Written by နန္းလြင္ႏွင္းပြင့္၊ ေကဇူး
မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကသည့္
ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားကုိ ေနထိုင္ရ မလံုၿခံဳမႈ မ်ားရွိေနေသာ္လည္း
ျပည္တြင္းသို႔ ျပန္လာမည္ဆိုပါက အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း နည္းပါးသျဖင့္
ျပန္လာလိုျခင္းမရွိဟု မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္
သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုခဲ့သည့္ ရခိုင္ဒီမိုက ေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္က
မဇၩိမကို ေဖေဖာ္၀ါရီ ၉ ရက္က ေျပာဆိုလိုက္သည္။
“မေလးမွာ အဖမ္းဆီးလည္း ေတာက္ေလွ်ာက္ ရွိေနတယ္။ သတ္တာျဖတ္တာလည္း
ေတာက္ေလွ်ာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ ျပန္မလာခ်င္ၾကဘူး၊ အဆင္ေျပေအာင္
ေနေနၾကတယ္။ အဲဒီမွာ တစ္ခုက ေတာ့ ရခိုင္အဖြဲ႕ ဖြဲ႕ထားတာရွိတယ္။ အဲဒီမွာေတာ့
အကူအညီေပးတယ္”ဟု ဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အလုပ္အကိုင္ရွားပါးမႈေၾကာင့္ မေလးရွားႏုိင္ငံသို႔ အေထြေထြလုပ္သားအျဖစ္ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားမွာ ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္ ရွိေနသည္ဟုလည္း ၎က ဆို သည္။
မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္း ရခိုင္မွ အေထြေထြလုပ္သား မ်ားျပားေနမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ “ရခိုင္မွာက အလုပ္အ ကိုင္အခြင့္အလမ္း မရွိဘူး။ တစ္လလံုးအလုပ္လုပ္မွ က်ပ္ေငြ သံုးေသာင္းေတာင္ မရႏုိင္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေတြကိုထြက္ၿပီး အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကတယ္”ဟု ေျပာသည္။
ရခိုင္လူမ်ဳိး ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္စာရင္းမွာ မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္း ကမၻာ့ကုလသမဂၢ (UN) က ဖြဲ႕စည္းေပးထားသည့္ Arakan Refugee Release Center (ARRC)၏စာရင္းျဖစ္ၿပီး စာရင္းတြင္ မပါ၀င္ေသး သည့္ မေလးႏုိင္ငံ ေက်းလက္ပိုင္းတြင္ ေရာက္ရွိေနသူမ်ားလည္း ရွိေသးသည္ဟုလည္း ဦးေအးသာ ေအာင္က ဆိုသည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံ wilayah presekutuanျပည္နယ္တြင္းရွိ စားေသာက္ဆိုင္တစ္ခုတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ လ်က္ရွိသူ ကိုႏိုင္မင္းက “ဒီမွာေနရတာ အႏၱရာယ္အရမ္းမ်ားတယ္။ ခဏခဏလည္း သတ္ခံရတာ၊ ဖမ္း ခံရတာ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ေဒသကိုျပန္ရင္ ဘာအလုပ္အကိုင္မွမရွိဘူး။ ဒီကပဲ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္ၿပီး အိမ္ကိုျပန္ပို႔ရတယ္။ အႏၱရာယ္လည္း ၾကည့္ေရွာင္ရတာေပါ့”ဟု မဇၩိမကို အြန္လိုင္းမွတစ္ဆင့္ ေျပာသည္။
ARRC အတြင္းမွ ရခိုင္လူမ်ဳိး ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ျဖင့္Malay Arakhan Organization (MAO) ဟူသည့္ အဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး မေလးႏုိင္ငံသို႔ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္သူမ်ားထဲမွ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ အလုပ္ ဆက္လက္မလုပ္ကိုင္ႏုိင္သူ၊ အလုပ္အကိုင္ မရရွိေသးသူမ်ား၊ အဆင္မေျပသူမ်ားကို ခိုလံႈခြင့္ေပးထားၿပီး လက္ရွိ MAO ေစာင့္ေရွာက္မႈေအာက္တြင္ ေနထိုင္ေနသူ ရခိုင္လူမ်ဳိး ၃၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး မေလးရွား ရဲမ်ားက လံုၿခံဳေရးယူေပးထားသည္။
မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ ရခိုင္အဖြဲ႕အစည္း MAO မွ ျပဳစုထားသည့္ စာရင္းမ်ားအရ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ၈၀,၀၀၀၊ မြန္၊ ဗမာ၊ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔ စုစုေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္ခန္႔ရွိၿပီး အလုပ္အကိုင္အားျဖင့္ ကာစီႏို၀ိုင္း မ်ား၊ စက္႐ံုမ်ား၊ ဆီအုန္းၿခံမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကၿပီး UN ေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ တတိယႏုိင္ငံသို႔ သြားေရာက္ရန္ ေစာင့္ဆုိင္းေနၾကသူမ်ားလည္း ရွိသည္ဟု ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လုပ္ကိုင္ေနသည့္ စီမံကိန္းႀကီးမ်ား မ်ားစြာရွိေသာ္လည္း ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ား အလုပ္အကိုင္ရရွိမႈ နည္းပါးေနသည္ဟုလည္း ၎က ဆိုသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္၊ ေက်ာက္ျဖဴ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္း၊ ကမ္းေျခၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဟိုတယ္စီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ား ရွိေနသည္။
ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအနက္ မေလးရွားတြင္ ေရာက္ရွိေနသူ ၈၀,၀၀၀ ေက်ာ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ၃၀၀၀၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ အျခားေသာ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ မ်ားစြာသြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေနၿပီး အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း မ်ား ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါက ျပည္တြင္းသို႔ ျပန္လာရန္ ဆႏၵရွိသည္ဟု ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဦးေအး သာေအာင္ႏွင့္ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေျပာခဲ့သည္ဟုလည္း ၎က ဆိုသည္။
Mizzimz
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အလုပ္အကိုင္ရွားပါးမႈေၾကာင့္ မေလးရွားႏုိင္ငံသို႔ အေထြေထြလုပ္သားအျဖစ္ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားမွာ ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္ ရွိေနသည္ဟုလည္း ၎က ဆို သည္။
မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္း ရခိုင္မွ အေထြေထြလုပ္သား မ်ားျပားေနမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ “ရခိုင္မွာက အလုပ္အ ကိုင္အခြင့္အလမ္း မရွိဘူး။ တစ္လလံုးအလုပ္လုပ္မွ က်ပ္ေငြ သံုးေသာင္းေတာင္ မရႏုိင္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေတြကိုထြက္ၿပီး အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကတယ္”ဟု ေျပာသည္။
ရခိုင္လူမ်ဳိး ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္စာရင္းမွာ မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္း ကမၻာ့ကုလသမဂၢ (UN) က ဖြဲ႕စည္းေပးထားသည့္ Arakan Refugee Release Center (ARRC)၏စာရင္းျဖစ္ၿပီး စာရင္းတြင္ မပါ၀င္ေသး သည့္ မေလးႏုိင္ငံ ေက်းလက္ပိုင္းတြင္ ေရာက္ရွိေနသူမ်ားလည္း ရွိေသးသည္ဟုလည္း ဦးေအးသာ ေအာင္က ဆိုသည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံ wilayah presekutuanျပည္နယ္တြင္းရွိ စားေသာက္ဆိုင္တစ္ခုတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ လ်က္ရွိသူ ကိုႏိုင္မင္းက “ဒီမွာေနရတာ အႏၱရာယ္အရမ္းမ်ားတယ္။ ခဏခဏလည္း သတ္ခံရတာ၊ ဖမ္း ခံရတာ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ေဒသကိုျပန္ရင္ ဘာအလုပ္အကိုင္မွမရွိဘူး။ ဒီကပဲ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္ၿပီး အိမ္ကိုျပန္ပို႔ရတယ္။ အႏၱရာယ္လည္း ၾကည့္ေရွာင္ရတာေပါ့”ဟု မဇၩိမကို အြန္လိုင္းမွတစ္ဆင့္ ေျပာသည္။
ARRC အတြင္းမွ ရခိုင္လူမ်ဳိး ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ျဖင့္Malay Arakhan Organization (MAO) ဟူသည့္ အဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး မေလးႏုိင္ငံသို႔ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္သူမ်ားထဲမွ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ အလုပ္ ဆက္လက္မလုပ္ကိုင္ႏုိင္သူ၊ အလုပ္အကိုင္ မရရွိေသးသူမ်ား၊ အဆင္မေျပသူမ်ားကို ခိုလံႈခြင့္ေပးထားၿပီး လက္ရွိ MAO ေစာင့္ေရွာက္မႈေအာက္တြင္ ေနထိုင္ေနသူ ရခိုင္လူမ်ဳိး ၃၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး မေလးရွား ရဲမ်ားက လံုၿခံဳေရးယူေပးထားသည္။
မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ ရခိုင္အဖြဲ႕အစည္း MAO မွ ျပဳစုထားသည့္ စာရင္းမ်ားအရ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ၈၀,၀၀၀၊ မြန္၊ ဗမာ၊ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔ စုစုေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္ခန္႔ရွိၿပီး အလုပ္အကိုင္အားျဖင့္ ကာစီႏို၀ိုင္း မ်ား၊ စက္႐ံုမ်ား၊ ဆီအုန္းၿခံမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကၿပီး UN ေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ တတိယႏုိင္ငံသို႔ သြားေရာက္ရန္ ေစာင့္ဆုိင္းေနၾကသူမ်ားလည္း ရွိသည္ဟု ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လုပ္ကိုင္ေနသည့္ စီမံကိန္းႀကီးမ်ား မ်ားစြာရွိေသာ္လည္း ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ား အလုပ္အကိုင္ရရွိမႈ နည္းပါးေနသည္ဟုလည္း ၎က ဆိုသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္၊ ေက်ာက္ျဖဴ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္း၊ ကမ္းေျခၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဟိုတယ္စီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ား ရွိေနသည္။
ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအနက္ မေလးရွားတြင္ ေရာက္ရွိေနသူ ၈၀,၀၀၀ ေက်ာ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ၃၀၀၀၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ အျခားေသာ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ မ်ားစြာသြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေနၿပီး အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း မ်ား ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါက ျပည္တြင္းသို႔ ျပန္လာရန္ ဆႏၵရွိသည္ဟု ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဦးေအး သာေအာင္ႏွင့္ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေျပာခဲ့သည္ဟုလည္း ၎က ဆိုသည္။
Mizzimz
No comments:
Post a Comment