ဒီေန႔ေခတ္မွာ ေသြးခ်ိဳေရာဂါဟာ အျဖစ္အရမ္းမ်ားလာပါတယ္။ေသြး
ေသြးခ်ိဳေရာဂါႏွင့္ေပ်ာ္ရႊင
ေသြးခ်ိဳေရာဂါသည္ ကုသေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါသလား။ ေသြးခ်ိဳ ေ၀ဒနာရွင္အားလံုး သိခ်င္ေသာေမးခြန္းျဖစ္ပါသည္
ေသြးခ်ိဳ ေရာဂါခံစားေနရၿပီဆိုပါက စိတ္ဓာတ္က်ဆင္းဖို႔မလိုပါ။ ေသြးခ်ိဳေရာဂါ ရွိလ်က္ႏွင့္ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ေသာဘ၀ကို ျဖတ္သန္းေနၾကသည့္ ေသြးခ်ိဳ ေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ား သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါသည္။ အစားအသာက္အေနအထိုင္ ဆင္ျခင္ျခင္း၊ ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း တိတိက်က်လိုက္နာျခင္း၊ မျပင္းထန္ေသာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈမ်ား ပံုမွန္ျပဳလုပ္ျခင္းတို႔ုျဖ
ေသြးခ်ိဳေရာဂါ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအဖို႔ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို သတိျပဳရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
(၁) ဆီးခဏခဏသြားျခင္း
(၂) အျမင္ေ၀၀ါးျခင္း
(၃) ပံုမွန္္ထက္ပို ေရစာျခင္း
(၄) ေျခလက္မ်ား ထံုက်င္ျခင္း
(၅) ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆာေလာင္ျခင္း
(၆) အလြန္အမင္း ႏုန္းေခြျခင္း
(၇) စိတ္ဆတ္ျခင္း
(၈) အနာက်က္ေႏွးျခင္း
(၉) ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ထိခုိက္ျခင္း မရွိဘဲ အေရျပားေပၚတြင္ ေသြးေျခဥျခင္း။
အထက္ပါ အခ်က္မ်ားထဲမွ တစ္ခုခုကို ခံစားေနရၿပီဆိုပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ ျပန္လည္ျပသသင့္ပါသည္။
ေသြးခ်ိဳ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအဖို႔ ေသြးထဲရွိ သၾကားဓာတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရာတြင္ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ျခင္း၊ မျပင္းထန္ေသာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေသြးထဲရွိ သၾကားဓာတ္ကို ပံုမွန္စစ္ေဆးျခင္း၊ လိုအပ္ပါက အင္ဆူလင္ထိုးျခင္းႏွင့္ ေသြးခ်ိဳက်ေဆးမ်ား သံုးစြဲျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ရပါသည္။
ေ၀ဒနာရွင္အမ်ားစုသည္ ၄င္းတို႔၏ ေသြးတြင္းရွိ သၾကားဓာတ္ကို အစားအေသာက္ဆင္ျခင္ျခင္း တစ္မ်ိဳးတည္းျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါသည္။ ေသြးထဲရွိ သၾကားဓာတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ေသာက္ေဆး၊ ထိုးေဆးမ်ား သံုးစြဲေနခ်ိန္၌ပင္ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ဖို႔ လိုပါသည္။ အစားအစာ အမ်ိဳးအစား၊ စားေသာက္သည့္အခ်ိန္၊ စားေသာက္သည့္ ပမာဏ စသည္တို႔သည္ ေသြးတြင္းရွိ သၾကားဓာတ္ပမာဏအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိပါသည္။
ေသြးတြင္းရွိ သၾကားဓာတ္ပမာဏကို ပံုမွန္ပမာဏသို႔ေရာက္ေအာင္ ထိန္းႏိုင္ေလေလ၊ ေသြးခ်ိဳေရာဂါ၏ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားကိ
အစာစားေသာက္သည့္ အခ်ိန္အပုိင္းအျခားသည္ စားေသာက္သည့္ အစားအစာအမ်ိဳးအစားႏွင့္ ထပ္တူထပ္မွ်အေရးႀကီးပါသည္။ တစ္ႀကိမ္တည္းတြင္ အစားအေသာက္မ်ားမ်ားစားေသာက္
ေသြးခ်ိဳေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ား
(၁) တစ္ေန႔တာအတြင္း အနည္းဆံုးသံုးႀကိမ္ ထမင္းစားပါ။ တခ်ိဳ႕ေသာ ေသြးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္မ်ားသည္ ထမင္းအနည္းငယ္ကို သံုးႀကိမ္စား၍ ထမင္းစားခ်ိန္မ်ားၾကားတြင္ သြားေရစာအနည္းငယ္ႏွစ္ႀကိမ္ စားေသာက္ သည့္အေလ့အထကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါသည္။
(၂) ထမင္းစားေသာက္ခ်ိန္ႏွင့္ သြားေရစာစားေသာက္ခ်ိန္မ်ားက
(၃) မနက္စာ၊ ေန႔လယ္စာ၊ ညစာစားေသာက္ေသာ ပမာဏမ်ားသည္ ေန႔စဥ္တူညီေနရပါမည္။
(၄) မနက္စာ၊ ေန႔လယ္စာ၊ ညစာမ်ားကို မလြတ္ေစပါႏွင့္။ အစာစားခ်ိန္ေနာက္က်ေတာ့မည္ဟ
အစာစားေသာက္သည့္အခ်ိန္အပုိင
ထုိ႔ေနာက္ စားေသာက္သည့္ အစားအစာအမ်ိဳးအစားကုိ ေရြးခ်ယ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေသြးခ်ိဳေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ား
(ဤေဆာင္းပါးအဆံုးတြင္ ေသြးခ်ိဳပန္းကန္ျပားအေၾကာင္
ေသြးခ်ိဳေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ား
ေသြးထဲ၌ ပံုမွန္ရွိသင့္သည့္ သၾကားဓာတ္ပမာဏမွာ ၇၀ mg/dl မွ ၁၁၅ mg/dl (၃.၈၅ mmol/L မွ ၆ mmol/L) ျဖစ္ပါသည္။
အစာစားၿပီးစအခ်ိန္တြင္ ေသြးထဲရွိ သၾကားဓာတ္ပမာဏသည္ ႐ုတ္တရက္ ျမင့္တက္ သြားပါသည္။ သာမန္လူတစ္ေယာက္တြင္ ထုိကဲ့သို႔ ျမင့္တက္သြားေသာ သၾကားဓာတ္ပမာဏသည္ ႏွစ္နာရီ အတြင္း ပံုမွန္ပမာဏသုိ႔ က်ဆင္းသြားပါသည္။ အကယ္၍ ပံုမွန္ပမာဏသုိ႔ က်ဆင္းမသြားဘဲ ၁၂၆ mg/dl (၇ mmol/
တစ္ခါတရံတြင္ ေသြးခ်ိဳေရာဂါကို ကုသရန္အတြက္ စနစ္တက် စားေသာက္ျခင္းႏွင့္ မလံုေလာက္ဘဲ ေသာက္ေဆးမ်ား မွီ၀ဲရန္ လုိအပ္လာပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ေသာက္ေဆးတစ္ခုတည္းကို အားကုိးျခင္းမ်ိဳး မျပဳလုပ္ရပါ။ စနစ္တက်စားေသာက္ျခင္း၊ မျပင္းထန္ေသာ ကုိယ္ကာယေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ပံုမွန္ ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ေသြးခ်ိဳေဆး၀ါးသံုးစြဲျခင္း
ေသြးခ်ိဳေဆး၀ါးမ်ားသည္ သၾကားဓာတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ပံုနည္းလမ္းမ်ား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု မတူညီၾကပါ။ တခ်ိဳ႕ေသာ ေသြးခ်ိဳေဆးမ်ားသည္ အသည္းမွသၾကားဓာတ္ (ဂလူးကုိ႔စ္) ထုတ္လႊတ္မႈကို တားဆီးျခင္း၊ အစာလမ္းေၾကာင္းမွ ဂလူးကို႔စ္စုပ္ယူမႈကို ေႏွးေကြးေစျခင္း၊ ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပုိင္းမ်ားမ
တခ်ိဳ႕ေသာ ေသြးခ်ိဳေဆးမ်ားမွာမူ ခႏၶာကုိယ္အတြင္းရွိ ပန္ကရိယဟုေခၚေသာ မုန္႔္ခ်ိဳအိတ္မွ အင္ဆူလင္ပုိမုိထြက္ေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ထြက္လာေသာ အင္ဆူလင္၏အစြမ္းကို အသံုးျပဳကာ ေသြးထဲရွိ သၾကားဓာတ္ကိုေလ်ာ့က်ေအာင္ ျပဳလုပ္ပါသည္။ မည္သည့္ ေသြးခ်ိဳေဆး အမ်ိဳးအစား ေသာက္သံုးသင့္သည္ကို ဆရာ၀န္မွ စနစ္တက် ၫႊန္ၾကားေပးမည္ ျဖစ္ပါသည္။
အင္ဆူလင္ဓာတ္အေၾကာင္း အနည္းငယ္တင္ျပလုိပါသည္။ အင္ဆူလင္ဆုိသည္မွာ ေဟာ္မုန္းဓာတ္ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာကုိယ္အတြင္းရွိ ပန္ကရိယဟုေခၚေသာ မုန္႔္ခ်ိဳအိတ္မွ အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္းဓာတ္ကုိ ထုတ္လႊတ္ေပးပါသည္။
အင္ဆူလင္ဓာတ္သည္ ခႏၶာကုိယ္အႏွံ႕အျပားရွိ ဆဲလ္မ်ား၏အျပင္နံရံတြင္ တြယ္ကပ္လုိက္သည္ႏွင့္တစ္ၿပိ
တခ်ိဳ႕ေသာ ေသြးခ်ိဳေရာဂါအမ်ိဳးအစားတြင
အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္းသည္ ထုိးေဆးပံုစံသာရွိၿပီး ေသာက္ေဆးပံုစံမရွိပါ။ အင္ဆူလင္ဓာတ္သည္ အစာလမ္းေၾကာင္းထဲသုိ႔ ေရာက္ရွိပါက အစာေခ်ဖ်က္ေသာအင္ဇုိင္းဓာတ္
ေသြးခ်ိဳေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ား
ေသြးခ်ိဳေရာဂါ၏ ေနာက္ဆက္တြဲဆုိးက်ိဳးမ်ားမွ
(၁) ေသြးထဲ၌ သၾကားဓာတ္ျမင့္မားျခင္း
ေသြးထဲ၌ သၾကားဓာတ္ျမင့္တက္ျခင္းသည္ ကာလၾကာရွည္ျဖစ္ေနျခင္းမ်ိဳး
(၂) ဆီးထဲ၌ ကီတုန္း (Ketone) ဓာတ္ပါျခင္း
ေသြးထဲရွိသၾကားဓာတ္သည္ ၂၄mmol/dl (၁၃mg/L)ထက္ မ်ားေနၿပီဆုိပါက ဆီးထဲ၌ ကီတုန္းဓာတ္ ပါ/မပါကို စစ္ေဆးရပါမည္။ ဆီးထဲ၌ ကီတုန္းဓာတ္ပါေနၿပီဆုိပါက တတ္ကၽြမ္းနားလည္ေသာ သမားေတာ္ႀကီး မ်ားႏွင့္ ခ်က္ခ်င္းျပသရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ဆီးခဏခဏသြားေနလွ်င္ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ဆီးသြားမ်ား၍ ေရဓာတ္ခန္းလွ်င္ အလြန္အႏၲရာယ္ ရွိပါသည္။
(၃) ေသြးထဲ၌ သၾကားဓာတ္အလြန္အမင္း က်ဆင္းသြားျခင္း
ဆီးခ်ိဳေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ားသ
(၄) အျခားေသာျပႆနာမ်ား
ေသြးထဲ၌ သၾကားဓာတ္ျမင့္တက္ျခင္းသည္ ကာလၾကာရွည္လာပါက ေသြးေၾကာမ်ားအေပၚ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ ရွိလာပါသည္။ ပန္းေသပန္းၫႇိဳးျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေ၀ဒနာမ်ား၊ အျမင္အာ႐ံုေရာဂါ ေ၀ဒနာမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။ (ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေလငန္းေရာဂါမ်ား ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ကို ျမင့္တက္ေစပါသည္။)
အေရျပားေပၚတြင္ အနာမ်ားျဖစ္လာႏုိင္ၿပီး ထိေရာက္စြာမကုသႏုိင္ပါက ေျခေထာက္ျဖတ္ျခင္းကဲ့သုိ႔ အနာရွိေသာေနရာအား ျဖတ္ေတာက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရတတ္ပါသည္။
ေျခေထာက္ႏွစ္ဖက္တြင္ အာ႐ံုခံစားမႈေလ်ာ့နည္းလာျခင
အႏွစ္ခ်ဳပ္
ေသြးခ်ိဳ ေရာဂါသည္ ေနာက္ဆက္တြဲဆုိးက်ိဳးမ်ား အမ်ားအျပားရွိေသာ္လည္း စနစ္တက်ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ပါက ၎ဆုိးက်ိဳးမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ေရွာင္ၾကဥ္ႏုိင္ပါသ
ေသြးခ်ိဳပန္းကန္ျပား
ကိုယ့္ရဲ႕ထမင္းပန္းကန္ထဲက အစားအစာေတြဟာ ကစီဓာတ္မပါတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ျဖစ္ေနေစဖို႔နဲ႔ ကစီဓာတ္ပါတဲ့ အစားအစာနဲ႔ အသားငါးကို အနည္းငယ္သာ ပါေစဖို႔ အာရံုစိုက္ထားဖို႔လိုပါတယ္။
ကိုယ္နဲ႔သင့္ေတာ္တဲ့ ထမင္းဟင္းလ်ာ တစ္နပ္စာကို စီမံတဲ့ ေနရာမွာ စက္ပစၥည္း အကူအညီ မပါဘဲ၊ ခက္ခက္ခဲခဲ ခ်ိန္တြယ္စရာ မလိုဘဲ လုပ္ႏုိင္တဲ့ လြယ္ကူတဲ့ နည္းလမ္းရွိပါတယ္။ အဲဒီနည္းလမ္းကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ေသြးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္
ဆီးခ်ိဳပန္းကန္ ဖန္တီးျခင္းဟာ အလြန္လြယ္ကူသလို အလြန္ပဲ ထိေရာက္မႈရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ စားေနက် ထမင္းပန္းကန္ေပၚမွာ စိတ္ကူးနဲ႔မွန္းၿပီး မ်ဥ္းေၾကာင္းေလးေတြဆြဲလိုက္
ထမင္းစားပန္းကန္ျပားတစ္ခ်ပ္
အႀကီးဆံုးအပိုင္းမွာ ကစီဓာတ္မပါေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကို ထည့္ပါ။ ကစီဓာတ္မပါတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမွာ - ဟင္းႏုနယ္၊ မုန္လာဥနီ၊ ဆလတ္ရြက္၊ ေဂၚဖီ၊ မုန္ညင္း၊ ပဲသီးအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဘရိုကိုလီ၊ ပန္းေဂၚဖီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ၾကက္သြန္နီ၊ သခြားသီး၊ ရံုးပတီသီး၊ မိႈ၊ ငရုတ္သီး၊ မုန္လာဥျဖဴစသည္တို႔ျဖစ္ပါတယ
အေသးႏွစ္ပိုင္းအနက္မွ တစ္ပိုင္းမွာ ကစီဓာတ္ၾကြယ္၀တဲ့ အစားအစာေတြကို ထည့္ပါ။ ကစီဓာတ္ၾကြယ္၀ေသာ အစားအစာမ်ားမွာ - ေပါင္မုန္႔ျဖဴ၊ ထမင္း၊ ေခါက္ဆြဲ၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အာလူး၊ ေျပာင္းဖူး၊ ကန္စြန္းဥ၊ ေပါက္ေပါက္ဆုပ္စတာေတြျဖစ္ပါ
က်န္အေသးတစ္ပိုင္းမွာ - ပရိုတိန္းဓာတ္ၾကြယ္၀တဲ့အစား
မလိုင္မပါတဲ့ အဆီထုတ္ထားတဲ့ ႏြားႏို႔တစ္ဖန္ခြက္ျပင္ထားပ
အသီးတစ္လံုး (သို႔မဟုတ္) အရြက္သုပ္ပန္းကန္လံုးတစ္လံု
ဒါဆိုရင္ေတာ့ ေသြးခ်ိဳပန္းကန္ျပား (Diabetic Plate)လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္ေတြအတြက္ ေကာင္းမြန္သင့္ေတာ္တဲ့ ထမင္းတစ္နပ္ျဖစ္ပါၿပီ။
Yangon Health Guide ပရိသတ္မ်ား စိတ္ေရာ၊ ကိုယ္ပါ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။
Yangon Health Guide
No comments:
Post a Comment