အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွဖတ္ပါေဆးစာမ်ား - Dysuria ဆီးခဏခဏေအာင့္လို႔ပါရွင္

Dysuria ဆီးခဏခဏေအာင့္လို႔ပါရွင္
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
ကၽြန္မက ျမန္မာျပည္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အသက္ ၃၁ ႏွစ္ ထဲမွာပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၄ ႏွစ္ ႐ွိပါတယ္။ ဒီေဝဒနာကို အိမ္ေထာင္ မက်ခင္ကတည္းက ခံစားရတာပါ။ ခဏခဏ ဆီးက်င္ပါတယ္။ အဲ့လို ျဖစ္ရင္ ဆီးစပ္ကလဲ ေအာင့္ပါတယ္။

ေဆာင့္ေၾကာင့္ ထိုင္မိလို ့ခ်က္ခ်င္း ျပန္ထရင္ ဆီးစပ္က မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ ေအာင့္ပါတယ္။ ဆီးသြားတဲ့အခါလဲ အဂၤါစပ္က လိုလို အထဲကလိုလို ပူသလိုလို စူးသလိုလို ဘယ္လိုႀကီးမွန္းကို မသိပါဘူး ခံစားရပါတယ္။ အလုပ္ကေနလဲ ခြင့္ ခဏခဏ ယူရပါတယ္။ ေဆးခန္း သြားျပတိုင္း သူတို႔က ပိုးဝင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ Antibiotic ေတြ ေသာက္ရပါတယ္။ သက္သာတဲ့အခါ ႐ွိသလို မသက္သာတဲ့ အခါလဲ ႐ွိပါတယ္။ ေနပူထဲ သြားရင္လဲ ဆီးက်င္ပါတယ္။ ေရလဲ သူမ်ားထက္ကို ပိုေသာက္ပါတယ္။ ေရေသာက္တာ မ်ားလြန္းလို႔ လူကလဲ ဝေနပါတယ္။ ညညဆိုလဲ ေရေသာက္ၿပီးမွ အိပ္ရပါတယ္။ တကယ္လို ့ညဘက္ေတြ ဆီးထထ မသြားရင္ မနက္ႏိုးလာရင္ ဆီးက်င္ပါတယ္။ အဲ့လို ဆီးသြားၿပီးတိုင္းလဲ ေရျပန္ေသာက္ ရပါတယ္။ တစ္ညကို ၂ ခါ ၃ ခါ ထၿပီး ဆီးသြားရပါတယ္။ ဆီးက်င္တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ကၽြန္မ အတြင္းခံေတာင္ မဝတ္ႏုိင္ပါဘူး။ လူကလဲ အရမ္းကို ေမာၿပီး ႏံုးပါတယ္။

အမ်ိဳးသားနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ အခါမွာလဲ အခါတိုင္းနီးပါးလိုလို ဆက္ဆံၿပီးတိုင္း ဆီးက်င္ျခင္းကို ခံစားရပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါ အမ်ိဳးသားနဲ႔ မဆက္ဆံျဖစ္တာ ေတာ္ေတာ္ကို ၾကာသြားတတ္ပါတယ္။ တစ္ပတ္မွာ တစ္ခါေတာင္ မေနျဖစ္ပါဘူး။ တစ္ခါ တစ္ခါ လနဲ႔ခ်ီပါတယ္။ အဲ့လိုမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနလို ့ အမ်ိဳးသားလဲ ကၽြန္မ အေပၚမွာ စိတ္ပ်က္သြားမွာ စိုးမိပါတယ္။ ဒီလို ေဝဒနာ ခံစားရတဲ့ အခ်ိန္ဆိုရင္ အရမ္းကို ငိုရပါတယ္။ နာက်င္လြန္း ေသခ်င္ေလာက္တဲ့ထိကို ခံစားရလြနး္လို ့ပါ။ ေနာက္ၿပီး ကၽြန္မရဲ ့မိန္းမကိုယ္ကလဲ မၾကာခဏ ယားပါတယ္။ မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ ယားျခင္းမ်ိဳးလဲ ႐ွိပါတယ္။ အၿမဲတမ္း သန္႔စင္ရည္ နဲ႔လဲ ေဆးပါတယ္။ တစ္ခါ တစ္ရံ အနံ႔ဆိုးတဲ့ အရည္ၾကည္လိုမ်ိဳးလဲ ဆင္းပါတယ္။ ခုလို ေဝဒနာမ်ားကို ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ခံစား ေနရပါတယ္။ ေဆးခန္းသြားလဲ ခဏသာ သက္သာၿပီး ျပန္ျပန္ ျဖစ္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး တစ္လမွာ သံုးႀကိမ္ေလာက္ ခံစားရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လို ေဝဒနာမ်ိဳး ခံစားေနရတယ္၊ ဘာေတြ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာ အႀကံေပးေစလိုပါတယ္။

အျဖဴဆင္းတာကို သပ္သပ္ေရးထားတာ ပါးလိုက္ပါမယ္။ Vaginal discharge (Leucorrhoea) ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွ အျဖဴဆင္းျခင္း

ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာဟာ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း တခါမဟုတ္ တခါ ျဖစ္ၾကရတယ္။ အပ်ိဳေလးေတြေရာ၊ အိမ္ေထာင္က်ခါစ၊ ဒါမွမဟုတ္ လိင္ဆက္ဆံဘူးခါစ၊ ကေလးအေမေတြ အားလံုး ျဖစ္တတ္တယ္။ အိမ္ေထာင္က်ခါစ ျဖစ္တာကို Honeymoon sickness လို႔ေတာင္ ေခၚတယ္။

ထိပ္ဖ်ားက စရရင္ Urethritis ဆီးလမ္းဝျပြန္ေရာင္တာ၊ ဆီးအိမ္ကေန အျပင္ထြက္ေစတဲ့ျပြန္ ျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသားေတြက ရွည္ျပီး၊ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ တိုတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အျပင္ကေနပိုးက ပိုျပီးလြယ္လြယ္နဲ႔ ဝင္လာေစႏိုင္တယ္။ STD လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ပိုးေတြ အပါအဝင္ တျခား ပိုးေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပိုးဆိုတာ ဗက္တီးရီးယား၊ ဖန္းဂတ္စ္၊ ဗိုင္းရပ္စ္ စံုတယ္။ စအိုနဲ႔ နီးလို႔ အစာလမ္းကပိုး ဆီးလမ္းကို ဝင္လာတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါမ်ိဳးက ေယာက္်ားေတြမွာ အျဖစ္နည္းတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာ ဆီးလမ္းဝျပြန္ေရာင္ရာကေန Cystitis ဆီးအိမ္ပါ ေရာင္လာေစတတ္တယ္။ လိင္ဆက္ဆံဖက္ အေဖၚကိုပါ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။

STD ထဲက Gonorrhea (ဂႏိုရီးယား) ေယာက္်ားမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလည္း Urethra ဆီးထြက္ျပြန္၊ Vagina ေမြးလမ္းေၾကာင္း၊ Cervix သားအိမ္ဝ၊ Uterus သားအိမ္၊ Ovaries and Fallopian tubes မ်ိဳးဥအိမ္နဲ႔ သားအိမ္ျပြန္ ေတြအထိ ေရာက္ႏိုင္တယ္။ Chlamydia နဲ႔ Herpes simplex virus ေတြလည္းျဖစ္တယ္။ Trichomonas ဆိုတဲ့ Parasite (ပါရာဆို္က္) ကလည္းျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Escherichia coli ဗက္တီးရီးယား ေၾကာင့္လည္းျဖစ္တယ္။

လကၡဏာေတြကေတာ့ ဆီးသြားရင္ နာမယ္၊ ဆီးပူမယ္။ ဆီးခဏခဏ သြားျခင္မယ္၊ ဆီးကို ဒေရာေသာပါး သြားျခင္မယ္။
ေရာဂါလကၡဏာ မေပၚဘဲ ပိုးရွိေနႏိုင္တယ္။ Gonorrhea နဲ႔ Chlamydia ေၾကာင့္ဆိုရင္ ေယာက္်ားမွာ တခုခုပါ ဆင္းႏိုင္တယ္။ ေဆးမကုဘဲထားရင္၊ ေဆးပါတ္မလည္ရင္ Urethra က်ဥ္းသြားေစတတ္တယ္။ ျပည္ထြက္လာႏိုင္တယ္။ ေနာက္ပိုင္း အထက္တက္ျပီး Bladder ဆီးအိမ္၊ Kidneys ေက်ာက္ကပ္ေတြ ေရာင္လာႏိုင္တယ္။

Medication ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္းအတြက္ ေဆးမ်ား
• ေယာက္်ားေတြ STD ျဖစ္ရင္ Gonorrhea အတြက္ Injection Ceftriaxone နဲ႔ Chlamydia အတြက္ Azithromycin ဒါမွမဟုတ္ Doxycycline ေသာက္ရမယ္။ တျခားပုိးဆိုရင္ Septein ဒါမွမဟုတ္ Ciprofloxacin ေဆး ေသာက္ခိုင္းတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ ဆိုရင္ Acyclovir ေပးတယ္။
• လိင္ဆက္ဆံျပီးရင္ေတာင္မွ ပဋိဇီဝေဆး တၾကိမ္ေသာက္ဘို႔ ညႊန္တယ္။ ဆီးေအာင့္တယ္လို႔ ခံစားရရင္ ၂-၃ ရက္ဆက္ ေသာက္ရမယ္။
• အမ်ိဳးသမီးေတြ Cystitis ဆီးအိမ္ေရာင္ရင္ Antibiotic ပဋိဇီဝေဆးေတြ ေပးရတယ္။
o Co-trimoxazole = Septrin (Trimethoprim 160 mg + Sulfamethoxazole 800 mg) 1 tablet 2 times a day for 4-5 days or ေဆးျပား တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၄-၅ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
o Nitrofurantoin 100 mg ၁ ျပား ၂-၄ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
o Amoxacilin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၄-၅ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
o Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၄-၅ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
o လိင္ဆက္ဆံဘက္ အသစ္ကေနျဖစ္ရင္ Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁ဝ ရက္။
• ေလနာေဆး Antacid (Magnesium hydroxide) tablet ကို တခါေသာက္ ၁ ျပား တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ဆီး အက္စစ္ဓါတ္နည္းေအာင္ေပးေသးတယ္။
• နာတာ သက္သာေအာင္ Hyoscine (Spasmogin or Buscopan) ကို တခါေသာက္ ၁ ျပား တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္၊

ဆီးမွာ ပိုးဝင္ေန-မေနကို Dipsticks နည္းနဲ႔ အိမ္မွာတင္ အလြယ္စမ္းႏိုင္တယ္။ အိပ္ရာထသြားတဲ့ဆီးကို စစ္ရင္ ၉ဝ% မွန္တယ္။ ဗက္တီးရီးယားကေန ထြက္တဲ့ Nitrite ပါေန-မေန စစ္တာပါ။

ဆီးသြားျခင္စိတ္ရွိရင္ သြားလိုက္ပါ။ ဆီး-ဝမ္းသြားျပီး ေရေဆးရင္ လက္ကို ေရွ႕ကေန ေနာက္ဆီသာ တဖက္သပ္ သြားနည္း သံုးပါ။ ေရခ်ိဳးတာကို အေပၚကေန ေရက်တဲ့နည္း သံုးပါ၊ ေရခ်ိဳးစည္ထဲမွာ ခ်ိဳးတာ မေကာင္းပါ။ လိင္မဆက္ဆံမီ ေရေဆးပါ။ အမ်ိဳးသမီးသံုး Feminine hygiene sprays and scented douches ဆိုတာေတြ မသံုးပါနဲ႔။

ဆီးလမ္းပိုးဝင္ေနသေတြ အက္စစ္မ်ားအစာေတြ၊ အပူ-အစပ္ ေရွာင္ရတယ္၊ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရမယ္။
• Cranberry ေဖ်ာ္ရည္ ေသာက္ပါ။ Natural cherry juice ခ်ယ္ရီေဖ်ာ္ရည္ အိမ္မွာေဖ်ာ္ေသာက္ပါ။ Apple Cider Vinegar ပန္းသီးေဖ်ာ္ရည္ ေသာက္ပါ။
• Water ေရ မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။
• အသား၊ ငါး၊ အသဲ၊ ဥ၊ အရက္၊ ဘီယာ၊ ဝိုင္၊ ေပါင္မံု႔၊ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဘက္ရည္၊ Grains, Beans, Corn, Cranberries, Prunes, Plums, Yeast, Sour cream, Butter milk, Yoghurt အက္စစ္ဓါတ္ မ်ားေစပါတယ္။
• Lentils, Legumes, Asparagus, Cauliflower, Mushrooms, Spinach ေတြကို အသင့္အတင့္ စားႏိုင္တယ္။
• Citrus fruits, Legumes, Bananas, Apples, Celery, Tomatoes ေတြက အက္စစ္နည္းတယ္။
• အက္စစ္နည္းတဲ့ Citrus fruits ေတြကေတာ့ လိမ္ေမာ္၊ သံပုရာ၊ ေရွာက္၊ ကမၺလာသီးတို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒါ့အျပင္ အိႏၵိယက Key Lime, Citron, Wild Orange မေလးရွားက Pomelo တရုပ္က Mandarin Orange ကိုရီးယားက Trifoliate Orange ၾသစေတးလ်က Round Lime ေတြလည္း ပါတယ္။
• Processed syrups (Packaged fruit juices, Sauces, pickles and artificial sweeteners) ေတြကို အက္စစ္ မ်ားေနသူေတြ ေရွာင္သင့္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၆-၁၂-၂ဝ၁ဝ