္။ သူက ေလေၾကာင္းေဘးကင္း လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္သူတဦးလည္း ျဖစ္သည္။

“သူတို႔ ေသခ်ာေပါက္ကိုသတိထားမိမွာပါ” ဟု Cengiz Turkoglu က ေျပာသည္။ “ACARS စနစ္ ရပ္ဆိုင္းသြားရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိလာ ရင္ သတိေပးပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေတြကို သတိေပးရပါ မယ္” ဟု သူက တယ္လီဖုန္း အင္တာဗ်ဴးတခုတြင္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။

အဓိကအက်ဆံုးအခ်က္ကို ယခုအထိ မသိရ ေသးေၾကာင္း Cengiz Turkoglu က ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေလယာဥ္ေပ်ာက္ဆံုးမႈႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ရရွိၿပီးေသာ အေထာက္အထားမ်ားက ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းဟု ၫႊန္ျပေနသည္ဟု သူကဆိုသည္။

“တစံုတေယာက္ရွိတယ္။ သူက ကြ်မ္းက်င္မႈ လည္းရွိတယ္။ သူက တစံုတခုကို စီစဥ္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုစရာ အေၾကာင္းတခု ရွိလာတယ္။ ဘယ္သူလဲ ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္ မသိပါဘူး” ဟု ဃနညါငဖ ႊကမုသူါက က ေျပာသည္။

မေလးရွားအာဏာပိုင္မ်ားက ေလယာဥ္မွဴးမ်ား ႏွင့္ ဝန္ထမ္းမ်ားကိုသာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရာရွိသူမ်ား အျဖစ္ ထုတ္ျပန္ျခင္းမဟုတ္ပါ။ ေလယာဥ္ေပၚတြင္ လိုက္ပါသြားသူ ခရီသည္ႏွင့္ ဝန္ထမ္းအားလံုး၏ ေနာက္ခံမ်ားကို  ေစ့ေစ့စပ္စပ္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔က ေျပာၾကားခဲ့ သည္။ ေလယာဥ္အတြက္ အလုပ္လုပ္ခဲ့သည့္ေျမျပင္ ဝန္ထမ္းႏွင့္ အင္ဂ်င္နီယာမ်ားကိုလည္း စစ္ေဆး မည္ဟု သိရသည္။

ေလယာဥ္ေပ်ာက္ဆံုးသြားၿပီး မၾကာမီမွာပင္ အေမရိကန္  FBI အရာရွိမ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ စံုစမ္းေရးသမားမ်ား က ခိုးယူလာေသာ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္မ်ားႏွင့္ ခရီးသြားခဲ့သည့္ အီရန္ႏိုင္ငံသား ၂ ဦး အပါ အဝင္ ေလယာဥ္မွဴးႏွင့္ ခရီးသည္မ်ား အားလံုး၏ အမည္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ခ်က္ ရွိ မရွိ စစ္ေဆးၾကည့္ခဲ့ရာ ဆက္သြယ္မႈ မေတြ႕ ရွိခဲ့ရေၾကာင္း တာဝန္ရွိသူမ်ားကေျပာသည္။ ခရီး သည္တခ်ိဳ႕၏ မိခင္ႏိုင္ငံမ်ားက ေလယာဥ္ေပၚလိုက္ ပါသြားေသာ ၄င္းတို႔ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ေနာက္ခံ အေၾကာင္း အခ်က္အလက္ အျပည့္အစံုကို ယခု အခ်ိန္အထိ ထုတ္ေပးျခင္းမရွိေသးဟုလည္းေျပာသည္။

ေလယာဥ္ကို မည္သည့္ေနရာကို ရွာေဖြရမည္ ကို သိရွိေနလွ်င္ပင္ ရွာေဖြရန္က ခက္ခဲေနသည္။ အိႏၵိယသမုဒၵရာ၏အထက္ မိုင္ ၂၂၂၅၀ အထက္ တြင္ ကမၻာကိုပတ္ေနေသာ ၿဂိဳဟ္တုတလံုးက ေနာက္ ဆံုးထုတ္လႊင့္မႈကို ဖမ္းယူရရွိခဲ့သည္။ ဖမ္းယူႏိုင္စြမ္း ရွိသည့္ ဒီဂရီမ်ားကို အေျခခံ၍ တြက္ခ်က္ၾကည့္ပါက ယခုရွာေဖြေနသည့္ ဧရိယာ ၂ ခုအတြင္း တေနရာမွ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။

ေျမာက္ဘက္စက္ဝိုင္းျခမ္းသည္ အာရွအလယ္ပိုင္းရွိ ကာဇက္စတန္ ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ ကာဂ်စၥတန္ ေျမာက္ပိုင္းမွသည္ အလြန္က်ယ္ျပန္႔သည့္ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းႏွင့္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း ေဒသမ်ားကို ျဖတ္သန္း၍ လာအိုႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အဆံုးသတ္သည္။ ထိုေဒသအမ်ားစုသို႔ ေရာက္ရွိႏိုင္ရန္ စစ္အင္အားႀကီးမားသည့္ ဧရိယာမ်ား ျဖစ္ေသာ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ ကာဇက္စတန္ ႏိုင္ငံမ်ားကို ျဖတ္သန္းသြားရမည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚမွ ပင္လွ်င္ ျဖတ္ေက်ာ္ပ်ံသန္းရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ႏိုင္ပါသည္။

မလကၠာ ေရလက္ၾကားတြင္ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔က ရွာေဖြေရးႏွင့္ ကယ္ဆယ္ေရး (SAR) လုပ္ငန္းစဥ္အတြင္း ေတာ္ဝင္ မေလးရွားေလတပ္မွ စစ္သည္တဦး မွန္ဘီလူးျဖင့္ ၾကည့္ရႈေနစဥ္ (ဓာတ္ပံု – Reuters)

ေတာင္ဘက္အျခမ္းတြင္ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံမွ စ၍ အိႏၵိယသမုဒၵရာေတာင္ပိုင္းအထိ ေရျပင္ႀကီးႏွင့္ ကြ်န္းအနည္းငယ္ေပၚမွ ပ်ံသန္းသြားရမည္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ေလယာဥ္က ထိုလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း သြားမည္ဆိုလွ်င္ ဩစေၾတးလ်ပိုင္ ကြ်န္းမ်ားအနီးမွ ျဖတ္သန္းသြားရမည္ျဖစ္သည္။ ေဝးလံေခါင္ဖ်ား သည့္ အဆိုပါ ဩစေၾတးလ်ကြ်န္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ သူ လူဦးေရ ၁၀ဝ၀ ထက္နည္းၿပီး ေလဆိပ္ငယ္တခု ရွိသည္။

“သမုဒၵရာႀကီး တခုလံုးကိုရွာေဖြဖို႔ ဘယ္လို စလုပ္ရမလဲဆိုတာကို စီစဥ္ရတာေတာင္မွ ေတာ္ ေတာ္ခက္တဲ့ အလုပ္တခုပါဗ်ာ” ဟု အေမရိကန္ ေရတပ္ ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး Willian Marks ကဆိုသည္။

ထိုအခ်ိန္တြင္ ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕ အေနာက္ပိုင္း လူခ်မ္းသာမ်ားရပ္ကြက္တြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ ေလ ယာဥ္မွဴးႏွင့္ တြဲဖက္ေလယာဥ္မွဴးတို႔၏ မိသားစုဝင္ မ်ားေနထိုင္ရာ အိမ္မ်ားအျပင္ဘက္တြင္ ျပည္တြင္း ျပည္ပ သတင္းေထာက္မ်ားက စခန္းခ်ၿပီးဆက္လက္ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကသည္။

လက္ေထာက္ ေလယာဥ္မွဴး Fariq Abdual Hamid သည္ ေမာင္ႏွမ ၅ ေယာက္တြင္ အႀကီးဆံုး သားျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔က ေျပာင္းေရႊ႕ လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု အိမ္နီးခ်င္းမ်ားက ေျပာၾကသည္။ သူတို႔မိသားစုသည္ ၾကင္နာရက္ေရာၿပီး ဘာသာေရး ကိုင္း႐ိႈင္းသူမ်ား ျဖစ္သည္ဟုလည္း သိရသည္။

“သူက အရမ္းသေဘာေကာင္းတဲ့သူပါ၊ သူ ခရီးေဆာင္အိတ္ကိုဆြဲၿပီး ျပန္လာတဲ့အခါတိုင္း က်ေနာ့္ကို ဦးေလးတေယာက္လို ႏႈတ္ဆက္တယ္” ဟု Fariq Abdual Hamid ႏွင့္ ႏွစ္အိမ္ေက်ာ္တြင္ ေနထိုင္ေသာ အၿငိမ္းစား ဝန္ထမ္းတဦးျဖစ္သည့္ Ayop Jantanက ေျပာျပသည္။

Ref: New York Times

Irrawaddy