ငါသိငါတတ္ ဆရာႀကီးလုပ္လာသည့္ တ႐ုတ္ အာရွမွအနီးကပ္မိတ္ေဆြမ်ားကုိ ဆုံး႐ႈံးေနရ

(The Daily Star မွ 17 Feb 2014 ရက္စြဲပါ An increasingly assertive China is losing its closest friends in Asia ကုိဘာသာျပန္ဆုိသည္)

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက နယ္နမိတ္ပုိင္ဆုိင္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ငါသိငါတတ္လုပ္မႈမ်ားေၾကာင့္ အာရွေဒသတြင္းႏုိင္ငံ မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတင္းမာေနခ်ိန္တြင္ တစ္ခ်ိန္က အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ တင္းၾကပ္စြာ ခ်ဳပ္ကုိင္ထားႏုိင္မႈ မွာလည္း ေလ်ာ့တိ ေလ်ာရဲျဖစ္လာသလုိ လက္ေအာက္ခံႏုိင္ငံသဖြယ္ျဖစ္ခဲ့သည့္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးလည္း ဆုိးရြားလာရာ အာရွဆူပါပါဝါ တ႐ုတ္မွာ စစ္မွန္သည့္ မဟာမိတ္ႏုိင္ငံမရွိေတာ့သည့္ အေနအထား မ်ိဳးသုိ႔ ေရာက္ရွိ ေနပါသည္။ ဤသုိ႔ေသာ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းလွသည့္ ေမးခြန္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ အျခားေသာ ပါဝါႏုိင္ငံႀကီးမ်ားအေနျဖင့္ အေရွ႕ေျမာက္အာရွေဒသ၏ ဝ႐ုန္းသုန္းကားႏုိင္ လွေသာ ပထဝီႏုိင္ငံေရးကို အသြင္ေျပာင္းရာတြင္ အကူအညီေပးႏုိင္မည့္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရး တံခါးဖြင့္ႏုိင္ေရးအတြက္ အဆုိပါ အေနအထားကုိ အသုံးျပဳႏုိင္ျခင္း ရွိ၊မရွိဟူေသာ ေမးခြန္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

တ႐ုတ္ႏွင့္ ျမန္မာဆက္ဆံေရးသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ေနျပည္ေတာ္အစုိးရက တ႐ုတ္ဘက္က ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသည့္ ေဒၚလာ ၃ ဒသမ ၆ ဘီလီယံ တန္ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကုိ ရပ္ဆုိင္းရန္ ဆုံးျဖတ္လုိက္ခ်ိန္မွ စ၍ ဆုိးရြားသြားခဲ့သည္။ အဆုိပါဆုံးျဖတ္ခ်က္က ျမန္မာအေပၚ ကာလၾကာရွည္စြာ ေဖာက္သည္ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံသဖြယ္ ဆက္ဆံလာခဲ့သည့္ တ႐ုတ္အစိုးရကုိ တုန္လႈပ္သြားေစခဲ့သည္။ ယေန႔အခ်ိန္ကာလကုိၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္လည္း ျမန္မာႏွင့္ တ႐ုတ္အစိုးရ အၾကား သေဘာထားကြာဟမႈမ်ားျဖစ္ေပၚေနသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္သည္။

ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကုိ ရပ္ဆုိင္းရန္ ေနျပည္ေတာ္အစိုးရ၏ ရဲရင့္ေသာဆုံးျဖတ္ခ်က္က ျမန္မာ-တ႐ုတ္ ဆက္ဆံေရးအေပၚ ထိခုိက္ေကာင္းထိခုိက္ ေစႏုိင္ခဲ့သည့္တုိင္ ျမန္မာႏွင့္ အျခားကမာၻ႔ႏုိင္ငံမ်ားဆက္ဆံေရးအတြက္မူ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္သည့္ အဆင့္တစ္ခုျဖစ္သြားခဲ့ပါသည္။ အမွန္စင္စစ္ အဆုိပါ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အေရးပါသည့္ ႏုိင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈမ်ားထြက္ေပၚလာခဲ့ရာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာျပည္ အထီးက်န္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားက ၎တုိ႔၏ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈမ်ားကုိ ဖယ္ရွားေပးသည္အထိျဖစ္လာပါသည္။

ေျမာက္ကုိရီးယား၏ လူငယ္အာဏာရွင္ ကင္ဂ်ံဳအန္သည္လည္း တ႐ုတ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကုိ ခပ္ႀကဲႀကဲ ျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အေနာက္ကမာၻမွ ပါဝါႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကုိ ျမန္မာ့လမ္းစဥ္အတုိင္းျပဳလုပ္သြားရန္ ဆႏၵရွိေန ေၾကာင္း ေကာင္းစြာအခ်က္ျပႏုိင္ပါသည္။ မွန္ပါသည္၊ အကယ္၍ ကင္ဂ်ံဳအန္သာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေျပျပစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမည္ဆုိပါက သူ႔အေနျဖင့္ ခရီးရွည္ႀကီးကုိေလွ်ာက္လွမ္းရဦးမည္ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ဘတ္စကတ္ေဘာ ကစားသမားေဟာင္း ဒင္းနစ္ေရာ့ဒ္မန္းကုိ ေႏြးေထြးစြာ လက္ခံႀကဳိဆုိခဲ့ျခင္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ အျငင္းပြားစရာမ်ားစြာျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ေတာင္ကုိရီးယား သတင္းစာ တစ္ေစာင္ ေရးသားေဖာ္ျပသည့္အတုိင္း ကင္ဂ်ံဳအန္သာ သူ ၏ ခ်စ္သူရည္းစားေဟာင္းကုိ စက္ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ သတ္ျဖတ္ခဲ့မႈက အေမရိက ဗဟုိခ်က္မမွ အေရးပါေသာပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိမွ် ခ်စ္ခင္ရင္းႏီွးလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။

ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူအမ်ားစုကမူ ေဘဂ်င္းႏွင့္ ၿပံဳယမ္းအၾကားဆက္ဆံေရး ဆုိးရြားလာျခင္း၊ ကင္ဂ်ံဳအန္၏ ဦးေလး ျဖစ္သူ ဂ်န္ေဆာင္တိတ္ ကြပ္မ်က္ခံရျခင္း အစရွိသည္တုိ႔သည္ ေျမာက္ကုိရီးယား အေျပာင္းအလဲျမန္ၿပီး မေရရာ မေသခ်ာေသာ ႏုိင္ငံေရးကုိ ထင္ဟပ္ေစသည္ဟုပင္ ဆုိၾကသည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစကာမူ အဆုိပါကိစၥသည္ တ႐ုတ္အ တြက္ ပုဂၢိဳလ္ေရးကိစၥရပ္တစ္ခုမွ်သာျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဂ်န္ေဆာင္တိတ္သည္ ၿပံဳယမ္းကြန္ျမဴနစ္အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံက တန္ဖုိးအထားရဆုံး မိတ္ေဆြတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္သုိ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားမွ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ေျမယာ၊ႏွင့္ အဖုိးတန္ သတၱဳမ်ား ကဲ့သုိ႔ေသာ ရင္းျမစ္မ်ားေရာင္းခ်မႈအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈျဖင့္ ျပစ္ဒဏ္ေပးခံလုိက္ ရျခင္းျဖစ္သည္။

သုိ႔ေသာ္ တ႐ုတ္သည္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ အေလးအနက္ထား ထူေထာင္ထားေသာ ေသြးခ်င္းပမာ ဆက္ဆံေရးမွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ဖခင္ႀကီး ကင္ဂ်ံဳအီလ္ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ သားေတာ္ေမာင္ ကင္ဂ်ံဳအန္ အာဏာ ရရွိလာခ်ိန္မွစကာ မေျပမလည္ျဖစ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ ေျမာက္ကုိရီးယား ဆက္ဆံေရးတြင္အဖုအထစ္ စတင္ျဖစ္ေစခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မွာ တ႐ုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာတစ္စီးကုိ ေျမာက္ကုိရီးယားက ဖမ္းဆီးၿပီး သေဘၤာသား ၂၉ ဦးကိုပါ ထိန္းသိမ္းခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ အဆုိပါသေဘၤာကုိ ၁၃ ရက္ၾကာမွ် ဖမ္းဆီးထားၿပီး သေဘၤာသားမ်ားလည္း ေျမာက္ကုိရီးယား ပုိင္နက္အတြင္းသုိ႔ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္မႈျဖင့္ ေဒၚလာ ၁၉၀၀၀၀ ေလ်ာ္ေၾကးေပးရန္ ေငြညွစ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ကင္ဂ်ံဳအန္သည္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ႏ်ဴကလီးယား စမ္းသပ္ျခင္းအားျဖင့္ တ႐ုတ္အစိုးရအား အမ်က္ေဒါသထြက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျပန္သည္။

ကင္ဂ်ံဳအန္၏ အဆုိပါလုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေနာက္ပုိင္းတြင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံပုိင္မီဒီယာက ၿပံဳယမ္းအစိုးရသည္ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသား ဆန္႔က်င္ေရး မူဝါဒကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေနသည္ဟု စြပ္စြဲေရးသားခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။

သုိ႔ေသာ္ ကင္ဂ်ံဳအန္ဆန္႔က်င္ေရး ဝါဒျဖန္႔မႈအလြန္တြင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြက္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ဟူသည္မွာ အကန္႔ အသတ္ျဖင့္သာ ရွိေနပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ တ႐ုတ္သည္ ေျမာက္ကုိရီးယား၏ သံ၊ သတၱဳ၊ မဂၢနီဆီယမ္ႏွင့္ အျခား တြင္းထြက္မ်ားစြာႏွင့္ သယံဇာတရင္းျမစ္မ်ားစြာကို ရယူေရးဟူသည့္ အက်ိဳးစီးပြားရွိေနျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ထံမွ မတူးေဖာ္ရေသးေသာ သဘာဝသယံဇာတမ်ား ရရွိရန္ ႀကိဳးပမ္းေနသကဲ့သုိ႔ပင္ ျဖစ္သည္။

ပုိ၍အေရးႀကီးသည့္အခ်က္တစ္ခုမွာ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံကုိ စြမ္းအင္ႏွင့္ စားနပ္ရိကၡာမ်ား ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျဖတ္ေတာက္မႈအပါအဝင္ ၿပံဳယမ္းအစိုးရကုိ အက်ပ္႐ုိက္ေစရန္ တ႐ုတ္ဘက္က ႀကိဳးပမ္းမည္ဆုိပါက တ႐ုတ္ျပည္ထဲသုိ႔ ေျမာက္ကုိရီးယား ဒုကၡသည္မ်ား ဒုႏွင့္ေဒး ဝင္ေရာက္လာႏုိင္သည့္ အႏၱရာယ္ရွိေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ပုိ၍ ဆုိးရြားသည္မွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဘက္မွၾကည္မည္ဆုိပါက ထုိသုိ႔ ၿပံဳယမ္းအစိုးရ အက်ပ္႐ုိက္ေအာင္ လုပ္ကုိင္ႀကိဳးပမ္းမႈ မ်ားက ကင္ (Kim) မိသားစုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကုိ ယုိင္လဲၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံေတာ္ ၿပိဳလဲကာ အေမရိကန္မဟာမိတ္ ကုိရီးယားႏုိင္ငံေတာ္သစ္တစ္ရပ္ ထြက္ေပၚလာႏုိင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ ကုိရီးယား နယ္စပ္ေဒသတြင္ အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕မ်ား အေျခခ်ကာ စစ္စခန္းဖြင့္လွစ္လာမည္ဆိုပါက ယင္းကိစၥသည္ တ႐ုတ္အတြက္ ေျခာက္ျခား ဖြယ္ေကာင္းေသာ ျဖစ္ရပ္ဆုိးႀကီးတစ္ခုျဖစ္လာမည္ မဟုတ္ပါေလာ။

ထုိမွ်မကေသးပါ။ ကုိရီးယားႏွစ္ျပည္ေထာင္ ညီညြတ္သြားမည္ဆုိပါက လတ္တေလာျဖစ္ေပၚေနေသာ တ႐ုတ္၏ နယ္နမိတ္ပုိင္နက္ႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတပုိင္ဆုိင္မႈဆုိင္ရာ အျငင္းပြားမႈျဖစ္ေနသည့္ ေနရာေဒသမ်ားကုိ ကုိရီးယား ဘက္က ျပန္လည္သိမ္းပုိက္ရယူမည္သာပင္ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္အေနျဖင့္ စစ္ေအးေခတ္ကာလ ဖင္လန္ႏုိင္ငံ ကဲ့သုိ႔ျဖစ္မည့္ ကုိရီးယားႏုိင္ငံေတာ္ကုိသာ လက္သင့္ခံဖြယ္ရွိသည္။ ဆုိလုိသည္မွာ အိမ္နီးခ်င္း ဆူပါပါဝါႏုိင္ငံ ကုိ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား အၿမဲပင္တေစ ကမ္းလွမ္းမႈျပဳေနသည့္ ႏုိင္ငံတစ္ခုကုိ ဆုိလုိျခင္းျဖစ္ သည္။

ေျမာက္ကုိရီးယားကဲ့သုိ႔ပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း လတ္ေလာႏွစ္မ်ား မတုိင္မီ အခ်ိန္ကာလအထိ အထီးက်န္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈမ်ားႏွင့္ ဖိအားေပးမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါသည္။ တ႐ုတ္သည္ ကင္ဂ်ံဳအန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး အဆင္မေျပျဖစ္လာျခင္းကုိ တုံ႔ျပန္သည့္အေနျဖင့္ ယမန္ႏွစ္က ေျမာက္ကုိရီးယားအေပၚ ကုလသမဂၢ၏ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈ ျပဳလုပ္ရာတြင္ ပူးတြဲစပြန္ဆာ ေပးခဲ့သည္။

မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ မတူကြဲျပားေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရွိသည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုႏွင့္ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားပါဝင္သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအီလစ္မ်ား၏ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေၾကာင့္ ျပည္တြင္း ပဋိပကၡမ်ား ကာလၾကာရွည္စြာ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည္။ ေျမာက္ကုိရီးယားမွာမူ လူမ်ိဳးတူမ်ား တစ္သားတည္း ျဖစ္ၿပီး တင္းၾကပ္ကန္႔သတ္မႈမ်ားရွိသည့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရွိကာ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ပုိင္ဆုိင္သည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္သည္။ တစ္နည္းဆုိပါက ေျမာက္ကုိရီးယားဟူသည္မွာ တျခားကမာၻ႔ႏုိင္ငံမ်ားအတြက္ ပုိ၍ႀကီးမားေသာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈႀကီး တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။

လက္ရွိအခ်ိန္အထိ တ႐ုတ္ႏွင့္ ေျမာက္ကုိရီးယား စိတ္ဝမ္းကြဲျပားမႈသည္ အေရွ႕ေျမာက္အာရွေဒသ ပထဝီႏုိင္ငံေရးတြင္ အလားအလာရွိသည့္ အလွည့္အေျပာင္းတစ္ရပ္ကုိ ေဖာ္က်ဴးျပသလ်က္ရွိပါသည္။ အကယ္၍ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ဖြင့္လွစ္မည္ဆုိပါက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနျဖင့္ တ႐ုတ္အေပၚ အားထားမႈကုိ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ တ႐ုတ္ဆက္ဆံေရးတြင္ တ႐ုတ္ဘက္မွ ၾကားဝင္ေစ့စပ္ေပးေသာႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ရမည္ျဖစ္သည္။ ေျမာက္ကုိရီးယားသည္ တ႐ုတ္အေပၚ မွီခုိအားထားမႈကုိ ေလွ်ာ့ခ်လုိသည့္ ဆႏၵရွိထား ၿပီးျဖစ္ရာ အေမရိကန္သာ အဆုိပါနည္းလမ္းတုိင္းလုပ္ေဆာင္မည္ဆုိပါက ကင္ဂ်ံဳအန္ႏွင့္ဆက္ဆံေရးတြင္ တ႐ုတ္ အတြက္ စိတ္မသက္မသာျဖစ္စရာ အေနအထားတစ္ခုပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ အေမရိကန္-ေျမာက္ကုိရီးယား သံမတန္တံခါးဖြင့္မႈသည္ ျမန္မာႏွင့္ အေမရိကန္ သံတမန္လမ္းျပန္ပြင့္ သည့္ အေနအထားမ်ိဳးႏွင့္ တူညီမည္မဟုတ္ဘဲ ေျမာက္ကုိရီးယား၏ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ ဖ်က္သိမ္းမႈဆုိင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိျခင္း၊ မရရွိျခင္းေပၚတြင္သာ အေျခခံေပလိမ့္မည္။ ျမန္မာႏွင့္ အေမရိကန္ ျပန္လည္ေပါင္းစပ္ မႈမွာမူ သမၼတအုိဘားမား ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ သမုိင္းဝင္ခရီးစဥ္ လာေရာက္လည္ပတ္ရသည္အထိ ခရီးေပါက္ခဲ့သည္။ ဤေနရာတြင္ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းလွသည့္ ေမးခြန္းမွာ အုိဘားမားအေနျဖင့္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ အႏၱရာယ္ ႀကီးမားၿပီး အကဲဆတ္သည့္ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ႏုိင္ငံေရးအခန္း သုိ႔မဟုတ္ ပုဂၢလိကဆႏၵသေဘာထား အမွန္တကယ္ရွိ၊ မရွိဟူေသာ ေမးခြန္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ အုိဘားမားသည္ ျပည္တြင္း၌ လုပ္ေဆာင္ရ ဦးမည့္ အေရးကိစၥမ်ားသာမက ဆီးရီးယားႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိေရး၊ အီရန္ႏွင့္ ၾကားျဖတ္ ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္ ထြက္ေပၚေရးဟူသည့္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္မ်ား၏ အေလးဆြဲျခင္းခံေနရေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး ျဖစ္ေနေသာ ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

Yangon chronicle