ျမသန္းတင့္
by ေရႊအိမ္စည္စာၾကည့္တိုက္ - စာေပဒါနျပဳသည္ on Monday, 26 November 2012 at 23:08 ·
လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ထဲမွာျဖတ္သန္းစီးဆင္းသြားေသာေရအလ်ဥ္ေရးသူ- ျမသန္းတင့္
[၁]ကြၽန္ေတာ္သည္ ၄၅ လမ္းထဲသို႔ ခ်ိဳးဝင္လိုက္သည္။ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းႏွင့္ အေနာ္ရထာလမ္းမႀကီး မ်ားေပၚတြင္ ေမာ္ေတာ္ကားသံေတြ၊ ဟြန္းသံ ေတြ ဆူညံေနသေလာက္ လမ္းထဲမွာ တိတ္ဆိတ္ေနသည္။ အခ်ိဳ႔ေနရာမ်ားတြင္ တိုက္သစ္ အိမ္သစ္ေတြကို ျမင္ရေသာ္လည္း အခ်ိဳ႔ေနရာမ်ားတြင္မူ တိုက္ေဟာင္း အိမ္ေဟာင္းေတြ က်န္ေနေသးသည္။ တခ်ိဳ႔အိမ္ေတြမွာ စကၠဴပန္း႐ံုေလးေတြ၊ ဗာဒံပင္ဝိုင္းဝိုင္းကေလးေတြ စိမ္းစိုေအးျမေနသည္။က်ယ္ဝန္း၍ ေလေကာင္းေလသန္႔ရသည့္ မေဟသီမဂၢဇင္းတိုက္ အေပၚထပ္သို႔ ေရာက္ သြားသည့္အခါတြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႔ႀကီးမွ အိမ္တအိမ္သို႔ ေရာက္သြားသည္ႏွင့္မတူ။ ၿမဳိ႔ျပသဲ ကႏၱာရႀကီး ထဲက အိုေအစစ္ကေလးတခုကို ေရာက္သြားသလို ခံစားလိုက္ရသည္။
မေဟသီအယ္ဒီတာခ်ဳပ္ႏွင့္ အယ္ဒီတာအဖြဲ႔ဝင္မ်ားက ႀကဳံလွ်င္ သူတို႔မဂၢဇင္းတိုက္ကို ဝင္ပါဟု မၾကာခဏ ဖိတ္တတ္သည္။ သို႔ရာတြင္ မေရာက္ျဖစ္ခဲ့ပါ။ တေလာကမွ လမ္းၾကံဳ သျဖင့္ မေဟသီမဂၢဇင္းတိုက္ ႐ွိရာကို ေရာက္သြားျခင္းျဖစ္သည္။မေဟသီမဂၢဇင္းတိုက္ကိုသာမဟုတ္။ မဂၢဇင္းတိုက္တည္ရာ ၄၅ လမ္းကို မေရာက္ျဖစ္ သည္မွာလည္း ေတာ္ေတာ္ၾကာပါျပီ။ဟိုတုန္းက ၄၅ လမ္းကို မၾကခဏ ေရာက္ျဖစ္သည္။ မၾကာခဏပင္ မဟုတ္ပါ။ ေန႔တိုင္းေလာက္ပင္ ေရာက္ျဖစ္ပါသည္။ဟိုတုန္းက ဆိုသည္မွာ စစ္ၿပီးစ ၁၉၄၇-၄၈ ခုႏွစ္တဝိုက္။ ၾကာေတာ့ ၾကာခဲ့ၿပီေကာ။
[၂]
ထိုစဥ္က ေန႔တိုင္းလိုလို ၄၅ လမ္းထဲသို႔ ေရာက္ရသည္မွာ အျခားေၾကာင့္ မဟုတ္ေခ်။ ေသြးေသာက္မဂၢဇင္း တိုက္႐ွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ တသိုက္က ၅၁လမ္း ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္တိုက္မွာ စတည္းခ်တတ္သည္။ ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္တိုက္မွာ ေက်ာ္လင္းစာေပ 'ကိုအုန္းျမင့္' ႏွင့္ ကြယ္လြန္သူ စာေရးဆရာ 'ေစာဦး'တို႔ တည္ေထာင္ တည္းျဖတ္သည့္ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ ျဖစ္သည္။ ေနာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တေတြ စာေပသစ္မဂၢဇင္းကို ထုတ္ေဝၾကသည့္ အခါတြင္လည္း ထိုေနရာမွာပင္ စတည္း ခ်ၾကသည္။ထိုစဥ္က ရန္ကုန္အေ႐ွ႔ပိုင္းသည္ စာေရးဆရာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအား ေတြ႔ႏိုင္ေသာ ေနရာျဖစ္သည္။ မဂၢဇင္းတိုက္မ်ား၊ ပံုႏွိပ္တိုက္ မ်ားကလည္း အေ႐ွ႔ပိုင္းမွာပင္ ႐ွိတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ေက်ာင္းမွၿမိဳ႔ထဲသို႔လာလွ်င္ ေရေက်ာ္ဘက္ကို ေတာ့ ေရာက္ေအာင္ သြားတတ္သည္။စစ္မျဖစ္မီက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္က စာေရးဆရာႀကီးမ်ားက အစ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္ စာေရးဆရာငယ္အထိ လူစံုတက္စံုေတြ႔ ရတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရက်ာ္သို႔ေရာက္ ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ျမန္မာဝတၳဳေခတ္ဦးဟု ေခၚႏိုင္ေသာ ႏွစ္ပဲတန္ဝတၳဳေခတ္ႏွင့္ ေလးပဲတန္ဝတၳဳေခတ္ တုန္းက ဝတၳဳေတြကို လႈိင္လိႈင္ေရးခဲ့ၾကေသာ 'သခၤါ' သည္ ေရေက်ာ္ထဲမွာ ေနသည္။ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည့္ ဆံပင္ထူထူ, အသားျဖဴျဖဴ, ႏြဲ႔ႏြဲ႔ေႏွာင္းေႏွာင္း, မ်က္ႏွာထားက အစဥ္ခ်ိဳေန တတ္သည္။ စကားေျပာလွ်င္ တိုးတိုးေျပာတတ္သည္။ကြၽန္ေတာ္သည္ 'သခၤါ'ကို ျမင္ရသည့္အခါတြင္ ႏွစ္ပဲတန္လား, ေလးပဲတန္လားမသိ။ ဝတၳဳေခတ္ဦးက ေပၚခဲ့သည့္ '႐ွက္လြန္းလို႔' ဝတၳဳထဲက ဇာတ္လိုက္ကို ေျပး၍ သတိရေနသည္။'သခၤါ' သည္ စာေရးဆရာျပဇာတ္က,လွ်င္ ဘုရင္ခန္းက ပါတတ္သည္။ ညီလာခံတြင္ သန္လ်က္ကို ဝင့္၍ဝင့္၍ တိုင္းေရးျပည္ရာကို ေဆြးေႏြးေနေသာ 'သခၤါ'၏ အသံသည္ ဇာတ္႐ံုထဲတြင္ ဟိန္းေနတတ္သည္။တခါတြင္ 'သခၤါ'သည္ ဘယ္သူ႔ကို စိတ္ဆိုးေနသည္မသိ။ "ေဟ့....... သခၤါတဲ့ကြ...... ဘယ္သူ႔ကိုမွ မေၾကာက္လို႔ ပုလိပ္ကထြက္ၿပီး စာေရးဆရာ လုပ္တာ....." ဟုႀကိမ္းေနသည္။ သူ႔လက္ထဲတြင္ ဇာတ္စင္ေပၚတြင္ ကိုင္သည့္ သန္လ်က္သည္ ေျပာင္လက္ေနသည္။ဘုရင္ အဝတ္အစားေတြဝတ္၍ မ်က္ႏွာေခ်ေတြ အေဖြးသားျဖင့္ ကန္႔လန္႔ကာၾကားတြင္ သန္လ်က္ႀကိမ္းႀကိမ္းေနေသာ 'သခၤါ' ကိုၾကည့္၍ ဇာတ္စင္ေနာက္မွ လူမ်ားသည္ ျပံဳးေန ၾကသည္။ေရေက်ာ္တြင္ 'သခၤါ' သာမဟုတ္။ ငယ္ငယ္က ဝတၳဳေတြေရးခဲ့သည့္ 'ၿမိဳ႔မအုန္း' လည္း႐ွိသည္။ ငယ္ငယ္တုန္းက 'ၿမိဳ႔မအုန္း' ၏ 'အုံ႔ပုန္းခ်စ္' ကို ဖတ္ခဲ့ရဖူးသည္။ ႏွစ္ပဲတန္လား၊ ေလးပဲတန္လား မမွတ္မိ။ သည္တုန္းက ကြၽန္ေတာ့္အသက္ (၁ဝ) ႏွစ္ေလာက္သာ ႐ွိေသးသျဖင့္ လူႀကီးေတြမသိေအာင္ တိတ္တိတ္ပုန္း ဖတ္ခဲ့ရသည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေခတ္တုန္းက အပ်ိဳေပါက္,လူပ်ိဳေပါက္ေတြမွ ဝတၳဳဖတ္သင့္သည္ ဟူေသာ အစြဲ႐ွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထို႔မတိုင္ခင္တုန္းကမူ အပ်ိဳေပါက္, လူပ်ိဳေပါက္ ပင္လွ်င္ ဝတၳဳမဖတ္ရ။မႏၱေလး 'ေမာင္ခင္ေမာင္' ခၚ 'လယ္တီပ႑ိတဦးေမာင္ႀကီး' ေရးသည့္ 'သန္းသန္း' ဝတၳဳတို႔၊ 'ခင္ျမင့္ႀကီး' ဝတၳဳတို႔၊ 'ပီမိုးနင္း'၏ 'ပြဲစားႀကီး ဂရာ႐ြတ္ကို ျမာခြၽတ္ခန္း' ဝတၳဳတို႔ဆိုလွ်င္ အပ်ိဳေပါက္, လူပ်ိဳေပါက္ေတြပင္ ဖတ္ခြင့္မရ။ အလဇၨီစာေပဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။ကြၽန္ေတာ္သည္......ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္လာ၍ ထိုင္တတ္ေသာ 'ၿမိဳ႔မအုန္း' ကို ေငးၾကည့္ ေနမိသည္။ သူကေတာ့ 'သခၤါ' လို ျဖဴျဖဴသြယ္သြယ္ မဟုတ္။ အသားမည္းမည္း, ခပ္ဝဝ, အရပ္ပ်ပ္ပ်ပ္, ေကာ္ကိုင္းတပ္ မ်က္မွန္ထူထူထဲမွ သူ႔မ်က္လံုးမ်ားသည္ ရယ္ေနတတ္သည္။တခါတရံတြင္ လူငယ္ေတြၾကားထဲလာ၍ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္လာ၍ ထိုင္တတ္ေသာသူ မ်ားမွာ ဆရာႀကီး 'မြန္းဓာတု' ႏွင့္ 'ေ႐ႊစၾကာ' တို႔ ျဖစ္သည္။ဆရာႀကီး 'မြန္းဓာတု' မွာ ဝတၳဳေရးဆရာမဟုတ္ပါ။ တခါတရံတြင္သာ ျမန္မာစာေပႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆာင္းပါးမ်ား၊ ေလာကဓာတ္ ပညာ(သိပၸံပညာ)ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရးတတ္သူ ျဖစ္သည္။ အရပ္ပ်ပ္ပ်ပ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္စ, ေတြ႔စဥ္ကတည္း ကပင္လွ်င္ 'မြန္းဓာတု'သည္ အသက္ေတာ္ေတာ္ႀကီးေနေလၿပီ။'ေ႐ႊစၾကာ' ကား အျမဲတမ္းလိုလို အေပၚအကႌ်, ေမာင့္က်က္သေရ ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ ဆက္စံု႐ွဴးဖိနပ္ကို ဝတ္ဆင္ထားသည္။ သူသည္ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္သို႔ လာသည့္အခါမွာပင္ ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ အေပၚအကႌ်ကို ဝတ္ဆင္ထားတတ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္ကေလး ကတည္းက ရာဇဝင္ အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားကို ေရးဖြဲ႔ခဲ့ေသာ ဆရာႀကီးျဖစ္သည္။လယ္တီပ႑ိတဦးေမာင္ႀကီးႏွင့္ ေ႐ႊစၾကာသည္ ရာဇဝင္အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားကို အမ်ားဆံုး ေရးခဲ့သူမ်ားျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ဖူးေသာ သူ႔ရာဇဝင္ အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားပင္လွ်င္ ဆယ္ဂဏန္း ေလာက္ ႐ွိမည္ထင္သည္။ 'နာခံေတာ္'၊ 'အေထာက္ေတာ္'၊ 'ကုန္းေဘာင္ျပင္သစ္'၊ 'ေစာဥမၼာ'၊ 'ဝန္ႀကီးေယာက္ဖ' စသည္......။'ေ႐ႊစၾကာ' သည္ သူ႔ရာဇဝင္ အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားကို ေတာင္ငူေခတ္၊ ပင္းယေခတ္ ႏွင့္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္တို႔ကို ေနာက္ခံထားေရးေလ့႐ွိသည္။ အခ်စ္၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လွ်ိဳ႔ဝွက္ၾကံစည္မႈ စသည္တို႔ကို ယွက္လိမ္ရက္ေဖာက္ထားသည့္ ဇာတ္လမ္းျဖစ္သျဖင့္ ဖတ္၍ေကာင္းသည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ဝိုင္းသို႔ လာတတ္သည့္ ေနာက္စာေရးဆရာတေယာက္မွာ 'ရဲသမိန္' ျဖစ္သည္။ စစ္မျဖစ္ခင္တုန္းက သူ႔ဝတၳဳေလးတပုဒ္ကို ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ၿပီး စြဲလမ္းခဲ့ဖူးသည္။ သူက စာမ်ားမ်ားမေရး။ စစ္မျဖစ္မီတြင္ နာမည္ႀကီးသည့္ စာအုပ္တိုက္ႀကီးတတိုက္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ေအာင္ျမင္ေသာဝတၳဳမ်ား၊ က်မ္းစာအုပ္မ်ားကို ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ သူ႔စာအုပ္ တိုက္အမည္မွာ 'ဘီေက' စာအုပ္တိုက္ျဖစ္သည္။ သူ႔အမည္အရင္းက 'ဦးဘႀကဳိင္' ျဖစ္၍ သူ႔စာအုပ္တိုက္ကို 'ဘီေက' စာအုပ္တိုက္ ဟု အမည္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ကြၽန္ေတာ္ ငယ္ငယ္တုန္းက သူ႔စာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္တအုပ္ကို စာတိုက္မွတဆင့္ မွာ၍ဖတ္ဖူးခဲ့သည္။ စာအုပ္မွာ 'မဟာေဆြ' ၏ 'အခ်စ္ျပႆနာ' ဆိုသည့္စာအုပ္ျဖစ္သည္။ထိုစာအုပ္မွာ ေနာင္တြင္ ညစ္ညမ္းသည္ဟုဆိုကာ အစိုးရကတရားစြဲၿပီး ႐ံုးတင္ စစ္သည္။ စာေရးသူႏွင့္ ထုတ္ေဝသူကို တရား႐ံုးက ႐ံုးမင္းတထိုင္ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပး သည္ဟု ကြၽန္ေတာ္ မွတ္မိေနသည္။ ႐ံုးမင္းတထိုင္ဆိုသည္မွာ တရားသူႀကီး ဤအမႈစစ္ေဆး သည့္ ႐ံုးတက္ခ်ိန္တခ်ိန္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။စစ္ၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ 'ရဲသမိန္' သည္ စာသိပ္မေရးေတာ့။ ေရေက်ာ္သမဝါယမတြင္ မန္ေနဂ်ာလုပ္ေနသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ လက္ဖက္ရည္ ေသာက္ခ်င္လွ်င္ 'ရဲသမိန္' ဆီသြားၿပီး လက္ဖက္ရည္ အတိုက္ခိုင္းတတ္သည္။ေရေက်ာ္တြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အျမဲတမ္းလိုလို လက္ဖက္ရည္ အတိုက္ခိုင္းသည့္ စာေရးဆရာတေယာက္မွာ 'ေဒဝ' (ေခၚ)ကိုေစာခိုင္ ျဖစ္သည္။ 'ကိုေစာခိုင္' ကေတာ့ ဝတၳဳေခတ္ဦးက ဝတၳဳေရးဆရာမဟုတ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ စာေရးဆရာျဖစ္သည္။ 'မစိမ္းပင္' ဆိုသည့္ လံုးခ်င္းဝတၳဳျဖင့္ နာမည္ႀကီးလာသူ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ သူသည္ စာကို အေပ်ာ္တမ္းေရးျခင္းျဖစ္ၿပီး သူ႔အလုပ္မွာ ေဆးတိုက္ဖြင့္ထားသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ေနထိုင္မေကာင္းလွ်င္ သူ႔ေဆးတိုက္ဝင္ျပီး ေဆးအလကားထိုးၾကသည္။'ကိုေဒဝ' သည္ လာသမွ် စာေရးဆရာကို လက္ဖက္ရည္တိုက္ၿပီး ေဆးအလကား ထိုးေပးတတ္သည္။ သူ၏ အမွန္ဆံုးေဖာက္သည္မွာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ျဖစ္သည္။'မဟာေဆြ' ႏွင့္ 'ဇဝန' တို႔မွာ ႐ွစ္ပဲတန္ႏွင့္ ဆယ့္ႏွစ္ပဲတန္ဝတၳဳေခတ္တြင္ ထင္႐ွားေသာ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သူတို႔ႏွစ္ ဦးစလံုးမွာ ၅၁ လမ္းထဲတြင္ ေနသျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ေန႔တိုင္းလိုလို ေတြ႔တတ္သည္။'မဟာေဆြ' မွာ ညေန (၄)နာရီထိုးၿပီးသည္ႏွင့္ ေအာက္သို႔ဆင္းလာကာ လမ္းထိပ္သို႔ ထြက္သြားသည္ကို ျမင္ရတတ္သည္။ 'မဟာေဆြ' သည္ မနက္ပိုင္းတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္အတူ ကရိလမ္းႏွင့္ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္း (ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း) ေထာင့္႐ွိ မက္သဒစ္ကဖီးတြင္ လာထိုင္တတ္ ၿပီး ေန႔လည္ပိုင္းတြင္ သိပ္မထြက္ေတာ့ဘဲ အိမ္မွာတေနကုန္ စာေရးသည္။'မဟာေဆြ'သည္ သူ႔အခ်ိန္ႏွင့္သူ စာေရးၿပီး သူ႔အခ်ိန္ႏွင့္သူနားသည္။ ကိစၥဝိစၥ အေရးမႀကီးလွ်င္ 'မဟာေဆြ' သည္ သူ စာေရးေနခ်ိန္တြင္ ဘယ္ဧည့္သည္ကိုမွ် အေတြ႔မခံ။ ေန႔တိုင္း ညေန (၄)နာရီထိုးသည္ႏွင့္ 'မဟာေဆြ' သည္ အလုပ္သိမ္းၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ စခန္းခ်သည့္ ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္တိုက္ကို ေ႐ွ႔ကျဖတ္ၿပီး လမ္းထိပ္သို႔ ထြက္သြားတတ္သည္။ အရပ္ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္း, ဝဝဖိုင့္ဖိုင့္, အသားကေၾကးနီေရာင္, ဆံပင္ကေနာက္ျမင့္ ခပ္တိုတို၊ စြပ္က်ယ္ လက္ျပတ္အကႌ်ႏွင့္ ႏွစ္တရာခ်ည္ လံုခ်ည္ အကြက္တံုးႀကီးကို ဝတ္ထား တတ္သည္။ခဏေနလွ်င္ 'မဟာေဆြ' သည္ လမ္းထဲသို႔ျပန္ဝင္လာကာ ကြၽန္ေတာ္တို႔စခန္းခ်ရာ ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္တိုက္သို႔ လာေရာက္ၿပီး စကားေျပာတတ္သည္။ သူ႔မ်က္ႏွာသည္ ပို၍ ေၾကးနီေရာင္သန္းလာကာ သူ႔အသံသည္ ပို၍က်ယ္လာသည္။ စူးဝါးသည့္ ခ်က္အရက္နံ႔သည္ မ်က္ႏွာေပၚ မွ ေဝ့ဝိုက္ျဖတ္သန္း သြားတတ္သည္။သူသည္ စာေရးဆရာဘဝကို မၾကာခဏ ဂုဏ္ယူ၍ ေျပာေလ့႐ွိသည္။ စာေရးဆရာ ဘဝတြင္ တခါတရံ ခ်ာပါတီကို စားခဲ့ရေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ သူကိုယ္တိုင္ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ေသာ အလုပ္ျဖစ္၍ စာေရးဆရာဘဝကို သူဂုဏ္ယူေၾကာင္း၊ စာေရးဆရာတေယာက္ အေနျဖင့္ ဆင္းရဲမြဲေတရျခင္းသည္ ဂုဏ္သိကၡာ႐ွိေသာ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႔ေသာ လူခ်မ္းသာတို႔၏ သိကၡာမဲ့ေသာဘဝမ်ိဳးႏွင့္ မလဲႏိုင္ေၾကာင္းျဖင့္ မၾကာခဏ ေျပာတတ္သည္။'မဟာေဆြ' သည္ စကားေတြကို တသြင္သြင္ေျပာၿပီးေနာက္ ထျပန္ သြားတတ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က တားလွ်င္"ငါက အခိ်န္နဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ေကာင္ကြ၊ ေသာက္ၿပီးရင္ ေစာေစာအိပ္ရမယ္။ (၇) နာရီဆိုရင္ ငါအိပ္ရာထဲ ေရာက္ေနၿပီ" ဟုေျပာၿပီး ျပန္သြားတတ္သည္။ လမ္းတြင္ ေတြ႔သမွ်လူကို ေအာ္ဟစ္ႏႈတ္ဆက္သြားသံကို တေလွ်ာက္လံုး ၾကားေနရသည္။'ဇဝန' မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စတည္းခ်သည့္ ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္ အေပၚ ထပ္တြင္ ေနသူျဖစ္၍ အျမဲလိုလို ေတြ႔ေနရသည္။ သူသည္ ပ်င္းလွ်င္ ေအာက္ထပ္သို႔လာၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ စကားေျပာေနတတ္သည္။ တခါတေလ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ လိုက္ထိုင္တတ္သည္။ သူကေတာ့ 'မဟာေဆြ' လိုမဟုတ္ ဝိုင္းေကာင္းလွ်င္ ေကာင္းသလို အၾကာႀကီးေနသည္။(သူဆံုးမည့္ႏွစ္က သူ႔အိမ္တြင္ ေမြးေန႔ဖိတ္သျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္ေရာက္သြားသည္။ ဝီစကီႏွင့္ ဧည့္ခံသည္။ ေနာက္တလ ႏွစ္လအၾကာတြင္ ေနာက္တခါ ေမြးေန႔လုပ္ျပန္သည္။ ဝီစကီႏွင့္ပင္ ဧည့္ခံျပန္သည္။ကြၽန္ေတာ္က "တေလာကတြင္ ဆရာေမြးေန႔လုပ္ၿပီးၿပီ၊ ခုတခါလည္း ေမြးေန႔ပဲလား" ဟုေမးသည္။ သူက မ်က္မွန္ထဲက ျပံဳးရယ္ရင္း.... "ဟဲ..... ဟဲ....... အရင္တခါတုန္းက အဂၤလိပ္ရက္နဲ႔တြက္ျပီး လုပ္တဲ့ေမြးေန႔ဗ်၊ ခုေမြးေန႔က ျမန္မာရက္နဲ႔တြက္ၿပီး လုပ္တာ" ဟုေျပာသည္။ေနာင္ ႏွစ္လေလာက္အၾကာတြင္ သူဆံုးၿပီဟု ၾကားလိုက္ရသည့္အခါ၌ ကြၽန္ေတာ္ သည္ အံ့အားသင့္ေနသည္။)ထိုစဥ္က 'ဇဝန' မွာ ပိန္ပိန္ကေလး။ ဆံပင္ကလည္း က်ီးကန္းသိုက္လို ဆံပင္အ႐ွည္။ ေနာက္တြင္ လည္ဂုတ္အထိေရာက္သည္။ ေ႐ွ႔မွာလည္း နဖူးေပၚဝဲက်ေနသည္။ လမ္းထြက္လွ်င္ အေပၚအကႌ်၊ ဗန္ေကာက္လံုခ်ည္ ေပတင့္႐ွဴးဖိနပ္တို႔ျဖင့္ က်က်နန ဝတ္တတ္သည္။ ညေနမိုးခ်ဳပ္လွ်င္ 'ဇဝန' သည္ လန္ခ်ားေပၚမွ ယိုင္တီးယိုင္တိုင္ျဖင့္ ဆင္းလာၿပီး ကြၽန္ေတာ္ တို႔ႏွင့္ စကားေတြ ေဖာင္ေလာက္ေအာင္ ေျပာေနသည္။သူသည္ ထိုစဥ္က ဇဝနဂ်ာနယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဇဝနသတင္းစာ။ ေနာက္ အိုးေဝသတင္းစာသို႔ ေရာက္သြားသည္။ အိုးေဝသတင္းစာသို႔ ေရာက္သည့္အခါတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ သိပ္မေတြ႔ျဖစ္ေတာ့။ 'ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား'၊ 'ေကာလိပ္ဂ်င္'၊ 'ေကာလိပ္ၾကမ္းပိုး' တို႔ကိုဖတ္ၿပီး သူ႔ကို ဟာသဝတၳဳေရးဆရာ သက္သက္ဟု သေဘာထားခဲ့ သည္။သို႔ရာတြင္ စစ္မျဖစ္မီ သူရိယာမဂၢဇင္းထဲတြင္ပါသည့္ သူ႔အလြမ္း ဝတၳဳေလးကို ဖတ္ခဲ့ရဖူးသည္။ အလြမ္းဝတၳဳက်ေတာ့လည္း အေရးေကာင္းသည္ပင္။ ဝတၳဳအမည္က 'လြမ္းေငြ႔ေဝေဝ' လား၊ ဘာလားမသိ။ကြၽန္ေတာ္တို႔တေတြ စာေရးဆရာအသင္းမွာ အမႈေဆာင္ျဖစ္ၿပီး ျမဝတီျပဇာတ္က, သည့္ႏွစ္က 'သုခ' ႏွင့္ 'ဇဝန' တို႔ႏွစ္ေယာက္ မပါ။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္မွာ စာေရးဆရာ ျပဇာတ္တြင္ အခရာျဖစ္သည္။ ဇာတ္ခံု၏သေဘာကိုလည္း နားလည္ၾကသည္။ ပရိသတ္အထာ ကိုလည္း သိၾကသည္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္မွာ အမ်ားအားျဖင့္ ဇာတ္လိုက္၏ သူငယ္ခ်င္း မ်ားျဖစ္ၾကသည္။စာေရးဆရာျပဇာတ္မ်ားတြင္ ဇာတ္လိုက္မွာ အျမဲတမ္းလိုလို 'ေ႐ႊညာေမာင္'ျဖစ္သည္။ 'နတ္သွ်င္ေနာင္' ျပဇာတ္ကလွ်င္ 'ေ႐ႊညာေမာင္' က 'နတ္သွ်င္ေနာင္'။ 'ျမဝတီ' ျပဇာတ္ကလွ်င္ သူပင္ 'ျမဝတီမင္းႀကီး'။ 'ဝန္းဇင္းမင္းရာဇာ' ကဇာတ္ကလွ်င္ သူပင္ 'ဝန္ဇင္းမင္းရာဇာ'။ 'လိႈင္ ထိပ္ေခါင္တင္' ျပဇာတ္ကလွ်င္ သူပင္ 'ကေနာင္မင္းသား'။ ထိုအခါတြင္ 'သုခ' ႏွင့္ 'ဇဝန' တို႔က ဇာတ္လိုက္၏ သူငယ္ခ်င္းေတြ။ သူတို႔သံုးေယာက္မွာ အေပးအယူညီသည္။ 'ဇဝန' ႏွင့္ 'သုခ' ထြက္လာလွ်င္ ပရိသတ္မ်ား ပါးစပ္ေစ့၍ မေနရေတာ့ တဝါးဝါး ပြဲက်ေနေတာ့သည္။ထိုႏွစ္ကမူ 'ဇဝန' ႏွင့္ 'သုခ' တို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔လူငယ္ထဲက တေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ကို စိတ္ခုသြားကာ ပြဲလာမကၾက။ ပထမဆံုးရက္ ေန႔ပြဲႏွင့္ညပြဲကို ကၾကသည့္အခါတြင္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္အစား တျခားလူကို လူစားထိုးရသည္။ သို႔ရာတြင္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို မမီႏိုင္။ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္မွာ အ႐ွိန္အဝါႀကီးသည့္ စာေရးဆရာႀကီးေတြလည္း ျဖစ္ေနသည္။ ထို႔ျပင္ ဇာတ္သေဘာကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းနားလည္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားျဖစ္သည္။ သူတို႔ မပါေသာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ျပဇာတ္သည္ ေျခာက္ကပ္ကပ္ ျဖစ္ေနသည္။ ပရိသတ္မေျပာႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ပင္ မႀကိဳက္ဘဲ ျဖစ္ေနသည္။ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ 'ေဒၚမမေလး' လိုက္သြားၿပီး သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို ဝင္ကေပးဖို႔ ေတာင္းပန္ရသည္။ 'ဇဝန' အိမ္သို႔ ေရာက္သည့္အခါတြင္ သူက "ကြၽန္ေတာ္ကလည္း ဖိုးက,ခ်င္ ျဖစ္ေနတာ အေတာ္ပဲ" ဟုရယ္ေမာ ေျပာၿပီး ထ,လိုက္လာသည္။၅၁ လမ္းထဲမွာပင္ 'မဟာေဆြ' ႏွင့္ မနီးမေဝးတြင္ 'ေမၿမဳိ႔ေမာင္' ႐ွိသည္။ 'ေမၿမိဳ႔ေမာင္' မွာ အခ်စ္ဝတၳဳေတြကို ေရးတတ္သည္။ သို႔ရာတြင္ 'ေ႐ႊအ' ဆိုသည့္ သူ႔ဟာသ ကေလာင္က ပို၍စူး႐ွသည္။ စစ္မျဖစ္မီတုန္း က 'ရန္ကုန္ဆိုတာ' ဆိုသည့္ ဟာသဝတၳဳတပုဒ္ေရးသည္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ လားမသိ။ 'ေခတ္သစ္ရန္ကုန္ဆိုတာ' ဆိုသည့္ စာအုပ္တအုပ္ ထြက္ ေသးသည္။ ကြမ္းယာဆိုင္ေ႐ွ႔က ေဆးလိပ္မီးၫႇိရန္ထားသည့္ ႀကိဳးစကို မီးေလာင္ေနသည္ ဆိုျပီး မီးသြားၫိႇမ္းသည့္ ရန္ကုန္ေရာက္ေတာသား ခပ္အအျဖစ္ပံုမ်ားမွာ သူ႔ကေလာင္ဖ်ား မွထြက္လာသည့္ ပ်က္လံုးမ်ား ျဖစ္သည္။ေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း သူသည္ 'ေ႐ႊစာေျပာင္' ဆိုသည့္ ဟာသ စာေစာင္ေလး တခုကို ထုတ္ေဝခဲ့ေသးသည္။ သူသည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္ဖက္ရည္ဝိုင္းကို တခါတေလ လာတတ္သည္။'သာဓု' မွာ ၄၈လမ္းမွေန၍ သစၥာမဂၢဇင္း ထုတ္ေနသည္။ စပယ္ယာ ေတြလြယ္သည့္ လြယ္အိတ္ေသးေသးေလးကိုလြယ္ျပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္ဖက္ရည္ဝိုင္းသို႔ ေရာက္လာတတ္ သည္။ သူလာလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို လက္သီးႏွင့္ ထုေတာ့မလို ႐ြယ္ျပီးမွ ဆလံေပးတတ္ သည္။၅၁ လမ္းတြင္ေနေသာ စာေရးဆရာတေယာက္ က်န္ေသးသည္။ 'လင္းယုန္နီ' ျဖစ္သည္။ 'လင္းယုန္နီ' သည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ ျဖစ္ျပီး သူက နည္းနည္းေစာသည္။ သူ၏ 'ခ်စ္မမ'၊ 'မမျမင့္'၊ 'ခ်စ္ေသာမမ'၊ 'ခ်စ္မမျမင့္' စသည္တို႔မွာ ထိုစဥ္က လူငယ္ေတြ အသည္းစြဲခဲ့ၾက သည့္ အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားျဖစ္သည္။သူ႔ဇာတ္လိုက္ 'ေမာင္ေစာလြင္' က ခပ္ေပေပ ခပ္ေတေတ ေကာင္း ေလး။ 'မမျမင့္' ႏွင့္ ခြဲ၍ျပန္ခါနီးတိုင္း ဓာတ္တိုင္ကို ခဲျဖင့္ေပါက္၍ ထြက္သြားတတ္သည္။ ဖိလစ္ေမာရစ္ စီးကရက္ကို ေသာက္သည္။ 'မမျမင့္' က သူ႔ကိုစြန္႔ခြါသြားသည့္အခါ၌-"မမျမင့္ရယ္....မမျမင့္အတြက္ ေမာင္ေစာလြင္တေယာက္ ငရဲကို သြားတယ္ဆိုရင္ ဘယ္အထပ္ကို သြားမွာလဲဆိုတာကိုေလာက္ေတာ့ ေမးလိုက္ဖို႔ ေကာင္းပါတယ္" ဆိုသည့္ စကားမ်ားျဖင့္ သူ႔ဝတၳဳကို အဆံုးသတ္ ထားသည္။'လင္းယုန္နီ' သည္လည္း မက္သဒစ္ကေဖးက ကြၽန္ေတာ္တို႔ စားပြဲသို႔ လာ၍ထိုင္ေလ့ ႐ွိသည္။
[၃]
၄၅ လမ္းမွာ ထိုစဥ္က တိုက္တာေတြ သိပ္မ႐ွိ။ တဲေတြ၊ တိုက္ေဟာင္းေတြ၊ တိုက္ၿပိဳတိုက္ပ်က္ေတြသာ႐ွိသည္။ ေသြးေသာက္မဂၢဇင္းတိုက္မွာ ၄၅ လမ္းထိပ္က လမ္းၾကားေလးထဲက တဲကေလးတလံုးတြင္ျဖစ္သည္။'ျပည့္စံု' (ကိုေက်ာ္႐ိုး) သည္ တကယ့္ ပိန္လွပ္လွပ္ကေလး။ သူ၏ ျဖဴေဖြးေသာ အသားေပၚတြင္ ျဖဴေဖြးသည့္ စြပ္က်ယ္အက်ႌေလးကို ဝတ္ထားၿပီး ပေလကပ္လံုခ်ည္ေလးကို ဝတ္ထားတတ္သည္။ ေ႐ႊကိုင္းတပ္ထားေသာ မ်က္မွန္ထဲမွာ အျမဲလိုလိုျပံဳးေနတတ္သည္။ သူက ေကာင္းေကာင္းက်န္းမာသည္ရယ္လို႔မ႐ွိ။ တခါတခါတြင္ ဖ်ားေနတတ္သည္။ တခါ တခါတြင္ မူးခနဲမိုက္ခနဲျဖစ္သြား၍ မၾကာခဏ ေဆး႐ံုတက္ရသည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔က သူ႔မဂၢဇင္းတိုက္ကို ေကာ္ပီသြားေပးရင္း ေနာက္ေတာ့ခင္သြားၾက သည္။ သူ႔မဂၢဇင္းတိုက္မွာ လူမ်ားလွ်င္ ထိုင္စရာမ႐ွိေတာ့။ ဧည့္သည္မ်ား၍ ထိုင္စရာမ႐ွိလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းေပၚ႐ွိ ႏွစ္ထပ္သစ္သားတန္းလ်ားႀကီး ေအာက္ထပ္႐ွိ ကာကာလက္ဖက္ရည္ဆိုင္တြင္ သြားထိုင္တတ္သည္။ အေပၚထပ္အခန္းတခန္းတြင္ 'မင္းေဆြ' ေနသည္။ 'မင္းေဆြ' ကိုကား ကြၽန္ေတာ္ေကာင္းေကာင္း အသိအကြၽမ္း မျဖစ္လိုက္ရပါ။ တခါႏွစ္ခါေလာက္သာ ခပ္လွမ္းလွမ္းက ေတြ႔လိုက္ရသည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္က သူ႔ဝတၳဳေတြကို သေဘာက်ခဲ့သည္။ 'ေျဖလည္းမေျပ'၊ 'မယ့္တကိုယ္'၊ 'စေနမ'၊ 'မ,ႏိုင္ငံ'၊ 'လင္'၊ 'ေသြး'၊ 'ဓား'၊ 'စစ္ေျပးမ'၊ စသည္.....။ေသြးေသာက္တိုက္သို႔ လာေလ့႐ွိသူတေယာက္မွာ 'ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္' ျဖစ္သည္။ သည္တုန္းက 'ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္' သည္ ရန္ကုန္သို႔ မေရာက္ေသး။ ျပည္တြင္ သစ္ကုန္သည္ လုပ္ေနသည္။ သူကတကယ့္ ဇာတ္လိုက္။ အရပ္ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္း, ႐ုပ္ေျဖာင့္ ေျဖာင့္, စပို႔ ႐ွပ္လက္တို, နက္ျပာေရာင္သကၠလပ္ေဘာင္းဘီတို, စေတာ့ကင္းေျခအိပ္႐ွည္, ေဖာ့ဦးထုပ္, ႐ိုးအင္ကို႐ွဴးဖိနပ္တို႔ကို ဝတ္ဆင္ထားကာ ဒန္ဟီးလ္ ေဆးတံကိုခဲလ်က္။သူက 'ဘုန္းေမာင္တေယာက္ထည္းရယ္' ႏွင့္ 'လြမ္းရစ္ေတာ့သက္လွယ္ရယ္' တို႔ကို ေရးျပီးျပီ။ သူေရာက္လာလွ်င္ လမ္းထိပ္က ကာကာဆိုင္သို႔ေခၚသြားကာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို လက္ဖက္ရည္တိုက္တတ္သည္။ အဂၤလိပ္ ဒႆနဆရာ စီအီးအမ္ဂ်ပ္ႏွင့္ ဘးနတ္ေ႐ွာတို႔၏ စာမ်ားအေၾကာင္းကို ေျပာတတ္သည္။ သူသည္ ၿဗိတိ္သွ်စစ္တပ္တြင္ အမႈထမ္းခဲ့ သူျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္စကားကို လွပသြက္လက္စြာ ေျပာတတ္သူျဖစ္သည္။အမ်ားအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ထိုင္ေလ့႐ွိသည္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းႏွင့္ ကရိလမ္းေထာင့္႐ွိ မက္သဒစ္ဘ၏ မက္သဒစ္ကဖီးျဖစ္သည္။ မက္သဒစ္ကဖီးက 'အဘဦးခင္'မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို အလိုလိုက္သည္။ အေႂကြးလည္းရသည္။ အလကားတိုက္သည့္အခါလည္း တိုက္သည္။ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေဘးတြင္ ထမင္းေၾကာ္ဆိုင္႐ွိသည္။ ငါးေသတၱာေၾကာ္ႏွင့္ ပဲျပဳတ္ ထမင္းေၾကာ္တပြဲမွ တမူးလား၊ သံုးပဲလားမသိ။ ငါးမူး (ျပားငါးဆယ္) ေလာက္႐ွိလွ်င္ ထမင္း ေၾကာ္၊ လက္ဖက္ရည္၊ စီးကရက္ ဝမ္းဆက္အျပည့္ရသည္။တခါတရံ ႏွင္းပန္းလမ္းတြင္ေနသည့္ 'ဒဂုန္ဦးလွေဘ' ေရာက္လာတတ္သည္။ ဒဂုန္ဦးလွေဘမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ထက္ အသက္အမ်ားႀကီး ႀကီးသည္။ သို႔ရာတြင္ သူလည္း သည္လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ မထိုင္ဘဲ မေနႏိုင္ပါ။ မက္သဒစ္ကဖီးတြင္ စာေရးဆရာေတြအျပင္ ပန္းခ်ီဆရာေတြလည္း လာၾကသည္။ ဇီဇဝါလမ္းတြင္ေနသည့္ 'ကိုစန္းလြင္' မွာကြၽန္ေတာ္တို႔ မေရာက္မီကတည္းက မက္သဒစ္ကဖီးမွာ ထိုင္ေလ့႐ွိသည္။ သူ႐ွိလွ်င္ 'ဗဂ်ီေအာင္စိုး'၊ 'ပန္းခ်ီလွစိုး' တို႔လည္း ေန႔တိုင္းလိုလို ေရာက္လာတတ္သည္။ကရိလမ္းသည္ ေႏြဆိုလွ်င္ ေတာ္ေတာ္လွသည္။ ပိေတာက္႐ြက္ေတြ ေႂကြျပီး ပိေတာက္ပင္မ်ားတြင္ ႐ြက္ႏုသစ္ေလးေတြ ေဝလာစျပဳၿပီ။ကြၽန္ေတာ္သည္ ၄၅ လမ္းထဲက မေဟသီမဂၢဇင္းတိုက္မွ ဆင္းလာရင္း လြန္ခဲ့သည့္ ၄၅ ႏွစ္ေလာက္က ႐ႈခင္းကို ျမင္ေယာင္ေနသည္။ႏွစ္ပဲတန္၊ ေလးပဲတန္ ဝတၳဳေခတ္ကို ေ႐ွ႔ေဆာင္ခဲ့သူမ်ား။ ႐ွစ္ပဲတန္ ဆယ့္ႏွစ္ပဲတန္ ဝတၳဳေခတ္ကို ေ႐ွ႔ေဆာင္ခဲ့သူမ်ား။ ႏွစ္က်ပ္တန္မဂၢဇင္း ေခတ္ကို ေ႐ွ႔ေဆာင္ခဲ့သူမ်ားသည္ သည္ေနရာတဝိုက္မွာ လာ၍စုစည္း မိေနၾကသည္။ကြၽန္ေတာ္သည္ ၄၅ လမ္းထိပ္မွထြက္ၿပီး တခါက မင္းေဆြေနခဲ့သည့္ ေနရာကို ၾကည့္သည္။ ထိုႏွစ္ထပ္တန္းလ်ားႀကီး မ႐ွိေတာ့ပါ။ ၿမိဳ႔မအုန္းေနခဲ့သည့္ေနရာကို ၾကည့္သည္။ ေဒဝ ဆိုင္ဖြင့္ခဲ့သည့္ေနရာကို ၾကည့္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ထိုင္ခဲ့သည့္ မက္သဒစ္ကဖီး ေနရာေလးကို ၾကည့္သည္။ဘာတခုကိုမွ် မေတြ႔ရေတာ့။ ၄၅ ႏွစ္အတြင္းတြင္ တံတားေအာက္မွာ ေရေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား စီးဆင္းသြားၾကေလၿပီ မသိ။သို႔ရာတြင္.......ေရအလ်ဥ္သည္ အစဥ္မျပတ္ စီးဆင္းေနမည္သာ...............။
ျမသန္းတင့္မေဟသီမဂၢဇင္း၊ အမွတ္ ၁ဝဝ။၁၉၉၃ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ။
[၁]ကြၽန္ေတာ္သည္ ၄၅ လမ္းထဲသို႔ ခ်ိဳးဝင္လိုက္သည္။ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းႏွင့္ အေနာ္ရထာလမ္းမႀကီး မ်ားေပၚတြင္ ေမာ္ေတာ္ကားသံေတြ၊ ဟြန္းသံ ေတြ ဆူညံေနသေလာက္ လမ္းထဲမွာ တိတ္ဆိတ္ေနသည္။ အခ်ိဳ႔ေနရာမ်ားတြင္ တိုက္သစ္ အိမ္သစ္ေတြကို ျမင္ရေသာ္လည္း အခ်ိဳ႔ေနရာမ်ားတြင္မူ တိုက္ေဟာင္း အိမ္ေဟာင္းေတြ က်န္ေနေသးသည္။ တခ်ိဳ႔အိမ္ေတြမွာ စကၠဴပန္း႐ံုေလးေတြ၊ ဗာဒံပင္ဝိုင္းဝိုင္းကေလးေတြ စိမ္းစိုေအးျမေနသည္။က်ယ္ဝန္း၍ ေလေကာင္းေလသန္႔ရသည့္ မေဟသီမဂၢဇင္းတိုက္ အေပၚထပ္သို႔ ေရာက္ သြားသည့္အခါတြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႔ႀကီးမွ အိမ္တအိမ္သို႔ ေရာက္သြားသည္ႏွင့္မတူ။ ၿမဳိ႔ျပသဲ ကႏၱာရႀကီး ထဲက အိုေအစစ္ကေလးတခုကို ေရာက္သြားသလို ခံစားလိုက္ရသည္။
မေဟသီအယ္ဒီတာခ်ဳပ္ႏွင့္ အယ္ဒီတာအဖြဲ႔ဝင္မ်ားက ႀကဳံလွ်င္ သူတို႔မဂၢဇင္းတိုက္ကို ဝင္ပါဟု မၾကာခဏ ဖိတ္တတ္သည္။ သို႔ရာတြင္ မေရာက္ျဖစ္ခဲ့ပါ။ တေလာကမွ လမ္းၾကံဳ သျဖင့္ မေဟသီမဂၢဇင္းတိုက္ ႐ွိရာကို ေရာက္သြားျခင္းျဖစ္သည္။မေဟသီမဂၢဇင္းတိုက္ကိုသာမဟုတ္။ မဂၢဇင္းတိုက္တည္ရာ ၄၅ လမ္းကို မေရာက္ျဖစ္ သည္မွာလည္း ေတာ္ေတာ္ၾကာပါျပီ။ဟိုတုန္းက ၄၅ လမ္းကို မၾကခဏ ေရာက္ျဖစ္သည္။ မၾကာခဏပင္ မဟုတ္ပါ။ ေန႔တိုင္းေလာက္ပင္ ေရာက္ျဖစ္ပါသည္။ဟိုတုန္းက ဆိုသည္မွာ စစ္ၿပီးစ ၁၉၄၇-၄၈ ခုႏွစ္တဝိုက္။ ၾကာေတာ့ ၾကာခဲ့ၿပီေကာ။
[၂]
ထိုစဥ္က ေန႔တိုင္းလိုလို ၄၅ လမ္းထဲသို႔ ေရာက္ရသည္မွာ အျခားေၾကာင့္ မဟုတ္ေခ်။ ေသြးေသာက္မဂၢဇင္း တိုက္႐ွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ တသိုက္က ၅၁လမ္း ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္တိုက္မွာ စတည္းခ်တတ္သည္။ ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္တိုက္မွာ ေက်ာ္လင္းစာေပ 'ကိုအုန္းျမင့္' ႏွင့္ ကြယ္လြန္သူ စာေရးဆရာ 'ေစာဦး'တို႔ တည္ေထာင္ တည္းျဖတ္သည့္ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ ျဖစ္သည္။ ေနာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တေတြ စာေပသစ္မဂၢဇင္းကို ထုတ္ေဝၾကသည့္ အခါတြင္လည္း ထိုေနရာမွာပင္ စတည္း ခ်ၾကသည္။ထိုစဥ္က ရန္ကုန္အေ႐ွ႔ပိုင္းသည္ စာေရးဆရာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအား ေတြ႔ႏိုင္ေသာ ေနရာျဖစ္သည္။ မဂၢဇင္းတိုက္မ်ား၊ ပံုႏွိပ္တိုက္ မ်ားကလည္း အေ႐ွ႔ပိုင္းမွာပင္ ႐ွိတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ေက်ာင္းမွၿမိဳ႔ထဲသို႔လာလွ်င္ ေရေက်ာ္ဘက္ကို ေတာ့ ေရာက္ေအာင္ သြားတတ္သည္။စစ္မျဖစ္မီက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္က စာေရးဆရာႀကီးမ်ားက အစ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္ စာေရးဆရာငယ္အထိ လူစံုတက္စံုေတြ႔ ရတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရက်ာ္သို႔ေရာက္ ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ျမန္မာဝတၳဳေခတ္ဦးဟု ေခၚႏိုင္ေသာ ႏွစ္ပဲတန္ဝတၳဳေခတ္ႏွင့္ ေလးပဲတန္ဝတၳဳေခတ္ တုန္းက ဝတၳဳေတြကို လႈိင္လိႈင္ေရးခဲ့ၾကေသာ 'သခၤါ' သည္ ေရေက်ာ္ထဲမွာ ေနသည္။ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည့္ ဆံပင္ထူထူ, အသားျဖဴျဖဴ, ႏြဲ႔ႏြဲ႔ေႏွာင္းေႏွာင္း, မ်က္ႏွာထားက အစဥ္ခ်ိဳေန တတ္သည္။ စကားေျပာလွ်င္ တိုးတိုးေျပာတတ္သည္။ကြၽန္ေတာ္သည္ 'သခၤါ'ကို ျမင္ရသည့္အခါတြင္ ႏွစ္ပဲတန္လား, ေလးပဲတန္လားမသိ။ ဝတၳဳေခတ္ဦးက ေပၚခဲ့သည့္ '႐ွက္လြန္းလို႔' ဝတၳဳထဲက ဇာတ္လိုက္ကို ေျပး၍ သတိရေနသည္။'သခၤါ' သည္ စာေရးဆရာျပဇာတ္က,လွ်င္ ဘုရင္ခန္းက ပါတတ္သည္။ ညီလာခံတြင္ သန္လ်က္ကို ဝင့္၍ဝင့္၍ တိုင္းေရးျပည္ရာကို ေဆြးေႏြးေနေသာ 'သခၤါ'၏ အသံသည္ ဇာတ္႐ံုထဲတြင္ ဟိန္းေနတတ္သည္။တခါတြင္ 'သခၤါ'သည္ ဘယ္သူ႔ကို စိတ္ဆိုးေနသည္မသိ။ "ေဟ့....... သခၤါတဲ့ကြ...... ဘယ္သူ႔ကိုမွ မေၾကာက္လို႔ ပုလိပ္ကထြက္ၿပီး စာေရးဆရာ လုပ္တာ....." ဟုႀကိမ္းေနသည္။ သူ႔လက္ထဲတြင္ ဇာတ္စင္ေပၚတြင္ ကိုင္သည့္ သန္လ်က္သည္ ေျပာင္လက္ေနသည္။ဘုရင္ အဝတ္အစားေတြဝတ္၍ မ်က္ႏွာေခ်ေတြ အေဖြးသားျဖင့္ ကန္႔လန္႔ကာၾကားတြင္ သန္လ်က္ႀကိမ္းႀကိမ္းေနေသာ 'သခၤါ' ကိုၾကည့္၍ ဇာတ္စင္ေနာက္မွ လူမ်ားသည္ ျပံဳးေန ၾကသည္။ေရေက်ာ္တြင္ 'သခၤါ' သာမဟုတ္။ ငယ္ငယ္က ဝတၳဳေတြေရးခဲ့သည့္ 'ၿမိဳ႔မအုန္း' လည္း႐ွိသည္။ ငယ္ငယ္တုန္းက 'ၿမိဳ႔မအုန္း' ၏ 'အုံ႔ပုန္းခ်စ္' ကို ဖတ္ခဲ့ရဖူးသည္။ ႏွစ္ပဲတန္လား၊ ေလးပဲတန္လား မမွတ္မိ။ သည္တုန္းက ကြၽန္ေတာ့္အသက္ (၁ဝ) ႏွစ္ေလာက္သာ ႐ွိေသးသျဖင့္ လူႀကီးေတြမသိေအာင္ တိတ္တိတ္ပုန္း ဖတ္ခဲ့ရသည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေခတ္တုန္းက အပ်ိဳေပါက္,လူပ်ိဳေပါက္ေတြမွ ဝတၳဳဖတ္သင့္သည္ ဟူေသာ အစြဲ႐ွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထို႔မတိုင္ခင္တုန္းကမူ အပ်ိဳေပါက္, လူပ်ိဳေပါက္ ပင္လွ်င္ ဝတၳဳမဖတ္ရ။မႏၱေလး 'ေမာင္ခင္ေမာင္' ခၚ 'လယ္တီပ႑ိတဦးေမာင္ႀကီး' ေရးသည့္ 'သန္းသန္း' ဝတၳဳတို႔၊ 'ခင္ျမင့္ႀကီး' ဝတၳဳတို႔၊ 'ပီမိုးနင္း'၏ 'ပြဲစားႀကီး ဂရာ႐ြတ္ကို ျမာခြၽတ္ခန္း' ဝတၳဳတို႔ဆိုလွ်င္ အပ်ိဳေပါက္, လူပ်ိဳေပါက္ေတြပင္ ဖတ္ခြင့္မရ။ အလဇၨီစာေပဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။ကြၽန္ေတာ္သည္......ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္လာ၍ ထိုင္တတ္ေသာ 'ၿမိဳ႔မအုန္း' ကို ေငးၾကည့္ ေနမိသည္။ သူကေတာ့ 'သခၤါ' လို ျဖဴျဖဴသြယ္သြယ္ မဟုတ္။ အသားမည္းမည္း, ခပ္ဝဝ, အရပ္ပ်ပ္ပ်ပ္, ေကာ္ကိုင္းတပ္ မ်က္မွန္ထူထူထဲမွ သူ႔မ်က္လံုးမ်ားသည္ ရယ္ေနတတ္သည္။တခါတရံတြင္ လူငယ္ေတြၾကားထဲလာ၍ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္လာ၍ ထိုင္တတ္ေသာသူ မ်ားမွာ ဆရာႀကီး 'မြန္းဓာတု' ႏွင့္ 'ေ႐ႊစၾကာ' တို႔ ျဖစ္သည္။ဆရာႀကီး 'မြန္းဓာတု' မွာ ဝတၳဳေရးဆရာမဟုတ္ပါ။ တခါတရံတြင္သာ ျမန္မာစာေပႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆာင္းပါးမ်ား၊ ေလာကဓာတ္ ပညာ(သိပၸံပညာ)ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရးတတ္သူ ျဖစ္သည္။ အရပ္ပ်ပ္ပ်ပ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္စ, ေတြ႔စဥ္ကတည္း ကပင္လွ်င္ 'မြန္းဓာတု'သည္ အသက္ေတာ္ေတာ္ႀကီးေနေလၿပီ။'ေ႐ႊစၾကာ' ကား အျမဲတမ္းလိုလို အေပၚအကႌ်, ေမာင့္က်က္သေရ ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ ဆက္စံု႐ွဴးဖိနပ္ကို ဝတ္ဆင္ထားသည္။ သူသည္ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္သို႔ လာသည့္အခါမွာပင္ ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ အေပၚအကႌ်ကို ဝတ္ဆင္ထားတတ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္ကေလး ကတည္းက ရာဇဝင္ အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားကို ေရးဖြဲ႔ခဲ့ေသာ ဆရာႀကီးျဖစ္သည္။လယ္တီပ႑ိတဦးေမာင္ႀကီးႏွင့္ ေ႐ႊစၾကာသည္ ရာဇဝင္အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားကို အမ်ားဆံုး ေရးခဲ့သူမ်ားျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ဖူးေသာ သူ႔ရာဇဝင္ အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားပင္လွ်င္ ဆယ္ဂဏန္း ေလာက္ ႐ွိမည္ထင္သည္။ 'နာခံေတာ္'၊ 'အေထာက္ေတာ္'၊ 'ကုန္းေဘာင္ျပင္သစ္'၊ 'ေစာဥမၼာ'၊ 'ဝန္ႀကီးေယာက္ဖ' စသည္......။'ေ႐ႊစၾကာ' သည္ သူ႔ရာဇဝင္ အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားကို ေတာင္ငူေခတ္၊ ပင္းယေခတ္ ႏွင့္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္တို႔ကို ေနာက္ခံထားေရးေလ့႐ွိသည္။ အခ်စ္၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လွ်ိဳ႔ဝွက္ၾကံစည္မႈ စသည္တို႔ကို ယွက္လိမ္ရက္ေဖာက္ထားသည့္ ဇာတ္လမ္းျဖစ္သျဖင့္ ဖတ္၍ေကာင္းသည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ဝိုင္းသို႔ လာတတ္သည့္ ေနာက္စာေရးဆရာတေယာက္မွာ 'ရဲသမိန္' ျဖစ္သည္။ စစ္မျဖစ္ခင္တုန္းက သူ႔ဝတၳဳေလးတပုဒ္ကို ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ၿပီး စြဲလမ္းခဲ့ဖူးသည္။ သူက စာမ်ားမ်ားမေရး။ စစ္မျဖစ္မီတြင္ နာမည္ႀကီးသည့္ စာအုပ္တိုက္ႀကီးတတိုက္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ေအာင္ျမင္ေသာဝတၳဳမ်ား၊ က်မ္းစာအုပ္မ်ားကို ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ သူ႔စာအုပ္ တိုက္အမည္မွာ 'ဘီေက' စာအုပ္တိုက္ျဖစ္သည္။ သူ႔အမည္အရင္းက 'ဦးဘႀကဳိင္' ျဖစ္၍ သူ႔စာအုပ္တိုက္ကို 'ဘီေက' စာအုပ္တိုက္ ဟု အမည္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ကြၽန္ေတာ္ ငယ္ငယ္တုန္းက သူ႔စာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္တအုပ္ကို စာတိုက္မွတဆင့္ မွာ၍ဖတ္ဖူးခဲ့သည္။ စာအုပ္မွာ 'မဟာေဆြ' ၏ 'အခ်စ္ျပႆနာ' ဆိုသည့္စာအုပ္ျဖစ္သည္။ထိုစာအုပ္မွာ ေနာင္တြင္ ညစ္ညမ္းသည္ဟုဆိုကာ အစိုးရကတရားစြဲၿပီး ႐ံုးတင္ စစ္သည္။ စာေရးသူႏွင့္ ထုတ္ေဝသူကို တရား႐ံုးက ႐ံုးမင္းတထိုင္ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပး သည္ဟု ကြၽန္ေတာ္ မွတ္မိေနသည္။ ႐ံုးမင္းတထိုင္ဆိုသည္မွာ တရားသူႀကီး ဤအမႈစစ္ေဆး သည့္ ႐ံုးတက္ခ်ိန္တခ်ိန္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။စစ္ၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ 'ရဲသမိန္' သည္ စာသိပ္မေရးေတာ့။ ေရေက်ာ္သမဝါယမတြင္ မန္ေနဂ်ာလုပ္ေနသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ လက္ဖက္ရည္ ေသာက္ခ်င္လွ်င္ 'ရဲသမိန္' ဆီသြားၿပီး လက္ဖက္ရည္ အတိုက္ခိုင္းတတ္သည္။ေရေက်ာ္တြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အျမဲတမ္းလိုလို လက္ဖက္ရည္ အတိုက္ခိုင္းသည့္ စာေရးဆရာတေယာက္မွာ 'ေဒဝ' (ေခၚ)ကိုေစာခိုင္ ျဖစ္သည္။ 'ကိုေစာခိုင္' ကေတာ့ ဝတၳဳေခတ္ဦးက ဝတၳဳေရးဆရာမဟုတ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ စာေရးဆရာျဖစ္သည္။ 'မစိမ္းပင္' ဆိုသည့္ လံုးခ်င္းဝတၳဳျဖင့္ နာမည္ႀကီးလာသူ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ သူသည္ စာကို အေပ်ာ္တမ္းေရးျခင္းျဖစ္ၿပီး သူ႔အလုပ္မွာ ေဆးတိုက္ဖြင့္ထားသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ေနထိုင္မေကာင္းလွ်င္ သူ႔ေဆးတိုက္ဝင္ျပီး ေဆးအလကားထိုးၾကသည္။'ကိုေဒဝ' သည္ လာသမွ် စာေရးဆရာကို လက္ဖက္ရည္တိုက္ၿပီး ေဆးအလကား ထိုးေပးတတ္သည္။ သူ၏ အမွန္ဆံုးေဖာက္သည္မွာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ျဖစ္သည္။'မဟာေဆြ' ႏွင့္ 'ဇဝန' တို႔မွာ ႐ွစ္ပဲတန္ႏွင့္ ဆယ့္ႏွစ္ပဲတန္ဝတၳဳေခတ္တြင္ ထင္႐ွားေသာ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သူတို႔ႏွစ္ ဦးစလံုးမွာ ၅၁ လမ္းထဲတြင္ ေနသျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ေန႔တိုင္းလိုလို ေတြ႔တတ္သည္။'မဟာေဆြ' မွာ ညေန (၄)နာရီထိုးၿပီးသည္ႏွင့္ ေအာက္သို႔ဆင္းလာကာ လမ္းထိပ္သို႔ ထြက္သြားသည္ကို ျမင္ရတတ္သည္။ 'မဟာေဆြ' သည္ မနက္ပိုင္းတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္အတူ ကရိလမ္းႏွင့္ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္း (ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း) ေထာင့္႐ွိ မက္သဒစ္ကဖီးတြင္ လာထိုင္တတ္ ၿပီး ေန႔လည္ပိုင္းတြင္ သိပ္မထြက္ေတာ့ဘဲ အိမ္မွာတေနကုန္ စာေရးသည္။'မဟာေဆြ'သည္ သူ႔အခ်ိန္ႏွင့္သူ စာေရးၿပီး သူ႔အခ်ိန္ႏွင့္သူနားသည္။ ကိစၥဝိစၥ အေရးမႀကီးလွ်င္ 'မဟာေဆြ' သည္ သူ စာေရးေနခ်ိန္တြင္ ဘယ္ဧည့္သည္ကိုမွ် အေတြ႔မခံ။ ေန႔တိုင္း ညေန (၄)နာရီထိုးသည္ႏွင့္ 'မဟာေဆြ' သည္ အလုပ္သိမ္းၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ စခန္းခ်သည့္ ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္တိုက္ကို ေ႐ွ႔ကျဖတ္ၿပီး လမ္းထိပ္သို႔ ထြက္သြားတတ္သည္။ အရပ္ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္း, ဝဝဖိုင့္ဖိုင့္, အသားကေၾကးနီေရာင္, ဆံပင္ကေနာက္ျမင့္ ခပ္တိုတို၊ စြပ္က်ယ္ လက္ျပတ္အကႌ်ႏွင့္ ႏွစ္တရာခ်ည္ လံုခ်ည္ အကြက္တံုးႀကီးကို ဝတ္ထား တတ္သည္။ခဏေနလွ်င္ 'မဟာေဆြ' သည္ လမ္းထဲသို႔ျပန္ဝင္လာကာ ကြၽန္ေတာ္တို႔စခန္းခ်ရာ ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္တိုက္သို႔ လာေရာက္ၿပီး စကားေျပာတတ္သည္။ သူ႔မ်က္ႏွာသည္ ပို၍ ေၾကးနီေရာင္သန္းလာကာ သူ႔အသံသည္ ပို၍က်ယ္လာသည္။ စူးဝါးသည့္ ခ်က္အရက္နံ႔သည္ မ်က္ႏွာေပၚ မွ ေဝ့ဝိုက္ျဖတ္သန္း သြားတတ္သည္။သူသည္ စာေရးဆရာဘဝကို မၾကာခဏ ဂုဏ္ယူ၍ ေျပာေလ့႐ွိသည္။ စာေရးဆရာ ဘဝတြင္ တခါတရံ ခ်ာပါတီကို စားခဲ့ရေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ သူကိုယ္တိုင္ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ေသာ အလုပ္ျဖစ္၍ စာေရးဆရာဘဝကို သူဂုဏ္ယူေၾကာင္း၊ စာေရးဆရာတေယာက္ အေနျဖင့္ ဆင္းရဲမြဲေတရျခင္းသည္ ဂုဏ္သိကၡာ႐ွိေသာ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႔ေသာ လူခ်မ္းသာတို႔၏ သိကၡာမဲ့ေသာဘဝမ်ိဳးႏွင့္ မလဲႏိုင္ေၾကာင္းျဖင့္ မၾကာခဏ ေျပာတတ္သည္။'မဟာေဆြ' သည္ စကားေတြကို တသြင္သြင္ေျပာၿပီးေနာက္ ထျပန္ သြားတတ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က တားလွ်င္"ငါက အခိ်န္နဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ေကာင္ကြ၊ ေသာက္ၿပီးရင္ ေစာေစာအိပ္ရမယ္။ (၇) နာရီဆိုရင္ ငါအိပ္ရာထဲ ေရာက္ေနၿပီ" ဟုေျပာၿပီး ျပန္သြားတတ္သည္။ လမ္းတြင္ ေတြ႔သမွ်လူကို ေအာ္ဟစ္ႏႈတ္ဆက္သြားသံကို တေလွ်ာက္လံုး ၾကားေနရသည္။'ဇဝန' မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စတည္းခ်သည့္ ရန္ေက်ာ္ဂ်ာနယ္ အေပၚ ထပ္တြင္ ေနသူျဖစ္၍ အျမဲလိုလို ေတြ႔ေနရသည္။ သူသည္ ပ်င္းလွ်င္ ေအာက္ထပ္သို႔လာၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ စကားေျပာေနတတ္သည္။ တခါတေလ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ လိုက္ထိုင္တတ္သည္။ သူကေတာ့ 'မဟာေဆြ' လိုမဟုတ္ ဝိုင္းေကာင္းလွ်င္ ေကာင္းသလို အၾကာႀကီးေနသည္။(သူဆံုးမည့္ႏွစ္က သူ႔အိမ္တြင္ ေမြးေန႔ဖိတ္သျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္ေရာက္သြားသည္။ ဝီစကီႏွင့္ ဧည့္ခံသည္။ ေနာက္တလ ႏွစ္လအၾကာတြင္ ေနာက္တခါ ေမြးေန႔လုပ္ျပန္သည္။ ဝီစကီႏွင့္ပင္ ဧည့္ခံျပန္သည္။ကြၽန္ေတာ္က "တေလာကတြင္ ဆရာေမြးေန႔လုပ္ၿပီးၿပီ၊ ခုတခါလည္း ေမြးေန႔ပဲလား" ဟုေမးသည္။ သူက မ်က္မွန္ထဲက ျပံဳးရယ္ရင္း.... "ဟဲ..... ဟဲ....... အရင္တခါတုန္းက အဂၤလိပ္ရက္နဲ႔တြက္ျပီး လုပ္တဲ့ေမြးေန႔ဗ်၊ ခုေမြးေန႔က ျမန္မာရက္နဲ႔တြက္ၿပီး လုပ္တာ" ဟုေျပာသည္။ေနာင္ ႏွစ္လေလာက္အၾကာတြင္ သူဆံုးၿပီဟု ၾကားလိုက္ရသည့္အခါ၌ ကြၽန္ေတာ္ သည္ အံ့အားသင့္ေနသည္။)ထိုစဥ္က 'ဇဝန' မွာ ပိန္ပိန္ကေလး။ ဆံပင္ကလည္း က်ီးကန္းသိုက္လို ဆံပင္အ႐ွည္။ ေနာက္တြင္ လည္ဂုတ္အထိေရာက္သည္။ ေ႐ွ႔မွာလည္း နဖူးေပၚဝဲက်ေနသည္။ လမ္းထြက္လွ်င္ အေပၚအကႌ်၊ ဗန္ေကာက္လံုခ်ည္ ေပတင့္႐ွဴးဖိနပ္တို႔ျဖင့္ က်က်နန ဝတ္တတ္သည္။ ညေနမိုးခ်ဳပ္လွ်င္ 'ဇဝန' သည္ လန္ခ်ားေပၚမွ ယိုင္တီးယိုင္တိုင္ျဖင့္ ဆင္းလာၿပီး ကြၽန္ေတာ္ တို႔ႏွင့္ စကားေတြ ေဖာင္ေလာက္ေအာင္ ေျပာေနသည္။သူသည္ ထိုစဥ္က ဇဝနဂ်ာနယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဇဝနသတင္းစာ။ ေနာက္ အိုးေဝသတင္းစာသို႔ ေရာက္သြားသည္။ အိုးေဝသတင္းစာသို႔ ေရာက္သည့္အခါတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ သိပ္မေတြ႔ျဖစ္ေတာ့။ 'ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား'၊ 'ေကာလိပ္ဂ်င္'၊ 'ေကာလိပ္ၾကမ္းပိုး' တို႔ကိုဖတ္ၿပီး သူ႔ကို ဟာသဝတၳဳေရးဆရာ သက္သက္ဟု သေဘာထားခဲ့ သည္။သို႔ရာတြင္ စစ္မျဖစ္မီ သူရိယာမဂၢဇင္းထဲတြင္ပါသည့္ သူ႔အလြမ္း ဝတၳဳေလးကို ဖတ္ခဲ့ရဖူးသည္။ အလြမ္းဝတၳဳက်ေတာ့လည္း အေရးေကာင္းသည္ပင္။ ဝတၳဳအမည္က 'လြမ္းေငြ႔ေဝေဝ' လား၊ ဘာလားမသိ။ကြၽန္ေတာ္တို႔တေတြ စာေရးဆရာအသင္းမွာ အမႈေဆာင္ျဖစ္ၿပီး ျမဝတီျပဇာတ္က, သည့္ႏွစ္က 'သုခ' ႏွင့္ 'ဇဝန' တို႔ႏွစ္ေယာက္ မပါ။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္မွာ စာေရးဆရာ ျပဇာတ္တြင္ အခရာျဖစ္သည္။ ဇာတ္ခံု၏သေဘာကိုလည္း နားလည္ၾကသည္။ ပရိသတ္အထာ ကိုလည္း သိၾကသည္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္မွာ အမ်ားအားျဖင့္ ဇာတ္လိုက္၏ သူငယ္ခ်င္း မ်ားျဖစ္ၾကသည္။စာေရးဆရာျပဇာတ္မ်ားတြင္ ဇာတ္လိုက္မွာ အျမဲတမ္းလိုလို 'ေ႐ႊညာေမာင္'ျဖစ္သည္။ 'နတ္သွ်င္ေနာင္' ျပဇာတ္ကလွ်င္ 'ေ႐ႊညာေမာင္' က 'နတ္သွ်င္ေနာင္'။ 'ျမဝတီ' ျပဇာတ္ကလွ်င္ သူပင္ 'ျမဝတီမင္းႀကီး'။ 'ဝန္းဇင္းမင္းရာဇာ' ကဇာတ္ကလွ်င္ သူပင္ 'ဝန္ဇင္းမင္းရာဇာ'။ 'လိႈင္ ထိပ္ေခါင္တင္' ျပဇာတ္ကလွ်င္ သူပင္ 'ကေနာင္မင္းသား'။ ထိုအခါတြင္ 'သုခ' ႏွင့္ 'ဇဝန' တို႔က ဇာတ္လိုက္၏ သူငယ္ခ်င္းေတြ။ သူတို႔သံုးေယာက္မွာ အေပးအယူညီသည္။ 'ဇဝန' ႏွင့္ 'သုခ' ထြက္လာလွ်င္ ပရိသတ္မ်ား ပါးစပ္ေစ့၍ မေနရေတာ့ တဝါးဝါး ပြဲက်ေနေတာ့သည္။ထိုႏွစ္ကမူ 'ဇဝန' ႏွင့္ 'သုခ' တို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔လူငယ္ထဲက တေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ကို စိတ္ခုသြားကာ ပြဲလာမကၾက။ ပထမဆံုးရက္ ေန႔ပြဲႏွင့္ညပြဲကို ကၾကသည့္အခါတြင္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္အစား တျခားလူကို လူစားထိုးရသည္။ သို႔ရာတြင္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို မမီႏိုင္။ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္မွာ အ႐ွိန္အဝါႀကီးသည့္ စာေရးဆရာႀကီးေတြလည္း ျဖစ္ေနသည္။ ထို႔ျပင္ ဇာတ္သေဘာကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းနားလည္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားျဖစ္သည္။ သူတို႔ မပါေသာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ျပဇာတ္သည္ ေျခာက္ကပ္ကပ္ ျဖစ္ေနသည္။ ပရိသတ္မေျပာႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ပင္ မႀကိဳက္ဘဲ ျဖစ္ေနသည္။ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ 'ေဒၚမမေလး' လိုက္သြားၿပီး သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို ဝင္ကေပးဖို႔ ေတာင္းပန္ရသည္။ 'ဇဝန' အိမ္သို႔ ေရာက္သည့္အခါတြင္ သူက "ကြၽန္ေတာ္ကလည္း ဖိုးက,ခ်င္ ျဖစ္ေနတာ အေတာ္ပဲ" ဟုရယ္ေမာ ေျပာၿပီး ထ,လိုက္လာသည္။၅၁ လမ္းထဲမွာပင္ 'မဟာေဆြ' ႏွင့္ မနီးမေဝးတြင္ 'ေမၿမဳိ႔ေမာင္' ႐ွိသည္။ 'ေမၿမိဳ႔ေမာင္' မွာ အခ်စ္ဝတၳဳေတြကို ေရးတတ္သည္။ သို႔ရာတြင္ 'ေ႐ႊအ' ဆိုသည့္ သူ႔ဟာသ ကေလာင္က ပို၍စူး႐ွသည္။ စစ္မျဖစ္မီတုန္း က 'ရန္ကုန္ဆိုတာ' ဆိုသည့္ ဟာသဝတၳဳတပုဒ္ေရးသည္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ လားမသိ။ 'ေခတ္သစ္ရန္ကုန္ဆိုတာ' ဆိုသည့္ စာအုပ္တအုပ္ ထြက္ ေသးသည္။ ကြမ္းယာဆိုင္ေ႐ွ႔က ေဆးလိပ္မီးၫႇိရန္ထားသည့္ ႀကိဳးစကို မီးေလာင္ေနသည္ ဆိုျပီး မီးသြားၫိႇမ္းသည့္ ရန္ကုန္ေရာက္ေတာသား ခပ္အအျဖစ္ပံုမ်ားမွာ သူ႔ကေလာင္ဖ်ား မွထြက္လာသည့္ ပ်က္လံုးမ်ား ျဖစ္သည္။ေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း သူသည္ 'ေ႐ႊစာေျပာင္' ဆိုသည့္ ဟာသ စာေစာင္ေလး တခုကို ထုတ္ေဝခဲ့ေသးသည္။ သူသည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္ဖက္ရည္ဝိုင္းကို တခါတေလ လာတတ္သည္။'သာဓု' မွာ ၄၈လမ္းမွေန၍ သစၥာမဂၢဇင္း ထုတ္ေနသည္။ စပယ္ယာ ေတြလြယ္သည့္ လြယ္အိတ္ေသးေသးေလးကိုလြယ္ျပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္ဖက္ရည္ဝိုင္းသို႔ ေရာက္လာတတ္ သည္။ သူလာလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို လက္သီးႏွင့္ ထုေတာ့မလို ႐ြယ္ျပီးမွ ဆလံေပးတတ္ သည္။၅၁ လမ္းတြင္ေနေသာ စာေရးဆရာတေယာက္ က်န္ေသးသည္။ 'လင္းယုန္နီ' ျဖစ္သည္။ 'လင္းယုန္နီ' သည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ ျဖစ္ျပီး သူက နည္းနည္းေစာသည္။ သူ၏ 'ခ်စ္မမ'၊ 'မမျမင့္'၊ 'ခ်စ္ေသာမမ'၊ 'ခ်စ္မမျမင့္' စသည္တို႔မွာ ထိုစဥ္က လူငယ္ေတြ အသည္းစြဲခဲ့ၾက သည့္ အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားျဖစ္သည္။သူ႔ဇာတ္လိုက္ 'ေမာင္ေစာလြင္' က ခပ္ေပေပ ခပ္ေတေတ ေကာင္း ေလး။ 'မမျမင့္' ႏွင့္ ခြဲ၍ျပန္ခါနီးတိုင္း ဓာတ္တိုင္ကို ခဲျဖင့္ေပါက္၍ ထြက္သြားတတ္သည္။ ဖိလစ္ေမာရစ္ စီးကရက္ကို ေသာက္သည္။ 'မမျမင့္' က သူ႔ကိုစြန္႔ခြါသြားသည့္အခါ၌-"မမျမင့္ရယ္....မမျမင့္အတြက္ ေမာင္ေစာလြင္တေယာက္ ငရဲကို သြားတယ္ဆိုရင္ ဘယ္အထပ္ကို သြားမွာလဲဆိုတာကိုေလာက္ေတာ့ ေမးလိုက္ဖို႔ ေကာင္းပါတယ္" ဆိုသည့္ စကားမ်ားျဖင့္ သူ႔ဝတၳဳကို အဆံုးသတ္ ထားသည္။'လင္းယုန္နီ' သည္လည္း မက္သဒစ္ကေဖးက ကြၽန္ေတာ္တို႔ စားပြဲသို႔ လာ၍ထိုင္ေလ့ ႐ွိသည္။
[၃]
၄၅ လမ္းမွာ ထိုစဥ္က တိုက္တာေတြ သိပ္မ႐ွိ။ တဲေတြ၊ တိုက္ေဟာင္းေတြ၊ တိုက္ၿပိဳတိုက္ပ်က္ေတြသာ႐ွိသည္။ ေသြးေသာက္မဂၢဇင္းတိုက္မွာ ၄၅ လမ္းထိပ္က လမ္းၾကားေလးထဲက တဲကေလးတလံုးတြင္ျဖစ္သည္။'ျပည့္စံု' (ကိုေက်ာ္႐ိုး) သည္ တကယ့္ ပိန္လွပ္လွပ္ကေလး။ သူ၏ ျဖဴေဖြးေသာ အသားေပၚတြင္ ျဖဴေဖြးသည့္ စြပ္က်ယ္အက်ႌေလးကို ဝတ္ထားၿပီး ပေလကပ္လံုခ်ည္ေလးကို ဝတ္ထားတတ္သည္။ ေ႐ႊကိုင္းတပ္ထားေသာ မ်က္မွန္ထဲမွာ အျမဲလိုလိုျပံဳးေနတတ္သည္။ သူက ေကာင္းေကာင္းက်န္းမာသည္ရယ္လို႔မ႐ွိ။ တခါတခါတြင္ ဖ်ားေနတတ္သည္။ တခါ တခါတြင္ မူးခနဲမိုက္ခနဲျဖစ္သြား၍ မၾကာခဏ ေဆး႐ံုတက္ရသည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔က သူ႔မဂၢဇင္းတိုက္ကို ေကာ္ပီသြားေပးရင္း ေနာက္ေတာ့ခင္သြားၾက သည္။ သူ႔မဂၢဇင္းတိုက္မွာ လူမ်ားလွ်င္ ထိုင္စရာမ႐ွိေတာ့။ ဧည့္သည္မ်ား၍ ထိုင္စရာမ႐ွိလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းေပၚ႐ွိ ႏွစ္ထပ္သစ္သားတန္းလ်ားႀကီး ေအာက္ထပ္႐ွိ ကာကာလက္ဖက္ရည္ဆိုင္တြင္ သြားထိုင္တတ္သည္။ အေပၚထပ္အခန္းတခန္းတြင္ 'မင္းေဆြ' ေနသည္။ 'မင္းေဆြ' ကိုကား ကြၽန္ေတာ္ေကာင္းေကာင္း အသိအကြၽမ္း မျဖစ္လိုက္ရပါ။ တခါႏွစ္ခါေလာက္သာ ခပ္လွမ္းလွမ္းက ေတြ႔လိုက္ရသည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္က သူ႔ဝတၳဳေတြကို သေဘာက်ခဲ့သည္။ 'ေျဖလည္းမေျပ'၊ 'မယ့္တကိုယ္'၊ 'စေနမ'၊ 'မ,ႏိုင္ငံ'၊ 'လင္'၊ 'ေသြး'၊ 'ဓား'၊ 'စစ္ေျပးမ'၊ စသည္.....။ေသြးေသာက္တိုက္သို႔ လာေလ့႐ွိသူတေယာက္မွာ 'ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္' ျဖစ္သည္။ သည္တုန္းက 'ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္' သည္ ရန္ကုန္သို႔ မေရာက္ေသး။ ျပည္တြင္ သစ္ကုန္သည္ လုပ္ေနသည္။ သူကတကယ့္ ဇာတ္လိုက္။ အရပ္ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္း, ႐ုပ္ေျဖာင့္ ေျဖာင့္, စပို႔ ႐ွပ္လက္တို, နက္ျပာေရာင္သကၠလပ္ေဘာင္းဘီတို, စေတာ့ကင္းေျခအိပ္႐ွည္, ေဖာ့ဦးထုပ္, ႐ိုးအင္ကို႐ွဴးဖိနပ္တို႔ကို ဝတ္ဆင္ထားကာ ဒန္ဟီးလ္ ေဆးတံကိုခဲလ်က္။သူက 'ဘုန္းေမာင္တေယာက္ထည္းရယ္' ႏွင့္ 'လြမ္းရစ္ေတာ့သက္လွယ္ရယ္' တို႔ကို ေရးျပီးျပီ။ သူေရာက္လာလွ်င္ လမ္းထိပ္က ကာကာဆိုင္သို႔ေခၚသြားကာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို လက္ဖက္ရည္တိုက္တတ္သည္။ အဂၤလိပ္ ဒႆနဆရာ စီအီးအမ္ဂ်ပ္ႏွင့္ ဘးနတ္ေ႐ွာတို႔၏ စာမ်ားအေၾကာင္းကို ေျပာတတ္သည္။ သူသည္ ၿဗိတိ္သွ်စစ္တပ္တြင္ အမႈထမ္းခဲ့ သူျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္စကားကို လွပသြက္လက္စြာ ေျပာတတ္သူျဖစ္သည္။အမ်ားအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ထိုင္ေလ့႐ွိသည္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းႏွင့္ ကရိလမ္းေထာင့္႐ွိ မက္သဒစ္ဘ၏ မက္သဒစ္ကဖီးျဖစ္သည္။ မက္သဒစ္ကဖီးက 'အဘဦးခင္'မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို အလိုလိုက္သည္။ အေႂကြးလည္းရသည္။ အလကားတိုက္သည့္အခါလည္း တိုက္သည္။ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေဘးတြင္ ထမင္းေၾကာ္ဆိုင္႐ွိသည္။ ငါးေသတၱာေၾကာ္ႏွင့္ ပဲျပဳတ္ ထမင္းေၾကာ္တပြဲမွ တမူးလား၊ သံုးပဲလားမသိ။ ငါးမူး (ျပားငါးဆယ္) ေလာက္႐ွိလွ်င္ ထမင္း ေၾကာ္၊ လက္ဖက္ရည္၊ စီးကရက္ ဝမ္းဆက္အျပည့္ရသည္။တခါတရံ ႏွင္းပန္းလမ္းတြင္ေနသည့္ 'ဒဂုန္ဦးလွေဘ' ေရာက္လာတတ္သည္။ ဒဂုန္ဦးလွေဘမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ထက္ အသက္အမ်ားႀကီး ႀကီးသည္။ သို႔ရာတြင္ သူလည္း သည္လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ မထိုင္ဘဲ မေနႏိုင္ပါ။ မက္သဒစ္ကဖီးတြင္ စာေရးဆရာေတြအျပင္ ပန္းခ်ီဆရာေတြလည္း လာၾကသည္။ ဇီဇဝါလမ္းတြင္ေနသည့္ 'ကိုစန္းလြင္' မွာကြၽန္ေတာ္တို႔ မေရာက္မီကတည္းက မက္သဒစ္ကဖီးမွာ ထိုင္ေလ့႐ွိသည္။ သူ႐ွိလွ်င္ 'ဗဂ်ီေအာင္စိုး'၊ 'ပန္းခ်ီလွစိုး' တို႔လည္း ေန႔တိုင္းလိုလို ေရာက္လာတတ္သည္။ကရိလမ္းသည္ ေႏြဆိုလွ်င္ ေတာ္ေတာ္လွသည္။ ပိေတာက္႐ြက္ေတြ ေႂကြျပီး ပိေတာက္ပင္မ်ားတြင္ ႐ြက္ႏုသစ္ေလးေတြ ေဝလာစျပဳၿပီ။ကြၽန္ေတာ္သည္ ၄၅ လမ္းထဲက မေဟသီမဂၢဇင္းတိုက္မွ ဆင္းလာရင္း လြန္ခဲ့သည့္ ၄၅ ႏွစ္ေလာက္က ႐ႈခင္းကို ျမင္ေယာင္ေနသည္။ႏွစ္ပဲတန္၊ ေလးပဲတန္ ဝတၳဳေခတ္ကို ေ႐ွ႔ေဆာင္ခဲ့သူမ်ား။ ႐ွစ္ပဲတန္ ဆယ့္ႏွစ္ပဲတန္ ဝတၳဳေခတ္ကို ေ႐ွ႔ေဆာင္ခဲ့သူမ်ား။ ႏွစ္က်ပ္တန္မဂၢဇင္း ေခတ္ကို ေ႐ွ႔ေဆာင္ခဲ့သူမ်ားသည္ သည္ေနရာတဝိုက္မွာ လာ၍စုစည္း မိေနၾကသည္။ကြၽန္ေတာ္သည္ ၄၅ လမ္းထိပ္မွထြက္ၿပီး တခါက မင္းေဆြေနခဲ့သည့္ ေနရာကို ၾကည့္သည္။ ထိုႏွစ္ထပ္တန္းလ်ားႀကီး မ႐ွိေတာ့ပါ။ ၿမိဳ႔မအုန္းေနခဲ့သည့္ေနရာကို ၾကည့္သည္။ ေဒဝ ဆိုင္ဖြင့္ခဲ့သည့္ေနရာကို ၾကည့္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ထိုင္ခဲ့သည့္ မက္သဒစ္ကဖီး ေနရာေလးကို ၾကည့္သည္။ဘာတခုကိုမွ် မေတြ႔ရေတာ့။ ၄၅ ႏွစ္အတြင္းတြင္ တံတားေအာက္မွာ ေရေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား စီးဆင္းသြားၾကေလၿပီ မသိ။သို႔ရာတြင္.......ေရအလ်ဥ္သည္ အစဥ္မျပတ္ စီးဆင္းေနမည္သာ...............။
ျမသန္းတင့္မေဟသီမဂၢဇင္း၊ အမွတ္ ၁ဝဝ။၁၉၉၃ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ။
No comments:
Post a Comment