“မနာလိုစိတ္၏ ထြက္ေပါက္”

ႏွလံုးသားအာဟာရ

ေလာကလူေတြဟာ ကိုယ္နဲ႕ၿပိဳင္ဘက္ျဖစ္ေစ, ကိုယ့္အိမ္နီးနားခ်င္းျဖစ္ေစ, ကိုယ့္အသိထဲကျဖစ္ေစ, မသိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ပဲျဖစ္ေစ ႀကီးပြားတိုးတက္ၿပီး ကိုယ့္ထက္သာသြားလို႕ရိွရင္ ၀မ္းသာႏိုင္ခဲတယ္၊ ၀မ္းမသာၾကဘူး။ ဘာေၾကာင့္ ၀မ္းမသာတာတုန္းဆိုရင္ ဣႆာလို႕ေခၚတဲ့ jealousy ေၾကာင့္ပဲ။ အဲဒီ jealousy ဆိုတဲ့ သေဘာတရားဟာ သူတစ္ပါးေအာင္ျမင္မႈနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ထဲမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕မႈ မရိွဘူး၊ အဲဒါလည္း စိတ္ရဲ႕ emotion တစ္ခုပဲ။

အဲဒီအရာေတြ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ jealousy ေတြ ျဖစ္တယ္။ ထို jealousy ေတြ လႊမ္းမိုးလာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ဟာ သူမ်ားကိုေတာင္ အႏၱရာယ္ျပဳတတ္တယ္။

အဲဒီလို jealousy ျဖစ္လာတာဟာ ေကာင္းသလားဆိုေတာ့ မေကာင္းဘူး၊ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတဲ့ဟာ၊ သူမ်ားရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး မခံႏိုင္တဲ့သေဘာ။ အဲဒီ မခံႏိုင္တဲ့ emotion လို႕ေခၚတဲ့ စိတ္ရဲ႕ဖိစီးမႈ ျဖစ္လာလို႕ရိွရင္ ဘာနဲ႕ထြက္ေပါက္ရွာမလဲဆိုရင္ မုဒိတာတရားပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ ထြက္ေပါက္ရွာရမယ္တဲ့။

“မုဒိတာတရား ပြားမ်ားခ်င္လို႕ရိွရင္”
ေအာင္ျမင္ႀကီးပြားေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကိုၾကည့္ၿပီး “ယထာလဒၶ သမၸတၱိေတာ မာ၀ိဂစၦႏ ၱဳ” “ရ,ထားတဲ့ စည္းစိမ္ အေျခအေနေတြက၊ ေအာင္ျမင္မႈေတြက ဘယ္ေတာ့မွ ဆုတ္ယုတ္ မသြားၾကပါေစနဲ႕၊ ထာ၀ရေပ်ာ္ႏိုင္ၾကပါေစ၊ ထာ၀ရရႊင္လန္းႏိုင္ၾကပါေစ၊ ရရိွထားတဲ့ အေျခအေနေကာင္းေတြက ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီး မသြားၾကပါေစနဲ႕”၊ အဲဒီစိတ္ဓာတ္ေလးကိုေလ့က်င့္ေပးရမယ္တဲ့။ ေလ့က်င့္ေပးလို႕ရိွရင္ ခုနေျပာတဲ့ သူမ်ားစည္းစိမ္နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေကာင္းမေျပာႏိုင္တဲ့ “အရတိ” ဆိုတဲ့ မေပ်ာ္ေမြ႕ႏိုင္တဲ့ မနာလိုစိတ္ရဲ႕ ထြက္ေပါက္ကို ရသြားမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါ မုဒိတာ ဆိုတဲ့ ထြက္ေပါက္။

(ေဒါက္တာအရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ) ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ စိတ္၏ ထြက္ေပါက္မ်ားတရားေတာ္ - အိမ့္ မွဴး ခင့္ မွ တဆင့္ ျပန္လည္ ကူးယူေဖာ္ျပေပးပါသည္။

“ကၠုႆာ နဲ႔ မစၦရိယ ကြာၿခားပံု”

ကၠုႆာဆိုတာက သူတစ္ပါး ၾကီးပြားတိုးတက္တာကို
ၿဖစ္ေၿမာက္ေအာင္ၿမင္တာကို မနာလိုတဲ့သေဘာ၊ ၿငဴစူေစာင္းေၿမာင္းတဲ့ သေဘာ။
မစၦရိယဆိုတာက မိမိၿပည့္စံုသလို သူတစ္ပါးမၿပည့္စံုေစခ်င္တဲ့ သေဘာ။
‘မစၦရိယ’ဆိုတာ ကိုယ့္အရည္အေသြးမ်ိဳး သူမ်ားကိုမရေစခ်င္တာ၊
ကိုယ့္အေျခအေနမ်ိဳး သူမ်ားမရေစခ်င္တာ၊
ကိုယ္နဲ႔လာယွဥ္ၿပိဳင္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္အရည္အေသြးမ်ိဳးကို
ကိုယ္ပဲပိုင္ဆိုင္ထားခ်င္တယ္၊ ဒါမစၦရိယေခၚတယ္။
မစၦရိယဆိုတာလည္းအတူတူပဲ၊ ေဒါသနဲ႔ယွဥ္တြဲတယ္၊
အရပ္ထဲမွာေတာ့မစၦရိယဆိုတာ ႏွေျမာတာ၊
‘ႏွေျမာအိုးမို႔ဘာမွမလွဴဘူး၊ မတန္းဘူး၊ မေပးဘူး၊ မကမ္းဘူး’လို႔ ေျပာၾကတယ္။
မစၦရိယက ႏွေျမာတာခ်ည္းပဲ မဟုတ္ဘူး၊
မစၦရိယဆိုတာ ကိုယ္ႀကီးပြားသလို သူမ်ားမႀကီးပြားေစခ်င္ဘူး၊
ကိုယ္ေအာင္ျမင္သလို သူမ်ားမေအာင္ျမင္ေစခ်င္ဘူး၊ အဲဒါမ်ိဳးကို မစၦရိယလို႔ ေျပာတာ။

('ေဌး' သာမေဏေက်ာ္ဆရာေတာ္) မွ ေၿဖၾကားေပးၿခင္းအား ေက်းဇဴးတင္ရွိပါ၏။

“လူတိုင္း သိထားသင့္တဲ့ မစၦရိယ (၅) မ်ိဳး”

(၁) အာ၀ါသမစၦရိယ
မိမိပုိင္ဆုိင္္ရာ ေနရာဌာန၌ မိမိမွတစ္ပါး မည္သူ႔ကိုမ်ွ မေနေစလိုၿခင္း၊ တစ္နည္း မိမိရေနေသာ ေဆာက္အဦးေကာင္းမ်ိဳးကို သူတစ္ပါး မရေစလိုၿခင္း။ (ကိုယ္ေကာင္းေကာင္းရသလို သူမ်ားကို မရေစခ်င္တာမ်ိဳး၊ ရသြားရင္ပဲၿဖစ္ၿဖစ္ ရေနရင္ပဲၿဖစ္ၿဖစ္ မေက်မခ်မ္းၿဖစ္ေနတာမ်ိဳး)

(၂) ကုလမစၦရိယ
ရဟန္းၿဖစ္လ်ွင္ မိမိကုိ ကုိးကြယ္ေနေသာ ဒကာ၊ ဒကာမမ်ား အၿခားရဟန္းကုိ မကုိးကြယ္ေစလုိၿခင္း၊ လူၿဖစ္လွ်င္ မိ္မိေဆြမ်ိဳး မိတ္သဂၤဟမ်ားက မိမိထက္ အၿခားသူမ်ားအား ပုိမုိခ်စ္ခင္သြားမည္ကု္ိ မလုိလားၿခင္း။ (ကိုယ္နဲ႔ ခင္ေနတဲ႔မိတ္ေဆြ သူမ်ားနဲ႔ပိုခင္သြားမွာ စိုးရိမ္တာမ်ိဳး)

(၃) လာဘမစၦရိယ
စီးပြားလာဘ္လာဘ မိမိရသလုိ သူတစ္ပါး မရေစလုိၿခင္း။ ရသြားမွာ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကေနၿခင္း။ (ကိုယ္႔ထက္သာေနတာကိုလည္း လက္မခံႏိုင္ဘဲ မေက်နပ္တာ၊ အလိုမရိွတာ၊ မလိုလားတာမ်ိဳး)

(၄) ၀ဏမစၦရိယ
သူတစ္ပါး၏ လွပေသာ အဆင္းဂုဏ္၊ ၿမင့္ၿမတ္ေသာ အက်င့္ဂုဏ္ကုိ မိမိလည္း မခ်ီးမြမ္းနုိ္င္ၿခင္း၊ သူတစ္ပါး ခ်ီးမြမ္းသည္ကုိ္လည္း အလုိမရွိၿခင္း။ (သူမ်ားရဲ့ ေကာင္းဂုဏ္ကို မခ်ီးမြမ္းႏိုင္တာ၊ သူမ်ားေၿပာရင္လဲ မလိုလားပဲ မေကာင္းလိုက္ေၿပာတာမ်ိဴး)

(၅) ဓမၼ စၦရိယ
စာေပပရိယတၱိနွင့္ တရားအသိအမ်ိဳးမ်ိဳးကို မိမိ သိသလို သူတစ္ပါးအား မသိေစလုိၿခင္း မရေစလိုၿခင္းတုိ႔ ၿဖစ္ၾကေလသည္။ (ကိုယ္သိေနတဲ့အသိ ကုိယ္ပိုင္ေနတဲ့အသိ ကိုယ့္ရွိေနတဲ့အရာကို ကိုယ္သိသလို သူမ်ားကို မသိေစခ်င္တာ၊ မတတ္ေစခ်င္၊ မရေစခ်င္တာ၊ မပိုင္ဆိုင္ေစခ်င္တာမ်ိဳး၊ သူတစ္ပါးသိသြားမွာ ယူသြားမွာ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကေနတာမ်ိဳး၊ ကြယ္ဝွက္ဖံုးဖိေနတာမ်ိဳး)

ဒီ (၅)မ်ိဳးကို လက္ခံထားရင္ ကိုယ္တိုးတက္မယ္႔ဂုဏ္ မတိုးတက္ပါဘူး… ကိုယ္ရမယ့္ဟာေတြ ကိုယ္ၿဖစ္လာမယ့္ အရာေတြဟာ လမ္းပိတ္လိုက္သလို ၿဖစ္သြားပါတယ္.. ကိုယ္ေၿပာစကား ကိုယ္႔ႏွဳတ္ထြက္စကားက ၾသဇာအာဏာ မရွိဘူးတဲ႔…. သူမ်ားနားမေထာင္ဘူးေပါ႔… ၿဖစ္ရာဘဝကိုလိုက္ၿပီး စိတ္ဆင္းရဲ ကိုယ္ဆင္းရဲ ၿဖစ္ရတယ္တဲ႔… သူတစ္ပါးရဲ့ အကူအညီကိုလဲ မရတတ္ဘူးတဲ႔….သား သမီး အေဆြခင္ပြန္းစတဲ့ အေၿခြအရံမဲ့ေစပါတယ္။ မိတ္ေဆြေကာင္း ရွားပါးေစပါတယ္။ အကုသိုလ္ၾကီးလြန္းရင္ အရမ္းသနားတတ္တဲ႔သူ၊ အရမ္းေပးကမ္းတတ္တဲ႔သူ၊ အရမ္းစာနာတတ္တဲ႔သူနဲ႔ ေတြ႔ရင္ေတာင္ အဲ႔ဒီလူအေပၚ သနားခ်င္စိတ္ေတြ.. ေပးကမ္းခ်င္စိတ္ေတြ.. စာနာခ်င္စိတ္ေတြ… ကူညီခ်င္စိတ္ေတြ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။

အဲဒီမစၦရိယရဲ့ လက္ငင္ဆိုးက်ိဳးက စိတ္ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း မေနရတာပါပဲ။ ကိုယ့္စိတ္ပူေလာင္ေနရတာပါပဲ။ အဲဒီလိုမစၦရိယစိတ္ဝင္လာတဲ့အခါ ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ ၿပန္ၾကည့္ရင္ ပူေလာင္ပင္ပန္းေနတယ္ဆိုတာ သိသာပါတယ္။ မစၦရိယစိတ္ရွိတဲ့သူဟာ စိတ္ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနရတယ္လို႔ မရွိပါဘူး။

သူတစ္ပါးဂုဏ္သိကၡာတိုးတက္တာတို႔၊ သူတစ္ပါးၾကီးပြားေပ်ာ္ရႊင္တာကို၊ သူတစ္ပါးတို႔ ခင္မင္ၾကတာကို၊ သူတစ္ပါးတို႔ ခ်စ္ၿမတ္ႏိုးၾကတာကို အႏၱရယ္ၿပဳသည္အထိ ဝန္တိုၿခင္း မစၦရိယရွိသူအတြက္ လက္ငင္းဆိုးက်ိဳး၊ သံသရာဆိုးက်ိဳးမ်ားကို သိလိုပါသည္ဟု ေမးေလ်ာက္ရာ ဗုဒၶက မစၦရိယသမားအတြက္ လက္ငင္းဆိုးက်ိဳးကား သူေတာင့္တေသာ အရာမွန္သမွွ် ဘယ္ေတာ့မွမရ။ ကူညီေစာင့္မမည့္သူလည္း မရွိ။

သံသရာဆိုးက်ိဳးကား ငရဲ၊ တိရစၦာန္စေသာ အပါယ္ေလးဘံုသို႔ က်ေရာက္ရၿပီး ထုိဘံုမ်ားမွလြတ္၍ လူ႔ဘဝသို႔ ေရာက္ခဲ့လွ်င္ အဆင္းရဲဆံုးဘဝသို႔ ေရာက္ရသည္။ အၿမဲလိုလို စိတ္ဆင္းရဲ ကုိယ္ဆင္းရဲ ၿဖစ္ေနရတတ္သည္။ ဝမ္းစာကို နဖူးကေခြ်း ေၿခမက်သည္အထိ ပင္ပန္းဆင္းရဲစြာ ရွာေဖြရသည္ဟု ေၿဖၾကားခဲ့ေပသည္။

ဆရာေတာ္အရွင္ဇဝန ေမတၱာရွင္(ေရႊၿပည္သာ)
(ဆရာေတာ္အရွင္ဇဝန ေမတၱာရွင္(ေရႊၿပည္သာ)၏ “အတြင္းရန္သူ” စာအုပ္မွၿဖစ္ပါသည္။ အင္မတန္ေကာင္းေသာ စာအုပ္ၿဖစ္၍ မၿဖစ္မေန ဝယ္ဖတ္ၾကည့္ေစခ်င္ပါသည္။)