ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေဟာင္း နယ္နိမိတ္ ေဒသကို ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းမည္

ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေဟာင္း တေနရာ (ဓာတ္ပံု – ေဂ်ပိုင္/ ဧရာဝတီ)
ညိမ္းျပည့္စံု
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေဟာင္း တည္ရွိစဥ္ကတည္းက ရွိခဲ့သည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား၏ နယ္နိမိတ္ အတြင္းရွိ ေနရာမ်ားကို ယဥ္ေက်းမႈ အေမြ အႏွစ္ ေနရာတခုအျဖစ္ ေစာင့္ၾကည့္ ထိန္းသိမ္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ World Monument Fund (WMF) ၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ မ်ားအရ သိရသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေဟာင္း တည္ရွိစဥ္ ကတည္းက ရွိခဲ့သည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ လသာၿမိဳ႕နယ္၊ လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္မွ ဗိုလ္တေထာင္ ၿမိဳ႕နယ္အထိ ျဖစ္ကာ ထိုေနရာမ်ားကို ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ေနရာတခုအျဖစ္ ေစာင့္ၾကည့္ ထိန္းသိမ္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခင္ႏွစ္မ်ားက တျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေနရာမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအႀကိမ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ ေနရာအျဖစ္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ၾကည့္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“အဲဒီေနရာေတြက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေဟာင္း ရွိကတည္းက ၿမိဳ႕နယ္ေတြ ျဖစ္တဲ့အျပင္ အဲဒီၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ သမိုင္းဝင္ အေဆာက္အအံု စာရင္းဝင္ အေဆာက္အအံု ၁၈၉ လံုးရွိတဲ့အနက္ ၈၉ လံုး ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္လည္း ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက ဘာသာေပါင္းစံု၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုက လူေတြ အတူေနထိုင္ၾကတဲ့ ေနရာလည္းျဖစ္လို႔ပါ” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔မွ အႀကီးတန္း ဆက္သြယ္ေရး အရာရွိ မေ႐ႊယင္းမာဦးက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ရွိ အဆိုပါ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားအား ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ေနရာတခုအျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္ကာ ထိုၿမိဳ႕နယ္မ်ားရွိ ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အဦးမ်ားကို ထိခိုက္ေစသည့္ အျပဳအမူမ်ား၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို WMF ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔တို႔က ေစာင့္ၾကည့္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“သူတို႔ ဆုိလိုတာကေတာ့ အဲဒီၿမိဳ႕နယ္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္မယ္၊ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ သြားမယ္ေပါ့။ ဒီဧရိယာကို ပ်က္စီး ေစႏိုင္မယ့္၊ ထိခိုက္ေစႏိုင္မယ့္ အရာေတြ မျပဳလုပ္လာေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္မယ္။ လုပ္လာခ့ဲရင္ တားမယ္၊ ျပင္ဆင္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုတာေတြကိုလည္း ျပင္ဆင္သြားမယ္” ဟု မေရႊယင္းမာဦးက ဆုိသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္၏ အထင္ကရ ၿမိဳ႕နယ္ျဖစ္ေသာ လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ လသာၿမိဳ႕နယ္မွ ဗိုလ္တေထာင္ ၿမိဳ႕နယ္အထိ ဧရိယာမ်ားအား ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ World Monument Watch ၏ ေစာင့္ၾကည့္ စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းရန္ ေ႐ြးခ်ယ္လိုက္ေၾကာင္း ေအာက္တိုဘာလ ၈ ရက္ေန႔က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္တြင္ ျပဳလုပ္သြားေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ ေျပာသြား ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“ဒီေစာင့္ၾကည့္စာရင္းဟာ အနာဂတ္ မ်ိဳးဆက္ေတြ အတြက္သာမက ဆန္းသစ္တဲ့ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြနဲ႔ စီးပြားေရး အရင္းအျမစ္ အသစ္ေတြအျဖစ္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ေနတဲ့ ကမာၻအႏွံ႔မွာရွိတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြကို တစုတစည္းတည္း ထားျခင္းပါ။ ဒီလုိေနရာေတြကို ကမာၻေပၚမွာ ရွင္သန္ တည္ရွိေနေအာင္ အေလးထား ေဆာင္႐ြက္ရမယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ဘဝေတြကို ႂကြယ္ဝတဲ့ မူလလကၡဏာနဲ႔ အဆင္အေသြးေတြ ပံ့ပိုးေနတဲ့ အေမြအႏွစ္ ေနရာေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔နဲ႔ အခု အေလးထားတာထက္ ပိုဂ႐ုျပဳ အေလးထားဖို႔ လိုအပ္ေနေသးတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ေနရတယ္” ဟု WMF မွ ဥကၠ႒ Bonnie Burnham က အဆိုပါ သတင္းစာရွင္းပြဲတြင္ ေျပာသြားခဲ့သည္။
အေဆာက္အအံု တခုခ်င္း ထိန္းသိမ္းသည္ထက္ က်ယ္ဝန္းသည့္ ၿမိဳ႕ကြက္ တခုလံုးအား ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းသည္ ၿမိဳ႕ျပ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းကို ပိုမို အရာေရာက္ေစေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔ Yangon Heritage Trust (YHT) မွ ဒါ႐ိုက္တာျဖစ္သူ ဗိသုကာပညာရွင္ ေဒၚမိုးမိုးလြင္က ဆိုသည္။
ထိုကဲ့သို႔ပင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာန၏ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးတိုးေအာင္ကလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ထူးျခား ေျပာင္ေျမာက္ေသာ သြင္ျပင္ လကၡဏာရပ္မ်ား ပါဝင္သည့္ သမိုင္းဝင္ အေဆာက္အအံု မ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႕ျပ အေမြအႏွစ္ ေဒသမ်ား ထိန္းသိမ္းေရးတြင္ အေရးႀကီးေသာ ေျခလွမ္းတရပ္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးႏွင့္ ျမႇင့္တင္ေရးသည္ ၿမိဳ႕ျပ စီမံခန္႔ခြဲေရး အခန္းက႑ ျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္ သာယာေရး ေကာ္မတီ၏ တာဝန္ပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
“WMF နဲ႔ YHT တို႔ရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ အႀကံျပဳမႈမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဂ႐ုျပဳမႈ၊ ႏိုင္ငံတကာ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ၊ ႏိုင္ငံတကာက ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အႀကံျပဳမႈ၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ အေလး ထားမႈနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ၊ ေျမအသံုးခ် စီမံျခင္း၊ ဇုန္သတ္မွတ္ျခင္းနဲ႔ ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရး အတြက္ လမ္းၫႊန္မႈမ်ား ခ်မွတ္ႏိုင္ျခင္း အစရွိတဲ့ အစိုးရ အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ပံ့ပိုး ကူညီမႈ စတဲ့ ၿမိဳ႕ျပ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရး အတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ရလဒ္ေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယံုၾကည္မိပါတယ္” ဟု ဦးတိုးေအာင္က ေျပာခဲ့သည္။
WMF သည္ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္မ်ား ေစာင့္ၾကည့္စာရင္းကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွစ၍ ယခုအခ်ိန္အထိ ၂ ႏွစ္လွ်င္ တႀကိမ္ ထုတ္ျပန္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုေစာင့္ၾကည့္ စာရင္းသည္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ား၊ စီးပြားေရး တိုးတက္ လာမႈ၊ သဘာဝ ေဘးဒဏ္ႏွင့္ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ တို႔၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို ခံစားေနရသည့္ (သို႔မဟုတ္) ဥေပကၡာ ျပဳခံထားရေသာ ကမာၻအႏွံ႔ရွိ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ေနရာမ်ားအား ႏိုင္ငံတကာ၏ အာ႐ံုစိုက္မႈကို ပိုမိုရရွိေစခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုေစာင့္ၾကည့္ စာရင္းဝင္ ေနရာမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ျပည္တြင္းရွိ အစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ား အပါအဝင္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ကိုင္သူ အဖြဲ႔မ်ားက အဆိုျပဳျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း YHT ၏ သတင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။
Irrawaddy