ျမန္မာ့ ေငြလႊဲေစ်းကြက္ထဲမွ နည္းေဟာင္း၊ နည္းသစ္မ်ား

ဆိုင္မြန္ ေရာက္ဂ္နင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေငြလႊဲလုပ္ငန္း စတင္လုပ္ကိုင္၍ ၈ လ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီးခ်ိန္၌ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၀၇ ႏိုင္ငံမွ လူမ်ားသည္ ယခင္က စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ထားျခင္း ခံခဲ့ရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေငြလႊဲခဲ့ၾကေၾကာင္း ကမာၻေက်ာ္ ေငြလႊဲလုပ္ငန္းႀကီး တခုျဖစ္သည့္ Western Union က ေျပာၾကားလိုက္သည္။
Western Union သည္ ျပည္တြင္းဘဏ္ ၈ ခုႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားသည့္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေနရာအႏွံ႔အျပားတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၂၈၀ ေက်ာ္ရွိေနသည္။ သြားလာဆက္သြယ္ရန္ ခက္ခဲေသာ ခ်င္းျပည္နယ္မွ လြဲ၍ က်န္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသမ်ား အားလံုးကုိ လႊမ္းၿခံဳထားႏိုင္သည္။ အင္တာနက္မွ တဆင့္လည္း ေငြလႊဲႏိုင္ၿပီး ၎၏ ၀က္ဘ္ဆိုက္ အထက္နားတြင္ သနပ္ခါးလိမ္းထားသည့္ ျမန္မာမိန္းကေလး တေယာက္ၿပံဳးရယ္ေနေသာ ပံုကိုေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။
တျခား ေငြလႊဲလုပ္ငန္းတခု ျဖစ္သည့္ MoneyGram ကေတာ့ မၾကာေသးခင္ကမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၀င္ေရာက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ အာရွစိမ္းလန္းမႈ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဘဏ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားဘဏ္ ႏွင့္ ထြန္းေဖာင္ေဒးရွင္းဘဏ္ အစရွိသည့္ ျပည္တြင္းဘဏ္ ၃ ခု ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္၍ ေငြလႊဲ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၾသဂုတ္လ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ေက်ညာခဲ့သည္။
Western Union ႏွင့္ MoneyGram တို႔က မၾကာခင္ ေရာက္ရွိလာေတာ့မည့္ ခရီးသြားရာသီတြင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ပိုမိုမ်ားျပားစြာ စီး၀င္လာမည့္ ကမာၻလွည့္ ခရီးသည္မ်ားကို ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးျခင္းအားျဖင့္ အက်ိဳးအျမတ္ ရရွိႏိုင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ သူတို႔ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေရးက ၾသစေတးလ်၊ မေလးရွား၊ စင္ကာပူ၊ ထိုင္း၊ အဂၤလန္ ႏွင့္ အေမရိကန္ အစရွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ကာ အလုပ္လုပ္ေနၾကေသာ သန္းႏွင့္ ခ်ီသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားက မိသားစုထံ ေငြျပန္ပို႔ၾကျခင္းေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။ ႏွစ္စဥ္ ၎တို႔ ျပန္လႊဲသည့္ေငြသည္ က်ပ္ေငြ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရွိသည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ တသန္းခန္႔၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ၃ သန္းခန္႔ ရွိေသာ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားက နယ္ၿမိဳ႕မ်ားႏွင့္ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ခက္ခဲစြာ ႐ုန္းကန္ေနရသည့္ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားထံသို႔ ေငြလႊဲပို႔ေပးေနရသည္။ ထိုေနရာမ်ားတြင္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းက ရွားပါးေနဆဲျဖစ္ၿပီး လူအမ်ားစု၏ အသက္ရွင္ရပ္တည္ ႏိုင္ေရးအတြက္ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းကို သာလုပ္ကိုင္ေနၾကရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေငြစကၠဴမ်ားကို ၉ ႏွင့္စားလွ်င္ ျပတ္သည့္ ပမာဏမ်ား ႏွင့္ ႐ိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ယခင္ စစ္အစိုးရတို႔၏ အမ်ားႏွင့္မတူ တမူထူးျခားသည့္ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာမူ၀ါဒ ခ်မွတ္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည့္အျပင္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က ပုဂၢလိကဘဏ္မ်ား ၿပိဳလဲခဲ့ၿပီးေနာက္ ဘဏ္စနစ္အေပၚ ျပည္သူတို႔ ယံုၾကည္အားထားမႈမ်ား ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ရသည္။ ေငြစကၠဴမ်ားကို ၄၅ က်ပ္တန္၊ ၉၀ တန္ စသည္ျဖင့္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္းသည္ ေဗဒင္ပညာကို ယံုၾကည္ေသာ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္း၏ စိတ္ကူး အစီအစဥ္တရပ္ ျဖစ္သည္ဟုလည္း ဆိုၾကသည္။
Western Union ႏွင့္ MoneyGram တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေစ်းကြက္သို႔ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ျခင္းသည္ လက္ရွိအစိုးရ၏ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေပးမႈမ်ား ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္သည္။ အစိုးရသစ္က ျမန္မာက်ပ္ေငြကို ေစ်းကြက္ထဲမွ အမွန္တကယ္ တန္ဖိုး ႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ေစ်းႏႈန္းႏွင့္ ဖလွယ္ခြင့္ျပဳလုိက္ၿပီး ေငြတန္ဖိုးကို ႏႈန္းရွင္ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွ စတင္၍ ပုဂၢလိက ဘဏ္မ်ားကို ႏိုင္ငံျခားေငြ ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ႏွင့္ ေငြလဲလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခြင့္ ျပဳခဲ့ျခင္းတို႔က Western Union ႏွင့္ MoneyGram တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ဖို႔ လမ္းစတခု ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အလယ္ပိုင္း ေရာက္ခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ အစိုးရက ကာလရွည္ၾကာစြာ ကိုင္စြဲထားခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈမ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးလိုက္ၿပီး အေမရိကန္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခြင့ိ ျပဳလိုက္သည့္အခါ ဘ႑ာေရး၀န္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီမ်ား တရား၀င္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရရွိလာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၎၏ ဘ႑ာေရးစနစ္ကို ေခတ္မီလာေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေနၿပီး ဘဏ္မ်ားလည္း တိုးတက္မႈ ရွိလာေသာ္လည္း ဘဏ္အေရအတြက္က နည္းပါးေနေသးၿပီး ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္သာ ရွိေနေသးသည္။ ယခင္ကဆိုလွ်င္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ပင္လွ်င္ ဘဏ္မ်ား လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရန္ ခက္ခဲမႈေတြရွိခဲ့သည္။ ယခုအခါ ဘဏ္ခြဲမ်ား ပိုမိုဖြင့္လွစ္လာႏိုင္ၿပီး ျပည္သူမ်ား ဘဏ္၀န္ေဆာင္မႈကို ပိုမိုသံုးစြဲ လာႏိုင္သည့္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈသည္ အနည္းဆံုး ၿမိဳ႕ျပေဒသမ်ား အထိေတာ့ သက္ေရာက္မႈရွိလာသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
ယခင္က ႏိုင္ငံျပင္ပတြင္ ေရာက္ရွိေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ မိသားစုထံ ေငြျပန္ပို႔သည့္ အခါတြင္ “ဟြန္ဒီ” ဟု သိၾကသည့္ တရားမ၀င္ ေငြလႊဲစနစ္ တမ်ိဳးကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကရသည္။ ထိုစနစ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားမွ ေငြပို႔သူႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေငြလက္ခံသူၾကားတြင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ၾကားခံလူမ်ား ႐ႈပ္ေထြးၿပီး ႏႈတ္ကတိစကားကိုသာ ယံုၾကည္မႈထား၍ လႊဲေပးရျခင္း ျဖစ္သည္။
Western Union ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ကေမာၻဇဘဏ္မွ ဒုတိယဥကၠဌ ဦးသန္းလြင္က ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံအျပားတြင္ ၎တို႔ ဘဏ္ခြဲေပါင္း ၁၂၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး လာမည့္ႏွစ္အတြင္းတြင္ ႏွစ္ဆတိုးႏိုင္ဖို႔ စီစဥ္ေနေၾကာင္း ေျပာသည္။ “ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာေတြ တရား၀င္ ပံုမွန္လမ္းေၾကာင္းကို အသံုးျပဳခ်င္လာေအာင္ စည္း႐ံုးႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။
Western Union က ၎တို႔၏ ၀န္ေဆာင္မႈသည္ တရားမ၀င္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားထက္ ပိုမိုလွ်င္ျမန္ၿပီး လံုၿခံဳမႈရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ “ဟြန္ဒီလို တရားမ၀င္ စနစ္ေတြက Western Union က လုပ္ေပးေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ေငြလႊဲ၀န္ေဆာင္မႈမ်ိဳး လုပ္ေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု Western Union ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Connie Yip က ဧရာ၀တီသို႔ေျပာသည္။
MoneyGram ထံသို႔လည္း ဧရာ၀တီမွ အီးေမးလ္ျဖင့္ ေမးခြန္းမ်ားေပးပို႔ထားရာ ယခုသတင္းေရးသည့္ အခ်ိန္အထိ အေၾကာင္း ျပန္ၾကားျခင္း မရွိေသးပါ။
ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစုက တရား၀င္ ေငြလႊဲ၀န္ေဆာင္မႈကို ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳလာရန္ကေတာ့ အခ်ိန္ယူရဦးမည္ ျဖစ္သည္။
Western Union ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ပထမပုဂၢလိကဘဏ္ ေငြလႊဲေကာင္တာမွ တာ၀န္က်၀န္ထမ္းတဦး ျဖစ္ေသာ မသီရိျမတ္က Western Union မွ ေကာက္ခံေသာ ေငြလႊဲ၀န္ေဆာင္ခသည္ ဟြန္ဒီ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ အနည္းငယ္ မ်ားေနေသးသည္ဟု ေျပာသည္။ Western Union ေရာ ဟြန္ဒီ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ပါ ေငြလႊဲခက ေပးပို႔ေငြ ပမာဏ ႏွင့္ ေပးပို႔သူ၏ ေနရာကိုလိုက္၍ ေျပာင္းလဲကြဲျပားမႈရွိသည္။
“က်မတို႔ဆီမွာ တႏိုင္ငံလံုးမွာ ရွိတဲ့ ဘဏ္ခြဲေတြ အပါ Western Union ကေနတဆင့္ ေငြလႊဲတာ ၆၀ ကေန ၇၀ ေလာက္အထိ ရွိပါတယ္” ဟု သူက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
မေလးရွား ႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားသည္လည္း တရား၀င္ ေငြလႊဲစနစ္ကို တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳလာၾကသည္။ မေလးရွား ႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ေသာ ခ်င္းအမ်ိဳးသား တေယာက္ျဖစ္သည့္ Lairam Vapual က အခ်ိန္ၾကာလာသည္ ႏွင့္အမွ် လံုၿခံမႈရွိ၍ ေစ်းႏႈန္းသက္သာေသာ Western Union ႏွင့္ MoneyGram တို႔ကဲ့သို႔ေသာ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ိဳးကို လူေတြ အသံုးျပဳလာၾကလိမ့္မည္ဟု သူယံုၾကည္ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။ မေလးရွား ႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဟြန္ဒီ မွတဆင့္ေငြ က်ပ္ ၁၀၀,၀၀၀ လႊဲလွ်င္ လႊဲခ မေလးေငြ ၁၀ ရင္းဂစ္ေပးရၿပီး Western Union မွ တဆင့္ မေလး ရင္းဂစ္ ၄၀၀၀ (အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၂၄၀) လႊဲပါက လႊဲခ ၁၄ ရင္းဂစ္ က်သင့္သည္ဟု သူက ဆိုသည္။
Western Union က ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေငြလႊဲလွ်င္ ၁၆၀ ဘတ္ ပံုေသသတ္မွတ္ထားၿပီး လႊဲေငြ၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ၀န္ေဆာင္ခယူသည့္ ဟြန္ဒီ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ယွဥ္ၿပိဳင္ေနသည္။ MoneyGram က ဘတ္ ၄၀၀၀ ႏွင့္ ၎ထက္နည္းေသာ လႊဲေငြအတြက္ ၀န္ေဆာင္ခ ၄၈၀ ဘတ္ယူသည္။ Western Union ႏွင့္ MoneyGram က ၿပိဳင္ဖက္ ဟြန္ဒီ လုပ္ငန္းမ်ားထက္ ပိုမိုခ်ိဳသာသည့္ ေစ်းႏႈန္းျဖင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးႏိုင္ေသာ္လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစုသည္ အခ်ိန္မ်ားစြာ ေပးရန္မလိုဘဲ သက္ေသခံ အေထာက္အထား ျပသရန္မလိုေသာ ဟြန္ဒီ စနစ္တြင္ ဆက္လက္၍ တြယ္ကပ္ေနၾကမည့္ အေၾကာင္းမ်ားလည္း ရွိေနေသးသည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ သိန္းႏွင့္ခ်ီေသာ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ သန္းႏွင့္ ခ်ီေသာ ျမန္မာမ်ားသည့္ ေျပာင္းေရႊ႔အလုပ္သမားမ်ား အျဖစ္ တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္ထားျခင္း မရွိေပ။ ၎တို႔ ထဲမွ အခ်ိဴ႕သည္ တရား၀င္ ေငြလႊဲ ဌာနမ်ားတြင္ ျပသရန္ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ သို႔မဟုတ္ တရား၀င္ အေထာက္အထား လက္မွတ္ ရွိမေနပါ။
Western Union ႏွင့္ MoneyGram တို႔ကဲ့သို႔ လုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေပၚေပါက္လာေသာ္လည္း သူ၏ လုပ္ငန္းသည္ ယခုအခ်ိန္အထိ သိသာစြာ က်ဆင္းသြားျခင္း မရွိဟု မေလးရွားႏိုင္ငံ ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕တြင္ ဟြန္ဒီလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနေသာ ကိုသူရ (အမည္လႊဲထားသည္) က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ကိုယ့္တႏိုင္ငံထဲသားခ်င္း ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ဟြန္ဒီ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ပိုၿပီး ဦးစားေပးရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ကိုသူရက ယံုၾကည္ေနသည္။ ဘာသာစကားကလည္း ေနာက္ထပ္ အေၾကာင္းတခုျဖစ္သည္။ “ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစုက အဂၤလိပ္စကား မေျပာတတ္ၾကဘူး။ အေရးအဖတ္လည္း မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တရား၀င္ေငြလႊဲ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ အခါ သူတို႔အတြက္ အခက္အခဲရွိတယ္” ဟု သူက ဧရာ၀တီကို ေျပာျပသည္။
ထို႔ျပင္ တရားမ၀င္ ဟြန္ဒီလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ Western Union ႏွင့္ MoneyGram တို႔ထက္ ပို၍ အားသာေနသည့္ အခ်က္မ်ားလည္းရွိေနၿပီး ၎အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမွ ေငြလက္ခံသူမ်ားႏွင့္ ျပည္ပမွ ေငြလႊဲသူမ်ားကို ဆက္လက္ ဆြဲေဆာင္ ေနႏိုင္ေသးသည္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္တဦးက ဟြန္ဒီ ကြန္ရက္သည္ တရား၀င္ဘဏ္ ကြန္ရက္မ်ားထက္ ပို၍ က်ယ္ျပန္႔သည္ဟု ဆုိသည္။ ေငြလက္ခံသူ အမ်ားစုသည္ ေက်းလက္ ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ဘဏ္ခြဲမ်ားႏွင့္လည္း ေ၀းသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဟြန္ဒီကိုသာ ေရြးခ်ယ္စရာ ရွိေနသည္။ “တရား၀င္ လမ္းေၾကာင္းေတြက လက္ခံသူအမ်ားစုရဲ႕ အိမ္ေပါက္၀အထိ လိုက္မပို႔ႏိုင္ဘူးေလ” ဟု အဆိုပါ ဘ႑ာေရး အႀကံေပး ပုဂၢိဳလ္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ တရား၀င္ ေငြလႊဲလုပ္ငန္းမ်ားသည္ တရားမ၀င္ ဟြန္ဒီလုပ္ငန္းမ်ား၏ အင္အား ေကာင္းေကာင္းႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ ေတြႀကံဳေတြ႕ေနရဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အႀကီးဆံုး ပုဂၢလိကဘဏ္ျဖစ္သည့္ ကေမာၻဇဘဏ္မွ ဦးသန္းလြင္က သူတို႔ဘဏ္သည္ ဟြန္ဒီစနစ္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနသည္ ဟုဆိုသည္။ “က်ေနာ္တို႔ မေလးရွားနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံက ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ဟြန္ဒီ လုပ္ငန္းရွင္ တခ်ိဳ႕နဲ႔ ဆက္သြယ္ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။