Learning English - ACRONYMS – DAW NWE NWE

လူမ်ဳိးတိုင္းတြင္ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ အသုံးျပဳေသာ ထူးျခားသည့္ စကားလုံးေဝါဟာရမ်ား၊ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား ရွိၾက သည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားတြင္ အလြန္စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းေသာေဝါဟာရတစ္ခုမွာ 'Acronym'  ျဖစ္သည္။ 'Acronym' သည္ စကားလုံး (word) မ်ား၏ ပထမဆုံး (သို႔) ေရွ႕ဆုံးမွစာလုံး (Letter) မ်ားကို စု ေပါင္းေဖာ္ျပထားေသာ “အတိုေကာက္စကားလုံး” ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အမည္တစ္ခု၊ အေခၚအ ေဝၚတစ္ခု၏ ေရွ႕ဆုံးစာလုံးမ်ားကို စုေပါင္းေခၚဆိုေသာ “အတိုေကာက္ေဝါဟာရ” ျဖစ္သည္။ “အိုပက္” ဟု အသံထြက္ေခၚဆိုေသာ Acronym OPEC သည္ Organization of Petroleum Exporting Countries ဟူ ေသာ အဖဲြ႕ႀကီးကို ေခၚေဝၚသုံးစဲြေသာ ေဝါဟာရျဖစ္သည္။ အဖဲြ႕ႀကီး၌ ပါဝင္ေသာ စကားလုံးႀကီးမ်ား၏ ေရွ႕ ဆုံးမွာ စာလုံးမ်ားကို ေပါင္းစပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။

'Acronym' ကဲ့သို႔ပင္ 'Initialism' ဟူေသာ ေဝါဟာရမွာလည္း အဓိကစကားလုံးႀကီးမ်ား၏ ေရွ႕ဆုံး စာလုံးတစ္ခုစီကို ေပါင္းစပ္ထားေသာ အတိုေကာက္သုံး စကားလုံးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ 'Acronym' ကဲ့သို႔ ေပါင္းစပ္အသံထြက္၍ မရပါ။ ဥပမာ 'Initialism' 'USA' သည္ United States of America ကို ေခၚဆိုသုံးစဲြ ၿပီး ယူ-အက္စ္-ေအ ဟုသာေခၚဆို သုံးစဲြသည္။ ထို႔အတူ World Trade Organization ၏ Initialism မွာ 'WTO' (ဒဗလ်ဴ-တီ-အို) ျဖစ္သည္။ 'Acronym' ႏွင့္ 'Initialism' တို႔မွာ ဘာသာစကားညီအစ္ကိုမ်ားျဖစ္ၾက သည္။ ယင္းတို႔ႏွစ္မ်ဳိးလုံးသည္ အမည္မ်ား၊ ေခါင္းစဥ္မ်ား၊ အသင္းအဖဲြ႕ႀကီးမ်ားကို အတိုခ်ဳံ႕ေခၚဆိုရန္ လြယ္ကူေသာေဝါဟာရမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ Voice of America ဟု ေခၚဆိုေရးသားမည့္အစား 'VOA' ဟု သုံး ရသည္က ပိုမိုလြယ္ကူ သက္သာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ 'Acronym' ႏွင့္ 'Initialism' တို႔သည္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အသုံးမ်ားေသာေဝါဟာရမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ 'Acronym' (သို႔) 'Initialism' စကားလုံးတစ္လုံး ကို အမည္၊ အသင္းအဖဲြ႕၊ အုပ္စုတစ္ခုတည္းကိုသာ ေခၚဆိုသုံးစဲြႏိုင္သည္မဟုတ္ဘဲ အျခားမ်ဳိးမတူ ကြဲျပား ေသာအသင္းအဖဲြ႕၊ အမည္မ်ား၊ အုပ္စုမ်ားကိုလည္း ေခၚေဝၚသုံးစဲြႏိုင္သည္။ ဥပမာ 'Initialism' VOA ကို Voice of America (အေမရိကန္အသံလႊင့္ဌာန) ကိုသာမက အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ The Volkswagon Of America ေခၚ ကားကုမၸဏီႀကီးကိုလည္းေကာင္း၊ ဆင္းရဲသားမ်ားကို ကူညီေထာက္ပံ့ေသာ Volunteers Of America အသင္းႀကီးကိုလည္းေကာင္း ေခၚေဝၚသုံးစဲြၾကသည္။ ထို႔အတူ ကမၻာအႏွံ႕အျပား၌ လူသုံးမ်ားထင္ ရွားေသာ 'Acronym' – NATO (ေနတိုး) ဟု 'The North Atlantic Treaty Organization' အဖဲြ႕ႀကီးကို ေခၚဆိုႏိုင္သလို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ 'The National Association of Theatre Organization' အသင္းႀကီးကိုလည္း ေခၚဆိုႏိုင္သည္။ PLO (ပီ-အယ္လ္-အို) အဖဲြ႕ဝင္တစ္ဦးဟု ေျပာဆိုသုံးစဲြလွ်င္ ထိုသူ သည္ 'Palestine Liberation Organziation' (ပါလက္စတိုင္းလြတ္ေျမာက္ေရး) အဖဲြ႕ဝင္တစ္ဦးဟု တစ္ ထစ္ခ်ယူဆမရပါ။ 'Philippine Labour Organization' (ဖိလစ္ပိုင္အလုပ္သမားအဖဲြ႕) အဖဲြ႕ဝင္တစ္ဦးျဖစ္ ႏိုင္သည့္အျပင္ အေမရိကန္အာကာသလုပ္ငန္းအဖဲြ႕ႀကီးျဖစ္ေသာ 'Pacific Launch Organization' ၌ ပစိ ဖိတ္သမုဒၵရာအတြင္း ဒုံးပ်ံပစ္လႊတ္ေသာတာဝန္ကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေနသည့္ သိပၸံပညာရွင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ သည္။

ထိုသို႔ 'Initialism' သို႔မဟုတ္ 'Acronym' တစ္လုံးတည္ကို ကဲြျပားေသာအသင္းအဖဲြ၊ အမည္မ်ားကို ေခၚဆိုသုံးစဲြေနျခင္းေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားကို ေရးသားသုံးစဲြေနသူမ်ားအတြက္ အခက္အခဲျပႆ နာတစ္ခုျဖစ္လာသည္။ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ သိပၸံပညာရွင္မ်ားႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္အ မ်ဳိးမ်ဳိးတို႔သည္ 'Acronym' ေပါင္းမ်ားစြာကို တီထြင္သုံးႏႈန္းလ်က္ရွိသည္။

“အေမရိကန္လူမ်ဳိး အမ်ားစုသည္ အမည္မ်ားျဖစ္ေစ၊ အေတြးအေခၚအယူအဆမ်ားကိုျဖစ္ေစ အတို ဆုံးပုံစံျဖင့္ စကားလုံးေရ ေလ်ာ့သြား၊ တိုသြားေစရန္ သုံးႏႈန္းလိုေသာ ဆႏၵျပင္းျပသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္” ဟု ထင္ရွားေသာ အေမရိကန္စာေရးဆရာႀကီး H.L Mencken က မိမိတို႔ အေမရိကန္လူမ်ဳိးမ်ား၏ 'Acronym' သုံးစဲြေလ့ရွိေသာစိတ္သေဘာထားကို တိက်စြာ ေဝဖန္သုံးသပ္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

'Acronym' ႏွင့္ 'Initialisms' တို႔ကို ကမၻာအႏွံ႕အျပား၌ အသုံးမ်ားလ်က္ရွိျခင္းေၾကာင့္ မ်ားျပားလွ ေသာ ထိုေဝါဟာရတို႔၏ ကဲြျပားျခားနားမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေလ့လာမွတ္သားရန္ အခက္အခဲ မ်ားစြာရွိသည္။ သို႔ ေသာ္ ထိုသို႔ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ စိတ္ပ်က္စရာ၊ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္စရာ မလိုပါ။ ယေန႔ကမၻာ တြင္ ကၽြႏု္ပ္တို႔တစ္ဦးတည္း ေလ့လာသင္ယူေနရသည္မဟုတ္ပါ။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ကတည္းက ဘာသာေဗဒ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္ဘာသာ၌ ရွာေဖြေတြ႕ႏိုင္သမွ် 'Acronym' မ်ားကို စာရင္းျပဳစုထားရာ စကားလုံးေပါင္း (၁၂,၀၀၀) မွ် ရွိသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္မူ အေရအတြက္မ်ားစြာ တိုးပြားလာရာ ၎အေရအ တြက္ထက္ (၁၀) မက တိုးလာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ 'Acronym' ေပါင္း (၁၀၀,၀၀၀) ေက်ာ္ ရွိလာၿပီးျဖစ္သည္။

Daw Nwe Nwe

(2002, June လထုတ္ American, Mosaic မွ Words and Their Stories ကို ဘာသာျပန္ပါသည္။)