မလန္းေစခ်င္ပါဘူးPost Owner; ;ပါေမာကၡေဒါက္တာ သံစစ္
ပါရာ စီတေမာလ္ဟာ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ဖို႔ အတြက္ ေသာက္သံုးရင္ လံုၿခံဳမႈ ရွိေပမယ့္အလြန္အကြ်ံ စားသံုးခဲ့ရင္ အဆိပ္ အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ေဆးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ပါရာစီတေမာလ္ရဲ႕ အျခား နာမည္ရင္းမွာ Aceta- minophen ျဖစ္ပါတယ္။
ကုမၸဏီ အမ်ိဳးမ်ိဳးကနာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ တင္သြင္းၾက ပါတယ္။ပါရာစီတေမာလ္ ခ်ည္းသက္သက္ ေဆးျပားမ်ားရွိသလို၊ ပါရာ စီတေမာလ္ခ်ည္း ပါတဲ့ အရည္ လည္း ရွိပါတယ္။ ေသာက္ေကာင္းေအာင္ ျပဳျပင္ထားႏိုင္ ပါတယ္။ Codeine, dextropropoxy- phene စတဲ့ ေဆးမ်ားနဲ႔ တြဲၿပီး နာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေပးထားတာလည္း ရွိပါတယ္။ Anti-histamine ေခၚတဲ့ ႏွာေစး ေခ်ာင္းဆိုးနဲ႔ တြဲၿပီး တုပ္ေကြးကုေဆး အျဖစ္ ေရာင္းခ်တာလည္း ရွိပါတယ္။
အလြန္အကြ်ံ စားသံုးလို႔ ရွိရင္ အသည္းကိုထိခိုက္ၿပီး အသည္း အဆင့္ဆင့္ ပ်က္စီးပါတယ္။ပထမအဆင့္ အေနႏွင့္ Metabolism လို႔ေခၚတဲ့ကိုယ္ထဲမွာ အက္စစ္ဓာတ္ မ်ားေနျခင္း ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒုတိယ အဆင့္ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓာတ္(Glucose) က်သြားတယ္။ Hypoglycaemia လို႔ေခၚတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ ဦးေႏွာက္ေရာင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္တယ္။ Cerebral oedema လို႔ေခၚတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ ႏွလုံးခုန္ မမွန္ျခင္း(Cardiac arrhythmias) ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္းက ေသြးယိုျခင္းျဖစ္လာတယ္။
တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ အေျခအေန ဆိုးသြား တာဟာ ဒီပံုစံ အတိုင္း အဆင့္ဆင့္ဆိုးသြားတာကို ေတြ႕ျမင္ရ ပါတယ္။ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အသည္းကို မထိဘဲ ေက်ာက္ကပ္ကဆီးျပြန္ ကေလးမ်ားကို ထိတယ္။ Acute tubular necrosis လို႔ ေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕ GPDdeficiency ေခၚတဲ့ ဓာတ္ခ်ိဳ႕ယြင္းတဲ့ သူေတြမွာ ေသြးဥမ်ား ကြဲတယ္။ Oxygen သယ္ႏိုင္စြမ္းမရွိတဲ့ Haemoglobin မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းသြားတယ္။ Methae-moglobinaemia လို႔ေခၚတယ္။
ဘယ္သူ မဆို Paracetamol အလံုး ၂၀ ထက္ ပိုေသာက္ရင္ အသည္းကို ထိႏိုင္တယ္။တစ္ႀကိမ္တည္း ေသာက္သည္ ျဖစ္ေစ၊ တစ္ေန႔ တည္း ေသာက္သည္ ျဖစ္ေစ အသည္းကိုထိႏိုင္တာပဲ။ ပါရာစီတေမာလ္ ေသာက္ၿပီး ၃ ရက္၊ ၄ ရက္အတြင္းမွာ အဆိုးဝါးဆံုး ျဖစ္တဲ့အဆင့္ကို ေရာက္တယ္။ ALT ဆိုတဲ့ Enzyme ကို တိုင္းၾကည့္ရင္ 1000 iu/1 ေက်ာ္တယ္။ ALT1000 ေက်ာ္ရင္ အသည္း ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ထိေနၿပီ လို႔ သိရတယ္။
တကယ္တမ္း ပိုၿပီး သိခ်င္ရင္ေတာ့ ေသြးခဲတယ္၊မခဲဘူးဆိုတဲ့ တိုင္းတာမႈ Prothrombin Time (INR) ကို တိုင္းရတယ္။အသည္း ပ်က္မယ္၊ မပ်က္မယ္ ခန္႔မွန္း ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေသြးထဲမွာ Paraceta- mol Level ကိုတိုင္းရမယ္။ပါရာစီတေမာလ္ ေသာက္ၿပီး ၄ နာရီၾကာမွ ပါရာစီတေမာလ္ အေျဖကို တိုင္းရတယ္။၄ နာရီ မေက်ာ္ေသးတဲ့ ေသြးထဲက ပါရာစီတေမာလ္ အေျဖဟာ အသံုး မဝင္ဘူး။
တကယ္ေတာ့ပါရာစီ တေမာလ္က အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ အသည္းရဲ႕ ေျခဖ်က္ႏိုင္စြမ္းကုန္သြားလို႔ပဲ။
အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ျဒပ္ေပါင္း မွန္သမွ်ကို အသည္း ထဲမွာ Sulphate နဲ႔Gluccronides အျဖစ္ ေျပာင္းေလ့ ရွိတယ္။ သင့္ေတာ္႐ံု အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ဖို႔ အတြက္ပါရာစီတေမာလ္ကို သင့္ေတာ္႐ံု ေသာက္တယ္။ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္တာ မဟုတ္ဘူး ဆိုရင္Therapeutic dose လို႔ေခၚတယ္။ လြန္သြားရင္ Toxic dose လို႔ေခၚတယ္။ Paracetamol ကိုSulphate သို႔မဟုတ္ Glicoronide အျဖစ္ ေျပာင္း႐ံု သာမကဘူး ၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းကို CytochromeP450 enzymes က NAPQI ဆိုတဲ့ အလြန္ ဓာတ္ျပဳမႈ ျမန္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္း အျဖစ္ ေျပာင္းေပးတယ္။ဒီဓာတ္ေပါင္းကို အသည္းထဲက Glutathione ဆိုတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းက အဆိပ္အေတာက္ေျဖေပးတယ္။ မ်ားလာတဲ့ အခါက် Glutathione ကုန္သြားတဲ့ အခါ NAPQI ေတြက မ်ားလာၿပီးအဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတယ္။ အသည္းကို ဒုကၡေပးတယ္။ အရက္ ေသာက္တဲ့ လူေတြမွာCytochrome P 450 enzymes က အလြန္ အားေကာင္း ေနတယ္။ Enzyme-inducingcompound လို႔ ေခၚတယ္။ ဒီေတာ့ NAPQI ေတြ အမ်ားႀကီး ပိုျဖစ္တယ္။
အရက္ေသာက္တဲ့လူေတြမွာ Paracetamol therapeutic doseေသာက္႐ံုနဲ႔ အဆိပ္အေတာက္ အသည္း အႏၱရာယ္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ Carbamazepine, phenytoin, phenobarbitone,rifampicin စတဲ့ေဆးေတြဟာ Enzyme inducing drugs ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ေသာက္ထားရင္လည္း ပါရာစီတေမာလ္ အဆိပ္သင့္ အႏၱရာယ္ မ်ားတယ္။
အာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့လူေတြမွာ၊ အရက္ ေသာက္လို႔ အစာ မစားတဲ့ လူေတြမွာ အသည္းထဲက Glutathione ကအားနည္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ Paracetamol အဆိပ္သင့္တာ ပိုျဖစ္လြယ္တယ္။ပါရာစီတေမာလ္ဟာစားေဆး အလံုး လည္းရွိတယ္။ စားေဆး အရည္လည္း ရွိတယ္။စအိုက ထည့္လို႔ရတဲ့ အေတာင့္Suppository လည္း ရွိတယ္။ တျဖည္းျဖည္းမွ အာနိသင္ လာတဲ့ Slow released form ေတြလည္းရွိေသး တယ္။ အဆိပ္သင့္တဲ့ အခါ တစ္ခါတည္း ေသရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အမ်ားႀကီးေသာက္တဲ့လူ ရွိတယ္။ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး နည္းနည္းနဲ႔ ခဏခဏ ေသာက္ၿပီးေဆးခ်ိန္မ်ား သြားလို႔ အဆိပ္သင့္တဲ့ လူေတြလည္း ရွိတယ္။ Multiple or Staggered overdosesလို႔ေခၚတယ္။ လူႀကီးေတြမွာ 10mg ထက္ ပိုေသာက္ရင္ ကိုက္ရင္း ခဲရင္းနဲ႔ အကိုက္အခဲေတြေၾကာင့္ မေတာ္တဆ ေသာက္ရင္း ေသာက္ရင္းနဲ႔ Paracetamol over dose ျဖစ္သြား သလိုအဝယ္ ရလြယ္လို႔ တမင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေအာင္ ေသာက္သူလည္း ရွိတယ္။အသည္း ပ်က္စီးလို႔ အသည္း အစားထိုး ရတဲ့သူေတြ ရွိတယ္။
အသက္ ၆ ႏွစ္ေအာက္ကေလးလေတြမွာ ပါရာ စီတေမာလ္ အမ်ားႀကီးမွားေသာက္ မိသည့္ တိုင္ေအာင္ အသည္းထိခိုက္မႈ သိပ္မရွိ ဘူး။ဒါ့ေၾကာင့္ မွားေသာက္မိတဲ့ ကေလးကို အန္ေအာင္ တိုက္တဲ့ေဆး ipecacတိုက္ဖို႔ မလိုဘူး။ Activated charcoal ဆိုတဲ့ အဆိပ္ကို စုပ္ယူတဲ့ မီးေသြးမႈန္႔ေတြလည္း ေပးစရာမလိုဘူး။ ႏွာေခါင္းပိုက္ ထည့္ၿပီး စုပ္ပစ္ဖို႔လည္း မလိုဘူး။
လူႀကီးမွာ တစ္နာရီကေန ၂ နာရီအတြင္းဆိုရင္ အန္ေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုမယ္။ Activated charcoal မီးေသြးမႈန္႔ တိုက္ဖို႔လိုမယ္။ ၄ နာရီကေန၊၈ နာရီ အတြင္းမွာ glutathione ကို အားျဖည့္ေပးတဲ့ N-acetylcystine NAC ကို အေၾကာေဆးသြင္းေပးရတယ္။ ၈ နာရီအတြင္းမွာ ေရာက္တဲ့ လူနာေတြ အတြက္ Paracetamollevel ကိုတိုင္းၿပီး NAC ကို ေပး၊ မေပး ဆံုးျဖတ္ရတယ္။ Paracetamol level ဟာ treatmentline ေက်ာ္ ေနရင္ NAC နာရီ ၂၀ ေလာက္ ေပးဖို႔လိုမယ္။ ၈ နာရီေက်ာ္သြားမွ ေရာက္တဲ့ လူနာက်ေတာ့ Paracetamol level အေျဖကို ေစာင့္မေနေတာ့ဘူး။ Paracetamolအဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ရန္ ရွိသူအားလံုးကို NAC ေပးတယ္။အေျဖလာေတာ့မွကုထံုးလိုင္းရဲ႕ေအာက္ကို ေရာက္ ေနရင္ ရပ္တယ္။ ကုထံုးလိုင္းရဲ႕ အေပၚကို ေရာက္ေနရင္ဆက္ကုတယ္။
သိပ္ကို ဆိုးလို႔ အသည္း အစားထိုးဖို႔ လိုရင္ အသည္းအစားထိုးရတယ္။ Paracetamol ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ နာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လာေနေတာ့ ေသာက္မွန္းမသိ အမ်ားႀကီး ေသာက္မိတာ စိတ္ပူ ရတယ္။ ပါရာစီတေမာလ္ အရည္ေတြ ရွိတယ္။ ကေလးအငယ္ ေတြမွာ အသည္း အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္တာ နည္းေပမယ့္ ကေလး အႀကီး ေတြမွာေတာ့ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။ ကိုက္မွ ခဲမွေသာက္ရတဲ့ ေဆးပဲ။ ဖ်ားမွ နာမွ ေသာက္ရတဲ့ ေဆးပဲ။အတိုင္းအတာ တစ္ခုထိ အကိုက္အခဲ သက္သာတယ္။ အပူက်တယ္။
ေရာဂါကို ပိန္းျကာဖက္တြင္ေရမတင္ေအာင္ ကုႏိုင္တဲ့ ေဆးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
ဒီလို ေၾကာ္ျငာလို႔လဲ တကယ္ ေပ်ာက္တာမဟုတ္ဘူး။
တုပ္ေကြးက သူ႔ဘာသာသူ ေပ်ာက္ တာ။ တုပ္ေကြး ျဖစ္ေနစဥ္မွာ အပူ က်ေအာင္၊အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေအာင္ ေသာက္တာ။ အေဖ်ာ္ယမကာ ေတြလို လန္းဆန္း သြားေအာင္ေသာက္ရတဲ့ ေဆးမဟုတ္ဘူး။ မကိုက္မခဲ၊ မဖ်ား မနာဘဲ လန္းဆန္း သြားေအာင္ေသာက္ရတဲ့ေဆး မဟုတ္ဘူး။ လြန္သြားႏိုင္တယ္။
မိဘကသိမွ ကေလးကသိမွာ။ ေၾကာ္ျငာကိုၾကည့္ရင္ေတာ့ ကေလးက ဒါကို သိမွာ မဟုတ္ဘူး။
ဘာ အဓိပၸာယ္မွန္း မသိေပမယ့္ ေဆးေသာက္လို႔ေတာ့ မလန္းေစခ်င္ပါဘူး။
Source : Health Digest News Journal
ဧဒင္ခ်စ္သူအားလံုးနည္းမွန္လမ္းမွန္ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ပါေစရွင္
ပါရာ စီတေမာလ္ဟာ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ဖို႔ အတြက္ ေသာက္သံုးရင္ လံုၿခံဳမႈ ရွိေပမယ့္အလြန္အကြ်ံ စားသံုးခဲ့ရင္ အဆိပ္ အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ေဆးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ပါရာစီတေမာလ္ရဲ႕ အျခား နာမည္ရင္းမွာ Aceta- minophen ျဖစ္ပါတယ္။
ကုမၸဏီ အမ်ိဳးမ်ိဳးကနာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ တင္သြင္းၾက ပါတယ္။ပါရာစီတေမာလ္ ခ်ည္းသက္သက္ ေဆးျပားမ်ားရွိသလို၊ ပါရာ စီတေမာလ္ခ်ည္း ပါတဲ့ အရည္ လည္း ရွိပါတယ္။ ေသာက္ေကာင္းေအာင္ ျပဳျပင္ထားႏိုင္ ပါတယ္။ Codeine, dextropropoxy- phene စတဲ့ ေဆးမ်ားနဲ႔ တြဲၿပီး နာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေပးထားတာလည္း ရွိပါတယ္။ Anti-histamine ေခၚတဲ့ ႏွာေစး ေခ်ာင္းဆိုးနဲ႔ တြဲၿပီး တုပ္ေကြးကုေဆး အျဖစ္ ေရာင္းခ်တာလည္း ရွိပါတယ္။
အလြန္အကြ်ံ စားသံုးလို႔ ရွိရင္ အသည္းကိုထိခိုက္ၿပီး အသည္း အဆင့္ဆင့္ ပ်က္စီးပါတယ္။ပထမအဆင့္ အေနႏွင့္ Metabolism လို႔ေခၚတဲ့ကိုယ္ထဲမွာ အက္စစ္ဓာတ္ မ်ားေနျခင္း ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒုတိယ အဆင့္ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓာတ္(Glucose) က်သြားတယ္။ Hypoglycaemia လို႔ေခၚတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ ဦးေႏွာက္ေရာင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္တယ္။ Cerebral oedema လို႔ေခၚတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ ႏွလုံးခုန္ မမွန္ျခင္း(Cardiac arrhythmias) ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္းက ေသြးယိုျခင္းျဖစ္လာတယ္။
တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ အေျခအေန ဆိုးသြား တာဟာ ဒီပံုစံ အတိုင္း အဆင့္ဆင့္ဆိုးသြားတာကို ေတြ႕ျမင္ရ ပါတယ္။ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အသည္းကို မထိဘဲ ေက်ာက္ကပ္ကဆီးျပြန္ ကေလးမ်ားကို ထိတယ္။ Acute tubular necrosis လို႔ ေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕ GPDdeficiency ေခၚတဲ့ ဓာတ္ခ်ိဳ႕ယြင္းတဲ့ သူေတြမွာ ေသြးဥမ်ား ကြဲတယ္။ Oxygen သယ္ႏိုင္စြမ္းမရွိတဲ့ Haemoglobin မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းသြားတယ္။ Methae-moglobinaemia လို႔ေခၚတယ္။
ဘယ္သူ မဆို Paracetamol အလံုး ၂၀ ထက္ ပိုေသာက္ရင္ အသည္းကို ထိႏိုင္တယ္။တစ္ႀကိမ္တည္း ေသာက္သည္ ျဖစ္ေစ၊ တစ္ေန႔ တည္း ေသာက္သည္ ျဖစ္ေစ အသည္းကိုထိႏိုင္တာပဲ။ ပါရာစီတေမာလ္ ေသာက္ၿပီး ၃ ရက္၊ ၄ ရက္အတြင္းမွာ အဆိုးဝါးဆံုး ျဖစ္တဲ့အဆင့္ကို ေရာက္တယ္။ ALT ဆိုတဲ့ Enzyme ကို တိုင္းၾကည့္ရင္ 1000 iu/1 ေက်ာ္တယ္။ ALT1000 ေက်ာ္ရင္ အသည္း ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ထိေနၿပီ လို႔ သိရတယ္။
တကယ္တမ္း ပိုၿပီး သိခ်င္ရင္ေတာ့ ေသြးခဲတယ္၊မခဲဘူးဆိုတဲ့ တိုင္းတာမႈ Prothrombin Time (INR) ကို တိုင္းရတယ္။အသည္း ပ်က္မယ္၊ မပ်က္မယ္ ခန္႔မွန္း ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေသြးထဲမွာ Paraceta- mol Level ကိုတိုင္းရမယ္။ပါရာစီတေမာလ္ ေသာက္ၿပီး ၄ နာရီၾကာမွ ပါရာစီတေမာလ္ အေျဖကို တိုင္းရတယ္။၄ နာရီ မေက်ာ္ေသးတဲ့ ေသြးထဲက ပါရာစီတေမာလ္ အေျဖဟာ အသံုး မဝင္ဘူး။
တကယ္ေတာ့ပါရာစီ တေမာလ္က အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ အသည္းရဲ႕ ေျခဖ်က္ႏိုင္စြမ္းကုန္သြားလို႔ပဲ။
အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ျဒပ္ေပါင္း မွန္သမွ်ကို အသည္း ထဲမွာ Sulphate နဲ႔Gluccronides အျဖစ္ ေျပာင္းေလ့ ရွိတယ္။ သင့္ေတာ္႐ံု အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ဖို႔ အတြက္ပါရာစီတေမာလ္ကို သင့္ေတာ္႐ံု ေသာက္တယ္။ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္တာ မဟုတ္ဘူး ဆိုရင္Therapeutic dose လို႔ေခၚတယ္။ လြန္သြားရင္ Toxic dose လို႔ေခၚတယ္။ Paracetamol ကိုSulphate သို႔မဟုတ္ Glicoronide အျဖစ္ ေျပာင္း႐ံု သာမကဘူး ၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းကို CytochromeP450 enzymes က NAPQI ဆိုတဲ့ အလြန္ ဓာတ္ျပဳမႈ ျမန္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္း အျဖစ္ ေျပာင္းေပးတယ္။ဒီဓာတ္ေပါင္းကို အသည္းထဲက Glutathione ဆိုတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းက အဆိပ္အေတာက္ေျဖေပးတယ္။ မ်ားလာတဲ့ အခါက် Glutathione ကုန္သြားတဲ့ အခါ NAPQI ေတြက မ်ားလာၿပီးအဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတယ္။ အသည္းကို ဒုကၡေပးတယ္။ အရက္ ေသာက္တဲ့ လူေတြမွာCytochrome P 450 enzymes က အလြန္ အားေကာင္း ေနတယ္။ Enzyme-inducingcompound လို႔ ေခၚတယ္။ ဒီေတာ့ NAPQI ေတြ အမ်ားႀကီး ပိုျဖစ္တယ္။
အရက္ေသာက္တဲ့လူေတြမွာ Paracetamol therapeutic doseေသာက္႐ံုနဲ႔ အဆိပ္အေတာက္ အသည္း အႏၱရာယ္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ Carbamazepine, phenytoin, phenobarbitone,rifampicin စတဲ့ေဆးေတြဟာ Enzyme inducing drugs ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ေသာက္ထားရင္လည္း ပါရာစီတေမာလ္ အဆိပ္သင့္ အႏၱရာယ္ မ်ားတယ္။
အာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့လူေတြမွာ၊ အရက္ ေသာက္လို႔ အစာ မစားတဲ့ လူေတြမွာ အသည္းထဲက Glutathione ကအားနည္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ Paracetamol အဆိပ္သင့္တာ ပိုျဖစ္လြယ္တယ္။ပါရာစီတေမာလ္ဟာစားေဆး အလံုး လည္းရွိတယ္။ စားေဆး အရည္လည္း ရွိတယ္။စအိုက ထည့္လို႔ရတဲ့ အေတာင့္Suppository လည္း ရွိတယ္။ တျဖည္းျဖည္းမွ အာနိသင္ လာတဲ့ Slow released form ေတြလည္းရွိေသး တယ္။ အဆိပ္သင့္တဲ့ အခါ တစ္ခါတည္း ေသရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အမ်ားႀကီးေသာက္တဲ့လူ ရွိတယ္။ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး နည္းနည္းနဲ႔ ခဏခဏ ေသာက္ၿပီးေဆးခ်ိန္မ်ား သြားလို႔ အဆိပ္သင့္တဲ့ လူေတြလည္း ရွိတယ္။ Multiple or Staggered overdosesလို႔ေခၚတယ္။ လူႀကီးေတြမွာ 10mg ထက္ ပိုေသာက္ရင္ ကိုက္ရင္း ခဲရင္းနဲ႔ အကိုက္အခဲေတြေၾကာင့္ မေတာ္တဆ ေသာက္ရင္း ေသာက္ရင္းနဲ႔ Paracetamol over dose ျဖစ္သြား သလိုအဝယ္ ရလြယ္လို႔ တမင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေအာင္ ေသာက္သူလည္း ရွိတယ္။အသည္း ပ်က္စီးလို႔ အသည္း အစားထိုး ရတဲ့သူေတြ ရွိတယ္။
အသက္ ၆ ႏွစ္ေအာက္ကေလးလေတြမွာ ပါရာ စီတေမာလ္ အမ်ားႀကီးမွားေသာက္ မိသည့္ တိုင္ေအာင္ အသည္းထိခိုက္မႈ သိပ္မရွိ ဘူး။ဒါ့ေၾကာင့္ မွားေသာက္မိတဲ့ ကေလးကို အန္ေအာင္ တိုက္တဲ့ေဆး ipecacတိုက္ဖို႔ မလိုဘူး။ Activated charcoal ဆိုတဲ့ အဆိပ္ကို စုပ္ယူတဲ့ မီးေသြးမႈန္႔ေတြလည္း ေပးစရာမလိုဘူး။ ႏွာေခါင္းပိုက္ ထည့္ၿပီး စုပ္ပစ္ဖို႔လည္း မလိုဘူး။
လူႀကီးမွာ တစ္နာရီကေန ၂ နာရီအတြင္းဆိုရင္ အန္ေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုမယ္။ Activated charcoal မီးေသြးမႈန္႔ တိုက္ဖို႔လိုမယ္။ ၄ နာရီကေန၊၈ နာရီ အတြင္းမွာ glutathione ကို အားျဖည့္ေပးတဲ့ N-acetylcystine NAC ကို အေၾကာေဆးသြင္းေပးရတယ္။ ၈ နာရီအတြင္းမွာ ေရာက္တဲ့ လူနာေတြ အတြက္ Paracetamollevel ကိုတိုင္းၿပီး NAC ကို ေပး၊ မေပး ဆံုးျဖတ္ရတယ္။ Paracetamol level ဟာ treatmentline ေက်ာ္ ေနရင္ NAC နာရီ ၂၀ ေလာက္ ေပးဖို႔လိုမယ္။ ၈ နာရီေက်ာ္သြားမွ ေရာက္တဲ့ လူနာက်ေတာ့ Paracetamol level အေျဖကို ေစာင့္မေနေတာ့ဘူး။ Paracetamolအဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ရန္ ရွိသူအားလံုးကို NAC ေပးတယ္။အေျဖလာေတာ့မွကုထံုးလိုင္းရဲ႕ေအာက္ကို ေရာက္ ေနရင္ ရပ္တယ္။ ကုထံုးလိုင္းရဲ႕ အေပၚကို ေရာက္ေနရင္ဆက္ကုတယ္။
သိပ္ကို ဆိုးလို႔ အသည္း အစားထိုးဖို႔ လိုရင္ အသည္းအစားထိုးရတယ္။ Paracetamol ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ နာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လာေနေတာ့ ေသာက္မွန္းမသိ အမ်ားႀကီး ေသာက္မိတာ စိတ္ပူ ရတယ္။ ပါရာစီတေမာလ္ အရည္ေတြ ရွိတယ္။ ကေလးအငယ္ ေတြမွာ အသည္း အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္တာ နည္းေပမယ့္ ကေလး အႀကီး ေတြမွာေတာ့ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။ ကိုက္မွ ခဲမွေသာက္ရတဲ့ ေဆးပဲ။ ဖ်ားမွ နာမွ ေသာက္ရတဲ့ ေဆးပဲ။အတိုင္းအတာ တစ္ခုထိ အကိုက္အခဲ သက္သာတယ္။ အပူက်တယ္။
ေရာဂါကို ပိန္းျကာဖက္တြင္ေရမတင္ေအာင္ ကုႏိုင္တဲ့ ေဆးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
ဒီလို ေၾကာ္ျငာလို႔လဲ တကယ္ ေပ်ာက္တာမဟုတ္ဘူး။
တုပ္ေကြးက သူ႔ဘာသာသူ ေပ်ာက္ တာ။ တုပ္ေကြး ျဖစ္ေနစဥ္မွာ အပူ က်ေအာင္၊အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေအာင္ ေသာက္တာ။ အေဖ်ာ္ယမကာ ေတြလို လန္းဆန္း သြားေအာင္ေသာက္ရတဲ့ ေဆးမဟုတ္ဘူး။ မကိုက္မခဲ၊ မဖ်ား မနာဘဲ လန္းဆန္း သြားေအာင္ေသာက္ရတဲ့ေဆး မဟုတ္ဘူး။ လြန္သြားႏိုင္တယ္။
မိဘကသိမွ ကေလးကသိမွာ။ ေၾကာ္ျငာကိုၾကည့္ရင္ေတာ့ ကေလးက ဒါကို သိမွာ မဟုတ္ဘူး။
ဘာ အဓိပၸာယ္မွန္း မသိေပမယ့္ ေဆးေသာက္လို႔ေတာ့ မလန္းေစခ်င္ပါဘူး။
Source : Health Digest News Journal
ဧဒင္ခ်စ္သူအားလံုးနည္းမွန္လမ္းမွန္ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ပါေစရွင္
No comments:
Post a Comment