15.01.2014
ေထာင္ခ်ီရွိတဲ့ ဆင္စြယ္ အစိတ္အပုိင္းေတြကုိ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနယ္စပ္
ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္းမွာ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ေရာင္းခ်ေနတာကုိ
သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူေတြ မၾကာေသးခင္ကပဲ
စုံစမ္းေတြ႔ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
တိရစာၦန္ အစိတ္အပုိင္းေတြကုိ အႀကီးအက်ယ္ ၀ယ္ယူေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသမွာ ဒီလုိ ဆင္စြယ္ေတြ ဥပေဒမဲ့ ေရာင္းခ်ေနတာကုိေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားေတြက လွ်ဳိ႕၀ွက္ စုံစမ္းခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီအေၾကာင္း ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ Joe De Capua သတင္းေပးပုိ႔ထားတာကုိ ကုိေအာင္လြင္ဦး က အျပည့္အစုံ တင္ျပထားပါတယ္။
ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ေတြ ကုန္သြယ္မႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ TRAFFIC နဲ႔ Oxford Brookes တကၠသုိလ္က ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူေတြ ပါ၀င္တဲ့ လွ်ဳိ႕၀ွက္စုံစမ္းေရးအဖဲြ႔က ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပုိင္း မုန္းလားေဒသမွာ ဆင္စြယ္ အစိတ္အပုိင္းေပါင္း ၃,၃၀၀ နဲ႔ မျဖတ္ေတာက္ရေသးတဲ့ ဆင္စြယ္ေပါင္း ၅၀ ေလာက္ ေရာင္းခ်ေနတာကုိ ေတြ႔ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
TRAFFIC အဖဲြ႔ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Dr. Chris Shepherd ကေတာ့ ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ေပါင္းစုံကုိ ဥပေဒမဲ့ ေရာင္းခ်ေနတာ အ့ံၾသတႀကီး ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ဆင္ေတြ၊ က်ားေတြ၊ ငွက္ေတြကအစ ရွားပါးၿပီး မ်ဳိးတုန္းေတာ့မယ့္ တိရစာၦန္အမ်ဳိးေပါင္းစုံကုိ ဥပေဒမဲ့ ေရာင္းခ်ေနတဲ့ ေတာ႐ုိင္း တိရစာၦန္ေစ်းကြက္ႀကီး တခုပါ။ ဆင္စြယ္ေတြ ဆုိရင္လည္း တုန္လႈပ္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ မ်ားပါတယ္။ အရင္တုန္းက ဒီေနရာမွာ ေတြ႔ခဲ့ဖူးတာထက္ အမ်ားႀကီးကုိ ပုိမ်ားေနပါတယ္။”
အရင္တုန္းကဆုိရင္ေတာ့ ဒီေဒသမွာ ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ေတြကုိ အသားအျဖစ္ စားသုံးဖုိ႔၊ ႐ုိးရာေဆးေဖာ္ဖုိ႔နဲ႔ အမွတ္တရ စုေဆာင္းဖုိ႔ေလာက္သာျဖစ္ၿပီး တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေရာင္း၀ယ္တာမ်ဳိး မရွိခဲ့ဘူးလုိ႔လည္း ေလ့လာစုံစမ္းသူေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
အခုအခါမွာေတာ့ မုန္းလားေဒသက ေစ်းကြက္ထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ အစိတ္အပုိင္းေတြ သာမက အာဖရိကလုိ ျပင္ပက တင္သြင္းေရာင္းခ်တာေတြလည္း ရွိေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ေစ်းကြက္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ားစားစား ေနရာယူထားသလဲဆုိတာ အတိအက် သိဖုိ႔ကေတာ့ မလြယ္ဘူးလုိ႔ Dr. Chris Shepherd ကေျပာပါတယ္။
“ဥပမာ ေရျမင္းရဲ႕သြားလုိမ်ဳိး အာဖရိကတုိက္ကလာတဲ့ ပစၥည္းေတြကုိလည္း ေတြ႔ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တျခားကလာတဲ့ ပစၥည္းေတြလည္း ပါေကာင္းပါေနႏုိင္ပါတယ္။ ေတြ႔ရတဲ့ ဆင္စြယ္ ပမာဏအရ၊ အာရွတုိက္က ဆင္ေတြဆီက ရတာသာ ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ေၾကာက္စရာလည္း ေကာင္းပါတယ္။”
ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ေတြ ကုန္သြယ္မႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ျဖစ္တဲ့ TRAFFIC ကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ျမန္မာနဲ႔ တ႐ုတ္အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြကုိ တင္ျပသြားမွာပါ။
“နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္တာေတြ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ အေရာင္းအ၀ယ္ေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ သုံးႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွိသလုိ၊ ေနာက္ဆုံးမွာ ေစ်းကြက္ကုိပါ ပိတ္ပစ္လုိက္တဲ့အထိ လုပ္ႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။”
ဥပေဒမဲ့ ဆင္စြယ္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈကုိ ႏွိမ္နင္းရာမွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက တျခားတုိင္းျပည္ေတြထက္ တက္တက္ႂကြႂကြ ေဆာင္ရြက္တာ ေတြ႔ရတဲ့အေၾကာင္းလည္း TRAFFIC အဖဲြ႔ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Dr. Chris Shepherd ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ နယ္စပ္ေဒသမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ကုန္သြယ္မႈမ်ဳိးေတြ ထပ္ျဖစ္မလာေအာင္ ဟန္႔တားရာမွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာလည္း တာ၀န္ရွိ္တယ္လုိ႔ သူက ျမင္ပါတယ္။
“တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဆင္စြယ္၀ယ္လုိအားကုိ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေစ်းကြက္ကုိေရာ ၀ယ္လုိအားကုိပါ အျမစ္ျဖဳတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ ေျခလွမ္းလုိ႔လည္း က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ လုပ္ဖုိ႔လုိတာကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာေရာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာပါ အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖုိ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔ပါ။”
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေတာ့ ေမွာင္ခုိေစ်းကြက္က ဖမ္းဆီးရမိထားတဲ့ ဆင္စြယ္တန္ခ်ိန္ ၆ တန္ကုိ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ထဲမွာပဲ အမ်ားျပည္သူေရွ႕ေမွာက္ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးျပခဲ့တာပါ။ ျမန္မာနဲ႔တ႐ုတ္ ၂ ႏုိင္ငံစလုံးဟာ ဆုိရင္ေတာ့ ရွားပါးတိရစာၦန္ေတြ ကုန္သြယ္မႈကုိ တားျမစ္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္တခုျဖစ္တဲ့ CITES အဖဲြ႔၀င္ေတြလည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။
တိရစာၦန္ အစိတ္အပုိင္းေတြကုိ အႀကီးအက်ယ္ ၀ယ္ယူေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသမွာ ဒီလုိ ဆင္စြယ္ေတြ ဥပေဒမဲ့ ေရာင္းခ်ေနတာကုိေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားေတြက လွ်ဳိ႕၀ွက္ စုံစမ္းခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီအေၾကာင္း ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ Joe De Capua သတင္းေပးပုိ႔ထားတာကုိ ကုိေအာင္လြင္ဦး က အျပည့္အစုံ တင္ျပထားပါတယ္။
ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ေတြ ကုန္သြယ္မႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ TRAFFIC နဲ႔ Oxford Brookes တကၠသုိလ္က ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူေတြ ပါ၀င္တဲ့ လွ်ဳိ႕၀ွက္စုံစမ္းေရးအဖဲြ႔က ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပုိင္း မုန္းလားေဒသမွာ ဆင္စြယ္ အစိတ္အပုိင္းေပါင္း ၃,၃၀၀ နဲ႔ မျဖတ္ေတာက္ရေသးတဲ့ ဆင္စြယ္ေပါင္း ၅၀ ေလာက္ ေရာင္းခ်ေနတာကုိ ေတြ႔ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
TRAFFIC အဖဲြ႔ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Dr. Chris Shepherd ကေတာ့ ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ေပါင္းစုံကုိ ဥပေဒမဲ့ ေရာင္းခ်ေနတာ အ့ံၾသတႀကီး ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ဆင္ေတြ၊ က်ားေတြ၊ ငွက္ေတြကအစ ရွားပါးၿပီး မ်ဳိးတုန္းေတာ့မယ့္ တိရစာၦန္အမ်ဳိးေပါင္းစုံကုိ ဥပေဒမဲ့ ေရာင္းခ်ေနတဲ့ ေတာ႐ုိင္း တိရစာၦန္ေစ်းကြက္ႀကီး တခုပါ။ ဆင္စြယ္ေတြ ဆုိရင္လည္း တုန္လႈပ္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ မ်ားပါတယ္။ အရင္တုန္းက ဒီေနရာမွာ ေတြ႔ခဲ့ဖူးတာထက္ အမ်ားႀကီးကုိ ပုိမ်ားေနပါတယ္။”
အရင္တုန္းကဆုိရင္ေတာ့ ဒီေဒသမွာ ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ေတြကုိ အသားအျဖစ္ စားသုံးဖုိ႔၊ ႐ုိးရာေဆးေဖာ္ဖုိ႔နဲ႔ အမွတ္တရ စုေဆာင္းဖုိ႔ေလာက္သာျဖစ္ၿပီး တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေရာင္း၀ယ္တာမ်ဳိး မရွိခဲ့ဘူးလုိ႔လည္း ေလ့လာစုံစမ္းသူေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
အခုအခါမွာေတာ့ မုန္းလားေဒသက ေစ်းကြက္ထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ အစိတ္အပုိင္းေတြ သာမက အာဖရိကလုိ ျပင္ပက တင္သြင္းေရာင္းခ်တာေတြလည္း ရွိေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ေစ်းကြက္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ားစားစား ေနရာယူထားသလဲဆုိတာ အတိအက် သိဖုိ႔ကေတာ့ မလြယ္ဘူးလုိ႔ Dr. Chris Shepherd ကေျပာပါတယ္။
“ဥပမာ ေရျမင္းရဲ႕သြားလုိမ်ဳိး အာဖရိကတုိက္ကလာတဲ့ ပစၥည္းေတြကုိလည္း ေတြ႔ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တျခားကလာတဲ့ ပစၥည္းေတြလည္း ပါေကာင္းပါေနႏုိင္ပါတယ္။ ေတြ႔ရတဲ့ ဆင္စြယ္ ပမာဏအရ၊ အာရွတုိက္က ဆင္ေတြဆီက ရတာသာ ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ေၾကာက္စရာလည္း ေကာင္းပါတယ္။”
ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ေတြ ကုန္သြယ္မႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ျဖစ္တဲ့ TRAFFIC ကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ျမန္မာနဲ႔ တ႐ုတ္အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြကုိ တင္ျပသြားမွာပါ။
“နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္တာေတြ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ အေရာင္းအ၀ယ္ေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ သုံးႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွိသလုိ၊ ေနာက္ဆုံးမွာ ေစ်းကြက္ကုိပါ ပိတ္ပစ္လုိက္တဲ့အထိ လုပ္ႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။”
ဥပေဒမဲ့ ဆင္စြယ္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈကုိ ႏွိမ္နင္းရာမွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက တျခားတုိင္းျပည္ေတြထက္ တက္တက္ႂကြႂကြ ေဆာင္ရြက္တာ ေတြ႔ရတဲ့အေၾကာင္းလည္း TRAFFIC အဖဲြ႔ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Dr. Chris Shepherd ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ နယ္စပ္ေဒသမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ကုန္သြယ္မႈမ်ဳိးေတြ ထပ္ျဖစ္မလာေအာင္ ဟန္႔တားရာမွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာလည္း တာ၀န္ရွိ္တယ္လုိ႔ သူက ျမင္ပါတယ္။
“တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဆင္စြယ္၀ယ္လုိအားကုိ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေစ်းကြက္ကုိေရာ ၀ယ္လုိအားကုိပါ အျမစ္ျဖဳတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ ေျခလွမ္းလုိ႔လည္း က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ လုပ္ဖုိ႔လုိတာကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာေရာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာပါ အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖုိ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔ပါ။”
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေတာ့ ေမွာင္ခုိေစ်းကြက္က ဖမ္းဆီးရမိထားတဲ့ ဆင္စြယ္တန္ခ်ိန္ ၆ တန္ကုိ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ထဲမွာပဲ အမ်ားျပည္သူေရွ႕ေမွာက္ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးျပခဲ့တာပါ။ ျမန္မာနဲ႔တ႐ုတ္ ၂ ႏုိင္ငံစလုံးဟာ ဆုိရင္ေတာ့ ရွားပါးတိရစာၦန္ေတြ ကုန္သြယ္မႈကုိ တားျမစ္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္တခုျဖစ္တဲ့ CITES အဖဲြ႔၀င္ေတြလည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။
No comments:
Post a Comment