ပညာသင္ဆုအိပ္မက္

 

The Voice Weekly

စာေရးသူကို ခုတေလာ နယ္က ေက်ာင္းသား အခ်ဳိ႕က ႏိုင္ငံျခား ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္ထား ရႏိုင္ေျခနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးလာတာေတြ ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးလာၾကတာပါ။ သူတို႔က စာေရးသူရဲ႕ အရင္ ေဆာင္းပါးေတြကို ဖတ္တယ္။ ပညာသင္ဆု ဘယ္လို ေလွ်ာက္ရမလဲ ဆိုတဲ့ အခန္းဆက္ ေဆာင္းပါးေတြကိုလည္း ဖတ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔လို နယ္ေဒသက ေက်ာင္းသားေတြ အေနနဲ႔ ရန္ကုန္က လူေတြနဲ႔ ယွဥ္လို႔ရပါ့မလား။ ရန္ကုန္လို ေနရာမ်ဳိးမွာ အေျခစိုက္ မေနထိုင္ဘဲ ႏိုင္ငံတကာ ပညာသင္ဆု ဆိုတာေတြကုိ လက္လွမ္းမီ ပါ့မလား ဆိုတာမ်ဳိး ေမးထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေဆာင္းပါးမွာ နယ္က ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္ထား ရရွိႏိုင္မႈ အလားအလာေတြကို ထပ္မံ ေဆြးေႏြး လိုက္ပါတယ္။

စာဖတ္သူေတြထဲက ေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြထဲက အဓိက တစ္ခုက နယ္မွာေနၿပီး ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္ရင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ အဲဒါက ကိုယ့္အေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္။ ပညာသင္ဆု တစ္ဆု ေလွ်ာက္ရင္ အနည္းဆံုး အေျခခံအခ်က္ေတြ ဘာေတြလိုတယ္ ဆိုတာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး ျဖစ္လို႔ ဒီမွာထပ္ၿပီး အေသးစိတ္ မေရးေတာ့ပါဘူး။ ပညာသင္ဆုဆိုတာ Undergraduate ေတြကို ေပးတာ ရွိတယ္။ Bachelor Degree ေပါ့ဗ်ာ။ Graduate ေတြကို ေပးတာရွိတယ္။ Merters Degree ေပါ့ဗ်ာ။ ပါရဂူဘြဲ႕ (Ph.D) ေတြကို ေပးတာ ရွိတယ္။ ပညာသင္ဆုမွာက ကုန္က်စရိတ္ အားလံုးကို က်ခံတဲ့ အျပည့္အဝ ပညာသင္ဆု ဆိုတာ ရွိတယ္။ အစိတ္အပိုင္း အခ်ဳိ႕ကို က်ခံတဲ့ ပညာသင္ဆု ရွိတယ္။ ပညာသင္ဆု ေပးရာမွာလည္း သက္ဆိုင္ရာ တကၠသိုလ္ေတြက ေပးတဲ့ ပညာသင္ဆုေတြ ရွိတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ေပးတဲ့ ပညာသင္ဆုေတြ ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ေပးတဲ့ ပညာသင္ဆုေတြ ရွိတယ္။

တခ်ဳိ႕ ပညာသင္ဆုေတြက အျပည့္အဝဆိုေတာ့ အဆင္ေျပတယ္။ အျပည့္အဝ ပညာသင္ဆု မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ က်န္တဲ့ တစ္ဝက္ျဖစ္ျဖစ္၊ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္အိတ္က စိုက္ရတယ္။ မစိုက္ႏိုင္ရင္ တျခား တစ္ေနရာက ေထာက္ပံ့ေငြကို ရွာရတယ္။ ဆိုလိုတာ တကၠသိုလ္က ကိုယ့္ကို သင္ၾကားစရိတ္ (Tuition Fee) မယူဘူးဆိုရင္ က်န္တဲ့ ေနထိုင္ စားေသာက္၊ သြားလာစရိတ္ (Stipend Fee) အတြက္ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခုဆီက ေလွ်ာက္ရတယ္။ ဒါမွ တကၠသိုလ္နဲ႔ အဖြဲ႕အစည္း ႏွစ္ခုေပါင္းၿပီး ေထာက္ပံ့တဲ့ အျပည့္အဝ ပညာသင္ဆု သေဘာ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္တကၠသိုလ္ လဲ၊ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းလဲ ဆိုတာေတာ့ ရွာေဖြေလ ေတြ႕ရွိေလပါပဲ။ ကိုယ္တက္ခ်င္တဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ပညာသင္ဆု ေပးတဲ့ ေက်ာင္းေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို မ်ားမ်ား စူးစမ္း ေလ့လာဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။

အဓိက လိုရင္းျဖစ္တဲ့ နယ္မွာေနၿပီး ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္ရင္ ျဖစ္ပါ့မလားဆိုတာ၊ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ နယ္နဲ႔ ရန္ကုန္ မတူဘူးဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၲေလးေတာင္ အခြင့္အလမ္းခ်င္း မတူပါဘူး။ ရန္ကုန္ဆိုတာ ႏိုင္ငံတကာ သံ႐ံုးေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အေျခစိုက္တဲ့ၿမိဳ႕ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ နယ္က လူေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္း နည္းတယ္ ဆိုတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခြင့္အလမ္း မရွိဘူးဆိုတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ နယ္မွာေနၿပီး အင္တာနက္ မရွိဘူး၊ စာမဖတ္ဘူး၊ ဘြဲ႕မရဘူး၊ အဂၤလိပ္စာ မလိုက္စားဘူး ဆိုရင္ေတာ့ တစ္မ်ဳိးေပါ့။ အင္တာနက္လည္း ရွိမယ္၊ စာလည္း ဖတ္မယ္၊ ဘြဲ႕လည္း ရထားမယ္၊ အဂၤလိပ္စာလည္း ေကာင္းမယ္ဆိုရင္ နယ္မွာ ေနတဲ့သူဟာ ႀကိဳးစားရင္ ရန္ကုန္က လူေတြထက္ေတာင္ ပညာသင္ဆုဆိုင္ရာ အခြင့္အလမ္း မ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ႏိုင္ငံတကာမွာ ဘာအလုပ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာ အခြင့္အေရးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အားနည္းတဲ့ဘက္က ထည့္သြင္း စဥ္းစားတာ မ်ားတယ္။ နာမည္ႀကီးေလ၊ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးေလ သာတူညီမွ်မႈ အခြင့္အလမ္း ေပၚမွာ ဂ႐ုဓမၼ ျပဳတယ္။

ဒါေၾကာင့္ နယ္မွာေနတဲ့ သူေတြဟာ Online ကတစ္ဆင့္ ေက်ာင္းကို ပို႔တဲ့ အက္ေဆးေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းကို ပို႔တဲ့ အက္ေဆးေတြမွာ ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္ထားရာမွာ ႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ ကိုယ္ေရး ကိုယ္တာ အခက္အခဲေတြ (ဥပမာ-အင္တာနက္ ေႏွးတာ၊ သံ႐ံုးေတြနဲ႔ အလွမ္းေဝးတာ၊ အသြားအလာ ခက္ခဲတာ) သာမက ေဒသဆိုင္ရာ အခက္အခဲေတြ (ဥပမာ-ကိုယ္ေနတဲ့ ေနရာမွာ ပဋိပကၡေတြ ရွိတာ၊ ပညာေရး ဆင္းရဲ နိမ့္က်တာ၊ ကေလးသူငယ္၊ အမ်ဳိးသမီးဘဝ မလံုၿခံဳတာ) ကို ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပၿပီး ပညာသင္ဆု ရလို႔ ေက်ာင္းၿပီးရင္ ကိုယ့္ေဒသ ကိုယ္ျပန္ၿပီး ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ဘယ္လို ဆႏၵရွိတဲ့အေၾကာင္း ေရးသား ေဖာ္ျပတတ္ရမယ္။ ေလွ်ာက္ထားသူဟာ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြက ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ တစ္ပန္း မဟုတ္ဘူး။ ႏွစ္ပန္းေတာင္ သာပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေဒသမွာမွ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ နည္းတဲ့ ေဒသေတြ၊ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြက ဆိုရင္ တစ္ဖက္ေက်ာင္း၊ အဖြဲ႕အစည္းကို ဆြဲေဆာင္ ေရးသားစရာ အမ်ားႀကီးပါ။

နယ္က ေလွ်ာက္ထားသူဟာ ဒီလို အက္ေဆး ေရးသား တင္ျပမႈမွာ အခြင့္အလမ္း သာတယ္ဆိုေပမယ့္ ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္ထားရင္ လိုအပ္တဲ့ TOEFL တို႔၊ IELTS တို႔လို ႏိုင္ငံတကာ အသိအမွတ္ျပဳ အဂၤလိပ္စာ အေထာက္အထားေတြေတာ့ လက္ဝယ္ ရွိထားရမွာ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီလို ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ စာေမးပြဲေတြ ေျဖဆိုဖို႔ လိုအပ္တဲ့ စာအုပ္ စာတမ္းေတြ၊ ေျဖဆိုမႈေတြ၊ စာေမးပြဲေၾကးေတြကိုေတာ့ ဝယ္ႏိုင္၊ ေပးႏိုင္၊ သြင္းႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ အင္အား၊ ေငြေၾကး အင္အား ရွိဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ TOEFL၊ IELTS အတြက္ အေခြေတြ၊ စာအုပ္ေတြကို စာအုပ္ဆိုင္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရႏိုင္ၿပီး Online ကလည္း အခမဲ့ Download လုပ္ ရယူႏိုင္ပါတယ္။ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးမွာ ဆိုရင္ေတာ့ အေမရိကန္ စင္တာတို႔၊ ၿဗိတိသွ် သံ႐ံုးေတြရဲ႕ Resource Center တို႔မွာ သြားၿပီး ေလ့က်င့္႐ံုေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ ဒါကလည္း ကိုယ္လုပ္မွ ကိုယ္ရတာပါ။

ရန္ကုန္မွာေနၿပီး British Council တို႔၊ American Center တို႔မွာ ဟိုေယာင္ေယာင္၊ ဒီေယာင္ေယာင္ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြကလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ အဲဒါထက္စာရင္ ကိုယ့္အိမ္မွာ ေလ့က်င့္တာက ပိုၿပီးေတာင္ ထိေရာက္ပါေသးတယ္။ ဒီေတာ့ ဘာသာစကားအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ရင္းျမစ္ေတြ (CD၊ စာအုပ္) ရွိမယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈ ရွိမယ္။ စာေမးပြဲေၾကး (TOEFL/IELTS) သြင္းႏိုင္မယ္ (စာေမးပြဲေၾကး ဆိုေပမယ့္ ေဒၚလာ ၁၀၀ ကေတာ့ ေက်ာ္ပါတယ္) စာေမးပြဲ ေျဖဆိုရမယ့္ ေနရာေတြဆီ (ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး) သြားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ နယ္မွာေနလည္း ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္ထားရာမွာ အဓိကက်တဲ့ ဘာသာစကား ကြၽမ္းက်င္မႈအတြက္ စိုးရိမ္စရာ မလိုပါဘူး။

စာေရးသူကို အက္ေဆးေတြ ဘယ္လို ေရးရမလဲလို႔ ခဏခဏ ေမးတဲ့သူေတြ ရွိပါတယ္။ သူတို႔ပို႔တဲ့ အီးေမးလ္ေတြမွာ အဂၤလိပ္စာ အေရးအသား ေကာင္းၾကပါ တယ္။ ကိုယ္တက္မယ့္ ေက်ာင္းရဲ႕ မူဝါဒ၊ ကိုယ္ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္မယ့္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္မယ့္ အက္ေဆးမ်ဳိး ေရးပါလို႔ စာေရးသူ အၿမဲ ျပန္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ မူဝါဒေတြ၊ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို ကိုယ့္လက္ရွိ အလုပ္အကိုင္၊ ပညာေရး၊ ပတ္ဝန္းက်င္၊ လူမႈစီးပြား ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ ေရးတတ္ ဖို႔ လိုပါတယ္။ စာေရးေကာင္းတယ္ဆိုတာ တစ္ထိုင္တည္း သင္လို႔ မရပါဘူး။ အခ်ိန္တို အတြင္းမွာ လည္း မတတ္ပါဘူး။ စာေရးတာနဲ႔ စာဖတ္တာက ဆက္စပ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ စာမ်ားမ်ား ဖတ္ၾကပါလို႔ပဲ တိုက္တြန္းပါရေစ။

ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္ရာမွာ ေနာက္အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ တစ္ခုက ရွာေဖြမႈ အတတ္ပညာပါ။ အင္တာနက္ရွိရင္ ဒီေခတ္မွာ ဘာမဆို ရွာလို႔ ရပါတယ္။ ေက်ာင္းသား အေတာ္မ်ားမ်ားက ဘယ္လို ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္ရမလဲ။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာ ေက်ာင္းတက္ရမလဲ ဆိုတာမ်ဳိး ေမးၾကတယ္။ အေမရိက၊ ဥေရာပ၊ အာရွ၊ ၾသစေၾတးလ် စတဲ့ ႏိုင္ငံ၊ ေဒသေတြမွာ ႏိုင္ငံတကာက ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ပညာသင္ဆု အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိတယ္။ အေတာ္မ်ားမ်ားက မည္သူမဆို ေလွ်ာက္လို႔ရမယ္။ အခ်ဳိ႕က ဘယ္ႏိုင္ငံ၊ ဘယ္ေဒသက ဘယ္ေက်ာင္းသားကိုမွ ေပးမယ္ ဆိုတာမ်ဳိး ကန္႔သတ္ခ်က္ ရွိတယ္။ Google မွာ ရွာၾကည့္ပါ။ အင္တာနက္ သံုးတတ္ရင္၊ အဂၤလိပ္စာ မညံ့ဘူးဆိုရင္ အဲဒီ အခ်က္အလက္ ေတြကို ရွာဖို႔ သိပ္မခက္ခဲပါဘူး။ ရွာစမွာေတာ့ နည္းနည္း အခ်ိန္ယူရမွာေပါ့။ ေနာက္ေတာ့ ရွာရင္း ရွာရင္း အထာသိသြားပါလိမ့္မယ္။

ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္သာ အဓိကပါ။ တကယ္တမ္း ပညာသင္ဆုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အလုပ္အကိုင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္သာလွ်င္ အခရာပါ။ သူမ်ားကို မေမးနဲ႔လို႔ ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူ။ ေမးပါ။ စူးစမ္းပါ။ အဆက္ အသြယ္ လုပ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က အရင္ ေလ့လာ စူးစမ္းၿပီးမွ ေမးတာ ေကာင္းပါတယ္။ စာေရးသူ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္ အခြင့္အလမ္း အေတာ္မ်ားမ်ားကို ကိုယ့္ျဖတ္ထိုးဉာဏ္၊ ကိုယ့္ဝီရိယ အေပၚ အေျချပဳၿပီး ရွာေဖြ ရယူခဲ့တာပါ။ အဆက္အသြယ္ေတြ ဖန္တီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပါ။ ဆိုလိုတာ က ကိုယ္က ေမးေပမယ့္ ကိုယ္ ဘာလုပ္ထားတယ္ဆိုတာ အၿမဲ တင္ျပတယ္။ ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ထားတယ္ဆိုတာ တစ္ပါးသူ သိေစတယ္။ ဒီေတာ့ သူမ်ားကို မတံု႔ျပန္ေတာင္ ကိုယ့္အေမးေတြကို တစ္ဖက္က တံု႔ျပန္တာ စာေရးသူ မၾကာခဏ ႀကံဳဖူးတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက လုပ္သက္ ကိစၥ။ ပညာသင္ဆု အမ်ားစုက ဘြဲ႕လြန္ (Graduate) ေတြကို ေပးတာ ဆိုေတာ့ ဘယ္မွာ လုပ္ခဲ့တယ္၊ လုပ္ေနတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ထိ လုပ္ခဲ့တယ္ ဆိုတာမ်ဳိးကို ေမးတယ္။ ပ်မ္းမွ် အနည္းဆံုး လုပ္သက္ ၂ ႏွစ္ ရွိရမယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ထဲ မေရာက္ေသးဘဲ ေက်ာင္းၿပီးၿပီးခ်င္း ေလွ်ာက္ရင္ေတာ့ အခြင့္အလမ္း နည္းတာေပါ့။ အဲဒီလိုဆို နယ္မွာ ေနၿပီး ဘာအလုပ္ လုပ္ၾကမလဲ။ အိမ္က စီးပြားေရး ကူရင္း ေလွ်ာက္တာပါလို႔ ေျပာမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရး လုပ္ေနတာ ပါလို႔ ေရးမလား။ အဲဒါေတြအတြက္ NGO အလုပ္၊ ေဒသဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ပါဝင္ ပတ္သက္ေနတာမ်ဳိးဆို ပိုေကာင္းပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔၊ ကြၽန္မတို႔ နယ္မွာ NGO ေတြ မရွိဘူး။ ရွိလို႔ ေလွ်ာက္ရင္လည္း မရဘူးဆိုရင္ ကိုယ့္ေဒသမွာ တျခား ကိုယ္ထူကိုယ္ထ လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြေတာ့ ရွိမွာေပါ့။ နယ္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ နာေရး အသင္းတို႔၊ ၾကက္ေျခနီ အသင္းတို႔ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ငန္းမ်ဳိးေတြမွာ လုပ္အားေပး ျဖစ္ျဖစ္ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ လုပ္ၾကပါ။

တခ်ဳိ႕က ေျပာတယ္။ ပညာသင္ဆု လိုခ်င္လို႔ NGO ထဲ ဝင္လာတာ၊ လူမႈေရးလုပ္တာ စသျဖင့္ ေျပာၾကတယ္။ ဒီေခတ္မွာ ဘာမဆို ဆက္စပ္ေနတယ္။ NGO ဆိုတာ ဘယ္အခ်ိန္လုပ္လုပ္ ရတယ္။ ပညာဆိုတာ ငယ္တုန္း ရွာရတာ။ ဒီေတာ့ ပညာသင္ဆု လိုခ်င္လို႔ လူမႈေရး လုပ္တယ္။ လူမႈေရးလုပ္ လို႔ ပညာသင္ဆု ရတယ္။ ပညာသင္ဆုရလို႔ လူမႈေရး ပိုလုပ္ႏိုင္တယ္။ ပညာသင္ဆု ရၿပီး ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ျပန္မလာဘဲ ေျခရာ ေဖ်ာက္သြားရင္ေတာ့ အတၱသမားေပါ့။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ေစတနာပါေအာင္ လုပ္ဖို႔က အဓိကပဲ။ ပညာေရး လမ္းေၾကာင္းအတြက္ လူမႈေရးမွာ ခဏ ျမႇဳပ္ႏွံတယ္ဆိုရင္လည္း အဲဒီ ခဏျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ ကာလမွာ ေစတနာ ပါရမယ္။ တကယ္ အလုပ္ လုပ္ျပရမယ္။ အဖြဲ႕ဝင္ေၾကးေလာက္ ေပးၿပီး အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္တာထက္ အဖြဲ႕ထဲမွာ တက္တက္ၾကြၾကြ လုပ္တာဟာ တကယ္ ပညာသင္ဆုရလို႔ ေက်ာင္းတက္ရတဲ့အခါ အဖိုးမျဖတ္နုိင္တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ ပညာသင္ဆု ေလွ်ာက္တဲ့အခါ အလုပ္ မရွိရင္ေတာင္ ကိုယ္ဘယ္မွာ ဘယ္လို လုပ္အားေပး အေနနဲ႔ လုပ္ေနတယ္ ဆိုတာ စိတ္သန္႔သန္႔နဲ႔ ေရးႏိုင္တယ္။ ဘာေတြ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ေဖာ္ျပႏိုင္တယ္။

ဒီေတာ့ ပညာသင္ဆု အိပ္မက္ဆိုတာ လူတိုင္း မက္ခြင့္ ရွိတယ္။ ရန္ကုန္က လူလည္း မက္လို႔ရတယ္။ နယ္ကလူလည္း မက္လို႔ ရတယ္။ အိပ္မက္ တကယ္ျဖစ္ မျဖစ္ ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ့္ႀကိဳးစား အားထုတ္မႈ၊ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈ အေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္။ စာေရးသူ ျပည္ပမွာ ေက်ာင္းေတြ တက္ခဲ့ စဥ္ ပညာသင္ဆု ရတဲ့ တခ်ဳိ႕ ေက်ာင္းသားေတြဟာ အာဖရိကတို႔၊ ေတာင္အေမရိကတို႔လို ေတာနက္ႀကီးေတြ၊ အဲဒီေတာနက္ႀကီးေတြနားက ၿမိဳ႕၊ ရြာေတြက လာၾကတာ၊ အင္တာနက္တို႔၊ TOEFL တို႔ ဆိုတာကို ေတာ္ေတာ္ ခက္ခက္ခဲခဲ လုပ္ၿပီးမွ လာခဲ့ရတာ။ ဆိုလိုတာက သက္ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ သူတို႔ ေက်ာင္းေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြက အခုလို အလွမ္း ေဝးကြာလွတဲ့ ေဒသက လူေတြကို ပညာသင္ဆု ေပးအပ္ရတာ သိပ္ဂုဏ္ယူတတ္ၾကတယ္။ အဲဒီလို ေဒသကေန လွမ္းၿပီး ေလွ်ာက္တဲ့သူဆိုလည္း ဦးစားေပး စဥ္းစားၾကတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ နယ္ေဒသေတြ ဆိုတာ အာဖရိကလို၊ ေတာင္အေမရိကလို ေတာနက္ႀကီးေတြေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခခံ အေဆာက္အဦ ခ်ဳိ႕တဲ့တယ္ ဆိုတာ အေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကပါတယ္။ အဲဒီလို အေျခခံ အေဆာက္အဦ အားနည္းၿပီး မဖြံ႕ၿဖိဳးေသးတဲ့ ႏိုင္ငံက နယ္ေဒသမွာ ေနၾကတဲ့ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈ ေကာင္းေကာင္း၊ အခ်ိတ္အဆက္ မိမိ ႏိုင္ငံျခား ပညာသင္ဆု အခြင့္အလမ္းေတြကို ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ ေငြေၾကး အင္အား၊ အခ်ိန္ အင္အားထဲက ပါးပါးနပ္နပ္ လုပ္ေဆာင္ၾကမယ္ဆိုရင္ တစ္ေန႔မွာ မိမိရဲ႕ ျပည္ပ ပညာေရး အိပ္မက္ေတြ အမွန္ျဖစ္လာ ပါလိမ့္မယ္။

ေအာင္ေအာင္ (IR)