အေမရိကားရဲ႕ ေက်းလက္ဆီသုိ႔

ေက်းလက္ေဒသဘက္သြားဖို႔ ကားလမ္းေတြကို အေမရိကားမွာ ျပည္နယ္အစိုးရေတြက တာဝန္ယူ ေဖာက္လုပ္ ေပးပါတယ္။ ေတာအထပ္ထပ္ ေတာင္အသြယ္သြယ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ေဖာက္လုပ္ၾကတယ္။ ကားလမ္းေတြရဲ႕ ခိုင္ခံ့မႈကိုလည္း ကြန္တိန္နာေတြသြားလို႔ရတ့ဲအထိ ခိုင္ခံ့ေအာင္ တည္ေဆာက္ၾကတယ္။ လမ္းရဲ႕ေဘးဘက္ေျမပို ေနရာကိုလည္း အက်ယ္ႀကီးခ်န္ထားၿပီး လမ္းကိုတည္ေဆာက္တယ္။ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကေတာ့ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလို႔ စည္ကား လာတ့ဲအခါ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္းေတြကို အေဝးေျပးကားလမ္းေတြအျဖစ္ ကားလမ္းခ်ဲ႕လို ရေအာင္ပါ။ လမ္းေဘး ႏွစ္ဖက္ႏွစ္ခ်က္ ကားလမ္းေျမဟာ ေပ ၂၀၀ ကေန ေပ ၃၀၀ ေလာက္အထိ က်ယ္ဝန္းတာကို ေတြ႔ရတယ္။

ကားလမ္းေတြကို ေဝွ႔ဝိုက္ေဖာက္လုပ္တ့ဲအခါ ညာေကြ႔လမ္းကို ညာဘက္ ေစာင္းထားၿပီး၊ ဘယ္ေကြ႔လမ္းကို ဘယ္ဘက္ေစာင္းလို႔ စနစ္တက်ေဖာက္ထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ကားကို ညာဝိုက္ေမာင္းတ့ဲအခါ ညာဘက္လမ္း အျခမ္းဟာ နိမ့္ေနတ့ဲအတြက္ ကားကို အ႐ိွန္နဲ႔ေမာင္းတ့ဲအခါ ကားရဲ႕ဟန္ခ်က္က ပိုၿပီးေကာင္းသြားတယ္။ ဒီေတာ့ ကားက မေမွာက္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္ေကြ႔လမ္းကို ဘယ္နိမ္႔ ညာျမင့္လုပ္ထားေတာ့ ဘယ္ဘက္ကို အ႐ိွန္နဲ႔ဝိုက္လို႔ရျပန္တယ္။ ဒီလို လမ္းေဖာက္တ့ဲစနစ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္အခုမွ ျမင္ဘူးပါတယ္။ အရင္က ကၽြန္ေတာ္လည္း ေတာက်ခ့ဲပါတယ္ဗ်ာ။ ျမန္မာျပည္မွာ မျမင္ခ့ဲဘူးတာလည္း ပါတာေပါ့။ ဒီက အင္ဂ်င္နီယာေတြရဲ႕ သုေတသနျပဳခ်က္လည္း ေကာင္းတာကိုး။

ဆီးႏွင္းေတြက်တ့ဲအခ်ိန္ လမ္းေတြမေခ်ာေအာင္ ကပ္တရားလိုလို၊ ရာဘာလိုလိုျဖစ္ေနေအာင္ လမ္းခင္းတ့ဲ စနစ္ကိုလည္း အခုမွ ျမင္ဘူးတယ္။ ေက်းလက္ေတြဆီသြားတ့ဲ ကားလမ္းေတြဟာ ေတာင္ေတြေတာေတြကို ျဖတ္ေဖာက္ ရတာေၾကာင့္ ပိုၿပီး safety ျဖစ္ေအာင္ ေဖာက္လုပ္ၾကတာကို အတုယူဖြယ္ ေတြ႔ရတယ္။ မတိုးတက္တ့ဲ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ေတာ႐ြာသြားတ့ဲ လမ္းေတြကို ပစ္စလက္ခတ္ ျဖစ္သလိုေဖာက္ၾကတယ္။ အေတြးအေခၚ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုပါေတာ့။

လမ္းေတြရဲ႕ မေခ်ာမၾကမ္းမ်က္ႏွာျပင္ကလည္း ကားလမ္းေခ်ာ္မႈကို နည္းပါးသြားေစတယ္။ ကားလမ္းဟာ ေခ်ာေနရင္ မိုးေရ၊ွဆီးႏွင္း စသည္ျဖင့္ ေရစိုသြားတ့ဲအခါ လမ္းေခ်ာ္တတ္တယ္။ လမ္းၾကမ္းေနရင္လည္း တာယာနဲ႔ ကားလမ္းပြတ္တိုင္တ့ဲအခါ ဆူညံသံထြက္လာတယ္။ ေနာက္ၿပီး တာယာလည္း ကုန္ျမန္တာေပါ့။ သူတို႔တေတြရဲ႕ လမ္းခင္းပုံစနစ္က ကားေမာင္းလိုက္ရင္ ဆူညံသံ မၾကားရဘူး။ လမ္းေအာက္ခံကို နက္နက္ထိုင္ထားတာေၾကာင့္ အထိုင္ၿငိမ္တယ္။ ခ်ဳိင့္ခြက္လို ခ်ဳိင့္သြားတာ အေတြ႔ရဘူး။

ေက်းလက္ေတြဆီ သြားတ့ဲအခါ နိမ့္လိုက္ျမင့္လိုက္ လမ္းေတြမွာ ညိမ့္ညိမ့္ေညာင္းေညာင္း ကားကို ေမာင္းရင္း ေဘးဘက္ဝဲယာစိုက္ခင္းေတြကို တေမွ်ာ္တေခၚေငးေမာ စိတ္ကူးယဥ္ရတာ ကာရံေတြ၊သံဇဥ္ေတြ ေခါင္းထဲေရာက္ေရာက္ လာ သလိုပါဘဲ။ ေျမပဲခင္း၊ အာလူးစုိက္ခင္း၊ ျမက္စိုက္ခင္း၊ ေျပာင္းစုိက္ခင္းေတြဆီက ျဖတ္သန္းတိုက္ခတ္လာတ့ဲ သန္႔႐ွင္းတ့ဲ သဘာဝေလကို ႐ွဴရတာဟာလည္း ေနာက္က်ိေနတ့ဲ စိတ္ေတြကို လန္းဆန္းသြားေစတယ္။ ေတာင္ေတြကို ေကြ႔ကာဝိုက္ကာ ေဖာက္ထားတ့ဲ ကားလမ္းေတြကို အ႐ိွန္နဲ႔ေမာင္းရင္း အေဝးတဖက္ဆီက ျမင္ေနရတ့ဲ ေတာေတာင္ ႐ႈခင္းေတြဟာလည္း ကဗ်ာေတြ၊စာေတြ ဖြဲ႔ျပေနသလိုပါဘဲ။ တခါေလ ကာရံေတြ၊ တခါတေလ စကားလုံးအႏုႏုေတြ၊ တခါတေလ ပန္ခ်ီကား လွလွေတြ ရင္ထဲေရာက္ေရာက္လာတယ္။ ခ်စ္သူစုံတြဲေတြအတြက္ ေတးတပုဒ္၊ စာေရးဆရာ ေတြအတြက္ ကဗ်ာတပုဒ္၊ စာတပုဒ္ကို သယ္ငင္ယူေဆာင္လာေလသလား သဘာဝပန္းခ်ီကားႀကီးရယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ေက်းလက္ေတြဆီ သြားတဲ့အခါ တခ်ဳိ႕ေသာေနရာေတြမွာ National Park ေတြကို ေတြ႔ရမယ္။ National Park ေတြကို ျပည္နယ္အစိုးရက ျပဳလုပ္ေပးထားတယ္။ အပန္းေျဖအနားယူႏိုင္ဖို႔ camping ေနရာေတြ ျပဳလုပ္ေပးထားတယ္။ မိသားစုအလိုက္ အပန္းေျဖၾကတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြစုၿပီး ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ အပန္းေျဖၾကတယ္။ ထိုထို ေနရာမ်ားမွာ ခ်စ္သူေတြ ခ်စ္တင္းေႏွာၾကတယ္။ မိသားစုေတြ ေပ်ာ္ၾကတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြ ဘီယာနဲ႔ ၾကက္ကင္ ၿမီးၾကတယ္။ ေတာေတာင္ေတြရဲ႕အလွမွာ ဘဝရဲ႕ ပင္ပန္းမႈအေမာေတြကို အပန္းေျဖၾကတယ္။ ဒီအခါ ၿမိဳ႕ျပ အလွေတြ ထိုင္ငိုသြားတယ္။ သူတို႔ကို ဘယ္သူ ကမွ အဘက္လုပ္ေဖာ္မရၾကလို႔။

ၿမိဳ႕ျပအလွေတြ လိုက္မမီႏိုင္တ့ဲ သဘာဝအလွကို ေက်းလက္မွာသာ ေတြ႔ႏိုင္တယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ေမြးျမဴေရး ထြက္ကုန္ေတြကို ေက်းလက္ေဒသမွာ အေျမာက္အမ်ား ရႏိုင္တယ္။ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ အသီးအႏွံေတြကိုလည္း ေက်းလက္ေတာ႐ြာေတြမွာသာ စားသုံးႏိုင္တယ္။ ၿမိဳ႕ျပရဲ႕ ကုန္တိုက္ႀကီးေတြေပၚက ရက္သိတ္အသီးအႏွံေတြကို ၿငီးေငြ႔ေန တ့ဲ ကၽြန္ေတာ့္အဖုိ႔ေတာ့ အခုလို ေက်းလက္ေတြဆီ ေရာက္တဲ့အခါၾကေတာ့မွဘဲ လတ္ဆတ္တ့ဲ သီးႏွံေတြကို ငမ္းငမ္း ဆမ္းဆမ္း စားျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ေက်းလက္ေဒသ ထြက္ကုန္ေတြကို ကြန္တိန္နာကားႀကီးေတြနဲ႔ ၿမိဳ႕ျပေတြဆီ သယ္ေဆာင္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လည္း ေက်းလက္ေတြဆီသြားတ့ဲ ကားလမ္းေတြကို ကြန္တိန္နာကားႀကီးေတြ ေမာင္းလို႔ရတ့ဲအထိ ခိုင္ခံ့ေအာင္ တည္ေဆာက္ ထားတာျဖစ္တယ္။

သိုး၊ဆိတ္၊ႏြားေမြးျမဴေရးေတြကိုလည္း ဟိုးအေဝးဘက္ဆီက ျမဴေတြအုပ္ဆိုင္းေနတဲ့ ေတာင္ေျခေတြမွာ ေတြ႔ေနရ တယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ႏြားႏို႔ဟာ ေရလိုေပါတယ္။ ႏို႔စားႏြားဘယ္ေလာက္ေပါလဲဆိုတာ ေရလိုေပါတ့ဲ ႏြားႏို႔ကိုသာ ၾကည့္ၾကေပေတာ့။ ထူးျခားခ်က္က ႏို႔ဆီ မထုတ္ပါ။ cheese မ်ဳိးစုံကိုသာ ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ အရည္အေသြးမ်ဳိးစုံ ႐ိွတ့ဲ cheese မ်ဳိးစုံ အေမရိကားမွာ အလြန္ေပါမ်ားပါတယ္။ ႏြားႏို႔မ်ဳိးစုံကိုလည္း ေရဝယ္သလို ဝယ္လို႔ရပါတယ္။

သိုး၊ဆိတ္၊ႏြားစတ့ဲ တိရစာၦန္ေခ်းေတြကေန ထုတ္လုပ္တ့ဲ သဘာဝ ေျမၾသဇာစက္႐ုံေတြကိုလည္း ကားလမ္းနဲ႔ အလြန္ေဝးတဲ့ ေတာင္ေျခေတြနားမွာ လွမ္းေတြ႔ေနရတယ္။ အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက ဘယ္လိုအနံ႔အသက္မွ မရတ့ဲ အခ်က္ပါဘဲ။ ရလို႔ကေတာ့ ေလထုညစ္ညမ္းမႈနဲ႔ ၿငိၿပီသာမွတ္ေပေတာ့။ စက္႐ုံအမ်ားစုဟာ ကားလမ္းနဲ႔ အေဝးမွာ တည္ေဆာက္ထားၾကတာ ထူးျခားခ်က္တခုလိုျဖစ္ေနတယ္။ သဘာဝေျမၾသဇာ ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္႐ုံေတြကို ေက်းလက္ ေတြဆီ သြားတ့ဲအခါမွသာ ေတြ႔ရတယ္။ ကုန္ၾကမ္းထြက္႐ိွရာေနရာမွာ တည္ေဆာက္ထားတာလည္းပါတယ္။ လူေနအိမ္ေျခ ေတြနဲ႔ အလြန္႔အလြန္ အလွမ္းေဝးတ့ဲေနရာေတြမွာ တည္ေဆာက္ၾကတာလည္း ျဖစ္တယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ေက်းလက္နဲ႔ ၿမိဳ႕ျပဟာ အလွမ္းေဝးေနေပမယ့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး အလြန္ေကာင္းတာ ေၾကာင့္ နာရီပိုင္းအတြင္း အေရာက္သြားႏိုင္တယ္။ တနာရီကို ၅၅-မိုင္ကေန ၆၅-မိုင္၊ မိုင္ ၇၀ ႏႈန္းအထိေမာင္းခြင့္ ေပးထားတ့ဲ ကားလမ္းေတြေၾကာင့္ မိုင္ သုံးေလးရာခရီးလည္း ခဏေလးပါဘဲ။ အိမ္ဦးနဲ႔ ၾကမ္းျပင္လို သြားေနၾကတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ အေမရိကန္ ေက်းလက္ေတြဆီ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေန႔ခ်င္းျပန္သြားေနခ့ဲတာ အႀကိမ္မနဲေတာ့ပါ။ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးရဲ႕ အေရးပါမႈဟာ တိုးတက္မႈအတြက္ ဘယ္ေလာက္အေရးပါတယ္ဆိုတာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ တိုးတက္မႈ ကို ၾကည့္ၿပီး ပိုသိလာတယ္။

ခရီးလမ္းရဲ႕အေရးပါမႈ၊ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ရဲ႕ အေရးပါမႈေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အေျခအေနေတြဟာ အေမရိကားမွာ ေက်းလက္နဲ႔ ၿမိဳ႕ျပ အတူတူပါဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေက်းလက္ေဒသဟာ အေနေခါင္လွပါလားဆိုတ့ဲ ေဝါဟာရ အေမရိကားတြင္ သုံးစားမရပါ။ ေက်းလက္ေန ျပည္သူအမ်ားစုသည္ ကိုယ္ပိုင္စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ေငြေၾကးပို၍ ျပည့္စုံၾကတယ္။ အိမ္ႀကီးအိမ္ေကာင္း၊ ကားႀကီးကားေကာင္းေတြ၊ ထြန္စက္မ်ဳိးစုံေတြ ပိုင္ဆိုင္ၾကတယ္။ ၿမိဳ႕ျပေနလူတန္းစားအမ်ားစုကေတာ့ ဟိတ္ဟန္ေတြႀကီး အႂကြားေတြထုတ္ႏိုင္ၾကေပမယ့္ ကားအေႂကြး၊ အိမ္အေႂကြး၊ တီဗီြအေႂကြး၊ ကြန္ျပဴတာအေႂကြးေတြနဲ႔ အေႂကြးပတ္လည္ဝိုင္းေနၾကတယ္။ မသိသူေတြအတြက္ေတာ့ မီလ်ံနာသူေ႒းေတြ လိုပါဘဲ။ အေႂကြးကင္းသူ အေမရိကားရဲ႕ၿမိဳ႕ျပေတြမွာ မ႐ွိသေလာက္ပါ။

ၿမိဳ႕ျပလူတန္းစား အမ်ားစုက ကုမၸဏီေတြမွာ အလုပ္သမားလုပ္ၾကတယ္။ ေက်းလက္ေန လူတန္းစားက ကိုယ္ပုိင္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းျပဳၾကတယ္။ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြျဖစ္တယ္။ အားလပ္ခ်ိန္မွာ အနားယူတာ အပန္းေျဖတာ၊ အမဲလိုက္တာေတြနဲ႔ ဘဝကိုေပ်ာ္ေအာင္ ေနထိုင္သြားၾကတယ္။ အလုပ္နဲ႔အိမ္၊ အိမ္နဲ႔အလုပ္ ဖင္ကုပ္ခ်ိန္မ႐ိွ ေအာင္ လုပ္ၾကရတဲ့ ၿမိဳ႕ျပနဲ႔ေတာ့ မတူပါ။ တိုးတက္ေနတ့ဲ အေမရိကားမွာ လက္လုပ္လက္စား အမ်ားစုဟာ ၿမိဳ႕ျပေဒသမွာ အေျခခ်ေနထိုင္ၾကၿပီး၊ ေက်းလက္ေန လူတန္းစားတို႔မွာ ေငြေၾကးျပည့္စုံၾကသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေက်းလက္ေဒသဆီသို႔ ေရာက္ခ့ဲမွ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ သိလိုက္ရပါေတာ့တယ္။

မင္းေက်ာ္ေက်ာ္ထြန္း (ေမာ္လၿမိဳင္)
၂၀၁၃ စက္တင္ဘာလ ၃၀၊ တနလာၤေန႔။
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=390183694444828&set=a.308663785930153.1073741825.100003596036847&type=1