ဘုရားေစတီအခ်ဳိ႔ ေရွ႔က မႏုသီဟ ဖင္ႏွစ္ခြ အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

ေမာင္ဝါ သနာ

 ယခု စာေရးသူ တင္ျပသြားမည့္စာသားေလးက (မႏုသီဟ) လူႏွင့္ျခေသၤ့ႏွစ္ခြ အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရာကုိ ေရးသားရျခင္းအေၾကာင္းက ဘုရားေရွ႔ျခေသၤ့အေၾကာင္းကုိေရးသား၍ ပုိ႔တင္ေပးလုိက္ေသာအခါ pyae pho aung သည္ (အရွင္ဘုရားေက်းဇူးေတာ္ၾကီးမားလွပါတယ္ဘုရား ၊ မႏုသီဟ အေၾကာင္းကိုလည္းသိလိုပါတယ္ဘဳရား )ဟု ေရးသားၿပီး တင္ဘုိ႔ ေလ်ာက္ထားလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၏ သေကၤတမ်ားကုိ လြဲမွားၿပီး သိၾကမည္ စုိးေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္သိၿပီး မွတ္သားယူေစခ်င္ေသာ ေစတနာ ဆႏၵေၾကာင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း စာေရးသူ မအားသည့္ၾကားက ႀကဳိးစားရွာေဖြၿပီး လက္လွမ္းမွီသ၍ တင္ျပေရးသားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

မႏုသီဟ ဆုိသည္မွာ ေရွးက တကယ္ရွိခဲ့ဖူးေသာ သတၱ၀ါတစ္မ်ဳိးမဟုတ္ေပ။ ေရွးေခတ္က လူမ်ား စိတ္ကူးဥာဏ္ ဆန္းၾကယ္စြာ တီထြင္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ တိရစၦာန္ ကုိယ္တစ္ပုိင္း လူတစ္ပုိင္း အရုပ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ ယင္းကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ အခ်ဳိ႔ေသာ ေစတီပုထုိးမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။မႏုသီဟ ဟူေသာ စကားမွာ ပါဠိစကားျဖစ္၍ လူျခေသၤ့ ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ျခေသၤ့ကုိယ္၌ လူဦးေခါင္း တပ္ဆင္ထားေသာ အရုပ္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မႏုသီဟ ဟု ေခၚတြင္လာဟန္တူသည္။ ျမန္မာတုိ႔ စိတ္၌မႈ မႏုသီဟ ဆုိလ်င္ ကုိယ္ႏွစ္ခုရွိသည္ဟု စြဲယူၿပီးျဖစ္သည္။

မႏုသီဟရုပ္ကုိ ထုလုပ္ထားပုံမွာမူ အႏုပညာေျမာက္သည္။ လူဦးေခါင္း၌ မကုိဋ္သ႑ာန္ရွိေသာ အခၽြန္အတက္မ်ားႏွင့္ ဦးေဆာင္းကုိ ေဆာင္းထားေပးသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ မႏုသီဟ ရုပ္မ်ားသည္ အီဂ်စ္ျပည္ရွိ စဖင့္ရုပ္မ်ားႏွင့္ တူသည္။ လူဦးေခါင္း၌ မကုိဋ္သဖြယ္ ေဆာင္းထားေပးျခင္းေၾကာင့္ အီဂ်စ္ျပည္ စဖင့္ရုပ္ ဦးေခါင္းမ်ားကဲ့သုိ႔ ဘုရင္တစ္ဦးဦး၏ ပုံတူသို႔မဟုတ္ ကုိးကြယ္သည့္နတ္ ၊ ျဗဟၼာတစ္ဦးဦး၏ ရုပ္ပုံကုိ စိတ္ကူးျဖင့္မွန္းဆ၍ ထုလုပ္ထားဖြယ္ရွိသည္ဟု ေတြးထင္ ယူဆရသည္။

ယင္းမႏုသီဟ ရုပ္မ်ားသည္ မည္သည့္ ခုႏွစ္ သကၠရာဇ္က ထုလုပ္ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္ဟု အေသအခ်ာ မသိရေခ်။ သုိ႔ေသာ္ သာသနာလကၤာရ စာတန္းတြင္ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ ပရိနိဗၺာန္ စံယူၿပီးေနာက္ သာသာနာ ၂၃၅ ခုႏွစ္ေရာက္ေသာ္ ရာမညတုိင္း အစိတ္ သုဝဏ္ဏဘုမ္မိသုိ႔ အရွင္ေသာဏ၊ အရွင္ဥတၱရ မေထရ္ႏွစ္ပါးကုိ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆက ရဟုန္းျပဳ ကံေျမာက္ေလာက္ေအာင္ သံဃာငါးပါးႏွင့္ သာသနာျပဳ ေစလႊတ္ေတာ့မူ၏။ထိုအခါ သုဝဏ္ဏဘုမ္မိတိုင္း သထုံျပည္၀ယ္ သီရိဓမၼာေမသာက မင္းျပဳ၏။ --- ထိုၿမဳိ႔သည္ သမုဒၵရာႏွင့္ နီးေသာေၾကာင့္ ေရေစာင့္ဘီလူးမသည္ မင္းအိမ္၌ သားဖြားတုိင္း စားေလ၏။

သာသနာျပဳမေထရ္တုိ႔ ေရာက္ေသာေန႔လည္း မင္းအိမ္၌ သားဖြားခုိက္ႀကဳံ၍ ဘီလူးမစားမည္ဟု အရံငါးရာႏွင့္လာသည္ကုိ လူတုိ႔ျမင္၍ ေၾကာက္လန္႔ေၾကြးေၾကာ္ၾက၏။ ထုိအခုိက္တြင္ မေထရ္လည္း ေၾကာက္မက္ဘြယ္ရွိေအာင္ ျခေသၤ့ႏွင့္တူေသာ ေခါင္းတစ္လုံး ကုိယ္ႏွစ္ခုရွိေသာ မႏုသီဟ သ႑ာန္ႏွင့္ အေရအတြက္ ႏွစ္ဆထက္သာေအာင္ ဖန္ဆင္းၿပီးမွ ဘီလူးမတုိ႔ကုိ လုိက္၍ ပိတ္ဆီးကုန္လွ်င္ ဘီလူးမတုိ႔ေျပးသြားၾကေလကုန္၏။

တဖန္ မေထရတုိ႔လည္း ဘီလူးမတုိ႔မလာစိမ့္ေသာငွါ ပရိတ္အရံအတားကုိ ျပဳေပး၏။ ထုိကာလ စည္းေ၀းလာ သူတုိ႔အား ျဗဟၼဇာလသုတ္ေတာ္ကုိ ေဟာ္ေတာ္မူေသာ္ ေျခာက္ေသာင္းေသာ လူတုိ႔အကၽြတ္အတန္း ေသာတာပန္းစေသာ အရိယာျဖစ္ေလကုန္၏။ ထုိကာလမွစ၍ ယေန႔ဖြားစ မင္းသားငယ္တုိ႔အား ေသာဏုတၱရ ဟူ၍ ငယ္မည္မွည့္ၾကကုန္၏။

သူငယ္ခပ္သိမ္းတုိ႔အားလည္း ဘီလူးေဘးကုိ ဆီးတားျခင္းငွာ ထန္းရြက္၊ သလူရြက္မ်ားတြင္ မေထရ္တုိ႔ဖန္ဆင္းေသာ မႏုသီဟ ရုပ္ကုိေရး၍ ေခါင္းထက္တင္ထားကုန္၏။ ထုိအရုပ္ကုိ သထုံၿမဳိ႔၏ အေရွ႔ေျမာက္ေထာင့္ ေတာင္ထိပ္ထက္ ေက်ာက္ရုပ္ထု၍ ယခုထက္တုိင္ ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပပါရွိေလသည္။

ဖတ္ဖူးေတြ႔ဖူးခဲ့ေသာ မႏုသီဟစာ ၊ပုံမ်ားကုိ ၁၉၈၁၊ ၾသဂုတ္လ၊ ရႈမ၀ တြင္ ကုိေအးျမင့္ေရးခဲ့ဖူးပါသည္။ မူလအစ ကလ်ာဏီေက်ာက္စာကဟု ဆုိရမည္ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း မႏုသီဟ ရုပ္မ်ား အထူးသျဖင့္ ပန္းရံ၊ပန္းေတာ့ ၊ ပန္းတေမာ့ ရုပ္မ်ားျဖင့္ ေခတ္စားခဲ့သည္မွာ အမရပူရေခတ္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။ အႀကီးဆုံးႏွင့္ အခ်ဳိ႔က်ဆုံး မႏုသီဟရုပ္မ်ားကုိအမရပူရ ေတာင္သမန္ ေက်ာက္ေတာ္ႀကီး(မဟာသက်ရံသီ၊ ၁၈၅၀ ခုႏွစ္)တြင္ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္သည္။ ပုဂံမင္းသည္ အမရပူရေခတ္ ေနာက္ဆုံး(၆) နွစ္တြင္ နန္းစံခဲ့သည္။ အေပ်ာ္အပါးမ်ားေသာ မင္းငယ္တစ္ပါးျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေအာက္ေျခ စီမံသူ ပညာရွင္မ်ား ေတာ္ျခင္းေၾကာင့္ ထုိေတာင္သမန္ေက်ာက္ေတာ္ႀကီးႏွင့္အတူ မႏုသီဟ (၁၂) အပါအ၀င္ ပႏၷက္ပုံ ေကာင္းလွသည္။ သူ၏ေဘးေတာ္ ပဒုံမင္း၏ မင္းကြန္းေစတီေတာ္ႀကီး ဗိသုကာစနစ္ မေကာင္းသမွ် ဤေတာင္သမန္ ေက်ာက္စာေတာ္ႀကီးဗိသုကာစနစ္ေကာင္းမြန္လွ၍ စံထားမိပါသည္။ မႏုသီဟ ဖင္ႏွစ္ခြျဖစ္ေနျခင္းမွာ (ေထာင့္) ေနရာ၌ လုိက္ေလ်ာေစလုိေသာ ဒီဇုိင္းအယူအဆအရ ျဖစ္ရသည္ဟု သုံးသပ္ထားပါသည္။အထက္ပါ အေၾကာင္းအရာတုိ႔ကုိ ေထာက္ထားၾကည့္ပါက သာသနာျပဳမေထရ္တုိ႔ လူသားမ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္မက်ေရာက္ေစလုိေသာေၾကာင့္ဘီလူးေဘးကင္းေ၀ေအာင္ မႏုသီဟ ဖင္ႏွစ္ခြပုံစံကုိ ဖန္တီးေပးခဲ့ဖူးသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ လူသားမ်ားသည္ ဘုရားပုထုိးေစတီအခ်ဳိ႔ေရွ႔က မႏုသီဟ ဖင္ႏွစ္ခြကုိ ျမင္ၾကေသာခါ အႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္သည့္ သေဘာျဖင့္ ထုလုပ္ျပသထားတာပါလားဟု မွတ္ယူၾကေစျခင္းငွာ ဤေဆာင္းပါးကုိ ရွာေဖြစုေဆာင္း ေရးသားလုိက္ရပါသတည္း..........

က်မ္းကုိး................

ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ (၈)

(၂၀၀၃၊ ဇြန္၊ ရတနာမြန္)

အရွင္သုဇနာစာရ (တကၠသုိလ္စာသင္သား )

သာသနာ့တကၠသီလဓမၼာစရိယ B.A BUDDHISM,

မဟာဓမၼာစရိယက်မ္းျပဳ ,

ေမတၱာျဖင္႔ စုစည္းတင္ျပသူ